فرایند تلفیق در اجاره شکل – فروش

قراردادهای اجاره‌ای که، متضمن شناسایی سود یا زیان در آغاز قرارداد اجاره، همزمان با انتقال در دفاتر اجاره دهنده باشد، اصطلاحاً «اجاره شکل – فروش» نامیده می‌شود. در این قبیل قراردادها معمولاً مزایا و مخاطرات مالکیت به اجاره کننده منتقل شده، ارزش متعارف بازار اموال مورد اجاره در تاریخ آغاز قرارداد اجاره، با بهای تمام شده یا ارزش دفتری آن برای اجاره دهنده تفاوت دارد. این تفاوت به عنوان سود یا زیان تلقی می‌شود.

در فرایند تلفیق، شناسایی سود یا زیان، در آغاز قرارداد به تعویق افتاده، سپس در طول مدت قرارداد اجاره (اگر در قرارداد اجاره، حق اختیار خرید یا اختیار تمدید اجاره اموال استیجاری پیش‌بینی شده باشد، در آن شرایط، عمر مفید دارایی مبنای محاسبه مورد استفاده قرار خواهد گرفت) مستهلک می‌شود.

برای روشن شدن موضوع، فرض کنید، شرکت اصلی، ماشین‌آلات مورد اجاره را که بهای تمام شده آن بالغ بر 4951 ریال می‌باشد، به مدت سه سال، با اقساط اجاره سالانه بالغ بر 2000 ریال، قابل دریافت در اول هر سال، با ارزش مازاد تضمین نشده بالغ بر 1000 ریال به شرکت فرعی اجاره داده است. نرخ ضمنی بهره برای اجاره دهنده 16٪، ثبت حسابداری قرارداد اجاره شکل فروش، در دفاتر شرکت اصلی به شرح زیر می‌باشد:

اجاره دریافتنی                 4000

ارزش مازاد تضمین نشده     1000

وجوه نقد              2000

درآمد بهره تحقق نیافته

ماشین‌آلات (بهای تمام شده دارای استیجاری)             1149

سود حاصل از قرارداد اجاره شکل فروش              4951

900

این ثبت حسابداری، با ثبت اجاره تأمین مالی مستقیم تنها از نظر شناسایی سود در زمان انتقال دارایی مورد اجاره تفاوت دارد. مابقی ثبت‌ها، وصولی، شناسایی سود در پایان هر دوره مالی هیچ‌گونه تغییری در دفاتر اجاره دهنده ندارد. شناسایی سود حاصل از اجاره شکل فروش هیچ‌گونه تأثیری در ثبت‌های حسابداری از نقطه نظر اجاره کننده ندارد.

در فرآیند تلفیق قرارداد اجاره شکل فروش، شناسایی سود حاصل از اجاره شکل فروش[1] همانند نقل و انتقال دارایی اموال و ماشین‌آلات بین شرکت‌های عضو گروه وابسته می‌باشد.[2] در این مثال، سود بالغ بر 900 ریال معوق مانده و در طول مدت قرارداد اجاره شناسایی خواهد شد، جهت نیل به این اهداف حساب دارایی و استهلاک مربوط به آن جهت انعکاس سود حاصل از فروش اصلی بایستی تعدیل شود.

شرکت اصلی (اجاره دهنده) سود حاصل از قراداد اجاره شکل فروش را در دفاتر خود به مبلغ 900 ریال ثبت نموده است. از دیدگاه شخصیت حقوقی تلفیقی، هیچ‌گونه سود نباید بین شرکت‌های عضو گروه وابسته در تلفیق گزارش گردد، در نتیجه، این مبلغ در کاربرگ صورت‌های مالی تلفیقی حذف شده، تا سود خالص تلفیقی به میزان واقعی گزارش گردد.

تعدیلات اضافی ضروری برای حذف سود حاصل از قرارداد اجاره شکل فروش به مبلغ 900 ریال در کاربرگ صورت‌های مالی تلفیقی برای سال مالی منتهی به 29/12/1×13 (جدول شماره 13-1) به شرح زیر می‌باشد:

(1)

سود حاصل از اجاره در شکل فروش               900

ماشین‌آلات                                    900

حذف سود حاصل از اجاره شکل فروش جهت نیل به ارزش دفتری شرکت اجاره دهنده عضو گروه تلفیق.

