تجزیه تحلیل صورتهای مالی

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

( تجزیه تحلیل صورتهای مالی دفتر مطالعات مالى و حسابدارى مديريت( ١
يكي از هدفهاي حسابداري تفسيراطلاعات مالي و
يا درواقع تسهيل استفاده از صورتهاي مالي به
منظور تصميمگيرياشخاص و مراجع مختلف است.

ضرورت تفسير صورتهايمالي به نحوي آه نيازاستفاده کنندگان مختلف از صورتهايمالي را برآوردبه پيدايش و توسعه روشها و فنوني انجاميدهآهروابط بين ارقام مندرج در صورتهاي مالي را تعيينوامكان مقايسه، تعبير و توجيه آنها را فراهم آردهاست.انتخاب ارقام و اطلاعات ، مقايسه و تعيين رابطه بينآنها وارزيابي حاصل از آن را تجزيه و تحليل ماليمينامند.بنابراين، مرحله اول انتخاب ارقام و اطلاعاتياست آه ازبررسي و تفسير آنها اخذ تصميم
امكانپذير شود.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

مرحله دوممقايسه و تنظيم و
مشخص آردن روابط بين ارقام و بالاخرهمرحله سوم
تفسير و ارزيابي نتايج حاصل از مرحله دوم است.در
تجزيه و تحليل مالي فرض بر اين است آه
گذشتهزمينهساز آينده ميشود و به اين ترتيب نتيجه
آوششها وتجارب گذشته آه در صورتهاي مالي
منعكس است مبنايبررسي واقع و نتايج به دست
آمده راهنماي اخذ تصميم نسبتبه آينده قرار
ميگيرد.

روشهاى تجزيه و تحليل مالى

در تجزيه و تحليل مالي از چهار روش استفاده
ميشود:
١- تجزيه و تحليل درونى ( ٢) : در اين روش مقدار و
اهميت نسبيهر يك از اقلام يك صورت مالي در مقام
مقايسه با ساير اقلامهمان صورت تعيين ميگردد.
٢- تجزيه و تحليل مقايسهاى ( ٣) : در اين روش
صورتهاي ماليدو يا چند دوره متوالي با يكديگر
سنجيده ميشود. به عبارتديگر، رقم مربوط به يك
سال را با رقم مشابه در سال ديگرمقايسه و ضمن
تعيين افزايش و آاهش به پيجويي علت ياعلل
پرداخته ميشود.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٣- تجزيه و تحليل سرمايه در گردش ( ٤) : در اين
روش عوامل مؤثردر تغييرات وضعيت مالي شناخته
ميشود و موجبات افزايشيا آاهش پول مورد نياز در
فعاليتهاي جاري واحد تجاريتعيين ميگردد.
٤- خطر سنجى ( ٥) : در اين روش مواضع ايجاد
خطر تعيينميشود. اصولا از نظر اقتصادي و مالي هر
نوع سرمايهگذاري وفعاليت تجاري از دو جهت بايد
ارزيابي شود، از نظرسودآوري و از لحاظ خطر يا
خطراتي آه متوجه سرمايهگذاريميگردد.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

تجزيه و تحليل درونى
تجزيه و تحليل دروني روشي است آه در آن اقلام
يكترازنامه و صورت سود و زيان يك دوره مالي و رابطه
موجودبين آنها مورد بررسي قرار ميگيرد تا معياري
براي ارزيابيوضع مالي و اعتباري واحد تجاري آه
صورتهاي مالي به آنمربوط ميشود به دست
ميآيد.

بنابراين در اينجا فقط صورتهاي مالي يك دوره
مالي مورد تجزيه و تحليل واقع ميشود.

مراحل تجزيه و تحليل درونى: قدم اول در تجزيه و
تحليل درونياطمينان يافتن از صحت و آامل بودن
اطلاعاتي است آه درترازنامه مندرج ميباشد. قدم
بعدي بررسي سرفصلحسابهاي ترازنامه است.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

مانند مطالبات و موجودي جنسي آهدر اين بررسي
ارقام مذآور را با ساير ارقام ترازنامه مقايسهميآنيم.
در قدم نهايي نيزبه بررسي نسبتها و تفسير
ونتيجهگيري از آنها در تجزيه و تحليل ميپردازيم. ذآر
ايننكته ضروري است آه با وجود اهميت محاسبه و
مطالعهنسبتها، نبايد هيچگاه بررسيها را در اسارت
آنها مقيد آرد ونتيجهگيري از آنها را مطلق و تغيير
ناپذير دانست.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

طبقهبندى نسبتها: نسبتها را به چهار گروه
طبقهبنديميآنند آه به شرح زير ميباشد:
١- نسبتهاي نقدينگي ( ٦) : نسبتهاي نقدينگي
از مقايسهدارايي جاري يا اقلام تشكيل دهنده آن با
بدهي جاري بهدست ميآيد. اهم نسبتهاي
نقدينگي نسبت جاري و
نسبت آني است.
تجزيه و تحليل صورتهاى مالى
(با تجديد نظر)
نشريه شماره ١٢٩
تأليف:
دکتر فضلا… اکبرى
از انتشارات

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

مرکز تحقيقات تخصصى حسابدارى و حسابرسى
سازمان حسابرسى

١- نسبت جاري ( ٧) : هرگاه جمع دارايي جاري را -١
بر جمعبدهي جاري تقسيم آنيم، نسبت جاري
بدست ميآيد. بطورآلي ميتوان گفت هر چه نسبت
جاري بزرگتر باشدبستانكاران تامين بيشتري خواهند
داشت. نقص بزرگ نسبتجاري اين است آه همه
اقلام دارايي جاري را از لحاظنقدينگي يكسان در نظر
ميگيرد.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

