مالیاتهای مستقیم ماده 53
ماده 53 – درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می‌گردد عبارت است از کل مال‌الاجاره، اعم از نقدی و غیر نقدی، پس از کسر بیست و پنج درصد(25%) بابت هزینه‌ها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره.
درآمد مشمول مالیات در مورد اجاره دست اول املاک مورد وقف یا حبس بر اساس این ماده محاسبه خواهد شد.
در رهن تصرف، راهن طبق مقررات این فصل مشمول مالیات خواهد بود. مالیاتهای مستقیم ماده 53
هرگاه موجر مالک نباشد، درآمد مشمول مالیات وی عبارت است از مابه‌التفاوت اجاره دریافتی و پرداختی بابت ملک مورد اجاره.
حکم این ماده در مورد خانه‌های سازمانی متعلق به اشخاص حقوقی در صورتی که مالیات آنها طبق دفاتر قانونی تشخیص شود جاری نخواهد بود.تبصره 1 – محل سکونت پدر یا مادر یا همسر یا فرزند یا اجداد و همچنین محل سکونت افراد تحت تکفل مالک اجاری تلقی نمی‌شود مگر اینکه به موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت می‌شود. در صورتی که چند واحد مسکونی، محل سکونت مالک و یا افراد مزبور باشد، یک واحد برای سکونت مالک و یک واحد مسکونی برای هر یک از افراد مذکور به انتخاب مالک از شمول مالیات موضوع این بخش خارج خواهد بود.تبصره 2 – املاکی که مجانا در اختیار سازمانها و موسسات موضوع ماده (2) این قانون قرار می‌گیرد غیر اجاری تلقی می‌شود.تبصره 3 – از نظر مالیات بر درآمد اجاره املاک هر واحد آپارتمان یک مستغل محسوب می‌شود.تبصره 4 – در مورد املاکی که با اثاثه یا ماشین آلات به اجاره واگذار می‌شود، درآمد ناشی از اجاره اثاثه و ماشین آلات نیز جزء درآمد ملک محسوب و مشمول مالیات این فصل می‌شود.تبصره 5 – مستحدثاتی که طبق قرارداد از طرف مستأجر در عین مستأجره به نفع موجر ایجاد می‌شود، بر اساس ارزش معاملاتی روز تحویل مستحدثه به موجر تقویم و پنجاه درصد (50%) آن جزء درآمد مشمول مالیات اجاره سال تحویل محسوب می‌گردد.تبصره 6 – هزینه‌هایی که به موجب قانون یا قرارداد به عهده مالک است و از طرف مستأجر انجام می‌شود و همچنین مخارجی که به موجب قرارداد انجام آن از طرف مستأجر تقبل شده در صورتی که عرفا به عهده مالک باشد، به بهای روز انجام هزینه تقویم و به عنوان مال‌الاجاره غیر نقدی به جمع اجاره‌بهای سال انجام هزینه اضافه می‌شود. مالیاتهای مستقیم ماده 53
تبصره 7 – در صورتی که مالک اعیان احداث شده در عرصه استیجاری ملک را کلا یا جزئا به اجاره واگذار نماید، مبلغ اجاره پرداختی بابت عرصه به نسبت مورد اجاره از مال‌الاجاره دریافتی کسر و مازاد طبق مقررات صدر این ماده مشمول مالیات خواهد بود. مالیاتهای مستقیم ماده 53
تبصره 8 – در صورتی که مالک محل سکونت خود را بفروشد و در سند انتقال بدون اجارهبها مهلتی برای تخلیه ملک داده شود، در مدتی که محل‌سکونت انتقال دهنده می‌باشد تا شش ماه و در بیع شرط مادام که طبق شرایط معامله مبیع در اختیار بایع شرطی است، اجاری تلقی نمی‌شود مگر این که به موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت می‌شود.
تبصره 9 – وزارتخانه‌ها، موسسات و شرکت های دولتی و دستگاههایی که تمام یا قسمتی از بودجه آنها به وسیله دولت تأمین می‌شود، نهادهای انقلاب اسلامی، شهرداریها و شرکتها و موسسات وابسته به آنها و همچنین سایر اشخاص حقوقی مکلف اند مالیات موضوع این فصل را از مال‌الاجاره‌هایی که پرداخت می‌کنند کسر و تا پایان ماه بعد(1) به اداره امور مالیاتی محل وقوع ملک پرداخت و رسید آن را به موجر تسلیم نمایند.
