راههای انتخاب قسمت حسابرسی
– راههای سه گانه اصلی انتخاب قسمتها برای حسابرسی، کدام است؟
2- کدام عامل اصلی است که انتخاب یک قسمت بخصوص را برای حسابرسی تعیین میکند؟
3- چگونگی برخورد استانداردهای حرفهای حسابرسی داخلی را با انتخاب قسمتها، شرح دهید.
4- چرا انتخاب قسمتها برای عملکرد موفقیتآمیز واحد حسابرسی داخلی، اهمیت بسیار دارد؟
5- مراحل چهارگانه انتخاب قسمتها را برای یک دوره بودجه، مشخص کنید.راههای انتخاب قسمت حسابرسی
6- عوامل هشتگانه مشخص کننده استراتژی یک سازمان را برای انتخاب قسمتها جهت منظور شدن در دوره بودجه، نام ببرید و بطور مختصر شرح دهید.
7- به نظر شما، چرا یک استراتژی به عنوان «بهترین استراتژی» برای انتخاب قسمتها تاکنون مورد توافق قرار نگرفته است؟
8- شناسایی و تشخیص حسابرسیهای ممکن چگونه بطور مستقیم از استراتژی بخصوصی نشأت میگیرد که حسابرسان انتخاب کردهاند؟ مثالی بیان کنید.
9- چگونه از خطر برای مرتب کردن قسمتهای قابل حسابرسی برحسب اولویت آنها استفاده میشود؟
10- بیانیه استاندارد حسابرسی داخلی شماره 9 و 14 عامل را برای مرتب کردن قسمتهای قابل حسابرسی براساس خطر آنها بیان کرده است. این 14 عامل را بنویسید. این لیست را با لیست دیگری که در استاندارد آمده است مقایسه کنید.
11- بسیاری از سازمانها از شیوههای غیررسمی برای مرتب کردن قسمتهای قابل حسابرسی استفاده میکنند. شیوه معمول آنها را توصیف کنید.
12- پس از مرتب کردن قسمتهای قابل حسابرسی قسمتهای مورد رسیدگی برای یک دوره بودجه چگونه انتخاب میشوند؟
13- چگونه ممکن است از خطر به عنوان نکته غالب در تصمیمگیری نسبت به حسابرسی مورد درخواست مدیریت استفاده کرد؟ چه عوامل دیگری نیز ممکن است نقش داشته باشند؟
14- چگونه از خطر برای تصمیمگیری درباره حسابرسی مورد درخواست قسمت مورد رسیدگی استفاده میشود؟ چه منافع بالقوهای از انجام دادن این گونه حسابرسیها بدست میآید؟
تمرین
1- نمودار سازمانی صفحه 258 ساختار غیرمتمرکز فروشگاههای زنجیرهای بدخشان را نشان میدهد که زنجیرهای از فروشگاههای متوسط در 6 شهر استان خراسان دارد. رییس واحد حسابرسی داخلی تصمیم گرفته است از عوامل اصلی زیر به منظور انتخاب قسمتهای مورد رسیدگی برای سال 5 × 4 × 13 استفاده کند: محل و چرخههای معاملات و رویدادها.
مطلوب است:
الف- مطالعه نمودار و بیان دلیل انتخاب محل و چرخههای معاملات و رویدادها به عنوان عوامل انتخاب توسط رییس واحد حسابرسی داخلی
ب- بیان دست کم یک استراتژی دیگر که شما فکر میکنید در این مورد میتواند برای تشخیص قسمتهای بالقوه قابل حسابرسی مناسب باشد دلیل یا دلایل استراتژی یا استراتژیهای خود را بیان کنید.
2- نمودار صفحه 259 بخشی از نمودار چرخه فروش وصول هر یک از فروشگاههای شرکت فروشگاههای زنجیرهای بدخشان را نشان میدهد که در تمرین 1 مطرح شد.
مطلوب است:
با توجه به نمودار سازمانی تمرین 1 و این نمودار شناسایی واحدهای عملیاتی که احتمالاً در حسابرسی فروش و وصول هر فروشگاه منظور میشود.