١- نسبت آني ( ٨) : هرگاه جمع دارايي آني( ٩) را -٢
بر جمعبدهي جاري تقسيم آنيم، نسبت آني بدست
ميآيد.
اين نسبت به وضوح نشان ميدهد آه آن قسمت از
داراييجاري آه از لحاظ ارزش، ثبات بيشتري دارد و
احتمال آاهشدر آن آمتر است تا چه ميزان ميتواند
پشتوانه طلبكارانآوتاهمدت قرار گيرد.
١- فرجه تدافعي ( ١٠ ) : هرگاه حاصل جمع -٣
موجودي نقدي،سرمايهگذاريهاي آوتاه مدت و
حسابها و اسناد دريافتني رابر برآورد هزينههاي
نقدي روزانه عمليات، تقسيم آنيم، فرجهتدافعي
بدست ميآيد. اين نسبت نشان ميدهد آه
موجودينقدي با آنچه در آوتاه مدت انتظار ميرود
وصول شود جمعآًچند روز هزينههاي واحد تجاري را
تكافو خواهد آرد.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

١-نسبت گردش نقدي ( ١١ ) : سنجش نقدينگي و -٤
توان واريزبدهيهاي آوتاه مدت لزومآً با گردش پول و
يك نوع پوياييسر و آار دارد. هرگاه گردش نقدي
حاصل از عمليات را برجمع بدهيهاي جاري تقسيم
آنيم نسبت گردش نقدي بدستميآيد.

سازمان
هاي تخصصي بر اين عقيدهاند آه نتيجه ايننسبت
٤ يا بيشتر از آن باشد، وضع واحد تجاري / چنانچه ٠
ازلحاظ قدرت پرداخت بدهي هاي آوتاه مدت مطلوب
است.
٢- نسبتهاي فعاليت ( ١٢ ) : هرگونه آسري آه در
صورت آنمبلغ فروش واحد تجاري و در مخرج آن يكي
از اقلام ترازنامهآمده باشد نسبت فعاليت ناميده
ميشود.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٢- دوره وصول مطالبات ( ١٣ ) : هرگاه حاصل ضرب -١
متوسطمطالبات در تعداد روز سال( ١٤ ) را بر فروش
نسيه سالانه تقسيمآنيم، دوره وصول مطالبات به
دست ميآيد. واحد اين نسبت برحسب روز ميباشد.
اين نسبت متوسط مدتي را آه فروششروع و به
وصول مطالبات ميانجامد نشان ميدهد.

٢-دوره گردش آالا ( ١٥ ) : هرگاه حاصل ضرب -٢
متوسطموجودي آالا در تعداد روز سال( ٧) رابر بهاي
تمام شده آالايفروش رفته تقسيم آنيم ، دوره
گردش آالا بدست ميآيد. ايننسبت مدت زماني را
نشان ميدهد آه طول ميآشد تا آالافروخته شود.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٢- دوره گردش عمليات ( ١٦ ) : حاصل جمع دوره -٣
توليد، دورهگردش آالا و دوره وصول مطالبات را دوره
گردش عملياتمينامند. مفهوم عددي آه از اين
معادله بدست ميآيد نشانميدهد آه چند روز طول
ميآشد تا مراحل توليد، فروش ووصول مطالبات طي
شود و پول به انواع شكلها (مواد،دستمزد، آالا و
مطالبات) تبديل و مجددآً صورت نقدي پيداآند.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٢- نسبت آالا به سرمايه در گردش ( ١٧ ) : هرگاه -٤
موجودي آالارا بر سرمايه در گردش تقسيم آنيم،
نسبت آالا به سرمايه درگردش به دست ميآيد.
سرمايه در گردش در اين معادلهعبارت است از دارايي
جاري منهاي بدهي جاري. اين نسبتنشان ميدهد
آه چند درصد سرمايه در گردش به صورتموجودي
آالا در آمده است. بالا بودن اين نسبت نشانهاي
بروجود مشكل در گردش عمليات جاري تلقي
ميشود.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٢- گردش سرمايه جاري ( ١٨ ) : هرگاه فروش -٥
خالص را برسرمايه در گردش تقسيم آنيم، نسبت
مزبور به دست ميآيد.اين نسبت حاآي از آن است
آه سرمايه در گردش تا چهاندازه در فروش مؤثر
است. افزايش نسبت دليل بر آمبودسرمايه در گردش
تلقي ميشود مگر قرائن ديگري مثلافزايش فروش
آن را نفي آند.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٢- دوره واريز بستانكاران ( ١٩ ) : جهت محاسبه اين -٦
نسبتابتدا بايد دفعاتواريزبستانكارانراازفرمول زير
بدست آورد:
موجودي آالاي پايان دوره + موجودي آالاي اول دوره –
بهاي تمام شده کآلايفروش رفته = دفعات واريز بستانكاران
متوسط حساب بستانكاران
هرگاه تعداد روز سال را بر دفعات واريز بستانكاران
تقسيمآنيم، دوره واريز بستانكاران به دست ميآيد.
فايده دورهواريز بستانكاران در برنامهريزي پرداختها و
تهيه بودجه نقدي

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٣- نسبتهاي سرمايهگذاري ( ٢٠ ) : اين نسبتها
نشان ميدهد آههرگاه آار واحد تجاري به تصفيه
بكشد، تا چه اندازه طلبكارانو وامدهندگان به
مطالبات خود ميرسند. در ضمن،

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

نسبتهاي سرمايه گذاري طرز ترآيب سرمايه شرآت
را به معني اعم آنآه آليه منابع مالي را در
برميگيرد نشان ميدهد. در اينجا بهچهار نسبت
سرمايهگذاري مهم اشاره ميشود.

