نحوه محاسبه مالیات حقوق

کارگر کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق-السعی اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می¬کند. (ماده ۲ قانون کار) کارمند دستگاه اجرایی فردی است که براساس ضوابط و مقررات مربطو به موجب حکم و یا قرارداد مقام صلاحیتدار در یک دستگاه اجرایی به خدمت پذیرفته می¬شود. (ماده 7 قانون خدمات کشوری) کارفرما
کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق¬السعی کار می¬کند. مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانی که عهده¬دار اداره کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب می¬شوند و کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده می¬گیرند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما ضامن است. (ماده ۳ قانون کار)
کارگاه کارگاه محلی است که کارگر به درخواست، کارفرما یا نماینده او در آن جا کار می¬کند،‌از قبیل موسسات صنعتی،‌کشاورزی،‌معدنی،‌ساختمانی، ترابری، مسافربری، خدماتی، تجاری، تولیدی، اماکن عمومی و امثال آنها (ماده ۴ قانون کار) قرارداد قرارداد عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق¬السعی کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می¬دهد. (ماده 7قانون کار)نحوه محاسبه مالیات حقوق
خاتمه قرارداد
قرارداد کار به یکی از طرق زیر خاتمه می¬یابد:
۱- فوت کارگر.
۲- بازنشستگی
۳- ازکارافتادگی
۴- انقضای مدت در قراردادهای کار با مدت موقت و عدم تجدید صریح یا ضمنی آن.
5- پایان کار در قراردادهایی که مربوط به کار معین است.
6- استعفای کارگر. (ماده ۲۱ قانون کار)
مزایای پایان خدمت
در صورت خاتمه قرارداد کار، کار معین یا مدت موقت، کارفرما مکلف است به کارگری که مطابق قرارداد،‌یکسال یا بیشتر، به کار اشتغال داشته باشد برای هر سال سابقه،‌اعم از متوالی یا متناوب بر اساس آخرین حقوق مبلغی معادل یک ماه حقوق به عنوان مزایای پایان کار به وی پرداخت نماید. (ماده ۲۴ قانون کار)‌
حق سنوات
هرگاه کارگر در انجام وظایف محوله قصور ورزد و یا آیین¬نامه¬های انضباطی کارگاه را پس از تذکرات کتبی نقض نماید کارفرما حق دارد در صورت اعلام نظر مثبت شورای اسلامی کار علاوه بر مطالبات و حقوق معوقه به نسبت هر سال سابقه کار معادل یک ماه آخرین حقوق کارگر را به عنوان حق سنوات به وی پرداخته و قرارداد کار را فسخ نماید. (ماده۲۷ قانون کار)‌ حق¬السعی کلیه در بافتهای قانونی که کارگر به اعتبار قرارداد کار، اعم از مزد یا حقوق،‌کمک عائله¬مندی، هزینه¬های مسکن، خواربار، ایاب¬وذهاب، مزایای غیرنقدی، پاداش افزایش تولید،‌سودسالانه و نظایر آنها دریافت می¬نماید را حق¬السعی می¬نامند. (ماده ۳۴ قانون کار)‌
مزد
مزد عبارت است از وجوه نقدی یا غیرنقدی و یا مجموع آنها که در مقابل انجام کار به کارگر پرداخت می¬شود. (ماده ۳۵ قانون کار) چنانچه مزد با ساعات انجام کار مرتبط باشد، مزد ساعتی و در صورتی که بر اساس میزان انجام کار و یا محصول تولید شده باشد کارمزد و چنانچه براساس محصول تولیدشده و یا میزان انجام کار در زمان معین باشد، کارمزد ساعتی نامیده می¬شود. (تبصره ۱ ماده ۳۵ قانون کار)‌نحوه محاسبه مالیات حقوق
مزد ثابت
عبارت است از مجموع مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل (ماده ۳۶ قانون کار) در کارگاههایی که دارای طرح طبقه¬بندی و ارزیابی مشاغل نیستند منظور از مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل، مزایایی است که بر حسب ماهیت شغل یا محیط کار و برای ترمیم مزد در ساعات عادی کار پرداخت می¬گردد. از قبیل مزایای سختی کار،‌مزایای سرپرستی، فوق¬العاده شغل و غیره (تبصره ۱ ماده ۳۶ قانون کار) در کارگاههایی که طرح طبقه¬بندی مشاغل به مرحله اجرا درآمده است مزد گروه و پایه،‌مزد مبنا را تشکیل می¬دهد. (تبصره ۲ ماده ۳۶ قانون کار) مزایای رفاهی و انگیزه¬ای از قبیل کمک هزینه مسکن، خواروبار و کمک عائله¬مندی،‌پاداش افزایش تولید و سودسالانه جزو مزد ثابت و مزد مبنا محسوب نمی¬گردد. (تبصهر ۳ ماده ۳۶ قانون کار)
مأموریت به موردی اطلاق می¬شود که کارگر برای انجام کار حداقل ۵۰ کیلومتر از محل کارگاه اصلی دور شود و یا ناگزیر باشد حداقل یک شب در محل ماموریت توقف نماید. (تبصره ماده 46قانون کار)‌ غرامت دستمزد: به وجوهی اطلاق می¬شود که در ایام بارداری، بیماری و عدم توانایی موقت اشتغال به کار و عدم دریافت مزد یا حقوق به حکم این قانون به جای مزد با حقوق به بیمه¬شده پرداخت می¬شود. (ماده ۲ قانون تأمین اجتماعی) کمک ازدواج: مبلغی است که طبق شرایط خاصی برای جبران هزینه¬های ناشی از ازادواج به بیمه¬شده پرداخت می¬گردد. (ماده ۲ قانون تأمین اجتماعی)
کمک عائله¬مندی
مبلغی است که طبق شرایط خاص در مقابل عائله¬مندی توسط کارفرما به بیمه¬شده پرداخت می¬شود. (ماده ۲ قانون تأمین اجتماعی)‌
از کارافتادگی کلی
عبارت است از کاهش قدرت کار بیمه¬شده به نحوی که نتواند با اشتغال به کار سابق یا کار دیگری بیش از یک سوم از درآمد قبلی خود را به دست آورد. (ماده ۲ قانون تأمین اجتماعی)
از کارافتادگی جزئی
عبارت است از کاهش قدرت کار بیمه¬شده به نحوی که با اشتغال به کار سابق با کار دیگر فقط قسمتی از درآمد خود را بدست آورد. (ماده ۲ قانون تأمین اجتماعی)
بازنشستگی
عبارت است از عدم اشتغال بیمه¬شده به کار به سبب رسیدن به سن بازنشستگی مقرر در این قانون (ماده ۲ قانون تأمین اجتماعی)نحوه محاسبه مالیات حقوق
مستمری
عبارت از وجهی است که طبق شرایط مقرر در این به منظور جبران قطع تمام یا قسمتی از درآمد به بیمه¬شده و در صورت فوت او برای تأمین معیشت بازماندگان وی به آنان پرداخت می¬شود. (ماده ۲ قانون تأمین اجتماعی)
وزارتخانه
وحد سازمانی مشخصی است که تحقق یک یا چند هدف از اهداف دولت را بر عهده دارد و به موجب قانون ایجاد شده یا می¬شود و توسط وزیر اداره می¬گردد. (ماده ۱ قانون مدیریت خدمات کشوری)
مؤسسه دولتی
واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون ایجاد شده یا می¬شود و با داشتن استقلال حقوقی، بخشی از وظایف و اموری را که بر عهده یکی از قوای سه گانه و سایر مراجع قانونی می¬باشد انجام می¬دهد. کلیه سازمان¬هایی که در قانون اساسی نامبرده شده است. در حکم مؤسسه دولتی شناخته می¬شود. (ماده ۲ قانون مدیریت خدمات کشوری)
مؤسسه یا نهاد عمومی غیردولتی
واحد سازمانی مشخصی است که دارای استقلال حقوقی است و با تصویب مجلس شورای اسلامی ایجاد شده یا می¬شود و بیش از پنجاه درصد بودجه سالانه آن از محل منابع غیردولتی تأمین گردد و عهده¬دار وظایف و خدماتی است که جنبه عمومی دارد. (ماده ۳ قانون مدیریت خدمات کشوری)
شرکت دولتی
بنگاه اقتصادی است که به موجب قانون برای انجام قسمتی از تصدی¬های دولت که به موجب سیاست¬های کلی اصل چهل-وچهارم قانون اساسی،‌ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری جزو وظایف دولت محسوب می¬گردد ایجاد و بیش از پنجاه درصد سرمایه و سهام آن متعلق به دولت می¬باشد هر شرکت تجاری که از طریق سرمایه¬گذاری وزارتخانه¬ها،‌مؤسسات دولتی و شرکت¬های دولتی منفرداً یا مشترکاً ایجاد شده مادام که بیش از پنجاه درصد سهام آن منفرداً‌یا مشترکاً متعلق به واحدهای سازمانی فوق¬الذکر باشد شرکت دولتی است. (ماده ۴ قانون مدیریت خدمات کشوری)
دستگاه اجرایی
کلیه وزارتخانه¬ها،‌مؤسسات دولتی، مؤسسات یا نهادهای عمومی غیردولتی، شرکت¬های دولتی و کلیه دستگاههایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر و یا تصریح نام است از قبیل شرکت ملی نفت ایران،‌سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران،‌بانک مرکزی، بانک¬ها و بیمه¬های دولتی، دستگاه اجرایی نامیده می¬شوند. (ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری)‌
فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری
فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری مشتمل بر 17 ماده از ماده 64 لغایت ماده 80 با عنوان حقوق و مزایا می-باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
فوق¬العاده مناطق کمتر توسعه یافته و بدی آب¬وهوا
برای مشاغل تخصصی که شاغلین آنها دارای مدارک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر می¬باشند تا به میزان بیست¬وپنج (25٪) امتیاز حقوق ثابت و برای سایر مشاغل تا بیست درصد (۲0٪) حقوق ثابت هر کدام از کارمندان واجد شرایط فوق¬العاده مناطق کمتر توسعه یافته و بدی آب¬وهوا پرداخت خواهد شد. فهرست این مناطق در هر دوره برنامه پنجساله با پیشنهاد سازمان به تصویب هیئت وزیران می-رسد. (بند ۱ ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری)‌
فوق¬العاده ایثارگری
متناسب با درصد جانبازی و مدت خدمت داوطلبانه در جبهه و مدت اسارت تا (1500) امتیاز و به دارندگان نشان¬های دولتی تا (750) امتیاز تعلق می¬گیرد. کارمندان و بازنشستگان که در زمان جنگ در مناطق جنگ¬زده مشغول خدمت اداری بوده¬اند به ازای هر سال خدمت در زمان جنگ (125) امتیاز در نظر گرفته می¬شود. (بند ۲ ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری)
فوق¬العاده سختی کار و کار در محیط¬های غیرمتعارف
فوق¬العاده سختی کار و کار در محیط¬های غیرمتعارف نظیر کار با اشعه و مواد شیمیایی، کار با بیماران روانی، عفونی و در اورژانس و در بخش¬های سوختگی و مراقبت¬های ویژه بیمارستانی تا (1000) امتیاز و در مورد کار با مواد سمی، آتش¬زا و منفجره و کار در اعماق دریا،‌امتیاز یادشده با تصویب هیئت وزیران تا سه برابر قابل افزایش خواهد بود. (بند ۳ ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری)‌
کمک به هزینه عائله¬مندی و اولاد
به کارمندان مرد شاغل و بازنشسته و وظیفه¬بگیر مشمول این قانون که دارای همسر می¬باشند معادل (800) امتیاز برای هر فرزند معادل (۲۰۰)‌امتیاز و حداکثر سه فرزند تعلق می¬گیرد. حداکثر سن برای اولادی که از مزایای این بند استفاده می¬کنند به شرط اامه تحصیل و نیز غیرشاغل-بودن فرزند،‌(35) سال تمام و نداشتن شوهر برای اولاد انات خواهد بود. کارمندان زن شاغل و بازنشسته و وظیفه-بگیر مشمول این قانون که دارای همسر نبوده و یا همسر آنان معلول و یا از کارافتاده کلی می¬باشد و یا خود به تنهایی منکفل مخارج فرزندان هستند از مزایای کمک هزینه عائله¬مندی موضوع این بند بهره¬بند می¬شوند فرزندان معلول و از کارافتاده کلی به تشخیص مراجع پزشکی ذیربط مشمول محدودیت سقف سنی مزبور نمی¬باشند. (بند۴ماده68 قانون مدیریت خدمات کشوری)
فوق¬العاده شغل
برای مشاغل تخصصی،‌متناسب با سطح تخصص و مهارت-ها،‌پیچیدگی وظایف و مسئولیت¬ها و شرایط بازار کار با پیشنهاد سازمان و تصویب هیئت وزیران برای مشاغل تا سطح کاردانی حداکثر (700امتیاز) و برای مشاغل هم¬سطح کارشناسی حداکثر (1500)‌امتیاز و برای مشاغل بالاتر حداکثر (۲000) امتیاز فوق¬العاده شغل تعیین می¬گردد. این فوق¬العاده با رعایت تبصره این ماده قابل پرداخت می¬باشد. (بند ۵ ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری)
فوق¬العاده کارایی و عملکرد
در چهارچوب ضوابط این بند و تبصره این ماده قابل پرداخت می¬باشد:
الف) به حداکثر هفتاد درصد (70٪)‌از کارمندان هر دستگاه بر اساس رتبه¬بندی نمرات ارزشیابی کارمندان،‌طبق عملکرد کارمندان و با توجه به امتیازی که از عوامل نظیر رضایت ارباب رجوع، رشد و ارتقاء اثربخشی و کیفیت و سرعت در اتمام کار کسب می¬نمایند. بر اساس دستورالعملی که سازمان ابلاغ می¬نمایند تا (۲0٪) امتیاز مربوط به حقوق ثابت وی در مقاطع سه¬ماهه قابل پرداخت می¬باشد.
ب) میزان بهره¬مندی کارمندان هر دستگاه از سقف هفتاد (70٪)درصد مذکور در این بند متناسب با میزان موفقیت در تحقق تکالیف قانونی و اجرای برنامه¬ها و ارزیابی عملکرد دستگاه که توسط سازمان و تصویب شورای عالی اداری در سه سطح متوسط، خوب و عالی رتبه¬بدنی می¬گردند به ترتیب (۳0٪،‌50٪ و 70٪)‌ تعیین می¬گردد.
ج) مقامات دستگاه¬های اجرای مذکور در ماده (71) متناسب با رتبه دستگاه ذیربط مشمول دریافت این فوق¬العاده می-باشند. (بند۶ ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری)
هزینه سفر و ماموریت روزانه
به منظور جبران هزینه سفر و مأموریت روزانه داخل و خارج از کشور، نوبت کاری، جابه¬جایی محل خدمت کارمندان با تشخیص دستگاه اجرایی، کسر صندوق و تضمین، مبالغی با پیشنهاد سازمان و تصویب هیئت وزیران به کارمندان پرداخت خواهد شد. (بند 7 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری)
فوق¬العاده اشتغال خارج از کشور
به کارمندانی که در خارج از کشور در پست¬های سازمانی اشتغال دارند فوق¬العاده اشتغال خارج از کشور بر اساس ضوابطی که به پیشنهاد سازمان به تصویب هیئت وزیران می-رسد پرداخت می¬گردد. این گونه کارمندان در مدتی که از فوق¬العاده اشتغال خارج از کشور استفاده می¬کنند دریافت دیگری به استثنا مواردی که به موجب قوانین خاص برای اشتغال در خارج از کشور به این گونه کارمندان تعلق می-گیرد نخواهند داشت. (بند۸ ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری)
اضافه کار
در صورتی که بنا به درخواست دستگاه، کارمندان موظف به انجام خدماتی خارج از وقت اداری گردند براساس آئین-نامه¬ای که با پیشنهاد سازمان به تصویب هیئت وزیران می-رسد، می¬توان مبالغی تحت عنوان اضافه کار، حق¬التحقیق، حق¬التدریس، حق¬الترجمه و حق¬التألیف به آنها پرداخت نمود. مجموع مبالغ قابل پرداخت تحت عنوان اضافه کار و حق¬التدریس به هر یک از کارمندان نباید از حداکثر (50٪) حقوق ثابت و فوق¬العاده¬های وی تجاوز نماید. در هر دستگاه اجرای حداکثر تا (۲0٪) کارمندان آن دستگاه که به اقتضاء شغلی،‌اضافه کار بیشتری دارند از محدودیت سقف (50٪) مستثنی می¬باشد. (بند 9 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری)
فوق¬العاده ویژه
در موارد خاص با توجه به عواملی از قبیل بازار کار داخلی و بین¬المللی، ریسک¬پذیری، تأثیر اقتصادی فعالیت-ها در درآمد ملی،‌انجام فعالیت و وظایف تخصصی و ستادیو تحقیقاتی و حساسیت کار با پیشنهاد سازمان و تصویب هیئت وزیران امتیاز ویژه¬ای برای حداکثر (25٪)‌از مشاغل،‌در برخی از دستگاههای اجرائی تا (50٪) سقف امتیاز حقوق ثابت و فوق¬العاده¬های مستمر مذکور در این فصل در نظر گرفته خواهد شد.
تبصره- پرداخت فوق¬العاده¬های مذکور در بندهای (۵) و (۶)‌این ماده در هر کدام از دستگاههای اجرایی، مشروط به اعمال اصلاحات ساختاری، نیروی انسانی،‌فناوری و واگذاری امور به بخش غیردولتی (احکام مذکور در این قانون) و استفاده از منابع حاصل از صرفه¬جویی¬های به عمل آمده در سقف اعتبارات مصوب از سال 1387 امکان¬پذیر می¬باشد و این فوق¬العاده¬ها جزو دیون منظور نمی¬گردد انجام اصلاحات مذکور در این تبصره باید به تایید سازمان برسد. (بند ۱۰ ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری)‌
درآمد مشمول مالیات حقوق
عبارت است از حقوق (مقرری یا مزد،‌یا حقوق اصلی)‌و مزایای مربوط به شغل اعم از مستمر و یا غیرمستمر قبل از وسع کشور و پس از کسر معافیت¬های مقرر در این قانون (ماده ۸۳ قانون مالیات¬های مستقیم)‌
پرداخت¬ها و مزایای مستمر
پرداخت¬هایی هستند که ماهانه به پرسنل اختصاص داده می-شود،‌و در حکم حقوقی هم ذکر می¬شوند مزایای مستمر شامل مزایای نقدی و غیرنقدی می¬باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
مزایای غیرمستمر
مزایایی هستند که بنابر مناسبت خاص یا کارکرد خاص و یا انجام امور خاص به صورت موردی ممکن است به پرسنل اختصاص یابد. این مزایا ممکن است در برخی ماه¬های سال به فرد شاغل تعلق گیرد.
فصل ۲: مواد قانونی مندرج در قانون مالیات¬های مستقیم
۱- مواد قانونی مالیات بر درآمد حقوق
ماده 82
درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگر (اعم از حقیقی یا حقوقی) در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران بر حسب مدت یا کار انجام¬یافته به طور نقد یا غیرنقد تحصیل می¬کند مشمول مالیات بر درآمد حقوق است.
تبصره- درآمد حقوقی که در مدت مأموریت خارج از کشور (از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران یا اشخاص مقیم ایران) از منابع ایرانی عاید شخص می¬شود مشمول مالیات بر درآمد حقوق می¬باشد.
ماده83
درآمد مشمول مالیات حقوق عبارت است از حقوق (مقرری یا مزد، یا حقوق اصلی) و مزایای مربوط به شغل اعم از مستمر و یا غیرمستمر قبل از وضع کسور و پس از کسر معافیت¬های مقرر در این قانون.
تبصره- درآمد غیرنقدی و مشمول مالیات حقوق به شرح زیر تقویم و محاسبه می¬شود:
الف) مسکن با اثاثیه معادل 25 درصد و بدون اثاثیه ۲۰ درصد حقوق و مزایای مستمر نقدی (به استثنای مزایای نقدی معاف موضوع مادۀ 91 این قانون) در ماه پس از وضع وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر می¬شود.
ب) اتومبیل اختصاصی باراننده معادل ۱۰ درصد و بدون راننده معادل ۵ درصد حقوق و مزایای مستمر نقدی (به استثنای مزایای نقدی معاف موضوع ماده ۹۱ این قانون)‌در ماه پس از کسر وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر می¬شود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ج) سایر مزایای غیرنقدی معادل قیمت تمام شده برای پرداخت¬کنندۀ حقوق.
ماده 84
تا میزان یکصد و پنجاه برابر حداقل حقوق مبنای جدول حقوق موضوع مادۀ (۱) قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت- مصوب 1370- درآمد سالانۀ مشمول مالیات حقوق کلیۀ حقوق¬بگیران از جمله کارگران مشمول قانون کار،‌از یک یا چند منبع، از پرداخت مالیات معاف می¬شود. (میزان معافیت سالیانه هر سال در پیوست شماره ۴ کتاب)
(به موجب ماده ۵۲ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه، سقف معافیت مالیاتی موضوع این ماده در طول برنامه هر ساله در بودجه سنواتی تعیین می¬شود.)‌نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده 85
نرخ مالیات بر درآمد حقوق درمورد کارکنان مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب 13/6/1370 پس از کسر معافیت¬های مقرر در این قانون به نرخ مقطوع ده درصد(10٪) و در مورد سایر حقوق¬بگیران نیز پس از کسر معافیت¬های مقرر در این قانون تا مبلغ چهل و دو میلیون (42000000) ریال به نرخ ده درصد (10٪) و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در مادۀ (۱۳۱) این قانون خواهد بود.
(متن ماده 85 با توجه به مفاد ماده ۵۲ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه به شرح ذیل اصلاح گردید:
نرخ مالیات بر درآمد حقوق در مورد کارکنان وزارتخانه-ها و موسسات و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد (۱) و (۲) و قسمت اخیر ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و نیز سایر دستگاه¬های اجرائی موضوع ماده (۵)‌قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵) قانون محاسبات عمومی در صورت اجرای فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری و اصلاحات و القاحات بعدی آن، قضات، اعضای هیأت علمی دانشگاه¬ها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی پس از کسر معافیت¬های مقرر در این قانون به نرخ مقطوع ده درصد (10٪) و در مورد سایر حقوق¬بگیران نیز پس از کسر معافیت¬های مقرر در این قانون تا مبلغ چهل¬ودو میلیون (42000000) ریال برای سال 88 به نرخ ده درصد (10٪) و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در مادۀ (۱۳۱) این قانون خواهدبود)
(بر اساس بند (الف) تبصره (9) قانون بودجه سال¬های 1393 و 1384 کل کشور، سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده (۵۲) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران برای سال 1393، مبلغ یکصد و بیست میلیون (120.000.000) ریال در سال تعیین گردیده است و مازاد آن تا هفت برابر به نرخ ده درصد (10٪) مازاد بر این به نرخ بیست درصد (20٪) برای بخش خصوصی ود ولتی و سایر دستگاههای اجرائی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵) قانون محاسبات عمومی کشور تعیین شده است.
ماده 86
پرداخت¬کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلف-اند مالیات متعلق را طبق مقرارت مادۀ (85) این قانون محاسبه و کسر و ظرف سی روز ضمن تسلیم فهرستی متضمن نام ونشانی دریافت¬کنندگان حقوق و میزان آن به ادارۀ امور مالیاتی محل پرداخت و در ماه¬های بعد فقط تغییرات را صورت دهند.
تبصره- پرداخت¬هایی که از طرف غیر از پرداخت¬کنندگان مقرری مزد و حقوق اصلی به عمل می¬آید پرداخت¬کنندگان این قبیل وجوه مکلف¬اند هنگام هر پرداخت مالیات متعلق را بدون رعایت معافیت موضوع مادۀ (84) این قانون به نرخ¬های مقرر در مادۀ‌(85) این قانون محاسبه و کسر و ظرف ۳۰ روز با صورتی حاوی نام و نشانی دریافت¬کنندگان و میزان آن به اداره امور مالیاتی محل پرداخت کنند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده87
اضافه پرداختی بابت مالیات بر درآمد حقوق طبق مقررات این قانون مسترد خواهد شد مشروط بر این که بعد از انقضای تیرماه سال بعد تا آخر آن سال با درخواست کتبی حقوق¬بگیر از ادارۀ امور مالیاتی محل سکونت مورد مطالبه قرار گیرد.
ادارۀ امور مالیاتی مذکورموظف است ظرف سه ماه از تاریخ تسلیم درخواست رسیدگی¬های لازم را معمول و در صورت احراز اضافه پرداختی و نداشتن بدهی قطعی دیگر در آن ادارۀ امور مالیاتی نسبت به استرداد اضافه پرداختی از محل وصولی¬های جاری اقدام کند. در صورتی که درخواست-کننده بدهی قطعی مالیاتی داشته باشد اضافه پرداختی به حساب بدهی مزبور منظور و مازاد مسترد خواهد شد.
ماده 88
در مواردی که از اشخاص مقیم خارج که در ایران شعبه یا نمایندگی ندارند حقوق دریافت شود دریافت¬کنندگان حقوق مکلف¬اند ظرف سی روز از تاریخ دریافت حقوق مالیات متعلق را طبق مقررات این فصل به ادارۀ امور مالیاتی محل سکونت خود پرداخت و تا آخر تیرماه سال بعد اظهارنامۀ مالیاتی مربوط به حقوق دریافتی خود را به ادارۀ امور مالیاتی مزبور تسلیم نمایند.
ماده 89
صدور پروانۀ‌خروج از کشور با تمدید پروانۀ اقامت و یا اشتغال برای اتباع خارجه، به استثنای کسانی که طبق مقررات این قانون از پرداخت مالیات معاف می¬باشند،‌ موکول به ارائه مفاصا حساب مالیاتی با تعهد کتبی کارفرمای اشخاص حقوقی ایرانی طرف قرارداد با کارفرمای اتباع خارجی یا اشخاص حقوقی ثالث ایرانی است.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده 90
در مواردی که پرداخت¬کنندگان حقوق،‌مالیات متعلق را در موعد مقرر نپردازند یا کمتر از میزان واقعی پرداخت نمایند،‌ادارۀ امور مالیاتی محل اشتغال حقوق¬بگیر، یا در مورد مشمولان تبصرۀ مادۀ (8۲) این قانون،‌ادارۀ امور مالیاتی محل پرداخت¬کنندۀ حقوق مکلف است مالیات متعلق را به انضمام جرایم موضوع این قانون محاسبه و از پرداخت¬کنندگان حقوق که در حکم مؤدی می¬باشند به موجب برگ تشخیص با رعایت مهلت مقرر در مادۀ (157) این قانون مطالبه کند حکم این ماده نسبت به مشمولان ماده (88) این قانون نیز جاری خواهد بود.
ماده 91
درآمدهای حقوق به شرح زیر از پرداخت مالیات معاف است.
۱- رؤسا و اعضای مأموریت¬های سیاسی خارجی در ایران و رؤسا و اعضای هیأت¬های نمایندگی فوق¬العادۀ دول خارجی نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت متبوع خود به شرح معاملۀ متقابل و همچنین رؤسا و اعضای هیأت¬های نمایندگی سازمان ملل متحد و مؤسسات تخصصی آن در ایران نسبت به درآمد حقوق دریافتی از سازمان و مؤسسات مزبور در صورتی که تابع دولت جمهوری اسلامی ایران نباشند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
۲- رؤسا و اعضای مأموریت¬های کنسولی خارجی در ایران و همچنین کارمندان مؤسسات فرهنگی دول خارجی نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دول متبوع خود به شرط معاملۀ متقابل.
۳- کارشناسان خارجی که با موافقت دولت جمهوری اسلامی ایران از محل کمک¬های بلاعوض فنی و اقتصادی و علمی و فرهنگی دول خارجی و یا مؤسسات بین¬المللی به ایران اعزام می¬شوند نسبت به حقوق دریافتی آنان از دول متبوع یا مؤسسات بین¬المللی مذکور.
4- کارمندان محلی سفارتخانه¬ها و کنسولگری¬ها و نمایندگی¬های دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت جمهوری اسلامی ایران در صوتری که دارای تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران نباشند به شرط معاملۀ متقابل.
5- حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و پایان خدمت و خسارت اخراج و بازخرید خدمت و وظیفه یا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده که در موقع بازنشستگی یا از کارافتادگی به حقوق¬بگیر پرداخت می¬شود.
6- هزینۀ سفر و فوق¬العادۀ مسافرت مربوط به شغل.
7- مسکن واگذاری در محل کارگاه یا کارخانه جهت استفادۀ کارگران و خانه¬های ارزان¬قیمت سازمانی در خارج از محل کارگاه یا کارخانه که مورد استفادۀ کارگران قرار می¬گیرد.
9- وجوه حاصل از بیمه بابت جبران خسارت بدنی و معالجه و امثال آن.
10- عیدی سالانه یا پاداش آخر سال جمعاً معادل یک دوازدهم میزان معافیت مالیاتی موضوع مادۀ‌(84) این قانون.
۱۱- خانه¬های سازمانی که با اجازۀ قانونی یا به موجب آیین¬نامه¬های خاص در اختیار مأموران کشوری گذارده می-شود.
12- وجوهی که کارفرما بابت هزینۀ معالجۀ کارکنان خود یا فراد تحت تکفل آنها مستقیماً یا به وسیلۀ حقوق¬بگیر به پزشک یا بیمارستان به استناد اسناد و مدارک مثبته پرداخت کند.
13- مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت موضوع مادۀ (84) این قانون.
14- درآمد حقوق پرسنل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعم از نظامی و انتظامی، ‌مشمولان قانون استخدامی وزارت اطلاعات و جانبازان انقاب اسلامی و جنگ تحمیلی و آزادگان.نحوه محاسبه مالیات حقوق
مادۀ 92
پنجاه درصد (50٪) مالیات حقوق کارکنان شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته طبق فهرست سازمان مدیریت و برنامه-ریزی کشور بخشوده می¬شود.
تبصره- بدهی مالیات بر درآمد حقوق کادر نظامی و انتظامی تا تاریخ اجرای این قانون بخشوده می¬شود.
۲- مواد قانونی عمومی و جرایم متعلقه مالیات بر درآمد حقوق
ماده ۱۳۱
نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه¬ای می¬باشد به شرح زیر است.
تا میزان سی¬میلیون (30.000.000) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ پانزده درصد (15٪)
تا میزان یکصد میلیون (100.000.000) ریال درآمد مشمول مالیات اسلانه نسبت به مازاد سی میلیون (۳0.000.000) ریال به نرخ بیست درصد (۲0٪)
تا میزان دویست و پنجاه میلیون (۲50.000.000) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد یکصد میلیون (100.000.000) ریال به نرخ بیست¬وپنج درصد (25٪)
تا میزان یک میلیارد (1.000.000.000) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه نسبت به مازاد دویست و پنجاه میلیون (250.000.000) ریال به نرخ سی درصد (۳0٪)
نسبت به مازاد یک میلیارد (1.000.000.000) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ سی و پنج درصد (۳۵٪)
ماده 137
هزینه¬های درمانی پرداختی هر مؤدی بابت معالجۀ خود یا همسر و اولاد و پدرومادر و برادر و خواهر تحت تکفل در یک سال مالیاتی به شرط این که اگر دریافت¬کننده مؤسسه درمانی یا پزشک مقیم ایران باشد. دریافت وجه را گواهی نماید و چنانچه به تأیید وزارت بهداشت،‌درمان و آموزش پزشکی به علت فقدان امکانات لازم معاجله در خارج از ایران صورت گرفته است پرداخت هزینۀ مزبور به گواهی مقامات رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران در کشور محل معالجه یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده باشد همچنین حق بیمۀ پرداختی هر شخص حقیقی به مؤسسات بیمه ایرانی بابت بیمۀ عمر و بیمه¬های درمانی از درآمد مشمول مالیات مؤدی کسر می¬گردد.
در مورد معلولان و بیماران خاص و صعب¬العلاج علاوه بر هزینه¬های مذکور هزینه مراقبت و توانبخشی آنان نیز قابل کسر از درآمد مشمول مالیات معلول یا بیمار یا شخصی که تکفل او را عهده¬دار است می¬باشد.
ماده 180
هر شخص حقیقی ایرانی که با ارائۀ گواهی نمایندگی¬های مالی یا سیاسی دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج ثابت کند که از درآمد یک سال مالیاتی خود در یکی از کشورهای خارج به عنوان مقیم مالیات پرداخته است از لحاظ مالیاتی در آن سالم مقیم خارج از کشور شناخته خواهد شد مگر در یکی از موارد زیر:
۱- در سال مالیاتی مزبور در ایران دارای شغلی بوده باشد.
۲- در سال مالیاتی مزبور لااقل شش ماه متوالیاً یا متناوباً‌در ایران سکونت داشته باشد.
3- توقف در خارج از کشور به منظور انجام مأموریت یا معالجه یا امثال آن بوده باشد.
تبصره- اشخاص حقیقی یا حقوقی ایرانی مقیم ایران در صورتی که درآمدی از خارج کشور تحصیل نموده و مالیات آن را به دولت محل تحصیل درآمد پرداخته باشند و درآمد مذکور را در اظهارنامه یا ترازنامه و حساب سود و زیان خود حسب مورد طبق مقررات این قانون اعلام نمایند مالیات پرداختی آنها در خارج از کشور و یا آن مقدار مالیاتی که به درآمد تحصیل شده در خارج کشور با تناسب به کل درآمد مشمول مالیات آنان تعلق می¬گیرد،‌ هر کدام کمتر باشد از مالیات بر درآمد آنها قابل کسر خواهد بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده 182
کسانی که مطابق مقررات این قانون مکلف به پرداخت مالیات دیگران می¬باشند وهمچنین هر کس که پرداخت مالیات دیگری را تعهد یا ضمانت کرده باشد و کسانی که بر اثر خودداری از انجام تکالیف مقرر در این قانون مشمول جریمه¬ای شناخته¬ شده¬اند در حکم مؤدی محسوب و از نظر وصول بدهی طبق مقررات قانونی اجرای وصول مالیات¬ها یا آنان رفتار خواهد شد.
ماده 197
نسبت به اشخاصی که به شرح مقررات این قانون مکلف به تسلیم صورت یا فهرست یا قرارداد یا مشخصات راجع به مؤدی می¬باشند، در صورتی که از تسلیم آنها در موعد مقرر خودداری و یا برخلاف واقع تسلیم نمایند،‌جریمۀ متعلق در مورد حقوق عبارت خواهد بود از ۲٪ حقوق پرداختی و در خصوص پیمان¬کاری 1٪ کل مبلغ قرارداد و در هر حال یا مؤدی متضامناً مشمول جبران زیان وارده به دولت خواهند بود.
ماده 199
هر شخص حقیقی یا حقوقی که به موجب مقررات این قانون مکلف به کسر و ایصال مالیات مؤدیان دیگر می¬باشد در صورت تخلف از انجام وظایف،‌ مقرره علاوه بر مسئولیت تضامنی که با مؤدی در پرداخت مالیات خواهد داشت مشمول جریمه¬ای معادل ۲0٪ مالیات پرداخت نشده خواهد بود.
تبصره ۱-در مواردی که مکلفین به کسر مالیات، وزارتخانه،‌شرکت یا مؤسسۀ دولتی یا شهرداری باشد مسئولین امر مشمول مجازات مقرر طبق قانون تخلفات اداری خواهند بود.
تبصره ۲- هرگاه مکلف به کسر مالیات شخص حقوقی غیردولتی باشد مدیر یا مدیران مربوط نیز علاوه بر مسئولیت تضامنی نسبت به پرداخت مالیات و جرایم متعلق به حبس تأدیبی از سه ماه تا دو سال محکوم خواهد شد. این حکم شامل مدیر یا مدیران اشخاص حقویقی که برای پرداخت مالیات¬های مذکور در فوق به سازمان امور مالیاتی کشور تأمین سپرده¬اند نخواهد بود.
تبصره ۳- چنانچه کسرکنندۀ مالیات شخص حقیقی باشد به حبس تأدیبی از سه ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
تبصره ۴- اقامۀ دعوی علیه مرتکبین نزد مراجع قضایی در خصوص تبصره¬های (۲) و (۳)‌این ماده از طرف رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور به عمل خواهد بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده 242
ادارۀ امور مالیاتی موظف است در هر مورد که به علت اشتباه در محاسبه، مالیات اضافی دریافت شده است و همچنین در مواردی که مالیاتی طبق مقررات این قانون قابل استرداد می¬باشد، ‌وجه قابل استرداد را از محل وصولی جاری ظرف یک ماه به مؤدی پرداخت کند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
تبصره- مبالغ اضافه دریافتی از مؤدیان بابت مالیات موضوع این قانون به هر عنوان مشمول خسارتی به نرخ یک-ونیم درصد (5/1) در ماه از تاریخ دریافت تا زمان استرداد می¬باشد و از محل وصولی¬های جاری به مؤدی پرداخت خواهد شد. حکم این تبصره نسبت به مالیات¬های تکلیفی و علی¬الحساب¬های پرداختی در صورتی که اضافه بر مالیات متعلق باشد در صورتی که ظرف سه ماه از تاریخ درخواست مؤدی مسترد نشود از تاریخ انقضای مدت مزبور جاری خواهد بود.
ماده 243
در صورتی که درخواست استرداد از طرف مؤدی به عمل آمده باشد و ادارۀ امور مالیاتی آن را وارد نداند، مؤدی می-تواند ظرف سی روز از تاریخ اعلام نظر ادارۀ یادشده از هیأت حل اختلاف مالیاتی درخواست رسیدگی کند. رأی هیأت حل اختلاف مالیاتی در این مورد قطعی و غیرقابل تجدیدنظر است و در صورت صدور رأی به استرداد مالیات اضافی ادارۀ مربوط طبق جزء اخیر مادۀ (۲۴۲) این قانون ملزم به اجرای آن خواهد بود.
فصل ۳: تصویب¬نامه¬های هیأت وزیران، آرای شورای عالی مالیاتی،‌بخشنامه¬ها و دستورالعمل¬های سازمان امور مالیاتی کشور
ماده 82
درآمد حقوق روحانیون
رأی شماره 14436/4/30 مورخ 19/12/71 هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی
گزارش دفتر یادشده (فنی مالیاتی) مشعر بر طرح این مسئله است که با عنایت به اینکه سازمان حج و زیارت به منظور تبلیغات در امور دینی و نیز بعضی از سازمان¬ها و اشخاص به جهت اجرای مراسم سخنرانی، اقامه نماز و نظایر آنها از وجود روحانیون محترم در خارج و یا داخل کشور استفاده نموده و در قبال آن به نامبردگان بر حسب مدت و یا دفعات شرکت در جلسات وجوهی پرداخت می-نمایند،‌ترتیب تعلق مالیات نسبت به اینگونه پرداخت¬ها ( که مورد سئوال اکثر پرداخت¬کنندگان می¬باشد) تابع کدامیک از احکام قانون مالیات¬های مستقیم است و آیا با امعان نظر به مقررات ماده ۸۲ آن قانون درآمدهای تحصیل-شده از این طریق مشمول مالیات بر درآمد حقوق می¬باشد یا خیر. هیات عمومی شورای عالی مالیاتی با توجه به ضمایم گزارش مذکور و شور و بررسی پیرامون مسئله مطروحه، در اجرای بند ۳ ماده ۲۵۵ قانون مالیات¬های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 به شرح آتی در این باره اعلام رای می¬نماید. صدور حکم مأموریت به روشنی بیانگر آن است که مامور ذیربط برای انجام کار محوله در داخل یا خارج کشور در خدمت سازمان متبوع قرار گرفته است. لذا طبق نص صریح ماده ۸۲ قانون مالیات¬های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 درآمد حاصله بابت اجرای احکام صادره مشمول مالیات بر درآمد حقوق خواهد بود و پرداخت-کنندگان باید به وظیفه قانونی خود حسب مورد طبق ماده ۸۵ یا 86 قانون یادشده در کسر و پرداخت مالیات متعلق عمل نماید. همچنین اگر حضرات روحانیون یا سخنرانان و گویندگان مستمراً (مثلاً‌ساعاتی در هر روز یا هر هفته یا هر ماه) و بطور موظف بنا به قرارداد کتبی یا شفاهی عهده¬دار انجام امور مذکور بوده از این ممر بابت حق-الزحمه مبالغی در مقاطع زمانی مشخص از سازمان¬ها یا اشخاص معین دریافت دارند،‌اینگونه دریافتی¬ها نیز بشرح فوق مشمول مالیات بر درآمد حقوق می¬باشد اما سایر موارد متفرقه مربوط به شرکت در مراسم و ایراد سخنرانی در مجالس مختلف از مصادیق فصل مالیات بر درآمد حقوق شناخته نمی¬شود.
