مقالات علمی
مقالات علمی نشا ندهند هی علاق هی دانشجو به انجام کار تحقیقاتی و میزان جدیت وی در انجام آن
می باشد. به تجربه ثابت شده است که دانشجویانی که دارای مقالات علمی هستند، شانس بالاتری برای
دریافت پذیرش در مقاطع بالای تحصیلی به ویژه در مقطع دکترا دارند. به همین دلیل داشتن مقاله ی
علمی هم به دانشجویان کارشناسی و هم به دانشجویان کارشناسی ارشد توصیه می شود، اما دانشگاه ها
از دانشجویان کارشناسی ارشد انتظار بیشتری برای داشتن مقاله دارند. به همین دلیل چنانچه
دانشجوی کارشناسی ارشد هستید و قصد ادامه ی تحصیل در مقطع دکترا را دارید، در چاپ مقالات
علمی کوشش جدی نمایید.
مقالات علمی معمولا در کنفرانس ها و ژورنا لها چاپ م یشوند. از نظر اعتبار تمام کنفرانس ها و
ژورنا لها یکسان نیستند و کیفیت مقالاتی که در آنها چاپ می شود بسیار متفاوت است. توجه داشته
باشید که وقتی برای ادامه ی تحصیل در دانشگا ههای خارج از کشور اقدام می کنید، کسی معمولا
مقالات شما را نخواهد خواند، بلکه تعداد مقالات شما و اعتبار جایی که مقالات شما در آن چاپ شده
است، معیار ارزشیابی خواهد بود. بنابراین سعی کنید که مقالات خود را به کنفرانس ها و
ژورنا لهایی که از نظر کیفی در سطح بالاتری قرار دارند ارسال نمایید.
در دوره کارشناسی نوشتن مقاله برای دانشجویان ضروری نیست اما داشتن آن خیلی مفید است.
از کجا شروع کنیم؟
برای شروع یک مقاله بهترین کار مراجعه به اساتید دانشگاه و یا دانشجویانی است که قبلا مقاله داده
باشند. این کار علاوه بر تسریع در یادگیری اصول نگارش مقالات، به شما در انتخاب زمینه تحقیقاتی
کمک شایانی خواهد نمود. به یاد داشته باشید عمده مقالات حاصل کار گروهی می باشند و نگارش
یک مقاله علمی معتبر، مستلزم بهره گیری از تجربیات و اندیشه دیگران است.
مقدمه
مقاله علمي معمولاً در نتیجه پژوهش منطقي، ژرف و متمركز نظري، عملي یا مختلط، به كوشش یك
یا چند نفر در یك موضوع تازه و با رویكردي جدید با جهت دستیابي به نتایجي تازه، تهیه و منتشر
مي گردد. چنین مقاله اي در واقع گزارشي است كه محقق از یافته هاي علمي و نتایج اقدامات پژوهشي
خود براي استفاده سایر پژوهشگران، متخصصان و علاقه مندان به دست مي دهد.
تهیه گزارش از نتایج مطالعات و پژوهش هاي انجام شده، یكي از مهم ترین مراحل پژوهشگري به
شمار مي رود؛ زیرا اگر پژوهشگر نتواند دستاوردهاي علمي خود را در اختیار سایر محققان قرار
دهد، پژوهش او هر اندازه هم كه مهم باشد، به پیشرفت علم كمكي نخواهد كرد؛ چون رشد و گسترش
هر عملي از طریق ارائه و به هم پیوستن دانشِ فراهم آمده از سوي فردفرد اندیشمندان آن علم تحقق
مي یابد.
2
همان طور كه پژوهشگر پیش از اقدام به پژوهش، نیازمند توجه و بررسي یافته هاي علمي
پژوهشگران قبل از خود است تا بتواند یافته هاي علمي خود را گسترش بخشد، دیگران نیز باید بتوانند
به یافته هاي پژوهشي او دسترسي پیدا كنند و با استفاده از آنها فعالیت هاي علمي خود را سازمان داده،
در ترمیم و تكمیل آن بكوشند.
از امتیازهاي مهم یك مقاله مي توان به مختصر ومفید بودن، به روز بودن و جامع بودن آن اشاره كرد؛
زیرا محقق مي تواند حاصل چندین ساله پژوهش خود در یك رساله، پایان نامه، پژوهش، یا حتي یك
كتاب را به اختصار در یك مقاله علمي بیان كند تا پژوهشگران دیگر بتوانند با مطالعه آن مقاله از
كلیات آن آگاهي یابند و در صورت نیاز بیشتر، به اصل آن تحقیقات مراجعه كنند.
