اهمیت گزارش حسابرسی

گزارش حسابرسی و اهمیت آن

اهمیت گزارش حسابرسی

تهیه گزارش حسابرسی مالیاتی آخرین مرحله کار حسابرس و پایان رسیدگیها است. اعتماد نسبت به گزارش حسابرسی و تعیین مالیات عادلانه و واقعی منوط به این است که وی به هیچ وجه تحت تأثیر و نفوذ دیگران و هوای نفس خود قرار نگیرد و به عذر مأمور و معذوربودن راضی نباشد حقی از دولت یا مؤدی ضایع شود. حسابرس باید باشهامت بوده و صحت عمل داشته باشد

اهمیت گزارش حسابرسی
و هیچ وقت از اظهارنظر واقعی نترسد ولو اینکه این امر به ضرر او تمام شود، ضمناً باید اطلاعات جامعی از اصول حسابداری و حسابرسی داشته و بتواند یا ناصول را در موارد مختلف و شرایط متنوعی که در عمل پیش می­آید به خوبی به کار برد اطلاعات عمومی کافی داشته باشد و با تغییرات جدیدی که هر روز پیش می­آید در ارتباط بوده و به خصوص در جریان قوانین و مقررات جاری باشد،‌و در نهایت با حوصله بوده و در کار خود عقل سلیم، نظر وسیع و حسن تدبیر را توأم نماید و در کلیه مراحل رسیدگی رضای خداوند را بر هر چیزی ترجیح دهد.

محاسبه مالیات شرکتها و اشخاص حقوقی مطابق مفاد ماده 105 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم به مثالهای زیر در حالتهای مختلف از جمله معافیتهای موضوع مواد 132 و 138 و سایر معافیتهای قانونی توجه فرمایید.

1- شرکتهای سهامی الف که 45٪ سهام آن متعلق به دولت می­باشد در سال 1381 مبلغ یکصد میلیون ریال سود حاصل از فعالیت تولیدی داشته است، مبلغ 000/000/60 ریال از سود مذکور برای مصارف موضوع ماده 138 هزینه شده است، شرکت شرایط مقرر در مفاد 132 و 138 قانون فوق­الذکر را دارد.

درآمد مشمول مالیات مصرف­شده                  000/000/12= ۲0٪×000/000/600

برای موضوع ماده 138

مالیات سود موضوع ماده 138                   000/500/1=50٪× 25٪×000/000/12

000/000/40=000/000/60-000/000/100

مازاد سود غیرمعاف تولیدی                      000/000/8=۲0٪×000/000/40

مالیات سود غیرمعاف تولیدی                       000/000/2=25٪×000/000/8

جمع مالیات شرکت                          000/500/3=000/000/1+000/500/1

الف) 25٪ مالیات موضوع ماده 105 فوق صرفاً مالیات شرکت بوده و ارتباطی به سهامداران ندارد.

ب) مالیات فوق­الذکر پیش­پرداخت مالیات سهامداران تلقی نمی­شود.
ج شرکتهای سرمایه­گذار سود سهام دریافتی از شرکت سرمایه­پذیر را به طور خالص در دفاتر خود ثبت نموده و از بابت این سود مشمول مالیات دیگری نمی­باشند.د) زیان و هزینه­های مربوط به فعالیتهای معاف از مالیات قابل قبول نمی­باشد.
هـ)‌هزینه­های مربوط به درآمدهایی که مشمول مالیات مقطوع می­باشند هزینه قابل قبول نمی­باشند.

اهمیت گزارش حسابرسی

و) مطابق مفاد اصلاح­شده در صوتری که بیش از 50٪ سرمایه شرکتی متعلق به دولت باشد دولتی و کمتر از آن خصوصی تلقی می­شود. بنابارین باری محاسبه معافیتهای موضوع مواد 132 و 138 و سایر معافیتها اگر بیش از 50٪ سرمایه شرکت متعلق به دولت باشد مطابق حکم بندهای «ش»و «ع» تبصره ۲ قانون بودجه سالهای 78 و 79 و ماده 58 قانون برنامه سوم توسعه کل درآمد شرکت مشمول مالیات می­باشد، و اگر میزان سرمایه دولت 50٪یا کمتر باشد از نظر محاسبه مالیات و تخصیص معافیتها شرکت خصوصی بوده و مشمول معافیتهای مقرر در قانون مالیاتهای مستقیم می­باشد.ز) معافیت موضوع ماده 132 فقط مخصوص اشخاص حقوقی و معافیت ماده 138 صرفاً مخصوص شرکتها می­باشد.

2- شرکت ب در سال 1381 سود حاصل از فعالیتهای زیر داشته است، مبلغ 000/000/40 ریال از سود شرکت جهت مصارف موضوع ماده 138 هزینه گردیده است، شرکت دارای شرایط مقرر در مواد 132 و 138 می­باشد.

