محاسبه مالیات بساز بفروشان
الف)طبق مفاد ماده 77 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 27/11/1380 اولین نقل و انتقال قطعی ساختمانهای نوساز اعم از مسکونی و غیره که بیش از دو سال از تاریخ صدور گواهی پایان کار آنها نگذشته باشد، علاوه بر مالیات نقلوانتقال قطعی موضوع ماده 59 قانون مذکور مشمول مالیات مقطوع به نرخ ده درصد به مأخذ ارزش معاملاتی اعیانی مورد انتقال خواهند بود، اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات دیگری بابت درآمد نخواهند بود.
ب) در صورتی که ساختوساز املاک مشمول ماده 138 قانون برنامه سوم توسعه گردد (انبوهسازان) در طول اجرای قانون برنامه سوم بایستی مطابق آن عمل گردد.
محاسبه مالیات بساز بفروشان
بسازوبفروشها به طرق مختلف عمل مینمایند از جمله ممکن است فعالیت آنها به طور مستقل باشد و یا به صورت مشارکت مدنی، در خصوص احتساب سود حاصل از بسازوبفروشی (به منظرو تعیین درآمد مشمول) و مواردی که مؤدی به طور مستقل فعالیت مینماید، به مثال زیر توجه فرمایند:
آقای الف که به فعالیت بسازوبفروشی اشتغال دارد، در اول سال 1375 یک ساختمان قدیمی را که مساحت زمین آن ۵۰۰ متر مربع میباشد،به مبلغ هزیههای ثبتی و نیز مبلغ 4.200.000 ریال بابت حق دلالی به بنگاه معاملات ملکی میپردازد. ضمناً مبلغ 000/450/1 ریال عوارض عقبافتاده ساختمان را هم تقبل و به حساب شهرداری پرداخت مینماید. او پس از خرید، ساختمان قدیمی را خراب و مبلغ 000/500/3 ریال هزینه تخریب پرداخت میکند و مصالح به دست آمده از ساختمان مذکور را به مبلغ 000/800 ریال میفروشد.
اطلاعات مربوط به عملکرد سال 1375 به قرار زیرا ست:
خرید مصالح ساختمانی 000/000/94 ریال
دستمزد پرداختی 000/400/58 ریال
سایر هزینههای ساخت (سربار) 000/870/26 ریال
در زمین فوق جمعاً ۱۰ دستگاه آپارتمان ۱۰۰ متر مربعی ساخته میشود که در پایان سال 1375 دو دستگاه آپارتمان به طور 100٪ سه دستگاه آپارتمان تا 60٪ و پنج دستگاه آپارتمانم دیگر تا حد 40٪ تکمیل شدهاند. ضمناً ارزش مصالح مصرف نشده در پایان سال مبلغ 000/600/8 ریال برآورد میشود و طلب از پیمانکاران طرف قرارداد بابت پیشپرداختها (مازاد بر ارزش کارهای انجام شده) مبلغ 000/500/4 ریال میباشد. آپارتمانهای آماده دشه در پایان سال 1375 از قرار هر متر مربع 000/600 ریال بفروش میرسد.
محاسبه مالیات بساز بفروشان
محاسبه سود حاصل شده در پایان سال
برای محاسبه قیمت تمام شده آپارتمانهای تکمیلشده در پایان سال و سود فروش آنها از جدول معادل آحاد تکمیلشده به شرح زیر استفاده میشود:
جدول معادل آحاد تکمیل شده
تعداد آپارتمانها | متراژ هر دستگاه | متراژ کل | درصد تکمیل | متراژ تکمیلشده |
2 | 100 | 200 | 100٪ | ۲00 |
3 | 100 | 300 | 60٪ | 180 |
5 | 100 | 500 | 40٪ | 200 |
– | – | – | ||
10 | 1000 | 580 |
الف) محاسهب قیمت تمامشده هر متر مربع بنای اعیانی احداث شده:
قیمت تمام شده مصالح مصرف شده 000/400/85= 000/600/8-000/000/94
هزینه دستمزد پرداختی 000/900/5۳=000/500/4-000/400-58
جمع هزینههای انجام شده در سال 75 ،
000/170/166=000/870/26+000/900/53+000/400/85
ارزش هر متر مربع اعیانی تکمیل شده 500/286=580 ÷ 000/170/166
ب) محاسبه قیمت تمام شده هر متر مربع عرصه (زمین):
000/300/126=000/800-000/450/1+000/500/3+000/200/1+000/950+000/000/120
قیمت زمین (عرصه پس از تخریب ساختمان قدیمی
ارزش هر متر مربع زمین 600/252= 500 ÷ 000/300/126
قدرالسهم زمین به ازاء هر دستگاه آپارتمان 50=10 ÷500
ج) محاسبه قیمت تمام شده هر دستگاه آپارتمان (عرصه و اعیان) و سود فروش:
قیمت تمامشده هر دستگاه آپارتمان 000/280/41=600/252×50+500/286×100
قیمت فروش هر دستگاه آپارتمان 000/000/60=000/600×100
سود فروش هر دستگاه آپارتمان 000/720/18=000/280/41-000/000/60
توجه: در مورد بساز و بفروشانی که دفاتر و اسناد و مدارک ارائه نمینمایند، قیمت تمام شده بنای احداث شده از طریق برآورد هزینه و با توجه به تحقیقات محلی و املاک مشابه و بساز و بفروشانی که دفاتر و مدارک دارند به دست میآید و قیمت فروش نیز بر اساس تحقیقات محلی و با دستیابی به قولنامهها که معمولاً از طرف بنگاههای مجاور ملک تنظیم گردیده و سئوال از خریداران معلوم میگردد.