(2)

استهلاک انباشته – ماشین‌آلات          300

هزینه استهلاک                           300

حذف کاهش هزینه استهلاک اضافی ثبت شده توسط شرکت اجاره کننده به منظور شناسایی تحقق سود.

در ثبت شماره 1، سود حاصل از اجاره در شکل فروش حذف و مانده حساب تجهیزات اصلاح می‌شود. در ثبت شماره 2، هزینه استهلاک اضافی ثبت شده توسط شرکت اجاره کننده (شرکت فرعی) حذف و در نتیجه، سود تحقق یافته طی سال 1×13 در کاربرگ شناسایی خواهد شد.

سود حاصل از اجاره در شکل فروش به مبلغ 900 ریال معوق مانده و طی سال‌های عمر مفید اقتصادی ماشین‌آلات به تدریج هر ساله معادل  در جدول تسهیم درآمد سهم شرکت اصلی (اجاره دهنده) منعکس می‌گردد.

شایان ذکر است، در مواردی که برای حسابداری در واحدهای فرعی از روش ارزش ویژه استفاده می‌شود، روش‌های مختلفی برای حسابداری سود حاصل از قرارداد اجاره شکل فروش (سود تحقق نیافته) وجود دارد، نظر به این‌که روش حسابداری شرکت اصلی تأثیری بر صورت‌های مالی تلفیقی ندارد، لذا در این کتاب روش ارزش ویژه ناقص مورد تأکید قرار گرفته، تا چگونگی انعکاس آن در کاربرگ به وضوح تشریح شود.[3]

تعدیلات اضافی دیگر مورد نیاز در کاربرگ صورت‌های مالی تلفیقی برای سال منتهی به 29/12/2×13 در مواردی که قرارداد به صورت اجاره شکل فروش می‌باشد به شرح زیر خواهد بود:

سود انباشته – شرکت اصلی            600

استهلاک انباشته – ماشین‌آلات          300

ماشین‌آلات                           900

تعدیل باقی مانده سود حاصل از اجاره شکل فروش در ابتدای دوره

استهلاک انباشته – اموال و ماشین‌آلات      300

هزینه استهلاک                           300

کاهش هزینه استهلاک اضافی ثبت شده توسط شرکت اجاره کننده به منظور شناسایی تحقق سود.

[1]. Sales Profit on Lease.

[2] . برای کسب اطلاع از نقل و انتقال دارایی اموال و ماشین‌آلات بین شرکت‌های عضو گروه وابسته به فصل پنجم کتاب حسابداری مالی پیشرفته جلد دوم انتشارات ترمه، تألیف حسن همتی، مراجعه شود.

[3] . برای کسب اطلاع از این زمینه جهت آشنایی با روش ارزش ویژه کامل و مقایسه آن با ارزش ویژه ناقص به فصل چهارم و پنجم کتاب حسابداری مالی پیشرفته (جلد دوم) «نقل و انتقال دارایی‌ها بین شرکت‌های عضو گروه» تألیف حسن همتی مراجعه شود

فرایند تلفیق در اجاره شکل – فروش

قراردادهای اجاره‌ای که، متضمن شناسایی سود یا زیان در آغاز قرارداد اجاره، همزمان با انتقال در دفاتر اجاره دهنده باشد، اصطلاحاً «اجاره شکل – فروش» نامیده می‌شود. در این قبیل قراردادها معمولاً مزایا و مخاطرات مالکیت به اجاره کننده منتقل شده، ارزش متعارف بازار اموال مورد اجاره در تاریخ آغاز قرارداد اجاره، با بهای تمام شده یا ارزش دفتری آن برای اجاره دهنده تفاوت دارد. این تفاوت به عنوان سود یا زیان تلقی می‌شود.

در فرایند تلفیق، شناسایی سود یا زیان، در آغاز قرارداد به تعویق افتاده، سپس در طول مدت قرارداد اجاره (اگر در قرارداد اجاره، حق اختیار خرید یا اختیار تمدید اجاره اموال استیجاری پیش‌بینی شده باشد، در آن شرایط، عمر مفید دارایی مبنای محاسبه مورد استفاده قرار خواهد گرفت) مستهلک می‌شود.

