محاسبه مالیات بر درآمد شرکت لیزینگ
ب) هزینههای مستقیم و اولیه و جاری فعالیت لیزینگ
ج) هزینههای تأمین مالی (تفاوت نقد و نسیه)
۳- مالیاتهای تکلیفی مربوط به فعالیت لیزینگ
مالیات بر درآمد حاصل از فعالیت لیزینگ سرمایهای
۱- در صورتی که کالای سرمایهای ملک باشد. 1-1- اگر ملک بدون حق واگذاری (سرقفلی)باشد، مالیات اجاره دهنده برابر است با 5٪ ارزش معاملاتی عرصه و اعیان ملک.2-1- در صورتی که ملک دارای حق واگذاری (سرقفلی باشد) مالیات اجاره دهنده برابر است با 5٪ ارزش معاملاتی عرصه و اعیان ملک و ۲٪ ارزش روز سرقفلی.3-1- در صورتی که اجارهدهنده بسازبفروش باشد و از تاریخ صدور پایان کار دو سال نگذشته باشد علاوه بر مالیاتهای فوق، 10٪ ارزش معاملاتی اعیانی ملک به عنوان مالیات بساز بفروش باید پرداخت نماید یا به عبارت دیگر اگر اجاره دهنده بساز بفروش باشد 15٪ ارزش معاملاتی اعیانی و 5٪ارزش معاملاتی عرصه باید به عنوان مالیات پرداخت نماید. مالیات بر درآمد شرکت لیزینگ
4-1- مطابق حکم ماده 76 قانون مالیاتهای مستقیم اجارهدهنده بابت سود حاصلا ز فروش ملک و سرقفلی مشمول مالیات دیگری نیست.
5-1- چون نقلوانتقال ملک و سرقفلی مشمول مالیات مقطوع است و سود حاصله مشمول مالیات نیست بنابراین هزینه ملک و یا زیان ناشی از فروش ملک جزء هزینههای قابل قبول مالیاتی نیست. مالیات بر درآمد شرکت لیزینگ
6-1- در لیزینگ سرمایهای چون مخاطرات و مزایای مربوط به مالکیت کالا به اجارهکننده منتقل میشود به استناد حکم تبصره 4 ماده 150 مستأجر در حکم مالک بوده و پس از ثبت کالا در دفاتر به عنوان دارایی هزینه استهلاک محاسبه مینماید، در این رابطه بین استانداردهای حسابداری و مقررات مالیاتی مغایرت وجود دارد قبلاً گفته شد در استاندارد ۲۱ حسابداری آمده است که اگر اطمینان معقولی نسبت به انتقال مالکیت کالا به اجاره کننده باشد استهلاک بر اساس عمر مفید دارایی و اگر اطمینان معقولی وجود نداشته باشد بر اساس عمر مفید یا مدت اجاره هر کدام کمتر است استهلاک محاسبه میشود. در تبصره 4 ماده 150 به نحوه محاسبه استهلاک اشاره نشده است فقط گفته شده که نحوه انعکاس استهلاک در دفاتر طرفین بر اساس استانداردهای حسابداری است بنابراین در اجاره سرمایهای استهلاک کالای مورد اجاره بر اساس جدول استهلاک موضوع ماده 151 قانون مالیاتهای مستقیم از طرف اجارهکننده محاسبه و در دفاتر ثبت میشود.
7-1- در اجاره سرمایهای مخارج مرتبط و مستقیم اولیه بابت خرید کالا حسب مورد به عنوان قیمت تمام شده یا هزینه جاری در دفاتر اجارهکننده ثبت میشود.
8-1- در اجاره سرمایهای مستأجر هزینههای مربوط به تأمین یا تسهیلاک مالی (بهره) را حسب مورد به قیمت تمام شده یا حساب سود و زیان منظور مینماید،در این رابطه باید توجه داشت که به استناد بند 18 ماده 148 قانون مالیاتهای مستقیم سود و کارمزد پرداختی فقط به بانکها، صندوق تعاون و مؤسسات اعتباری غیر بانکی مجاز قابل قبول است و در این رابطه برای شرکتهای لیزینگ این مشکل هم چنان باقی است.
۲- در صورتی که اجاره سرمایهای ملک نباشد.
مثل ماشینآلات- تجهیزات- تأسیسات- وسائط نقلیه
1-2- در این صورت درآمد اجارهدهنده از تفاوت فروش نقدی پس از کسر هزینهها باقیمانده به اضافه بخشی از تفاوت نقد و نسیه حاصل میشود.
2-2- در این حالت کلیه هزینههای تحققیافته منطبق با مواد 147 تا 151 قانون مالیاتهای مستقیم به عنوان هزینه قابل قبول اجارهدهنده است.
3-2- اگر اجارهدهنده دارای دفاتر قانونی نباشد درآمد مشمول مالیات از طریق علیالرأس تعیین میشود.
4-2- اجارهکننده نیز کلیه هنزیههای تحققیافته را در دفاتر خود ثبت مینماید همانطوریکه قبلاً گفته شد هزینههای تسهیلات و تأمین مالی فقط به سه مؤسسه فوق به شرح فوق قابل قبول است.
