انواع اظهارنظر در گزارش¬های حسابرسی
۱- اظهارنظر صریح و غیر مشروط (مطلوب)۲- اظهارنظر مشروط و ذکر موارد شرط۳- خودداری از اظهارنظر و ذکر دلایل و جهات آن (گزارش ممتنع)۴- عدم تأیید صورتهای مالی توسط حسابرس (گزارش نامساعد یا نامطلوب)اصول و موازین حسابرسی
منظور از اصول و موازین حسابرسی،اصول و قواعدی است که حاکم بر ماهیت کار حسابرس و حدود رسیدگی¬های وی می¬باشد.
۱. اصل استقلال،بی¬طرفی و بی¬نظری
۲. اصل افشاء حقایق
۳. اصل رازداری
4. اصل منع تبلیغ
5. اصل اهمیت (اغماض)
گزارشهای حسابرسی
مسئولیت حسابرسان
در قوانین ایران راجع به مسئولیت حسابرسی مطالبی ذکر نشده، ولی در قانون تجارت راجع به مسئولیت بازرسان شرکتهای سهامی گفته شده است که مسئولیت بازرسان مثل مسئولیت وکیل در مقابل موکل می¬باشد.
گزارشهای حسابرسی
(هر گاه از تقصیر وکیل خسارتی به موکل متوجه شود که عرفاً وکیل سبب آن محسوب گردد مسئول خواهد بود ماده 666 قانون مدنی).در عرف حسابداری و حسابرسی، حسابرس نسبت به عملیات حسابرسی که انجام می-دهد با دو نوع مسئولیت ممکن موجه خواهد بود.
گزارشهای حسابرسی
۱- مسئولیت ناشی از اهمال و قصور در انجام وظیفه
حسابرس برای خدمتی که عهده¬دار انجام آن گردیده باید صلاحیت فنی لازم را داشته باشد و در انجام آن دقت کافی مبذول دارد و در صورتی که در اثر اهمال یا قصور در انجام وظیفه یا آشنانبودن به حرفه خود و یا نداشتن صلاحیت فنی، خسارتی متوجه مؤسسه مورد رسیدگی شود حسابرس مسئول خواهد بود.گزارشهای حسابرسی
۲- مسئولیت ناشی از سوء نیت و گزارش خلاف واقعدر صورتی که ثابت شود حسابرس عمداً و یا با سوءنیت عمل نموده و در نتیجه آن خسارتی متوجه مؤسسه گردیده است مسئولیت او محرز خواهد بود. در این حالت مسئولیتی که متوجه حسابرس می¬شود هم حقوقی خواهد بود و هم جزائی.
گزارشهای حسابرسی
آزمایش مانده¬ها
حسابرسان معمولاً از راههای مختلف برای حسابرسی و یافتن اشتباهات و تقلبات و یا پاسخ یک مشکل استفاده می¬کنند. آزمایش مانده¬ها معمولاً برای مانده حسابهای ترازنامه به کار می¬رود. به طور مثال آزمایش مانده حساب بدهکاران نشان داده می¬شود.
حساب بدهکاران
مانده اول دوره دریافتی¬ها
فروشهای نسیه مانده پایان دورهمانده پایان دوره این حساب عبارت است از مانده اول دوره به اضافه فروشهای نسیه منهای دریافتی از بدهکاران طی دوره. صحت مانده آخر دوره به وسیله اخذ تأییدیه از بدهکاران اثبات می¬شود. حسابرس مجبور نیست هر چهار قلم فوق را اثبات کند. زیرا با اثبات سه قلم،قلم چهارم نیز اثبات خواهد شد.
گزارشهای حسابرسی
بدین ترتیب با آزمایش مانده پایان دوره در دست¬داشتن مانده اول دوره از حسابرسی سال قبل و آزمایش برخی از معاملات فروش یا دریافتی¬ها، خود به خود حسابرس از حسابرسی یک قسمت از معاملات طی دوره بی¬نیاز خواهد بود. بدیهی است حسابرس معمولاًترجیح می¬دهد اقلامی را انتخاب نماید که آزمایش آنها ساده¬تر و عملی¬تر است و از طریق آزمایش این اقلام، اقلامی که به حسابرسی دقیق و مشکل¬تری نیاز دارد و خود به خود اثبات کند.