حسابرسی صورت حساب عملکرد

حسابرسی صورت حساب عملکرد

خرید کالا: الف- خریدهای خارجی (واردات)

ب) خریدهای داخلی

الف) خریدهای خارجی (سفارشات یا اعتبار اسنادی)

حسابرسی خریدهای خارجی (واردات) مواد و کالا به شرح زیر است:

۱- صورت­ ریز پروانه­های وارداتی و صادراتی به تفکیک شماره صفحه دفتر کل یا معین، نوع جنس، شماره پروانه گمرکی، مقدار یا تعداد، ارزش، حقوق گمرکی از مؤدی اخذ و یا صورت ریز پروانه­های گمرکی رسیده، مطابقت شود.حسابرسی صورت حساب عملکرد

۲- صورت ریز کارمزد ترخیص کالا، کرایه حمل و محاسبه مالیات مربوطه (برای هر یک از ترخیص­کنندگان به تفکیک) به انضمام صورت­حساب حق­العمل کاری از مؤدی مطالبه شود.

۳- فاکتور پیشنهادی (پروفرما) از نظر مقدار و مبلغ با فاکتور اصلی که بعداً همراه کالا خواهد آمد مطابقت شود در صورتی که مغایرتی در وزن،‌ نوع و مبلغ بین آن وجود داشته باشد بایستی به دقت علت آن بررسی شود.

4- فاکتور کارخانه (فروشنده) با گواهی مبدأ و بیمه­نامه و بارنامه دریایی یا هوایی و صورت بسته­بندی از نظر مقدار، وزن،‌تعداد و مشخصات کالا مطابقت داده شود.

5- پروانه­های گمرکی از نظر مقدار یا تعداد و ارزش شماره اعتبار (ثبت سفارش یا برات) با فاکتور اصلی و برگ گشایش اعتبار تطبیق گردد و مغایرت بررسی شود.

6- وزن یا تعداد منعکس شده در بارنامه­های مربوطه جمع زده شود و حاصل جمع یا وزن یا تعداد مندرج در پروانه گمرکی مطابقت شود.

7- در صورت وجود کسری کالا یا خسارت دیدن آن صورت مجلس تنظیم شده در گمرک رسیدگی و اقدامات شرکت برای وصول خسارت از شرکت بیمه مربوطه رسیدگی شود.

8- در صورتی که کالا کسری داشته باشد و از بیمه مطالبه خسارت شده باشد بهای تمام شده کالای مفقود شده یا کسری آن شامل قسمت متناسبی از مبالغی که بابت واریز برات و سایر هزینه­های بانکی از جمله کارمزدهای پرداختی به بانک و هزینه­های مربوط به ترخیص و گمرک (در صورتی که هزینه­ها و حقوق گمرکی به مأخذ کل وزن یا تعداد فاکتور پرداخت شده باشد) محاسبه و جزء اقلام غیرقابل قبول یادداشت شود. بدیهی است در صورتی که شرکت اشتباهاً جنس مفقودشده را به عذر اینکه هنوز وضعش معلوم نیست جزء موجودی پایان سال خود (غیر از کالای بین راهی) نشان داده باشد،‌موجودی پایان سال هم به همان نسبت باید تعدیل شود.حسابرسی صورت حساب عملکرد

9- وزن یا تعداد کالای منعکس شده در رسیدهای انبارها (با مدارک ورود کالا به انبار) با بارنامه­های مربوطه کنترل یا اضافی آن استخراج شود.

10- در صورتی که قرار شود کالا وسیله فروشنده خارجی به دفعات حمل شده وطبیق یک یا چند پروانه مقداری از کالای خریداری شده وارد شده باشد،‌توجه شود که فقط بهای کالایی که وارد شده به تناسب کل کالا در حساب خرید انبار ثبت گردد.

11- کلیه اقلام ثبت­شده در ستونهای بدهکار و بستانکار حساب سفارشات با اعتبارات اسنادی را با مدارک موجود در پرونده کنترل و اقلام فاقد مدرک را استخراج نمایند.