مالیات بر درآمد حاصل از لیزینگ عملیاتی
1- در صورتی که اجاره عملیات ملک باشد
1-1- 75٪ کل اجاره دریافتی در سال بابت ملک مورد اجاره به عنوان درآمد مشمول مالیات اجارهدهنده مأخذ محاسبه مالیات قرار میگیرد.
2-1- اگر ملک برای مقاصد مسکونی به اجاره واگذار شود و زیربنای مفید آن در تهران تا 150 متر مربع و در شهرستانها تا ۲00 متر مربع باشد به استناد تبصره ۱۱ ماده 53 مشمول مالیات بر درآمد اجاره نمیباشد و اگر بیشتر از متراژ بالا باشد مازاد مشمول مالیات است.
3-1- در صورتی که ملک با هر متراژی برای منظور تجاری یا اداری واگذار شود مشمول مالیات است. مالیات بر درآمد شرکت لیزینگ
4-1- چون 75٪ اجاره دریافتی بابت ملک مورد اجاره مشمول مالیات است و 25٪ اجاره دریافتی بابت استهلاک و سایر هزینه ملک مشمول مالیات نیست بنابراین هزینههای استهلاک و سایر هزینههای ملک مورد اجاره هزینه قابل قبول نیست. مالیات بر درآمد شرکت لیزینگ
5-1- مستأجر به موجب تبصره ۹ ماده 53 در صورتی که شخص حقوقی باشد از مالالاجارههای پرداختی باید مالیات تکلیفی کسر و ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ پرداخت اجاره محل به اداره امور مالیاتی پرداخت نماید در غیر این صورت علاوه بر مالیات مشمول 20٪ جریمه نسبت مالیات متعلقه خواهد بود. مالیات بر درآمد شرکت لیزینگ
2- در صورتی که اجاره علمیاتی ملک نباشد
1-2- اجارههای دریافتی پس از کسر هزینههای شغلی مشمول مالیات است.
2-2- اجارهدهنده مطابق جدول استهلاک موضوع ماده 151 قانون مالیاتی هزینه استهلاک کالای مورد اجاره را محاسبه و در دفاتر ثبت مینماید.
3-2- مستأجر مکلف است در صورتی که مورد اجاره از جمله موارد مندرج در ماده 104 قانون مالیاتهای مستقیم باشد از اجاره پرداختی مالیات به نرخ 5٪ کسر و ظرف ۳۰ روز به اداره امور مالیاتی پرداخت نماید. در غیر این صورت علاوه بر مالیات تکلیفی 20٪ مالیات نیز به عنوان جریمه باید پرداخت نماید، ضمناً در صورتی که قراردادی یا توافقنامهای در این زمینه منعقد شده باشد ظرف همان مدت (۳۰ روز) یک نسخه از قرارداد یا توافقنامه به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم شود در غیر این صورت 1٪ کل مبلغ قرارداد بابت عدم ارسال قرارداد از بابت جریمه وصول خواهد شد.
مالیاتهایی که اجارهکننده در لیزینگ عملیاتی از اجارهدهنده کسر و به اداره امور مالیاتی پرداخت مینمایند به عنوان پیشپرداخت مالیات اجارهدهنده از مجموع مالیات عملکرد او کسر میشود.
به طور مثال یک شرکت با خریداری قراردادی منعقد مینماید که یک دستگاه آپارتمان یا وسیله نقلیه را که قیمت تمام شده آن 000/000/10 ریال است به طور نقد به مبلغ 000/000/15 ریال و به اقساط ۵ ساله به مبلغ 000/000/20 در تاریخ 1/1/79 بفروشد، با شرط اینکه مالکیت پس از دریافت آخرین قسط به خریدار منتقل شود.
نحوه ثبت عملیات حسابداری در دفاتر فروشنده و خریدار به شرح ذیل است:
دفتر فروشنده 1/1/79
1- بدهکاری (اجاری) 000/000/20 ریال
فروش 000/000/15 ریال
بهره تحققنیافته (معلق) 000/000/5ریال
2- 29/12/79- وصول قسط اول
بانک 000/000/4
بدهکاری اجاری 000/000/4 ریال
3- 29/12/79- بهره تحققنیافته 000/000/1
بهره تحققیافته (حساب سود و زیان) 000/000/1
شرکت فروشنده در پایان سال پس از دریافت اقساط، بهره را به عنوان درآمد به حساب سود و زیان منتقل مینماید، لذا با توجه به ثبتهای فوق فروشنده در سال 79 بابت فروشم بلغ 000/000/6 ریال سود ناویژه داشته است (۵ میلیون ریال سود فروش و یک میلیون ریال بهره).
(دفتر خریدار)
1-1/1/79- دارایی 000/000/15
بهره تحققنیافته 000/000/5
بستانکاران اجاری 000/000/20
2- 29/12/79 بستانکاران اجاری 000/000/4
بانک 000/000/4
3- 29/12/79 بهره تحققیافته (حساب سود و زیان) 000/000/1
بهره تحققنیافته 000/000/1