داراییهای ثابت مشهود-کاهش ارزش داراییها
یک دارایی زمانی دارای کاهش ارزش است که مبلغ دفتری آن بیشتر از مبلغ بازیافتنی یا مبلغ خدمات بازیافتنی آن باشد. مبلغ بازیافتنی یا مبلغ خدمات بازیافتنی مساوی است با خالص قیمت فروش و ارزش بکارگیری دارایی ،هرکدام بیشتر باشد. در استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره 21 و 26 رهنمودهایی راجع به کاهش ارزش داراییهای مشمول دامنه آنها ارائه شده است.
داراییهای ثابت مشهود-رویه های مدیریت دارایی
یک عامل کلیدی در تدوین رویه ها و روشهای مدیریت داراییها پاسخ به این سوال است که چه کسی یا کسانی در قبال شرایط ، استفاده و عملکرد داراییها مسئولیت دارند. برای مثال ،برخی از طبقات داراییها ممکن است به طور متمرکز مدیریت شوند و هر یک از مدیران عملیاتی مستقل ممکن است اطلاعات کمی راجع به آن داراییها لازم داشته باشند . در سایر موارد ممکن است مسئولیت داراییها به مدیران عملیاتی تفویض شود. در چنین مواردی افراد مسئول در قبال مدیریت داراییها باید به درستی از مسئولیتهای خود و اینکه چه کسی اختیار تغییر در مستندات حسابداری را دارد ،آگاه باشد.
به طور ایده آل ،یک واحد باید دارای رویه ها و روشهایی برای داراییها باشد که همه جنبه های مدیریت دارایی،از جمله موارد زیر ،را پوشش میدهد:
الف-روشهای عمومی حسابداری
ب-برنامه ریزی برای مثال :تدوین رویه هایی در خصوص ارائه تسهیلات عملیاتی و سایر امکانات رفاهی از قبیل رستورانها و سالنهای ورزشی و
روشهای عملیاتی
روشهای عمومی حسابداری برای داراییهای ثابت مشهود عبارتند از
الف-ثبت داراییها در سیستم ثبت دارایی ثابت با یک زنجیره عطف حسابرسی قابل تشخیص
ب-تطبیق منظم سیستم ثبت داراییها با مانده های دفترکل
ل-بررسیهای سالانه مدیریت در خصوص وجود،استفاده مستمر،عمرباقیمانده،نابابی
ت-بررسیهای سالانه در خصوص کاهش ارزش
و-بررسیهای سالانه عمرمفید ،روشهای استهلاک و ارزشهای باقیمانده
د-روشهای خرید برای اطمینان از مجاز بودن و ثبت صحیح همه الحاقات
م-روشهای فروش یا حذف اقلام و استهلاک برای اطمینان از مجاز بودن و ثبت صحیح همه کنارگذاریها
روشهای عملیاتی برای داراییها میتواند شامل موارد زیر باشد:
الف ایجاد شاخصهای عملکرد برای مثال،سطوح فضای مورد استفاده
ب-ایجاد برنامه های عملیات و نگهداشت
ی-روشهای نظارت بر شرایط و نحوه استفاده از داراییها
ن-ایجاد برنامه های نگهداشت
ث-ردیابی داراییهایی که در محل خود نیستند ،برای مثال ،نقل و انتقالات ،وامها و تعمیرات انجام شده در خارج از یک مکان مشخص
ذ-حفاظت و حراست از داراییها به خصوص داراییهای منقول باارزش
نیازی نیست که همه این رویه ها و روشها در ابتدای فرایند گذار به حسابداری تعهدی ایجاد و بکار گرفته شود ،هرچند که برخی از آنها ،مثل نظارت بر شرایط استفاده از داراییها در اجرای الزامات اندازه گیری استانداردها اهمیت زیادی دارد. برخی از آنها باعث میشود مدیران با تاثیر داراییها بر گزارشگری مالی،و مسائل مربوط به مدیریت دارایی آشنایی پیداکنند. بااین حال ،این رویه ها و روشها برنوع سیستمهای لازم مدیریت دارایی و به خصوص بر ساختار و محتوای سیستمهای ثبت دارایی تاثیر دارد. بنابراین اگر آنها در مراحل اولیه فرایند گذار به حسابداری تعهدی مورد توجه قرار گیرند،مفید خواهد بود.
نوع رویه های عملیاتی لازم به میزان مسئولیت یک واحد در قبال مدیریت دارایی نیز بستگی دارد. در مواردی که وظایف مربوط به تحصیل ،نگهداری و کنارگذاری دارایی به صورت متمرکز مدیریت میشود،یک واحد به جای ایجاد روشهای مدیریت دارایی،در قبال اجرای روشهای ایجاد شده توسط واحئهای مرکزی ،مسئولیت خواهد داشت.
به منظور اجرای الزامات استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره 17 وجود برنامه های مناسب برای مدیریت دارایی یا سایر سیستمهای اطلاعاتی مناسب برای برآورد قابل اتکای کاهش در خدمات بالقوه و منابع اقتصادی آتی استهلاک و اطمینان از گزارشگری قابل اتکای مبلغ دفتری آن داراییها ضروری است.
اگر یک برنامه مدیریت دارایی وجود نداشته باشد ،مشکلات زیر ممکن است رخ دهد:
الف-استفاده نامناسب از داراییها
ب-نداشتن توجیه اقتصادی برای داراییهای مازاد
ل-انحراف قابل ملاحظه در هزینه های عملیاتی در موقعیتهای مختلف
ی-ناکافی بودن اطلاعات مدیریتی
ک-ناباب شدن شرایط فیزیکی کالا
ه-نگهداری همیشگی غیر اقتصادی