٣- نسبت دارايي ثابت به ارزش ويژه ( ٢١ ) : اين -١
نسبت ازتقسيم دارايي ثابت به ارزش ويژه به دست
ميآيد. نسبتدارايي ثابت به ارزش ويژه نشان
ميدهد آه چه مقدار ازارزش ويژه، به مصرف دارايي
ثابت رسيده و به بيان ديگر چهمقدار از سرمايهگذاري
صاحبان سهام از گردش عملياتجاري واحد تجاري
خارج شده است. وقتي نسبت پايين باشدنقدينگي
بالا است.
٣- نسبت آل بدهي ( ٢٢ ) : اين نسبت از تقسيم -٢
جمع بدهيبر ارزش ويژه حاصل ميشود. نسبت آل
بدهي وضع طلبكارانرا در مقابل صاحبان سهام نشان
ميدهد آه هر يك تا چهاندازه در واحد تجاري
سرمايهگذاري آردهاند.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٣-نسبت بدهي جاري به ارزش ويژه ( ٢٣ ) : از -٣
تقسيم بدهيجاري بر ارزش ويژه، اين نسبت حاصل
ميشود. اين نسبتحاآي از رابطه بدهي جاري با
ارزش ويژه است. وقتي نسبتبالا باشد نامطلوب
تشخيص داده ميشود و افزايش مستمر آنايجاب
ميآند آه در نحوه ترآيب سرمايهگذاري
تجديدنظرشود.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

: ( ٣-نسبت بدهي بلندمدت به ارزش ويژه ( ٢٤ —٤
اين نسبت ازتقسيمبدهيبلندمدتبر ارزش ويژه
بدست ميآيد. اين نسبترابطه بدهيبلندمدت را
درمقايسهباارزش ويژهنشان ميدهد.

٤-نسبتهاي سودآوري ( ٢٥ ) : هدف از اين نسبتها
تعيين ميزانموفقيت واحد تجاري در آسب سود
است. در عمل به هرآسري آه سود واحد تجاري در
صورت آسر و فروش،

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

ارزش ويژه، داراييها و يا سرمايه در گردش درمخرج
آنباشد، اصطلاحآً بازده( ٢٦ ) اطلاق مينمايند.
٤- بازده فروش ( ٢٧ ) : اين نسبت از تقسيم سود -١
خالص برفروش خالص به دست ميآيد و برحسب
درصد بيانميگردد. اين نسبت نشان ميدهد آه از
هر يك ريال فروشچه مقدار سود (برحسب درصد)
تحصيل شده است.

٤- بازده ارزش ويژه ( ٢٨ ) : اين نسبت از تقسيم -٢
سود خالصبر ا رزش ويژه به دست ميآيد و برحسب
درصد بيانميگردد.در اين نسبت ارزش ويژه اول دوره
مالي بكارميرود. اين نسبت حاآي از ميزان
سودآوري واحد تجارياست و بازده متعلق به صاحبان
سهام را نشان ميدهد.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٤- بازده دارايي ( ٢٩ ) : اين نسبت از تقسيم سود -٣
خالص برجمع داراييها به دست ميآيد و برحسب
درصد بيان ميشود.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

اين نسبت حاآي از توانايي واحد
تجاري در آاربرد تمام منابعي است آه در اختيار آن
قرار دارد. بسياري ازتحليلگران اين نسبت را شاخص
نهايي براي تشخيص آفايتو آارايي مديريت در اداره
امور واحد تجاري ميدانند.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٤- بازده سرمايه در گردش ( ٣٠ ) : اين نسبت از -٤
تقسيم سودخالص بر سرمايه در گردش به دست
ميآيد و برحسبدرصد بيان ميگردد. افزايش نسبت
مذآور دلالت بر آمبودسرمايه در گردش ميآند.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

: ( روش نسبتيابى دوپان ( ٣١
روشي آه رابطه بين گردش دارايي( ٣٢ ) واحد تجاري
وبازده فروش را مبناي سنجش آارايي و مديريت آن
واحد قراردهد، روش نسبت يابي دوپان ناميده
ميشود . نسبت گردشدارايي به اين ترتيب تعيين
ميشود آه فروش را بر جمعدارايي تقسيم ميآنيم
تا بدانيم دارايي واحد تجاري چهگردشي ازمسير
فروش را داشته است. نسبتيابي دوپان ازفرمول زير
به دست ميآيد:

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

دارايي سودخالص = فروش سودخالص ‚ دارايي
فروش = بازده سرمايه گذاري
اين روش فايده دارايي ها را از لحاظ فروش و سودي
راآهاز آن به دست آمده است نشان ميدهد. نتيجه
نهايي آاربردروش دوپان تحت عنوان بازده دارايي قبلا
توضيح داده شدهاست. ولي فايده عمده اين روش را
در مطالعه اجزايتشكيلدهنده دارايي و سود و رابطه
آنها ميدانند.

نقاط ضعف نسبتهاتجزیه تحلیل صورتهای مالی

درآاربرد نسبتها بايد از نقاط ضعف آنها آگاه بود.
برخياز نقاط ضعف نسبتها به شرح زير است:
١- صورتهاي مالي به عنوان منبع اصلي تهيه
نسبتهايمالي بكار ميرود و به لحاظ گذشت زمان
ارقام مندرج در آنهاوضع موجود را نشان نميدهد.
حال تا چه اندازه گذشتهميتواند مبناي پيشبيني
آينده قرارگيرد محل بحث است.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٢-بعضي نسبتها آه آاربرد بسيار هم دارند ممكن
استنتايجي گمراه آننده ببار آورند مگر آنكه آليه
نسبتها با هممد نظر قرار گرفته و تحليل شوند.
٣- در تجزيه و تحليل نسبتها تغييرات سطح
قيمتهامعمولا مدنظر قرارنميگيرد و اين خود از فايده

تجزيه و تحليل
تجزيه و تحليل مقايسهاى

در تجريه و تحليل مقايسهاي روندهاي مهم آه سال
بهسال تغيير مييابند از راه صورتهاي مالي آن
سالها تعيين ومورد تفسير قرار ميگيرند. ولي بايد
توجه داشت آه برايدرك تجزيه و تحليل مقايسهاي و
تشخيص روند ها لازم استقبلا تجزيه و تحليل دروني
آاملا مطالعه و مفهوم شده باشد.