برای روشن شدن موضوع، فرض کنید، شرکت اصلی، ماشین‌آلات مورد اجاره را که بهای تمام شده آن بالغ بر 4951 ریال می‌باشد، به مدت سه سال، با اقساط اجاره سالانه بالغ بر 2000 ریال، قابل دریافت در اول هر سال، با ارزش مازاد تضمین نشده بالغ بر 1000 ریال به شرکت فرعی اجاره داده است. نرخ ضمنی بهره برای اجاره دهنده 16٪، ثبت حسابداری قرارداد اجاره شکل فروش، در دفاتر شرکت اصلی به شرح زیر می‌باشد:

اجاره دریافتنی                 4000

ارزش مازاد تضمین نشده     1000

وجوه نقد              2000

درآمد بهره تحقق نیافته

ماشین‌آلات (بهای تمام شده دارای استیجاری)             1149

سود حاصل از قرارداد اجاره شکل فروش              4951

900

این ثبت حسابداری، با ثبت اجاره تأمین مالی مستقیم تنها از نظر شناسایی سود در زمان انتقال دارایی مورد اجاره تفاوت دارد. مابقی ثبت‌ها، وصولی، شناسایی سود در پایان هر دوره مالی هیچ‌گونه تغییری در دفاتر اجاره دهنده ندارد. شناسایی سود حاصل از اجاره شکل فروش هیچ‌گونه تأثیری در ثبت‌های حسابداری از نقطه نظر اجاره کننده ندارد.

در فرآیند تلفیق قرارداد اجاره شکل فروش، شناسایی سود حاصل از اجاره شکل فروش[1] همانند نقل و انتقال دارایی اموال و ماشین‌آلات بین شرکت‌های عضو گروه وابسته می‌باشد.[2] در این مثال، سود بالغ بر 900 ریال معوق مانده و در طول مدت قرارداد اجاره شناسایی خواهد شد، جهت نیل به این اهداف حساب دارایی و استهلاک مربوط به آن جهت انعکاس سود حاصل از فروش اصلی بایستی تعدیل شود.

شرکت اصلی (اجاره دهنده) سود حاصل از قراداد اجاره شکل فروش را در دفاتر خود به مبلغ 900 ریال ثبت نموده است. از دیدگاه شخصیت حقوقی تلفیقی، هیچ‌گونه سود نباید بین شرکت‌های عضو گروه وابسته در تلفیق گزارش گردد، در نتیجه، این مبلغ در کاربرگ صورت‌های مالی تلفیقی حذف شده، تا سود خالص تلفیقی به میزان واقعی گزارش گردد.

تعدیلات اضافی ضروری برای حذف سود حاصل از قرارداد اجاره شکل فروش به مبلغ 900 ریال در کاربرگ صورت‌های مالی تلفیقی برای سال مالی منتهی به 29/12/1×13 (جدول شماره 13-1) به شرح زیر می‌باشد:

(1)

سود حاصل از اجاره در شکل فروش               900

ماشین‌آلات                                    900

حذف سود حاصل از اجاره شکل فروش جهت نیل به ارزش دفتری شرکت اجاره دهنده عضو گروه تلفیق.

(2)

استهلاک انباشته – ماشین‌آلات          300

هزینه استهلاک                           300

حذف کاهش هزینه استهلاک اضافی ثبت شده توسط شرکت اجاره کننده به منظور شناسایی تحقق سود.

در ثبت شماره 1، سود حاصل از اجاره در شکل فروش حذف و مانده حساب تجهیزات اصلاح می‌شود. در ثبت شماره 2، هزینه استهلاک اضافی ثبت شده توسط شرکت اجاره کننده (شرکت فرعی) حذف و در نتیجه، سود تحقق یافته طی سال 1×13 در کاربرگ شناسایی خواهد شد.

سود حاصل از اجاره در شکل فروش به مبلغ 900 ریال معوق مانده و طی سال‌های عمر مفید اقتصادی ماشین‌آلات به تدریج هر ساله معادل  در جدول تسهیم درآمد سهم شرکت اصلی (اجاره دهنده) منعکس می‌گردد.

