معادله حسابداری

معادله حسابداری شامل (دارائی ، بدهی ، سرمایه ) همواره یک رابطه منطقی وجوددارد.این رابطه منطقی رامعادله حسابداری می نامند.

که فرمول آن به شکل زیر می باشد :

دارائی = بدهی + سرمایه

معادله حسابداری به عنوان شالوده حسابداری نوین (سیستم حسابداری دوطرفه ) مطرح است .

معادله حسابداری همواره درکلیه وقایع و رویدادهای مالی ودادوستد ها ومعاملات برقراراست . بر اساس این معادله ، تجزیه وتحلیل وهمچنین مبنای طبقه بندی عمومی حسابها ، تعیین وضعیت مالی وتهیه ترازنامه موئسسات است .بدین خاطر، “معادله حسابداری” را “معادله ترازنامه” یا ” بیلان ” هم می گویند.

فرمول حسابداری دارایی=بدهی +سرمایه

دارایی بدهی سرمایه حسابداری حسابرسی

عناصر اصلی معادله اساسی حسابداری :
داریی ها، بدهی ها و سرمایه ، عناصر اصلی معادله اساسی حسابداری را تشکیل میدهند.

دارایی ها:
دارایی ها منابع اقتصادی موسسه هستند که فعالیت های اقتصادی با استفاده از آنها انجام می گیرد. اموال، مطالبات و سایر منابع اقتصادی متعلق به یک موسسه که در نتیجه ی معاملات، عملیات مالی یا سایر رویدادها ایجاد شد و قابل تقویم به پول و دارای منافع آتی است، دارایی نامیده می شود.

فرمول حسابداری

موسسات برحسب نوع و حجم فعالیت شان، داریی های مختلفی دارند که از جمله آنها میتوان وجه نقد، مطالبات موسسه از دیگران، موجودی کالا، اوراق بهادار، زمین، ساختمان،وسایل نقلیه و اثاثه اداری را نام برد.

درصورتی میتوان یک منبع اقتصادی را به عنوان دارایی موسسه تلقی کرد که دارای شرایط زیر باشد:
1-دارایی منافع اقتصادی آتی بوده و جریان ورود آن منافع به داخل موسسه محتمل باشد.
2- بهای تمام شده دارایی برای موسسه به نحو اتکاپذیری قابل اندازه گیری و قابل بیان به پول باشد.
3- در نتیجه معاملات یا سایر رویدادهای گذشته به کنترل موسسه در آمده باشد.

بدهی ها:
تعهداتی که یک موسسه در مقابل اشخاص و موسسات دیگر دارد و از معاملات و رویدادهای گذشته ناشی شده است و باید از طریق پرداخت پول، تحویل کالا، انجام دادن خدمت یا انتقال سایر اقلام دارایی تسویه شوند بدهی نامیده می شود.

بدهی ها معمولا از خرید نسیه دارایی ها، اخذ وام ها، برقراری مالیات و ایراد خسارت به دیگران ناشی می شود.از جمله اجزای اصلی بدهی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
حساب های پرداختنی: به بدهی های که در اثر خرید نسیه دارای ها یا دریافت نسیه خدمات ایجاد شده باشد و در قبال آن سند تجاری تسلیم نشده باشد حساب های پرداختنی می گویند.

اسناد پرداختنی: بدهی های هستند که در قبال آنها اسناد تجاری نظیر سفته و برات تسلیم طلبکار شده باشد.
پیش دریافت: به وجه دریافتی از مشتریان قبل از تحویل کالا یا ارئه خدمت، پیش دریافت گفته می شود. به عبارت دیگر هرگاه قبل از تحویل کالا یا ارائه خدمت به دیگران وجهی از آنها دریافت شود به آن پیش دریافت می گویند.

وام پرداختنی: مبالغی را که موسسه از اشخاص دیگر به عنوان وام دریافت میکنند و تعهد می نماید که آن را در موعد معین یا به اقساط پرداخت کند، وام پرداختنی می گویند.

فرمول حسابداری
سرمایه:
حق مالی مالک یا مالکان یک موسسه نسبت به دارایی های آن سرمایه نامیده می شود. در هر زمان با کسر کردن بدهی های یک موسسه از دارایی های آن، سرمایه بدست می آید.
در شرکتهای سهامی برای نشان دادن حق مالی مالکان یا سهام داران به جای واژه سرمایه از واژه (( حقوق صاحبان سهام )) استفاده می شود. سرمایه موسسه در هر زمان معادل آورده ی نقدی و یا غیرنقدی مالک یا مالکان بعلاوه تمامی سودهای مکتسبه موسسه به کسر زیان ها، سودهای توضیع شده و برداشت مالک یا مالکان موسسه می باشد.

فرمول حسابداری

رویدادهای مالی:
رویدادهای مالی، رویدادهایی هستند که اثر مالی داشته باشند. بطور دقیق تر میتوان گفت رویدادهای مالی رویدادهای هستند که حداقل بر یکی از عناصر معادله اساسی حسابداری (( دارایی ها، بدهی ها، سرمایه )) تاثیر بگذارند.

مثال1: آقای احسانی در ابتدای سال 1383 موسسه احسانی را تاسیس ومبلغ 500میلیون ریال به عنوان سرمایه اولیه وارد موسسه نمود.
جواب: رویداد فوق یک رویداد مالی است زیرا در اثر آن هم دارایی های موسسه (( صندوق یا وجه نقد )) و هم سرمایه موسسه افزایش یافته است.
مثال2: یک باب آپارتمان به مبلغ 350 میلیون ریال بطور نقد خریداری شد.

جواب: رویداد مالی است زیرا در اثر آن یکی از دارایی ها (( صندوق یا وجه )) کاهش یافته و دارایی دیگری تحت عنوان ساختمان افزایش یافته است.
مثال3: یک دستگاه خودرو به مبلغ 120 میلیون ریال بصورت نسیه خریداری شد.

جواب: رویداد مالی است زیرا در اثر آن یکی از دارایی ها تحت عنوان وسایل نقلیه افزایش یافته و از سوی دیگر بدهی های دیگر نیز افزایش یافته است.

تجزیه و تحلیل رویدادهای مالیفرمول حسابداری :

ویداد مالی بر روی عناصر معادله اساسی حسابداری یعنی دارایی ها، بدهی ها و سرمایه چه تاثیری خواهد گذاشت. سپس خواهید آموخت که چگونه اثرات رویدادهای مالی بر روی عناصر صورت های مالی را با زبان حسابداری بیان نمایید. زبان حسابداری بدهکار و بستانکار است.

اما قاعده بدهکار و بستانکار کردن چیست؟ بطور کلی افزایش عناصر سمت راست معادله اساسی حسابداری یعنی دارایی ها را بدهکار و کاهش آنها را با بستانکار نشان می دهد. برعکس، افزایش عناصرسمت چپ معادله اساسی حسابداری یعنی بدهی ها و سرمایه را با بستانکار و کاهش آنها را بدهکار نشان میدهند.