روندهاي مهم آه مورد بحث قرار ميگيرند عبارتند از:
١- روند فروش ( ٣٣ ) : وقتي روند فروش مستمرآً
افزايش نشاندهد وضع، مطلوب تشخيص و درصورت
آاهش، نامساعدتعبير ميگردد. در اين حالت يافتن
علت بر تعيين مقدار دقيقارقام ترجيح دارد. مهم اين
است آه بدانيم چرا وضع فروششرآت در مقايسه با
گذشته تغيير پيدا آرده است و به چهدليل سهم
بازار( ٣٤ ) آن آاهش يافته يا از دست رفته است.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٢- روند سود ( ٣٥ ) : روند سود معمولا با روند
فروشهمبستگي دارد. بدين مفهوم آه افزايش يا
آاهش فروش اثرشديدتري بر سود ميگذارد. اين
شدت اثر ناشي از آن استآه هزينههاي ثابت در هر
حال يكسان باقي ميمانند.

اگر
زيان زياد يا بنيه مالي واحد تجاري ضعيف باشد بايد
آخرينصورتهاي مالي را گرفت ولو اين آه صورتهاي
مالي مزبورموقت و بين دورهاي باشند و آنها رابا
صورتهاي مالي گذشتهتطبيق آرد تا عمق مسايل
روشن شود.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٣- روند ارزش ويژه ( ٣٦ ) : آنچه ارزش ويژه را
افزايشميدهد عدم تقسيم سود و نگهداري آن در
واحد تجاري و ياافزايش سرمايه است. معاملاتي آه
نسبت به سهام سرمايهانجام ميشود ارزش ويژه را
تغيير ميدهد. فروش سهام جديدباعث افزايش ارزش
ويژه و تقليل سرمايه موجب آاهش آنميگردد. از
طرف ديگر اعلام سود سهمي و برخي معاملات
نيزمانند اخذ يا واريز هر نوع وام، خريد يا فروش اقلام
داراييبطور نقد و يا در ازاي افزايش يا آاهش بدهي
تاثيري درارزش ويژه ندارند مگر به اندازه سود يا زيان
حاصل از معاملهدر مقام مقايسه با ارزش دفتري مورد
معامله.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٤- روند سرمايه در گردش

( ٣٧ ) : تعيين روند
سرمايه در گردشاز آنجا اهميت دارد آه توانايي واحد
تجاري را در واريزتعهدات نشان ميدهد. بهترين روند
آن است آه در طي سالهابه تدريج افزايش يافته و
اين افزايش متناسب با نياز ناشي ازتوسعه فعاليت
باشد.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

٥- روند نسبتها: روند نسبتها چگونگي امور
مالي را بهترمينماياند تا مقايسه و تعيين مابهالتفاوت
ارقام صورتهايمالي. در زير روندهاي مهم چند
نسبت آورده ميشود:

٥- نسبت جاري و آني معمولا ميبايد در دو يا -١
چندسال روند صعودي و يا حداقل ثابت داشته باشد.
٥- افزايش يا آاهش شديد در سرعت گردش -٢
آالا(برحسب روز) نياز به بررسي دارد.

٥- دوره وصول مطالبات نيز ميبايد تقريبآً ثابت -٣
ماندهباشد. اگر تغييراتي ناگهاني بروز آند ميبايد
بررسي شود.

٥- گاهي روند از خود نسبت اهميت بيشتري -٤
پيداميآند. نمونه بارز آن روندگردش سرمايه جاري
است.

تجزيه و تحليل سرمايه در گردش

هدف از تجزيه و تحليل سرمايه در گردش
تشخيصعواملي است آه در آن تغييراتي را به وجود
آوردهاند و نتيجه نهايي تجزيه و تحليل ، ارزيابي آفايت
تدابير مالي مديراناست آه بدانيم وقتي سررسيد
پرداختها فرا ميرسد آياتوانايي واريز آنها را خواهند
داشت؟

به اين منظور بايد عوامل فزاينده و آاهنده
سرمايه در گردش را تشخيص داد. بطور آلي تجزيه و
تحليل سرمايه در گردش نشان ميدهد آه در
فاصلهدو دوره مالي چه وجوهي به دست آمده و به
چه مصارفيرسيده است.

هرگونه معاملهاي آه بر
دارايي جاري و بدهيجاري اثر يكسان بگذارد مبلغ
سرمايه در گردش را تغييرنميدهد. تغييراتي آه در
حسابهايي غير از دارايي جاري وبدهي جاري به
وجود آمده باشند بر سرمايه در گردش تاثيرميگذارند،
اين تغييرات به سه دسته تقسيم ميشوند:

١- تغييرات در ارزش ويژه: هر افزايشي آه در ارزش
ويژه درفاصله دو دوره مالي پيدا شده باشد منبعي از
لحاظ افزايش سرمايه در گردش به شمار ميرود.
٢- تغييرات در بدهي بلندمدت: افزايش در بدهي
بلندمدتدر طي دو دوره مالي منبعي در جهت
افزايش سرمايه درگردش محسوب ميشود.

٣- تغييرات در دارايي ثابت: آاهش در دارايي ثابت
خالصدر فاصله دو دوره متوالي موجب افزايش وجوه و
در نتيجهافزايش سرمايه در گردش ميشود. معمولا
تغييرات عمده درسرمايه ناشي از تحولاتي است آه
در ارزش ويژه پديدميآيد.

کآاهش سرمايه در گردش
وقتي از نقصان ارزش ويژهناشي شود خطر ميآفريند
و اگر از زيان عمليات به وجود آمدهباشد خطر بيشتر
ميگردد.

خطر سنجى
آنچه در بخشهاي قبل گفته شد، بنظر ميرسد
براياظهارنظر و اخذ تصميم آافي باشد. ولي مواردي
در عمل پيداميشوند آه نياز به ارزيابي و بررسي
بيشتري دارند. اين گونهموارد را از راه پيشبيني و
آيندهنگري تجزيه و تحليل ميآنندو چون هدف آن
است آه رويدادهاي نامطلوبي آه احتمالا درآينده رخ
ميدهند.

و مخاطرات و آثار آنها سنجيده شوندعنوان
خطرسنجي را براي اين بحث انتخاب آردهاند. در
خطر سنجي قدرت استنباط ، استدلال و استنتاج
تحليلگرجديتر و بيش از پيش جلوه ميآند. خطر
سنجي به بررسياحتمالات آتي از لحاظ ناتواني در
پرداختها و بروز زيانارتباط پيدا ميآند و از اين رو
ميبايد با ابزارآار مديران دربرنامهريزي آينده آشنا
شويم. وسيله پيشبيني آينده بودجهاست.

