تغییرات حسابداری

گزارش اثر انباشته تغییر حسابداری در صورتی که این تغییر در سه ماهه اول واقع شده باشد، مساله‌ای را ایجاد نمی‌کند. لازم به یادآوری است که اثر انباشته‌ای که در صورت سود و زیان سالانه گزارش می‌شود، بر تاریخ اول سال تغییر مبتنی است. چنانچه تغییر در سه ماهه اول واقع شده باشد، اثر انباشته مبتنی بر تاریخ اول سال تغییر، مساوی مبلغ گزارش شده در صورت سود و زیان سالانه خواهد بود. ضمناً، تمامی سودهای سه ماهه و همچنین سود سالانه بر مبنای روش جدید حسابداری گزارش می‌شوند.
در مواردی که تغییر در روش حسابداری در سه ماهه اول واقع نشود، مسایلی ایجاد خواهد شد. مثلاً فرض کنید که تغییر حسابداری در سه ماهه دوم واقع گردد. در این صورت، گزارش مربوط به سه ماهه اول براساس روش قدیم حسابداری تهیه شده است. اما گزارش‌های سه ماهه دوم و سوم بر اساس روش جدید حسابداری تهیه خواهد شد. نظر به این که گزارش سالانه نیز بر مبنای روش جدید تهیه می‌شود، مجموع سودهای دوره‌های میانی مساوی سود سالانه نخواهد شد. بنابراین، لازم است اطلاعات مربوط به سه ماهه اول که در سه ماهه‌های دوم و سوم گزارش می‌شوند، با فرض این که تغییر در سه ماهه اول انجام شده باشد، ارائه مجدد گردد. با این ترتیب، مجموع اطلاعات دوره میانی که به این نحو ارائه مجدد شده باشد با مبالغ متناظر سالانه مساوی خواهد شد. فرض کنید که یک تغییر حسابداری در سه ماهه دوم سال 6×13 واقع شده است. اطلاعات مربوط به سود خالص محاسبه شده بر مبنای روش قدیم و جدید حسابداری به شرح زیر است:
سود خالص
روش قدیم میلیون ‌ریال روش جدید
میلیون ریال تفاوت
میلیون ریال
قبل از سال 6×13 100 120 20
سه ماهه اول سال 6×13 10 11 1
سه ماهه دوم سال 6×13 11 13 2
نظر به این که تغییر حسابداری پس از انتشار گزارش سه ماهه اول واقع شده، گزارش سه ماهه اول حاوی سود خالص مساوی 10 میلیون ریال است. علاوه بر این، اثر انباشته تغییر حسابداری نیز گزارش نشده است. اطلاعات مندرج در گزارش سه ماهه دوم، با این فرض که تغییر در سه ماهه اول انجام شده باشد، ارائه مجدد می‌شود. سود خالص قبل از اثر انباشته تغییر در اصل حسابداری بر روش جدید حسابداری مبتنی است و اثر انباشته تغییر در اصل حسابداری نیز بر مبنای تاریخ اول سه ماهه اول می‌باشد. گزارش سه ماهه دوم به شرح زیر خواهد بود.

سه ماهه منتهی به 31 شهریور 6×13
(میلیون ریال) شش ماهه منتهی به 31 شهریور6×13
(میلیون ریال)
سود خالص قبل از احتساب اثر انباشته تغییردر اصل حسابداری
13
24
اثر انباشته تغییر در اصل حسابداری – 0 – 20
سود خالص 13 44

اطلاعات مربوط به سه ماهه دوم سال 5×13 و همچنین مبالغ محاسبه شده بر مبنای روش جدید نیز همراه با گزارش سه ماهه دوم سال 6×13 افشا می‌گردد.
اثر تغییر در برآورد حسابداری، در دوره سه ماهه‌ای که تغییر واقع شده است ثبت می‌شود. در این قبیل موارد، ارائه مجدد گزارش‌های مالی دوره میانی انتشار یافته قبلی ضرورت ندارد