حل مسئله

اهمیت گزارش حسابرسی

سود غیرمعاف فعالیت تولیدی              000/000/8=20٪×000/000/40

درآمد مشمول مالیات اجاره املاک          000/500/7=75٪×000/000/10

000/500/44=000/000/4+000/000/5+000/000/20+000/500/7+000/000/8

جمع سودهای غیرمعاف

000/500/44       000/000/125

قدرالسهم موضوع ماده 138        000/240/14X= 000/000/40

000/260/30=000/240/14-000/500/44

مالیات شرکت

3- شرکت ج در سال 1381 اظهارنامه مالیاتی خود را با نشان­دادن مبلغ 000/000/300 ریال سود حاصل از فعالیتهای تولیدی تسلیم حوزه مالیاتی نموده است، طبق بررسیهای به عمل آمده مبلغ 000/000/80 ریال از هزینه­ها قابل قبول نمی­باشد. شرکت مشمول ماده 132 قانون مالیاتها می­باشد.

سود غیرمعاف فعالیت تولیدی              000/000/60=۲0٪×000/000/300

درآمد مشمول مالیات                 000/000/140=000/000/80+000/000/60

مالیات شرکت                        000/000/35=25٪×000/000/140

در مثال فوق در صورتی که مبلغ 000/000/120 ریال از سود برای طرح و توسعه مصرف شده باشد و شرکت حائز شرایط مقرر در ماده 138 باشد.

000/000/24=۲0٪×000/000/120

سود مشمول مالیات مصرف شده برای موضوع ماده 138

مالیات سود موضوع ماده 138              000/000/3 = 50٪×25٪×000/000/24

000/000/180=000/000/120-000/000/300

مازاد سود غیرمعاف تولیدی                  000/000/36=20٪×000/000/180

درآمد مشمول مالیات                   000/000/116=000/000/80+000/000/36

000/000/29=25٪×000/000/116

جمع مالیات شرکت                      000/000/32=000/000/3+000/000/29

اهمیت گزارش حسابرسی

4- شرکتی در سال 1380 اظهارنامه مالیاتی خود را با نشان دادن مبلغ 000/000/200 ریال سود حاصل از فعالیت تولیدی 000/000/70 ریال سود حاصل از فروش املاک و 000/000/30 ریال سود سپرده بانکی تسلیم حوزه مالیاتی نموده است مبلغ 000/000/150 ریال از سود مذکور برای توسعه و تکمیل ذخیره شده است، شرکت از بابت فعالیت تولیدی معافیت ندارد اما شرایط مقرر در ماده 138 را دارد.

000/000/20            000/000/300

000/000/100=X     000/000/150

قدرالسهم سود ذخیره شده از فعالیت تولیدی (معاف)

درآمد مشمول مالیات                  000/000/100=000/000/100-000/000/200

مالیات شرکت                        000/000/25=25٪×000/000/100

توجه: مطابق اصلاحیه مورخ 27/11/1380 قانون مالیاتهای مستقیم شرکتها می­توانند از کل سود اعم از تولیدی و غیرتولیدی برای مصارف موضوع ماده 138 مصرف نمایند.

5- شرکتی که 60٪ سرمایه آن متعلق به دولت است سود و زیانی به شرح زیر داشته است:

اطلاعات

1- شرکت در سال مورد رسیدگی شرایط مقرر در ماده 132 و 138 قانون مالیاتهای مستقیم را دارد.

2- شرکت در سال مورد رسیدگی مبلغ یکصد وبیست میلیون ریال برای مصارف موضوع ماده 138 هزینه نموده است.

3- در صورتی که 100٪ سرمایه شرکت متعلق به دولت باشد.

4- هزینه استهلاک و سایر هزینه­های ملک اجاره­ای مبلغ 000/000/8 ریال می­باشد.

مطلوبست محاسبه

مالیات شرکت در حالتهای فوق و برای عملکرد سالهای 80 و 81

حل (مثال مالیاتی)

توجه:

1- در صورتی که اشخاص حقوقی خصوصی از معافیت مالیاتی برخوردار باشند،‌اشخاص حقوقی دولتی نیز از همان معافیت استفاده می­نمایند،‌مگر اینکه در اصلاحیه مورخ 27/11/80 عدم استفاده از مالیات تسریع شده باشد مثل مواد 1۳۲و 138 قانون مالیاتهای مستقیم بعد از اصلاحیه فوق.

2- در صورتی که اشخاص حقوقی دولتی از معافیت خاصی استفاده کرده­اند که اشخاص حقوقی خصوصی از آن بهره­مند نبوده،‌به موجب ماده 58 قانون برنامه سوم توسعه و بندهای ش و ع تبصره ۲ قانون بودجه سنوات 78 و 79 معافیت مالیاتی آنها لغو گردیده است.

اهمیت گزارش حسابرسی

6- در ترازنامه تسلیمی آخرین دوره عملیاتی شرکت منحله فیروز در تاریخ 1/7/82 به شرح زیر است.