بودجه
برنامه مالي يك واحد تجاري براي رسيدن بههدفي
آه در تحصيل سود مشخص گرديده تعريف
ميشود.بنابر اين بودجه خط مشي فعاليت و هدف
سازمان را مشخصميآند وازسويديگر،درجريان اجرا
از همان بودجه به صورتابزار آار مديران و ضمنآً
بهعنوان عامل آنترل استفاده ميشود.

مراحل زير جهت تنظيم بودجه انجام ميگيرد:
١- تعيين هدف: حفظ سرمايه و تامين سود لازمه
دوام و بقايموسسات توليدي و بازرگاني است. در
تنظيم بودجه، ميزانسود بايد با واقعگرايي برآورد شود
و هدفي قابل وصول باشد.

٢- برنامه ريزي: اداره هر واحد تجاري مستلزم
استفاده ازنيروي انساني، سرمايه و منابع طبيعي
است. در دنياي امروزاين سه عامل و قيمت تمام
شده آنها غيرقابل پيشبيني است.

در چنين شرايطي
است آه واحد تجاري بايد برنامهريزي آند،نيازهاي
آينده خود را بررسي و هدف را مشخص نمايد و
همهآوشش را در جهت وصول به آن و تحقق ميزان
فروش و سودبكاربرد.

٣- تهيه بودجه: اولين قدم جهت تهيه بودجه،
پيشبينيفروش است آه آن را مسئول فروش برآورد
ميآند. فروش بهدو صورت يكي برحسب مقدار و
ديگري براساس ارزشريالي آن برآورد ميگردد.
سپس برآورد ميزان فروش بهواحد توليد داده ميشود
تا بر آن اساس بهاي تمام شده مواداوليه و هزينههاي
دستمزد و سربار را تعيين آند.

در عين حال

واحد
فروش به تهيه بودجه داخلي يعني پيشبيني
هزينههايبازاريابي و فروش ميپردازد. هزينههاي
عمومي و اداري را نيزدفتر مرآزي واحد تجاري
پيشبيني مينمايد. اما در عملواحدهاي تجاري به
اين شرح عمل نميآنند. بلكه يك يا دونفر مسئوليت
تهيه همه اطلاعات و تنظيم بودجه را به
عهدهميگيرند.

٤- تصويب بودجه: پس از تهيه بودجه براي بررسي،
اصلاح وتصويب به هيأت مديره واحد تجاري تسليم
ميگردد. در اينمرحله نيز اصلاح بودجه ضرورت
مييابد زيرا با گذشت زمانلزوم تجديدنظر در هدفها
به خصوص در مورد سود ظاهرميگردد.

٥- تجديدنظر در بودجه: هدف از تجديدنظر در بودجه
ايناست آه نتايج عمليات واحد تجاري را با آنچه در
بودجه برنامه ريزي شده ، مقايسه و انحرافات مهم را
تعيين آنيم وسپس تا حد امكان علل انحرافات را
شناسايي نماييم.

تجديدنظر در برنامه و اقدام
اصلاحي مربوط، به عهده آنقسمت يا واحدي از
سازمان است آه بر آن برنامه آنترل دارد.تاآيد
ميشود آه اين امر آار واحد بودجه نيست.
بودجهنقدى
هنگامي آه بودجه تصويب شد، بر آن اساس
واحدتدارآات به تهيه مواد اوليه و واحد استخدام به
يافتن افرادمورد نياز اقدام ميآند. در اين مرحله مدير
مالي واحد تجارينيز بايد براي تهيه وجه مورد نياز،
برنامهريزي آند. بنابراينبايد براساس بودجه و با توجه
به اوضاع واحد تجاري،
بودجه نقدي تنظيم شود.

کاربرد فنون تجزيه و تحليل

در پايان ذآر اين نكته لازم است آه در تجزيه و
تحليلهيچگاه نبايد به استفاده از روشي واحد اآتفا
آرد و يا اينكه بهنتيجه حاصل از آاربرد يكي از فنون
تجزيه و تحليل آن قدراهميت داد آه جوانب ديگر از
نظر دور بماند. تجزيه و تحليل حد و مرز مشخصي
ندارد.

اما ميتوان آن را محدود آرد يا بردامنه آن افزود.
نبايد آن چنان به جمعآوري و انباشتناطلاعات و تجزيه
( و تحليل آنها پرداخت آه عوارضفلجموشكافي( ٣٨
دامنگير شود و فرصت از دست برود و نه بهآن مقدار
اندك بسنده آرد آه اساس استنتاج و
تصميمگيريسست گردد.

آنچه حدود آار تحليلگر را
معين ميآند ميزاناهميت آاربرد نتايج تجزيه در اخذ
تصميم و مخاطراتي استآه در استفاده از آن ممكن
است بروز آند. انباشتن اطلاعاتبسيار و گسترش
دامنه تجزيه و تحليل در برخي موارد نتيجهدرماندگي و
يا واماندگي در تصميمگيري است. بايد توجهداشت
آه تجزيه و تحليل جاي فراست( ٣٩ ) را در اخذ
تصميمنميگيرد.ث

1-صورتهاي مالي صورتهاي مالي يك شركت شامل : تراز نامه ، صورت حساب و سود و زيان ، صورت سود و زيان جامع و صورت گردش جريان وجوه نقد ميباشد كه به آنها صورتهاي مالي اساسي نيز ميگويند.

ترازنامه-1-1 تراز نامه بيانگر وضعيت مالي يك شركت د ريك مقطع زماني معين است، اين گزارش از يكسو بيانگر مصارف و از سوي ديگر بيانگر منابعي است كه براي مصارف بكار گرفته شدهاست.