تبصره 10 – واحدهای مسکونی متعلق به شرکتهای سازنده مسکن که قبل از انتقال قطعی و طبق اسناد و مدارک مثبته به موجب قرارداد واگذار می‌گردد مادام‌که در تصرف خریدار می‌باشد، در مدت مذکور اجاری تلقی نمی‌شود و از لحاظ مالیاتی با خریدار مانند مالک رفتار خواهد شد مشروط براینکه مالیات نقل و انتقال قطعی موضوع ماده (59) این قانون به مأخذ تاریخ تصرف پرداخت شده باشد.
تبصره 11 – مالکان مجتمع‌های مسکونی دارای بیش از سه واحد استیجاری که با رعایت الگوی مصرف مسکن بنا به اعلام وزارت مسکن و شهرسازی ساخته شده یا می‌شوند در طول مدت اجاره از صد در صد (100%) مالیات بر درآمد املاک اجاری معاف می‌باشد در غیر این صورت درآمد هر شخص ناشی از اجاره واحد یا واحدهای مسکونی در تهران تا مجموع یکصد و پنجاه مترمربع زیربنای مفید و در سایر نقاط تا مجموع دویست مترمربع زیربنای مفید از مالیات بر درآمد ناشی از اجاره املاک معاف می‌باشد.
1. به موجب تبصره 3ماده (219) موضوع بند 53 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم، مصوب 31/4/1394، درتبصره (9) ماده (53)، ماده (86)، ماده (88)، تبصره (2) ماده (103)، تبصره (5) ماده (109)، ماده (126) و تبصره (2) ماده (143) عبارت «تا پایان ماه بعد» حسب مورد جایگزین عبارت‌های «ظرف ده روز»، «ظرف سی‌روز» و «منتهی ظرف سی‌روز» شد. مالیاتهای مستقیم ماده 53
مالیاتهای مستقیم ماده 53
ایین نامه ها
[1379/11/30][54563/ت 24104هـ] آئین نامه ماده 139 برنامه سوم مبنی بر کسر اقساط ماهیانه تسهیلات مسکن از بانک ها از درآمد مشمول مالیات دریافت کنندگان
بخشنامه ها
[1371/04/16][30/5/1110/12187] *کسر مالیات اجاره
[1371/04/23][30/5/1258/17758] *محاسبه مالیات نقل و انتقال سر قفلی بساز و بفروشی
[1373/08/29][30/4/8518/15468] *دستورالعملهای مالیاتی شرکتهای تاسیساتی
[1373/08/30][30/4/8556/45308] *ارسال فرم اظهار نامه برای مودیان
[1374/08/06][44160] *پرداخت به موقع مالیاتهای تکلیفی
[1375/03/23][30/4/1726/11862] *مالیات اجاره پرداختی شرکتهای دولتی
[1377/09/03][42122] *خود اظهاری املاک مسکونی استیجاری
[1378/03/12][16640] *بخشنامه در خصوص اجرای طرح خود اظهاری مالیات املاک مسکونی اجاری
[1378/09/30][49162] *خوداظهاری در مورد املاک مسکونی استیجاری عملکرد 77
[1378/10/13][51092] *خود اظهاری املاک اجاری
[1378/10/21][52378] *املاک اجاری با زیربنای 120 متر مربع و کمتر از مالیات معاف میباشند
[1381/06/19][211/7057/64886] *مأخذ محاسبه درآمد مشمول مالیات اجاره املاک
[1381/06/19][35481] در مورد نقل انتقال املاک شرکتهای دولتی از ابتدای 1381وتوضیحاتی کلادر مورد بخش مالیات بر درامد املاک
[1382/03/24][211/1451/13637] حوزه ذیصلاح برای وصول مالیات های تکلیفی
[1382/05/26][211/7256/27557] در خصوص معافیت املاک مسکونی در تهران تا 150متر و در شهرستان تا 200متر مربع
[1382/09/01][213/871/6193] درآمداجاره در صورت وجود اجاره نامه رسمی بایستی از روی آن محاسبه گردد
[1383/09/15][232/1768/3884/15776] استفاده از یک معافیت در هر منبع (مشاغل- حقوق مستغلات)
[1383/11/19][211/4499/20121] *بخشنامه در خصوص اجرای ماده 258 قانون مالیاتهای مستقیم و در خصوص استفاده از معافیت موضوع تبصره 11 الحاقی به ماده 53
[1384/04/06][5990] حوزه ذیصلاح مالیات های تکلیفی
مالیاتهای مستقیم ماده 53
[1384/07/27][13530] در خصوص فصل مالیات بردرآمد املاک
[1385/04/12][232/997/12731] دستورالعمل اجرائی طرح خود اظهاری عملکرد سال 84 بخش املاک
