روش‌های رشد مالی

هدف 2:

آشنایی با روش‌های رشد: به طور کلی شرکت‌ها می‌توانند برای رشد خود از روش‌های مختلفی استفاده کنند. این روش‌ها شامل رشد طبیعی (داخلی) و رشد خارجی است. در ادامه هریک از این روش‌ها تشریح شده و مزایا و معایب آنها بیان می‌شود.

رشد طبیعی (داخلی)

نخستین گزینه برای بسیاری از شرکت‌ها رشد از درون است. رشد طبیعی با استفاده از منابع داخلی صورت می‌گیرد (BPP, 2008, P.240). مهمترین دلایل تمایل شرکت‌ها به رشد طبیعی عبارتند از:

1. فرآیند تولید یک محصول جدید بهترین راه برای شناخت بازار و محصول است.

2. رشد طبیعی ممکن است تنها راه منطقی برای دستیابی به فناوریهای نوین و استفاده از آنها باشد.

3. ممکن است شرکت مناسبی برای تحصیل وجود نداشته باشد.

4. رشد طبیعی را می‌توان به طور دقیق‌تر و با سهولت بیشتر برنامه‌ریزی کرد.

5. استفاده از منابع نقدی شرکت برای رشد، راه‌کار راحت‌تری برای مدیران است.

6. سبک کنونی مدیریت و فرهنگ سازمان حفظ می‌شود.

7. مدیران و کارکنان، انگیزه‌های بیشتری برای رشد طبیعی دارند.

8. زیان‌های پنهان یا پیش‌بینی نشده در رشد طبیعی کمتر از تحصیل شرکت است.

9. صرفه‌جویی ناشی از مقیاس با استفاده بهتر از امکانات ستادی مانند تأمین مالی، خرید، و مدیریت نیروی انسانی به دست می‌آید.

رشد طبیعی دارای مشکلاتی به این شرح است:

1. رشد طبیعی معمولاً فرآیند طولانی و کند دارد و ممکن است پاسخگوی نیازهای بازار نباشد.

2. محدودیت در توانمندیهای شرکت مانعی بر سر راه رشد طبیعی است.

3. کسب منابع به طور مستقل مشکل است.

4. غلبه بر موانع ورود به بازار مشکل‌تر است.

رشد خارجی

رشد خارجی بیشتر از طریق ترکیب‌های تجاری، مشارکت‌های خاص، فرانشیز و تشکیل ائتلاف صورت می‌گیرد. مهمترین روش مورد استفاده در رشد خارجی، ترکیب‌های تجاری است که موضوع این کتاب می‌باشد. از این‌رو در ادامه به بحث ترکیب‌های تجاری پرداخته می‌شود.

پیوستن شرکت‌ها به همدیگر از طریق ترکیب تجاری نسبت به سایر روش‌های رشد، روش سریعتری محسوب می‌شود. قبل از ورود به مباحث حسابداری مربوط به ترکیب تجاری، لازم است مزایا و معایب آن از نظر اقتصادی به طور گذرا مطرح شود.

مزایای ترکیب تجاری عبارتند از:

1. دستیابی به محصولات و بازارهای جدید با سرعت بیشتر.

2. حذف رقبا یا حفاظت از بازار موجود.

3. استفاده بهینه‌تر از امکانات تولید و دستیابی به صرفه‌جویی ناشی از مقیاس.

4. دستیابی به تیم مدیریتی توانمند که در شرکت هدف فعالیت می‌کند.

5. دستیابی به منابع نقدی در مواردی که شرکت هدف دارای منابع نقدی زیادی است.

6. توزیع ریسک.

7. غلبه بر موانع ورود به بازار

برخی از معایب ترکیب تجاری عبارتند از:

1. هزینه بالای تحصیل به خصوص در موارد مخالف مدیران شرکت هدف.

2. وجود سیستم‌های اطلاعاتی و عملیاتی متفاوت و فرهنگ‌های مختلف سازمانی.

3. ناکافی بودن اطلاعات برای تحصیل.

4. تجارب ناموفق در زمینه تحصیل (کمتر از 50 درصد تحصیل‌ها موفق بوده‌اند).

ترکیب تجاری در ایران فاقد بانک اطلاعاتی است اما در آمریکا ترکیب تجاری دارای بانک اطلاعاتی است. طبق آمار ارائه شده، ترکیب تجاری در آمریکا روند متغیری داشته است که در جدول شماره 1 مشخص شده است.