مصارف در تراز نامه كه همان دارائيها است شمامل : 1 – دارايي جاري (وجوه نقد – سرمايه گذاري كوتاه مدت ، حسابها و اسناد دريافتي ، موجودي كالا و سپردهها و پيش پرداختها است). 2 – دارايي ثابت (زمين ، ساختمان ، ماشين آلات ، وسايط نقليه ). 3 – سرمايه گذاري هاي بلند مدت (مانند خريد سهام ساير شركتها). 4 – ساير دارائيها. منابع شامل : بدهي ها و حقوق صاحبان سهام است.

بدهيها شامل : بدهي جاري (حسابها و اسناد پرداختني ، پيش دريافتها) بدهيهاي غير جاري (شامل بدهيهاي بلند مدت و ذخيره بازخريد خدمات كاركنان). حقوق صاحبان سهام ؛ منابعي است كه متعلق به سهامداران است و شامل (سرمايه ، اندوختههاي قانوني و توسعه ، سود (زيان) انباشته ، صرف سهام) چون مصارف از محل منابع تامين گرديدهاست.

لذا: (1-2 (حقوق صاحبان سهام + بدهيها = دارايي ها ;نكته : براساس اصول و استانداردهاي حسابداري ، كليه دارائيها در تاريخ تحصيل بايد بر اساس اصل بهاي تمام شده تاريخي (قيمت تمام شده) ثبت و سپس مستهلك شوند، لذا تحليل گران وسرمايه گذران نميتوانند با استفاده از تراز نامه ، پي به ارزش خاصل بازيافتني دارايي هاي شركت ببرند.

تعریف تجزیه و تحلیل صورتهای مالی چیست؟

فرآیند مرور و ارزیابی صورتحساب های مالی یک شرکت نظیر ترازنامه، صورت سود و زیان وصورتحساب جریانات نقدی و درک سلامتی شرکت و توانایی تصمیم‌گیری‌های مؤثرتر، تجزیه و تحلیل صورتهای مالی گفته می‌شود. صورتحساب های مالی داده‌های مالی را ثبت می‌کنند، اما این اطلاعات باید از طریق تجزیه و تحلیل صورتهای مالی مورد ارزیابی قرار گیرد تا برای سرمایه گذاران، سهامداران، مدیران و سایر طرف‌های معامله سودمند باشند.

توضیحات مدیر مالی در مورد تجزیه و تحلیل صورتهای مالی

تجزیه و تحلیل صورت های مالی یک روش ارزیابی برای تعیین عملکرد گذشته، حال و آینده شرکت‌ها است. چندین روش عموماً به عنوان بخشی از این نوع تجزیه و تحلیل به کار می‌روند که شامل تحلیل افقی که دو یا چند سال داده مالی را چه به ریال و چه به درصد با هم مقایسه می‌نماید، تحلیل عمودی که در آن هر شاخه از حساب ها در ترازنامه به عنوان درصدی از حساب کل به نمایش در می‌آیند و تحلیل نسبت که روابط آماری بین داده ها را محاسبه می‌کند، می‌باشد

اصول  مهم در تجزیه و تحلیل صورتهای مالی شرکت

مقدمه:

چنانچه اعداد و ارقام صورتهای مالی با دقت لازم وبا محتوی صحیح تنظیم شده باشند نسبتهای مالی شرکتها می تواند عملکرد مالی یک شرکت را بخوبی نشان دهد نسبتهای نقدینگی/سودآوری/سرمایه گذاری و…….

تجزیه و تحلیل صورتهای مالی می تواند درموضوعات  زیر صورت پذیرد:

1-بررسی نسبتهای نقدینگی و میزان توان شرکت در بازپرداخت بدهی های کوتاه مدت.

٢- بررسی نسبتهای عملیات از جمله گردش کالا و تولید بطوریکه بتوان فرآیند را از زمان تامین مواد اولیه و زمان تولید و مدت انتظار برای توزیع و فروش و نهایتا دوره نقد شوندگی آن را بررسی و تحلیل نمود.

3-بررسی استفاده بهینه از داراییهای ثابت و منابع سرمایه ای.

۴-ارزیابی و بررسی توان مالی شرکت در پرداخت بدهی ها و بازپرداخت تسهیلات مالی دریافتی.

5-بطورکلی بررسی وضعیت ساختار سرمایه.

۶-ارزیابی پروژه ها و طرحهای در دست اجرا.

٧-بررسی توان و قدرت بنگاه اقتصادی در جذب مشتریان جدید و حفظ مشتریان قدیم.

٨-تجزیه تحلیل اقلام هزینه و بهای تمام شده آالای ساخته شده و فروش رفته.

٩-بررسی ساختار منابع انسانی و دهها موضوع مرتبط با عملیات شرکت.

افزایش بازدهی سرمایه گذاری های انجام شده، از مهمترین اهداف مدیران سازمان ها و موسسات اقتصادی محسوب می شود . در حقیقت، تلاش آنها بر آن است که با مطالعه اطلاعات و آمار و ارقام موجود درصورت های مالی (گاه با صرف انرژی و هزینه های فراوان به دست می یایند) شمایی از عملکرد سازمان خویش به دست آورند و بتوانند با بررسی وضعیت حاضر و در نظر گرفتن اهداف استراتژیک و بلندمدت سازمان و همچنین با آگاهی از نقاط قوت و ضعف خویش و اتخاذ راهبردهای شایسته، موجبات بهینه سازی فعالیت ها و بهره جویی قابل قبول از سرمایه گذاریهای انجام شده را فراهم آورند. بر این اساس، تجزیه و تحلیل کارآمد صورت های مالی میتواند زمینه ی لازم را برای شناسایی مشکلات پیش روی سازمان ها ایجاد کند و راهگشای بسیاری از تصمیم گیری ها و آینده نگری ها باشد .

تجزیه وتحلیل صورتهای مالی

درمقایسه ی ارقام و بررسی صورتهای مالی ، تحلیل گر باید به این نکته توجه کندکه هرصورت مالی نتیجه ای است از:

رویدادهای مالی واقع وثبت شده دردفاتر

اصلاح حسابها درپایان سال مالی

رعایت استانداردها و اصول حسابداری

اجرای قوانین ومقررات مالی بخصوص مقررات مالیاتی مانند استهلاک، وسلیقه حسابدار.