ارزش روز انحلال داراییها و سایر اطلاعات به شرح زیر است.

مجودی کالا 000/000/5 ریال زمین و ساختمان ارزش معاملاتی 000/000/6 ریال ارزش و انحلال 000/000/200 ریال سرقفلی 000/000/80 ریال سرمایه­گذاریها 000/000/22 ریال اثاثه اداری 000/000/20 ریال وسیله نقلیه 000/000/40 ریال ماشین­آلات 000/000/20 ریال ضمناً مبلغ 000/000/12 ریال از اندوخته­ها مربوط به اندوخته موضوع ماده 138 قبل از سال 81 بوده که دارای شرایط لازم می­باشد و مبلغ 000/000/15 ریال از سود انباشته مربوط به سودهای معاف از مالیات می­باشد.

مطلوبست: الف) تعیین مازاد دارایی و بدهی مشمول مالیات شرکت.

ب) مالیاتهایی که شرکت منحله باید پرداخت نماید.

برای حل مسئله فوق به موارد زیر توجه شود.

۱- برای دوره عملیات از 1/1/82 لغایت 31/6/82 ابتدا باید حسابرسی مالیاتی انجام پذیرد مثل یک شرکت که منحل نشده است، رسیدگی بر اساس دفاتر و مدارک و در غیر این صورت از طریق علی­الرأس «برگشت­ هزینه­های غیرقابل قبول و یا اعمال ضریب بر روی فروش و درآمدها» انجام و در نهایت سود و یا زیان دوره عملیات تا قبل از روز انحلال تعیین گردد.

2- وسیله اداره امور مالیاتی مربوطه ترازنامه­های به تاریخ روز انحلال بر اساس مقررات ماده 115 اصلاحی تهیه شود در تهیه ترازنامه باید توجه شود:

الف) دارایی­هایی نظیر املاک،‌سرقفلی، سهام،‌سهم­الشرکه و حق تقدم سهام در بورس و خارج از بورس به قیمت دفتری از دارایی حذف شود. (از طرف راست ترازنامه) و معادل همان ارزش دفتری از طرف چپ ترازنامه حذف گردد.

ب) سایر داراییها به قیمت روز انحلال (تاریخ انحلال در اداره ثبت شرکتها) ارزیابی شود.

ج) سودها و اندوخته­هایی که مالیات آن پرداخت نشده (معاف)‌از سمت چپ ترازنامه حذف گردد.

۳- نتیجه رسیدگی بند ۱ فوق اعم از سود یا زیان دوره عملیات در ترازنامه هتیه شده موضوع بند۲ فوق تلفیق شود، به عنوان مثال اگر هزینه­ای در دوره عملیات قابل قبول نبوده (واهی یا بدون مدرک) بدین معنی است که هزینه انجام نشده،‌و یا دارایی به کمتر از مبلغ فروش این مبالغ جزء دارایی­های شرکت منحله است و باید به دارایی­ها اضافه شود.

4- در صورتی که جمع طرف راست ترازنامه بیشتر از جمع طرف چپ ترازنامه باشد برای مازاد دارایی بر بدهیها و سرمایه برگ تشخیص مالایت صادر گردد.

اهمیت گزارش حسابرسی

5- برای اشخاص حقوقی منحله که اظهارنامه مالیاتی خود را به موقع تسلیم نموده­اند برگ تشخیص مالیات باید ظرف یکسال از تاریخ تسلیم اظهارنامه صادر و ابلاغ گردد.

6- برگ تشخیص مالیات باید به مدیر تصفیه یا وکیل قانونی او ابلاغ گردد زیرا آخرین مدیر سمتی در شرکت منحله ندارند.

7- به موجب مقررات قانون تجارت شخصیت حقوقی شرکت تا پایان تصفیه به قوت خود باقی است بنابراین در صورتی که شرکت منحله ظرف مدت تصفیه عملیات تجاری جدیدی انجام دهد مثل یک شرکت غیرمنحله مشمول مالیات است.

مازاد دارایی بر بدهی و سرمایه (مشمول مالیات)‌

000/000/99=000/000/88-000/000/187

مالیات دوره انحلال                           000/750/24=25٪×000/000/99

مالیات نقل­وانتقال املاک                        000/300= 5٪×000/000/6

مالیات نقل­وانتقال سرقفلی                        000/600/1=2٪×000/000/80

مالیات نقل­وانتقال سهام                          000/200/1=4٪×000/000/30

000/850/27

اهمیت گزارش حسابرسی

فهرست منابع

۱- استانداردها و رهنمودهای حسابداری

۲- اصول و موازین حسابداری

3- قوانین و مقررات مالیاتی

4- بخشنامه­ها، آیین­نامه­ها و دستورالعملهای مالیاتی

5- قانون تجارت

6- قانون مدنی

7- قانون آیین دادرسی مدنی

8- بازرگانی خارجی

9- مقررات گمرکی (اینکوترمز)

10- قوانین و مقررات بانکی