3- توصیف مختصری از دو شرکت در زیر میآید:راههای انتخاب قسمت حسابرسی
شرکت الف
این شرکت تولید کننده نرم افزارهای کامپیوتری و با سرعت رو به رشد است. گرچه 15 سال پیش به عنوان یک شرکت کوچک و تولید کننده لوازم جانبی کامپیوتر به وجود آمد اما توسط یکی از بزرگترین شرکتهای کامپیوتری خریداری شد. سه سال پیش و به دستور شرکت اصلی تولید این شرکت به نرم افزار کامپیوتری تغییر کرد. این شرکت با وجود رقابت شدیدی که در این صنعت وجود دارد خیلی خوب کار کرده است. شرکت اصلی به منظور ایجاد این تغییر (در خط تولید)، مدیریت این شرکت را تجدید سازمان کرد. در نتیجه تقریباً تمام کارکنان آن تغییر کردند.
اینک، دو عامل وجود دارد که بر عملکرد شرکت اثر دارد، گرچه با اثر متضاد. یکی، سوداوری شرکت با فلسفه «تنگ نظرانه» مدیریت گره خورده است. هزینهها، به ویژه حقوق و دستمزد، در حداقل نگهداشته میشود. مدیریت شرکت، همانند کشتیرانی، «تعداد اندکی افراد خوب» را بکار میگمارد. با وجودی که زیاد کار میکنند، اما به نظر میرسد که همیشه از برنامههایشان عقب میباشند.
مدیریت شرکت این موضوع را با این استدلال رد میکند که همه شرکتهای نظیر شرکت ما، چنین وضعی را دارند و اضافه میکند «به علاوه، ما با موفقیت بحثی نداریم، داریم؟ شرکت که سوداور است و پول میسازد». دیگر، مطلبی است که مدیریت شرکت اصلی عنوان میکند و آن این که صنعت نرم افزارسازی دارد کوچک میشود (چون شرکتهای آن به تدریج از دور رقابت خارج میشوند) و تنها، شرکتهای برتر این صنعت باقی میمانند. این شرکت در زمان حاضر، پانزدهمین شرکت این صنعت است.
شرکت ب
این شرکت که در یک روستا واقع شده، شرکت فرعی یک شرکت اصلی بزرگ است که مرکز آن در مشهد میباشد. این شرکت سالها پیش تاسیس شده و تنها شرکت از نوع خودش در این روستا(ی کوچک) است. جالب این که مدیریت این شرکت از بدون تاسیس تاکنون بین افراد دو خانواده خوشنام این روستا چرخیده است. این روستا هنگام تاسیس شرکت، دارای تعداد 6804 نفر جمعیت بود و در زمان حاضر، 7967 نفر جمعیت دارد.راههای انتخاب قسمت حسابرسی
سوداوری شرکت در سالهای گذشته، خیلی خوب بوده است اما، رکود اقتصادی چند سال اخیر کشور بر سوداوری این شرکت نیز تاثیر گذاشته است. در هر حال، این شرکت هنوز هم سوداور است و مدیریت، با وجودی که سود شرکت از سود سالهای پیش آن کمتر شده است، آن را یک شرکت سرِ پا میداند.
مدیریت این شرکت به خود میبالد که آن را بطور دقیق و با محافظهکاری زیاد، اداره میکند. مدیرعامل شرکت، که رییس هیات مدیره شرکت نیز میباشد، بسیار مورد احترام شرکت اصلی (در مشهد) است. این مدیرعامل، عضو هیات مدیره شرکت اصلی نیز میباشد. اخیراً شنیده شده که این شخص محترم گفته است شرکت او با سه مشکل اساسی روبرو میباشد که اگر برطرف شوند، همه چیز رو به راه میشود و او میتواند خود را بازنشسته و این پُست را به فرزند ارشدش واگذار کند.راههای انتخاب قسمت حسابرسی
مشکل 1. این کامپیوترهای نوظهور، کارکنان شرکت را پاک گیج کرده است. کارکنان شرکت سالهاست که در شرکت کار میکنند و تنها کسی که چیزی از کامپیوتر سر در میآورد، آقای امیدی جوان است. او هم به تازگی از دانشکده امور اداری فارغ التحصیل شده است و ما هم کوشش میکنیم به او، کار را یاد بدهیم. دفترداری شرکت هم که با این بازهای کامپیوتر چنان پیچیده شده است که در دو ماه گذشته نتوانستهایم صورت ریز درستی از حسابهای شرکت تهیه کنیم. مجبور بودهایم این لیستها را بطور دستی بازسازی کنیم. نمیدانم نتیجه بدست آمده، درست است یا نه. هنوز نتوانستهایم با این کامپیوترهای لعنتی، درست کار کنیم».