درآمد حقوق کارکنان و کارگران ایرانی شاغل در پروژه-های خارج از کشور
بخشنامه شماره 17151/1918/211 مورخ 8/4/82 سازمان امور مالیاتی کشور
نظر به اینکه برای بعضی از ادارات امور مالیاتی در خصوص معافیت یا عدم معافیت درآمد حقوق کارکنان و کارگران ایرانی شاغل در پروژه¬های خارج از کشور ابهاماتی مطرح می¬باشد، با بررسی به عمل آمده و با توجه به مفاد بند ۲۸ تصویب¬نامه شماره 35985/ت۲0035 مورخ 3/6/77 هیأت محترم وزیران در خصوص تبیین چارچوب سیاست¬های مصوب طرح ساماندهی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، آن قسمت از درآمد حقوق کارکنان و کارگران ایرانی در خارج از کشور که از طریق کارفرمایان و یا پیمانکاران مقیم کشور بابت ارائه خدمات از محل پرداختی پروژه دریافت می¬نمایند مشمول استفاده از حکم معافیت موضوع بند ب ماده ۱۱۳ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در طول اجرای قانون یادشده می¬باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
پاداش هیأت مدیره
بند 8 بخشنامه شماره 28345/2401/232 مورخ 18/7/1385 سازمان امور مالیاتی کشور
پرداخت پاداش هیأت مدیره مصوب مجمع عمومی شرکت¬ها با عنایت به مفاد مواد 239 و 241 قانون تجارت از محل سود خالص قابل تقسیم انجام می¬پذیرد،‌لذا پاداش مذکور نمی-تواند در زمرد هزینه¬های قابل قبول تلقی گردد. بدیهی است در هر صورت پاداش اعضاء حقیقی هیأت مدیره (اعم از موظف و غیرموظف) با رعایت مقررات مالیاتی مشمول کسر مالیات حقوق می¬باشد که در هر صورت عدم اقدام توسط شرکت واحد مالیاتی نسبت به مطالبه مالیات و جرائم متعلقه اقدام نماید.
تسهیلات بانکی پرداختی به شاغلین
صورتجلسه شماره 14498-201 مورخ 10/8/1388 که طی بخشنامه شماره 67177 مورخ 24/9/1388 ابلاغ شده است.
قطع نظر از ابهامات موجود در انطباق موضوع ( در ارتباط با شمول و یا عدم شمول مالیات نسبت به کمک سود متعلق به تسهیلات بانکی پرداختی به شاغلین دولتی متقاضی انتقال از تهران و کلان شهرها به سایر شهرهای کشور که بر اساس مفاد بند ۲ ماده ۳ آئین¬نامه موضوع مصوبه شماره 83138/ت 37909 هـ مورخ 12/6/86 هیأت محترم وزیران پرداخت می¬گردد) با فصول مربوط به مالیات بر درآمد حقوق و مالیات درآمد اتفاقی، چون به صراحت آئین¬نامه یادشده تسهیلات مذکور به منظور ایجاد انگیزه و ترغیب متقاضیان انتقال از کلان شهرها و فراهم¬نمودن امکانات لازم در زمینه اسکان آنان در سایر شهرها و جبران بخشی از هزینه¬های ایشان پرداخت می¬گردد،‌لذا با مدنظر قراردادن مقررات مواد 8۲ و ۱۱۹ و با عنایت به مفاد بند (الف) ماده 127 قانون موصوف پرداختی مذکور از مصادیق تحصیل درآمد محسوب نشده و مشمول مالیات نمی-باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
درآمد ورزشکاران
بخشنامه شماره 36693/200 ص مورخ 22/12/89
نظر به اینکه در خصوص نحوه تشخیص ومطالبه مالیات بر درآمد ورزشکاران،‌ مربیان، ‌سرپرستان و کادر فنی تیم¬های مختلف ورزشی و متمایز نمودن فعالیت¬های حرفه¬ای و غیرحرفه¬ای اشخاص مذکور ابهاماتی مطرح می¬باشد لذا به منظور یکسان¬سازی روش¬های اجرای عملیات مقرر می¬گردد:
۱- درآمد ورزشکاران و مربیان ورزشی حرفه¬ای اعم از ایرانی و خارجی که در رشته¬های مخلتف ورزشی فعالیت می-نمایند و حسب دستورالعمل¬های فدراسیون ذیربط، باشگاه¬ها طرف قرارداد با آنان مکلفند یک نسخه از قرارداد منعقده فی مابین را در کلیه امور ورزشی حرفه¬ای به کمیته نقل و انتقالات سازمان لیگ حرفه¬ای مربوط ارسال و ثبت نمایند. در این صورت اشتغال آنان به عنوان فعالیت حرفه¬ای محسوب و مشمول مالیات بر درآمد مشاغل با رعایت سایر تکالیف مقرر قانونی مربوط حسب مورد خواهند بود.
وجوهی که ورزشکاران غیرحرفه¬ای،‌مربیان، سرپرستان و همچنین کادر فنی و تیمهای مختلف ورزشی در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال به امور ورشزی از اشخاص حقیقی و حقوقی بر حسب مدت زمان معین دریافت می¬نمایند مشمول فصل مالیات بر درآمد حقوق می¬باشد که پرداخت-کنندگان حقوق مکلفند پس از اعمال معافیت¬های مقرر مازاد آن را طبق نرخ¬های مقرر در ماده ۸۵ اصلاحی قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 27/11/80 محاسبه و ضمن رعایت سایر مقررات مربوط وفق ماده 86 قانون موصوف مالیات متعلق را ظرف مهلت مقرر کسر و به واحد مالیاتی محل پرداخت نمایند.
مهدکودک، یارانه غذا، ایاب و ذهاب و بن کالا
بخشنامه شماره 13428/200/ص مورخ 7/6/90 (قسمت اخیر بخشنامه در خصوص تاریخ اجرا، با توجه به دادنامه شماره ۳۳5 مورخ 20/6/91 هیات عمومی دیوان عدالت اداری حذف گردیده است)
نظر به اینکه در خصوص معافیت وجوه پرداختی تحت عناوین مهدکودک، یارانه، غذا، ایاب و ذهاب و بن کالا و … سئوالات متعددی مطرح گردیده است. لذا پیرو بخشنامه شماره 4529/210 مورخ 27/2/1390 معاون محترم فنی و حقوقی وقت سازمان متبوع راجع به ابلاغ رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 601 مورخ 9/12/1389 یادآور می¬گردد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
بطور کلی وجوهی که تحت عناوین یادشده و به استناد ماده ۴۰ قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 27/11/1380 و اصلاحیه 15/8/84 آن کارکنان دولت پرداخت می¬شود از شمول پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف است و این معافیت قابل تسری به کارکنان سایر بخش¬های غیردولتی و نیز وجوهی که از منابع و فصول قانونی دیگر به کارکنان دولت پرداخت می-گردد نخواهد بود.
* بخشنامه شماره 180271/200 مورخ 11/9/91
پیرو بخشنامه شماره 4529/210 مورخ 27/2/1390 سازمان متبوع (در خصوص ابلاغ رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری موضوع دادنامه شماره 601 مورخ 9/12/1389) به پیوست تصویر رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۳۳۵ مورخ 20/6/1391 مندرج در روزنامه رسمی شماره 19685 مورخ 11/7/1391 مبنی بر تسری ابطال بخشنامه شماره 33553 مورخ 12/4/1387 (درخصوص وجوه پرداختی به کارکنان دولت تحت عناوین مهدکودک، یارانه غذا، ایاب و ذهاب،‌بن کالا و …) به تاریخ صدور بخشنامه اخیرالذکر (12/4/1387) جهت اطلاع و اقدام لازم ابلاغ می¬گردد.
شایان ذکر است، وجوه مازاد پرداختی پس از بررسی¬های لازم بر اساس بند «ب»‌بخشنامه شماره 4946/2140/4/30 مورخ 28/2/1370 در اجرای احکام مواد ۲۴۲ و 243 قانون مذکور قابل استرداد خواهد بود.
مالیات حقوق کارکنان شاغل در پارک¬های علم و فناوری
* بخشنامه شماره 148/93/200 مورخ 23/12/1393 سازمان امور مالیاتی کشور
به پیوست نظر اکثریت اعضای شورای عالی مالیاتی موضوع صورتجلسه شماره 14-201 مورخ 19/7/1393، در ارتباط با مالیات بر درآمد حقوق کارکنان شاغل در پارک¬های علم و فن¬آوری با توجه به مقررات ماده ۴7 قانون برنامه پنجساله چهارم توسعه و ماده ۹ قانون حمایت از شرکت¬ها و موسسات دانش¬بنیان و تجاری¬سازی نوآوری¬ها و اختراعات مصوب 5/8/1389 مجلس شورای اسلامی، مبنی بر اینکه «بنا به تصریح مقنن دامنه شمول معافیت مالیاتی مزبور صرفاً معطوف به درآمد واحدهای پژوهشی، فناوری و مهندسی مستقر در پارک¬های علم و فناوری بوده و از این حیث قابل تسری به سایر منابع مالیاتی از جمله مالیات حقوق نمی¬باشد بنابراین درآمد حقوق کارکنان شاغل در واحدهای مورد نظر با رعایت مقررات مشمول مالیات بر درآمد حقوق خواهد بود» جهت اجراء ابلاغ می¬گردد.
ماده 8۳
کمک هزینه عائله¬مندی
* رأی شماره 3044/4/۳0 مورخ 24/4/71 شورای عالی مالیاتی
رای اکثریت نظر به اینکه تعریف درآمد مشمول مالیات حقوق موضوع ماده ۸۳ قانون مالیات¬های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 درباره «کمک هزینه عائله¬بندی»‌مقرر در ماده 9 قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت صدق نمی¬نماید،‌وجوه مذکور که به عنوان کمک هزینه به عائله و اولاد مستخدمین شاغل و غیرشاغل و حتی مستخدمین متوفی پرداخت می¬گردد،‌از شمول فصل مالیات بر درآمد حقوق قانون مالیات¬های مستقیم خارج و معاف از پرداخت مالیات حقوق می¬باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
نظر اقلیت:‌با توجه به تعاریف مقرر در ماده ۸۳ قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 3/12/66 و نظر به اینکه پرداخت وجوه به کارکنان تحت عنوان هزینه عائله¬مندی و اولاد مستخدمین در اجرای ماده ۹ قانون هماهنگ پرداخت کارکنان دولت و تبصره آن در رابطه با استخدام کارمند می¬باشد و از طرفی در ماده ۹۱ قانون مالیات¬های مستقیم معافیتی برای این قبیل وجوه پیش¬بینی نشده است لذا مشمول مالیات بر درآمد حقوق می¬باشد.
* رأی شماره 1795/4/30 مورخ 6/2/72 شورای عالی مالیاتی
با عنایت به تفاوتهای بارز بین احکام ماده ۹ قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب 13/6/1370 مجلس شورای اسلامی و مادتین 86، 87 قانون تأمین اجتماعی مصوب 3/4/1354،‌کمک عائله¬مندی موضوع ماده 86 قانون اخیرالذکر (مادتین 86، 87 قانون تأمین اجتماعی مصوب 3/4/1354) شمول معافیت مالیات بر درآمد حقوق موضوع فصل سوم باب سوم قانون مالیات¬های مستقیم یادشده نمی-باشد.
پرداختی بابت ازدواج و فوت به مستخدم یا ورثه بلافصل
* رأی شماره 2911/4/30 مورخ 19/3/1376 شورای عالی مالیاتی
نظر به اینکه کمک هزینه¬های موضوع ماده ۳ قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه¬های ضروری به کارکنان دولت مصوب 26/2/1375 مجلس شورای اسلامی بای جبران بخشی از هزینه¬ها در مواقع ضرورت و اضطرار نظیر ازدواج و فوت به مستخدم یا ورثه بلافصل او پرداخت می-گردد. علیهذا اقلام مذکور مشمول مالیات نمی¬باشند.
اتومبیل¬های دولتی
* تصویب¬نامه شماره 18298/ت27840 هـ. مورخ 9/4/1382 هیأت وزیران
آئین¬نامه چگونگی استفاده از اتومبیل¬های دولتی و واگذاری امور نقلیه دستگاه¬های دولتی به بخش غیردولتی، موضوع تصویب¬نامه شماره 59590 ت 351 هـ مورخ 15/12/1372 به شرح زیر اصلاح می¬شود.
۱- به عبارت «و واگذاری امور نقلیه دستگاههای دولتی به بخش غیر دولتی» از عنوان آئین¬نامه حذف می¬گردد.
۲- ماده (۲) به شرح زیر اصلاح می¬گردد:
ماده ۲:‌خودروهای دولتی وسائط نقلیه¬ای هستند که حسب مورد جزو اموال دولت بوده و برای انجام امور اداری و خدماتی در اختیار دستگاههای اجرایی می¬باشند و همچنین خودروهای شرکت¬های دولتی و موسسات و شرکت¬هایی که شمول قانون نسبت به آنها مستلزم ذکر نام یا تصریح نام آنها است. مشمول حکم لایحه قانونی نحوه استفاده از اتومبیل-های دولتی و فروش اتومبیل¬های زاید مصوب 1۳58 شورای انقلاب می¬باشند و به ترتیب زیر طبقه¬بندی می¬شوند:
الف) خودروهای دولتی خدمات عمومی: ‌خودروهایی که دارای پلاک دولتی یا برچسب شناسایی می¬باشند و نام دستگاه اجرایی استفاده کننده در آن درج و بر روی شیشه جلو اتومبیل از داخل نصب می¬گردد و انواع آن از جمله عبارتند از:‌سواری، وانت (اعم از دوکابین و تک¬کابین)، مینی بوس، اتوبوس، کامیون (مانند تریلی، ‌جرثقیل، ‌پونکر، آتش¬نشانی) کامیونت، ‌پول¬رسان و آمبولانس.
ب) خودروهای دولتی دارای پلاک عمومی: خودروهایی هستند که دارای پلاک عمومی می¬باشند اختصاص پلاک عمومی یا نارنجی به انواع کامیون¬های متعلق به دستگاههای دولتی و تردد آنها در جاده¬ها و بزرگراههای کشور به موجب قسمت «الف»‌و «ج» بند (۵)‌مصوبه یکصد و پنجاه و یکمین جلسه شورای عالی هماهنگی ترابری کشورو بنا به موافقت وزیر امور اقتصادی و دارائی بلامانع است.
ج- خودروهای خدمات اختصاصی: خودروهای غیرتشریفاتی بوده و دارای پلاک شخصی می¬باشند.
د- خودروهای تشریفاتی:‌اتومبیل¬های دارای پلاک خاص تشریفات که تنها در اختیار نهاد ریاست جمهوری و وزارت امور خارجه بوده و به منظور امور تشریفات استفاده می-گردد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
تبصره- نصب پلاک دولتی و برچسب شناسایی برای خودردوهای وزارت اطلاعات الزامی نیست.
۳- ماده¬ (۳) به شرح زیر اصلاح و یک تبصره به شرح ذیل به آن اضافه می¬گردد.
ماده ۳- کلیه خودروهای دستگاههای دولتی به استثنای خودروهای خدمات اختصاصی و تشریفاتی، خودروی خدمات عمومی محسوب می¬شوند و نوع استفاده از آنها از سوی دستگاه دولتی در اختیار دارنده، به موجب دستورالعمل صادرشده توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی معین می-گردد و هرگونه استفاده غیرمجاز و بدون حکم مأموریت از این خودروها ممنوع است.
تبصره- نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است هنگام تردد خودروهای دولتی موضوع بند «الف»‌ماده (۲) این آئین¬نامه کنترل لازم را به عمل آورد و اتومبیل¬های فاقد برچسب دولتی را شناسایی و متوقف و مراتب را به دستگاه اجرایی در اختیار دارنده اتومبیل و وزارت امور اقتصاد و دارائی گزارش نماید.
4- تبصره¬ای به شرح ذیل به ماده (۴) اضافه می¬شود:
تبصره- برای کارکنانی که نوع و حساسیت شغل یا اهمیت زیاد یا حجم بالای کار ضرورت استفاده از اتومبیل¬های دولتی را ایجاب نماید،‌با تأیید بالاترین مقام دستگاه مربوط می¬توانند از اتومبیل¬های مذکور با پلاک دولتی استفاده نمایند.
5- فصل سوم و مواد آن حذف و موادی به شرح ذیل جایگزین آن می¬شود.
ماده 5- کلیه دستگاههای اجرایی مشمول موظفند حداکثر ظرف ۳ ماه از تاریخ ابلاغ این آئین¬نامه نسبت به تبدیل پلاک شخصی به دولتی آن دسته از اتومبیل¬های در اختیار که در انطباق با ماده (۴) این آئین¬نامه می¬باشد در مرکز با هماهنگی وزارت امور اقتصادی و دارائی اداره کل اموال دولتی و در استان¬ها با هماهنگی سازمان امور اقتصادی و دارائی استان¬ها اقدام نمایند.
ماده 6- خرید خودرو قبل از کسب موافقت کمیسیون موضوع ماده (۲) لایحه قانونی نحوه استفاده از اتومبیل¬های دولتی و فروش اتومبیل¬های زاید با پلاک انتظامی شخصی از سوی دستگاههای اجرایی موضوع ماده (۲) این آئین¬نامه تحت هر عنوان ممنوع می¬باشد.
ماده 7- کلیه دستگاههای اجرایی موظفند به هنگام شماره-گذاری اتومبیل¬های خریداری شده یا تبدیل پلاک از شخصی به دولتنحوه محاسبه مالیات حقوقی،‌از آنجا که اتومبیل¬های یادشده جزو خودروهای دولتی خدمات عمومی محسوب می¬گردند، برچسب شناسایی را که نام دستگاه اجرایی استفاده کننده بر آن درج شده، بر روی شیشه جلوی اتومبیل الصاق نمایند.
6- شماره فصل (۴)‌به (۳) تغییر می¬یابد و ماده (9) حذف می¬گردد و شماره مواد (۱۰)، (۱۱)، (۱۲) و (۱۳)‌به مواد (8)، (9)، (10) و (۱۱)‌تغییر می¬یابد.
7- ماده (۱۲)‌به شرح ذیل اصلاح می¬گردد:
ماده ۱۰- مسئولیت حسن اجرای ضوابط این آئین¬نامه به عهده بالاترین مقام دستگاه اجرایی ذیربط می¬باشد. دستگاههای اجرای موظفند بر نحوه استفاده از خودروهای دستگاه مربوط بر اساس دستورالعملی که وزارت امور اقتصادی و دارائی معین می¬کند،‌نظارت کامل نمایند. استفاده از خودروهای دولتی بدون رعایت مقررات این آئین¬نامه،‌تخلف از مقررات مربوط به اموال دولتی تلقی شده و طبق مقررات رسیدگی می¬شود.
بخشنامه شماره 29300/2397/211 مورخ 2/6/82 سازمان امور مالیاتی کشور
ضمن ارسال تصویر تصویب¬نامه شماره 18298/ت 27840 هـ مورخ 9/4/1382 هیأت محترم وزیران در خصوص اصلاح بعضی از موارد آیین¬نامه چگونگی استفاده از اتومبیل¬های دولتی و واگذاری امور نقلیه دستگاههای دولتی به بخش غیردولتی، موضوع تصویبنامه شماره 59590 /ت 351 هـ مورخ 15/12/1372، در خصوص انواع خودروهای دولتی مصوبه مزبور و چگونگی اعمال بند «ب» تبصهر ماده 8۳ قانون مالیات¬های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 و اصلاحیه¬های بعدی آن مراتب ذیل یادآور می¬گردد.
1- طبق بند «ب»‌ تبصره ماده 8۳ قانون یادشده، اتومبیل اختصاصی با راننده معادل ده درصد (10٪) و بدون راننده معادل پنج درصد (5٪) حقوق و مزایای مستمر نقدی (به استثنای مزایای نقدی معاف ماده ۹۱ قانون) در ماه پس از کسر وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر می-شود به عنوان درآمد غیرنقدی کارمند مشمول مالیات حقوق خواهد بود.
۲- طبق ماده (۳) آئین¬نامه فوق¬الذکر، کلیه خودروهای دستگاههای دولتی به استثنای خودروهای خدمات اختصاصی و تشریفاتی، خودروهای خدمات عمومی محسوب می¬شوند. بنابراین مشمول بند «ب» ماده ۸۳ قانون مالیات¬های مستقیم نخواهد بود.
۳- خودروهای اختصاصی که با توجه به ضرورت ارائه خدمت،‌نوع و حساسیت شغل یا اهمیت زیاد با حجم بالای کار و انجام وظایف به موقع و پرهیز از ایجاد وقفه در امور با تأیید بالاترین مقام دستگاه اجرایی مربوط در اختیار کارکنان قرار می¬گیرد و با عنایت مفهوم واگذاری اتومبیل اختصاصی (چگونگی استفده از آن با تشخیص استفاده¬کننده است) که در حقیقت عبارت از واگذاری حق انتفاع به طور مطلق می¬باشد که در این صورت شخصی که خودرو با این شرایط در اختیار داشته باشد بدون قید و حصری در مدت معینی همانند مال متعلق به خود محق به بهره¬برداری از آن خواهد بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
حال آنکه خودردوهای دولتی را نمیتوان با چنین تسهیلات و فارغ از قیود در مقررات اموال دولتی در اختیار ماموران کشور قرار داد بلکه با توجه به مفاد لایحه قانونی نحوه استفاده از اتومبیل¬های دولتی… مصوب 1358 شورای اسلامی و آئین¬نامه شماره 59590 ت/ 351 هـ مورخ 15/12/1372 و اصلاحیه اخیر پیوست و دیگر مقررات مربوط، اصولاً واگذاری خودرو به مأموران به لحاظ موارد ذکرشده در صدر این بند صورت می¬پذیرد به منزله خودرو خدمت شناخته شده و از مصادیق بند (ب) تبصره ماده 83 قانون مالیات¬های مستقیم نخواهد بود.
۴- در خصوص سایر کارکنان حقوق¬بگیر (بخش خصوصی) استفاده از خودرو اختصاصی به عنوان یک نوع مزایای غیرنقدی محسوب گردیده می¬بایست با در نظر گرفتن سایر مزایای غیرنقدی (مستمر و غیرمستمر) حقوق بگیر حداقل تا سقف معادل دو دوازدهم معافیت سالانه موضوع ماده ۸۴ اصلاحی در سال به استناد بند ۱۳ ماده ۹۱ قانون مذکور پرداخت مالیات معاف و مازاد آن طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود.
ضمناً:‌درآمدهای غیرنقدی موضوع بندهای اصلاحی (۸) و (۱۱) ماده 9۱ قانون طبق مقررات مربوط کلاً‌از پرداخت مالیات حقوق معاف است.نحوه محاسبه مالیات حقوق
فرزندان معزز شهداء
بخشنامه شماره 10881/200/ ص مورخ 8/5/90 سازمان امور مالیاتی کشور
براساس نامه شماره 1530/820/400 مورخ 22/4/1390 معاون محترم رئیس جمهور در خصوص عدم رعایت بند «الف» ماده (۴۴) قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران توسط برخی واحدای زیرمجموعه سازمان متبوع در خصوص معافیت¬ها و تسهیلات که برای فرزندان معزز شهداء توسط قانونگذار در نظر گرفته شده است.
همانگونه که اطلاع دارند احکام قانون برنامه تسوعه پنجم از اول سال جاری عملیاتی و تمامی دستگاههای اجرایی مکلف به رعایت قوانین مقررات مربوطه می-باشند.شایان ذکر است بند «الف» ماده (۴۴) قانون موصوف از صراحت و شفافیت لازم برخوردار می¬باشد. (به استثناء تسهیلات خودرو، حق پرستاری و کاهش ساعات اداری) لذا خواهشمند است دستور فرمائید کلیه واحدهای زیرمجموعه برابر مقررات مفاد بند «الف»‌ماده (۴۴) را رعایت نمایند و در صورت کسر مالیات حقوق و مزایای مستمر و غیرمستمر با رعایت قوانین و مقررات موضوعه نسبت به تهاتر یا استرداد مالیات پرداختی اقدام نمایند تا انشاءالله حقی از این عزیزان که ولی نعمت ما هستند،‌ تضییع نشود.
قانون جامع خدمات¬رسانی به ایثارگران
بخشنامه شماره 99/93/230 مورخ 4/9/1393 معاون مالیات-های مستقیم
نظر به اجرای قانون جامع خدمات¬رسانی به ایثارگران منتشره در روزنامه رسمی شماره 19821 مورخ 28/12/1391 از تاریخ 2/10/1391 به مدت چهار سال به صورت آزمایشی، احکام مالیاتی قانون مذکور را به شرح ذیل جهت اطلاع و بهره¬برداری لازم ارسال می¬نماید:‌
ماده ۳۱: به منظور تشویق کارفرمایان کارگاهها به جذب مشمولان موضوع ماده (۲۹) این قانون،‌دولت موظف است کارفرمایانی را که با هماهنگی بنیاد پس از اخذ تعهدات لازم و انعقاد قراردادی که مبین تعهدات طرفین باشد اقدام به جذب نیرو در راستای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز خود می¬نمایند،‌مشمول تخفیفات و تسهیلایت به شرح ذیل قرار دهد:
ب) کاهش مالیات کارفرمایان این گونه کارگاهها از طریق احتساب یکصد و پنجاه درصد (150٪) حقوق پرداختی به ایثارگران جدیدالاستخدام به عنوان هزینه¬های قابل قبول مالیاتی به مدت پنج سال.
ماده 56: صد در صد (100٪) حقوق و فوق¬العاده شغل و سایر فوق¬العاده¬ها اعم از مستمر و غیرمستمر شاهد،‌جانبازان و آزادگان از پرداخت مالیات معاف می-باشند.
لازم به ذکر است در اجرای حکم مذکور در بند ب ماده ۳۱ قانون مذکور در صورتیکه کارفرمایان کارگاههایی که مشمولان موضوع ماده۲۹ قانون مزبور را با هماهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران در راستای تأمین نیروی انسانی جذب نمایند. صرفاً معادل (150٪) حقوق پرداختی به ایثارگران جدیدالاستخدام به عنوان هزینه¬های قابل قبول مالیاتی به مدت پنج سال برخوردار می¬باشند و بدیهی است 50٪ مازاد بر هزینه حقوق مذکور فاقد هر گونه ثبت حسابداری در دفاتر مودی بوده و صرفاً جهت تأثیر آن در محاسبه درآمد مشمول مالیات مندرج در فرم اظهارنامه با کسر از سود با زیان ابرازی قابل اعمال می¬باشد.
ماده 84
حداکثر یک معافیت استفاده شود
بخشنامه شماره 15776/3884/1768/232 مورخ 15/9/83 سازمان امور مالیاتی کشور
اشخاص حقیقی مشمولین پرداخت مالیات بردرآمد اجازه املاک، مالیات بر درآمد، حقوق و مالیات بر درآمد مشاغل موضوع تبصره و مواد فوق¬الذکر در عملکرد سنوات 1381 و به بعد فقط مجاز به استفاده از یک معافیت مقرر در هر منبع مالیاتی بوده و باید مالیات بر درآمد خود را با رعایت یک معافیت در هر یک از منابع فوق¬الاشاره پرداخت نمایند.
بخشنامه شماره 16635 مورخ 29/2/87 سازمان امور مالیاتی کشور
ضمن ارسال تصویر رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص دادنامه شماره 209 مورخ 11/4/1385 مبنی بر ابطال سیاق عبارات بخشنامه شماره 15776/3884/1768-232 مورخ 15/9/1383 سازمان امور مالیاتی کشور و با عنایت به رفع ابهام به عمل آمده از رأی مزبور توسط معاون محترم قضایی دیوان عدالت اداری به شماره 21/10/د/41 مورخ 21/1/1387 بدین مضمون که مفاد رأی هیأت عمومی مبین این نکته است که مؤدی مالیاتی همزمان می¬تواند از چند معافیت مالیاتی که از منابع مختلف مالیاتی میباشد استفاده نمایند و به منظور ایجاد وحدت رویه در نحوه اعمال معافیت¬های مالیاتی موضوع تبصره ۱۱ ماده 53 و مواد 57، 84 و 101 قانون مالیات¬های مستقیم اصلاحی مصوب 27/11/1380 که مرتبط با این امر می¬باشند،‌مقرر می¬دارد:
۱- برخورداری از معافیت مالیاتی موضوع تبصره ۱۱ ماده 53 قانون مالیات¬های فوق¬الذکر مانع استفاده از معافیت مالیاتی ماده 57 قانون یادشده نخواهد بود.
۲- در خصوص ماده 84 قانون مالیات¬هانحوه محاسبه مالیات حقوقی مستقیم اصلاحی مصوب 27/11/1380، با توجه به صراحت ماده قانونی، درآمد سالانه مشمول مالیات حقوق از یک یا چند منبع،‌از یک معافیت مالیاتی برخوردار می¬باشد.
3- صاحبان مشاغل صرفاً برخوردار از یک معافیت مالیاتی (موضوع ماده 101 قانون فوق) می¬باشند. به عبارت دیگر دارندگان واحدهای کسی متعدد می¬توانند جهت یکی از واحدهای فوق از معافیت مالیاتی موضوع ماده ۱۰۱ قانون موصوف استفاده نمایند.
4- اشخاص حقیقی که در عملرکد یک سال از منابع مختلف دارای درآمد باشند، می¬توانند همزمان در هر منبع از یک معافیت مالیاتی برخوردار گردند.
سقف معافیت مالیاتی سال 1388
بخشنامه شماره 2546/210 مورخ 18/1/1388 معاون فنی و حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور
بنا به جزء 4 و 5 قسمت (ب) بند (۱۱) قانون بودجه سال 1388 کل کشور،‌سقف معافیت مالیاتی موضوع مواد (84) و (85) قانون مالیات¬های مستقیم برای سال 1388 مبلغ پنجاه میلیون (50.000.000) ریال در سال تعیین شده است و حسب مفاد بندهای مذکور مالیات بر درآمد حقوق کارکنان وزارتخانه¬ها و موسسات،‌شرکت¬ها و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد (۱)، (۲)، (۴) و قسمت اخیر ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری،‌قضات، اعضای هیئت علمی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی پس از کسر معافیت مذکور و سایر معافیت¬های مقرر در قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 27/11/1380 به نرخ مقطوع ده درصد (10٪) خواهد بود.
بنابراین در مورد سایر حقوق¬بگیران (شامل کارکنان شرکت-ها و موسسات خصوصی، نهادهای عمومی غیردولتی و مشمولین قانون کار و …) پس از کسر چهل و دو میلیون (42.000.000) ریال به نرخ ده درصد (10٪) و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در ماده ۱۳۱ قانون مزبور مشمول مالیات بر درآمد حقوق خواهد بود.
احکام مالیاتی قانون بودجه سال 1388 کل کشور.
بخشنامه شماره 17338/210 مورخ ۲0/2/1388 معاون فنی و حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور
احکام مالیاتی و مرتبط با مالیات قانون بودجه سال 1388 کل کشور به شرح زیر جهت اطلاع و اقدام لازم ابلاغ می¬گردد.
بند ۵- کلیه اشخاص حقوقی که تمام و یا قسمتی از اعتبارات آنها از محل منابع بودجه عمومی موضوع این لایحه تأمین می¬شود و شکل حقوقی آنها منطبق با تعاریف مذکور در مواد (۲)،‌(۳)، (۴) و (۵)‌قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1/6/1366 نیست،‌در مصرف اعتبارات مذکور از لحاظ اجرای مقررات قانون یادشده در حکم موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی به شمار می¬آیند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
جزء ب۴ بند ۱۱- سقف معافیت مالیاتی موضوع مواد (84)‌و (85) قانون مالیات¬های مستقیم برای سال 1388 مبلغ پنجاه میلیون (50.000.000) ریال در سال تعیین می¬شود.
جز ب ۵ بند ۱۱- در ماده (85) قانون مالیات¬های مستقیم عبارت زیر در سال 1388 به جای عبارت (قانون نظام هماهنگ پرداخت دولت مصوب 12/6/1370) جایگزین می¬گردد:
(وزارتخانه¬ها و موسسات،‌شرکت¬ها و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد (۱)،‌(۲)،‌(۴) و قسمت اخیر ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری،‌قضات،‌اعضای هیئت علمی،‌دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی)
سقف معافیت مالیاتی سال 1389
بخشنامه شماره 1229/210 مورخ 24/1/1389 معاون فنی و حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور
بنا به جزء‌(و) بند 7 قانون بودجه سال 1389 کل کشور،‌سقف معافیت مالیاتی موضوع مواد (84) و (85) قانون مالیات¬های مستقیم برای سال 1389 مبلغ پنجاه و دو میلیون و پانصد هزار ریال (52.500.000) ریال در سال تعیین شده است و حسب مفاد جزء‌(ز) بند مذکور مالیات بر درآمد حقوق کارکنان وزارتخانه¬ها و مؤسسات،‌شرکت¬ها و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد (۱)، (۲)،‌(۴) و قسمت اخیر ماده (۵)‌قانون مدیریت خدمات کشوری قضات، اعضای هیأت علمی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی پس از کسر معافیت مذکور و سایر معافیت¬های مقرر در قانون مالیات¬ها مستقیم اصلاحی مصوب 27/11/1380 به نرخ مقطوع ده درصد (10٪) به شرح جدول پیوست شماره (۱) خواهد بود.
بنابراین در مورد سایر حقوق¬بگیران(شامل کارکنان شرکت-ها و موسسات خصوصی نهادهای عمومی غیردولتی و مشمولین قانون کار و …)‌پس از کسر معافیت مزبور و سایر معافیت¬های مقرر در قانون مالیات¬های اخیرالاذکر تا مبلغ چهل و دو میلیون (42.000.000) ریال به نرخ ده درصد (10٪) و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در ماده (۱۳۱) قانون مالیات¬های مزبور مشمول مالیات بر درآمد، حقوق به شرح جدول پیوست شماره (۲) خواهد بود.
ضمناً بنا به جزء (ط) بند (8) قانون بودجه مذکور مالیات حقوق کلیه کارکنان شرکت¬های واگذار شده (سهام کنترلی) از زمان اجرای قانون اجرای سیاست¬های کلی اصل چهل¬وچهارم قانون اساسی (31/5/87)‌براساس نرخ مالیاتی قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت خواهد شد.
احکام مالیاتی قانون بودجه سال 1389 کل کشور
بخشنامه شماره 5441/210 مورخ 1/3/1389 معاون فنی و حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور
احکام مالیاتی قانون بودجه سال 1389 کل کشور به شرح زیر جهت اطلاع و اقدام لازم ابلاغ می¬گردد:
جزء «و» بند 7- سقف معافیت مالیاتی موضوع مواد (84) و (85)‌قانون مالیات¬های مستقیم برای سال 1389، مبلغ پنجاه و دو میلیون و پانصد هزار (52.500.00) ریال در سال تعیین می¬شود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
جزء «ز»‌بند 7- در سال 1389،‌در ماده (85) قانون مالیات-های مستقیم عبارت زیر جایگزین عبارت «قانون نظام هماهنگ پرداخت دولت مصوب 12/6/1370» می¬گردد:‌
«وزارتخانه¬ها و مؤسسات شرکت¬ها و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد (۱)،‌(۲)، (۴) و قسمت اخیر ماده (۵)‌قانون مدیریت خدمات کشوری، قضات،‌اعضای هیئت علمی،‌دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی»
جزء «ک» بند 7- فرزندان شهدا از کلیه امتیازات مقرر در قوانین مختلف برای جانبازان 50٪به استثناء معافیت از مالیات حقوق،‌دستمزد،‌بیمه درمان و بازنشستگی،‌تسهیلات خودرو،‌حق پرستاری و کاهش ساعات اداری برخوردار می-باشد.
پاراگراف جزء «ح» بند 8- از زمان تصویب فهرست بنگاهها در هیأت واگذاری شرکت¬های مصوب از پرداخت سود و مالیات علی¬الحساب سال جاری معاف بوده و در پرداخت سود و مالیات عملکرد سال گذشته طبق مقررات عمل خواهد شد.
جزء «ط» بند 8- به منظور یکسان¬سازیا متیازات بخش¬های عمومی و خصوصی در اجرای ماده (8) قانون اجرای سیاست-های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) مالیات حقوق کلیه کارکنان شرکت¬های واگذار شده (سهام کنترلی) از زمان اجرای قانون مذکور بر اساس نرخ مالیاتی قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت خواهد شد.
سقف معافیت ماه¬های اول سال 1390
بخشنامه شماره 493/200 مورخ 17/1/1390 سازمان امور مالیاتی کشور
با توجه به مفاد ماده واحده قانون اجازه دریافت و پرداخت¬های دولت در ماه¬های فروردین و اردیبشهت سال 1390 مصوب 14/12/1389 مجلس شورای اسلامی نظر به اینکه قانون بودجه سال 1390 کل کشور در مراحل تصویب قرارداد لذا مقرر می¬دارد:
کلیه اشخاص (اعم از دولتی و خصوصی) پرداخت کننده حقوق با اعمال معافیت مالیاتی سال 1389 به طور علی¬الحساب در محاسبات مالیات بر درآمد حقوق و مزایای پرداختی سال 1390 اقدام نمایند، بدیهی است به محض تصویب قانون اخیرالذکر میزان معافیت سال جاری و چگونگی اعمال و تعدیلات آن اعلام خواهد شد.
نحوه تعیین سقف معافیت مالیاتی حقوق
بخشنامه شماره 2805/200 مورخ 11/۲/90 سازمان امور مالیاتی کشور
طبق ماده۵۲ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه سقف معافیت مالیاتی موضوع مواد (84) و (85) قانون مالیات-های مستقیم در طول برنامه هر ساله در بودجه سنواتی تعیین می¬شود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
سقف معافیت مالیاتی شرکت¬های واگذار شده
بخشنامه شماره 18560/200 مورخ 8/8/1390 سازمان امور مالیاتی کشور
احکام مالیاتی قانون بودجه سال 1390 کل کشور که در تاریخ 19/3/1390 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است و در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران مورخ سوم خردادماه 1390 به شماره 19290 نیز درج گردیده به شرح زیر جهت اطلاع و اقدام لازم ابلاغ می¬گردد.
جزء ت بند 40- مالیات حقوق کارکنان شرکت¬های دولتی واگذار شده در طول سال 1390 (سهام کنترلی) طی سال واگذاری بر اساس نرخ مالیات قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت می¬شود.
جزء الف بند 78- سقف معافیت مالیاتی موضوع مواد (84) و (85) اصلاحی قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 7/2/1371 برای سال 1390، مبلغ پنجاه و هشت میلیون و دویست هزار (000/۲00/58) ریال در سال تعیین می¬شود.
معافیت ۳ ماهه اول سال 1392
بخشنامه شماره 942/200 مورخ 28/1/1392 سازمان امور مالیاتی کشور
با عنایت به ماده واحده قانون سه دوازدهم بودجه سال 1392 کل کشور، موضوع اجازه دریافت و پرداخت¬های دولت در ماههای فروردین، اردیبهشت و خرداد سال 1392 که در تاریخ 27/12/1391 به تصویب مجلس شورای سالامی رسیده و طی نامه شماره ۲۲۱ مورخ 5/1/1392 توسط ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران جهت اجرا ابلاغ گردیده است و نظر به اینکه لایحه بودجه سال 1392 کل کشور در مسیر فرایند قانونگذاری در مجلس شورای اسلامی قرار دارد، لذا مقرر می¬دارد:
کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی پرداخت¬کننده حقوق (اعم از دولتی و خصوصی) در سه ماهه اول سال 1392 مالیات بر درآمد حقوق پرسنل خود را با اعمال معافیت مالیاتی سال 1391 به طور علی¬الحساب محاسبه کسر و به حساب¬های سازمان امور مالیاتی کشور واریز نمایند.
بدیهی است به محض تصویب قانون بودجه سال 1392 کل کشور در مجلس شورای اسلامی، میزان معافیت مالیتی سال جاری و چگونگی اعمال و تعدیلات آن اعلام خواهد شد.
نرخ مالیات حقوق 90 و 91 دولتی¬ها
بخشنامه شماره 5667/200/ص مورخ 2/4/1394 سازمان امور مالیاتی کشور
طبق بند 49 قانون بودجه سال 139۲ سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده (52) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران برای سال 1392، مبلغ یکصد میلیون (100.000.000) ریال در سال تعیین میشود. نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان وزارتخانه¬ها،‌مؤسسات، شرکت¬های دولتی و سایر دستگاههای اجرائی موضوع ماده (۵)‌قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵)‌قانون محاسبات عمومی کشور در سال¬های 1390 و 1391 به میزان ده درصد (10٪) خواهد بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
سقف معافیت مالیاتی سال 1393
بخشنامه شماره 3/93/200 مورخ 25/1/1393 سازمان امور مالیاتی کشور
با عنایت به بند (الف) تبصره (۹) قانون بودجه سال 1393 کل کشور، که به موجب آن سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده (۵۲)‌قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران برای سال 1393، مبلغ یکصد و بیست میلیون (000/000/120) ریال در سال تعیین گردیده است و مازاد آن تا هفت برابر به نرخ ده درصد (10٪) و مازاد بر این به نرخ بیست درصد (۲0٪) برای بخش خصوصی و دولتی و سایر دستگاههای اجرائی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدماتی کشوری و ماده (۵) قانون محاسبات عمومی کشور تعیین شده است،‌لذا پرداخت¬کنندگان حقوق در بخش خصوصی و دولتی و سایر دستگاههای اجرائی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵)‌قانون محاسبات عمومی کشور مکلفند حسب مقررات ماده 86 قانون مالیات¬های مستقیم مالیات بر درآمد حقوق کارکنان خود در سال 1393 را در هر ماه با توجه به مبالغ پرداختی یا تخصیص تا پایان ماه قبل محاسبه و کسر و ظرف سی روز ضمن انجام سایر تکالیف قانونی به اداره امور مالیاتی محل پرداخت نمایند.