12- در صورتی که اوراق دیگری در پرونده اعتبارات مربوط به سال مورد رسیدگی دیده شود که ثبت آنها در دفتر لازم بوده ولی ثبت نشده است، موضوع رسیدگی و یادداشت کنید.

13- در مورد سفارشات بسته شده، مبالغی را که به عنوان سپرده (به استثنای سپرده ثبت سفارش) به بانک پرداخت شده است مورد بررسی قرار داده و توجه نمایید چنانچه این سپرده علاوه بر بهای تمام شده کالا به قیمت آن اضافه گردیده و حساب بسته شده است مبلغ سپرده جزء اقلام غیرقابل قبول منظور گردد.حسابرسی صورت حساب عملکرد

14- در مورد اعتبارات و سفارشاتی که کالای آن وارد شده و قبلاً تحت حساب سفارشات عمل شده، دقت شود که حساب مذکور بسته شده و مانده به حساب خرید یا انبار منظور شده باشد.

15- اقلام مربوط به کالای بین راهی (اعتبارات باز یا در جریان) را مورد بررسی قرار داده و دقت نمایید فقط کالاهایی تحت این عنوان منظور شده باشد که تا پایان سال مورد رسیدگی به انبار شرکت وارد نشده باشد.

خلاصه­ای از مراحل خرید کالا از خارج تا ورود به کشور

اعتبار اسنادی

قراردادی است که به موجب آن بانک خریدار به درخواست خریدار، بانک دیگری را مجاز می­دارد تا چنانچه طی مدت معین، فروشنده اسناد حمل کالای مورد نظر خریدار را طبق شرایط مندرج در اعتبار به آن بانک واگذار نماید، حداکثر تا میزان مبلغ اعتبار، وجه به حساب او واریز گردد و سپس اسناد فوق را جهت واگذاری به خریدار برای بانک دستوردهنده ارسال دارد.حسابرسی صورت حساب عملکرد

مراحل انجام یک معامله پس از مذاکرات مقدماتی تا دریافت کالا و ترخیص آن از گمرک به شرح زیر می­باشد:

• دریافت پیش­فاکتور یا پروفرما
• تهیه و تنظیم فرمهای ثبت سفارش و فرمهای بانکی
• گشایش اعتبار ارزی
• تنظیم بارنامه و اسناد حمل
• ابلاغ وصول اسناد حمل کالا به خریدار
• واریز اعتبار اسنادی (پیش­نویس اسناد)
• انجام امور مربوط به ترخیص کالا
• استرداد ودیعه

پیش­فاکتور PROFORMA-INVOICE

سندی است که توسط فروشنده تنظیم و مهر و امضاء می­گردد و شامل مشخصات کامل و نام و نشانی فروشنده و خریدار و نوع کالا و وزن قیمت واحد و کل آن می­باشد. بر حسب دستور خریدار در یک یا چند نسخه صادر می­گردد. ممکن است برحسب مقررات کشور واردکننده لزوماً فاکتور توسط اطاق بازرگانی CHAMBER OF COMMERCE محل گواهی و امضاء گردد. مبلغ فاکتور ممکن است بر حسب قرارداد خرید منعقده بین خریدار و فروشنده بر اساس یکی از موارد زیر باشد:

1- سیف (CIF) Cost- Insurance- and frieght

بر این اساس قیمت تنظیم­شده در فاکتور عبارتست از بهای کالا و حق بیمه و هزینه حمل کالا تا مقصد تعیین­شده توسط فروشنده.