مشکل 2. «این کارخانهای که نزدیک روستای ما در دست احداث است تقریباً 150 خانوار جدید به روستای ما خواهد آورد و این دردسر بزرگی برای ما خواهد بود. تامین نیاز این خانوارهای جدید، به تعدادی کارمند کار کُشته جدید احتیاج دارد؛ از کجا پیدا کنیم؟»
مشکل 3. «مساله خانم ابری. خانم ابری سالهاست که در شرکت کار میکند، چه کسی میتوانست فکرش را بکند که این اتفاق بیفتد؟ هفته دیگر، محاکمهاش است. متوجه شدهایم سالهاست که از صندوق شرکت کش میرفته است، باورت میشود؟ هنوز هم نمیتوانم باور کنم. تازه، سالها بود که با خانواده ما هم رفت و آمد داشت؛ البته، پیش از این که این قضیه رو شود».
مطلوب است:
با فرض این که شما حسابرس داخلی هر یک از این دو شرکت اصلی میباشید و به شما ماموریت داده شده است که عملیات این شرکتهای فرعی را حسابرس کنید، انتخاب پنج عامل (خطر) از بین 14 عامل مندرج در این فصل که به نظر شما، مناسبترین عوامل در براورد سطح خطر مربوط به هر شرکت است. دلیل (یا دلایل) انتخاب خود را نیز بنویسید.
توضیح: عوامل انتخابی برای این دو شرکت، لزوماً نباید یکسان باشد.راههای انتخاب قسمت حسابرسی
4- شرکت افرا، سه حسابرس داخلی دارد. هر حسابرس در سال 3 هفته مرخصی دارد و هفتهای 40 ساعت کار میکند. لیست قسمتهای قابل حسابرسی شرکت که براساس سطح خطرشان مرتب شده است در زیر میآید. ساعات براوردی لازم برای تکمیل حسابرسی هر قسمت شامل بررسی آزمون رعایت و ارزیابی نیز ارائه شده است. بررسی به تنهایی حدود 25 درصد زمان حسابرسی کامل قسمت را نیاز دارد و بررسی همراه با آزمون رعایت 80 درصد زمان را به خود اختصاص میدهد.
مطلوب است:
الف- کاربرگی حاوی ستونهای اضافی زیر و مرتب کردن قسمتها بر حسب رده آنها:
با استفاده از این کاربرگ تعیین دست کم 2 استراتژی که حسابرسان میتوانند کل ساعات بودجه شده حسابرسی را به هفت تا از پر خطرترین قسمتها تخصیص دهند.
ب- فرض کنید از حسابرسان خواسته شده است انجام نشدن ارزیابی سیستمها را ارزیابی و اثر آن را بر پوشش حسابرسی در دوره بودجه نشان دهند. به نظر شما چنانچه حسابرسان تصمیم بگیرند که از این سیاست پیروی و بخش ارزیابی حسابرسی را حذف کنند خطری پدید میآید؟راههای انتخاب قسمت حسابرسی
مساله
1- دو قسمت قابل رسیدگی از شرکت کنگر و جمع امتیاز آنها بر حسب سه عامل خطر در زیر میآید:
قسمت قابل حسابرسی | کیفیت سیستم کنترل داخلی | صلاحیت و کاردانی مدیریت | کامپیوتری بودن قسمتها |
فروش خانگی خرید و تدارکات | 1 4 | 2 5 | 5 2 |
دامنه امتیازها از 1 تا 5 است 5 نشانه بیشترین خطر مربوط به یک عامل و 1 نشانه کمترین خطر اعداد بینابینی معرف خطر کمتر یا یشتر بر حسب جهت آن است.