سقف معافیت مالیاتی سال 1394
بخشنامه شماره 1/94/200 مورخ 17/1/1394 سازمان امور مالیاتی کشور
با عنایت به بند (الف) تبصره (۹) قانون بودجه سال 139۴ کل کشور،‌که به موجب آن سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده (52) قاون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران برای سال 1394، مبلغ یکصد و سی و هشت میلیون (000/000/138)ریال در سال تعیین گردیده است و مازاد آن تا هفت برابر به نرخ ده درصد (10٪) و مازاد بر این به نرخ بیست درصد (۲0٪) برای بخش خصوصی و دولتی و سایر دستگاههای اجرائی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵) قانون محاسبات عمومی کشور تعیین شده است. لذا پرداخت¬کنندگان حقوق در بخش خصوصی و دولتی و سایر دستگاههای اجرائی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (5) قانون محاسبات عمومی کشور مکلفند حسب مقررات ماده 86 قانون مالیات¬های مستقیم مالیات بر درآمد حقوق کارکنان خود در سال 1394 را در هر ماه با توجه به مبالغ پرداختی یا تخصیص تا پایان ماه قبل محاسبه و کسر و ظرف سی روز ضمن انجام سایر تکالیف قانونی به اداره امور مالیاتی محل پرداخت نمایند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماه 85
مالیات حقوق کلیه شرکت¬های واگذارشده
بخشنامه شماره 5441/210 مورخ 1/3/89 سازمان امور مالیاتی کشور
طبق جزء «ط» بند 8 قانون بودجه سال 1389 کل کشور- به منظور یکسان¬سازی امتیازات بخش¬های عمومی و خصوصی در اجرای ماده (8) قانون اجرای سیاست¬های کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) مالیات حقوق کلیه کارکنان شرکت¬های واگذار شده (سهام کنترلی) از زمان اجرای قانون مذکور بر اساس نرخ مالیاتی قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت خواهد شد. (فهرست شرکت¬ها در پیوست شماره ۱ کتاب)
تغییر متن ماده 85 قانون مالیات¬های مستقیم
بخشنامه شماره 2805/200 مورخ 11/2/90 سازمان امور مالیاتی کشور
طبق ماده ۵۲ قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه سقف معافیت مالیاتی موضوع مواد (84) و (85) قانون مالیات-های مستقیم در طول برنامه هر ساله در بودجه سنواتی تعیین می¬شود. همچنین در ماده (85) قانون مذکور به جای عبارت «مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت مصوب 12/6/1370» عبارت «وزارتخانه¬ها و موسسات و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد (۱) و (۲)‌و قسمت اخیر ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و نیز سایر دستگاههای اجرائی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵) قانون محاسبات عمومی در صورت اجرای فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری و اصلاحات و الحاقات بعدی آن، قضات، اعضای هیأت علمی دانشگاه¬ها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی جایگزین می¬شود.
بخشنامه¬ شماره 5821/200 مورخ 10/3/90 سازمان امور مالیاتی کشور (در اجرای این بخشنامه می¬بایست مفاد بخشنامه شماره 7204/200 مورخ 23/4/92 سازمان امور مالیاتی کشور مدنظر قرار گیرد)
بنا به حکم ماده (۵۲)‌قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران «سقف معافیت مالیاتی موضوع مواد (84) و (85) قانون مالیات¬های مستقیم در طول بنرامه هر ساله در بودجه سنواتی تعیین می¬شود. همچنین در ماده (85) قانون مذکور به جای عبارت (مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت مصوب 12/6/1370) عبارت «وزارتخانه¬ها و مؤسسات و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد (۱) و (۲)‌و قسمت اخیر ماده(۵) قانون مدیریت خدمت کشوری و نیز سایر دستگاههای اجرائی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵)‌قانون محاسبات عمومی کشور در صورت اجرای فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری واصلاحات و الحاقات بعدی آن،‌قضات،‌اعضای هیأت علمی دانشگاه¬ها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتي» جایگزین می¬شود. بنابراین مالیات بر درآمد حقوق کارکنان اشخاص مزبور پس از کسر معافیت مذکور و سایر معافیت¬های مقرر در قانون مالایت¬های مستقیم اصلاحی مصوب 27/11/80 به نرخ مقطوع ده درصد (10٪) به شرح جدول پیوست شماره (۱)‌خواهد بود. در مورد سایر حقوق¬بگیران پس از کسر معافیت مزبور و سایر معافیت¬های مقرر در قانون اخیرالذکر معافیت¬های مقرر در قانون اخیرالذکر تا چهل و دو میلیون (42.000.000) ریال به نرخ ده درصد (10٪) و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در ماده (۱۳۱) قانون مالیات¬های مذکور مشمول مالیات بر درآمد حقوق بشرح جدول پیوست شماره (۲) خواهد بود.
ضمناً طبق جزء‌الف بند (78) قانون بودجه سال 1390 کل کشور،‌ »سقف معافیت مالیاتی موضوع مواد (84) و (85) قانون مالیات¬های مستقیم برای سال 1390 مبلغ پنجاه و هشت میلیون و دویست هزار (58.200.000) ریال در سال تعیین می¬شود.
و همچنین به موجب جزء‌ت بند ۴۰ قانون بودجه سال 1390 «مالیات حقوق کارکنان شرکت¬های دولتی واگذار شده در طول سال 1390 (سهام کنترلی) طی سال واگذاری بر اساس نرخ مالیات قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت می¬شود.»
لازم به ذکر است پیرو بخشنامه شماره 493/200 مورخ 17/1/90 سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت¬کنندگان حقوق می¬توانند نسبت به تعدیلات اضافه پرداختی در سال جاری اقدام نمایند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
نرخ¬های قبل وبعد از واگذاری
بخشنامه شماره 22677/230/ د / مورخ 9/7/90 سازمان امور مالیاتی کشور
پیرو بخشنامه¬های شماره 5441/210 مورخ 1/3/89 و 5821/200 مورخ 10/3/1390 به پیوست فهرست شرکت¬های واگذارشده از تاریخ 17/5/1387 در اجرای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی به صورت سهام کنترل می¬گردد. مقتضی است ادارات امور مالیاتی با رعایت مقررات،‌بشرح زیر اقدام نمایند:
۱- با عنایت به جزء‌ »ط» بند 8 قانون بودجه سال 1389 مالیات بردرآمد حقوق کلیه کارکنان شرکت¬های واگذار شده (سهام کنترلی) از زمان اجرای قانون مذکور و تا پایان سال 1389 براساس قبل از واگذاری می¬باشد.
۲- مالیات بر درآمد حقوق کارکنان شرکت¬های موضوع بند از ابتدای سال 1390 به دلیل فقد هر گونه حکم قانونی مبنی بر محاسبه مالیات حقوق بر مبنای مقررات قبل از واگذاری مشمول مقررات قسمت اخیر ماده 85 قانون مالیات-های مستقیم خواهد بود.
۳- مالیات حقوق کارکنان شرکت¬های (1390) براساس نرخ مالیات قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت می¬شود.
لذا در ادارات امور مالیاتی ضمن امعان نظر به فهرست ارسالی مذکور با بررسی زمان واگذاری و شرکت¬های فوق قبل یا طی سال 1390 با رعایت مقررات بشحر فوق اقدام نمایند بدیهی است سایر شرکت¬های واگذار شده فاقد سهام کنترلی با رعایت مقررات ماده 85 قانون مالیات¬های مستقیم و سایر مقررات مشمول مالیات به نرخ مقرر مربوط خواهند بود. (فهرست شرکت¬ها در پیوست شماره ۱ کتاب)
بخشنامه شماره 18560/200 مورخ 8/8/90 سازمان امور مالیاتی کشور
طبق جزء ت بند۴۰ قانون بودجه سال 1390 کل کشور مالیات حقوق کارکنان شرکت¬های دولتی واگذار شده در طول سال 1390 (سهام کنترلی) طی سال واگذاری براساس نرخ مالیات قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت می¬شود. (فهرست شرکت¬ها در پیوست شماره ۲ کتاب)‌
نرخ مالیات حقوق بخش¬های مختلف
بخشنامه شماره 1618/4۳0 مورخ 22/1/91 سازمان امور مالیاتی کشور (در اجرای این بخشنامه می¬بایست مفاد بخشنامه شماره 7204/200 مورخ 23/4/9۲ سازمان امور مالیاتی کشور مدنظر قرار گیرد)
پیرو بخشنامه¬های شماره 2805/200 مورخ 11/2/90 و شماره 5821/200 مورخ 10/3/90 و نظر به سوالات و ابهامات مطرح شده در خصوص نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان وزارتخانه¬ها و مؤسسات و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد (۱) و (۲)‌و قسمت اخیر ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و نیز سایر دستگاههای اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵)‌قانون محاسبات عمومی کشور، مقرر می¬دارد:‌
الف) با توجه به حکم ماده 52 قانون برنامه پنجم توسعه و تغییر مفاد ماده 85 قانون مالیات¬های مستقیم در طول اجرای قانون مذکور، نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان وزارتخانه¬ها و مؤسسات و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد (۱) و (۲) و قسمت اخیر ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و نیز سایر دستگاههای اجرائی موضوع ماده(۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵) قانون محاسبات عمومی کشور در صورت اجرای فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری و اصلاحات و الحاقات بعدی آن، قضات، ‌اعضای هیأت علمی دانشگاه¬ها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی پس از کسر معافیت¬های مقرر در این قانون (قانون مالیات¬های مستقیم) به نرخ مقطوع ده درصد (10٪) و در مورد سایر حقوق¬بگیران نیز پس از کسر معافیت¬های مقرر در این قانون تا مبلغ چهل¬ودو میلیون (000/000/42ریال) به نرخ ده درصد (10٪) و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در ماده (131) این قانون (قانون مالیات¬های مستقیم) خواهد بود.
ب- اشخاص موضوع مواد ۱ و ۲ قسمت اخیر ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری و همچنین ماده ۵ قانون محاسبات عمومی کشور،‌وزارتخانه¬ها،‌مؤسسات دولتی، مؤسسات یا نهادهای عمومی غیردولتی،‌شرکت¬های دولتی و کلیه دستگاههایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر و یا تصریح نام است از قبیل شرکت ملی نفت ایران،‌سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران،‌بانک مرکزی،‌بانکها و بیمه-های دولتی می¬باشند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ج- فهرست مؤسسات و نهادهای عمومی یغردولتی به شرح زیر می¬باشد:‌
۱- شهرداری¬ها و شرکت¬های تابعه آنان مادام که بیش از ۵۰ درصد سهام و سرمایه آنها متعلق به شهرداری¬ها باشد.
۲- بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی
3- هلال¬احمر
4- کمیته امداد امام
5- بنیادشهید انقلاب اسلامی
6- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
7- کمیته ملی المپیک ایران
8- بنیاد ۱۵ خرداد
9- سازمان تبلیغات اسلامی
10- سازمان تأمین اجتماعی
11- فدراسیون¬های ورزشی آماتروی جمهوری اسلامی ایران
12- مؤسسه¬های جهاد نصر،‌جهاد استقلال و جهاد توسعه زیرنظر جهاد کشاورزی
13- شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی
14- کتابخانه حضرت آیت¬اله مرعشی نجفی (قم)‌
15- جهاد دانشگاهی
16- بنیاد امور بیماری¬های خاص
17- سازمان دانش¬آموزی جمهوری اسلامی ایران
18- صندوق بیمه روستائیان و عشایر
19- صندوق تأمین خسارت¬های بدنی
د- با عنایت به نص صریح ماده ۵۲ قانون صدرالذکر،‌اشخاص مذکور (بندهای ب و ج) فوق¬الاشاره) در صورت رعایت فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری و اصلاحات و الحاقات بعدی آن یعنی اصلاح و برقراری نظام پرداخت حقوق و مزایا بر اساس فصل دهم قانون مذکور،‌مشمول مقررات صدر ماده 85 خواهند بود،‌در غیر این صورت مالیات بر درآمد کارکنان اشخاص مذکور مشمول مقررات قسمت اخیر ماده 85 قانون مالیات¬های مستقیم (پس از کسر معافیت¬های مقرر در قانون م.م تا مبلغ 000/000/42 ریال به نرخ ده درصد و نسبت به مازاد به نرخ مذکور در ماده ۱۳۱ ق.م.م) می-باشد.
بنابراین مقرر می¬گردد ادارات امور مالیاتی در هنگام دریافت فهرست حقوق¬بگیران اشخاص مذکور وفق مقررات ماده 86 و همچنین رسیدگی در اجرای ماده 90 اصلاحی قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 27/11/80، از رعایت یا عدم رعایت مقررات فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری و اصلاحات و الحاقات بعدی آن اطمینان حاصل و نتیجه را در گزارش خو درج و برابر مقررات اقدام نمایند بدیهی است حسابداران رسمی و مؤسسات حسابررسی عضو جامعه حسابدراان رسمی و سازمان حسابرسی که مسئولیت تهیه گزارش حسابرسی مالیاتی این قبیل مودیان را نیز بر عهده دارند می¬بایست در زمان تنظیم گزارش حسابرسی مالیاتی مؤدیان در اجرای مقررات ماده 272 قانون مالیات¬های مستقیم مراتب رعایت یا عدم رعایت فصل دهم قانون مدیرتی خدمات کشوری و اصلاحات و الحاقات بعدی آن را صراحتاً‌در قسمت هشتم گزارش حسابرسی مالیاتی (رسیدگی به هزینه و مالایت حقوق و دستمزد) درج و با توجه به آن نسبت به محاسبه مالیات بر درآمد حقوق اقدام نمایند.
مالیات حقوق کارکنان شرکت¬های واگذار شده
بخشنامه شماره 5111/200 مورخ 9/3/91 سازمان امور مالیاتی کشور
طبق بند 5-24 قانون بودجه سال 1391 کل کشور- مالیات حقوق کلیه کارکنان شرکت¬های واگذار شده (سهام کنترلی)، طی سال واگذاری براساس نرخ مالیات قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت می¬شود. (فهرست شرکت¬ها در پیوست شماره ۳ کتاب)
نحوه محاسبه تعدیلات اول سال 91
بخشنامه شماره 5965/200 مورخ 23/3/1391 سازمان امور مالیاتی کشور.
بنا به حکم ماده (۵۲) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، مالیات بر درآمد حقوق کارکنان وزارتخانه¬ها و مؤسسات و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد (۱) و (۲)‌و قسمت اخیر ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و نیز سایر دستگاههای اجرائی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵) قانون محاسبات عممی کشور در صورت اجرای فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری و اصلاحات و الحاقات بعدی آن قضات، اعضای هیئت علمی دانشگاه¬ها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی پس از کسر معافیت مالیاتی موضوع مواد (84) و (85) اصلاحی قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 27/11/80 و سایر معافیت¬های مقرر قانونی به نرخ مقطوع ده درصد (10٪) به شرح جدول پیوست شماره (۱)‌و در مورد سایر حقوق¬بگیران پس از کسر معافیت¬های مزبور تا چهل و دو میلیون (000/000/42) ریال به نرخ (10٪) و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در ماده (۱۳۱) قانون مالیات¬های مستقیم مشمول مالیات بر درآمد حقوق به شرح جدول پیوست شماره (۲) خواهد بود. ضمناً طبق بند (۳8) قانون بودجه سال 1391 کل کشور سقف معافیت مالیاتی موضوع مواد (84) و (85) اصلاحی قانون مالیات¬های مستقیم برای سال 1391 مبلغ شصت و شش میلیون 66.000.000) ریال در سال تعیین گردیده است.
همچنین به موجب جزء‌(۵) بند ۲۴ قانون بودجه سال 1391 کل کشور «مالیات حقوق کلیه کارکنان شرکت¬های واگذار شده (سهام کنترلی) در طول سال واگذاری،‌بر اساس نرخ مالیاتی قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت می¬شود.»
با توجه به بخشنامه شماره 1253/200 مورخ ۳0/1/1391 مبنی بر کسر و ایصال مالیات حقوق دوماهه اول سال با اعمال معافیت مالیاتی سال 1390 بصورت علی-الحساب،‌تعدیلات مالیات دوماهه مذکور در ماه¬های بعد قابل اعمال خواهد بود. به عنوان مثال نحوه محاسبه مالیات حقوق¬بگیر فرضی در سه ماهه اول سال 1391 به شرح ذیل می¬باشد:‌با فرض اینکه کل حقوق و مزایای مستمر دریافتی حقوق¬بگیر در سال 1391 ماهانه مبلغ 8000000 ریال باشد،‌مالیات بر درآمد حقوق وی برای دو ماهه اول سال 1391 به صورت علی¬الحساب و با اعمال معافیت مالیاتی سال 1390 به شرح ذیل می¬باشد:
جمع حقوق سالانه 96.000.000=12×8.000.000
درآمد مشمول مالیات حقوق (پس از کسر معافیت مالیاتی سال 1390):
37.800.000= 58.200.000-96.000.000
مالیات حقوق یک ماه بصورت علی¬الحساب
315.000= 12 ÷ نرخ ماده 85 × 37.800.000
جمع مالیات حقوق دوماهه اول سال 139163.000= ۲× 315.000
حال با توجه به اینکه سقف معافیت مالیاتی مذکور در بودجه سال 1391 کل کشور مبلغ 66000000 ریال می-باشد،‌محاسبه مالیات حقوق و تعدیل مالیات پرداختی به صورت ذیل خواهد بود:‌
جمع حقوق یک سال 96.000.000=1۲×8.000.000
درآمد مشمول مالیات پس از کسر معافیت مالیاتی سال 1391:
30.000.000= 66.000.000-96.000.000
مالیات حقوق یک ماه با کسر معافیت 66000000 ریال:
250.000= 12 ÷ نرخ ماده 85× 30.000.000
مالیات حقوق سه ماهه اول سال 1391 750.000= ۳× 250.000
مانده مالیات قابل پرداخت در ماه سوم پس از تعدیل:
120.000=630.000-750.000
بخشنامه شماره 26627/230/د مورخ 8/8/91 سازمان امور مالیاتی کشور
با عنایت به اینکه در اجرای جزء ت بند 40 قانون بودجه سال 1390 کل کشور مالیات حقوق کارکنان شرکت¬های دولتی واگذارشده درطول سال 1390 (سهام کنترلی)،‌طی سال واگذاری براساس نرخ مالیات قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت می¬شود،‌به پیوست نامه شماره 16489/10 مورخ 16/7/91 سازمان خصوصی¬سازی منضم به فهرست شرکت¬های واگذارشده به صورت سهام کنترلی در سال 1390 جهت اطلاع و اقدام لازم ارسال می¬گردد.
جهت مزید اطلاع اعلام می¬دارد مالیات حقوق کارکنان شرکت-های مذکور در طول سال 1390 مطابق قبل از واگذاری و از ابتدای سال 1391 در هر صورت براساس قسمت اخیر ماده 85 قانون مالیات¬های مستقیم تا مبلغ 42.000.000 ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ 10٪ و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در ماده ۱۳۱ قانون مالیات¬های مستقیم مشمول مالیات خواهند بود. (فهرست شرکت¬ها در پیوست شماره ۲‌کتاب)
نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی
بخشنامه شماره 41281/230/ص مورخ 28/12/91 سازمان امور مالیاتی کشور.
پیرو بخشنامه شماره 1618/230/د مورخ 22/1/91، موضوع اجرای مقررات ماده 52 قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و در اجرای بند «ج» بخشنامه اخیرالذکر موارد ذیل متذکر می¬گردد:
با عنایت به مفاد ماده واحده قانون فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی، مصوب 19/4/73 مجلس شورای اسلامی،‌مؤسسات وابسته به نهادهای مذکور نیز نهاد عمومی غیردولتی موضوع تبصره ماده «۵» قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1366 محسوب می¬گردند.
لازم به ذکر است براساس تبصره «۱» ماده واحده قانون فوق¬الذکر، مؤسسه وابسته از نظر قانون یادشده واحد سازمانی مشخصی است که به صورتی غیر از شرکت و برای مقاصد غیرتجارتی و غیرانتفاعی توسط یک یا چند مؤسسه و نهاد عمومی غیردولتی تاسیس و اداره می¬شود و به نحوی مالکیت آن متعلق به یک یا چند موسسه یا نهاد عمومی غیردولتی باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت
بخشنامه شماره 4287/200/ص مورخ 13/3/92 سازمان امور مالیاتی کشور
به پیوست تصویر صورتجلسه شماره هـ/ 12236-201 مورخ 11/8/1390 متضمن رأی هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی که در اجرای مفاد صدر ماده 258 قانون مالیات¬های مستقیم صورت گرفته است و به موجب صورتجلسه شماره 4/201/م مورخ 9/2/1392 آن شورا قطعیت صورتجلسه مذکور نیز مورد ابرام و تأیید قرار گرفته است مبنی بر «کلیه اشخاص مصرح و مندرج در ماده ۱۲ قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت، حتی در صورت عدم رعایت تکلیف مقرر در بند 24 دستوالعمل موصوف،‌مشمول نرخ صدر ماده 85 اصلاحی قانون مالیات¬های مستقیم صدرالاشاره خواهند بود.» جهت اقدام لازم ارسال می¬گردد.
بدیهی است مفاد صورتجلسه مذکور برای سال¬های پس از لازم-الاجراء شدن قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 8/7/1386 قابل اجراء نخواهد بود.
مالیات حقوق کارکنان شرکت¬های واگذار شده
بخشنامه شماره 5667/200 مورخ 2/4/92 سازمان امور مالیاتی کشور.
طبق جزء 3-27 قانون بودجه سال 1392 کل کشور- مالیات حقوق کلیه کارکنان شرکت¬های واگذار شده (سهام کنترلی) در طول سال واگذاری، بر اساس نرخ مالیاتی قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت می¬شود.
تعدیلات سه ماهه اول سال 1392
بخشنامه شماره 5673/200/ص مورخ 2/4/1392 سازمان امور مالیاتی کشور
بنا به حکم ماده (82) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، مالیات بر درآمد حقوق کارکنان وزارتخانه¬ها و مؤسسات و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد (۱) و (۲)‌ و قسمت اخیر ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و نیز سایر دستگاههای اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵)قانون محاسبات عمومی کشور و در صورت اجرای فصل دهم قانون مدیریت خدمنات کشوری و اصلاحات و الحاقات بعدی آن، قضاوت اعضای هیأت علمی دانشگاه¬ها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی پس از کسر معافیت مالیاتی موضوع مواد (84) و (85) اصلاحی قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 27/11/1380 و سایر معافیت¬های مقرر قانونی به نرخ مقطوع ده درصد (10٪) به شرح جدول پیوست شماره (۱) و در مورد سایر حقوق¬بگیران پس از کسر معافیت¬های مزبور تا چهل و دو میلیون (42.000.000) ریال به نرخ ده درصد (10٪) و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در ماده ۱۳۱ قانون مالیات¬های مستقیم مشمول مالیات بر درآمد حقوق به شرح جدول پیوست (شماره ۲) خواهد بود.
ضمناً طبق بند (49) قانون بودجه سال 1392 کل کشور سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده (۵۲) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران برای سال 1392 مبلغ یکصد میلیون (100.000.000)ریال در سال تعیین گردیده است.
لازم به ذکر است بر اساس جزء ۳ بند (۲7) قانون بودجه سال 1392 کل کشور،‌مالیات حقوق کلیه کارکنان شرکت¬های واگذارشده (سهام کنترلی) در طول سال واگذاری، بر اساس نرخ مالیاتی قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت می¬شود.
با توجه به بخشنامه شماره 942/200 مورخ 28/1/1392 مبنی بر کسر و ایصال مالیات حقوق سه ماهه اول سال 1392 با اعمال معافیت مالیاتی سال 1391 به صورت علی-الحساب، تعدیلات مالیات سه ماهه مذکور در ماههای بعد قابل اعمال خواهد بود. به عنوان مثال نحوه محاسبه مالیات حقوق¬بگیر فرضی در سه ماهه اول سال 1392 به شرح ذیل می¬باشد:
۱- با فرض اینکه کل حقوق ومزایای مستمر دریافتی حقوق-بگیر در سال 1392 ماهانه مبلغ یازده میلیون (11.000.000) ریال باشد،‌مالیات بر درآمد حقوق وی برای سه ماهه اول سال 1392 به صورت علی¬الحساب و با اعمال معافیت مالیاتی سال 1391 به شرح ذیل می¬باشد:
حجم حقوق سالانه 132.000.000=12×11.000.000
درآمد مشمول مالیات حقوق (پس از کسر معافیت مالیاتی سال 1391):‌
660.000.000=66.000.000-132.000.000
مالیات حقوق یک ماه به صورت علی¬الحساب
750.000 ÷ نرخ ماده 85× 66.000.000
جمع مالیات حقوق سه ماهه اول سال 1392 2.250.000= 3×750.0000
حال با توجه به اینکه سقف معافیت مالیاتی مذکور در بودجه سال 1392 کل کشور به مبلغ
یکصد میلیون (100.000.000) ریال تعیین گردیده است، محاسبه مالیات حقوق و تعدیل مالیات پرداختی به صورت ذیل خواهد بود:‌
جمع حقوق سالانه 132.000.000=12×11.000.000
درآمد مشمول مالیات پس از کسر معافیت مالیاتی 1392:
32.000.000=100.000.000-132.000.000
مالیات حقوق یک ماه با کسر معافیت 100.000.000 ریال:
266.666= 12÷ نرخ ماده 85×32.000.000
مالیات حقوق چهارماهه اول سال 1392 1.066.667= 4×266.666
مانده مالیات قابل پرداخت در ماه چهارم پس از تعدیل یا مانده طلب حقوق¬بگیر بابت مازاد مالیات واریزی که طی ماه¬های بعد قابل تهاتر می¬باشد.
مانده طلب حقوق¬بگیر که باید طی ماههای آینده تهاتر گردد:‌
(1.183.333)=2.250.000-1.066.667
۲- با فرض اینکه کل حقوق و مزایا مستمر دریافتی بیست میلیون (20.000.000) ریال باشد و مالیات بر درآمد حقوق وی برابر سه ماهه اول سال 1392 به صورت علی¬الحساب و با اعمال معافیت مالیاتی سال 1391 به شرح ذیل می¬باشد.
حجم حقوق سالانه 240.000.000= 12×20.000.000
درآمد مشمول مالیات حقوق (پس از کسر معافیت مالیاتی سال 1391):
174.000.000=66.000.000-240.000.000
مالیات حقوق یک ماه به صورت علی¬الحساب:
2.858.333=12 ÷نرخ ماده 85×174.000.000
جمع مالیات حقوق سه ماهه اول سال 1392 240.000.000= 12×20.000.000
درآمد مشمول مالیات حقوق پس از کسر معافیت مالیاتی 1392:
140.000.000=100.000.000-240.000.000
مالیات حقوق یک ماه به صورت علی¬الحساب:
2.150.000= 12÷نرخ ماده 85×140.000.000
مالیات حقوق چهارماهه اول سال
8.600.000=4×2.150.000.000
مالیات قابل پرداخت جهت ماه چهارم با احتساب اضافه پرداختی ماههای قبل:
25.000=8.575.000-8.600.000
اضافه پرداختی مالیات حقوق
بخشنامه شماره 7204/200 مورخ 23/4/92 سازمان امور مالیاتی کشور
نظر به اینکه طبق قسمت اخیر بند 49 قانون بودجه سال 1392 کل کشور،‌نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان وزارتخانه¬ها، مؤسسات، شرکت¬های دولتی و سایر دستگاههای اجرایی موضوع ماده (۵)‌قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵) قانون محاسبات عمومی کشور در سال¬های 1390 و 1391 به میزان ده درصد (10٪) تعیین گردید، بنابراین در صورتی که اشخاص فوق در سال¬های مذکور مالیات بر درآمد حقوق کارکنان خود را بر اساس قسمت اخیر ماده 85قانون مالیات¬های مستقیم کسر و به حساب¬های سازمان امور مالیاتی کشور واریز نموده باشند،‌نحوه تهاتر یا استرداد مالیات اضافه پرداختی مزبور به شرح ذیل خواهد بود:‌نحوه محاسبه مالیات حقوق
الف)‌موضوع فوق از شمول حکم ماده 87 قانون مالیات¬های مستقیم خارج بوده و در صورت وجود اضافی پرداختی مالیات،‌درخواست استرداد آن مقید به محدوده زمانی خاصی نمی¬باشد و بنا به احکام کلی ماده 242 و ماده 243 قانون مالیات¬های مستقیم اضافه پرداختی مالیات حقوق قابل استرداد خواهد بود و حوزه صالح برای استرداد همان حوزه¬ای است که مالیات به حساب آن واریز شده است.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ب) با توجه به اینکه اضافه پرداختی مذکور، مربوط به حقوق¬بگیر می¬باشد باید اضافه پرداختی با رعایت مقررات به حساب حقوق¬بگیر مسترد یا به حساب مالیات ماه¬های آتی وی منظور شود.
کارفرمایانی که درخواست استرداد مالیات حقوق پرسنل خود را دارند می¬توانند ضمن دریافت درخواست کتبی حقوق-بگیر، لیتس مربوط به اضافه پرداختی کارکنان به همراه شماره حساب مربوط به هر یک از آنان را به اداره امور مالیاتی ذیربط تسلیم نموده و اداره امور مالیاتی نیز پس از بررسی وتأیید مراتب فوق با رعایت مقررات،‌اضافه پرداختی را به حساب کارکنان واریز نماید.
همچنین در صورتی که کارفرمایان تمایل به احتساب مالیات اضافه پرداختی به ماههای بعد را داشته باشند می¬توانند حسب درخواست کارکنان ذینفع و پس از هماهنگی با اداره امور مالیاتی مربوط نسبت به جبران اضافه پرداختی مالیات طی فهرست مالیات حقوق ماههای بعد تا تسویه کامل آن اقدام نمایند.
بدیهی است درخواست همزمان کارفرمایان در خصوص استرداد مالیات حقوق بخشی از کارکنان و احتساب برای ماههای آتی برای بخش دیگری از کارکنان امکان¬پذیر نمی¬باشد.
با توجه به تغییرات به عمل آمده در مقررات ماده 85 قانون مالیاتی¬های مستقیم طی سال¬های 1381 لغایت 1392،‌نکات ذیل را یادآوری می¬نمایند.
۱- از تاریخ لازم¬الاجرا شدن اصلاحیه قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 27/11/1380 لغایت پایان سال 1387، درآمد حقوق مشمولین قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب 13/6/1370 با رعایت بخشنامه شماره 4287/200/ص مورخ 13/3/1392، پس از کسر معافیت¬های مقرر به نرخ ده درصد (10٪) و در مورد سایر حقوق¬بگیران بر اساس قسمت اخیر ماده 85 قانون فوق مشمول مالیات می¬باشد.
۲- در طی سال¬های 1388 و 1389 با توجه به احکام مقرر در جزء (ب ۵) بند ۱۱ و جزء (ز) بند 7 قوانین بودجه سال¬های 1388 و 1389،‌درآمد حقوق کارکنان وزارتخانه¬ها و مؤسسات،‌شرکت¬ها و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد (۱)،‌(۲)، (۴)‌و قسمت اخیر ماده (۵) ‌قانون مدیریت خدمات کشوری،‌قضات،‌اعضای هیئت علمی،‌دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی،‌پس از کسر معافیت¬های مقرر به نرخ ده درصد (10٪) و در مورد سایر حقوق¬بگیران از جمله مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی موضوع ماده (۵) قانون محاسبات عمومی کشور بر اساس قسمت اخیر ماده 85 قانون فوق مشمول مالیات می¬باشد.
۳- برای سال¬های 1390و1391 با توجه به حکم بند 49 قانون بودجه سال 1392 کل کشور نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان وزارتخانه¬ها،‌مؤسسات،‌شرکت¬های دولتی و سایر دستگاههای اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵) قانون محاسبات عمومی کشور به میزان ده درصد (10٪) می¬باشد و درآمد حقوق کارکنان سایر اشخاص براساس قسمت اخیر ماده 8۵ قانون مالیات¬های مستقیم مشمول مالیات خواهد بود.
4- برای سال 1392 و در مدت زمان باقیمانده از قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران نیز حکم مذکور در ماده ۵۲ این قانون که طی بخشنامه شماره 5821/200 مورخ 10/3/1390 ابلاغ گردید با رعایت بخشنامه-های شماره 1618/230/د مورخ 22/1/1391 و 41281/4/230/د مورخ 28/12/1391 جاری می¬باشد.
یادآوری می¬نماید فهرست مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی قبلاً طی بخشنامه¬های شماره 1618/230/د مورخ 22/1/1391و شماره 41281/230/د مورخ 28/12/1391 اعلام گردیده است.نحوه محاسبه مالیات حقوق
مالیات حقوق کارکنان شرکت¬های واگذار شده
بخشنامه شماره 21657/230/د مورخ 4/8/92 سازمان امور مالیاتی کشور
با عنایت به اینکه در اجرای بند 5-24 قانون بودجه سال 1391 کل کشور «مالیات حقوق کلیه کارکنان شرکت¬های واگذار شده‌(سهام کنترلی)، طی سال واگذاری بر اساس نرخ مالیات قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت می¬شود» به پیوست فهرست برخی از شرکت¬های واگذارشده به صورت سهام کنترلی در سال 1391 واصله از دیوان محاسبات کشور جهت اطلاع و اقدام لازم ارسال می¬گردد. بدیهی است پس از دریافت فهرست نهایی شرکت¬های واگذار شده بصورت سهام کنترلی در سال 1391،‌مراتب متعاقباً اعلام خواهد شد.
جهت مزید اطلاع اعلام می¬دارد مالیات حقوق کارکنان شرکت-های مذکور در طول سال 1391 مطابق قبل از واگذاری و از ابتدای سال 1392 در هر صورت بر اساس قسمت اخیر ماده 85 قانون مالیات¬های مستقیم تا مبلغ 42.000.000 ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ 10٪ و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در ماده 131 قانون مالیات¬های مستقیم مشمول مالیات خواهند بود. (فهرست شرکت¬ها در پیوست شماره ۳ کتاب)
بخشنامه شماره 26446/230 مورخ 13/9/1392 سازمان امور مالیاتی کشور
پیرو بخشنامه شماره 21657/230/د مورخ 4/8/92 و با عنایت به اینکه در اجرای بند 5-24 قانون بودجه سال 1391 کل کشور «مالیات حقوق کلیه کارکنان شرکت¬های واگذار شده (سهام کنترلی) طی سال واگذاری بر اساس نرخ مالیات قبل از واگذاری محاسبه و پرداخت می¬شود» به پیوست تصویر رونوشت نامه شماره 22028/10 مورخ 5/9/92 سازمان خصوصی¬سازی در خصوص فهرست 17 شرکت واگذار شده قطعی به منظور اجرای بند 5-24 قانون فوق¬الذکر،‌جهت اطلاع و اقدام لازم ارسال می¬گردد.
جهت مزید اطلاع اعلام میدارد مالیات حقوق کارکنان شرکت-های مذکور در طول سال 1391 مطابق قبل از واگذاری و از ابتدای سال 1392 در هر صورت بر اساس قسمت اخیر ماده 85 قانون مالیات¬های مستقیم تا مبلغ 42.000.000 ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ 10٪ و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در ماده 131 قانون مالیات¬های مستقیم مشمول مالیات خواهند بود. (فهرست شرکت¬ها در پیوست شماره ۳ کتاب)‌
نامه شماره 27368/230 مورخ 20/9/139۲ معاون مالیات¬های مستقیم
پیرو بخشنامه شماره 22677/230/د مورخ 9/7/1390، به پیوست نامه شماره 18105/10 مورخ 16/7/1392 سازمان خصوصی¬سازی مبنی بر واگذاری 50٪ به اضافه یک سهم (سهام کنترلی) شرکت مخابرات ایران در تاریخ 5/7/1388 از طریق بورس به بخش خصوصی جهت اطلاع وا قدام لازم ارسال می¬گردد.
با عنایت به حکم مقرر در جزء «ط» بند ۸ قانون بودجه ساله 1389 کل کشور مراتب ذیل را متذکر می¬گردد.
1- بر اساس بند ۱ بخشنامه شماره 22677/230/د مورخ 9/7/1390 مالیات بر درآمد حقوق کلیه کارکنان شرکت مخابرات ایران از زمان واگذاری (5/7/1388) تا پایان سال 1389 بر اساس نرخ مالیاتی قبل از واگذاری می¬باشد.
۲- حسب بند ۲ بخشنامه شماره 22677/230/د مورخ 9/7/1390 مالیات بر درآمد حقوق کارکنان شرکت مزبور از ابتدای سال 1390 به بعد مشمول مقررات قسمت اخیر ماده 85 قانون مالیات¬های مستقیم می¬باشد. (فهرست در پیوست شماره ۱ کتاب)
بخشنامه شماره 34/93/230 مورخ 11/3/1393 معاون مالیات-های مستقیم
به پیوست شماره 1723/10 مورخ 2/2/1393 سازمان خصوصی-سازی مبنی بر اینکه «به تبع واگذاری بلوک کنترلی سهام مخابرات ایران،‌شرکت¬های مخبارات استاین نیز که صد در صد سهام آنها متعلق به شرکت مخابرات ایران می¬باشد به صورت کنترلی واگذار و غیردولتی محسوب شده و مشمول تسهیلات موضوع جزء‌(ط) بند (8) قانون بودجه سال 1389 کل کشور خواهند بود.» ارسال می¬گردد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
با عنایت به مراتب فوق، مالیات حقوق کلیه کارکنان شرکت¬های مخابرات استانی نیز از زمان واگذاری شرکت مخابرات ایران لغایت پایان سال 1389 مشمول نرخ مالیاتی قبل از واگذاری می¬باشد.
لازم به ذکر است درآمد حقوق کلیه کارکنان شرکت¬های موصوف در طول سال¬های 1390،1391، 1392 در اجرای قسمت اخیر ماده 85 قانون مالیات¬های مستقیم، پس از کسر معافیت مالیاتی موضوع ماده 84 قانون مالیات¬های مستقیم و سایر معافیت¬های مقرر در قانون مذکور، تا چهل و دو میلیون ریال (42.000.000 ریال) به نرخ ده درصد (10٪)و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در ماده 131 قانون مزبور مشمول مالیات خواهد بود. همچنین برای سال 1393 نیز با توجه به حکم بند (الف) تبصره قانون بودجه سال 1393 کل کشور مشمول حکم مذکور می¬باشند.
ضمناً با توجه به مراتب فوق، مفاد بخشنامه شماره 10545/200 مورخ 12/6/1392 در ارتباط با مطالبات آزادگان در خصوص شرکت¬های مخابرات استانی نیز جاری خواهد بود.
نرخ مالیات کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی
بخشنامه شماره 46/93/200 مورخ 9/4/1393 سازمان امور مالیاتی کشور
نظر به اینکه در خصوص نرخ مالیات بر درآمد حقوق اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی و همچنین کارکنان شهرداری¬ها و مؤسسات وابسته به آنها از سال 1388 لغایت حال سئوالاتی مطرح می¬باشد، به منظور ایجاد وحدت رویه و پیشگیری از مراجعات غیرضروری به ادارات امور مالیاتی،‌مراتب ذیل را جهت اطلاع و اقدام لازم متذکر می¬گردد:
۱- در خصوص اعضای هیأت علمی و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی.
در طی سالهای 1388 لغایت 1392
با توجه به حکم مقرر در جزء‌۴ و۵ قسمت (ب) بند ۱۱ قانون بودجه سال 1388 کل کشور و جزء (ز) بند 7 قانون بودجه سال 1389 کل کشور و ماده (۵۲) قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و بند 49 قانون بودجه سال 1392 کل کشور، مالیات بر درآمد حقوق کارکنان وزارتخانه¬ها و مؤسسات،‌شرکت¬ها و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد (۱)، (۲)‌و قسمت اخیر ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری، قضات،‌اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی پس از کسر معافیت¬های مقرر قانونی به نرخ مقطوع ده درصد (10٪)‌ خواهد بود.
بنابراین از آنجا که در بندهای فوق¬الذکر عبارت «اعضای هیئت علمی به طور عام مورد حکم قرار گرفته است،‌نحوه محاسبه مالیات بر درآمد حقوق اعضاء هیئت علمی دانشگاه-ها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی اعم از بخش دولتی و خصوصی در سال¬های مذکور،‌ طبق حکم مذکور در صدر ماده (85)‌قانون مالیات¬های مستقیم اصلاحی مصوب 27/11/1380 پس از کسر معافیت¬های مقرر در قانون موصوف و به نرخ مقطوع ده درصد (10٪) خواهد بود.» شایان ذکر است درآمد حقوق سایر کارکنان دانشگاه آزاداسلامی ( از جمله کادر اداری) در سال¬های مزبور حسب قسمت اخیر ماده (85) قانون مالیات¬های مستقیم تا مبلغ چهل و دو میلیون (42.000.000ریال) به نرخ ده درصد ( 10٪) و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در ماده (۱۳۱)‌قانون یادشده مشمول مالیات خواهد بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
۲- در خصوص کارکنان شهرداری¬ها و مؤسسات وابسته
الف- در طی سال¬های 1388 و 1389
با توجه به احکام مقرر در جزء (۵) قسمت (ب) بند ۱۱ و جزء (ز) بند 7 قوانین بودجه سال¬های 1388 و 1389 کل کشور، درآمد حقوق کارکنان وزارتخانه¬ها و مؤسسات،‌شرکتها و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد‌(۱)،‌(۲)، (۴) و قسمت اخیر ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری،‌قضات،‌اعضای هیئت علمی، دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی،‌پس از کسر معافیت¬های مقرر به نرخ ده درصد (10٪) و در مورد سایر حقوق¬بگیران از جمله مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی موضوع ماده (۵) قانون محاسبات عمومی کشور (شهرداری¬ها و مؤسسات وابسته به آنها را نیز شامل می¬شود) بر اساس قسمت اخیر ماده (85) قانون فوق مشمول مالیات می¬باشد.