مقرارت سیف (CIF)

الف) تهیه کالا مطابق با شرایط قرارداد فروش

ب) پرداخت کرایه حمل تا بندر مقصد وسیله کشتی متناسب با نوع کالا از مسیر متداول و پرداخت مخارج محموله و تخلیه کالا در بندر مقصد

ج) پرداخت حق بیمه تا بندر مقصد

2- سی-اند-افCost-And FRIGHT-(C-and-F)

بر این اساس قیمت تنظیم شده در فاکتور شامل قیمت کالا، هزینه حمل کالا تا بندر مقصد است. هزینه بیمه توسط خریدار پرداخت می­شود.حسابرسی صورت حساب عملکرد

الف) سی- اند- اف (فول لاینرترم)C-and-F (Full Liner Term)

چنانچه قیمت تعیین شده در فاکتور بر این اساس باشد به این معناست که علاوه بر قیمت کالا و هزینه حمل هزینه تخلیه کالا در مقصد نیز توسط فروشنده در مبلغ فاکتور قید شده است و به کشتی حامل کالا در مقصد خسارت تأخیر و تخلیه تعلق نخواهد گرفت. (خسارت به عهده فروشنده است).

ب) سی- اند- اف (فری- اوت) C-and-F (Free Out)

در این روش از حمل کالا، مبلغ فاکتور مربوط می­شود به بهای کالا بر اساس تحویل روی عرشه کشتی در بندر مقصد. خسارت توقف و هزینه تخلیه به عهده خریدار خواهد بود.

۳- فوب (FOB)

خرید به صورت فوب سه حالت دارد:

الف)‌Free on Board        ب) Free on Rail      ج)Free on Truck

چنانچه قیمت پروفرما بر اساس فوب (FOB) تنظیم شده باشد قیمت فاکتور شامل بهای کالا و هزینه بارگیری روی کشتی در بندر مبدأ می­باشد. بدیهی است هزینه حمل و بیمه تا مقصد توسط خریدار پرداخت می­شود.

4- اف-آ-اس (FREE-ALONG-SIDE-SHIP (FAS)

بر این اساس قیمت تمام شده در فاکتور عبارتست از بهای کالا و هزینه­های حمل مربوط تا کنار وسیله نقلیه (کشتی). بنابراین هزینه بارگیری به کشتی و حمل و بیمه و سایر هزینه­ها تا مقصد به عهده خریدار است.

5- اکس- فکتوری- اکس ورک EX-WORKS; EX FACTORY

در این حالت مبلغ فاکتور شامل بهای کالا بر اساس تحویل در خارج محوطه کارخانه یا انبار فروشنده است. بنابراین هزینه حمل کالا از کارخانه تا کنار وسیله و هزینه بارگیری و حمل و بیمه تا بندر مقصد به عهده خریدار است.

6- (DELIVERED-EX-QUAY-DUTY-PAID)DEQ

تحویل در اسکله بندر مقصد (عوارض پرداخت­شده) به معنای آنست که وظیفه فروشنده در مورد تحویل کالا هنگامی به پایان می­رسد که کالا را پس از ترخیص برای ورود در اسکله (بارانداز) بندر مقصد تعیین شده در اختیار خریدار قرار دهد. فروشنده باید کلیه مسئولیت­ها و هزینه­ها، شامل عوارض، مالیاتها و سایر مخارج تحویل کالا را تقبل نماید.حسابرسی صورت حساب عملکرد

7-(FREE-CARRIER)FCA

تحویل به حمل­کننده در محل تعیین شده به معنای آنست که تعهد فروشنده به تحویل، هنگامی که وی کالا را برای صدور از گمرک ترخیص و در محل با نقطه تعیین­شده در اختیار حمل­کننده­ای می­گذارد که خریدار تعیین کرده است به اتمام می­رساند.

8-(DELIVERED-DUTY-UNPAID)DDU

تحویل در محل کار (سایت) خریدار بدون پرداخت عوارض گمرکی از طرف فروشنده فروشنده باید کالا را در محل کار (سرکار) خریدار تحویل نماید. کلیه خطرات ناشی از حمل به عهده فروشنده است.

9-(DELIVERED-DUTY-PAID)DDP

وظیفه فروشنده هنگامی به پایان می­رسد که کالا را در محل کار (سایت) خریدار در کشور مقصد تحویل نماید و عوارض و مالیاتها و کلیه خطرات به عهده فروشنده است.