صورتها وارقامی که باهم مقایسه می شوند باید یکنواخت و به روش واحدی محاسبه شوند تا قابلیت مقایسه داشته باشند . بنابراین قابلیت مقایسه مستلزم آن است که  اصل ثبات رویه درتهیه وتنظیم هریک از دوحسابی که  با یکدیگر مقایسه می شوند رعایت شده باشد .

(Expressing Relationships)  رابطه نمائی

درمقایسه ، هدف ساده کردن رابطه بین ارقام است . اصولاً ساده کردن رابطه به درک مسائل وضوح می بخشد وکارتجزیه وتحلیل را آسان می سازد .

نتیجه مقایسه و رابطه بین ارقام ممکن است به یکی ازطرق زیرنشان داده شود:

(Ratio Computation) نسبت یابی

(Percentage Cmputation) درصدگیری

(Trend Analysis) روندیابی

(Index Number Comparison) شاخص سنجی

الف – نسبت یابی : نسبت و رابط بین دو رقم ممکن است به صورت درصد ، به شکل کسر و یا بر اساس واحدپول بیان شود .مثلاً اگرفروش شرکتی ٠٠٠ ر ٠٠٠ ر ١٢٠ ریال وسود آن    ٠٠٠ ر ٠٠٠ ر ٢۴ ریال باشد ، درمورد رابطه این دو رقم می توان گفت :

1-سود بیست درصد فروش است .

٢-سودیک پنجم فروش است

3- نسبت فروش به سود پنج به یک است ، ویا به ازای هرده ریال فروش دو ریال سود تحصیل گردیده است .

هریک ازتعابیر بالا ، نسبت سود را به فروش نشان می دهد . باید توجه داشت که تعیین نسبت بین ارقام چیزی به آنها نمی افزاید و از آنها نمی کاهد فقط درک رابطه آنها را ساده تر می کند.

ب-  درصد گیری : درصورتهای مالی نسبت بین یک عدد را با جمع اعدادی که آن عدد را هم دربرداشته باشد درصدجزء به کل((Component Percentageمی نامیم . تعیین نسبت جزء به کل اهمیت نسبی ارقام مندرج درصورتهای مالی وتغییرات حاصل دردوره های مختلف فعالیت را نشان می دهد.

 صورتهای مالی که بدین گونه براساس درصد جزء به کل ارقام تنظیم شده باشند اصطلاحاً ” صورتهای هم قیاس نامیده میشوند

ج – روندیابی : تجزیه و تحلیل صورتهای مالی یک سال ، اطلاعات محدودی را به دست می دهد مضافاً به این که از یک سو تجربه یک سال کافی برای اظهارنظر نیست و ازسوی دیگر ممکن است آن سال نمونه خوبی از وضع کلی شرکت نباشد . بنابراین بررسی وضع مالی موسسه برای مدت چند سال مفید بلکه ضروری به نظر می رسد .

حسابداران و نسبتهای مالی

تجزیه و تحلیل مالی فرآیندی است که طی آن مشخصات و ویژگیهای بارز مالی و عملیاتی واحد اقتصادی با استفاده از صورتهای مالی و سایر اطلاعات مالی مشخص می شود و در امر تصمیم گیری ، استفاده کنندگان از صورتهای مالی را یاری می کند .

یکی از روشهای متداول تجزیه و تحلیل صورتهای مالی ، تجزیه و تحلیل صورتهای مالی با استفاده از نسبتهای مالی می باشد . نسبتهای مالی در یک دسته بندی کلی به پنج دسته تقسیم می شوند.

-نسبتهای نقدینگی : نسبتهایی هستند که کفایت و قدرت نقدینگی موسسه را در قبال بازپرداخت بدهیهای کوتاه مدت مشخص می کند . این نسبت بیشتر مورد توجه بستانکاران کوتاه مدت موسسه و افرادی است که تصمیم دارند به موسسه وام بدهند .

–نسبتهای اهرمی : نسبتهایی هستندکه میزان تأمین مالی از منابع مالی خارجی را مشخص می کند . یعنی وجوهی که توسط صاحبان شرکت) سهامداران) تأمین شده با وجوهی که از طریق وام بدست آمده مقایسه می شود .

-نسبتهای فعالیت : نسبتهایی هستند که میزان کاربرد دارائیها را مشخص می کند و سطح فروش را با حسابهای مختلف دارایی مانند موجودی کالا ، حسابهای دریافتنی ، دارایی ثابت و غیره می سنجد.

–نسبتهای سودآوری : این نسبتها نتیجه کلی فعالیت ها و توان بهره برداری شرکت را از طریق سود ارزیابی می کنند .

-نسبتهای مالکیت : این نسبتها بطور مستقیم و غیر مستقیم پیوند دهنده سود نقدینگی هستند و به سهامداران در ارزیابی نقدینگی ها و سیاستهایی که بر قیمت بازار سهام تأثیر می گذارند کمک می کند یعنی آنان می توانند با استفاده از این نسبتها وضعیت سرمایه گذاری خود را در شرکت در زمان حال و آینده بررسی کنند . همانطور که پیداست این نسبتها بیشتر از همه مربوط به صاحبان سهام است .

این روزها اگر کسی بخواهد در زمینه بورس و سهام فعالیت کند باید بتواند نسبتهای مالی یک موسسه را محاسبه کند . نسبتها مانند کلیدهایی هستند که در های بسته را باز می کنند .

وقتی که شما یک صورت مالی را در اختیار دارید و می خواهید به موسسه صاحب آن صورت مالی وام بدهید ، بهترین کار محاسبه نسبتهای نقدینگی موسسه مذکور است .

نسبتهای اهرمی نیز کارایی بالایی دارند . از طریق این نسبتها می توان نسبت بدهی به دارایی و نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام را مشخص نمود . ضمناً میتوان میزان توانایی یک موسسه در پرداخت بهره را محاسبه نمود . نسبت دیگری نیز وجود دارد که نشان می دهدکه درآمد شرکت تا چه اندازه برای پوشش هزینه های ثابت کافی است .