ب) در طی سال¬های 1390و 1391
برای سال¬های 1390و 1391 با توجه به حکم بند 49 قانون بودجه سال 1392 کل کشور نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان وزارتخانه¬ها،‌مؤسسات شرکت¬های دولتی و سایر دستگاههای اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵)‌قانون محاسبات عمومی کشور (از جمله شهرداری¬ها و مؤسسات وابسته به آنها) به میزان ده درصد (10٪) می¬باشد.
ج) برای سال 1392
برای سال 1392 نیز با عنایت به حکم مذکور در ماده 52 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، صرفاً مالیات بر درآمد حقوق کارکنان وزارتخانه¬ها و مؤسسات دولتی و سایر دستگاههای دولتی موضوع مواد (۱) و (۲)‌و قسمت اخیر ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری ونیز سایر دستگاههای اجرایی موضوع ماده(۵)‌قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵) قانون محاسبات عمومی کشور (از جمله شهرداری¬ها و موسسات وابسته به آنها)، در صورت اجرای فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری و اصلاحات و الحاقات بعدی آن،‌قضات،‌اعضای هیأت علمی دانشگاه¬ها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی پس از کسر معافیت مقرر، در طول برنامه مذکور (1394-1390) به نرخ مقطوع ده درصد (10٪) خواهد بود. ولیکن در صورت عدم اجرای فصل دهم قانون خدمات کشوری و اصلاحات و الحاقات بعدی آن توسط شهرداری¬ها و مؤسسات وابسته به آنها،‌درآمد حقوق کارکنان آنها در سال¬های مزبور حسب قسمت اخیر ماده (85) قانون مالیات¬های مستقیم تا مبلغ چهل و دو میلیون (42.000.000) ریال به نرخ ده درصد (10٪) و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در ماده (۱۳۱)‌این قانون یادشده مشمول مالیات خواهد بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
د) برای سال 1393
از ابتدای سال 1393 براساس بند (الف) تبصره (۹)‌قانون بودجه سال 1393 کل کشور،‌سقف معافیت مالیاتی موضوع ماده (52) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران برای سال 1393، مبلغ یکصد و بیست میلیون (120.000.000) ریال در سال تعیین گردیده است و مازاد آن تا هفت برابر به نرخ ده درصد (10٪)و مازاد بر این به نرخ بیست درصد (۲0٪)برای بخش خصوصی و دولتی و سایر دستگاههای اجرائی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری و ماده (۵) قانون محاسبات عمومی کشور تعیین شده است.
ماده 86
فوق¬العاده اشتغال خارج از کشور
بخشنامه شماره 18197/2708/201 مورخ 11/4/82 سازمان امور مالیاتی کشور
قراردادهای پژوهشی با دانشگاه¬ها
نظر به اینکه بموجب اصلاحات قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 27/11/80 عبارت «فوق¬العاده اشتغال خارج از کشور» از بند 6 ماده 91قانون مالیات¬های مستقیم حذف گردیده و در نتیجه وجوه پرداختی از این بابت از تاریخ 1/1/81 مشمول مالیات بر درآمد حقوق می¬باشد و در خصوص نحوه محاسبه مالیات متعلقه به این وجوه ابهاماتی بروز کرده است. علیهذا به لحاظ رفع ابهام نحوه محاسبه آن بشرح زیر اعلام می¬گردد:‌
مبلغ ریالی فوق¬العاده اشتغال خارج از کشور تخصیص یا پرداختی به کارکنان دولت (به موجب لیست حسابداری تنظیمی) طبق جدول پیوست به تصویب نامه شماره 29920/ت461هـ مورخ 9/10/71 هیأت وزیران، به جمع حقوق و مزایای سالانه حقوق¬بگیر اضافه شده و مالیات آن پس از کسر معافیت¬های مقرر به نرخ 10٪ محاسبه کسر و واریز گردد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
بخشنامه شماره 10446/230 مورخ 23/4/92 سازمان امور مالیاتی کشور
با توجه به ابهامات ایجاد شده در خصوص نحوه محاسبه و مطالبه مالیات قراردادهای پژوهشی با دانشگاهها و مراکز آموزش عالی به آگاهی می¬رساند:
دریافت¬کنندگان حق¬الزحمه¬های تحقیقاتی و پژوهشی از دانشگاه¬ها و مراکز آموزش عالی به سه دسته تقسیم می-شوند:
۱- پرسنل دانشگاه از جمله اعضاء‌هیئت علمی
۲- اشخاصی که پرداختی به آنان بصورت قرارداد پروژه¬ای نبوده و به شکل حقوق و دستمزد پرداخت می¬شود که مقرری مزد و حقوق اصلی خود را از آن دانشگاه دریافت نمی-کنند. بدیهی است این افراد از امکانات و محل آن دانشگاه برای انجام آن کار استفاده نموده و هزینه خاصی برای این موضوع متحمل نمی¬شوند.
۳- اشخاصی که بصورت قرارداد پروژه¬ای و بدون هیچگونه رابطه¬ استخدامی و خدمتی با دانشگاه همکاری دارند.
گروه اول: دریافتی بابت فعالیت تحقیقاتی و پژوهشی به دریافتی حقوق آنها اضافه شده و مشمول مالیات می¬باشد. بدیهی است چنانچه در اثناء سال و در برخی ماه¬ها دارای درآمد بیشتری باشند برای محاسبه مالیات از جدول حقوق استفاده نکرده و مالیات آنها بر مبنای جمع درآمد حقوق از ابتدای سال تا ماه مذکور محاسبه شده و جمع مالیات-های پرداختی از ابتدای سال تا ماه قبل از آن،‌کسر و مابه¬التفاوت،‌مالیات ماه مورد نظر خواهد بود.
گروه دوم: مالیات این گروه همچون گروه اول محاسبه می-شود با این تفاوت که در اجرای تبصره ماده 86 ق.م.م معافیت مالیاتی به آنها تعلق نمی¬گیرد.
گروه سوم: براساس نوع شخصیت که حقوقی باشد یا حقیقی،‌حسب مورد مشمول مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی یا صاحبان مشاغل خواهند بود. دانشگاه در هر پرداخت مکلف به رعایت مقررات ماده ۱۰۴ ق.م. م بوده و دریافت-کنندگان وجوه نیز بایستی نسبت به ثبت¬نام در نظام مالیاتی اقدام و در مهلت مقرر قانونی نسبت به تسلیم اظهارنامه ورعایت سایر مقررات اقدام نمایند.
اضافه می¬نماید چنانچه دریافت¬کنندگان وجوه مذکور بخشی از کار را به اشخاص دیگر واگذار نمایند در صورتی که شخص حقوقی یا اشخاص موضوع بند الف ماده 95 ق.م.م باشند،‌آنها هم مکلف به رعایت مقررات ماده ۱۰۴ ق.م.م خواهندبود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
حقوق پرداختی به بازنشستگان
بخشنامه شماره 33325/230/د مورخ 15/11/1392 معاون مالیات¬های مستقیم
نظر به اینکه در خصوص حقوق پرداختی به بازنشستگان صندوق¬های مختلف بازنشستگی و سایر اشخاصی که حقوق اصلی خود را از دیگری دریافت نموده و مجدداً‌بطور تمام وقت یا نیمه وقت با اشخاص دیگر همکاری و حقوق دریافت می-نمایند ابهاماتی مطرح می¬باشد،‌ بدینوسیله مقرر می¬دارد:‌
1- وجوه پرداختی به افراد بازنشسته که از سازمان¬های مختلف حقوق بازنشستگی دریافت می¬نمایند و مجدداً بطور تمام وقت یا نیمه وقت به عنوان حقوق بگیر با مراکز دیگر همکاری می¬نمایند،‌با عنایت به ماده 82 قانون مالیات¬های مستقیم مصوب اسفندماه 66 و اصلاحیه¬های بعدی آن همانند سایر حقوق¬بگیران بدون توجه به وضعیت بازنشستگی آنان پس از کسر معافیت مقرر در ماده 84 اصلاحی قانون مزبور (مشروط به عدم استفاده از معافیت موضوع ماده 84 قانون فوق به دلیل داشتن درآمد حقوق از محل دیگر) مشمول مالیات بر درآمد حقوق بوده و مالیات آن می¬بایست وفق مقررات ماده 85 قانون یادشده محاسبه، کسر و به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز گردد.
۲- وجوه پرداختی به اشخاصی که با حفظ رابطه استخدامی با سازمان متبوع خود در سازمان¬های دیگر شاغل می¬باشند بدون کسر معافیت موضوع ماده 84 اصلاحی قانون موصوف،‌مشمول مالیات حسب مقررات تبصره ماده 86 قانون صدرالذکر خواهد بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده 87
اضافه پرداختی مالیات حقوق
بخشنامه شماره 4946/2140/4/30 مورخ 28/2/70 سازمان امور مالیاتی کشور
چون در مورد نحوه استرداد و همچنین حوزه مالیاتی صالح جهت استرداد اضافه پرداختی بابت مالیات بر درآمد حقوق بین برخی از ماموران تشخیص و مودیان مالیاتی اختلاف-نظرهای بروز کرده است لذا به منظور رفع ابهام و اتخاذ رویه واحد موارد زیر را متذکر می¬شود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
الف- در مواردی که کارفرما حسب مفاد ماده 85 ق.م.م مصوب 3/12/66 و با در نظر گرفتن کلیه معافیت¬های قانونی مربوط به درآمد حقوق نسبت به کسر و واریز مالیات حقوق¬بگیر به حوزه مالیات اقدام نموده لکن حقوق-بگیر به عللی مانند ترک خدمت در ضمن سال و امثالهم بابت مالیات بر درآمد حقوق اضافه پرداختی داشته باشد در چنین مواردی چون کارفرما مقررات مالیاتی را بطور صحیح اجرا نموده است و اضافه پرداختی بر مبنای مقررات تحقق یافته برای استرداد اضافه پرداختی مالیات لازم است حقوق بگیر طبق مدلول ماده 87 اقدام نماید.
ب- هرگاه اضافه پرداختی بعلت عدم آگاهی از مقررات و یا استنباط اشتباه در مدلول موارد قانونی و یا اشتباه در محاسبه از طرف کارفرما تحقق یافته است کارفرما بدون رعایت معافیت¬های مذکور در قانون مانند بندهای مختلف ماده ۹۱ یا بخشودگی مالیاتی ماده 9۲ و یا سایر معافیت¬ها اقدام به کسر مالیات از حقوق¬بگیر و واریز آن بحساب مالیاتی نموده باشد چنین مواردی موضوعاً از شمول حکم ماده 87 خارج بوده و درخواست استرداد آن مقید به محدوده زمانی خاصی نمی¬باشد و بنا به احکام کلی ماده 242 و ماده 243 قابل استرداد خواهد بود و حوزه صالح برای استرداد همان حوزه¬ای است که مالیات به حساب آن واریز شده است. ضمناً در موارد مذکور در این بند کارفرما میتواند حسب درخواست کارکنان ذینفع و پس از هماهنیگ با حوزه مالیاتی مربوط نسبت به جبران اضافه پرداختی طی فهرست مالیات حقوق ماههای بعد تا تسویه آن اقدام نماید.
موافقت¬نامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف
بخشنامه شماره 49524/9533/4/30 مورخ 4/10/78 سازمان امور مالیاتی کشور
در اجرای بند ۲ قسمت الف بخشنامه شماره 52726/1616/4/30-6/11/77 راجع به مالیات حقوق مقیمین دولت¬هایی که با دولت متبوع موافقت¬نامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف منعقد نموده¬اند و موافقت¬نامه نیز لازم-الاجرا میباشد یادآوری می¬نماید:‌معافیت مالیات حقوقی موضوع بند ۲ ماده ۱۵ موافقت¬نامه¬های مزبور منحصراً منوط به احراز کلیه جزءهای مندرج در بند مزبور بشرح زیر می-باشد:
الف- جمع مدتی که دریافت¬کننده حقوق در یک یا چند نوبت در جمهوری اسلامی ایران بسر برده است از ۱۸۳ روز در سال مالی مربوطه تجاوز نکند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ب- حق¬الزحمه توسط یا از طرف کارفرمائیکه مقیم دولت جمهوری اسلامی ایران نیست پرداخت شود.
ج- حق¬الزحمه بر عهده مقر دائم یا پایگاه ثابتی که پرداخت¬کننده حق¬الزحمه در دولت جمهوری اسلامی ایران دارد، نباشد نظر به اینکه احراز شرایط مذکور مستلزم رسیدگی و بررسی اسناد و مدارک تائیدشده معتبر میباشد علیهذا شایسته است تا احراز موارد یادشده مالیات متعلقه به حقوق ایشان حسب مقررات مربوط محاسبه و وصول شود و در حالتی که مشخص شود مورد مشمول مالیات دولت جمهوری اسلامی ایران نبوده است مالیات مکسوره از این بابت،‌وفق مقررات ماده 242 قانون مالیات¬های مستقیم و بدون رعایت مهلت قانونی مذکور در ماده 87 قانون مزبور استرداد خواهد بود.
بخشنامه شماره 12288/757/232 مورخ 10/4/85 سازمان امور مالیاتی کشور
نظر به اینکه طبق ماده 87 قانون مالیات¬های مستقیم مرجع،‌نحوه و شرایط استرداد اضافه پرداختی بابت مالیات حقوق مشخص گردیده است. بنابراین در اجرای این ماده قسمت اخیر بند ۵ بخشنامه شماره 5990 مورخ 6/4/1384 سازمان امور مالیاتی کشور در رابطه با استرداد اضافه پرداختی مالیات حقوقی لغو گردیده و مقرر می¬دارد در خصوص اضافه پرداختی بابت مالیات حقوق مطابق ضوابط و شرایط مذکور در ماده فوق¬الذکر اقدام گردد.
ماده 88
حقوق و مزایای شغلی اتباع خارجی شاغل در ایران
بخشنامه شماره 52726/1616/4/30 مورخ 6/11/77 سازمان امور مالیاتی کشور
به منظور اتخاذ رویه واحد و اجتناب از اعمال روش¬های متفاوت توجه ماموران تشخیص را به نکات بند الف این دستورالعمل معطوف و مقرر میشود موارد مندرج در قسمت ب به اجرا گذارده شود.
الف:
۱- طبق تحقیقات و بررسیهای بعمل¬آمده و اطلاعات و مدارک بدست¬آمده و جمع¬آوری شده از منابع مختلف، حقوق و مزایای شغلی اتباع خارجی شاغل در ایران در تمام موارد محدود به ارقام ثابت ومستمر نبوده بلکه ممکن است شامل اقلام متعددی مانند حقوق پایه (اصلی)،‌ حق مقام یا شغل، پاداش¬های ماهانه و سالانه بر مبنای درصدی از حقوق یا فروش بر حسب مورد، فوق¬العاده¬های مربوط به انجام خدمت در خارج از کشور متبوع،‌استفاده از اتومبیل اختصاصی و مسکن تهیه شده توسط کارفرما یا مزایای نقدی مربوط به آنها، هزینه شهریه تحصیلی فرزندان،‌استفاده از امتیاز خرید سهام (به اقساط، کمتر از قیمت روز) هزینه مسافرت شخص شاغل و اعضاء خانواده وی و همچنین مزایائی که تحت عناوین دیگری پرداخت می¬گردد، باشد.
۲- اتباع مذکور که در ایران اشتغال دارند، نسبت به جمع کل حقوق و مزایای دریافتی، اعم از اینکه کارفرما (پرداخت¬کننده حقوق) ایرانی یا خارجی یا اینکه مقیم خارج و فاقد شعبه یا نمایندگی در ایران باشد (حکم ماده ۸۸) به دلالت بند ۵ ماده یک و حکم ماده ۸۲ قانون مالیات¬های مستقیم،‌به لحاظ اشتغال در ایران با اعمال معافیت¬های مقرر در فصل مالیات بر درآمد حقوق و همچنین رعایت شرایط مقرر در قراردادهای اجتناب از اخذ مالیات مضاعف درباره مالیات حقوق نسبت به اتباع دولت¬هایی که با دولت جمهوری اسلامی ایران دارای قراردادهای موصوف هستند،‌حسب مورد،‌در ایران مشمول مالیات بر درآمد حقوق می¬باشند.
۳- پرداخت¬کنندگان حقوق به اتباع مذکور مکلف به اجرای حکم ماده 85 در مورد کسر و ایصال مالیات و همچنین تسلیم فهرست متضمن مشخصات و نشانی دریافت¬کنندگان حقوق و مبلغ آن به حوزه مالیاتی محل و عندالاقتضاء ارائه صورت تغییرات بعدی بطور ماهانه می¬باشند،‌دریافت¬کنندگان حقوق موضوع ماده ۸۸ نیز خود مکلف متعلقه بشرح ماده مذکور هستند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
4- مطالبه مالیات در موارد مذکور در ماده ۹۰ در خصوص اتباع خارجی نیز صادق و مجری است و از تکالیف مهم حوزه¬های مالیاتی می¬باشد.
5- مطالبه مالیات بر درآمد حقوق اتباع خارجی شاغل در ایران نیز باید با رعایت کلیه مقررات مرتبط به موضوع بویژه حکم ماده ۲۳7 انجام شود.
6- اتباع خارجی که بابت اشتغال در ایران حقوق دریافت می¬کنند از لحاظ منبع پرداخت به دو دسته کلی تقسیم می-شوند:
1-6- پرداخت کننده حقوق، وزارتخانه¬ها، موسسات دولتی،‌شهرداری¬ها، موسسات وابسته به دولت و شهرداری-ها،‌شرکت¬های دولتی،‌قوای مقننه و قضائیه یا نهادهای عمومی غیردولتی هستند.
2-6- پرداخت¬کننده حقوق سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی اعم از ایرانی یا خارجی هستند. لزوماً یادآور می¬شود برای حصول اطمینان از هویت پرداخت¬کننده حقوق باید اسناد و مدارک ورود به کشور و مستندات صدور پروانه اشتغال مورد توجه و رسیدگی واقع شود.
ب:
۱- حوزه¬های مالیاتی مکلفند به پرداخت¬کنندگان حقوق موضوع ماده۸۵ به اتباع خارجی و دریافت¬کنندگان حقوق موضوع ماده ۸۸ که ایرانی نیستند، ابلاغ نمایند،‌مشخصات و اطلاعات لازم در مرود هر یک از حقوق¬بگیران را مطابق فرم پیوست (لازم است نمونه فرم در اختیار آنها قرار گیرد) حداکثر ظرف دو هفته از تاریخ ابلاغ تهیه و تکمیل و پس از مهر و امضای پرداخت¬کننده حقوق و حقوق¬بگیر خارجی به انضمام نسخه¬ای از قرارداد و یا احکام استخدامی به حوزه¬های مالیاتی تحویل نمایند. حقوق-بگیران موضوع ماده ۸۸ باید فرم مزبور را در دو نسخه تنظیم و یک نسخه را ظرف مهلت فوق به حوزه مالیاتی تسلیم و نسخه دیگر ار پس از تأئید پرداخت¬کننده حقوق حداکثر ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ به حوزه مالیاتی ارائه نمایند. علاوه بر موارد فوق لزوم اعلام وقوع تغییرات باید ضمن ابلاغ کتباً تذکر داده شود.
۲- حوزه¬های مالیاتی مکلفند فرمهای دریافتی را پس از کنترل و بهره¬مندی از آنها برای محاسبات مالیات حقوق (در صورتی که به صحت آنها اطمینان داشته باشند) ظرف یک هفته پس از دریافت به اداره کل اطلاعات و خدمات مالیاتی ارسال نمایند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
۳- اقدامات مقرر در بندهای ۱ و ۲ قسمت ب باید به نحوی انجام شود که تحویل فرمها توسط پرداخت¬کنندگان حقوق و اشخاص مشمول حکم ماده 88 تا پایان فروردین¬ماه سال 1378 خاتمه یافته باشد.
4- حوزه¬های مالیاتی مکلفند تکالیف مذکور در بندهای ۱ و ۲ فوق را در مورد اتباع خارجی که در آینده به عنوان حقوق¬بگیر در ایران مشغول کار می¬شوند ظرف دو ماه از تاریخ شروع بکار انجام دهند و برای این مقصود لازم است مرتباً‌در مورد اتباع خارجی که به قصد اشتغال در ایران وارد کشور می¬شوند و پروانه کار دریافت می¬کنند از مراجع ذیربط با رعایت سلسله مراتب اداری کتباً کسب اطلاع نمایند.
5- مبانی تشخیص و محاسبه مالیات:
1-5-در صورتیکه پرداخت¬کننده حقوق از اشخاص موضوع بند 1-6 قسمت الف بوده،‌به تکلیف موضوع ماده 85 مطابق قواعدی که قبلاً ابلاغ شده است عمل کرده، هیچگونه مستندی بر عدم صحت ارقام مندرج در فرمهای تحویلی در دست نباشد،‌مورد از لحاظ مالیاتی در ماده مربوط صحیح و قابل قبول محسوب می¬شود در این قبیل موارد چنانچه تمام یا قسمتی از حقوق به ارز پرداخت شده باشد و پرداخت-کننده به تائید بالاترین مقام دستگاه اجرایی از این بابت دارای سهمیه ارزی تخصیص یافته باشد، مأخذ تسعیر ارز، هم ارز ریالی آن به موجب اعلامیه بانکی مربوط خواهد بود.
2-5- هرگاه پرداخت¬کننده حقوق از اشخاص موضوع بند 2-6 قسمت الف و ایرانی بوده،‌بابت استفاده از خدمات حقوق-بگیر خارجی به موجب اسناد و مدارک رسمی و معتبر دارای سهمیه ارزی تخصیص یافته باشد در صورتیکه مورد از سایر جهات نیز منطبق با بند 1-5 باشد، مشمول مقررات بند مذکور خواهد بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
3-5-چنانچه پرداخت¬کننده حقوق موضوع بند فوق، تمام یا قسمتی از حقوق را به ارز پرداخت ولی بابت استفاده از خدمات حقوق¬بگیر خارجی فاقد سهمیه ارزی باشد، اگر ارز پرداختی از منابع بانکی تهیه شده باشد به نرخ مندرج در اعلامیه بانکی و چنانچه ارز شبکه بانکی تهیه نشده باشد، نرخ ارزی تا 31/3/77 به ازای هر دلار ۳000 ریال و از 1/4/77 معادل بهای ارز صادراتی باضافه بهای واریز نامه در تاریخ پرداخت محاسبه شود و به شرط اینکه مورد از سایر جهات منطبق با موارد بند ۱-5 باشد،‌مشمول مقررات بند مذکور خواهد شد.
4-5- در صورتیکه پرداخت¬کننده حقوق از اشخاص غیر ایرانی موضوع بند 2-6 قسمت الف و در قرارداد منعقده با طرف ایرانی،‌بابت استفاده از خدمات حقوق¬بگیر خارجی به طور مشخص و جداگانه دارای سهمیه ارزی دولتی تخصیص یافته باشد،ماخذ تسعیر ارز، هم ارز ریالی آن بموجب اعلامیه بانکی می¬باشد و با حصول سایر شرایط مذکور در بند 1-5 مشمول مقررات بند یاد شده خواهد بود.
5-5-هرگاه پرداخت¬کننده حقوق موضوع بند فوق بابت استفاده از خدمات حقوق¬بگیر خارجی بطور مشخص و جداگانه سهمیه ارزی نداشته باشد،‌لکن تمام یا قسمتی از بهای قرارداد منعقده یا طرف ایرانی ارزی بوده و تخصیص یافته باشد،‌در صورتی ارز پرداختی بابت حقوق به حقوق-بگیر تبعه خارجی به بهای ارز تخصیصی به قرارداد محاسبه میشود که از مبلغ ارز تخصیص یافته به قرارداد در سال مربوط بنا به تایید بانک،‌حقوق¬بگیر ارز دریافتی بابت حقوق را به بهای ارز تخصیصی موضوع قرارداد به بانک واگذار و بجای آن ریال دریافت کرده باشد. در غیر اینصورت بهای ارز با توجه به تاریخ پرداخت طبق قسمت اخیر بند 3-5 محاسبه شود.
6-5- در تمام موارد پنجگانه فوق هر گاه پرداخت¬کنندگان حقوق دلایل و مدارک مثبته در مورد داشتن سهمیه ارزی تخصیص یافته ارائه ننمایند بدون سهمیه ارزی محسوب و در اینصورت نرخ ارز پرداختی آنها بابت حقوق بدون توجه به منبع تأمین آن مطابق قسمت اخیر بند ۳-5 محاسبه شود،‌مگر اینکه حقوق¬بگیر معادل ارز دریافتی بابت حقوق را به بانک واگذار و ریال دریافت کرده باشد که در این حالت ملاک تعیین نرخ ارز، اعلامیه بانکی مربوط خواهد بود.
7-5- نرخ ارز دریافتی اشخاص مشمول حکم ماده ۸۸ نیز بشرح مذکور در بند 6-5 فوق تعیین خواهد شد.
8-5- حقوق¬بگیرانی که از نظر قوانین کار ایران، کارگر محسوب میشوند مشمول کلیه معافیت¬های مقرر که در قانون مالیات¬های مستقیم برای کارگران مقرر شده است خواهند بود.
9-5-حقوق¬بگیران موضوع بند ۱-5- این دستورالعمل مشمول کلیه معافیت¬های موضوع بندهای 6 و ۱۳ ماده 91 حسب مورد خواهند شد و سایر حقوق¬بگیران از معافیت¬های مزبور با رعایت محدودیتهای کلی یا نسبی برای کلیه حقوق¬بگیران موضوع این دستورالعمل حسب مورد باید رعایت شود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
10-5- هرگاه پرداخت¬کنندگان حقوق موضوع ماده 85 و مشمولین ماده 88 از انجام تکالیف مقرره و پرداخت مالیات خودداری یا بر اساس مدارک و دلایل و شواهد و قراین کافی مسلم شود کمتر از مبلغی که به موجب قانون مقرر شده است مالیات پرداخت کرده¬اند، ‌حوزه¬های مالیاتی مکلفند مطابق حکم ماده 90 و با رعایت ماده 237 پس از تحقیقات کافی و جمع¬آوری اطلاعات اقدام به مطالبه مالیات نمایند و چون تجربیات مکتسبه و تحقیقات معموله غالباً‌ دلالت براین دارد که متخلفین از قانون با توسل به ترفندهای مختلف و حیل گوناگون و طریق متعدد سعی در کتمان حقایق و اختفاء درآمدهای واقعی دارند،‌ لذا به قصد آنکه مامورین تشخیص در این مورد بخصوص حسب ضرورت و اضطراب معیارهایی در دست داشته باشند و از اعمال سلیقه و روش¬ها و ذهنیت¬های مختلف پرهیز شود، از چندی قبل تحقیقات و مطالعات درباره حقوق اتباع خارجی در کشورهای مختلف شروع و در وطل زمان اطلاعات ارزشمندی با استفاده از منابع داخلی و خارجی جمع¬آوری و مورد تجزیه و تحلیل کمی و کیفی واقعی و با تعدیلات لازم،‌به صورت فهرستی متضمن اطلاعاتی در خصوص عناوین شغلی،‌کشور محل اقامت دائم حقوق¬بگیر و متوسط حقوق هر یک از رده¬های شغلی با توجه به موارد مذکور تهیه و تنظیم گردیده، که پیوست این دستورالعمل ارسال می¬شود تا عندالاقتضاء مورد استفاده واقع شود.
11-5- هرگاه برای مطالبه مالیات از اطلاعات فهرست استفاده شده باشد و بعداً اسناد و مدارکی بدست آید که حقوق دریافتی بیشتر بوده است مالیات مابه¬التفاوت با رعایت مواعد قانونی قابل مطالبه است.
12-5- در مواردی که پرداخت¬کنندگان حقوق و یا مشمولین ماده 88، به مالیاتی که حسب این دستورالعمل و با استفاده از معیارهای اعلام شده از طریق علی¬الراس تشخیص و مطالبه شده است، معترض شوند و با ارائه اسناد و مدارک و یا اقامه دلایل کافی ثابت نمایند که مالیات مطالبه شده بیش از مالیاتی است که باید بر اساس درآمد واقعی مطالبه می¬شد،‌هیأتهای حل اختلاف مالیاتی برابر مقررات و با توجه به قسمت اخیر ماده 229 نسبت به صدور رأی بر اساس درآمد واقعی و موافق قانون اقدام خواهند نمود. در خاتمه یادآور می¬شود اداره کل اطلاعات و خدمات مالیاتی به منظور دقت در محاسبه همه ماهه نرخ معاملات ارزی و نسبت به تبادل ارزهای مختلف با یکدیگر را از طریق ادارات کل در اختیار حوزه¬های مالیاتی و مراجع حل اختلافقرار خواهد داد. ضمناً در مورد مودیانی که به وظایف مندرج در بخشنامه شماره 4917 مورخ 12/2/77 عمل ننموده¬اند و مالیات حقوق سال 77 آنها به طور علی-الحساب دریافت شده است در صورت ضرورت میتوان از جدول پیوست برای تعیین مالیات حقوق استفاده نمود. مفاد این بخشنامه به تأیید هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی رسیده است.
(جدول برآورد حقوق و مزایای ماهیانه اتباع خارجی موضوع بخشنامه 52726 مورخ 6/11/1377 در پیوست شماره ۸ آورده شده است).
تصویب¬نامه شماره 22231/ت 36023 هـ مورخ 17/2/1386 با توجه به اصلاحات انجام شده به موجب تصویب¬نامه¬های شماره 84681/ت 35842 مورخ 28/5/1386 (الحاق تبصره ۶) و شماره 115778/ت 39582 ه مورخ 9/7/1387 (اصلاح تبصره¬های 1و۵)
در بند (۱) تصویب¬نامه شماره 44327/ت 20790هـ مورخ 4/10/1379. موضوع ضوابط نحوه محاسبه حقوق و مزایای اتباع خارجی و ضوابط استفاده از ارز توسط آنان و چگونگی منظورنمودن هزینه¬های غیر قابل قبول پیش¬بینی در زمان انعقاد قرارداد، عنوان تبصره به بند (۲) ‌تغییر و متن آن به شرح زیر اصلاح میشود و شماره¬های بندهای بعدی نیز به ترتیب تغییر می¬یابد:نحوه محاسبه مالیات حقوق
۲- در مواردی که حقوق و مزایای اتباع خارجی در قراردادهای مربوط به تفکیک تعیین نگریده است ماخذ محاسبه به استثنای موارد زیر بر اساس جدولی که توسط وزارتخانه¬های کار و امور اجتماعی،‌امور اقتصادی و دراائی و امور خارجه تدوین میشود تعیین و ملاک عمل دستگاههای ذی¬ربط خواهد بود.
تبصره ۱- در مورد اتباع خارجی شاغل در شرکت¬ها و موسسات طرف قرارداد با دستگاهها و نهادهای عمومی و دولتی مأخذ محاسبه حقوق اعلام شده از طرف دستگاهها و نهادهای عمومی و دولتی حسب مورد خواهد بود،‌در غیر اینصورت با توجه به سوابق در سطح شغل مربوط و در مقایسه با سطح اشتغال اتباع ایرانی محاسبه خواهد شد.
تبصره ۲- در صورتی که تبعه خارجی اظهارنامه مالیات بر درآمد خود را تسلیم مقامات مالیاتی کشور متبوع خود نموده و رونوشت آن را به تایید سفارت جمهوری اسلامی ایران رسانده باشد،‌با ارائه آن به وزارت کار و امور اجتماعی و واحد مالیاتی ذیربط، ارقام مندرج در اظهارنامه مالیاتی مذکور ملاک محاسبه عوارض و مالیات قرار می¬گیرد.
تبصره ۳- مبنای محاسبه عوارض و مالیات حقوق اتباع خارجی که به استناد اصل (82) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با رعایت شرایط ماده (127) قانون کار به استخدام بخش دولتی درآمده¬اند،‌میزان حقوق و مزایای پرداختی توسط دستگاه دولتی خواهد بود.
تبصره ۴- شرایط مقرر در قراردادهای اجتناب از اخذ مالیات مضاعف که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است صرفاً درباره مالیات نسبت به اتباع دولت¬هایی که با دولت جمهوری اسلامی ایران دارای قراردادهای موصوف هستند رعایت شود.
تبصره 5- موارد زیر از شمول این تصویب¬نامه مستثنی می-باشند:
1- مبلغان اقلیت¬های دینی که پس از تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پروانه کار دریافت می¬کنند.
2- اتباع خارجی شاغل در دفاتر نمایندگی بانکهای خارجی مستقر در کشور منوط به تایید مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
3-کارشناسان و تکنسین¬های خارجی که فقط به منظور نصب، راه¬اندازی و آموزش تجهیزات وارد کشور می¬شوند برای دوماه، در صورت نیاز به حضور بیشتر با تایید وزارت کار و امور اجتماعی این مدت حداکثر تا سه ماه تمدید می¬گردد.
4-اتباع خارجی دارای همسر ایرانی به استثنای اتباع افغان (در مدت زوجیت)
5- اتباع افغانی دارای همسر ایرانی که ازدواج رسمی آنان تا تاریخ 1/7/1385 صورت گرفته و به تایید وزارت کشور رسیده باشد. (در مدت زوجیت)
6- صاحبان سرمایه و یا سهامداران شرکت¬های سرمایه¬گذار خارجی مشروط به اینکه حداقل آورده هر یک از صاحبان سرمایه و یا سهامداران از سیصد هزار (۳00.000)دلار کمتر نباشد با ارائه تاییدیه از وزارت امور اقتصادی و دارایی (سازمان سرمایه¬گذاری و کمک¬های اقتصادی و فنی ایران)
7- اتباع خارجی دارای اقامت قانونی بیشتر از پانزده سال با تایید نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.
8- اساتید خارجی که در دانشگاههای داخل فعالیت¬های آموزشی و پژوهشی دارند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
تبصره 6- مبنای محاسبه برای اخذ عوارض،‌بیمه بیکاری و مالیات یاوران خارجی که در نیروهای مسلح و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمان¬های وابسته به آنها بکار گرفته شده و یا می¬شوند، با تفاهم¬ وزارتخانه¬های کار و امور اجتماعی،‌ امور اقتصادی و دارایی و دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و براساس تعداد نفرات و حقوق اعلامی توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، تعیین خواهد شد.
ماده 89
حقوق و مزایای شغلی اتباع خارجی شاغل در ایران
بخشنامه شماره 42176/9124/4/30 مورخ 23/8/78 سازمان امور مالیاتی کشور
پیرو بخشنامه شماره 4917 مورخ 21/2/77 و 52726/1616-4/۳0 مورخ 6/11/77 که به منظور رعایت برنامه قانون گرائی و تأمین عدالت مالیاتی و ممانعت از لاوصول¬شدن مالیات بر درآمد حقوق اتباع خارجی شاغل در ایران و بالمال وصول مالیات بر اساس درآمد واقعی حقوق اشخاص مزبور صادر گردید یادآور می¬شود:‌
1- گروه قابل توجهی از کارفرمایان دارای حقوق¬بگیر خارجی،‌با احترام به قوانین جمهوری اسلامی ایران مبادرت به ارائه اطلاعات صحیح و کامل در مورد حقوق و مزایای کارکنان خود نمودند.
2- برخی از کارفرمایان از جمله تعدادی از شرکت¬های خارجی شاغل در فعالیت¬های نمایندگی،‌ بازاریابی و … در شروع اجرای بخشنامه از طریق ایجاد جو منفی و توسل به تبلیغات واهی مبنی بر اینکه وصول مالیات بر این اساس مانع سرمایه¬گذاری می¬شود، با جلب حمایت بعضی از مقامات که از واقعیت و ماهیت فرار مالیاتی این قبیل مودیان آگاهی نداشتند سعی کردند از تمکین به مقررات جمهوری اسلامی ایران خودداری نمایند که خوشبختانه با تشریح واقعیت¬های مربوط حقیقت مطلب آشکار گردید. اینک خاطرنشان می¬سازد اجرای مفاد بخشنامه¬های فوق¬الاشاره من حیث¬المجموع منتهی به نتایج مطلوبی گردیده و وصول مالیات از این منبع در مقایسه با سنوات قبل رشد قابل توجهی داشته است و اکنون برای عموم کارفمرایان دارای حقوق¬بگیر خارجی روشن و مسلم شده است که مسئولین مالیاتی کشور در اجرای برنامه قانونی تشخیص و وصول مالیات بر درآمد حقوق این دسته از صاحبان درآمد با جدیت اقدام خواهند نمود. با این وصف چون تنوع و تفاوت مشاغل و سمتها و ملیت و مدت اشتغال و وضعیت احوالات شخصیه حقوق¬بگیران خارجی شاغل در ایران از حیث دارابودن همسر و فرزندان ایرانی و موقعیت کارفمرایان آنها از جهت تعلق به بخش خصوصی یا عمومی و برخی خصایص دیگر موجب بروز پاره¬ای ابهامات و منتهی به استعلام¬های کتبی و شفاهی مامورین تشخیص ذیربط و مشمولین بخشنامه-های مذکور شده است، لذا به منظور رفع ابهامات و پاسخ سوالات مطروحه و ایجاد رویه واحد و همچنین تعیین نحوه صدور مفاصا حساب مالیاتی موضوع ماده 89 قانون مالیات-های مستقیم متناسب با موارد مختلف سوابق مالیاتی موجود در بخش مالیات حقوق اتباع خارجی مورد بررسی و مطالبه قرار گرفت و بر این اساس کارفرمایان و اتباع خارجی شاغل نزد آنها و موارد لازم¬الرعایه توسط آنها و نمونه¬های موجود در کشور در هشت گروه بشحر جداول پیوست طبقه¬بندی شدند و مامورین مالیاتی مکلفند در مورد هر یک از گروهها مطابق مقررات مربوط و به ترتیبی که ذیلاً مقرر می¬شود اقدام نمایند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
الف- کارفرمایان ردیف (۱) الی (6) مکلفند اطلاعات مربوط به حقوق و مزایائی را که در مجموع به ارز و ریال به کارکنان خود پرداخت می¬نمایند در جدول شماره (۱)‌پیوست بخشنامه شماره 52726/1616-4/30 مورخ 6/11/77 به تفکیک عناوین (شامل حقوق، مزایای شغل،‌فوق¬العاده خارج از کشور، فوق¬العاده جذب و …) درج و این جدول را بانضمام تصاویر مدارک استخدامی متضمن مبلغ حقوق و مزایا و سایر فوق¬العاده¬های مشمول مالیات بر درآمد حقوق و اظهارنامه مالیاتی که حقوق¬بگیر در کشور متبوع خود تسلیم مقامات مالیاتی نموده و مطابقت آنها با اصل به تایید مراجع ذیصلاح دولت متبوع وی رسیده و مورد تصدیق سفارت جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته باشد به حوزه مالیاتی ذیربط تسلیم نمایند. بدیهی است حوزه¬های مالیاتی مکلفند برای تسلیم مدارک مزبور را با توجه به بعد مسافت و تشریفات مربوط به امور کنسولی در هر کشور مهلتی که از دو ماه کمتر از چهار ماه بیشتر نباشد برای کارفرمایان منظور نمایند. مالیات حقوق کارکنانی که کارفرمایان آنها مدارک مذکور در فوق را به ترتیبی که مقرر شده است تسلیم نمایند بر اساس اسناد و مدارک تسلیمی محاسبه و مطالبه خواهد شد. اما اگر دلایل،‌شواهد،‌قرائن و مدارک مستندی که حاکی از عدم واقعیت مبالغ مندرج در مدارک ابرازی در دست باشد یا بعداً بدست آید مابه¬التفاوت مالیات طبق مقررات قابل مطالبه خواهد بود.
ب- هرگاه در مهلتی که برای تسلیم مدارک منظور شده است برای تمدید اشتغال یا خروج از کشور مفاصا حساب موضوع ماده 89 مورد نیاز باشد، ‌با وصول مالیات بر اساس مبلغ حقوق اعلام شده از طرف کارفرما و در صورت ضرروت و اقتضاء اخذ سپرده یا تضمین معتبر تا مبلغ مالیات به میزان حقوق مندرج در جدول برآورد حقوق و مزایای ماهیانه اتباع خارجی پیوست بخشنامه صدرالاشاره، صدور مفاصا حساب بلامانع است.
ج- در مواردی که مالیات بر اساس مدرک تسلیمی از طرف کارفرما به ترتیب یکه در بند الف تشریح گردید محاسبه و دریافت می¬گردد، لازم است در اوراق مفاصا حساب صادره جمله «این مفاصا حساب مانع مطالبه مالیات در صورتیکه احراز شود حقوق پرداختی بیش از مبلغی بوده که مأخذ وصول مطالبات قرار گرفته است نخواهد بود» ‌درج گردید.