10- (DELIVERED-AT-FRONTIER)DAF

تحویل در مرز به معنای آن است که وظیفه فروشنده در مورد تحویل کالا هنگامی به پایان می­رسد که کالا را برای صدور ترخیص کند و در نقطه یا محل تعیین شده در مرز تا قبل از مرزگمرکی کشور همجوار و در اختیار خریدار بگذارد.

11-(DELIVERED-EX-SHIP)DES

تحویل از کشتی به معنای آن است که وظیفۀ فروشنده در مورد تحویل هنگامی به پایان می­رسد که کالا را قبل از ترخیص برای ورود در بندر مقصد تعیین شده روی عرشه کشتی در اختیار خریدار قرار دهد.حسابرسی صورت حساب عملکرد

نحوه پرداخت وجه کالای خریداری شده از خارج

1- ارز دولتی

در این حالت موافقت دولت با ورود کالا و پرداخت وجه کالا به ارز دولتی بایستی توسط خریدار اخذ شود و ارز تخصیص یافته از طریق سیستم بانکی در اختیار واردکننده قرار گیرد. قیمت تمام شده کالای واردشده شامل وجه پرداختی به بانک مرکزی بابت خرید ارز و سایر هزینه­های ورود کالا تا انبار می­باشد. در این روش قیمت تمام شده تماماً بر اساس اسناد و مدارک معتبر بوده و بایستی از خریدار مطالبه شود.

۲- ارز صادراتی (واریزنامه)

در این حالت خریدار پس از موافقت با ورود کالا،‌ارز مورد نیاز خود را از کسانی که کالای خود را در خارج به فروش رسانده­اند تأمین می­نماید. و پس از ارائه واریزنامه­های خریداری شده از صادرکنندگان به بانک مابه­التفاوت قیمت ارز را به بانک پرداخت و اقدام به گشایش اعتبار جهت ورود کالا می­نماید. در این روش قیمت تمام شده کالا شامل مبلغ پرداختی بابت خرید واریزنامه و مابه­التفاوت پرداختی به بانک و هزینه­های لازم جهت ورود کالا تا انبار با توجه به روشهایی که قبلاً گفته شد می­باشد. در این حالت مبلغ پرداختی بابت خرید واریزنامه به درستی معلوم نیست و ممیز مالیاتی بایستی نرخ واریزنامه را در موقع خرید با تحقیق به دست آورد ولی سایر هزیه تماماً بایستی دارای اسناد و مدارک معتبر باشد.

3- ارز بازار آزاد (بدون انتقال ارز)

در این حالت کالای مجاز از طریق ارز آزاد وارد می­شود و بانک هیچگونه دخالتی در این مورد پرداخت وجه کالا ندارد و قیمت تمام شده کالا در این روش شامل وجه پرداختی بابت خرید ارز آزاد و سایر هزینه­های لازم تا ورود کالا بر اساس روشهای گفته شده می­باشد. با توجه به اینکه به علت نوسان قیمت ارز در بازار آزاد وجه پرداختی بابت خرید ارز معلوم نمی­باشد ممیز مالیاتی بایستی بر اساس تحقیق نرخ ارز خریداری شده را در تاریخ خرید معلوم نماید.حسابرسی صورت حساب عملکرد

4- واردکردن کالا از خارج برای دیگران

خرید کالا از خارج گاهی توسط خود خریدار و با کارت بازرگانی او انجام می­شود و گاهی توسط اشخاصی که دارای کارت بازرگانی و یا مجوز ورود کالای مورد نظر خریدار دارند برای دیگران وارد می­شود. در حالت دوم واردکننده به نام خود و پس از گشایش اعتبار، کالای سفارش خریدار را برای او وارد کرده و ارز مورد نیاز از طرف خریدار تأمین و در اختیار واردکننده قرار می­گیرد:

قرارداد منعقده به دو صورت به شرح زیر می­باشد:

1- واردکننده تقبل می­نماید در ازاء واردکردن کالا مبلغی به عنوان حق­العمل از خریدار دریافت نماید که در این حالت حق­العمل دریافتی درآمد محسوب می­شود.