شایان ذکر است، در مواردی که برای حسابداری در واحدهای فرعی از روش ارزش ویژه استفاده می‌شود، روش‌های مختلفی برای حسابداری سود حاصل از قرارداد اجاره شکل فروش (سود تحقق نیافته) وجود دارد، نظر به این‌که روش حسابداری شرکت اصلی تأثیری بر صورت‌های مالی تلفیقی ندارد، لذا در این کتاب روش ارزش ویژه ناقص مورد تأکید قرار گرفته، تا چگونگی انعکاس آن در کاربرگ به وضوح تشریح شود.[3]

تعدیلات اضافی دیگر مورد نیاز در کاربرگ صورت‌های مالی تلفیقی برای سال منتهی به 29/12/2×13 در مواردی که قرارداد به صورت اجاره شکل فروش می‌باشد به شرح زیر خواهد بود:

سود انباشته – شرکت اصلی            600

استهلاک انباشته – ماشین‌آلات          300

ماشین‌آلات                           900

تعدیل باقی مانده سود حاصل از اجاره شکل فروش در ابتدای دوره

استهلاک انباشته – اموال و ماشین‌آلات      300

هزینه استهلاک                           300

کاهش هزینه استهلاک اضافی ثبت شده توسط شرکت اجاره کننده به منظور شناسایی تحقق سود.

[1]. Sales Profit on Lease.

[2] . برای کسب اطلاع از نقل و انتقال دارایی اموال و ماشین‌آلات بین شرکت‌های عضو گروه وابسته به فصل پنجم کتاب حسابداری مالی پیشرفته جلد دوم انتشارات ترمه، تألیف حسن همتی، مراجعه شود.

[3] . برای کسب اطلاع از این زمینه جهت آشنایی با روش ارزش ویژه کامل و مقایسه آن با ارزش ویژه ناقص به فصل چهارم و پنجم کتاب حسابداری مالی پیشرفته (جلد دوم) «نقل و انتقال دارایی‌ها بین شرکت‌های عضو گروه» تألیف حسن همتی مراجعه شود.

فرایند تلفیق در اجاره شکل – فروش

قراردادهای اجاره‌ای که، متضمن شناسایی سود یا زیان در آغاز قرارداد اجاره، همزمان با انتقال در دفاتر اجاره دهنده باشد، اصطلاحاً «اجاره شکل – فروش» نامیده می‌شود. در این قبیل قراردادها معمولاً مزایا و مخاطرات مالکیت به اجاره کننده منتقل شده، ارزش متعارف بازار اموال مورد اجاره در تاریخ آغاز قرارداد اجاره، با بهای تمام شده یا ارزش دفتری آن برای اجاره دهنده تفاوت دارد. این تفاوت به عنوان سود یا زیان تلقی می‌شود.

در فرایند تلفیق، شناسایی سود یا زیان، در آغاز قرارداد به تعویق افتاده، سپس در طول مدت قرارداد اجاره (اگر در قرارداد اجاره، حق اختیار خرید یا اختیار تمدید اجاره اموال استیجاری پیش‌بینی شده باشد، در آن شرایط، عمر مفید دارایی مبنای محاسبه مورد استفاده قرار خواهد گرفت) مستهلک می‌شود.

برای روشن شدن موضوع، فرض کنید، شرکت اصلی، ماشین‌آلات مورد اجاره را که بهای تمام شده آن بالغ بر 4951 ریال می‌باشد، به مدت سه سال، با اقساط اجاره سالانه بالغ بر 2000 ریال، قابل دریافت در اول هر سال، با ارزش مازاد تضمین نشده بالغ بر 1000 ریال به شرکت فرعی اجاره داده است. نرخ ضمنی بهره برای اجاره دهنده 16٪، ثبت حسابداری قرارداد اجاره شکل فروش، در دفاتر شرکت اصلی به شرح زیر می‌باشد:

اجاره دریافتنی                 4000

ارزش مازاد تضمین نشده     1000

وجوه نقد              2000

درآمد بهره تحقق نیافته

ماشین‌آلات (بهای تمام شده دارای استیجاری)             1149

سود حاصل از قرارداد اجاره شکل فروش              4951

900

این ثبت حسابداری، با ثبت اجاره تأمین مالی مستقیم تنها از نظر شناسایی سود در زمان انتقال دارایی مورد اجاره تفاوت دارد. مابقی ثبت‌ها، وصولی، شناسایی سود در پایان هر دوره مالی هیچ‌گونه تغییری در دفاتر اجاره دهنده ندارد. شناسایی سود حاصل از اجاره شکل فروش هیچ‌گونه تأثیری در ثبت‌های حسابداری از نقطه نظر اجاره کننده ندارد.