د- در مورد کارفرمایانی که مدارک مقرر در بند الف را تسلیم نمی¬کنند با مدارک تسلیمی آنها بدلایل موجه مانند عدم ارائه رونوشت اظهارنامه مالیاتی تسلیمی به واحدهای مالیاتی کشور متبوع یا نقض امضاء، یا عدم تایید مراجع ذیربط وتصدیق سفارت مورد قبول واقع نمی-شود برای محاسبه حقوق و مالیات آن در صورت اقتضاء و اضطرار (هیچگونه اسناد و مدارک و دلایل و شواهدی که بتوان با استناد به آنها حقوق دریافتی را مجزا تعیین نمود در دست نباشد) به تشخیص مأمورین ذیربط استفاده از جدول پیوست بخشنامه 52726/1616- 4/30 مورخ 6/11/77 حسب مورد بلامانع است.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ه- تمدید مهلت برای ارائه مدارک مذکور در بند الف توسط کارفرما به شرط وجود دلایل موجه و تقاضای کتبی وی مانعی ندارد و در مورد پرونده¬های مورد اختلاف که به هیأتهای حل اختلاف مالیاتی ارجاع شده است، در صورتیکه کارفرمایان به منظور ارائه مدارک مثبت ادعای خود تقاضای مهلت نمایند، دادن مهلت کافی حداکثر تا سه ماه از طریق صدور قرار امهال بلامانع است لکن تشکیل جلسه هیأت حل اختلاف حداکثر ظرف مهلت یکماه پس از تسلیم مدارک ضروری است.
ز- در مورد اشخاص ردیف (7) جدول،‌نظر باینکه اشخاص مزبور معمولاً اعلام عدم دریافت حقوق ارزی از خارج از کشور می¬نماید که طبق بررسی¬های بعمل آمده این مطلب صحیح است، لذا لازم است حوزه¬های مالیاتی پس از بررسی وضعیت شرکت کارفرمای حقوق¬بگیر خارجی و حصول اطمینان از ارائه اطلاعات مالی صحیح، حقوق و مزایای آنها را بر اساس اسناد و مدارک و دفاتر قانونی قابل قبول و در غیر این صورت با توجه به سوابق و در سطح شغل مربوط در مقایسه با سطح اشتغال مشابه و با تایید ممیز کل ذیربط تعیین نمایند.
ج- در مورد اشخاص ردیف (8) جدول پیوست که معمولاً از اتباع کشورهای مذکور در ردیف یادشده و با شرایط مندرج در جدول هستند که بدلیل اقامت طولانی و ازدواج با همسر ایرانی در ایران به استخدام شرکت¬ها و موسسات خصوصی صد در صد ایرانی وبیا احتمالاً دستگاهها و نهادهای عمومی و دولتی درآمده¬اند، در خصوص شاغلین در بخش خصوصی بترتیب مقرر در بند (ز) و در مورد سایرین حقوق العام شده از طرف دستگاه و نهاد عمومی و دولتی حسب مورد ملاک عمل واقع شود.
۳- موارد حائز اهمیت
1-3- در کلیه مفاصا حساب¬های صادره جمله مذکور در بند (ج) این بخشنامه درج گردید.
۲-3- جدول شماره ۱ پیوست بخشنامه 52726/1616-4/30 مورخ 6/11/77 باید متضمن امضای کارفرما و حقوق¬بگیر مربوطه بوده و رونوشت اظهارنامه مالیاتی معتبر خارجی تسلیمی به واحد مالیاتی کشور متبوع ضمیمه باشد.
3-3- در مواردی که شرکت خارجی در ایران دارای قرارداد می¬باشد اما کارکنان مورد نیاز را از اداره مرکزی یا شرکت¬های وابسته اعزام می¬کند مدارک استخدامی باید متضمن حقوق و مزایای ارزی، ریالی و کلیه مزایای و فوق-العاده خارج از کشور نیز باشد،‌در این قبیل موارد قرارداد خاص یا مبلغ غیر متعارف (تفاوت فاحش یا مبالغ مندرج در جدول پیوست بخشنامه 52726/1616-4/30 مورخ 6/11/77 حسب مورد) برای اشتغال در ایران موجه بنظر نمی¬رسد مگر آنکه صحت و قابلیت اسنتاد آن بشرح ترتیبات بند الف(‌۲)‌این دستورالعمل غیرقابل تردید باشد.
4-3- نظر باینکه کارفرمایان خارجی حقوق کارکنان خود را به وجه رایج کشور متبوع پرداخت می¬کنند لذا از پذیرش مدارک استخدامی صادره توسط اداره مرکزی یا شرکت اصلی و شرکت¬های وابسته خارجی که در آنها حقوق اشتغال در ایران به ریال درج شده است خودداری شود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
5-3- اشتغال تبعه خارجی در ایران شغل تمام وقت است، لذا از پذیرش مدارک استخدامی که به موجب آن حقوق و مزایای شغل بصورت نیمه وقت تعیین شده است خودداری شود.
6-3- منظور از اظهارنامه مالیاتی، اظهارنامه مالیاتی سال مالی منتهی به 31/2/1998 یا پایان آخرین سال مالی مطابق مقررات مالیاتی کشور متبوع حقوق¬بگیر می¬باشد، ضمناً توصیه نمائید تصویر اظهارنامه مالیاتی هر سال را نیز تا چهار ماه پس از پایان سال مالی به حوزه مالیاتی تسلیم نمایند.
7-3- درآمد حقوق اتباع خارجی خدمه هواپیما و کشتی¬هایی که طبق قرارداد یا شرکت¬های خارجی مربوط در اجاره شرکت-های ایراین هستند. مستقل از قرارداد اجاره که حکم ماده 8۲ به لحاظ اشتغال خدمه در ایران مشمول مالیات بر درآمد حقوق بوده و جزء گروه ۴ جدول طبقه¬بندی می-باشند.
8-3- برخی از کارفرمایان قراردادهای ماده ۱۱۱ و ماده 107 با این ادعا که مالیات قراردادهای مذکور به عهده دستگاههای دولتی است حقوق اتباع خارجی خود را مشمول مفاد بخشنامه¬های 4917 مورخ 21/2/77 و 52726/1616-4/30 مورخ 6/11/77 نمی¬دانند چنین استنباطی مطلقاً وجاهت قانونی ندارد و قطع نظر از روابط طرفین قرارداد کارکنان خراجی آنها مشمول مالیات بر درآمد حقوق ایران بوده و تقبل مالیات توسط دستگاه دلتی به منزله معافیت از پرداخت مالیات نمی¬باشد و قابل مطالبه از کارفرمای حقوق¬بگیر خارجی می¬باشد.
9-3- مفاد این بخشنامه را جهت اطلاع به کلیه کارفرمایان و مشمولین اعلام نمائید.
10-3- موارد استثنائی و مبهم را جهت بررسی و ارائه طریق با رعایت سلسله مراتب اداری به دفتر معاونت درآمدهای مالیاتی اعلام نمائید مفاد این بخشنامه به تأئید هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی رسیده است.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده ۹۰
مالیات حقوق دانشگاه آزاد اسلامی
بخشنامه شماره 27484 مورخ 27/3/1387 سازمان امور مالیاتی کشور
به پیوست صورتجلسه مورخ 19/12/1386 این سازمان یا دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص نحوه و چگونگی رسیدگی و مطالبه مالیات تکلیفی موضوع مواد 104/107، تبصره 9 ماده ۵۳ قانون مالیات¬های مستقیم و مالیات حقوق به انضمام سه فقره فرم جزء ۲ بند (ب) صورتجلسه مذکور ارسال می¬گردد مقتضی است ترتیبی اتخاذ گردد،‌ادارات امور مالیاتی برابر مفاد صورتجلسه تنظیمی و فرم¬های پیوست اقدام نمایند (صورتجلسه در پیوست شماره 6 کتاب)
فایل الکترونیکی حقوق
بخشنامه شماره 69938 مورخ 22/10/1388 سازمان امور مالیاتی کشور
پیرو بخشنامه شماره 26029/2۳۳ مورخ 26/3/86 در خصوص تشکیل واحدهای مالیاتی حقوق و در راستای ایجاد بستر مناسب جهت طرح جامع مالیاتی و به منظور تسهیل و یکسان-سازی رویه¬ها، کاهش هزینه¬های وصول و صرفه¬جویی در زمان دریافت اطلاعات مالیات بر درآمد حقوق و تسریع در وصول مالیات منبع یادشده و جلب رضایت مؤدیان محترم مالیاتی،‌با توجه به آموزش سیستم مالیات بر درآمد حقوق و ارسال دستورالعمل اجرائی و دفترچه راهنمای مؤدیان در نظر است سیستم مزبور از ابتدای سال 1389 در سطح سازمان به اجرا درآید.
بنابراین اشخاص حقوقی پرداخت¬کننده حقوق و دستمزد مکلفند از تاریخ ذکر شده ضمن پرداخت مالیات متعلق، اطلاعات ماهیانه حقوق¬بگیران خود را بصورت فایل الکترونیکی به همراه خلاصه لیست حقوق که ممهور به مهر و امضاء‌مسئولین مجاز پرداخت¬کننده حقوق می¬باشد،‌در مهلت مقرر قانونی تحویل واحد مالیاتی مربوطه نمایند.
ادارات امور مالیاتی موظفند براساس دستورالعمل اجرایی مذکور،‌ضمن اطلاع¬رسانی و دعوت از مؤدیان مالیاتی،‌دفترچه راهنمای مؤدیان را در اختیار آنها قرار داده و در سال جاری نیز از مؤدیانی که آمادگی لازم را دارند،‌اطلاعات مورد نظر را در قالب فایل¬های الکترونیکی دریافت نمایند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
مالیات حقوق دانشگاه پیام نور
بخشنامه شماره 9188/200 مورخ 4/6/92 سازمان امور مالیاتی کشور
به پیوست صورتجلسه مورخ 4/6/92 این سازمان با دانشگاه پیام نور در خصوص نحوه و چگونگی رسیدگی و مطالبه مالیات¬های تکلیفی موضوع مواد 104، 107 و تبصره 9 ماده 53 قانون مالیات¬های مستقیم و مالیات حقوق به انضمام سه برگ فرم موضوع جزء ۲ بند «ب» ‌صورتجلسه مذکور ارسال می¬گردد. مقتضی است ترتیبی اتخاذ گردد، ادارات امور مالیاتی برابر مفاد صورتجلسه تنظیمی و فرم¬های پیوست اقدام لازم را به عمل آورند. (صورتجلسه در پیوست شماره 7 کتاب)
بخشنامه شماره 21241/230 مورخ 30/7/92 سازمان امور مالیاتی کشور
پیرو بخشنامه شماره 9188/200 مورخ 4/6/92، منضم به صورتجلسه مورخ 4/6/92 این سازمان با دانشگاه پیام نورد ر خصوص حوزه ذیصلاح برای دریافت و مطالبه مالیات تکلیفی و حقوق آن دانشگاه، به پیوست نامه شماره 4222/3/41 مورخ 18/6/92 مدیر کل محترم امور مالی دانشگاه مزبور، منضم به جداول مربوط به بودجه تخصیصی و ابلاغی استانی آن دانشگاه به تفکیک، جهت اطلاع و بهره-برداری لازم ارسال می¬گردد.
بدیهی است ادارات امور مالیاتی باید بر اساس عملکرد واقعی واحدهای مزبور و صورتجلسه فوق¬الذکر نسبت به رسیدگی به مالیات¬های تکلیفی و حقوق آنان اقدام نمایند.
ماده 91- بند ۵
مزایای پایان خدمت
بخشنامه شماره 58324/11719/4/30 مورخ 9/11/77 سازمان امور مالیاتی کشور
به قرار اطلاع بعضی از کارفرمایان یا برخی از حقوق-بگیران خود قراردادهای سالانه منعقد نموده در پایا نسال مبادرت به پرداخت مبالغی تحت عنوان پایان خدمت که به استناد بند ۵ ماده ۹۱ قانون مالیات¬های مستقیم از مالایت معاف است می¬نمایند. سپس از ابتدای سال بعد قرارداد دیگری با همان شخص منعقد می¬کنند و در پایان سال پرداخت با عنوان موصوف تکرار میشود نظر به اینکه با انعقاد مجدد قرارداد نه تنها خدمت پایان نمی¬پذیرد بلکه استمرار نیز می¬یابد لذا وجوهی که در پایان مدت اینگونه قراردادها به حقوق بگیر پرداخت می¬شود از مصادیق مزایای پایان خدمت موضوع بند ۵ ماده ۹۱ قانون نمی¬باشد و طبق مقررات، مشمول مالیات بر درآمد حقوق خواهد بود. مفاد این بخشنامه به تأیید هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی رسیده است.
(مفاد این بخشنامه طی دادنامه شماره 230 مورخ 24/7/79 به تایید هیأت عمومی دیوان عدالت اداری رسیده است)
بازخرید مرخصی کارکنان
بند ۴ بخشنامه شماره 28345/2401/232 مورخ 18/7/85 سازمان امور مالیاتی کشور
وجوه پرداختی یا تخصیصی بابت بازخرید مرخصی کارکنان وفق مقررات موضوعه مشمول مالیات حقوق می¬باشد و در صورت پرداخت به استناد بند ۲ ماده 148 ق.م.م به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی تلقی می¬گردد در ضمن وجوه پرداختی بابت بازخرید مرخصی کارکنان به استناد بند ۵ ماده 91 صرفاً در صورت پرداخت در زمان بازنشستگی یا از کارافتادگی مشمول مالیات حقوق نمی¬باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده 91- بند۱۴
جانبازان و مناطق کمتر توسعه یافته
بخشنامه شماره 2157/7117/5/30 مورخ 24/1/81 سازمان امور مالیاتی کشور
نظر به اینکه حسب مقررات بند (۱۴) ماده (91) اصلاحی قانون اصلاح موادی از قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 27/11/1380 مجلس شورای اسلامی که طبق ماده واحده «قانون تغییر نرخ و میزان معافیت مالیات بر درآمد حقوق از تاریخ تصویب اصلاحیه مزبور (27/11/1380) قابل اجرا است، «جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و آزادگان» از پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف شده¬اند و همچنین به موجب ماده (92) اصلاحی قانون مذکور»‌پنجاه درصد (50٪) مالیات حقوق کارکنان شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته طبق فهرست سازمان مدیریت و برنامه¬ریزی کشور بخشوده شده است.» بنابراین توجه خواهد داشت که از تاریخ 27/11/1380 کلیه جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی صرف¬نظر از درصد جانبازی آنان و کلیه آزادگان از پرداخت صد در صد مالیات بر درآمد حقوق معاف و کارفرمایان و پرداخت¬کنندگان حقوق صرفاً با اخذ گواهی مربوط هاز مراجع ذیصلاح (بنیاد جانبازان ومستضعفان و ستاد رسیدگی به امور آزادگان) مکلف به اجرای قانون مذکور خواهند بود و پنجاه درصد (50٪) بخشودگی مالیات حقوق کلیه کارکنان شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته (طبق فهرست سازمان مدیریت و برنامه¬ریزی کشور) نیز اعم از آنکه پرداخت¬کننده بخش دولتی یا غیردولتی باشد از تاریخ تصویب (27/11/1380) قانون اصلاحی یادشده قابل اجرا می¬باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح
بخشنامه شماره 98950 مورخ 9/11/86 سازمان امور مالیاتی کشور
با توجه به نامه 13079/1 مورخ 13/9/86 دفتر محترم مقام معظم رهبری و تأکید بر ابلاغ مفاد آن مبنی بر اینکه «تاریخ تصویب اساسنامه سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح که موخر بر قانون برنامه سوم توسعه جمهوری اسلامی و نیز اصلاحیه¬ی قانون مالیات¬های مستقیم می¬باشد و تصریح بند ۸ ماده ۹ اساسنامه سازمان مزبور،‌اصولاً وضعیت مالیاتی سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح و شرکت¬های وابسته و حقوق کارکنان آنها کاملاً شبیه و مطابق شرایط و وضعیت مالیاتی وزارت محترم دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمان صنایع دفاع می-باشد»بنا به مراتب فوق و در جایگاه حکم تبصره ۳ ماده ۲ قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحیه¬های بعدی آن، سازمان صمنایع هوایی نیروهای مسلح و شرکت¬های وابسته آن همانند وزارت مذکور نظامی تلقی و به تبع آن در تطبیق با حکم بند۱۴ ماده 91 قانون اخیرالذکر درآمد حقوق پرسنل آنها نیزا ز شمول مالیات بر درآمد معاف خواهد بود.
ماده ۹۲
فهرست مناطق کمتر توسعه یافته
بخشنامه شماره 8301/1486/211 مورخ 4/5/ 84 سازمان امور مالیاتی کشور
تصویر تصویب¬نامه شماره 12290/ت ۳۳051 هـ مورخ 24/3/84 هیأت محترم وزیران که در شماره 17562 مورخ 26/3/84 روزنامه رسمی نیز درج گردیده جهت اطلاع و اقدام به پیوست ارسال می¬گردد. ضمناً متذکر می¬گردد با توجه به مفاد تبصره ۲ جزء ث بند ۲ مصوبه مذکور، مفاد تصویب-نامه شماره 21373ت 28893 هـ مورخ 31/4/82 هیأت محترم وزیران که طی شماره 2911/2800-211 مورخ 4/5/82 ابلاغ گردیده بعنوان فهرست مناطق کمتر توسعه یافته موضوع تبصهر ۱ ماده ۱۳۲ اصلاحی قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 27/11/80 در سال 1384 و همچنین تا قبل از تصویب مطالعات موضوع این ماده لازم¬الاجرا می¬باشند ملاک عمل می-باشد.
بخشنامه شماره 54829/210 مورخ 31/5/88 سازمان امور مالیاتی کشور
تصویر تصویب¬نامه شماره 76254/ت36095 هـ مورخ 10/4/88 هیأت محترم وزیران منضم به فهرست مناطق کمتر توسعه یافته در امور حمایتی با توجه به جزء (ب) بند (۱) تصویب نامه مذکور،‌در خصوص تبصره (۱)‌ماده (۱۳۲)‌و ماده (9۲) اصلاحیه قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 27/11/80 به پیوست جهت اجرا ابلاغ می¬گردد.
ضمناً مواردی از تصویب¬نامه موصوف به شرح زیر متذکر می-شود.
۱- به موجب بند (۵) مفاد تصویب¬نامه مذکور و فهرست ضمیمه آن در خصوص مواد ۱۳۲ و 92 قانون فوق¬الاشاره، از ابتدای سال 1388 ملاک عمل می¬باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
2- به موجب تبصره بند (۵) تصویب نامه صدرالذکر، مدت اعتبار فهرست¬های موضوع جزء (ث) و تبصره ( ۲)‌بند (۲)‌تصویب¬نامه شماره 12290/ ت 33051 هـ مورخ 24/3/84 (موضوع بخشنامه شماره 8301/1486-211 مورخ 4/5/84 سازمان متبوع) در مورد موارد (۹۲)‌و (132) اصلاحی قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 1380 برای سال¬های 1386 و 1387 تنفیذ شده است.
۳- طبق جزء (الف) بند (۳) مصوبه، نقاط کمتر توسعه یافته قبلی که نام آنها در فهرست صدرالاشاره نیامده است،‌بر اساس فهرست ضمیمه تصویب¬نامه شماره 21372/ ت 28893 هـ مورخ 31/4/82 در موارد واحدهای صنعتی و معدنی موضوع ماده (۱۳۲) اصلاحیه قانون مالیات¬های مستقیم که بهره¬برداری از آنها تا پایان تیر 1388 شروع شود،‌همچنان تا پایان دوره ده ساله ملاک عمل خواهد بود.
4- به موجب تبصره (۱) بند (۱)‌مصوبه، در مواردی که نام شهرستان یا بخش در فهرست پیوست تصویب¬نامه مذکور آمده است، حسب مورد شامل بخش¬ها، نقاط شهری و دهستان¬های تابع آنها نیز خواهد بود.
5- طبق بند (۲) مصوبه، محدوده جغرافیایی شهرستان¬ها، بخش¬ها و دهستان¬های موضوع پیوست، ملاک اعمال تسهیلات و حمایت¬های موضوع تصویب¬نامه مزبور می¬باشد و تغییرات آتی تقسیمات کشوری و محدوده آنها تأثیری در تداوم اعمال تسهیلات و حمایت¬های یادشده نخواهد داشت.
ماده 137
حق بیمه¬های درمانی حقوق¬بگیر
بخشنامه شماره 19418/4385/211 مورخ 7/11/83 سازمان امور مالیاتی کشور
پیرو بخشنامه شماره 4006/10081-4/30 مورخ 1/2/1381،‌چون در خصوص اجرای حکم ماده 137 قانون مالیات¬های مستقیم مصوب اسفندماه 1366 و اصلاحیه¬های بعدی آن، ‌خصوصاً حق بیمه پردختی حقوق¬بگیران بابت بیمه عمر و بیمه¬های درمانی که معمولاً بصورت مستمر و اقساط ماهیانه انجام می¬شود، از طرف ادارات امور مالیاتی، کارفرمایان و مؤدیان مالیاتی سؤالاتی مطرح شده است لذا موارد زیر را یادآور می¬گردد:
۱- کسر حق بیمه¬های درمانی حقوق¬بگیر و افراد تحت تکفل و حق بیمه پرداختی بابت بیمه عمر شخص حقوق¬بگیری (به استثنای بیمه¬های عمر و پس¬انداز که قابل کسر نمی¬باشد) از درآمد حقوق بیمه¬شدگان سازمان تأمین اجتماعی و سازمان خدمات درمانی و سایر مؤسسات بیمه¬گر،‌که پرداخت حقوق آنان معمولاً به صورت ماهیانه صورت می¬پذیرد توسط کارفرمایان ذیربط فاقد اشکال قانونی است و آنها می-توانند با ضمیمه¬نمودن اسناد مربوط به فهرست حقوق پرداختی در احتساب درآمد مشمول مالیات حقوق، کسور یادشده را منظور نمایند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
۲- کارفرمایان بیمه¬شدگان سازمان تأمین اجتماعی می-توانند صرفاً با کسر دو هفتم از سهم حق بیمه پرداختی حقوق¬بگیران بیمه شده و کارفرمایان بیمه¬شدگان سازمان خدمات درمانی و سایر مؤسسات بیمه¬گر ایرانی نیز می-توانند با کسر کل سهم حق بیمه پرداختی حقوق¬بگیران بیمه شده خود، از درآمد حقوق آنان و با قید میزان آن در فهرست¬های حقوق، تسلیمی به اداره امور مالیاتی ذیربط مالیات حقوق را محاسبه نمایند.
3- چنانچه پرداخت¬کنندگان حقوق برای حقوق¬بگیران خود با مؤسسات بیمه ایرانی اقدام به انعقاد قرارداد بیمه عمر و بیمه¬های درمانی تکمیلی نموده و ماهیانه سهم حق بیمه مربوط به حقوق¬بگیر را از حقوق وی کسر و به مؤسسات بیمه پرداخت نمایند،‌در این صورت نیز مجاز هستند ضمن درج میزان حق بیمه پرداختی سهم حقوق¬ بگیرد ر فهرست¬های حقوقی تسلیمی به اداره امور مالیاتی مربوط و ضمیمه نمودن گواهی مؤسسه بیمه به آن، نسبت به کسر حق بیمه پرداختی از درآمد حقوق آنان اقدام نمایند.
4- مرجع اقدام در خصوص کسر هزینه¬های درمانی و مراقبت و توانبخشی معلولان و بمیاران خاص و صعب¬العلاج، پرداختی توسط حقوق¬بگیران بابت معالجه خود و افراد تحت تکفل آنان،‌ اداره امور مالیاتی محل دریافت مالیات بر درآمد حقوق آنان خواهد بود و حقوق¬بگیران می¬توانند پس از پایان سال انجام هزینه با ارائه نسخ اصلی گواهی و اسناد و مدارک تأییدشده مربوط به هزینه¬های مذکور در یک سال مالیاتی از اداره امور مالیاتی ذیربط درخواست استفاده از تسهیلات مقرر در ماده 137 را بنمایند.
5- کسر هزینه¬های مقرر در ماده 137 در خصوص مؤدیان فصل مالیات بر درآمد مشاغل و سایر منابع مالیاتی که مالیات آنان به صورت سالانه محاسبه می¬شود به عهده اداره امور مالیاتی محل تسلیم اظهارنامه منبع مالیاتی مربوط خواهد بود،‌ که در این صورت متقاضیان می¬توانند اسناد و مدارک مربوط به هزینه¬های مورد بحث را پس از پایان سال انجام هزینه تحویل اداره امور مالیاتی موصوف نمایند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
تذکر ۱: حق بیمه پرداختی بابت بیمه عمر افراد تحت تکفل، مشمول این مقررات نخواهد بود.
تذکر۲: ‌لازم به یادآوری است نسخ برابر اصل شده یا المثنی یا کپی مورد قبول واقع نخواهد شد و درخواست استرداد مؤدی بعد از قطعیت مالیات نیز منع قانونی ندارد،‌ که در این صورت اضافه پرداختی مؤدی بابت مالیات با رعایت مواد ۲۴۲ و ۲۴۳ قانون مالیات¬های مستقیم قابل استرداد خواهد بود.
تبصره ۱ ماده 190
جرائم مالیات حقوق
بخشنامه شماره 17473/201-211 مورخ 10/5/85 سازمان امور مالیاتی کشور
چون در خصوص اجرای مقررات تبصره یک ماده 190 اصلاحی قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 27/11/80 در خصوص بخشودگی جرایم مالیات حقوق و تکلیفی موضوع ماده 104 قانون مذکور پیرو بخشنامه شماره 12372/951-211 مورخ 11/4/85 سوالاتی مطرح گردیده است، لذا به منظور رفع ابهام متذکر می¬شود.
مؤدیانی که به تکالیف قانونی خود در صدر تبصره فوق-الاشاره راجع به تسلیم به موقع اظهارنامه یا ترازنامه و حساب سود و زیان و … اقدام نموده¬اند و مکلف به کسر مالیات حقوق و یا پرداخت مالیات علی¬الحساب موضوع ماده ۱۰۴ قانون صدرالذکر بوده¬اند، نیز در صورتی که برگ تشخیص مالیات حقوق یا برگ مطالبه مالیات¬های تکلیفی را قبول و یا با اداره امور مالیاتی توافق نموده و نسبت به پرداخت یا ترتیب پرداخت مالیات متعلقه اقدام نمایند، مشمول بهره¬مندی از تسهیلات مقرر در تبصره ۱ ماده 190 قانون مذکور حسب مورد خواهند بود.
ضمناً رؤسای امور مالیاتی موظفند، پس از انجام توافق یا مؤدیان مالیاتی بلافاصله حسب مورد درخواست ترتیب پرداخت مالیات را از مؤدی اخذ و نسبت به صدور دستور ثبت و تهیه قبوض مالیاتی به طور همزمان اقدام نمایند تا امکان برخورداری از تسهیلات 80٪ برای مؤدیان محترم فراهم گردد.
بخشودگی قانونی جرائم مالیات حقوق
دستور العمل شماره 31154/397/232 مورخ 19/3/88 سازمان امور مالیاتی کشور
احتراماً، نظر به برخی ابهامات مطرح شده در ارتباط با بخشودگی قانونی جرائم مالیات حقوق و تکلیفی موضوع مواد 197 و 199 قانون مالیات¬های مستقیم ضمن تأکید بر رعایت مفاد بخشنامه شماره 17473/201-211 مورخ و 10/5/1385، بدین وسیله مقرر می¬دارد منظور از تسلیم به موقع اظهارنامه، ترازنامه و حساب سود و زیان مذکور در بخشنامه مورد اشاره در ارتباط با صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی، اظهارنامه،‌ ترازنامه و حساب سود و زیان موضوع تبصره ۴ ماده ۱۰۰ و ماده 110 قانون حسب مورد بوده و لذا عدم رعایت مفاد ماده 86 (در خصوص ارائه لیست حقوق پرداختی) و تسلیم صورت یا فهرست یا قرارداد یا مشخصات مؤدی ( درا رتباط با مالیات تکلیفی)‌موجب عدم برخورداری از تسهیلات مقرر در تبصره ۱ ماده 190 در صورت شرایط مقرر در تبصره مزبور نخواهد بود.
ماده 197
جریمه 197 دولتی¬ها
بخشنامه شماره 13116/771/211 مورخ 14/4/85 سازمان امور مالیاتی کشور
چون در خصوص تعلق یا عدم تعلق جریمه موضوع ماده 197 قانون مالیات¬های مستقیم به وزارتخانه¬ها یا شرکت¬ها یا موسسات دولتی یا شهرداری¬ها در موارد خودداری از تسلیم صورت یا فهرست یا قرارداد یا مشخصات راجع به مودی براساس احکام قانونی ذیربط سوالاتی مطرح می¬باشد، ‌لذا متذکر می¬گردد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
هر چند جرائم موضوع ماده 197 و 199 قانون مالیات¬های مستقیم اصولاً متجانس و مرتبط با یکدیگر می¬باشد، از آنجا که تبصره ۱ ماده ۱۹۹ صرفاً و بالصراحه مشعر بر اعمال ضمانت اجرائی نسبت به مسئولین در خصوص «کسر مالیات» بوده که متفاوت از تکلیف تسلیم صورت یا فهرست قرارداد یا مشخصات راجع به مودی وسیله کارفرمایان وفق ماده 197 قانون است لذا تعمیم حکم تبصهر ۱ ماده ۱۹۹ نسبت به مقررات ماده 197 مزبور که حاکم بر جرائم عدم تسلیم و یا تسلیم خلاف واقع مدارک مذکور می¬باشد. به دلیل فقد مجوز قانونی میسر نبوده و با این ترتیب وزارتخانه¬ها، ‌شرکت¬ها یا موسسات دولتی و شهرداری¬ها نیز در صورت عدم رعایت مقررات راجع به تسلیم اسناد و اطلاعات موصوف مشمول جریمه موضوع ماده 197 قانون مالیات¬های مستقیم خواهند بود.
بخشودگی جرائم
بخشنامه شماره 35320/785/232 مورخ 17/4/87 سازمان امور مالیاتی کشور
چون تفویض اختیار به عمل آمده در ارتباط با بخشودگی قسمتی از جرائم مقرر در قانون مالیات¬های مستقیم در اجرای مقررات ماده ۱۹۱ ق.م.م،‌به منظور تکریم مؤدیان محترم، بدین وسیله بخشودگی جرائم موضوع ماده 197 ق.م.م برای صاحبان مشاغل موضوع ماده ۹۵ قانون مالیات-های مستقیم که نسبت به رعایت مقررات موضوع ماده 86 ق.م.م در خصوص ارائه به موقع لیست حقوق اقدام ننموده-اند در صورتیکه با رسیدگیهای به عمل آمده مشمول مالیات حقوق نشده باشند، با رعایت مقررات و رعایت حد نصاب تعیین شده در تفویض اختیار به عمل آمده به جنابعالی، معاون و رئیس امور مالیاتی ذیربط تفویض می-گردد.
ماده 199
اخذ جریمه 199 از دولتی¬ها
صورتجلسه شماره 3181/201 مورخ 30/4/83 شورای عالی مالیاتی
در اجرای دستور رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور ذیل نامه شماره 2852-203 مورخ 17/3/83 دادستان انتظامی مالیاتی موضوع در جلسه 8/4/83 هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی مطرح می¬باشد.
اجمال موضوع نامه مزبور اینست:
رئیس شورای عالی مالیاتی قبلاً بموجب نامه شماره 7741-4/30 مورخ 5/10/77 اعلام نموده که چنانچه وزارتخانه و شرکت یا موسسه دولتی یا شهرداری برخلاف مقررات مربوطه مالیات¬های تکلیفی را از ذینفع کسر و به حساب مربوطه واریز نمایند، فقط مشمول تبصره یک ماده ۱۹۹ بوده و اخذ جریمه معادل 20٪ مالیات پرداخت نشده، «متن ماده 199» از آنان منتفی است در حالیکه طبق مفاد بند ۴ بخشنامه 37343/4056-211 مورخ 31/6/81 رئیس کل سازمان متبوع،‌ معابر با نظر یادشده تأکید شده که در موارد مذکور جریمه متعلقه موضوع ماده ۱۹۹ باید وصول شود و بدین لحاظ پیشنهاد نموده¬اند که به منظور اتخاذ رویه واحد موضوع در اجرای بند ۳ ماده 255 قانون مالیات¬های مستقیم در شورای عالی مالیاتی مطرح گردد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
هیأت عمومی شورا با عنایت به مراتب و پس از بررسی و بحث و تبادل نظر لازم بشرح زیر مبادرت به اصدار رأی می-نماید.
با عنایت به عمومیت حکم ماده 199 و تسری آن به کلیه اشخاص حقوقی و تصریح تبصره ۲ ذیل ماده فوق در تعلق توامان جرائم و حبس تادیبی،‌به مدیران متخلف شخص حقوقی غیردولتی و سکوت تبصره یک ماده مزبور بر تعلق جریمه ۲0٪ نسبت به تخلف مسئولین وزارتخانه¬ها و شرکت¬ها و موسسات دولتی و شهرداری،‌بنابراین مسئولین وزارتخانه¬ها و … در صورت تخلف در اجرای مقررات مربوط به مالیات-های تکلیفی،‌فقط مشمول مجازات مقرر طبق قانون تخلفات اداری خواهند بود و اخذ جریمه موضوع ماده ۱۹۹ از آنان منتفی می¬باشد.
تخلفات مسئولین موضوع تبصره ۱ ماده ۱99 قانون مالیات-های مستقیم
بخشنامه شماره 8603/1923/211 مورخ 21/5/83 سازمان امور مالیاتی کشور
تصویر رأی شماره 3181-201 مورخ ۳0/4/83 هیات عمومی شورای عالی مالیاتی که در اجرای بند ۳ ماده 355 قانون مالیات¬های مستقیم و در خصوص عدم تسری مفاد متن ماده ۱۹۹ به اشخاص موضوع تبصره ۱ ماده مذکور صادر گردیده جهت اجرا ابلاغ و اضافه می¬نماید. مفاد بندهای ۴ و ۵ بخشنامه شماره 37343/4056-211 مورخ 31/6/1381 در قسمت-های مغایر با رای مذکور کان لم یکن می¬گردد.
البته لازم است تخلفات مسئولین موضوع تبصره ۱ ماده 199 قانون مالیات¬های مستقیم جهت تقاضای مجازات به دفتر حقوقی سازمان گزارش شود تا دفتر حقوقی پس از بررسی مراتب را به واحد رسیدگی به تخلفات اداری ذیربط اعلام نماید.نحوه محاسبه مالیات حقوق
فصل ۴
نکات مربوط به مالیات بر درآمد حقوق (متضمن اظهارنظرهای فنی و حقوقی)‌
ماده 82
1- وجوهی که کارکنان دفاتر اسناد رسمی تحت عنوان پاداش حق¬التحریر دریافت می¬نمایند مشمول مالیات بر درآمد حقوق موضوع ماده 8۲ می¬باشد.
2- وجوهی که به صورت حق¬الزحمه طبق قراردادهای مدت¬دار به کارشناسان مدیریت طرح و مشاوران حقوقی تحت عنوان قرارداد همکاری پرداخت می¬گردد و مشمول مالیات بر درآمد حقوق موضوع ماده ۸۲ می¬باشد.
3- وجوهی که طبق قراردادهای استخدامی منعقده بین سازمان¬ها،‌ شرکت¬ها و مراکز خارجی مقیم ایران و یا اشخاص مقیم خارج از ایران (اعم از حقیقی یا حقوقی) به اشخاص حقیقی در ایران پرداخت می¬گردد مشمول مالیات حقوق موضوع ماده ۸۲ می¬باشد.
4- وجوه دریافتی کارکنان و شرکت¬های هواپیمایی خارجی در ایران به استثنای کارمندان دفتر نمایندگی سازمان هواپیمایی کشوری جمهوری خلق چین و در مواردی که در موافقتنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف منعقده موضوع تصریح شده است، مشمول مالیات بر درآمد حقوق موضوع ماده ۸۲ می¬باشد.
5- معافیت فعالیت کشاورزی موضوع ماده 81 قانون قابل تسری به مالیات بر درآمد حقوق نیست.
6- وجوه تخصیص¬یافته به اعضاء‌هیأت مدیره صرف نظر از محل پرداخت آن وجوه، به عنوان درآمد حقوق سال مورد نظر تلقی گردیده و مشمول مقررات ماده 82 می¬باشد.
7- وجوه پرداختی شرکت¬ها، تحت عنوان علی¬الحساب سود سهام به سهامداران قبل از پایان دوره مالی مشمول مالیات بر درآمد حقوق نمی¬باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
8- حقوق پرداختی به کارکنان بازنشسته که به صورت قراردادی استخدام می¬شوند بدون توجه به وضعیت بازنشستگی آنان مشمول مقررات مالیات بر درآمد حقوق موضوع فصل سوم از بابت سوم قانون مالیات¬های مستقیم می-باشد و مالیات متعلقه بایستی پس از کسر معافیت¬های مقرر محاسبه گردد.
9- چنانچه حضرات روحانیون، سخنرانان و گویندگان مستمرا (مثلاً‌ساعاتی در هر روز یا هر هفته یا هر ماه) و بطور موظف بنا به قرارداد کتبی یا شفاهی عهده¬دار انجام امور محوله بوده و از این محل بابت حق¬الزحمه مبالغی در مقاطع مشخص از سازمان¬ها یا اشخاص معین دریافت دارند این گونه دریافتی¬ها طبق مقررات فصل سوم از باب سوم قانون مالیات¬های مستقیم مشمول مالیات بر درآمد حقوق است.
10- معافیت آستان مقدس حضرت امام خمینی (ره) شامل مالیات بر درآمد حقوق کارکنان استان مقدس حضرت امام خمینی (ره) و کارکنان شرکت¬های وابسته به آن نبوده و استان و شرکت¬های تابعه مکلفند مطابق مواد 82 الی 92 قانون نسبت به کسر و پرداخت مالیات متعلقه اقدام نمایند.
11- از نظر تعیین و محاسبه مالیات بر درآمد حقوق (فارغ از نحوه و میزان حقوق و دستمزد) بین اشخاص ایرانی و غیر ایرانی که مقیم جمهوری اسلامی ایران باشد تبعیضی وجود ندارد.
12- معافیت مقرر در بند (ل)‌ماده 139 قانون قابل تسری به درآمد حقوق کارکنان نمی¬باشد.
13- وجوه پرداختی بابت حقوق به افراد بازنشسته که از سازمان¬های مختلف حقوق بازنشستگی دریافت می¬دارند و علاوه بر آن بطور تمام وقت به عنوان حقوق¬بگیر یا مراکز دیگر از جمله مدرسه همکاری می¬نمایند با عنایت به مفاد ماده 82 قانون،‌بدون توجه به وضعیت بازنشستگی آنان پس از کسر معافیت موضوع ماده 84 (مشروط به عدم استفاده از معافیت موضوع ماده 84 به دلیل فعالیت در محل دیگر) مازاد آن مشمول مالیات بر درآمد حقوق بوده و وفق مقررات ماده 85 قانون اخیرالذکر می¬بایست مالیات آن محاسبه،‌ کسر و پرداخت شود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
14- وجوه پرداختی جمعیت هلال¬احمر به پزشکان در قبال تسلیم نیروی کار خود بابت اشتغال در ایران بر حسب مدت یا کار انجام یافته بطور نقد یا غیرنقد مشمول مالیات بر درآمد حقوق است همچنین مبالغی که تحت عنوان پرکیس (حق¬الزحمه کار اضافی) نیز علاوه بر مبالغ قرارداد به پزشکان پرداخت می¬گردد می¬بایست به حقوق سالانه آنان اضافه و مالیات متعلقه طبق مقررات فصل مالیات بر درآمد حقوق محاسبه و کسر و پرداخت گردد.
15- بنا به صراحت مفاد بخشنامه شماره 13428/200 مورخ 7/6/1390،‌بطور کلی وجوهی که تحت عناوین مهدکودک، یارانه غذا، ایاب و ذهاب و بن کالا و … به استناد ماده ۴۰ قانون الحاق موادی به اقنون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و اصلاحیه 15/8/1384 آن به کارکنان دولت پرداخت می¬شود از شمول مالیات بر درآمد حقوق معاف است و این معافیت قابل تسری به کارکنان سایر بخش¬های غیر دولتی و نیز وجوهی که از منابع و فوصل قانونی دیگر به کارکنان دولت پرداخت می¬گردد،‌نخواهد بود.