محاسبه مالیات بساز بفروشان
۳- بساز و بفروش از طریق عقد قرارداد (مشارکت مدنی)
این نوع قراردادها معمولاً با تحویل زمین یا خانههای قدیمی از طرف یکی از شرکاء به عنوان آورده (سرمایه) غیر نقدی و تعهد پرداخت وجوه مربوط به هزینههای انجام قرارداد (سرمایهنقدی) و مباشرت در کار از طرف شریک دیگر به صورت مشارکت مدنی منعقد میگردد. در این صورت طرفین قرارداد نسبت به فروش واحدهای احداث شده به نسبت سهم خود مشمول مالیات بساز و بفروشان میباشند. برای محاسبه سود مربوط به عملیات بساز و بفروشی به ترتیب فوق، به مثال زیر توجه فرمایید:یک قطعه زمین یا ساختامنی قدیمی که قبلاً به مبلغ 000/000/10 ریال خریداری شده،از طرف آقای الف (مالک) به مبلغ توافقشده 000/000/50 ریال ارزیابی و در اختیار آقای ب (طرف دوم قرارداد) قرار میگیرد. مطابق این قرارداد توافق میشود 6 دستگاه آپارتمان 100 مترمربعی وسیله آقای «ب» احداث و پس از تکمیل بنا به طور مساوی بین آنان تقسیم گردد.
مخارج تمام شده مربوط به ساخت 6 دستگاه آپارتمان به وسیله آقای «ب» به شرح زیر است.
مصالح ساختمانی مصرف شده 000/000/25
دستمزد پرداختشده 000/000/15
سایر هزینههای ساخت (سربار) 000/000/6
جمع 000/000/46
6 دستگاه آپارتمان ساختهشده در پایان سال به مبلغ 000/000/142 ریال به فروش میرسد و وجه آن به طور مساوی تقسیم میگردد. نحوه ثبت عملیات در دفاتر طرفین به شرح صفحۀ بعد میباشد.
دفتر آقای ب
حساب مشارکت مدنی با آقای الف | |
(۳) (50٪) 000/000/48 | (۱) 000/000/50 |
(۴) 000/000/48 000/000/96 | (۲) 000/000/46 000/000/96 |
۱- حساب مشارکتمدنی 000/000/50
حساب آقای الف 000/000/50
حساب آقای الف | |
(۱) 000/000/50
| (۳) 000/000/50 |
۲- حساب مشارکت مدنی 000/000/26
حساب بانک 000/000/26
حساب بانک | |
(۲) 000/000/46 | (۵) 000/000/62 |
محاسبه مالیات بساز بفروشان |
3- حساب آقای الف 000/000/50
حساب مشارکت مدنی 000/000/48
حساب سود مشارکت 000/000/2
حساب ساختمان | |
(5) 000/000/48 | (۴) 000/000/48 |
4- حساب ساختمان 000/000/48
حساب مشارکت مدنی 000/000/48
حساب سود مشارکت | |
(۳) 000/000/۲ | |
(5) 000/000/14 000/000/16 |
5- حساب بانک 000/000/62
حساب ساختمان 000/000/48
حساب سود فروش 000/000/12
«دفتر آقای «الف»
حساب مشارکت مدنی با آقای ب | |
(۳) 000/000/50 | (۱) 000/000/50 |
حساب زمین 000/000/10 |
۱- حساب آقای ب 000/000/50
حساب سود مشارکت 000/000/40
حساب زمین | |
(۱) 000/000/10 | 000/000/10 |
محاسبه مالیات بساز بفروشان | |
حساب سود مشارکت | |
(۱) 000/000/40 | |
(۲) 000/000/12 000/000/52 |
2- حساب بانک 000/000/62
حساب آقای ب 000/000/50
حساب سود فروش 000/000/12