2- واردکننده موافقت می­نماید در مقابل دریافت مبلغی ارز از خریدار مقدار معین از کالای مورد تقاضا را پس از ورود به او تحویل نماید. در این روش بایستی دقت شود مابه­التفاوت مقدار کالای واردشده و مقدار تحویلی به خریدار برای واردکننده درآمد محسوب می­شود که با توجه به نرخ ارز کالای خریداری شده و سایر هزینه­ها قیمت تمام شده آن به ریال ارزیابی گردد.

ب) خرید داخلی (حساب کار یا انبار)

با توجه به روش شرکت حساب خرید یا انبار کالا که ممکن است به طور یکجا یا به تفکیک نگهداری شده باشد. به شرح زیر باید مورد رسیدگی قرار گیرد.

۱- انتقال (مقدار و مبلغ) کالای وارداتی از حساب سفارشات به حساب خرید کنترل گردد.

2- سایر اقالم ثبت شده در ستون بدهکار حساب خرید از نظر (تاریخ، مبلغ و مقدار) با فاکتورهای مربوطه و رسیدهای انبار صادره و برگ سفارش کالا (یا دستور خرید) کنترل و صورت مغایرات به شرح زیر تنظیم شود.

(شماره سند، تاریخ سند، شماره یا تاریخ فاکتور، تاریخ رسید انبار مقدار فاکتور، مقدار دفتر، مبلغ فاکتور، مبلغ دفتر)

۳- اقلام برگشت از خرید را که در ستون بستانکار حساب خرید یا سرفصل جداگانه­ای ثبت شده به دقت سندرسی نموده و توجه داشته باشید که مقدار کالای برگشتی از خریدار،از مقدار کالای خریداری شده کسر و یا در مورد آن حواله انبار مرجوعی صادر شده باشد.

بدیهی است قیمت واحد کالای مرجوعی در هیچ مورد نمی­تواند از قیمت خرید بیشتر باشد در غیر این صورت تفاوت را با ذکر مورد یادداشت نمایید.حسابرسی صورت حساب عملکرد

4- صورت ریز انواع مواد و کالای خریداری را از مؤدی اخذ و با دفاتر مربوط کنترل و مغایرت را تشخیص نمایید. (در صورتی که مؤدی صورت مذکور را تسلیم ننماید رأساً نسبت به استخراج آن از دفاتر اقدام نمایید.)5- ضمن اجرای برنامه فوق خریدهای فاقد مدرک (فاکتور یا رسید انبار) را با ذکر مبلغ و مقدار استخراج نمایید.6- حساب تخفیفات عیب و نقص و تخفیف نقدی خرید را به دقت رسیدگی نمایید.7-حساب درآمدهای متفرقه را مرور نموده و در صورتی که تخفیفات موضوع بند (6) فوق در سرفصلهای درآمد ثبت شده باشد مورد بررسی قرار گیرد.
8- ارزیابی موجودیهای کالا و مواد در پایان دوره را بر اساس قیمت تمام شده یا میانگین کنترل نموده و در صورت مغایرت صورتی به شرح زیر تنظیم نمایید.

نوع جنس، مقدار موجودی پایان سال، قیمت بر اساس ارزیابی شرکت، قیمت تمام شده یا میانگین قیمتها، کسر ارزیابی،اضافه ارزیابی.

9- چنانچه شرکت برای نگهداری موجودی کالا از روش دائمی و یکی از طرق قیمت­گذاری منطبق با اصول حسابداری (اولین صادره از اولین وارده، اولین صادره از آخرین وارده، میانگین) استفاده می­نماید، قیمت ارزیابی­شده موجودی کالا به روش متداول شرکت کنترل و مغایرات استخراج شود.