16- به موجب بند ۸ بخشنامه شماره 28345/2401/232 مورخ 18/7/1385،‌ پرداخت پاداش هیات مدیره مصوب مجمع عمومی شرکت¬ها در اجرای مفاد مواد 239 و 241 قانون تجارت به اعضا حقیقی هیات مدیره (اعم از موظف و غیرموظف) با رعایت مقررات مالیاتی مشمول کسر مالیات حقوق می¬باشد که در صورت عدم اقدام توسط شرکت، واحد مالیاتی می¬بایست نسبت هب مطالبه مالیات و جرایم اقدام نماید. بنابراین با عنایت به مراتب مذکور پاداش پرداختی فوق به اعضا حقوقی عضو هیات مدیره شرکت، به عنوان درآمد شخص حقوقی (دریافت کننده وجه) با رعایت مقررات ماده ۱۰۵ قانون مالیات¬های مستقیم مشمول مالیات می¬بشاد و لذا از مصادیق درآمد حقوق موضوع ماده 82 و همچنین از امور مصرح در ماده ۱۰۴ قانون مالیات¬های مستقیم و موارد الحاقی در اجرای تبصره ۵ ماده مذکور نیز نبوده و در نتیجه در زمان پرداخت به شخص حقوقی مشمول کسر مالیات تکلیفی نخواهد بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
17- با توجه به بند الف تبصره ۹ قانون بودجه سال 1393 کل کشور،پرداخت¬هایی که از طرف پرداخت¬کنندگان مقرری مزد و حقوق اصلی صورت می¬پذیرد، فارغ از تعداد روز کارکرد در یک ماه با کار تمام وقت یا پاره¬وقت پس از اعمال معافیت¬های مربوط، مشمول مالیات بر درآمد حقوق است.
ماده 83
1- جمع کل درآمد حقوق و مزایا قبل از کسر هر گونه جرائمی از جمله جریمه غیبت و … طبق مقررات مشمول مالیات بر درآمد حقوق می¬باشد.
2- چنانچه درآمد حقوق مربوط به سالی در سال¬های بعد پرداخت شود از نظر وصول مالیات تابع قوانین و مقررات مالیاتی حاکم بر زمان تخصیص آن می¬باشد.
3- وجوه پرداختی به مدیران به موجب حکم و به طور ماهیانه، مزایای مستمر محسوب و بایستی به جمع حقوق و مزایای ماهیانه دریافت¬کنندگان اضافه و یک جا مبنای محاسبه مالیات بر درآمد حقوق قرار گیرد.
4- وجوه پرداختی دفاتر اسناد رسمی به سازمان تأمین اجتماعی تحت عنوان سی درصد حق بیمه کارکنان از محل پانزده درصد درآمد حق¬التحریر که متعلق به کارکنان دفاتر می¬باشد به عنوان بخشی از درآمد حقوق محسوب و می-بایست به درآمد حقوق دریافتی آنان اضافه و یک جا مبنای محاسبه مالیات بر درآمد حقوق قرار گیرد.
5- وجوه پرداختی بابت کمک هزینه عائله¬مندی و حق اولاد به مشمولین قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت،‌مشمول پرداخت مالیات حقوق نخواهد بود لکن کمک هزینه عائله¬مندی و حق اولاد پرداختی به مشمولین قانون تأمین اجتماعی، مشمول پرداخت مالیات حقوق خواهد بود.
6- کمک هزینه عائله¬مندی و اولاد موضوع ماده ۹ قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت در بند ۴ ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری نیز مورد حکم قرار گرفته است لذا رای شماره 3044/4/30 مورخ 24/4/71 هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی در خصوص کارکنان مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری نیز جاری می¬باشد.
6- وجوه پرداختی بابت پاداش ازدواج و هزینه فوت مستخدم چنانچه در اجرای ماده ۳ قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه¬های ضروری به کارکنان مصوب 26/2/1375 مجلس شورای اسلامی صورت گیرد،‌در این صورت طبق رای شماره 2911-4/30 مورخ 19/3/76 هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی مشمول مالیات نخواهد بود.
7- علاوه بر معافیت موضوع ماده 84 قانون که قابل تسری به کلیه حقوق¬بگیران اعم از بخش خصوصی و دولتی از جمله معلولین عزیز می¬باشد و فارغ از تسهیلات مقرر در ماده ۴ آیین¬نامه اجرایی تبصره ۴ ماده 9 و ماده 14 قانون جامع حمایت از حقوق معلولین و آیین¬نامه اجرایی آن،‌مطابق ماده 137 قانون هزینه¬های درمانی پرداختی هر مودی بابت معالجه خود و یا همسر و اولاد و پدر و مادر و برادر و خواهر تحت تکفل در یک سال مالیاتی در صورت رعایت مقررات ماده یاد شده از درآمد مشمول مالیات مودی کسر خواهد شد. همچنین در مورد معلولان و بیماران خاص و صعب-العلاج علاوه بر هزینه¬های مذکور هزینه مراقبت و توانبخشی آنان نیز قابل کسر از درآمد مشمول مالیات معلول یا بیمار یا شخصی که تکفل او را عهده¬دار است می-باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
8- بنا بر صراحت مفاد بخشنامه شماره 13428/200 مورخ 7/6/90 بطور کلی وجوهی که تحت عناوین مهدکودک، یارانه غذا،‌ایاب و ذهاب و بن کالا و … و به استناد ماده ۴۰ قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت به کارکنان دولت پرداخت می¬شود از شمول پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف است و این معافیت قابل تسری به کارکنان سایر بخش¬های غیردولتی و نیز وجوهی که از منابع و فصول قانونی دیگر به کارکنان دولت پرداخت می¬گردد،‌ نخواهد بود.
9- با عنایت به مفاد بند الف ماده 44 قانون برنامه پنجم توسعه و بخشنامه شماره 10881/200 مورخ 8/5/90 سازمان امور مالیاتی کشور، حقوق و مزایای دریافتی کلیه فرزندان معزز شهدای فارغ از محل انجام خدمت اعم از اینکه در بخش خصوصی یا دولتی اشغال دارند در طول اجرای قانون برنامه پنجم توسعه از پرداخت مالیات معاف می¬باشند.
ماده 84
۱- وجوهی که به عنوان حق¬الزحمه ساعتی به کارکنان پاره-وقت پرداخت می¬شود چنانچه ظرف یک ماه و فارغ از تعداد ایام کارکرد،‌بیش از یک دوازدهم معافیت سالانه نباشد،‌ مشمول پرداخت مالیات بر درآمد حقوق نخواهد بود. در غیر اینصورت بر اساس درآمد سالانه و با رعایت مقررات مادتین 84 و 85 قانون مشمول پرداخت مالیات بر درآمد حقوق خواهد شد.
۲- از تاریخ اجرایی¬شدن اصلاحیه قانون مالیات¬های مستقیم (1/1/1381) صرفاً هزینه¬های سفر و فوق¬العاده مسافرت مربوط به شغل از مالیات معاف می¬باشد و بقیه موارد از قبیل بدی آب و هوا، محرومیت از تسهیلات زندگی،‌محل خدمت،‌ اشتغال خارج از مرکز،‌ مرزی، ‌شرایط محیط کار، ‌نوبت کاری، ‌کشیک،‌ جذب و همچنین مزایای ارزی و اشتغال ماموران در خارج از کشور و وجوه نقدی که بابت مزایای غیر نقدی در بخش¬های عمومی و خصوصی به حقوق¬بگیران پرداخت می¬شود همانند سایر درآمدهای حقوق مشمول مالیات می¬باشند.
3-وجوه پرداختی به اعضای شورای اسلامی شهر تحت عنوان حق¬الجلسه به منزله درآمد حقوق اعضاء محسوب و حسب مقررات ماده 85 پس از کسر معافیت¬های مقرر در ماده 84 قانون مشمول مالیات بر درآمد حقوق خواهد شد.
4- وجوه پرداختی در اجرای طرح طبقه¬بندی مشاغل بابت حقوق از سال 1375 به بعد مشمول مالیات بر درآمد حقوق می¬باشد و بایستی تفاوت حقوق هر سال به جمع درآمد حقوق همان سال هر یک از مشمولین طرح اضافه شده و مالیات متعلقه طبق مقررات مربوط به همان سال محاسبه و واریز گردد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده 85
1- نظر به اینکه چهل و دو میلیون ریال درآمد مشمول مالیات موضوع ماده 85 در ردیف دوم نرخ¬های تعیین¬شده در ماده ۱۳۱ قانون قرار می¬گیرد بنابارین مازاد مبلغ مذکور تا یکصد میلیون ریال مشمول مالیات به نرخ ۲۰ درصد برای کارکنان خارج از قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت خواهد بود. (مفاد این بند بر اساس دادنامه شماره 49- مورخ 1/2/87 دیوان عدالت اداری تایید گردیده است)‌
2- وجوه پرداختی به افراد بازنشسته سازمان¬های مختلف بابت انجام کار به طور تمام وقت یا نیمه¬وقت همانند سایر حقوق¬بگیران پس از کسر معافیت مقرر در ماده 84 قانون مشمول مالیات طبق مقررات ماده 85 می¬باشد.
3- وجوهی که تحت عنوان افزایش سنوات قبل به کارکنان پرداخت می¬گردد طبق مقررات ماده 85 مشمول مالیات بر درآمد حقوق خواهد شد.
4- وجوه پرداختی بابت مزایای متغیر پرسنل کادر فروش به عنوان پورسانت با حق¬العمل، ‌در زمره مزایای غیر مستمر بوده، بنابراین وجوه مذکور در هر پرداخت می-بایست به جمع حقوق و مزایای سالانه پرسنل مزبور اضافه شده و طبق مقررات ماده 85 پس از کسر معافیت¬های مقرر مشمول مالیات بر درآمد حقوق خواهد بود.
5- با عنایت به اینکه در قانون مالیات¬های مستقیم معافیت خاصی برای حق¬التدریس در نظر گرفته نشده است. بنابراین وجوه پرداختی به استادان و مدرسین بابت حق-التدریس مشمول مالیات بر درآمد حقوق بوده که مطابق مقررات ماده 85 پس از کسر معافیت¬های مقرر مشمول مالیات بر درآمد حقوق می¬باشد.
6- از ابتدای سال 1388 و با عنایت به مفاد جزء‌۵ قسمت ب بند ۱۱قانون بودجه سال 1388 و جزء ز بند 7 قانون بودجه سال 1389 و ماده 52 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه در خصوص اصلاح ماده 85 کلیه کارکنان اشخاص مذکور در موارد فوق اعم از استخدام رسمی، پیمانی و قراردادی (روزمرد ثابت- ساعتی) که بطور مستقیم و بی¬واسطه حقوق خود را از اشخاص مذکور دریافت می¬دارند با توجه به مفاد بخشنامه شماره 7204/200 مورخ 23/2/92 سازمان امور مالیاتی کشور مشمول نرخ مقطوع 10٪ می¬باشد، بدیهی است مقررات یادشده قابل تسری به کارکنان پیمانکاران طرف قرارداد اشخاص مذکور نبوده و اینگونه حقوق¬بگیران مشمول حکم قسمت اخیر ماده 85 قانون خواهند بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
7- با توجه به حکم ماده 52 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه نرخ مالیات بر درآمد حقوق اعضای هیأت علمی دانشگاه¬ها و موسسات آموزشی عالی و تحقیقاتی پس از کسر معافیت¬های مقرر در قانون مالیات¬های مستقیم به نرخ مقطوع ده درصد مشمول مالیات خواهد بود. لذا با اتخاذ ملاک از حکم قسمت اخیر جزء‌(ب) قسمت ۵ بند ۱۱ قانون بودجه سال 88 کل کشور و اظهارنظر قائم¬مقام محترم معاون حقوق رئیس¬جمهور و نظر معاون محترم وقت فنی و حقوقی سازمان عبارت اعضای هیات علمی دانشگاه¬ها و موسسات آموزش عالی علی¬الاطلاق و بدون قید «دولتی» مورد حکم قرار گرفته است بنابراین حکم مذکور شامل اعضای هیأت علمی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی غیر دولتی نیز می¬باشد.
ماده 86
1- در مواردی که در مقررات مالیاتی برای انجام امری موعد تعیین شده و مبدا آن با ابلاغ و اعلام مشخص نشده باشد مانند مالیات بر درآمد حقوق، ‌روز پرداخت یا تخصیص حقوق جزء موعد محسوب خواهد شد. بنابراین انقضای مهلت مقرر در قانون مثلاً‌در مورد حقوق مهرماه که در تاریخ ۳0/7/x1 در دفاتر تخصیص داده شده است. تاریخ 29/8/x1‌بوده و اگر روز آخر مصادف با تعطیل ادارات باشد اولین روز بعد از تعطیلی آخرین مهلت جهت انجام تکالیف مقرر خواهد بود. (5484-211-20/12/81)
در مواردی که دریافت¬کنندگان حقوق با حفظ رابطه استخدامی با سازمان متبوع خود موقتاً‌ بطور تمام وقت یا پاره¬وقت یا حکم رسمی مأمور خدمت در سازمان یا واحد سازمانی دیگر می¬شوند در این صورت مازاد به مقرری،‌مزد و حقوق اصلی از محل مأموریت طبق مقررات تبصره ماده 86 قانون مشمول مالیات خواهد بود.
3- پرداختی اشخاص حقوقی بابت حق حضور مدیران و یا پاداش اعضا هیات مدیره چنانچه مدیران و اعضا هیات مدیره اشخاص حقیقی باشد طبق مقررات مربوط مشمول مالیات بر درآمد حقوق می¬باشد و در صورتیکه مدیران و اعضا هیات مدیره اشخاص حقوقی غیر اشخاص حقیقی باشند در این صورت پرداختی فوق مشمول کسر مالیات تکلیفی نبوده و لازم است مشخصات اعضا هیأت مدیره مورد نظر و میزان پرداختی از این بابت به اداره امور مالیاتی اعلام گردد.
4- هر چند که مقنن، ‌تکلیف تحقیق و بررسی و احراز فعالیت اصلی یا غیر اصلی حقوق¬بگیران را به عهده پرداخت¬کننده حقوق قرار نداده است، لکن چنانچه کارفرما هر گونه اسناد یا مدارک و دلایلی در مورد اشتغال به کار دریافت کننده حقوق در واحد شغلی دیگر در اختیار داشته باشد که موجب شود علیرغم تکلیف تعیین شده در ماده 148 قانون کار مصوب 1369 مجمع تشخیص مصلحت نظام مبنی بر بیمه¬نمودن مشمولین قانون مذکور دریافت¬کننده وجوه (به استثنای بازنشستگان) را بمیه ننماید و یا بر حسب اقرار کتبی دریافت کننده وجوه مشخص شود که وی در سایر سازمان¬ها و موسسات دولتی و یا خصوصی اشتغال بکار دارد، کارفرما می¬بایست مطابق با مقررات تبصره ماده 86 قانون علم نماید.
5- وجوهی که به عنوان حق عضویت توسط فرهنگستان علوم پزشکی به اعضا پرداخت می¬گردد در تطابق با فصل سوم از باب سوم قانون مالیات¬های مستقیم مشمول مالیات بر درآمد حقوق می¬باشد و مالیات مربوط می¬بایست با رعایت تبصره ماده 86 قانون محاسبه و کسر گردد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
6- در صورتی که مودی نسبت به تسلیم اولین فهرست بشرح ماده 86 اقدام نماید، ‌چنانچه در ماه¬های بعد سال مورد نظر هیچگونه تغییری در نام و نشانی حقوق¬بگیر و میزان آن نداشته باشد، الزامی به تسلیم فهرست نداشته (بعلت عدم تغییر) و صرفاً‌در صورت شمول مالیات می¬بایست مالیات متعلق را در موعد مقرر پرداخت نماید.
7- با عنایت به مفاد ماده 86 قانون محل تسلیم فهرست حقوق موضوع ماده مذکور، اداره امور مالیاتی محل اشتغال حقوق¬بگیر می¬باشد.
ماده 87
1- حقوق¬بگیرانی که در طول سال به دلیل ترک خدمت و … برای آنان احکام اصلاحی مبنی بر کاهش حقوق و مزایا صادر گردیده و منجر به کاهش درآمد سالانه آنان شده است برای استرداد اضافه دریافتی می¬بایست طبق مقررات ماده 87 قانون کتباً و ظرف مهلت مقرر از اداره امور مالیاتی محل سکونت خود مطالبه استرداد اضافه پرداختی را بنماید. (4537-211- 28/7/82)‌
۲- اضافه پرداختی بابت مالیات حقوق، چنانچه به علت عدم آگاهی از مقررات با استنباط اشتباه در مدلول مواد قانونی و یا اشتباه در محاسبه از طرف کارفرما صورت گرفته باشد از طریق همان حوزه¬ای که مالیات به حساب آن واریز شده قابل استرداد خواهد بود. همچنین این اضافه پرداختی حسب درخواست کارکنان ذینفع و پس از هماهنگی با حوزه مالیاتی ذیربط از مالیات حقوق ماه¬های بعد تا تسویه کامل اضافه پرداختی قابل استهلاک است.
3- چنانچه اضافه پرداخت مالیات بر درآمد حقوق بابت مابه¬التفاوت مالیات بر درآمد حقوق مطالبه شده از طرف حوزه مالیاتی باشد که از طرف کارفرما پرداخت شده است موضوعاً از شمول حکم ماده 87 خارج بوده و بنا به حکم کلی مادتین 242 و 243 قانون قابل استرداد به پرداخت-کننده خواهد بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده 88
1- مالیات بر درآمد حقوق اشخاص خارجی شاغل در ایران ]با ملحوظ نظرداشتن مفاد تصویب نامه شماره 22231/ت 36023 هـ مورخ 17/2/1386[‌ بر مبنای اسناد و مدارک و قراردادهای انجام کار محاسبه می¬شود لکن در مواردی که اسناد و مدارکی دال بر دریافت حقوق از طرف مودی ارائه نشود و یا مدارک تسلیمی از اعتبار لازم برخوردار نباشد در این حالت تشخیص درآمد و مطالبه مالیات آن وفق مقررات قانونی و یا قرینه قراردادن مبالغ مندرج در جدول مالیات بر حقوق که از طرف وزارتخانه صادر و ابلاغ می¬شود صورت می¬گیرد.
2- سازمان بنادر و کشتیرانی و … موظفند حقوق و مزایای کارکنان اتباع خارجی شرکت طرف قرارداد را به تفکیک وطبق قراردادهای جداگانه¬ای در خصوص حقوق پرداختی به آنان طی فهرستی به حوزه مالیاتی ارسال نمایند. در غیر اینصورت حوزه مالیاتی ذیربط بر اساس ضوابط و مقررات قانونی اقدام به مطالبه مالیات بر درآمد حقوق اتباع خارجی شرکت مزبور را می¬نمایند.
3- رسیدگی و تجدیدنظر نسبت به مالیات حقوق اتباع خارجی که توسط حوزه مالیاتی رسیدگی و مطالبه شده است خارج از حیطه اختیارات حوزه مالیاتی ذیربط بوده و بایستی از طریق هیاتهای حل اختلاف مالیاتی موضوع مواد ۲۴۴ و 216 و یا عنداللزوم هیات موضوع ماده 251 مکرر قانون مالیات¬های مستقیم حسب مورد رسیدگی شود.
4- در صورت تحقق کلیه شرایط مندرج در بند ۲ ماده ۱۵ قانون اجتناب از اخذ مالیات مضاعف بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فرانسه دریافت کننده حقوق (فرانسوی) مشمول مالیات حقوق نمی¬باشد.
5- در قراردادهای اجاره دربست هواپیما (چارتر) بین اشخاص ایرانی و خارجی چنانچه کادر پرواز هواپیمای مورد اجاره (چارتر)‌از کارفرمای ایرانی خود هیچگونه وجهی دریافت ننماید لیکن وجوه دریافتی آنان از اشخاص خارجی از این بابت به موجب بند (۵)‌ماده (۱) و همچنین ماده 88 قانون مالیات¬های مستقیم مشمول پرداخت مالیات بر حقوق در ایران می¬باشد.
6- کارشناسان شرکت¬های نفتی شاغل در سکوهای نفتی متعلق به جمهوری اسلامی ایران مستقر در مناطق انحصاری اقتصادی و فلات قاره، صرفنظر از نوع روادیدی که دریافت می¬نمایند مشمول مالیات بر درآمد حقوق خواهند بود.
7- اشخاص خارجی شاغل در کشتی¬هایی که دارای پرچم ایران می¬باشند مشمول پرداخت مالیات خواهند بود. همچنین اشخاص ایرانی شاغل در کشتی¬های خارجی چنانچه مقیم ایران باشند طبق بند (۲) ماده (۱) قانون و یا رعایت ماده 180 قانون و تبصره آن مشمول پرداخت مالیات خواهند بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده 89
1- صدور پروانه خروج از کشور یا تمدید پروانه اقامت و یا اشتغال برای اتباع خارجه به استثنای کسانی که طبق مقررات این قانون از پرداخت مالیات معاف می¬باشند موکول به ارائه مفاصا حساب مالیاتی با تعهد کتبی کارفرمای اشخاص حقوقی ایرانی طرف قرارداد یا کارفرمای اتباع خارجی یا اشخاص حقوقی ثالث ایرانی است.
2- درآمدی که اشخاص خارجی به سبب اشتغال در ایران تحصیل می¬نمایند ولو اینکه پرداخت وجه توسط مراکز و اشخاص خارجی و در خارج از ایران باشد مشمول مالیات بر درآمد ایران می¬باشد و صدور پروانه خروج از کشور یا تمدید پروانه اقامت و یا اشتغال برای اشخاص موصوف به استثنای کسانی که طبق مقررات قانونی مذکور از پرداخت مالیات معاف می¬باشند براساس مقررات ماده 89 قانون موکول به ارائه مفاصا حساب مالیاتی خواهد بود.
3- طبق ماده 89 قانون جهت تمدید مجوز کار اشخاص خارجی اخذ مفاصا حساب مالیاتی الزامی است.
ماده 90
مقررات ماده 90 قانون صرفاً در موارد عدم رعایت مقررات در پرداخت تمام یا بخشی از مالیات بر درآمد حقوق می-باشد.
ماده 91 بند ۲
۱- کارکنان موسسات فرهنگی دول خارجی در ایران به شرط اینکه از جمله اشخاص مقرر در بند (۲) ماده ۹۱ قانون و به شرط معامله متقابل مبنی بر عدم وصول مالیات از کارکنان فرهنگی دولت ایران نسبت به حقوق دریافتی از دولت ایران،‌ از تسهیلات مقرر در ماده مذکور بهره¬مند خواهند شد.
ماده 91 بند ۳
۱- نمایندگان فدراسیون¬های بین¬المللی جمعیت¬های صلیب سرخ و هلال¬احمر از جمله موسسات بین¬المللی موضوع بند (۳) ماده ۹۱ قانون می¬باشند در صورتیکه با موافقت دولت جمهوری اسلامی ایران وارد کشور شده باشند و حقوق آنان از محل کمک¬های بلاعوض فنی و اقتصادی و علمی و فرهنگی دول خارجی یا موسسات بین¬المللی اعزام¬کننده به ایران،‌پرداخت گردد در این صورت مشمول مالیات صدر ماده 91 قانون می¬باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده 91 بند ۴
1- کارمندان محلی سفارتخانه¬ها و کنسولگری¬ها و نمایندگی¬های دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج نسبت به درآمد حقوق دریافتی از دولت جمهوری اسلامی ایران در صورتی که دارای تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران نباشند به شرط معامله¬ی متقابلا ز پرداخت مالیات بر درآمد حقوق مطابق مقررات بند (۲)‌ماده ۹۱ قانون معاف خواهند بود.
2- در خصوص مالیات حقوق و حق¬الزحمه کارکنان دفاتر نمایندگی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور (که تابعیت کشور دیگری را نیز اخذ کرده است) در صورتی که استخدام در دولت دیگر انجام شود در اینصورت درآمد حقوق و حق¬الزحمه کارکنان محلی دفاتر نمایندگان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور که دارای تابعیت خارجی بوده و از جمهوری اسلامی ایران حقوق و حق¬الزحمه دریافت نمایند، بموجب بند (۴)‌ماده ۹۱ قانون و به شرط رعایت عمل متقابل مشمول پرداخت مالیات به جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود. (به مفاد بند ۱ سایر نکات ماده 180 توجه شود)
ماده 91 بند ۵
۱- وجوه پرداختی به عنوان مزایای پایان کار بابت قراردادهای کار که از طریق موارد مطروحه در ماده ۲۱ قانون کار مصوب آبان¬ماه 1369 مجمع تشخیص مصلحت نظام پایان می¬پذیرد طبق بند (۵) ماده 91 قانون از پرداخت مالیات معاف می¬باشد.
2- وجوه پرداختی بابت یک ماه مرخصی ویژه مناطق محروم مشمول مالیات بر درآمد حقوق می¬باشد و در صورتیکه از لحاظ محرومیت، جزو مناطق کمتر توسعه یافته سازمان مدیریت و برنامه¬ریزی کشور باشد در این صورت وجوه پرداختی بابت یک ماه مرخصی مذکور مشمول پنجاه درصد معافیت موضوع ماده 9۲ می¬باشد.
۳- چنانچه قرارداد مجدد انجام کار در ادامه قرارداد قبلی صورت گرفته باشد وجوهی که در پایان هر یک از این مدت قراردادها به حقوق¬بگیران پرداخت می¬شود از مصادیق مزایای پایان خدمت موضوع بند (۵) ماده 91 قانون نبوده و طبق مقررات مشمول مالیات خواهد بود.
4- وجوه نقدی یا غیرنقدی که به موجب قوانین استخدامی، بودجه¬ای یا مصوبات هیات دولت توسط دستگاههای مربوط به بازنشستگان مستمری بگیران و حقوق وظیفه و از کارافتادگی و ارث مستخدمان متوفی از جمله پاداش آخر سال پرداخت می¬گردد از تبعات حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری بوده که با توجه به مفاد مادتین 82 و 83 قانون و به استناد حکم بند (۵) ماده 91 از پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف می¬باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
5- با توجه به تعاریف مقرر در مواد ۲7 و 165 قانون کار و تأمین اجتماعی و نیز تعریف پایان خدمت موضوع ماده ۲۴ همان قانون،‌ بطور کلی وجوهی که مطابق بند (۵) ماده ۹۱ قانون بابت حق سنوات خدمت در موقع خاتمه کار به کارکنان پرداخت می¬گردد نیز از شمول مالیات بر درآمد حقوق معاف است لازم به ذکر است بنا به بخشنامه شماره 58324/11719-4/30 مورخ 9/11/77 که مفاد آن تاکنون لغو نشده و کماکان به قوت خود باقی است وجوه پرداختی مندرج در بند (۵) ماده ۹۱ صرفاً در هنگام خاتمه قرارداد و قطع رابطه کامل استخدامی و سایر شرایط معاف از مالیات حقوق بوده لکن در صورتی که به هر تقدیر رابطه استخدامی ادامه و استمرار پیدا کند وجوه پرداختی از مصادیق بند فوق نمی¬باشد از طرفی در صورتی که رابطه استخدامی شخصی با یک موسسه بطور کامل قطع گردد و این شخص در موسسه دیگری بکار گرفته شود با توجه به مفهوم تفکیک شخصیت پرداختی¬های کارفرمای اول که رابطه استخدامی شخص با آن بطور کامل قطع گردیده است نیز در قالب بند مذکور قرار می¬گیرد.
6- بطور کلی وجوه پرداختی بابت مزایای پایان خدمت (هر تعداد ماه به ازای هر سال سابقه با توجه به مقررات استخدامی موسسه) با رعایت بخشنامه شماره 58324/11719-4/۳0 مورخ 9/12/1377 باستناد بند (۵) ماده 91 قانون از مالیات حقوق معاف است.
7- وجوه پرداختی بابت حقوق ایام مرخصی استفاده نشده صرفاً در زمان بازنشستگی یا از کار افتادگی مشمول مالیات حقوق نمی¬باشد.
8- چنانچه وجوهی بابت مزایای پایان خدمت در خاتمه قراردادهای استخدامی یکساله که متضمن تجدید تصریح یا تضمین قرارداد هستند پرداخت گردد، وجوه مزبور وفق مفاد بخشنامه شماره 58324/11719/4/30 مورخ 9/12/1377 که در راستای موضوع مطروحه صادر گردید و به موجب دادنامه شماره 230 مورخ 24/7/1379 به تایید هیات عمومی دیوان عدالت اداری رسیده است، از شمول معافیت مقرر در بند ۵ ماده قانونی فوق¬الذکر خارج بوده و مشمول مالیات بر درآمد حقوق خواهد بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده 91- بند 6
۱- طبق بند (6) ماده 91 قانون صرفاً هزینه سفر و فوق-العاده مسافرت مربوط به شغل از شمول مالیات بر درآمد حقوق معاف است و قابل تسری به سایر فوق¬العاده¬ها از جمله فوق¬العاده ماموریت اعم از داخلی و خارجی نمی-باشد، ضمناً بنا به حکم تبصره ماده 82 قانون درآمد حقوقی که در مدت ماموریت داخل یا خارج از کشور اعم از حقوق اصلی و حق مأموریت که از منابع ایرانی عاید شخص می¬شود مشمول مالیات بر درآمد حقوق می¬باشد.
2- وجوهی که بابت کمک هزینه رفاهی مناطق بد آب و هوا از جمله مناطق گرمسیری که تحت عنوان کمک هزینه آب و برق مصرفی پرداخت می¬شود چون جزء موارد بند (6) موضوع ماده 91 قانون نمی¬باشد حسب مقررات مربوط مشمول مالیات بر درآمد حقوق خواهد بود.
3- فوق¬العاده خاص مکانیک، تعمیرات، جوشکاری،‌ کارگاهی، درجه حرارت و فوق¬العاده ویژه جذب کمیسیون معاملات جزء فوق¬العاده¬های معاف موضوع بند (۶)‌ماده 91 قانون نمی-باشد و حسب مقررات مشمول مالیات بر درآمد حقوق می-باشد.
4- بجز هزینه سفر و فوق¬العاده مسافرت مربوط به شغل موضوع بند (۶) ماده 91 قانون سایر پرداختیها از جمله جایزه تحصیلی کارکنان،‌هزینه غذا فوق¬العاده روزانه ماموریت،‌حق سرویس و حق تضمین کارکنان مشمول پرداخت مالیات می¬باشند.
ماده 91- بند ۱۰
۱- عیدی سالانه یا پاداش آخر سال جمعاً معادل یک دوازدهم میزان معافیت مالیاتی موضوع ماده ۸۴ قانون از پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف است.
۲- عنایت به مفاد بند ۱۰ ماده ۹۱ اصلاحی قانون مالیات-های مستقیم مصوب 27/11/1380، عیدی سالانه یا پاداش آخر سال کلیه حقوق¬بگیران اعم از بخش دولتی و خصوصی بدون توجه به مدت کارکرد آنان در سال از پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف است و مازاد آن می¬بایست به درآمد مشمول مالیات حقوق سال حقوق¬بگیر اضافه گردد و پس از کسر معافیت¬های مقرر وفق مقررات و نرخ¬های مذکور در ماده 85 اصلاحی قانون موصوف مشمول محاسبه مالیات بر درآمد حقوق خواهد بود. بدیهی است چنانچه جمع درآمد مشمول مالیات حقوق¬بگیران فوق¬الذکر، ‌کمتر از میزان معافیت سالانه موضوع ماده 84 اصلاحی قانون مورد اشاره باشد مازاد مبلغ عیدی نسبت به سقف معافیت عیدی پرداختی موضوع بند ۱۰ ماده ۹۱ اصلاحی تا میزان معافیت سالانه حقوق مشمول محاسبه مالیات نخواهد بود.
ماده 91- بند ۱۲
1- وجوهی که کارفرما بابت هزینه معالجه کارکنان خود یا افراد تحت تکفل آنها مستقیماً‌یا بوسیله حقوق¬بگیر به پزشک یا بیمارستان به استناد اسناد و مدارک مثبته پرداخت می¬کند طبق مقررات بند (۱۲) ماده ۹۱ قانون از پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف می¬باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده 91- بند ۱۳
۱- طبق بند (۱۳) ماده ۹۱ قانون یادشده، مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت موضوع ماده 84 قانون از پرداخت مالیات معاف بوده لیکن وجوه نقد پرداختی بابت مزایای غیرنقدی از جمله حق ملبوس طبق مقررات مربوطه مشمول مالیات بر درآمد حقوق خواهد بود.
2- مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت موضوع ماده 84 قانون،طبق مقررات بند (۱۳)‌ماده 91 قانون از پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف می¬باشد.
3- استفاده از مسکن به عنوان مزایای غیرنقدی موضوع بند الف ماده 83 قانون با در نظر گرفتن سایر مزایای غیرنقدی حقوق¬بگیر، مشمول معافیت موضوع بند (۱۳) ماده ۹۱ خواهد بود.
4- بنا به صراحت بند ۱۳ ماده 91 قانون مزایای غیرنقدی پرداختی به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافیت موضوع ماده 84 قانون از پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف است بنابراین پرداخت¬های نقدی که بابت مزایای غیرنقدی به حقوق¬بگیران پرداخت می¬گردد مشمول مالیات بر درآمد حقوق می¬باشد.
5- بن خرید کالا و نیز بن کارت¬های اعتباری خرید اجناس که قابلیت پرداخت نقدی نداشته و قابل برداشت نباشد و منحصراً‌برای خرید کالا به حقوق¬بگیران اعطا می¬گردد به عنوان مزایای غیرنقدی مشمول معافیت مقرر در بند (۱۳)‌ماده ۹۱ خواهد بود.
ماده 91- بند ۱۴
۱- درآمد حقوق کلیه جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و آزادگان به استناد بند (۱۴) ماده ۹۱ قانون مشمول مالیات بر درآمد حقوق نمی¬باشد.
۲- طبق مفاد بند (۱۴)‌ماده ۹۱ قانون درآمد حقوق و مزایای مربوط به شغل (اعم از مستمر و غیرمستمر) شامل اضافه کاری، عیدی، پاداش و سایر مزایای متعلق به درآمد حقوق جانبازان معزز انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی از پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف می¬باشد لکن این امر قابل تسری به سایر منابع درآمدی عزیزان مذکور نخواهد بود.
۳- صرفاً درآمد حقوق پرسنل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعم از نظامی و انتظامی از پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف می¬باشد بدیهی است چنانچه پرسنل مذکور با حکم ماموریت رسمی به عنوان مأمور در وزارتخانه¬ها یا موسسه دولتی دیگر انجام وظیفه نماید وجوه دریافتی از محل ماموریت نیز به استناد بند (14) ماده ۹۱ از پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف می¬باشد. شایان ذکر است سایر حق¬الزحمه پرداختی به اشخاص مذکور به موجب قرارداد و با توافق که بطورم ستقل خدماتی به صورت اضافه کار می¬نماید بالطبع مشمول مالیات بر درآمد حقوق موضوع مواد ۸۲ الی ۹۲ قانون خواهد بود.
4- مطابق مقررات بند (۱۴)‌ماده 91 قانون درآمد حقوق جانبازان معزز انقلاب سالامی و جنگ تحمیلی،‌ فارغ از تاریخ تایید جانبازی توسط مراجع ذیربط و درصد جانبازی،‌ از پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف است.
5- براساس رأی شماره 12352-4/30 مورخ 26/10/71 هیات عمومی شورای عالی مالیاتی و بنا به صراحت بند (۱۴) ماده ۹۱ قانون،‌ صرفاً‌ درآمد حقوق پرسنل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعم از نظامی و انتظامی از پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف می¬باشد لذا از آنجا که در بند مذکور ذکری از کارکنان شرکت¬ها و سازمان¬های وابسته به نیروهای مسلح نشده است، بنابراین معافیت مالیاتی مزبور حسب قوانین و مقررات مربوط شامل مالیات بر درآمد حقوق کارکنان شرکت¬های مورد نظر به جهت دارابودن شخصیت حقوقی مستقل نمی¬گردد لیکن در صورتیکه پرسنل نیروهای مسلح با حکم مأموریت رسمی به عنوان مأمور در شرکت¬های فوق¬الذکر خدمت نماید، منحصراً این اشخاص از پرداخت مالیات بر درآمد حقوق معاف خواهد بود.
6- چنانچه پرسنل نیروهای مسلح با حکم مأموریت رسمی به عنوان مأمور (نظامی یا انتظامی)‌در وزارتخانه یا موسسات دولتی دیگری انجام وظیفه نمایند وجوهی که بابت انجام مأموریت که با رعایت مقررات از طرف دستگاه محل مأموریت پرداخت می¬شود نیزنحوه محاسبه مالیات حقوق
ماده 180
1- افراد با تابعیت ایرانی (بدون در نظر گرفتن تابعیت مکتسبه از کشورهای دیگر) که در دفاتر نمایندگی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور به کار اشتغال دارند،‌طبق مقررات ماده ۱۸۰ قانون و تبصره-های آن، چنانچه بموجب اسناد و مدارک که مثبته اثبات نمایند که در سال¬ مالی مربوطه در یکی از کشورهای خارجی بعنوان مقیم (بیش از شش ماه در کشور دیگر مقیم باشند) مالیات پرداخت نموده¬اند، ‌از لحاظ مالیاتی در آن سال مقیم خارج از کشور شناخته شده و مالیات پرداختی آنان در کشور خارجی طبق مقررات تبصره ماده 180 قانون مزبور ا زمالیات بر درآمد آنان قابل کسر خواهد بود،‌مگر احراز یکی از شرایط مندرج در بندهای ۱ الی ۳ ماده 180 قانون که در اینصورت مشمول قوانین و مقررات مالیاتی جمهوری اسلامی ایران می¬باشند لازم به ذکر است که در صورت وجوه قانون موافقتنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف بین دو کشور، حقوق و حق¬الزحمه افراد دارای تابعیت ایرانی در کشور خارجی طرف قرارداد، طبق مقررات ماده ۱۵ (خدمات شخصیم ستقل) و بالاخص بند ۲ آن،‌ در صورتی که کمتر از 183 روز در کشور دیگر سکونت یا اقامت داشته باشند، صرفاً مشمول مالیات کشور جمهوری اسلامی ایران خواهند بود. (به مفاد بند ۲ سایر نکات بند ۴ ماده 91 توجه شود)
ماده 197
ارائه فهرست¬ مذکور در ماده 85 قانون حکم کلی بوده و صرف¬نظر از شمول مالیات بر درآمد حقوق، ارائه اولین لیست حقوق هر سال که به طور معمول مربوط به حقوق فروردین ماه هر سال می¬باشد. الزامیا ست و در صورت نداشتن هر گونه تغییرات در ماه¬های بعد صرفاً پرداخت مالیات متعلقه (در صورت شمول مالیات)‌بدن ارائه لیست کفایت موضوع را می¬نماید لذا در صورت عدم تسلیم فهرست مذکور در موعد مقرر، به موجب ماده 197 قانون فوق-الاشاره مشمول جریمه¬ای معادل ۲ درصد کل حقوق پرداختی خواهد بود.
فصل ۵ حسابداری حقوق و دستمزد و نحوه محاسبه مالیات حقوق
مقدمه
هزینه حقوق و دستمزد یکی از مهمترین هزینه¬های اغلب موسسات می¬باشد. محاسبه و پرداخت صحیح و مناسب حقوق و دستمزد یکی از عوامل موثر در ایجاد رابطه مطلوب بین کارکنان و کارفرمایان می¬باشد در این فصل،‌ نخست حسابداری حقوق و دستمزد و کسورات آن (بیمه و مالیات) و سپس انواع ذخایر مربوطه از قبیل ذخیره مرخصی استحقاقی استفاده نشده و مزایای پایان خدمت کارکنان و در نهایت مباحث متفرقه شامل انواع پاداش مطرح خواهد شد.
ثبت¬های حسابداری حقوق و دستمزد و کسورات آن
مجموع حقوق و دستمزد هر یک از کارکنان قبل از پرداخت محاسبه و کسور مربوطه کسر و سپس مبلغ خالص به حقوق-بگیر پرداخت می¬شود. کسورات حقوق و دستمزد کارکنان شامل حق بیمه،‌ مالیات و سایر کسور می¬باشد. پس از تهیه لیتس حقوق و دستمزد و محاسبه حق بیمه، مالیات و سایر کسورات، ‌حساب هزینه حقوق و دستمزد و محاسبه حق بیمه،‌مالیات و سایر کسورات،‌ حساب هزینه حقوق و دستمزد معادل حقوق و مزایای ناخالص بدهکار و حساب¬های مختلف بستانکار خواهند شد. ثبت عمومی هزینه حقوق و دستمزد بشرح زیر می¬باشد:
حساب هزینه حقوق و دستمزد ****
حساب بیمه پرداختنی ****
حساب مالیات پرداختنی ****
حساب سایر کسورات ****
حساب حقوق پرداختنی ****
نکته: حق بیمه سهم کارفرما نیز به حساب هزینه حقوق و دستمزد بدهکار و به حساب بیمه پرداختنی بستانکار می-شود.