در فرآیند تلفیق قرارداد اجاره شکل فروش، شناسایی سود حاصل از اجاره شکل فروش[1] همانند نقل و انتقال دارایی اموال و ماشین‌آلات بین شرکت‌های عضو گروه وابسته می‌باشد.[2] در این مثال، سود بالغ بر 900 ریال معوق مانده و در طول مدت قرارداد اجاره شناسایی خواهد شد، جهت نیل به این اهداف حساب دارایی و استهلاک مربوط به آن جهت انعکاس سود حاصل از فروش اصلی بایستی تعدیل شود.

شرکت اصلی (اجاره دهنده) سود حاصل از قراداد اجاره شکل فروش را در دفاتر خود به مبلغ 900 ریال ثبت نموده است. از دیدگاه شخصیت حقوقی تلفیقی، هیچ‌گونه سود نباید بین شرکت‌های عضو گروه وابسته در تلفیق گزارش گردد، در نتیجه، این مبلغ در کاربرگ صورت‌های مالی تلفیقی حذف شده، تا سود خالص تلفیقی به میزان واقعی گزارش گردد.

تعدیلات اضافی ضروری برای حذف سود حاصل از قرارداد اجاره شکل فروش به مبلغ 900 ریال در کاربرگ صورت‌های مالی تلفیقی برای سال مالی منتهی به 29/12/1×13 (جدول شماره 13-1) به شرح زیر می‌باشد:

(1)

سود حاصل از اجاره در شکل فروش               900

ماشین‌آلات                                    900

حذف سود حاصل از اجاره شکل فروش جهت نیل به ارزش دفتری شرکت اجاره دهنده عضو گروه تلفیق.

(2)

استهلاک انباشته – ماشین‌آلات          300

هزینه استهلاک                           300

حذف کاهش هزینه استهلاک اضافی ثبت شده توسط شرکت اجاره کننده به منظور شناسایی تحقق سود.

در ثبت شماره 1، سود حاصل از اجاره در شکل فروش حذف و مانده حساب تجهیزات اصلاح می‌شود. در ثبت شماره 2، هزینه استهلاک اضافی ثبت شده توسط شرکت اجاره کننده (شرکت فرعی) حذف و در نتیجه، سود تحقق یافته طی سال 1×13 در کاربرگ شناسایی خواهد شد.

سود حاصل از اجاره در شکل فروش به مبلغ 900 ریال معوق مانده و طی سال‌های عمر مفید اقتصادی ماشین‌آلات به تدریج هر ساله معادل  در جدول تسهیم درآمد سهم شرکت اصلی (اجاره دهنده) منعکس می‌گردد.

شایان ذکر است، در مواردی که برای حسابداری در واحدهای فرعی از روش ارزش ویژه استفاده می‌شود، روش‌های مختلفی برای حسابداری سود حاصل از قرارداد اجاره شکل فروش (سود تحقق نیافته) وجود دارد، نظر به این‌که روش حسابداری شرکت اصلی تأثیری بر صورت‌های مالی تلفیقی ندارد، لذا در این کتاب روش ارزش ویژه ناقص مورد تأکید قرار گرفته، تا چگونگی انعکاس آن در کاربرگ به وضوح تشریح شود.[3]

تعدیلات اضافی دیگر مورد نیاز در کاربرگ صورت‌های مالی تلفیقی برای سال منتهی به 29/12/2×13 در مواردی که قرارداد به صورت اجاره شکل فروش می‌باشد به شرح زیر خواهد بود:

سود انباشته – شرکت اصلی            600

استهلاک انباشته – ماشین‌آلات          300

ماشین‌آلات                           900

تعدیل باقی مانده سود حاصل از اجاره شکل فروش در ابتدای دوره

استهلاک انباشته – اموال و ماشین‌آلات      300

هزینه استهلاک                           300

کاهش هزینه استهلاک اضافی ثبت شده توسط شرکت اجاره کننده به منظور شناسایی تحقق سود.

[1]. Sales Profit on Lease.

[2] . برای کسب اطلاع از نقل و انتقال دارایی اموال و ماشین‌آلات بین شرکت‌های عضو گروه وابسته به فصل پنجم کتاب حسابداری مالی پیشرفته جلد دوم انتشارات ترمه، تألیف حسن همتی، مراجعه شود.

[3] . برای کسب اطلاع از این زمینه جهت آشنایی با روش ارزش ویژه کامل و مقایسه آن با ارزش ویژه ناقص به فصل چهارم و پنجم کتاب حسابداری مالی پیشرفته (جلد دوم) «نقل و انتقال دارایی‌ها بین شرکت‌های عضو گروه» تألیف حسن همتی مراجعه شود.