10- مکاتبات مربوط به خرید کالا و مواد به دقت مورد بررسی قرار گیرد.

11- برگ سفارش کالا یا پیش­فاکتور و مدارک اصلی خرید (فاکتور فروشنده) رسیدگی شود.12- مدارک مربوط به بیمه و حمل مواد و کالا ملاحظه و از نظر مقدار، نوع کالا و مبلغ آن مورد رسیدگی قرار گیرد.13- برگ نگهبانی در مورد ورود مواد و کالا به محل شرکت یا کارخانه یا انبار ملاحظه و رسیدگی شود.14- ثبت مواد و کالا در کارت انبار و دفاتر حسابداری کنترل شود.15- دقت شود مواد و کالای خریداری شده در حساب هزینه ثبت نشده باشد.16- برگشت از خرید کالا و مواد و تخفیفات از نظر قیمت و مشخصات و نوع کالای برگشتی به دقت رسیدگی شود.17- نحوه پرداخت وجه مواد و کالای خریداری شده مورد رسیدگی قرار گیرد.

18- فروش کالا و مواد در حساب برگشت از خرید عمل نشده باشد.

19- قیمت و نوع و مشخصات کالای خریداری شده باید در تمام اسناد و مدارک مطابقت داشته باشد.

۲0- هزینه­های مربوط به خرید کالا و مواد از قبیل حق­العمل، حمل،‌بیمه باید در حساب قیمت تمام شده خرید عمل شود نه در حساب سود و زیان و در صورتی که در حساب سود و زیان عمل شده باشد بای دبه نسبت موجودی کالای آخر سال برگشت شود.

21- مواد و کالای ضایع شده مورد بررسی قرار گیرد که کالای سالم نباشد.حسابرسی صورت حساب عملکرد

22- صورت گردش مواد و کالای تولیدی و خریداری شده به تفکیک موجودی اول دوره،‌خریداری یا تولید شده طی سال،‌فروش رفته طی سال، موجودی در آخر سال و نحوه قیمت­گذاری با توجه به اصول و موازین حسابداری از مؤدی اخذ و مورد رسیدگی قرار گیرد.

23- در صورت امکان با مراجعه به چند فروشنده از نحوه خرید و قیمت خرید اطمینان حاصل شود.
24- نحوه شمارش مواد و کالا و قیمت­گذاری آن در پایان سال (انبارگردانی) و گزارش انبارگردانی به دقت رسیدگی شود.25- موجودی کالای آخر سال باید شامل موجودی کالا در انبار به اضافه کالای خریداری شده طی سال که در حساب خرید ثبت گردیده ولی تا پایان سال تحویل انبار نگردیده به اضافه کالاهای امانی نزد حق­العمل کار و در انبار دیگران منهای کالای فروش رفته که در حساب فروش ثبت شده ولی تا پایان سال تحویل نشده منهای کالای دیگران که به صورت امانی در انبار موجود است می­باشد.

رسیدگی به حساب فروش کالا یا مواد 1- کلیه آیین­نامه­ها و ضوابط شرکت را در مرود نحوه فروش مطالعه نموده و چنانچه شرکت دارای ضوابط مدونی نیست،  روش مورد عمل را بررسی کنید.2- تعداد کل فاکتورهای صادره در سال را (در صورت امکان) مورد رسیدگی قرار دهید.

3- صورت ریز فاکتورهای باطل شده را استخراج و یک نسخه آن را ملاحظه نمایید (مخصوصاً نسخه اول که مربوط به مشتری می­باشد)

4- جمع ستون فروش در صورت گردش کالا را با دفاتر معین و کل شرکت و اظهارنامه مؤدی تطبیق نموده و در صورت مشاهده اختلاف، مورد را بررسی و صورت مغایرت تنظیم نمایید.