[1386/04/02][232/716/27820] دستورالعمل اجرایی طرح خوداظهاری عملکرد سال 85 بخش املاک
[1387/02/29][16635] رفع ابهام از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص دادنامه شماره 209 مورخ 1385/4/11
[1389/07/17][210/20937] ارسـال رأی هـیأت عـمومـی دیـوان عـدالـت اداری مـوضـوع دادنـامـه شمـاره 180 مـورخ 11/5/89
[1390/02/27][210/4530] رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری موضوع دادنامه شماره 615
[1392/07/30][230/21241] ارسال بودجه تخصیصی و ابلاغی استانی دانشگاه پیام نور به تفکیک
[1392/12/06][200/21939/ص] مطالبه مالیات از مکلفین به کسر و ایصال مالیات مودیان دیگر
[1392/12/27][200/23997/ص] موارد عدم شمول دستورالعمل اجرائی ماده 169 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم
[1393/06/08][200/93/63] عدم کسر مالیات تکلیفی موضوع تبصره (9) ماده (53) قانون مالیات های مستقیم از مال الاجاره های پرداختی به اشخاص موضوع ماده (2) قانون مزبور.ماده 53مالیاتهای مستقیم
[1396/04/17][230/96/53] ابلاغ صورتجلسه شماره 10-201 مورخ 10/04/1396 شورای عالی مالیاتی راجع به اشخاص حقیقی صاحبان املاک اجاری در تسلیم اظهارنامه مالیاتی سال 1395 و به بعد، جهت برخورداری از معافیت موضوع تبصره 11 ماده 53 قانون مالیاتهای مستقیم
تصویب نامه ها و تصمیم نامه ها
[1379/02/12][4648/ت22075هـ] *در مورد املاک استیجاری زیر 120 متر بنا
[1379/11/30][54563/ت 24104هـ] آئین نامه ماده 139 برنامه سوم مبنی بر کسر اقساط ماهیانه تسهیلات مسکن از بانک ها از درآمد مشمول مالیات دریافت کنندگان
[1388/05/31][110027/ت 42483ک] در خصوص واگذاری اراضی و املاک مازاد بر نیاز و بدون استفاده وزارت آموزش و پرورش پس از تغییر کاربری
[1388/06/24][126560/ت43165ن] تصمیم نامه واگذاری زمینهای مشخص شده توسط کارگروه مسکن
دستورالعمل ها
[1373/08/29][30/4/8518/15468] *دستورالعملهای مالیاتی شرکتهای تاسیساتی
[1392/06/04][200/9188] اداره امور مالیاتی ذیصلاح برای دریافت و مطالبه مالیات تکلیفی و حقوق واحدهای دانشگاه پیام نور
[1393/09/18][200/93/535] رسیدگی به مالیات املاک اجاری در اختیار کارشناسان رسمی دادگستری و مهندسین ناظر ساختمان و مشاغل مشابه
دیوان عدالت اداری
[1379/02/18][62] ابطال رأی شورا در خصوص عدم کسر اجاره پرداختی در زمانیکه مورد اجاره رهن شده باشد
[1381/08/12][282] در خصوص بخشنامه 16640 در مورد معافیت املاک مسکونی با زیر بنای 120 متر
[1385/04/11][209] ابـطـال بخـشنامه های 15776/3884/1768-232 مورخ 15/9/1383 و 121-2/4544/211 مورخ 19/11/1383 سازمان امور مالیاتی کشور.
[1389/05/11][180] تقاضای ابطال بخشنامه شماره 16635 مورخ 29/2/87
[1389/12/23][615] ابطال بند (ز) بخشنامه شماره 13530 مورخ 27/7/1384 سازمان امور مالیاتی کشور.ماده 53مالیاتهای مستقیم
رای شوراها
[1372/11/09][30/4/12830] *اجاره دست دوم
[1374/02/24][30/4/1140] *اجاره واگن
[1374/03/16][30/4/1864] * وضعیت مالکیت در اسناد عادی
[1374/04/07][30/4/3350] *غیر قابل کسر بودن درآمد رهن تصرف
[1376/11/19][30/4/11818] در مورد املاکی که به صورت زمین یا دارایی اعیان با تنظیم سند عادی به فروش می رود واینکه تا زمان رفتن محضر این فاصله آیا ملک اجاری تلقی می شود یا خیر
[1383/10/30][201/9098] معافیت درآمد اجاره موضوع تبصره 11 صرفا مختص واحدهای مسکونی می باشد
فرامین رهبری
[1376/08/29][30/4/8867/28221] *امعه الامام الصادق (ع)نیز مشمول مقررات یکسان سازی می باشد
/ معافیت مربوط به هزینه های آستان قدس حضرت امام