بدین منظور، امروزه نشریات گوناگوني در زمینه هاي مختلف علمي- پژوهشي نشر مي یابد و
مقاله هاي به چاپ رسیده در آنها، اطلاعات فراواني را در اختیار دانش پژوهان قرار مي دهند. لازم
است محققان با شیوه تدوین مقالات علمي آشنا باشند تا بتوانند با استفاده از شیوه هاي صحیح، با
سهولت، نتایج تحقیقات و مطالعات خود را به صورت مقاله در اختیار علاقه مندان قرار دهند.
نوشتن
ملاك هاي محتوایي مقاله
یكي از مهم ترین ابعاد مقاله علمي، محتواي علمي و ارزشمندي كیفي آن است. مقاله باید یافته هاي
مهمي را در دانش بشر گزارش نماید و داراي پیامي آشكار باشد؛ بنابراین پیش از تهیه مقاله، محقق
باید از خود بپرسد كه آیا مطالب او آن قدر مهم است كه انتشار آن قابل توجیه باشد. آیا دیگران از آن
بهره خواهند برد؟ و آیا نتایج پژوهش او، كار آنها را تحت تأثیر قرار خواهد داد. در اینجا به چندین
اصل مهم از اصول و معیارهاي محتوایي پژوهش علمي اشاره مي گردد كه توجه به آنها قبل از تهیه
مقاله به ارتقاي كیفیت آن كمك مي نماید.
تفكر، تلاش براي معلوم كردن مجهول با استفاده از علوم موجود است. بنابراین :» تفكر « فرایند §
اساسي ترین محور محتوایي یك پژوهش علمي، آن است كه مجهولي را روشن نماید. بر این
اساس، هر پژوهش علمي در پي پاسخ دادن به پرسش هایي است كه تاكنون براي مخاطبان كشف
نشده است. از این رو پژوهش علمي همیشه با طرح یك یا چند سئوال آغاز مي شود كه محقق در
صدد پاسخگویي به آنهاست.
منطقي بودن: منطق كه راه درست اندیشیدن )تصور( و صحیح استدلال آوردن )تصدیق( را §
مي آموزاند، ابزار ضروري یك مقاله علمي است و محقق باید شایستگي لازم را در استدلال
آوردن، تحلیل محتوا و نتیجه گیري داشته باشد. قواعد تعریف، طبقه بندي، استنباط هاي قیاسي و
استقرایي، روش هاي مختلف نمونه برداري و غیره همه از ویژگي هاي منطقي یك مقاله علمي است
كه محقق باید به آنها توجه داشته باشد.
ملاك هاي محتوایي مقاله
یكي از مهم ترین ابعاد مقاله علمي، محتواي علمي و ارزشمندي كیفي آن است. مقاله باید یافته هاي
مهمي را در دانش بشر گزارش نماید و داراي پیامي آشكار باشد؛ بنابراین پیش از تهیه مقاله، محقق
باید از خود بپرسد كه آیا مطالب او آن قدر مهم است كه انتشار آن قابل توجیه باشد. آیا دیگران از آن
بهره خواهند برد؟ و آیا نتایج پژوهش او، كار آنها را تحت تأثیر قرار خواهد داد. در اینجا به چندین
اصل مهم از اصول و معیارهاي محتوایي پژوهش علمي اشاره مي گردد كه توجه به آنها قبل از تهیه
مقاله به ارتقاي كیفیت آن كمك مي نماید.
تفكر، تلاش براي معلوم كردن مجهول با استفاده از علوم موجود است. بنابراین :» تفكر « فرایند §
اساسي ترین محور محتوایي یك پژوهش علمي، آن است كه مجهولي را روشن نماید. بر این
اساس، هر پژوهش علمي در پي پاسخ دادن به پرسش هایي است كه تاكنون براي مخاطبان كشف
نشده است. از این رو پژوهش علمي همیشه با طرح یك یا چند سئوال آغاز مي شود كه محقق در
صدد پاسخگویي به آنهاست.
منطقي بودن: منطق كه راه درست اندیشیدن )تصور( و صحیح استدلال آوردن )تصدیق( را §
مي آموزاند، ابزار ضروري یك مقاله علمي است و محقق باید شایستگي لازم را در استدلال
آوردن، تحلیل محتوا و نتیجه گیري داشته باشد. قواعد تعریف، طبقه بندي، استنباط هاي قیاسي و
استقرایي، روش هاي مختلف نمونه برداري و غیره همه از ویژگي هاي منطقي یك مقاله علمي است
كه محقق باید به آنها توجه داشته باشد.