5- درصدی از فروشها را به شرح زیر سندرسی نمایند.الف) ضمائم ثبت فروش را که بایستی برگ دریافت سفارش، حواله، انبار، گزارش قسمت بسته­بندی،‌بارنامه حمل، برگ نگهبانی،‌رسید گیرنده کالا، فاکتور فروش و مدارک پرداخت قیمت کالا باشد بررسی و با یکدیگر مطابقت نمایید و در صورت مشاهده اختلاف موارد را یادداشت نمایید.ب) قیمت­های واحد مندرج در فاکتور را با لیست قیمت­ها کنترل و اختلاف را یادداشت کنید.ج) تخفیفات مندرج در فاکتورها را با مقررات و رویه شرکت مطابقت و اختلاف را یادداشت نمایند. به خصوص توجه کنید آیا تخفیف داده شده متعارف و متناسب با قیمت کالا بوده یا خیر.

د) محاسبات فاکتور را کنترل کنید.

هـ) درصدی از ثبت­های صدور کالا را در کارت انبار کنترل نمایید.

6- درصدی از فروشهای خارجی (صادراتی) را انتخاب و به شرح زیر بررسی نمایید.

مدارک فروش را که بایستی برگ دریافت سفارش، فاکتور مقدماتی حواله انبار، گزارش قسمت بسته­بندی، برگ نگهبانی، بارنامه حمل، مدارک مربوط به بیمه باربری، پروانه صادراتی، اعلام وصول مشتری فاکتور قطعی و مدارک مربوط به دریافت تفاوت قیمت صادراتی از دولت باشد از نظر مقدار و مبلغ با یکدیگر تطبیق و در صورت مشاهده اختلاف موارد یادداشت نمایید.

7- اختلافاتی را که در تطبیق مدارک فروش به شرح بندهای ۵ و 6 بالا مشاهده نموده­اید پیگیری نمایید و علت را مشخص نمایید.حسابرسی صورت حساب عملکرد

8- کالاهای فروخته شده به مدیران و کارمندان شرکت را صد در صد به شرح روش مندرج در بند ۵ رسیدگی نمایید. به خصوصحسابرسی صورت حساب عملکرد به قیمت فروش توجه شود. (در صورتی که بین قیمت فروش و قیمت بازار اختلاف فاحشی وجود داشته باشد، مابه­التفاوت یا برگشت و به سود شرکت اضافه می­شود و یا به عنوان مزایای غیرنقدی بایستی به حقوق ماهانه اضافه و مالیات مطالبه شود)

9- بهای واحد فروش انواع کالا در فاکتورهای صادره در هر روز را به طور نمونه­گیری مقایسه و در صورت وجود اختلاف علت را تحقیق و نتیجه را منعکس نمایید.

10- درصد سود ناویژه به فروش سال مورد رسیدگی را با سنوات قبل مقایسه نموده و در صورت اختلاف فاحش علت اختلاف را بررسی نمایید.

11- در صورتی که در اجرای ماده 181 یا هر وسیله دیگری از طرف مأموران تشخیص دفاتر غیر پلمپ یا اسناد و مدارکی به دست آید که مؤدی در آنها فروش و سود ویژه اعلام نموده باشد،‌با توجه به اینکه در تشخیص درآمد مشمول مالیات از طریق علی­الرأس اداره امور مالیاتی رینه یا قرائنی انتخاب نماید که به واقعیت نزدیکتر باشد و سود ویژه ابرازی از طرف مؤدی واقعی­ترین قرینه می­باشد؛ بنابراین در این حالت سود ویژه ابرازی بایستی مأخذ محاسبه مالیات قرار گیرد و اعمال ضریب بر روی فروش با توجه به موازی قانون و اصول حسابداری صحیح نمی­باشد.

12- توجه شود که از طریق حساب­سازی (حساب به حساب­کردن) فروش یا درآمد در حسابهای دیگری (جاری شرکاء- بستانکاران- اسناد پرداختی) ثبت نشده باشدحسابرسی صورت حساب عملکرد