این امتیازها را حسابرسان در ابتدای دوره حسابرسی در سال پیش 1 شهریور 3 × 13 تا 1 شهریور 4 × 13 تعیین کرده بودند. حسابرسان اخیراً اطلاعات جدیدی را درباره این سه عامل خطر بدست آورده و تصمیم گرفتهاند خطر مربوط به این دو دایره را با توجه به این سه زمینه بالقوه خطردار، دوباره ارزیابی کنند. اطلاعاتی که به دست آوردهاند عبارت است از نمودگرها، شرح وظایف مدیران هر دایره طبق نمودگر اطلاعاتی درباره خود مدیرها و صورتجلسات هیات مدیره.
شرح وظایف مدیرها (استخراج شده)
مدیر فروش خانگی – مسئول موارد زیر است:
استخدام، آموزش، حقوق و مزایا، سرپرستی و نظارت، عملکرد و اِعمال مدیریت بر کار کارکنان فروش، از جمله سرپرستان فروش مناطق.
پیشبینی (و براورد) فروش سالانه.
آگهی و تبلیغات فروش خانگی.
تدوین طرح عمومی و کلی فروش برای دایره.
مدیریت بودجه و مالی دایره فروش.
مدیر خرید و تدارکات ـ مسئول موارد زیر است:راههای انتخاب قسمت حسابرسی
- خرید کلیه مواد، ملزومات، خدمات بُرون کارخانهای، تامین موجودی و اثاثه مورد نیاز شرکت.
- استخدام، آموزش، حقوق و مزایا، سرپرستی و نظارت، عملکرد و اِعمال مدیریت بر کار کارکنان دایره خرید و تدارکات.
- بهینه کردن هزینه و کیفیت خریدها.
- مدیریت بودجه و مالی دایره خرید و تدارکات.
مدیر انبار و حمل و ارسال کالا ـ مسئول موارد زیر است:
- مدیریت انبار و حمل و ارسال کالا.
- استخدام، آموزش، حقوق و مزایا، سرپرستی و نظارت، عملکرد و اِعمال مدیریت بر کار کارکنان دایره انبار و حمل و ارسال کالا.
- تعمیر و نگهداری وسایل نقلیه توزیع.
- نگهداری موجودیها در سطوح کافی، بررسی و کنترل سطوح موجودیها و صدور درخواست خرید بر حسب نیاز.
- مدیریت بودجه و مالی دایره انبار و حمل و ارسال کالا.
مدیر مالی – مسئول موارد زیر است:
اداره کلی دایره مدیریت مالی شرکت و کنترل عملیات آن.
داشتن مدارک حسابداری دقیق و به روز.
نظارت عام بر تهیه و تدوین بودجه شرکت.
اداره وصول وجوه، دریافتهای نقدی و پرداختهای نقدی شرکت.
تهیه صورتهای مالی سه ماهه و سالانه و ارائه آن به مدیریت و هیات مدیره شرکت.
استخدام، آموزش، حقوق و مزایا، سرپرستی و نظارت، عملکرد و اِعمال مدیریت بر کار کارکنان دایره حسابداری و خزانهداری شرکت.
مدیریت بودجه و مالی دایره حسابداری و خزانهداری شرکت.راههای انتخاب قسمت حسابرسی
اطلاعات مربوط به مدیرها
مدیر فروش خانگی ـ آقای بهرام خشنود، اخیراً به این سمت گمارده شده است. او کارشناس خود را در رشته تاریخ در 25 سال پیش از یکی از دانشگاههای معتبر گرفته است. آقای خشنود پس از فارغ التحصیلی، فروش خانه به خانه محصولات شرکتهای گوناگونی را به عهده داشته است. پیش از پیوستن به شرکت کنگر، به مدت پنج سال مدیر فروش منطقهای یک شرکت تولیدی بزرگ بوده است. همه (کارکنان) یکدل میگویند (1) سازگاری با دیگران و (2) توجه به جزییات و ریزه کارییها، از نقاط قوت آقای خشنود است.