پس از پرداخت خالص حقوق و دستمزد به کارکنان و نیز پرداخت کسورات قانونی به مراجع ذیصلاح قانونی، ثبت¬های زیر را خواهیم داشت:
حساب حقوق پرداختنی ****
حساب وجه نقد ****
حساب بیمه پرداختنی ****
حساب مالیات پرداختنی ****
مثال: ناخالص حقوق دریافتی آقای ارشدی مبلغ 2.000.000 ریال در ماه می¬باشد. چنانچه مالیات، حق بیمه سهم کارگر و حق بیمه سهم کارفرما به ترتیب مبلغ 55.000 ریال، 140.000 ریال و 460.000 ریال باشد ثبت¬های مربوط به هزینه حقوق و دستمزد و پرداخت مبالغ مربوطه بشرح ذیل خواهد بود:‌
حساب هزینه حقوق و دستمزد 2.460.000 2.000.000+460.000
حساب بیمه پرداختنی 600.000 460.000+140.000
حساب مالیات پرداختنی 55.000
حساب حقوق پرداختنی 1.805.000 140.000-55.000-2.000.000
حساب حقوق پرداختنی 1.805.000
حساب وجه نقد 1.805.000
حساب بیمه پرداختنی 600.000
حساب مالیات پرداختنی 55.000
حساب وجه نقد 655.000
حق بیمه سهم کارکنان و کارفرمایان
به موجب ماده 36 قانون تأمین اجتماعی «کارفرما مسئول پرداخت حق بیمه سهم خود و بیمه شده به سازمان می¬باشد و مکلف است در موقع پرداخت مزد یا حقوق و مزایا سهم بیمه شده را کسر نموده و سهم خود را بر آن افزوده به سازمان تادیه نماید. در صورتی که کارفرما از کسر حق بیمه سهم بیمه¬شده خودداری کند شخصاً مسئول پرداخت آن خواهد بود. تاخیر کارفرما در پرداخت حق بمیه یا عدم پرداخت آن رافع مسئولیت و تعهدات سازمان در مقابل بیمه¬شده نخواهد بود.»
همچنین طبق مفاد ماده ۳۹ همان قانون، کارفرما مکلف است حق بیمه مربوط به هر ماه را حداکثر تا آخرین روز ماه بعد به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت نماید.
با توجه به قوانین فوق¬الاشاره کارفرمایان موظفند که پس از تنظیم لیست حقوق و دستمزد و کسر 7٪ حقبیمه سهم هر یک از کارکنان،‌معادل 23٪ جمع حقوق و دستمزد ناخالص را به عنوان حق بیمه سهم کارفرما محاسبه و همراه حق بیمه سهم کارکنان به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت نمایند. حق بیمه سهم کارفرما بخشی از هزینه¬های موسسه است که هنگام ثبت هزینه حقوق و دستمزد در دفاتر موسسه به بدهکاری حساب هزینه حقوق و دستمزد و بستانکاری حساب حق بیمه پرداختنی منظور می¬شود.
تا مردادماه 1366 براساس قانون تأمین اجتماعی کارفرمایان 20٪ حقوق و دستمزد کارکنان خود را بابت حق بیمه سهم کارفرما محاسبه و به بیمه¬های تأمین اجتماعی پرداخت می¬کردند. پس از تصویب لایحه بیمه بیکاری در مجلس شورای اسلامی از مردادماه 1366، ۳٪ نیز بابت بیمه بیکاری کارکنان سهم کارفرما تعیین شده که جمعاً حق بیمه سهم کارفرما بعد از تاریخ مذکور 23٪ است ذکر این نکته در این جا ضروری است که برای برخی از صنوف که لیست آن توسط سازمان تأمین اجتماعی اعلام می¬شود به جای ۲0٪ حق بیمه سهم کارفرما 18٪ محاسبهمی¬شود و ۳٪ بیمه بیکاری نیز در محاسبات منظور می¬شود. در صورتی که کارمند بیمه شده سازمان بازنشستگی کشوری باشد، این ارقام به میزان 9٪ سهم کارمند و 5/13٪ سهم کارفرما خواهد بود.
اگر حقوق کارکنان بیش از 7 برابر حداقل حقوق اعلام شده در هر سال باشد، به مازاد آن حق بیمه تعلق نمی¬گیرد. حداقل حقوق هر سال نیز توسط دولت اعلام می¬شود. با این ترتیب سقف حقوق مشمول کسر بیمه در هر سال قابل محاسبه خواهد بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
مالیات حقوق و دستمزد
طبق ماده 86 قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 27/11/1380، پرداخت¬کنندگان حقوق، هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلف¬اند مالیات متعلق را طبق مقررات ماده 85 همان قانون محاسبه و کسر و ظرف سی روز ضمن تسلیم فهرستی متضمن نام و نشانی دریافت¬کنندگان حقوق و میزان آن به اداره امور مالیاتی محل پرداخت و در ماه¬های بعد فقط تغییرات را صورت دهند. لازم به توضیح است که این تغییرات ممکن است تغییر در نام و نشانی با میزان حقوق دریافت¬کننده حقوق باشد و با توجه به اینکه عموماً میزان حقوق دریافتی حقوق¬بگیر در ماههای مختلف سال یکسان نمی¬باشد لذا معمولاً فهرست حقوق¬بگیران همه ماهه به اداره امور مالیاتی مربوطه بایستی تسلیم گردد. در حال حاضر سامانه ارسال اینترنتی لیست حقوق پرسنل نیز از طریق سازمان امور مالیاتی کشور فراهم گردیده است.
نرخ مالیات حقوق
تا قبل از سال 1393 نرخ مورد اعمال برای محاسبه مالیات حقوق حقوق¬بگیران بخش¬های مختلف متفاوت بود. لیکن از ابتدای سال 1393 این نرخ¬ها یکسان شده و تفاوتی بین نرخ مالیات حقوق حقوق¬بگیران وجود ندارد.
نرخ مالیت حقوق تا پایان سال 1392
طبق ماده 85 قانون مالیات¬های مستقیم، نرخ مالیات بر درآمد حقوق پس از کسر معافیت¬های مقرر، یا بایستی به نرخ مقطوع ده درصد (10٪) محاسبه شود یا تا مبلغ 42.000.000 ریال به نرخ ده درصد (10٪) و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در ماده 131 همان قانون محاسبه خواهد شد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
اشخاصی که مالیات بر درآمد حقوق کارکنان آنها در سال 1392 در صورت اجرای فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری و اصلاحات و الحاقات بعدی آن به نرخ مقطوع ده درصد (10٪) بایستی محاسبه شود عبارتند از:
وزارتخانه¬ها، موسسات دولتی،‌شرکت¬های دولتی، کلیه دستگاههایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر و یا تصریح نام است از قبیل شرکت ملی نفت ایران، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، بانک مرکزی، بانک¬ها و بیمه¬های دولتی و … (در صورت واگذاری به بخش خصوصی مشمول مقررات مربوطه خواهند بود) موسات یا نهادهای عمومی غیر دولتی از قبیل شهرداری¬ها و شرکت¬های تابعه آنان مادام که بیش از ۵۰ درصد سهام و سرمایه آنها متعلق به شهرداری¬ها باشد،‌بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، هلال¬احمر، کمیته امداد امام خمینی، بنیاد شهید انقلاب اسلامی،‌بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، کمیته ملی المپیک ایران، بنیاد ۱۵ خرداد، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان تأمین اجتماعی، فدراسیون¬های ورزشی آماتوری جمهوری اسلامی ایران، موسسه¬های جهاد نصر، جهاد استقلال و جهاد توسعه زیر نظر جهاد سازندگی،‌شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی،‌ کتابخانه حضرت آیت¬الله مرعشی نجفی (قم)، جهاد دانشگاهی،‌ بنیاد امور بیماریهای خاص، سازمان دانش¬آموزی جمهوری اسلامی ایران،‌ صندوق بیمه اجتماعی روستائیان و عشایر، صندوق تأمین خسارتهای بدنی و نیز موسسات وابسته به آنها، قضات، اعضای هیأت علمی دانشگاه¬ها و موسسات آموزشی عالی و تحقیقاتی می¬باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
برای اعمال نرخ مقطوع 10٪ به حقوق پرسنل اشخاص فوق-الاشاره به منظور محاسبه مالیات حقوق آنان در سال¬های 1390 و 1391، الزامی به رعایت فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری و اصلاحات و الحاقات بعدی آن نمی¬باشد.
مالیات بر درآمد حقوق کارکنان اشخاص غیر از اشخاص فوق-الاشاره، تا مبلغ 42.000.000 ریال به نرخ ده درصد (10٪) و نسبت به مازاد آن به نرخ¬های مقرر در ماده ۱۳۱ همان قانون محاسبه خواهد شد.
نرخ مالیات حقوق از ابتدای سال 1393 به بعد:
نرخ مالیات حقوق برای حقوق¬بگیران تمامی بخش¬ها از ابتدای سال 1393 یکسان شده و با این ترتیب می¬باشد که پس از کسر معافیت سالانه حقوق و سایر معافیت¬ها حسب مورد، تا هفت برابر معافیت سالانه حقوق به نرخ 10٪ و مازاد به این بر نرخ 20٪ محاسبه خواهد شد.
روش محاسبه مالیات حقوق:
تمامی پرداخت¬کنندگان حقوق مکلفند حسب مقررات ماده 86 قانون مالیات¬های مستقیم،‌ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان خود را در هر ماه با توجه مبالغ پرداختی یا تخصیصی تا پایان ماه قبل محاسبه و کسر و ظرف سی روز ضمن انجام سایر تکالیف قانونی به اداره امور مالیاتی محل پرداخت نمایند.
انواع حقوق و مزایای دریافتی
به منظور محاسبه مالیات حقوق، ابتدا بایستی انواع دریافتی¬های حقوق¬بگیر را در دسته¬های مستمر یا غیرمستمر و نقدی یا غیرنقدی تقسیم¬بندی نمایییم.
الف) دریافتی¬های مستمر حقوق بگیر:
حقوق و مزایای مستمر عبارت است از حقوق و مزایایی که به طور دائم، همیشه، پیوسته، مستمر و هر ماهه به کارکنان پرداخت می¬شود و اینگونه دریافتی¬ها معمولاً در حکم کارگزینی اصلی آورده می¬شوند.
مثال¬هایی از مزایای مستمر نقدی شامل حقوق ثابت، حق شغل، فوق¬العاده مدیریت، حق شاغل، تفاوت تطبیق، فوق-العاده مناطق کمتر توسعه یافته، فوق¬العاده بدی آب-وهوا، فوق¬العاده ایثارگری، فوق¬العاده نشان¬های دولتی، فوق¬العاده خدمت در مناطق جنگی،‌ فوق¬العاده سختی شرایط محیط کار، کمک هزینه عائله¬مندی،‌ کمک هزینه اولاد، فوق-العاده جذب، فوق¬العاده برجستگی، فو¬ق¬العاده محرومیت از تسهیلات زندگی،‌ فوق¬العاده محل خدمت، فوق¬العاده ویژه و سایر می¬باشد.
مثال¬هایی از مزایای مستمر غیر نقدی شامل مسکن با اثاثیه یا بدون اثاثیه،‌ اتومبیل یا راننده یا بدون راننده و هر نوع مزایای غیرنقدی که بصورت غیر از وجه نقد به پرسنل پرداخت می¬شود می¬باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ب) دریافتی¬های غیرمستمر حقوق¬بگیر:
حقوق و مزایای غیر مستمر عبارت است از حقوق و مزایایی که به طور غیردائم به کارکنان پرداخت می¬شود و ممکن است در مقاطع متفاوتی به حقوق¬بگیر پرداخت شود. به عبارت دیگر ممکن است در ماه¬هایی از سال حسب مورد پرداخت شود و در بعضی ماههای دیگر پرداخت نشود اینگونه دریافتی¬ها معمولاً در حکم کارگزینی اصلی آورده نمی¬شوند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
مثال¬هایی از مزایای غیر مستمر نقدی اضافه کار، انواع پاداش، عیدی، کارانه، بهره¬وری آکورد، فوق¬العاده ماموریت، هزینه سفر، بازخرید مرخصی، نقد پرداختی بابت هزینه معالجه و درمان، بن کارت¬هایی که قابلیت دریافت وجه نقد داشته باشند،‌ بهره¬وری، وجه نقد پرداختی بابت انواع هزینه¬ها از قبیل لباس، غذا،‌ کالا،‌ خواروبار، ایاب و ذهاب، موبایل، مهدکودک و سایر می¬باشند.
مثال¬هایی از مزایای غیر مستمر غیرنقدی بن¬کارت¬هایی که قابلیت دریافت وجه نقد نداشته باشند،‌ برنج، روغن، گوشت، انواع خواروبار و غیره می¬باشد.
نحوه اعمال نرخ به حقوق و مزایای مستمر و غیرمستمر
پس از دسته¬بندی انواع دریافتی¬های حقوق¬بگیر بشرح فوق-الاشاره مالیات حقوق¬بگیر را در سه مرحله حساب می-نماییم:
مرحله اول: محاسبه مالیات حقوق و مزایای مستمر: ترتیب انجام محاسبات در این مرحله بشرح ذیل می¬باشد:‌
۱- با توجه به جمع حقوق و مزایای مستمر نقدی دریافتی تا پایان ماه جاری،‌ جمع حقوق و دستمزد مستمر نقدی سالانه حقوق¬بگیر را بدست می¬آوریم تا مانده حقوق و مزایای مستمر نقدی سالانه مشمول اعمال نرخ بدست آید.
نکته:‌ مزایای نقدی معاف موضوع ماده ۹۱ قانون مالیات-های مستقیم بایستی از مبالغ محاسبه شده کسر شود.
۲- با توجه به جمع حقوق و مزایای مستمر غیر نقدی دریافتی تا پایان ماه جاری،‌ جمع حقوق و دستمزد مستمر غیر نقدی سالانه حقوق¬بگیر را بدست می¬آوریم. سپس معافیت دو دوازدهم مزایای غیرنقدی موضوع بند ۱۳ ماده 91 قانون مالیات¬های مستقیم را از مبلغ بدست¬آمده کسر می-نماییم تا مانده حقوق و مزایای مستمر غیر نقدی سالانه مشمول اعمال نرخ بدست آید.
نکته: چنانچه حقوق و مزایای مستمر غیر نقدی سالانه کمتر از دو دوازدهم معافیت سالانه موضوع بند ۱۳ ماده 148 ق.م.م باشد مانده حقوق و مزایای مستمر غیرنقدی مشمول اعمال نرخ در مرحله اول را صفر ریال در نظر می-گیریم.
3- مبالغ بدست¬آمده طبق بندهای ۱ و ۲ قبلی را با یکدیگر جمع نموده و معافیت سالیانه حقوق را از آن کسر می¬نماییم تا مانده حقوق و مزایای مستمر نقدی و غیرنقدی مشمول اعمال نرخ مالیات بدست آید. پس از اعمال نرخ¬های مالیات مربوطه کل مالیات متعلق سالانه برای حقوق و مزایای مستمر نقدی و غیرنقدی بدست می¬آید که از روی مبلغ بدست¬آمده نیز میتوان با استفاده از تناسب، مالیات حقوق و مزایای مستمر نقدی و غیرنقدی تا پایان ماه جاری را محاسبه نمود.
مرحله دوم:‌ محاسبه مالیات حقوق و مزایای غیر مستمر،‌ ترتیب انجام محاسبات در این مرحله بشرح ذیل می¬باشد:
۱- جمع حقوق و مزایای غیر مستمر نقدی تا پایان ماه جاری را بدست می¬آوریم تا مانده حقوق و مزایای غیر مستمر نقدی تا پایان ماه جاری که مشمول اعمال نرخ قرار خواهد گرفت بدست آید.
نکته: مزایای نقدی معاف موضوع ماده ۹۱ قانون مالیات-های مستقیم بایستی از مبالغ محاسبه شده کسر شود.
2- جمع حقوق و مزایای غیر مستمر غیرنقدی تا پایان ماه جاری را بدست می¬آوریم تا با توجه به مبالغ مورد محاسبه در بند۲ مرحله اول، مانده حقوق و مزایای غیر مستمر غیر نقدی تا پایان ماه جاری که مشمول اعمال نرخ قرار خواهد گرفت بدست آید.نحوه محاسبه مالیات حقوق
نکته:‌ همیشه بایستی به این نکته توجه داشته باشیم که حقوق و مزایای غیرنقدی مستمر و غیرمستمر تا سقف دو دوازدهم معافیت سالانه حقوق معاف از مالیات بوده و مازاد بر آن مشمول مالیات حقوق می¬باشند. لذا چنانچه حقوق¬بگیر از دو دوازدهم معافیت سالانه برای غیر نقدی¬ها در بند ۲ مرحله اول بطور کامل استفاده نموده باشد در این بند معافیت دیگری به حقوق¬بگیر تعلق نمی¬گیرد در غیر اینصورت دریافتی¬های این بند نیز با توجه به دریافتی¬های محاسبه شده طبق بند ۲ مرحله اول می¬توانند نسبت به مانده معافیت دو دوازدهم استفاده نشده، از معافیت دو دوازدهم مزایای غیرنقدی¬ها (موضوع بند ۱۳ ماده ۹۱ قانون مالیات¬های مستقیم) بهره¬مند گردند.
3- مبالغ بدست¬آمده از بندهای ۱ و ۲ را با هم جمع نموده و مبلغ بدست آمده را از اداهم نرخ¬های مورد استفاده در مرحله اول (با توجه به مبالغ مشمول اعمال نرخ مرحله اول) مشمول اعمال نرخ مالیات قرار می¬دهیم. مبلغی که به دست می¬آید مالیات حقوق و مزایای غیر مستمر نقدی و غیر نقدی خواهد بود.
مرحله سوم:‌ محاسبه مالیات ماه جاری:‌ ترتیب انجام محاسبات در این مرحله بشرح ذیل می¬باشد:
1- جمع مالیات محاسبه شده برای حقوق و مزایای مستمر و غیرمستمر نقدی و غیرنقدی طی مراحل اول و دوم را با هم جمع می¬نماییم.
2- جمع مالیات متعلق تا پایان ماه قبل را از مالیات بدست آمده کسر می¬نماییم تا مالیات حقوق ماه جاری بدست آید.
نکته: در صورتی که کارمند در ضمن سال استخدام گردد درآمد مشمول مالیات حقوق بایستی بر اساس درآمد سالانه محاسبه و پس از تعیین مالیات سالانه،‌ مالیات ماه جاری حساب شود.
نکته: در صورتی که کارمند در ضمن سال بازنشسته یا بازخرید یا اخراج و یا بنا به عللی ترک خدمت نماید کارفرما مکلف است صرفنظر از مدت کارکرد مالیات حقوق را بر اساس درآمد سالانه بشرح بندهای فوق محاسبه و ماهانه تا آخرین تاریخ اشتغال کسر نماید. البته ممکن است در هر یک از سه حالت فوق درآمد مشمول مالیات که ماخذ محاسبه مالیات قرار می¬گیرد بیشتر از درآمد واقعی سالانه بوده و یا حقوق¬بگیر بطور کامل از بخشودگی مقرر سالانه استفاده ننموده باشد و در نتیجه به سبب اعمال نرخ مالیاتی بالاتر و یا اصولاً نرسیدن درآمد واقعی سالانه به حد نصاب بخشودگی مالیات اضافی پرداخت گردد که در این قبیل موارد اضافه پرداختی طبق مقررات ماده 87 قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 3/12/66 و اصلاحات مصوب 27/11/1380 قابل استرداد می¬باشد.
نکته: معافیت¬های بندهای ۱0 و ۱۳ ماده 91 قانون مالیات-های مستقیم صرفاً برای درآمدهای حقوق ذکرشده در همان بندها (عیدی و پاداش و مزایای غیرنقدی) قابل اعمال می-باشد. به عبارت دیگر چنانچه حقوق و مزایای غیرنقدی دریافتی حقوق¬بگیری کمتر از دو دوازدهم معافیت سالانه حقوق باشد مانده معافیت دو دوازدهم استفاده نشده، قابل استفاده برای سایر حقوق و مزایای دریافتی نمی-باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
نکته: چنانچه مجموع حقوق و مزایای دریافتی حقوق¬بگیری در طی سال کمتر از سقف معافیت سالانه حقوق باشد لیکن عیدی دریافتی این حقوق¬بگیر در پایان سال بیشتر از یک دوازدهم معافیت سالانه حقوق (موضوع بند ۱۰ ماده 91 قانون مالیات¬های مستقیم) باشد مبلغ عیدی دریافتی مازاد بر یک دوازدهم معافیت سالانه حقوق نیز می¬تواند از معافیت سالانه حقوق (نسبت به مانده معافیت سالانه حقوق استفاده نشده) بهره¬مند گردد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
نکته: تعیین حوزه مالیاتی برای تسلیم فهرست و پرداخت مالیات در پاره¬ای موارد که شرکت یا موسسه مورد پرداخت کننده حقوق دارای کارگاه یا شعب در نقاط مختلف است، مواجه یا اشکال و النهایه موضوع مورد سوال واقع می-شود. از جهت رفع این اشکال یادآور می¬گردد که اصولاً محل پرداخت یا تخصیص ملاک عمل می¬باشد بعنوان مثال اگر محل ثبت شده شرکتی در شهر «الف» بوده،‌این شرکت کارگاهی نیز در شهر «ب» دایر نموده باشد. در صورتی که حقوق کارکنان کارگاه در مرکز شرکت بحساب آنها واریز گردد، حوزه صالح برای دریافت فهرست و مالیات حوزه مالیاتی واقع در شهر «الف» و چنانچه حقوق کارکنان مزبور توسط مسئولین کارگاه در محل کار پرداخت شود، دریافت¬کننده فهرست و مالیات، حوزه مالیاتی واقع در شهر «ب» خواهد بود. ضمناً در این قبیل موارد حوزه¬های مالیاتی مزبور عندالاقتضاء با مکابته و تبادل اطلاعات،‌ اشکالات احتمالی را رفع و بهرحال تعیین تکلیف خواهند نمود.
نحوه اجرای دستورالعملهای پیش¬گفته در مثال¬های تشریحی و پرسش¬های چهارگزینه¬ای آمده در کتاب ارائه گردیده است.
ذخیره مرخصی¬های استحقاقی استفاده نشده
مرخصی استحقاقی سالانه کارگران مشمول قانون کار، با استفاده از مزد و احتساب چهار روز جمعه، جمعاً یک ماه است. سایر روزهای تعطیل جزو ایام مرخصی محسوب نخواهد شد. برای کار کمتر از یک سال، مرخصی مزبور به نسبت مدت کار انجام یافته محاسبه می¬شود و مرخصی سالیانه کارگرانی که به کار سخت و زیان¬آور اشتغال دارند ۵ هفته خواهد بود. ضمناً کارگر نمی¬تواند بیش از 9 روز از مرخصی سالیانه خود را ذخیره نماید لیکن کارمندان دستگاههای اجرایی حداکثر نیمی از مرخصی استحقاقی خود را می¬توانند ذخیره نمایند.
نکته: کلیه کارگران موضوع قانون کار در صورت ازدواج دائم،‌فوت همسر،‌ پدر، مادر و فرزندان، حق برخورداری از سه روز مرخصی با استفاده از مزد را خواهند داشت.
با توجه به اینکه طبق ماده 71 قانون کار،‌ در صورت فسخ یا خاتمه قرارداد کار یا بازنشستگی و از کار افتادگی کلی کارگر و یا تعطیلی کارگاه، مطالبات مربوط به مرخصی¬های استفاده نشده کارگر بایستی به وی یا در صورت فوت به ورثه او پرداخت شود لذا طبق اصل تطابق هزینه¬ها با درآمدها و استاندارد حسابداری شماره ۴ با عنوان ذخایر، بدهی¬های احتمالی و داراییهای احتمالی، در پایان هر دوره مالی و با توجه به تعداد روزهای مرخصی استحقاقی استفاده نشده و مبلغ حقوق دریافتی بایستی ذخیره لازم از این بابت به طرفیت هزینه شناسایی شود. با توجه به اینکه زمان پرداخت این ذخیره مشخص نمی¬باشد و ممکن است در هر یک از مقاطع زمانی پیش گفته پرداخت شود لذا این ذخیره، به عنوان بدهی جاری در ترازنامه طبقه¬بندی خواهد شد.نحنحوه محاسبه مالیات حقوقوه محاسبه مالیات حقوق
نکته: با توجه به اینکه هزینه (ذخیره) مرخصی استفاده نشده صرفاً در صورت پرداخت در موقع بازنشستگی یا از کارافتادگی حقوق¬بگیر مشمول مالیات بر درآمد حقوق نمی-باشد و در قوانین و مقررات مالیاتی هیچگونه معافیتی برای اینگونه دریافتی حقوق¬بگیران در شرایط و مقاطع زمانی دیگر پیش¬بینی نگردیده است لذا مالیات حقوق این دریافتی نیز بایستی به هنگام هر تخصص یا پرداخت محاسبه و کسر شده و ظرف سی روز در وجه سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت خواهد شد.
مثال: آقای باقری از ابتدای سال 7*13 در یک کارگاه تولیدی متعلق به کارفرمایی مشغول بکار شده است و مشمول قانون کار می¬باشد. در طی سال ایشان از ۱۵ روز مرخصی استحقاقی استفاده نموده¬اند. با فرض اینکه حقوق ماهیانه ایشان 30.000.000 ریال و نرخ مالیات حقوق ایشان با توجه به جمع دریافتی¬شان،‌ ده درصد (10٪) و ایشان همچنان مشغول بکار باشند کارفرمای ایشان در پایان دوره مالی،‌ از بابت مرخصی¬های استفاده نشده ایشان ثبت زیر را در دفاتر قانونی خود انجام خواهد داد:
هزینه حقوق و دستمزد- هزینه مرخصی استحقاقی استفاده نشده- ریال 9.000.000
ذخیره مرخصی استحقاقی استفاده نشده- ریال 8.100.000
حساب¬های پرداختنی- مالیات حقوق- ریال 900.000
با توجه به اینکه طبق قانون، حداکثر ایام مرخصی قابل ذخیره 9 روز در هر سال می¬باشد لذا محاسبات مربوطه به شرح ذیل صورت گرفته است:
9.000.000= 30/9 ×30.000.000
900.000=10٪×9.000.000
نکته: هزینه مرخصی استحقاقی استفاده نشده در صورت پرداخت، به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی پذیرفته خواهد شد.
نکته: ماده حساب ذخیره مرخصی استحقاقی استفاده نشده انتقالی از سنوات قبل با توجه به تغییرات ریالی حقوق و دستمزد قابل تعدیل خواهد بود.
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
طبق قوانین و مقرارت قانون کار، در صورت خاتمه قرارداد کار، کار معین یا مدت موقت و یا فسخ قرارداد، کارفرما مکلف است به کارگری که مطابق قرارداد، یک سال یا بیشتر به کار اشتغال داشته است برای هر سال سابقه، اعم از متوالی یا متناوب بر اساس آخرین حقوق، مبلغی معادل یک ماه حقوق به عنوان مزایای پایان کار به وی پرداخت نماید.
با توجه به اصل تطابق هزینه¬ها با درآمدها و این موضوع که مبلغ بدهی با زمان تسویه آن از ابهام قابل ملاحظه¬ای برخوردار می¬باشد معمول آن است که مبلغ برآوردی بدهی مربوط به اینگونه مزایا، به عنوان ذخیره در حساب¬ها گزارش شود. صحیح این است که مبلغ این ذخیره بر اساس ارزش فعلی پرداخت¬های مورد انتظار شناسایی شود. لیکن اکثر واحدهای تجاری از مبلغ آخرین حقوق پایان هر دوره مالی به منظور محاسبه مبلغ ذخیره استفاده نموده و تعدیلات لازم در خصوص ذخایر انتقالی از سنوات قبل را نیز بر همین مبنا به انجام می¬رسانند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
طبق استاندارد حسابداری شماره ۱ با عنوان «نحوه ارائه صورتهای مالی» ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان یکی از اقلام اصلی ترازنامه واحدهای تجاری می¬باشد که در بخش بدهی¬های غیر جای ترازنامه طبقه¬بندی و افشا می¬شود.
با توجه به توضیحات فوق در پایان هر دوره مالی ثبت زیر در دفاتر قانونی اعمال خواهد شد:نحوه محاسبه مالیات حقوق
هزینه مزایای پایان خدمت کارکنان ****
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان ****
چنانچه به هر دلیلی این مزایا به کارکنان پرداخت شود ثبت زیر را خواهیم داشت:
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان ****
وجوه نقد ****
نکته: طبق بند ۵ ماده ۹۱ قانون مالیات¬های مستقیم، پرداختی¬ها از بابت پایان خدمت، خسارت اخراج،‌ بازخرید خدمت و حق سنوات معاف از مالیات حقوق می¬باشد.
مثال:‌ آقای شجاعی کارمند یک شرکت خصوصی می¬باشد که از تاریخ 01/01/1380 در این شرکت مشغول بکار شده است. آخرین حقوق ایشان در پایان سال 1391 مبلغ 10.000.000 ریال بوده است. با توجه به اطلاعات موجود در دفاتر و اسناد و مدارک شرکت،‌ مانده ذخیره مزایای پایان خدمت انتقالی از سنوات قبل مربوط به آقای شجاعی مبلغ 98.000.000 ریال بوده است. مطلوبست محاسبه مانده ذخیره مزایای پایان خدمت مربوط به آقای شجاعی در پایان سال 1391 و انجام ثبت لازم از این بابت در دفتر قانونی روزنامه شرکت خصوصی.
پاسخ:‌تا پایان سال 1391، آقای شجاعی جمعاً ۱۲ سال در این شرکت مشغول بکار بوده است لذا از استحقاق دریافت ۱۲ ماه آخرین حقوق به عنوان مزایای پایان کار برخوردار می¬باشد.
مانده پایان سال ذخیره- ریال 120.000.000=12×10.000.0000
هزینه مزایای پایان خدمت طی سال 1391- ریال:
22.000.000=98.000.000-120.000.000
29/12/1391 هزینه مزایای پایان خدمت کارکنان 22.000.000
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان 22.000.000
عیدی و پاداش
به موجب قوانین و مقررات،‌ کلیه کارگاههای مشمول قانون کار مکلفند به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کار معادل شصت روز آخرین مزد، به عنوان عیدی و پاداش بپردازند. مبلغ پرداختی از این بابت به هر یک از کارکنان نبایستی از معادل نود روز حداقل مزد روزانه قانونی تجاوز نماید. مبلغ پرداختی به کارکنانی که کمتر از یک سال در کارگاه کار کرده¬اند باید به ماخذ شصت روز مزد و به نسبت ایام کارکرد در سال محاسبه شود.
واحدهای تجاری می¬توانند از طریق طرح¬های پاداش مبتنی بر سهام یا طرح پاداش مبتنی بر عملکرد نیز در کارکنان خود ایجاد انگیزه نمایند. همچنین در اجرای ماده 241 قانون تجارت، نسبت معینی از سود خالص سال مالی شرکت ممکن است جهت پاداش هیأت مدیره در نظر گرفته شود که در شرکت¬های سهامی عام از پنج درصد و در شرکت¬های سهامی خاص از ده درصد سودی که در همان سال به صاحبان سهام پرداخت می¬شود تجاوز نخواهد کرد.
مبنای محاسبه پاداش ممکن است سود قبل از کسر پاداش یا مالیات و یا سود پس از کسر مالیات یا پاداش باشد در هر صورت، صرفنظر از مبنای محاسبه آن، پاداش یک نوع هزینه بوده و در صورت سود و زیان به عنوان هزینه عملیاتی طبقه¬بندی خواهد شد. البته سازمان امور مالیاتی کشور در مقابل دیدگاه هزینه¬ای پاداش، دیدگاه تقسیم سود را پذیرفته و پاداش پرداختی به مدیران را به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی نپذیرفته است.نحوه محاسبه مالیات حقوق
عیدی اسلانه یا پاداش آخر سال جمعاً معادل یک دوازدهم میزان معافیت مالیاتی موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات¬های مستقیم، از مالیات بر درآمد حقوق معاف خواهند بود. و مازاد بر آن بر جمع سایر دریافتی¬های حقوق¬بگیر اضافه شده و مشمول مالیات حقوق فرا خواهد گرفت. این مشمولیت فارغ از پرداخت یا عدم پرداخت عیدی و پاداش به مدیران و کارکنان خواهد بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
پاداش¬های دیگری از قبیل پاداش بستن حساب¬ها و تهیه صورتهای مالی نیز مطرح هستند که برخی از واحدهای تجاری در پایان سال مالی، به طرفیت حساب ذخیره به عنوان هزینه سال مالی ثبت می¬نمایند و به مرور در سال مالی بعد،‌سهم هر یک از کارکنان را از این پاداش مشخص نموده و در وجه آنان پرداخت می¬نمایند. چنین پاداش¬هایی نیز در هنگام ثبت به عنوان هزینه در پایان سال مالی مشمول مالیات حقوق می¬باشند و مودیان مالیاتی موظف به انجام تکالیف قانونی خود خواهند بود.
مثال: فرض کنید کارگری با حقوق ماهانه 4.000.000 ریال در سال 1391 مشمول قانون کار می¬باشد و حداقل حقوق و دستمزد ماهانه سال 139۱ نیز مبلغ 3.897.000 ریال می¬باشد عیدی وی معادل دو برابر دستمزد به مبلغ 8.000.000 ریال خواهد بود که از سه برابر حداقل دستمزد به مبلغ 11.691.000 ریال کمتر است در صورتی که معافیت سالانه حقوق موضوع ماده 84 قانون مالیات¬های مستقیم مبلغ 27.240.000 ریال و نرخ مالیات حقوق قابل اعمال ده درصد (10٪) باشد داریم:
یک دوازدهم معافیت عیدی- ریال
2.270.000= 12÷27.240.000
عیدی مشمول مالیات – ریال
5.730.000= 2.270.000-8.000.000
مالیات عیدی- ریال
573.000= 10٪×5.730.000
مبلغ عیدی قابل پرداخت به کارگر- ریال:‌
7.427.000=573.000-8.000.000
با توجه به محاسبات فوق چنانچه مبلغ عیدی به کارگر پرداخت نیز بشود ثبت زیر انجام می¬گیرد:
هزینه حقوق و دستمزد – عیدی 8.000.000
وجوه نقد 7.427.000
مالیات پرداختی 573.000
نکته: عیدی آخر سال کارمندان دولت با تصویب هیات وزیران تعیین می¬شود.
مثال۱: شخصی از ابتدای سال 1394 در کارگاهی مشغول به کار است و اطلاعات مربوط به حقوق و دستمزد دریافتی وی در تیرماه سال 1394 به شرح ذیل می¬باشد:
۱- حقوق و دستمزد مستمر نقدی در تیرماه ( پس از کسر معافیت ماده 91 ق.م.م)‌80.000.000 رایلا ست.
۲- جمع حقوق و دستمزد مستمر نقدی تا پایان خردادماه (پس از کسر معافیت مانده 91 ق.م.م) 240.000.000 ریال است.نحوه محاسبه مالیات حقوق
۳- مزایای مستمر غیر نقدی، در تیرماه (پس از وضع وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر می¬شود) 9.800.000 ریال است.نحوه محاسبه مالیات حقوق
4- جمع حقوق و دستمزد مستمر غیرنقدی تا پایان خردادماه (پس از وضع وجوهی که از این بابت از حقوق کارمند کسر می¬شود) 29.400.000 ریال است.
5- مزایای غیر مستمر غیرنقدی در تیرماه 15.000.000 ریال است.
6- مزایای غیرمستمر غیرنقدی تا پایان خردادماه 54.000.000 ریال است.
7- مزایای غیرمستمر نقدی در تیرماه (پس از کسر معافیت ماده ۹۱ ق.م.م)‌12.000.000 ریال است.
8- جمع مزایای غیر مستمر نقدی تا پایان خردادماه (پس از کسر معافیت ماده 91 ق.م.م) 68.000.000 ریال است.
9- جمع مالیات متعلق شخص مذکور تا پایان خردادماه سال 1394 جمعاً مبلغ 43.375.000 ریال است.
10- معافیت مالیاتی سالانه موضوع ماده ۸۴ ق.م.م برای سال 1394 به مبلغ 138.000.000 ریال می¬باشد.
11- معافیت مالیاتی سالانه مزایای غیرنقدی برای سال 1394 مبلغ 23.000.000 ریال می¬باشد.
مطلوبست محاسبه مالیات حقوق تیرماه ایشان.
پاسخ
جمع حقوق و دستمزد نقدی مستمر تا پایان تیرماه
320.000.000= 240.000.000-80.000.000
حقوق و دستمزد مستمر نقدی سالانه

جمع حقوق و دستمزد مستمر غیرنقدی تا پایان تیرماه:
39.200.000= 29.400.000+9.800.000
حقوق و دستمزد مستمر غیرنقدی سالانه:

سقف معافیت دو دوازدهم نقدی¬ها

حقوق و دستمزد مستمر غیرنقدی مشمول:
94.600.000=23.000.000-117.600.000
حقوق ودستمزد مستمر نقدی وغیرنقدی مشمول:
1.054.600.000=94.600.000+960.000.000
حقوق و دستمزد مستمر نقدی و غیرنقدی مشمول اعمال نرخ:
916.600.000=138.000.000-1.054.600.000
سقف 7 برابر معافیت سالانه 966.000.000= 7× 138.000.000
چون حقوق و دستمزد نقدی و غیرنقدی مشمول عامال نرخ کمتر از سقف 7 برابر معافیت سالانه می¬باشد لذا کلاً‌به نرخ 10٪ مشمول اعمال نرخ قرار می¬گیرد:
مالیات سالانه حقوق و دستمزد مستمر نقدی و غیرنقدی:
91.660.000=10٪×916.600.000
مالیات مستمر نقدی و غیرنقدی تا پایان تیرماه:

جمع غیرمستمر غیرنقدی تا پایان تیرماه:
69.000.000=54.000.000+15.000.000
با توجه به اینکه این شخص از معافیت دو دوازدهم حقوق و مزایای غیرنقدی موضوع بند ۱۳ ماده ۹۱ ق.م.م در محاسبات قبلی (در بخش حقوق و دستمزد مستمر غیرنقدی) بطور کامل استفاده نموده است لذا کل 69.000.000 ریال مشمول اعمال نرخ خواهدبود.
جمع غیرمستمر نقدی تا پایان تیرماه
80.000.000=68.000.000+12.000.000
جمع غیرمستمر نقدی و غیرنقدی تا پایان تیرماه:
149.000.000=80.000.000+69.000.000
سقف هفت برابر معافیت سالانه حقوق در سال 1394 مبلغ 966.000.000 ریال می¬باشد که این حقوق بگیر از مبلغ 916.600.000 ریال آن در محاسبات قبلی استفاده نموده است لذا حقوق و دستمزد غیرمستمر نقدی و غیرنقدی ایشان نیز نسبت به مبلغ 49.400.000 ریال (916.600.000-966.000.000) مشمول نرخ 10٪ بوده و مابقی به نرخ ۲0٪ مشمول مالیات خواهد بود:نحوه محاسبه مالیات حقوق

مالیات غیرمستمر
مالیات کل تا پایان تیرماه 55.413.333= 24.860.000+30.553.333
مالیات تیرماه- ریال: 13.038.333= 42.375.000-55.413.333
مثال۲: شخصی از ابتدای سال 1393 در کارگاهی مشغول به کار است اطلاعات مربوط به حقوق و دستمزد دریافتی ایشان در تیرماه سال 1393 بشرح ذیل می¬باشد:
۱- حقوق و دستمزد مستمر نقدی در تیرماه 14.000.000 ریال است.
۲- جمع حقوق و دستمزد مستمر نقدی تا پایان خردادماه 42.000.000ریال است.
3- مزایای مستمر غیرنقدی در تیرماه 1.400.000 ریال است.
4- جمع مزایای مستمر غیرنقدی تا پایان خردادماه 4.200.000 ریال است.
5- مزایای غیر مستمر غیرنقدی در تیرماه 5.000.000 ریال است.
6- جمع مزایای غیرمستمر غیرنقدی تا پایان خردادماه 18.000.000 ریال است.
7- مزایای غیرمستمر نقدی در تیرماه 3.000.000 ریال است.
8- جمع مزایای غیرمستمر نقدی تا پایان خردادماه 17.000.000 ریال است.
9- جمع مالیات پرداخت شده شخص مذکور تا پایان خردادماه سال 1393 جمعاً 1.995.000 ریال است.
10- معافیت مالیاتی سالانه موضوع ماده 84 ق.م.م برای سال 139۳ به مبلغ 120.000.000 ریال می¬باشد.
پاسخ:
جمع مستمر نقدی تا پایان تیرماه
560.000.000=42.000.000+14.000.000
جمع مستمر نقدی سالانه
جمع مستمر غیرنقدی تا پایان تیر 5.600.000=4.200.000+1.400.000
جمع مستمر غیرنقدی سالانه
سقف معافیت دو دوازدهم غیرنقدی¬ها
مستمر غیرنقدی کمتر از دودوازدهم است:‌
(3.200.000)=20.000.000-16.800.000
جمع مستمر نقدی مشمول اعمال نرخ
48.000.000=120.000.0000-168.000.00
سقف 7 برابر معافیت سالانه
840.000=7×120.000.000
مالیات سالانه مستمرها
4.800.000=10٪×48.000.000
مالیات مستمرها تا پایان تیرماه

جمع غیرمستمر غیرنقدی تا پایان تیرماه
23.000.000=18.000.000+5.000.000
مزایای غیرنقدی این حقوق¬بگیر حداکثر تا سقف 20.000.000 ریال از مالیات معاف می¬باشد که این حقوق¬بگیر قبلاً از 16.800.000 ریال آن استفاده نموده است، لذا داریم:
3.200.000=16.800.000-20.000.000
غیرمستمر غیرنقدی مشمول 19.800.000=3.200.000-23.000.000
جمع غیرمستمری نقدی تا پایان تیرماه:
20.000.000=17.000.000+3.000.000
جمع غیرمستمری¬های مشمول اعمال نرخ:
39.800.000=20.0000.000+19.800.000
مالیات غیرمستمرها
3.980.000=10٪×39.800.000
مالیات تا پایان تیرماه
5.580.000=3.980.000+1.600.000
مالیات تیرماه
3.585.000=1.995.000-5.580.000
مثال۳: آقای افتخاری از ابتدای سال 1392 در یک شرکت خصوصی استخدام شده است. حقوق و مزایای دریافتی ایشان در فروردین ماه بشرح ذیل می¬باشد:
حقوق پایه: 8.000.000 ریال
فوق¬العاده سختی کار: 2.000.000 ریال
فوق¬العاده اشتغال خارج از مرکز 1.000.000 ریال
اضافه کار: 3.000.000 ریال
پاداش: 2.000.000 ریال
مطلوب است محاسبه مالیات حقوق فروردین ماه ایشان با فرض اینکه معافیت سالانه حقوق در سال 1392 به مبلغ 100.000.000 ریال و دریافتی¬ها بابت اضافه کار و پاداش غیرمستمر و مابقی دریافتی¬ها مستمر باشد.
