حسابداری فروش موجودی کالا با زیان
در برخی موارد ممکن است کالایی که بین شرکت‌های گروه مبادله می‌شود، با زیان فروخته شود. مثلاً شرکت اصلی کالایی را به مبلغ کمتر از بهای تمام شده به شرکت فرعی بفروشد. چنانچه این کالا در پایان دوره در انبار شرکت فرعی موجود باشد باید مسئله زیان تحقق نیافته بررسی شود. اگر خالص ارزش فروش کالا به خارج از گروه بیش از مبلغ فروش باشد، زیان شناسایی شده برگشت داده نمی‌شود زیرا ارزش کالا برای گروه کاهش یافته است و زیان آن باید شناسایی شود.
مثال 9. فرض کنید شرکت اصلی کالایی را که بهای تمام شده آن 150 میلیون ریال است به مبلغ 140 میلیون ریال به شرکت فرعی فروخته است. در این مثال، ثبت‌های تعدیلی کاربرگ تلفیقی با این فرض که خالص ارزش فروش کالا برای گروه 160 میلیون ریال باشد، به صورت زیر است:
| 1 | فروش | 140 | |
| بهای تمام شده فروش | 140 | ||
| حذف معاملات درون‌گروهی | |||
| 2 | موجودی کالا | 10 | |
| بهای تمام شده فروش | 10 | ||
| حذف زیان تحقق نیافته |
هزینه حمل موجودی کالا
در صورتی که شرکت‌های عضو گروه در ارتباط با خرید و فروش کالا به یکدیگر، مبالغی بابت هزینه‌های حمل پرداخت کنند، این هزینه‌ها جزو اقلام درون‌گروهی محسوب می‌شود و باید در کاربرگهای تلفیقی حذف شوند. شرکت خریدار، این هزینه‌ها را به بهای تمام شده کالای خریداری شده، و شرکت فروشنده نیز در صورت تقبل هزینه حمل و نقل، آن را به هزینه‌های فروش منظور می‌کند.
مثال 10. فرض کنید شرکت اصلی کالایی را به مبلغ 100 مییون ریال خریداری و آن را به بهای 120 میلیون ریال به شرکت فرعی بفروشد و مبلغ 15 میلیون ریال نیز بابت هزینه‌های حمل از شرکت فرعی دریافت کند. در این صورت ثبت مندرج در صفحه بعد در کاربرگهای تلفیقی انجام می‌شود:حسابداری فروش موجودی کالا
| فروش | 135 | |
| موجودی کالا | 35 | |
| بهای تمام شده فروش | 100 | |
| فروش کالا توسط شرکت اصلی به شرکت فرعی |
اگر شرکت اصلی هزینه‌های حمل را از شرکت فرعی دریافت نکند، در این صورت آن را به عنوان هزینه‌های فروش تلقی می‌کند و در کاربرگ تلفیقی ثبت تعدیلی زیر را انجام می‌دهد:
| فروش | 120 | |
| بهای تمام شده فروش | 100 | |
| هزینه‌های فروش | 15 | |
| موجودی کالا | 5 |
در شرایطی ممکن است هزینه‌های حمل کالا از جانب شرکت فرعی به اشخاص خارج از گروه پرداخت شود. در این صورت هزینه‌های مزبور جزو بهای تمام شده کالای خریداری شده تلقی می‌شود و باید در ترازنامه تلفیقی نشان داده شود. این شرایط تنها ثبت تعدیلی در کاربرگ تلفیقی به میزان 120 میلیون ریال و به صورت زیر خواهد بود.
| فروش | 120 | |
| بهای تمام شده فروش | 100 | |
| موجودی کالا | 20 |
این حالت در مواردی که پرداخت هزینه‌های حمل از جانب شرکت اصلی نیز انجام پذیرد، مصداق خواهد داشت. در این شرایط پس از حذف مربوط به حساب‌های درون‌گروهی فروش و بهای تمام شده فروش در کاربرگ تلفیقی، ثبت تعدیلی دیگری به صورت زیر انجام می‌شود.
| موجودی کالا | 15 | |
| هزینه‌های فروش | 15 |
با انجام این ثبت تعدیلی هزینه‌های فروش به بهای تمام شده کالا افزوده می‌شود، زیرا کالای مزبور هنوز به اشخاص خارج از گروه فروخته نشده است. در صورت فروش کالاها به اشخاص خارج از گروه، هزینه‌های مزبور از دیدگاه تلفیقی جزو هزینه‌های دوره خواهند بود