مدیر خرید و تدارکات ـ آقای گودرز (گودی) تابناک، نبیره یک سیاستمدار بدنامی است که ثروت گزافی را از طریق معامله با کشورهای خارجی اندوخته بود. گودی وارث این ثروت است اما، تصمیم گرفته است با کار کردن، از آموزشهای تجاری خود بهرهبرداری بهینه بکند. آقای گودی در فعالیتهای سیاسی نیز دست دارد و فکر میکند که تجارب تجاری وی به نوعی در سرنوشت سیاسی او نیز تاثیر دارد.
هوشمندی، کاردانی و درستکاری و پُرکاری وی سبب شده است در شرکت کنگر به سرعت ترقی کند. در سن 27 سالگی، جوانترین مدیر شرکت کنگر است. حدود پنج سال است که برای شرکت کنگر کار میکند و یک سال پیش به سمت مدیر خرید و تدارکات شرکت گمارده شده است.راههای انتخاب قسمت حسابرسی
مدیر انبار و حمل و ارسال ـ آقای سهراب رستمی 30 سال است که برای شرکت کار میکند. او کارش را به عنوان نظافتچی شبانه شرکت و هنگامی شروع کرد که دانشآموز دبیرستان بود و تا زمانی که مبنای ترفیع در شرکت، سنوات خدمت بود با سرعت ترقی نمود. او به دانشگاه نرفته است و از هجوم جوجه دانشگاهیانی که درباره آنچه در کتابهایشان خواندهاند چیزی عملی نمیدانند بدش میآید اما اجازه نمیدهد که این طرز ت فکرش بر کار او اثر بگذارد. 10 سال است مدیر انبار میباشد. سال پیش و پس از ادغام حمل و ارسال در انبار مسئولیت آن نیز به وی سپرده شد.
هزینههای حمل و ارسال از زمان تصدی آقای رستمی بیش از دو برابر و شکایت از نحوه اداره سازمانی 25 درصد بیش از متوسط سه سال گذشته شده است. آقای رستمی اصرار دارد که اگر به او زمان کافی داده شود خواهد توانست هزینهها و شکایتها را کاهش دهد.راههای انتخاب قسمت حسابرسی
مدیر مالی: خانم رودابی زالی فارغ التحصیل کارشناسی با مهاد بازاریابی است. خانم زالی همسر آقای گرسیوزی معاون مدیرعامل در بازاریابی شرکت کنگر 25 سال پیش در حسابداری شرکت استخدام شد و پنج سال پیش به سمت مدیر مالی شرکت ارتقا یافت. از همان زمانی که مدیر مالی شرکت شد همواره اصرار داشت که اگر خزانه داری و حسابداری با هم ادغام شوند، اثربخشی و بازدهی کارها بیشتر خواهد شد. این دو وظیفه در سال پیش ادغام شدند.
استخراج شده از صورتجلسه مورخ 20 مرداد 4 × 13 هیات مدیره شرکت کنگر
آقای جمشیدی پیشنهاد کردند یک سیستم یکپارچه کامپیوتری پیشرفته برای خرید و انبار خریداری شود که در تاریخ 1 شهریور 5 × 13 راه اندازی گردد. سیستمهای حسابداری مالی و حسابداری صنعتی نیز جزیی لاینفک از این سیستم در خواهد آمد.
آقای کی نژاد از این پیشنهاد پشتیبانی کردند. پس از بحث و گفتگو این پیشنهاد به اتفاق آرا تصویب شد.
نمودگرهای معاملات و رویدادهای فروش خانگی و معاملات و رویدادهای خرید و تدارکات در صفحههای 268 و 269 ارائه میشود.
مطلوب است:
الف- شناسایی اطلاعات اصلی مربوط به هر یک از عوامل خطر در هر دایره
ب- بحث درباره اثر احتمالی این اطلاعات جدید در صورت وجود بر ارزیابی شما
پ- در صورت تشخیص ضرورت تجدیدنظر در جمع امتیازهای خطر به گونهای مناسب
ت- تعیین هر گونه اثر ناشی از ارزیابی جدید خود بر خطرهای مقایسهای مربوط به هر یک از دو دایره.