پاسخ:‌
جمع مستمرها در فروردین:‌
11.000.000=1.000.000+2.000.000+8.000.000
جمع مسترهای سالانه
132.000.000=12×11.000.000
مستمرهای سالانه مشمول اعمال نرخ:
32.000.000=100.000.000-132.000.000
مالیات سالانه مستمرها 3.200.000=10٪×32.000.000
مالیات فروردین مستمرها 266.667=12+3.200.000
جمع غیرمستمرها 5.000.000=2.000.000+3.000.000
مالیات غیرمستمرها 500.000=10٪×5.000.000
جمع مالیات فروردین¬ماه 7666.667= 500.000+266.667
مثال۴: آقای سالم از ابتدای سال 1392 در یک شرکت خصوصی استخدام شده است. حقوق و مزایای دریافتی ایشان در فروردین ماه بشرح ذیل می¬باشد:
حقوق پایه: 8.000.000 ریال
فوق¬العاده سختی کار: 2.000.000 ریال
فوق¬العاده اشتغال خارج از مرکز: 1.00.000 ریال
اضافه کار: 8.000.000ریال
پاداش طی سال: 5.000.000 ریال
مطلوب است محاسبه مالیات حقوق فروردین ماه ایشان با فرض اینکه معافیت سالانه حقوق در سال 1392 به مبلغ 100.000.000 ریال و دریافتی¬ها بابت اضافه کار و پاداش غیرمستمر و مابقی دریافتی¬ها مستمر باشد.
پاسخ:
جمع مستمرها 11.000.000=1.000.000+2.000.000+8.000.000
جمع مستمرهای سالانه 132.000.000= 12×11.000.000
مستمرهای مشمول اعمال نرخ
32.000.000=100.000.000-132.000.000
مالیات سالانه مستمرها 3.200.000=10٪×32.000.000
مالیات فروردین مستمرها 266.667=12+3.200.000
جمع غیرمستمرها 13.000.000=5.000.000+8.000.000
با توجه به اینکه حقوق پرداختی پس از کسر معافیت سالانه و سایر معافیت¬ها تا سقف 42.000.000 ریال به نرخ 10٪ و مازاد بر آن به نرخ¬های مقرر در ماده ۱۳۱ ق.م.م مشمول مالیات حقوق می¬باشد لذا به دلیل اینکه قبلاً 32.00.000 ریال از حقوق دریافتی این حقوق بگیر قبلاً به نرخ 10٪ مشمول مالیات قرار گرفته است لذا داریم:
10.000.000=32.000.000-42.000.000
مالیات غیر مستمرها
کل مالیات فروردین¬ماه 1.866.667=1.600.000.000+266.667
مثال 5: آقای فرامرزی از ابتدای سال 1391 در یک شرکت دولتی استخدام و شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته شده است. حقوق و مزایای دریافتی ایشان در فروردین ماه بشرح ذیل می¬باشد:
حقوق پایه: 8.000.000 ریال
فوق¬العاده سختی کار: 2.000.000 ریال
حق عائله¬مندی و اولاد: 1.000.000 ریال
اضافه کار:‌3.000.000 ریال
پاداش طی سال: 2.000.000 ریال
مطلوب است محاسبه مالیات حقوق فروردین ماه ایشان با فرض اینکه معافیت سالانه حقوق در سال 1391 به مبلغ 66.000.000 ریال و دریافتی¬ها بابت اضافه کار و پاداش غیرمستمر و مابقی دریافتی¬ها مستمر باشد.
پاسخ:
حق عائله¬مندی و اولاد در بخش دولتی مشمول مالیات نمی-باشد.
جمع مستمرها در فروردین¬ماه 10.000.000=2.000.000+8.000.000
جمع مستمرهای سالانه 120.000.000=12×10.000.000
مستمرهای مشمول اعمال نرخ: 54.000.000=66.000.000-120.000.000
مالیات غیر مستمرها
مالیات مستمرها قبل از بخشودگی
مالیات مستمرها پس از بخشودگی مناطق کمتر توسعه یافته:
225.000=50٪ × 550.000
غیرمستمرهای فروردین: 5.000.000=2.000.000+3.000.000
با توجه به اینکه آخرین نرخ مالیات اعمال شده برای مستمرها نرخ ۲0٪ می¬باشد لذا جهت محاسبه مالیات غیرمستمرها از نرخ ۲0٪ شروع خواهیم کرد.
مالیات غیرمستمرها قبل از بخشودگی 1.000.000= 20٪ × 5.000.000
مالیات غیرمستمرها پس از بخشودگی 500.000= 50٪×1.000.000
کل مالیات فروردین ماه 725.000=500.000+225.000
مثال 6: آقای یگانه از ابتدای سال 1390 در یک شرکت خصوصی استخدام شده است. حقوق و مزایای دریافتی ایشان در فروردین ماه بشرح ذیل می¬باشد:
حقوق پایه: 11.000.000 ریال
فوق¬العاده بدی آب¬وهوا: 2.000.000 ریال
هزینه مهدکودک و غذا- نقدی 1.000.000 ریال
اضافه کار: 3.000.000 ریال
پاداش طی سال 2.000.000 ریال
خواروبار- غیرنقدی: 7.000.000 ریال
مطلوب است محاسبه مالیات حقوق فروردین ماه ایشان با فرض اینکه معافیت سالانه حقوق در سال 1390 به مبلغ 58.200.000 ریال و دریافتی¬ها بابت مهدکودک و غذا،‌اضافه کار، ‌پاداش و خواروبار غیر مستمر و مابقی دریافتی¬ها مستمر باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
پاسخ:
جمع مستمر نقدی فروردین 13.000.000=2.000.000+11.000.000
جمع مستمر نقدی سالانه 156.000.000=12×13.000.000
مستمرهای نقدی مشمول اعمال نرخ 97.800.00= 58.200.000-156.000.000

جمع مالیات 15.360.000
غیرمستمرها
مالیات مستمرهای نقدی فروردین ماه 1.280.000= 12÷15.360.000
جمع غیرمستمرهای نقدی فروردین:
6.000.000=2.000.000+3.000.000+1.000.000
سقف معافیت غیرنقدی¬ها
غیرنقدی¬ها زیر سقف معافیت است:
(2.700.000)=9.700.000-7.000.000
2.200.000=55.800.000-58.000.000
مالیات غیرمستمرهای نقدی فروردین
کل مالیات فروردین ماه 2.260.000=980.000+1.280.000
مثال 7: آقای اسدی از ابتدای سال 1390 در یک شرکت خصوصی استخدام شده است حقوق و مزایای دریافتی ایشان در فروردین ماه بشرح ذیل می¬باشد:
حقوق پایه: 11.000.000 ریال
فوق¬العاده بدی آب و هوا: 2.000.000 ریال
هزینه مهدکودک و غذا- نقدی 1.000.000 ریال
اضافه کار: 3.000.000 ریال
پاداش طی سال 2.000.000 ریال
خواروبار- غیرنقدی: 12.000.000 ریال
مطلوب است محاسبه مالیات حقوق فروردین ماه ایشان با فرض اینکه معافیت سالانه حقوق در سال 1390 به مبلغ 58.200.000 ریال و دریافتی¬ها بابت مهدکودک و غذا، اضافه کار، پاداش و خواروبار غیرمستمر و مابقی دریافتی¬ها مستمر باشد.نحوه محاسبه مالیات حقوق
پاسخ:
جمع مستمر نقدی فروردین 13.000.000=2.000.000+11.000.000
جمع مستمر نقدی سالانه 156.000.000=12×13.000.000
مستمرهای نقدی مشمول اعمال نرخ:
97.800.000=58.2000.000-156.000.000
جمع مالیات سالانه مستمرها
مالیات مستمرهای نقدی فروردین ماه 1.280.000=12÷15.360.000
جمع غیرمستمری¬های نقدی فروردین ماه:
6.000.000=2.000.000+3.000.000+1.000.000
سقف معافیت غیرنقدی¬ها
غیرنقدی¬های مشمول مالیات 2.300.000=9.700.000-12.000.000
کل غیرمستمرهای مشمول اعمال نرخ:
8.300.000=2.300.000+6.000.000
2.200.000=55.800.000-58.000.000
جمع غیرمستمرها
کل مالیات فروردین ماه 2.720.000= 1.440.000+1.280.000
مثال 8: آقای محمدطاها از مهرماه سال 1392 در یک شرکت خصوصی استخدام شده است. حقوق و مزایای دریافتی ایشان در فروردین ماه بشحر ذیل می¬باشد:
حقوق پایه: 40.000.000 ریال
فوق¬العاده ویژه: 4.000.000 ریال
حق عائله¬مندی و اولاد: 1.200.000 ریال
دریافتی بابت مهدکودک و ایاب ذهاب: 2.000.000 ریال
اضافه کار: 5.000.000 ریال
بن کارت اعتباری با قابلیت برداشت وجه نقد: 3.000.0000
خواروبار غیرنقدی دریافتی با قیمت تمام شده برای کارفرما به مبلغ 1.000.000 ریال
نامبرده از مسکن با اثاثیه نیز استفاده می¬نماید.
مطلوب است محاسبه مالیات حقوق مهرماه ایشان با فرض اینکه معافیت سالانه حقوق در سال 1392 به مبلغ 100.000.000 ریال و دریافتی¬ها بابت مهدکودک، ایاب¬ذهاب، اضافه کار،‌بن کارت اعتباری و خواروبار غیرمستمر و مابقی دریافتی¬ها مستمر باشد.
پاسخ:
جمع مستمرهای نقدی مهرماه
45.200.000=1.200.000+4.000.000+40.000.000
جمع مستمرهای نقدی سالانه 542.400.000=12×45.200.000
سقف معافیت غیرنقدی¬ها
تقویم مسکن با اثاثیه به نقد 135.600.000= 25٪×542.400.000
مستمرغیر نقد مشمول 118.933.333=16.667.667-135.600.000
مستمرهای مشمول قبل از معافیت سالانه:
661.333.333=118.933.333+542.400.000
مستمرهای مشمول اعمال نرخ:
561.333.333=100.000.000-661.333.333
مالیات سالانه مستمرها
مالیات مستمرهای مهرماه 225.000=12÷146.700.000
جمع غیرمستمرهای نقدی مهرماه:
10.000.000=3.000.000+5.000.000+2.000.000
جمع غیرمستمرهای مهرماه 11.000.000=1.000.000+10.000.000
مالیات غیرمستمرها 3.300.000=30٪ 11.000.000
جمع کل مالیات مهرماه 15.525.000=3.300.000+12.225.000
مثال9: آقای امینی از ابتدای سال 1392 در یک شرکت خصوصی استخدام شده است. حقوق و مزایای دریافتی ایشان در فروردین ماه بشرح ذیل می¬باشد:نحوه محاسبه مالیات حقوق
حقوق پایه: 4.500.000 ریال
فوق¬العاده ویژه: 4.000.000 ریال
حق عائله¬مندی و اولاد: 500.000 ریال
دریافتی بابت مهدکودک، ایاب¬ذهاب 2.000.000 ریال
اضافه کار: 40.000.000 ریال
بن کارت اعتباری با قابلیت برداشت وجه نقد 3.000.000 ریال
خواروبار دریافتی بصورت غیرنقدی با قیمت تمام شده برای کارفرما به مبلغ 20.000.000 ریال
نامبرده از اتومبیل بدن راننده استفاده می¬نماید.
مطلوب است محاسبه مالیات حقوق فروردین ماه ایشان با فرض اینکه معافیت سالانه حقوق در سال 1392 به مبلغ 100.000.000 ریال و دریافتی¬ها بابت مهدکودک، ایاب¬ذهاب، اضافه کار، بن کارت اعتباری و خواروبار غیرمستمر و مابقی دریافتی¬ها مستمر باشد.
پاسخ:
جمع مستمرهای نقدی فروردین:‌
9.000.000=500.000+4.000.000+4.500.0000
جمع مستمرهای نقدی سالانه 108.000.000=12×9.000.000
سقف معافیت غیرنقدی¬ها
تقویم اتومبیل بدون راننده به نقد 5.400.000=5٪×108.000.000
اتومبیل بدون راننده مشمول نیست:
(11.266.667)=5.400.000-16.667.667
جمع مستمرهای مشمول اعمال نرخ:
8.000.000=100.000.000-108.000.000
مالیات سالانه مستمرها 800.000=10٪×8.000.000
مالیات مستمرها در فروردین 66.667=12÷800.000
جمع غیرمستمرهای نقدی:
45.000.000=3.000.000+40.000.000+2.000.000
غیرمستمرهای غیرنقد مشمول: 8.733.333=11.266.667-20.000.000
غیرمستمرهای مشمول اعمال نرخ:
53.733.333=8.733.333+45.000.000
نرخ مالیات این حقوق¬بگیر تا سقف 42.000.000 ریال به نرخ 10٪ خواهد بود که قبلاً 8.000.000 ریال به نرخ 10٪ محاسبه شده است لذا داریم:نحوه محاسبه مالیات حقوق
34.000.000=8.000.000-42.000.000
جمع مستمر مالیات غیرمستمرها
کل مالیات فروردین¬ماه 7.413.334=7.346.667+66.667
مثال ۱۰: آقای بهمنی از ابتدای سال 1394 به عنوان کارمند استخدام شده است از ابتدای اردیبهشت¬ماه همان سال، ایشان قرارداد حق¬الزحمه¬ای یکساله نیز با کارفرمای خود منعقد نمودند که منجر به افزایش دریافتی حقوق و مزایای اصلی و مستمر ایشان گردید چنانچه اطلاعات فروردین و اردیبهشت ماه حقوق اصلی و مستمر ایشان گردید چنانچه اطلاعات فروردین و اردیبهشت¬ماه حقوق و مزایای ایشان بشرح ذیل باشد مطلوبست محاسبه مالیات حقوق فروردین و اردیبهشت¬ماه؟‌معافیت سالانه حقوق در سال 1394 به مبلغ 138.000.000 ریال بوده است.نحوه محاسبه مالیات حقوق

عنوان فروردین ماه- سال اردیبهشت¬ماه- ریال
حقوق اصلی مستمر 15.000.000 25.000.000
فوق¬العاده ویژه مستمر 10.000.000 15.000.000
اضافه کار غیرمستمر 2.000.000 4.000.000
از مسکن با اثاثیه مستمر استفاده می¬نماید استفاده می¬نماید.
پاسخ:
محاسبات فروردین ماه
جمع مستمرهای نقدی فروردین:
25.000.000=10.000.000+15.000.000
جمع مستمرهای نقدی سالانه 300.000.000=12×25.000.000
تقویم مسکن با اثاثیه به نقد 75.000.000= 25٪×300.000.000
سقف معافیت غیرنقدی¬ها
مستمرهای غیرنقد مشمول 52.000.000=23.000.000-75.000.000
مستمرهای مشمول قبل از معافیت سالانه:‌
214.000.000=138.000.000-352.000.000
7 برابر سقف معافیت: 966.000=7×138.000.000
چون جمع مستمرهای مشمول اعمال نرخ کمتر از 966.000.000 ریال می¬باشد لذا کلا به نرخ 10٪ مشمول مالیات حقوق می¬باشد:
مالیات سالانه مستمرها 21.400.000=10٪×214.000.000
مالیات فروردین ماه مستمرها 1.783.333= 12÷21.400.000
مالیات غیرمستمرها 200.000=10٪×2.000.000
کل مالیات فروردین¬ماه 1.983.333=200.000+1.783.333
محاسبات اردیبهشت¬ماه:
جمع مستمرهای نقدی فروردین و اردیبهشت:
65.000.000=15.000.000+25.000.000+10.000.000+15.000.000
جمع مستمرهای نقدی سالانه
تقویم مسکن با اثاثیه به نقد 97.500.000=25٪×390.000.000
مستمرهای غیرنقد مشمول 74.500.000=23.000.000-97.500.000
مستمرهای مشمول قبل از معافیت سالانه:
464.500.000=74.500.000+390.000.000
مستمرهای مشمول اعمال نرخ:
326.500.000=138.000.000-464.500.000
مالیات سالانه مستمرها 32.650.000=10٪×326.500.000
مالیات مستمرهای فروردین و اردیبهشت:

مالیات مستمرهای اردیبهشت 3.658.334=1.783.333-5.441.667
جمع غیرمستمرهای نقدی فروردین و اردیبهشت:
6.000.000=4.000.000+2.000.000
مالیات غیرمستمرهای نقدی فروردین و اردیبهشت:
600.000=10٪×6.000.000
مالیات غیرمستمری¬های نقدی اردیهبشت 400.000=200.000-600.000
کل مالیات اردیبهشت ¬ماه: 4.058.334=400.000+3.658.334
مثال۱۱: (آزمون ورودی عضویت در جامعه حسابداران رسمی ایران سال 1389)‌حقوق و مزایای ماهانه یک کارمند شرکت خصوصی در سال 1389 بشرح ذیل می¬باشد:
حقوق: ‌6.000.000 ریال
اضافه کاری و کارانه مستمر: 1.500.000 ریال
حق عائله¬مندی: 500.000 ریال
حق اولاد: 250.000 ریال
مزایای غیرنقدی: 750.000 ریال
جمع: 9.000.000 ریال
سایر اطلاعات بشرح زیر می¬باشد:
۱- ایشان در سال 1389 مبلغ 12.500.000 ریال بابت بازخرید مرخصی استفاده نشده دریافت نموده است.
2- فوق¬العاده مأموریت داخل کشور پرداختی به این کارمند در سال 1389 جمعاً مبلغ 10.000.000 ریال بوده است.
3- عیدی و پاداش آخر سال ایشان جمعاً مبلغ 6.375.000 ریال می¬باشد.
4- هزینه¬های درمان پرداختی توسط ایشان در سال 1389 جمعاً مبلغ 5.000.000 ریال بوده که مورد تایید قرار گرفته است.نحوه محاسبه مالیات حقوق
مطلوبست تعیین مالیات حقوق و مزایای این کارمند در سال 1389.
پاسخ:
جمع دریافت¬های نقدی ماهانه:
8.250.000=250.000+500.000+1.500.00+6.000.000
جمع دریافتی¬های نقدی سالانه 99.000.000=12×8.250.000
جمع مزایای غیرنقدی سالانه 9.000.000=12×750.000
سقف معافیت غیرنقدی¬ها
غیرنقدی¬های مشمول 250.000=8.750.000-9.000.000
سقف معافیت عیدی
عیدی و پاداش مشمول 2.000.000=4.375.000-6.375.000
جمع دریافتی¬های نقدی سالانه 99.000.000
مزایای غیرنقدی مشمول 250.000
عیدی و پاداش مشمول 2.000.000
بازخرید مرخصی 12.500.000
هزینه¬های درمان (5.000.000)
جمع حقوق و مزایا قبل از معافیت سالانه 108.750.000
کسر می¬شود معافیت سالانه 52.500.000
مانده حقوق مشمول اعمال نرخ 56.250.000
کل مالیات حقوق سال 89
پیوست ۳
فهرست شرکتهای واگذارشده سهام کنترلی موضوع بند 5-24 قانون بودجه سال 1391 کل کشور
ردیف نام شرکت ردیف نام شرکت
1 نیروگاه گازی شهید زنبق یزد 10 نیروگاه طوس
2 فنی مهندسی نوین معدن 11 نیروگاه زاگرس
3 نیروگاه سیکل ترکیبی شریعتی مشهد 12 گروه هتلهای هما
4 هواپیمایی خدمات ویژه 13 ماشین¬سازی پارس
5 کالای پتروشیمی 14 نیروگاه شهید منتظر قائم
6 بازرگانی معادن و صنایع معدنی ایران (خدمات بازرگانی فولاد) 15 تولید نیروی برق سنندج
7 غیرصنعتی گاز ایران 16 ذوب¬آهن اصفهان
8 خدمات مهندسی ساختمان و تاسیسات راه¬آهن 17 فولاد خوزستان
9 نیروگاه مشهد
پیوست 4
میزان معافیت سالیانه موضوع ماده 84 قانون به تفکیک سال
سال میزان معافیت به ریال سال میزان معافیت به ریال سال میزان معافیت به ریال
81 000/400/17 82 000/200/19 83 000/000/21
84 000/800/22 85 000/920/25 86 000/240/27
87 000/400/29 88 000/000/50 89 000/500/52
90 000/200/58 91 000/000/66 92 000/000/100
93 120.000.000 94 138.000.000
پیوست 5
فهرست موافقتنامه¬های اجتناب از اخذ مالیات مضاعف و تاریخ لازم¬الاجراشدن آنها
ردیف نام کشور تاریخ لازم¬الاجراشدن قرارداد
هجری شمسی میلادی
1 آلمان 29/9/1347 20/12/1968
2 فرانسه 16/8/1352 7/11/1973
۳ ارمنستان 20/4/1376 11/7/1997
4 آفریقای جنوبی 2/9/1377 23/11/1998
5 قزاقستان 14/1/1378 3/4/1999
6 ترکمنستان 12/5/1378 3/8/1999
7 لبنان 30/9/1379 20/1/2001
8 گرجستان 26/11/1379 14/12/2001
9 اکراین 4/7/1380 26/9/2001
10 بلاروس 24/8/1380 5/11/2001
11 سوریه 12/9/1380 3/12/2001
12 سری¬لانکا 5/10/1380 26/12/2001
13 فدراسیون روسیه 16/1/1381 5/4/2002
14 چین 23/5/1382 14/8/2003
15 فدرال سوئیس 10/10/1382 31/12/2003
16 پاکستان 14/12/1382 4/3/2004
17 اتریش 21/4/1383 11/7/2004
18 ازبکستان 26/10/1383 15/1/2005
19 ترکیه 4/12/1383 22/2/2005
20 مالزی 26/1/1384 15/4/2005
21 تونس 24/3/1384 14/6/2005
22 قرقیزستان 25/6/1384 16/9/2005
23 اسپانیا 10/11/1384 31/1/2006
24 بلغارستان 8/4/1385 29/6/2006
25 لهستان 10/9/1385 1/12/2006
26 ونزوئلا 23/10/1385 13/1/2007
27 بحرین 11/10/1386 1/1/2008
28 رومانی 30/3/1387 19/5/2008
29 کرواسی 9/8/1387 30/10/2008
30 سودان 18/3/1388 8/6/2009
31 سلطنت عمان 14/5/1388 5/8/2009
32 کره جنوبی 17/9/1388 8/12/2009
33 آذربایجان 5/11/1388 25/1/2010
34 الجزایر 25/12/1388 16/3/2010
35 قطر 30/6/1389 21/9/2010
36 اندونزی 10/9/1389 1/12/2010
37 کویت 23/11/1389 12/3/2011
38 اردن 11/6/1387 1/9/2008
39 صربستان 25/9/1390 16/12/2011
40 تاجیکستان 15/8/1391 5/11/2011
41 مقدونیه 27/10/1392 17/1/2014
42 اسلوونی 10/2/1393 30/4/2014
پیوست 6:
صورتجلسه مورخ 19/12/1386 در خصوص نحوه و چگونگی رسیدگی و مطالبه مالیات¬های تکلیفی دانشگاه آزاد موضوع بخشنامه شماره 27484 مورخ 27/3/1387
نظر به اینکه دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان یک شخصیت حقوقی که دارای اقامتگاه قانونی در تهران می¬باشد،‌ فعالیت خود را در سراسر کشور از طریق واحدهای خود انجام می¬دهد لذا به منظور ایجاد وحدت رویه در خصوص نحوه و چگونگی پرداخت و مطالبه مالیات تکلیفی و حقوق دانشگاه آزاد اسلامی و سازمان امور مالیاتی کشور برگزار و با توجه به مقررات قانونی مقرر گردید:
الف- اداره امور مالیاتی صلاحیت دار جهت دریافت مالیات تکلیفی و حقوق:
۱- اداره امور مالیاتی صلاحیتدار برای دریافت مالیات-های تکلیفی و حقوق، اداره امور مالیاتی محل انجام فعالیت واحدهای دانشگاه می¬باشد در محدوده شهر تهران نیز اداره امور مالیاتی شرق تهران اداره امور مالیاتی صلاحیتدار برای دریافت مالیات¬های تکلیفی و حقوق می-باشد.
۲- واحدهای دانشگاه مکلفند مالیات¬های تکلیفی و مالیات حقوق را برابر مقررات کسر و ضمن رعایت سایر مقررات قانونی در خصوص ارائه لیست و فهرست مربوط مراتب را ظرف مهلت مقرر قانونی به حساب اداره امور مالیاتی ذیربط پرداخت و رسید دریافت نمایند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ب) اداره امور مالیاتی صلاحیتدار جهت رسیدگی به مالیات تکلیفی و حقوق:‌
۱- اداره امور مالیاتی صلاحیتدار جهت رسیدگی و مطالبه مالیات¬های تکلیفی و حقوق و جرایم متعلقه، اداره امور مالیاتی ذیصلاح برای رسیدگی به پرونده مالیاتی اقامتگاه قانونی دانشگاه (امور مالیاتی شرق تهران) می-باشد.
۲- ادارات امور مالیاتی دریافت¬کننده مالیات تکلیفی و حقوق در سراسر کشور مکلفند در ارتباط با رعایت مقررات قانونی در خصوص کسر و پرداخت به موقع مالیات تکلیفی و حقوق و سایر تکالیف قانونی در این ارتباط برای هر سال رسیدگی¬های لازم را ضمن مراجعه به واحدهای دانشگاه آزاد انجام و مراتب را با تکمیل فرم¬های پیوست حداکثر تا پایان تیرماه سال بعد به اداره امور مالیاتی صلاحیت¬دار جهت رسیدگی (شرق تهران) اعلام دارند. واحدهای دانشگاه آزاد مکلف به همکاری و ارائه هر گونه استناد و مدارک به ادارات امور مالیاتی مربوط می¬باشند.
3- واحداهی دانشگاه آزاد سراسر کشور مکلفند هر ساله گواهی مربوط به رعایت مقررات قانونی در خصوص کسر و پرداخت مالیات¬های تکلیفی و حقوق و سایر تکالیف قانونی در این ارتباط را از ادارات امور مالیاتی محل انجام فعالیت اخذ و به دانشگاه (اقامتگاه قانونی) ارائه نمایند. ادارات امور مالیاتی مربوط نیز مکلفند یک نسخه از گواهی صادره را حداکثر ظرف مدت ده روز از تاریخ صدور به اداره امور مالیاتی صلاحیتدار جهت رسیدگی و مطالبه مالیات¬های تکلیفی و حقوق (شرق تهران) ارسال دارند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
4- در صورتی که در زمان رسیدگی به مالیات تکلیفی و حقوقی توسط اداره امور مالیاتی رسیدگی¬کننده (شرق تهران) مشخص گردد دانشگاه آزاد و واحدهای تابعه آن نسبت به کسر و واریز مالیات تکلیفی و حقوق طبق مقررات و سایر تکالیف قانونی در این ارتباط اقدام ننموده¬اند و یا کمتر از میزان واقعی کسر و پرداخت نموده¬اند، پس از رسیدگی نسبت به صدور برگ مطالبه یا تشخیص مالیات حسب مورد برابر مقررات اقدام خواهد شد در این صورت نیز مالیات مورد مطالبه می¬بایست متناسب با فعالیت¬های انجام شده در محدوده هر اداره کل امور مالیاتی به حساب آن اداره کل پرداخت گردد.
5- اداره امور مالیاتی ذیصلاح برای دریافت جرایم موضوع ماده 197 و 199 قانون مالیات¬های مستقیم اداره امور مالیاتی رسیدگی کننده به مالیات تکلیفی و حقوقی می-باشد.
پیوست 7
صورتجلسه مورخ 4/6/1392 در خصوص نحوه و چگونگی رسیدگی و مطالبه مالیات¬های تکلیفی دانشگاه آزاد موضوع بخشنامه شماره 9188/200 مورخ 4/6/1392
نظر به اینکه دانشگاه پیام نور به عنوان یک شخصیت حقوقی که دارای اقامتگاه قانونی در تهران می¬باشد، فعالیت خود را در سراسر کشور از طریق دانشگاههای استانی، مراکز واحدهای خود انجام می¬دهد لذا به منظور ایجاد وحدت‌رویه در خصوص اداره امور مالیاتی صلاحیتدار جهت دریافت و نحوه و چگونگی مطالبه مالیات تکلیفی و حقوقی کارکنان دانشگاه، دانشگاههای استانی، مراکز وواحدهای تابعه آن جلسه¬ای با حضور نمایندگان دانشگاه پیام نور و سازمان امور مالیاتی کشور برگزار و با توجه به مقررات قانونی مقرر گردید.نحوه محاسبه مالیات حقوق
الف) اداره امور مالیاتی صلاحیت¬دار جهت دریافت مالیات تکلیفی و حقوق:
۱- اداره امور مالیاتی صلاحیتدار برای دریافت مالیات-های تکلیفی و حقوقی دانشگاه مزبور، اداره امور مالیاتی محل انجام فعالیت دانشگاههای استانی،‌مراکز و واحدهای آن دانشگاه می¬باشد. اداره امور مالیاتی صلاحیتدار ر ابرای دریافت مالیات¬های تکلیفی و حقوقی آن دانشگاه در محدوده شهر تهران اداره کل امور مالیاتی شمال استان تهران (شمیرانات) می¬باشد.
۲- دانشگاههای استانی، مراکز و واحدهای آن دانشگاه مکلفند مالیات¬های تکلیفی و مالیات حقوق کارکنان خود را ضمن رعایت سایر مقررات قانونی در خصوص ارائه لیست و فهرست مربوط کسر و ظرف مهلت قانونی به حساب اداره امور مالیاتی ذیربط واریز و رسید دریافت نمایند.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ب) اداره امور مالیاتی صلاحیتدار جهت رسیدگی به مالیات تکلیفی و حقوق:
۱- اداره امور مالیاتی صلاحیتدار جهت رسیدگی و مطالبه مالیات¬های تکلیفی و حقوق و جرایم متعلقه، اداره امور مالیاتی ذیصلاح برای رسیدگی به پرونده مالیاتی دانشگاه مزبور (اداره کل امور مالیاتی شمال استان تهران، شمیرانات) می¬باشد.
۲- ادارات امور مالیاتی دریافت¬کننده مالیات تکلیفی و حقوق در سراسر کشور مکلفند در ارتباط با رعایت مقررات قانونی در خصوص کسر و پرداخت به موقع مالیات¬های تکلیفی و حقوقی و سایر تکالیف قانونی در این ارتباط برای هر سال رسیدگی¬های لازم را ضمن مراجعه به دانشگاه-های استانی، مراکز و واحدهای دانشگاه پیام نور انجام و مراتب را با تکمیل فرم¬های پیوست حداکثر تا پایان تیرماه سال بعد به اداره امور مالیاتی صلاحیتدار جهت رسیدگی (اداره کل امور مالیاتی شمال استان تهران، شمیرانات) اعلام دارند. دانشگاههای استانی، مراکز و واحدهای دانشگاه پیام نور مکلف به همکاری و ارائه هر گونه اسناد و مدارک به ادارات امور مالیاتی مربوط می-باشند.
۳- دانشگاههای استانی،‌مراکز و واحدهای دانشگاه پیام نور سراسر کشور مکلفند هر ساله گواهی مربوط به رعایت مقررات قانونی در خصوص کسر و ادارات امور مالیاتی محل انجام فعالیت اخذ و به دانشگاه (اقامتگاه قانونی) ارائه نمایند. ادارات امور مالیاتی مربوط نیز مکلفند یک نسخه از گواهی صادره را حداکثر ظرف مدت ده روز از تاریخ صدور به اداره امور مالیاتی صلاحیتدار جهت رسیدگی و مطالبه مالیات¬های تکلیفی و حقوق (اداره کل امور مالیاتی شمال استان تهران، شمیرانات) ارسال دارند.
4- در صورتی که در زمان رسیدگی به مالیات تکلیفی و حقوق توسط اداره امور مالیاتی رسیدگی کننده (اداره کل امور مالیاتی شمال استان تهران، شمیرانات) مشخص گردد دانشگاه پیام نور، دانشگاههای استانی، مراکز و واحدهای تابعه آننسبت به کسر و واریز مالیات تکلیفی و حقوق طبق مقررات و سایر تکالیف قانونی در این ارتباط اقدام ننموده¬اند و یا کمتر از میزان واقعی کسر و پرداخت نموده¬اند. پس از رسیدگی نسبت به صدور برگ مطالبه را تشخیص مالیات حسب مورد برابر مقررات اقدام خواهد شد. در این صورت نیز مالیات مورد مطالبه می-بایست متناسب با فعالیت¬های انجام شده در محدوده هر اداره کل امور مالیاتی به حساب آن اداره کل پرداخت گردد.
5- اداره امور مالیاتی ذیصلاح برای دریافت جرایم موضوع ماده 197 و 199 قانون مالیات¬های مستقیم اداره امور مالیاتی رسیدگی کننده به مالیات تکلیفی و حقوق آن دانشگاه می¬باشد.
6- دانشگاه پیام نور بر اساس تصمیمات هیأت امناء دانشگاه بودجه تخصیصی و ابلاغی استانی و به تفکیک مراکز و واحدها را حداکثر تا پایان شهریورماه هر سال به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال می¬نماید. ضمناً‌در صورت هر گونه اصلاحیه مراتب به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام خواهد شد.
7- در ارتباط با مالیات تکلیفی و حقوق (با رعایت مهلت مرور زمان مالیاتی موضوع ماده 157 قانون مالیات¬های مستقیم برای مالیات حقوق) سنواتی که تاکنون مورد رسیدگی واقع نشده است (لغایت پایان سال 1391) ادارات امور مالیاتی مکلف به رعایت جزء ۲ بند (ب) این صورتجلسه بوده و باید حداکثر تا پایان سال جاری، ضمن رسیدگی به موضوع نتیجه را بشرح فرم¬های موضوع بند مذکور به اداره امور مالیاتی شمال استان تهران (شمیرانات) اعلام نمایند.

پیوست 8
جدول برآورد حقوق ومزایای ماهیانه اتباع خارجی (بخشنامه 52726 مورخ 6/11/77)
ردیف تابعیت/ شغل اروپای غربی،‌آمریکا، کانادا، ژاپن، برزیل کره جنوبی، مالزی، استرالیا،‌نیوزلند، اقیانوسه، آمریکای لاتین روسیه، کشورهای آسیای میانه، کشورهای اروپای شرقی ترکیه، لهستان،‌ مجارستان، چک، اسلواک، آفریقای جنوبی، یونان، قبرس، کشورهای خلیج فارس هند، پاکستان، مصر، لیبی بنگلادش، عراق، افغانستان کشورهای آفریقا و سایر ممالک معرفی نشده طی ستون¬های قبلی
دلار دلار دلار دلار دلار دلار دلار
1 مدیرعامل شرکت (سهامی با مسئولیت محدود و غیر) 7000 4900 2220 4200 2800 2100 2450
۲ نماینده عمده دفتر نمایندگی و شعب شرکت خارجی، بانک، بیمه،‌بازرسی کالا و تجهیزات 7000 4900 2220 4200 2800 2100 2450
۳ معاون مدیرعامل یا نماینده عمده، مدیرفروش،‌مالی/ اداری/ هماهنگی/ بازاریابی (خدمات بعد از فروش …) سوپروایزر نصب و راه¬اندازی 6000 4200 2760 3600 2400 1800 2100
4 مدیر قسمت کارشناسی ارشد (فنی، مالی/ اداری،‌فروش، بازاریابی، خدمات بعد از فروش) تکنسین ارشد 500 4500 2300 3000 2000 1500 1750
5 کارمند (مالی اداری/ فروش) بازاریابی/ مأمور تدارکات و خرید،‌سرتکنسین ماهر، سرکارگرماهر، آشپز، منشی، مترجم، نویسنده 4000 2100 1380 1800 1200 900 1050
6 کارگر ماهر، تکنسین، مهماندار، پرستار 3000 2100 1380 1800 1200 900 1050
7 خلبان 6000 4200 2760 2600 2400 1800 2100
8 کمک خلبان،‌مهندس پرواز 5000 3500 2300 3000 2000 1500 1750
9 پزشک، عضو هیأت علمی 6000 4200 2760 2600 2400 1800 2100
10 کارگر ساده 2500 1750 1150 1500 X X X
توضیح:
الف- مزایای غیرنقدی مسکن، اتومبیل و غیره (هزینه شهریه فرزندان، بلیط و غیره) که توسط کارفرما تعیین می¬شود به مبلغ فوق اضافه می¬گردد. (موضوع تبصره ماده 83) تأییدیه کتبی از کارفرما دریافت و با ممیز حوزه مودی کنترل شود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ب- در مواردی که مسکن توط کارفرما تأمین نشود معادل ۲0٪ به حقوق باید به شرح فوق اضافه شود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
ج- در مواردی دارای علامت (×) متعاقب استعلام حوزه، تعیین تکلیف خواهد شد.
د) هم¬ارز ریالی حقوق با توجه به نرخ برابری ارز مندرج در مفاد بخشنامه تعیین می¬گردد.

تغییرات فصل مالیات بر درآمد حقوق طی قانون اصلاح قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 31/4/1394 بشرح ذیل می-باشد که بایستی در استفاده از کتاب مدنظر قرار گیرد.
بند 16- متن زیر جایگزین ماده (84) قانون می¬شود:
ماده 84- میزان معافیت مالیاتی بر درآمد سالانه مشمول مالیات حقوق از یک یا چند منبع، هر ساله در قانون بودجه سنواتی مشخص می¬شود.
بند 17- متن زیر جایگزین ماده (85) قانون می¬شود:
ماده 85- نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان دولتی و غیردولتی مازاد بر مبلغ مذکور در ماده (84) این قانون و تا هفت برابر آن مشمول مالیات سالانه ده درصد (10٪) و نسبت به مازاد آن بیست درصد (۲0٪) است.
بند 18- تبصره ماده (86) قانون به شرح زیر اصلاح می-شود:
تبصره- پرداخت¬هایی که کارفرمایان به اشخاص حقیقی غیر از کارکنان خود که مشمول پرداخت کسورات بازنشستگی یا بیمه نمی¬باشند به عنوان حق¬المشاوره حق حضور در جلسات، حق¬التدریس، حق¬التحقیق و حق پژوهش پرداخت می¬کنند،‌بدون رعایت معافیت موضوع ماده 84 این قانون مشمول مالیات مقطوع به نرخ ده درصد (10٪) می¬باشد. کارفرمایان موظفند در موقع پرداخت یا تخصیص،‌مالیات منطقه را کسر و ظرف مدت تعیین شده در ماده (86) این قانون با اعلام مشخصات دریافت¬کنندگان مطابق فرم نمونه اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور به اداره امور مالیاتی پرداخت کنند و در صورت تخلف مسؤول پرداخت مالیات و جریمه¬های متعلق خواهند بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
بند 19-در متن ماده(90) قانون به جای عبارت «محل اشتغال حقوق بگیر، یا در مورد مشمولان تبصره ماده (82) این قانون اداره امور مالیاتی محل پرداخت¬کننده حقوق» با کلمه «ذیصلاح» جایگزین می¬شود و همچنین در بند ( ۵)‌ماده (91)‌عبارت «که در موقع بازنشستگی یا از کارافتادگی به حقوق بگیر پرداخت می¬شود» حذف می¬گردد.
بند ۲0- تبصره ماده (9۲) قانون حذف می¬شود.
بند 50- متن زیر جایگزین ماده (۱۹۹) قانون و تبصره¬های آن می¬شود:
ماده 199- هر شخص حقیقی یا حقوقی که به موجب مقررات این قانون مکلف به کسر و ایصال مالیات مؤدیان دیگر است در صورت تخلف از انجام وظایف مقرره علاوه بر مسؤولیت تضامنی که با مؤدی در پرداخت مالیات خواهد داشت، مشمول جریمه¬ای معادل ده درصد (10٪) مالیات پرداخت نشده در موعد مقرر و دو و نیم درصد (٪5/2) مالیات به ازای هر ماه نسبت به مدت تأخیر از سررسید پرداخت، خواهد بود.نحوه محاسبه مالیات حقوق
چنانچه مالیات توسط دریافت کننده وجوه پرداخت شود،‌در این صورت جریمه دو و نیم درصد (5/2٪) موضوع این ماده تا تاریخ پرداخت مالیات توسط مؤدی مزبور از مکلفین به کسر و ایصال مالیات، مطالبه و وصول خواهد شد.نحوه محاسبه مالیات حقوق