مالیات مصرف نهایی

مالیات مصرف یا مالیات بر مصرف نهایی که این روزها بر سر زبان ها جاری شده ، یکی از لایحه های بودجه ۹۶ است که دیروز در صحن مجلس مطرح شد. مالیات بر مصرف نهایی یکی از مالیات های غیر مستقیم است.

مالیات غیر مستقیم چیست؟
مالیات هایی که به طور غیر مستقیم بر کالاها و خدمات مصرفی وضع میشود و از مصرف کننده نهایی دریافت میشود.

این نوع مالیات بیشتر برای تامین مخارج دولت در برخی از کشور ها اعمال میشود. به بیان ساده تر میتوان گفت با مالیاتی که بر کالاهای مصرفی اعمال میشود مصرف کننده میزان خریدهای اضافی خود را کاهش میدهد و پول خود را بیهوده خرج نمیکند و از این طریق  انگیزه سرمایه گذاری برای تولید در او بیشتر شده، در نتیجه با کاهش مصرف اضافی، سرمایه گذاری خصوصی را در کشور افزایش میدهد.

مالیات مصرف کننده یا همان مالیات بر مصرف نهایی به این طریق عمل میکند که مالیات را بدون واسطه از مصرف کننده دریافت میکند . اگر بخواهیم تفاوت آن را با مالیات بر ارزش افزوده بسنجیم این است که :

مالیات بر ارزش افزوده که یکی از مالیات های غیر مستقیم است از سال۸۷ اجرایی شد، به این شیوه عمل میکرد که قیمت تولید اولیه با ارزش اضافه شده به کالا  جمع میشد و به مصرف کننده تحویل داده میشد. این زنجیره ادامه پیدامیکرد و در نهایت هم مالیات یا همان اضافه ارزش ها به وسیله تولید کننده در اختیار اداره دارایی قرار میگرفت. ولی در مالیات بر مصرف نهایی تولید کننده در این رابطه قطع میشود و اداره دارایی مستقیما این مبالغ را از مصرف کننده دریافت میکند .

شاید بتوان اینگونه توجیه کرد که تولید کنندگان در این رابطه نقش یک واسطه گر را ایفا میکنند. برای همین اداره دارایی، آن ها را از مسیر خارج کرده و خود مستقیما با قرار دادن صندوق های فروش در هر واحد، فروشگاه و مغازه وارد صحنه شده است.

به نظر می رسد با این شیوه فرار های مالیاتی کمتر می شود چون با ارزش افزوده برخی تولید کننده ها این اضافه ارزش را سود خود تلقی میکردند و از مصرف کننده دریافت میکردند بدون اینکه تقدیم دارایی کنند.
و همچنین این موضوع مطرح بود که در این زنجیره برخی نفرات قبل و بعد خود را معرفی نمیکردند و از این طریق واسطه گران بدون مالیات معاملات را انجام میدادند

برخی معتقدند این شیوه دریافت مالیات از مصرف کننده باعث کاهش تقاضا و متضرر شدن مصرف کننده به همراه کاهش منابع درآمدی مالیاتی خواهد بود.
برخی دیگر بر این باورند که اگر سازمان امور دارایی ،نظام ارزش افزوده را اصلاح کند و شفاف سازی مالیاتی را بهبود بخشد بهتر به این هدف که همان تحقق درآمد مالیاتی کشور است دست یابد.