نسبتهای فعالیت  : نسبت گردش موجودی کالا ، نسبت متوسط دوره وصول مطالبات نسبت گردش حسابهای دریافتنی ، نسبت گردش دارائیهای ثابت و نسبت گردش مجموع دارایی هاست ، خود نیاز به بحث تفضیلی  بسیار دارد که در این مطلب نمی گنجد . البته هدف از ارائه این اطلاعات این است که شما آگاه شده و خود به دنبال اصل مطلب باشید .

نسبتهای سودآوری و مالکیت هم که اهمیت خاصی برای مدیریت سهام دارد معمولاً کمتر مورد توجه سهامداران قرار می گیرد . معمولاً سهامداران تنها با توجه به سابقه یک موسسه ، اقدام به خرید سهام آن موسسه می نمایند . شاید دلیل اصلی این اقدام ، دانش ناکافی سهامداران در ایران است .معمولاً در ایران سرمایه و تجربه حرف اول را میزند و دانش   معاملات سهام بدلیل عدم اطلاع رسانی مناسب از جایگاه ارزنده ای برخوردار نیست .توجه داشته باشید که اگر تجربه و دانش در هم آمیخته شود و سرمایه در کنار این ترکیب قرار گیرد در این صورت نه تنها نتیجه مطلوب تری حاصل می شود بلکه ریسک سرمایه گذاری نیز کاهش می یابد.

تحلیل صورت های مالی در واقع بخشی از تحلیل کسب و کار به شمار می آید.

تحلیل کسب و کار عبارت از ارزیابی چشم انداز و ریسک های بنگاه به منظور اتخاذ تصمیم درمورد کسب و کار آینده است.تصمیم گیری های کسب وکار شامل موارد متعددی، از جمله ارزشگذاری سهام و بدهی ها،ارزیابی ریسک اعتبار، پیش بینی سود، حسابرسی ها و مذاکرات جبران خسارت است.

تحلیل کسب و کار، با ارزیابی محیط کسب و کار، استراتژ یها و عملکرد بنگاه به مدیران کمک می کند تا تصمیمات به جا و آگاهانه اتخاذ کنند.

یکی از مراحل اولیه تفسیر وتجزیه وتحلیل  کسب وکار عبارت است از:

ارزیابی محیط کسب وکار و استراتژی های بنگاه شامل محصولات و فعالیت های کنونی و آتی، بازارها، رقیبان، قیمت سهام بنگاه، مزیتهای بنگاه ( از جمله مزیت هزینه ای) می باشد و در این راستا صورت های مالی، منبعی مطمئن جهت کسب اطلاعات مالی لازم برای تحلیل کسب و کار به شمار می آیند.

صورت های مالی مشخص می کنند که یک بنگاه منابع خود را چگونه به دست می آورد  (تامین مالی)کجا و چگونه این منابع را مصرف می کند (سرمایه گذاری) و از این منابع تا چه حد کارآمد استفاده می کند (سوددهی عملیاتی)

برای پی بردن به اینکه اطلاعات صورتهای مالی چگونه در تحلیل کسب و کار مورد استفاده قرار می گیرند به یک مثال توجه کنید به عنوان نمونه در شرکت ((دل-DELL)) ، درآمدهای کمپانی طی ۵ سال، بیش از ۵٠ درصد افزایش یافته است، در حالی که سود آن حدود ۴٠ درصد افزایش نشان می دهد.

کمپانی نه تنها سوددهی خوبی داشته، بلکه خالص گردش وجوه نقدی اش از محل عملیات بنگاه طی ۵سال حدود ٢٧ درصد افزایش یافته است وسوددهی و بازده فوق العاده حقوق صاحبان سهام، همراه با توانایی ایجاد گردش وجوه نقد قابل ملاحظه، سبب شده است تا قیمت سهام کمپانی نیز سال ٢٠٠٣ تا ٢٠٠5 حدود ٣٣ درصد افزایش پیدا کند حال آیا این اطلاعات برای قضاوت در مورد خرید سهام کمپانی  دل  و یا سایرتصمیم گیری های مرتبط با این کمپانی کفایت می کند؟ یقینا خیر برای تصمیم گیری های اقتصادی دقیق در مورد کمپانی و یا هر شرکت به اطلاعات بیشتری مانند اطلاعات زیر نیاز است:

–    چشم انداز کسب و کار آینده شرکت چگونه است؟ آیا انتظار می رود که بازار محصولات شرکت گسترش یابد؟ نقاط قوت و ضعف شرکت در رقابت با رقبا کدامند؟ شرکت برای پاسخگوئی به فرصت ها و تهدیدها چه تدابیر استراتژیک اتخاذ کرده است و یا در نظر دارد اتخاذ کند؟

–     توانایی بالقوه شرکت برای کسب سود چه مقدار است؟ سوددهی شرکت در سال های اخیر چگونه بوده است؟ سود کنونی شرکت تا چه اندازه پایدار است؟ عوامل موثر درسوددهی شرکت کدامند؟ رشد سود شرکت چگونه ارزیابی می شود؟

–    وضع مالی شرکت در حال حاضر چگونه است؟ ساختار مالی شرکت متضمن چه ریسکها ومزایایی است؟ آیا سود شرکت در برابر نوسانات بازار آسیب پذیر است؟ آیا شرکت می تواند ازپس یک دوره کاهش شدید سوددهی برآید؟

–        شرکت چگونه می تواند با رقبای داخلی و خارجی رقابت کند؟

–        قیمت معقول سهام شرکت چیست؟

اعتبار دهندگان و وام دهندگان نیز در پی یافتن پاسخ برای سوال های زیر هستند:

–        برنامه های کسب و کار شرکت و چشم انداز آن چگونه است؟ نیازهای تامین مالی آتی شرکت کدام اند؟

–    منابع احتمالی شرکت برای پرداخت بهره و اصل وام های اخذ شده، کدامند؟ سود و گردش وجوه نقد شرکت تا چه میزان پشتوانه های برای پرداخت بهره و اصل وام های دریافتی به شمارمی روند.

–    احتمال قصور شرکت در ادای تعهداتش چه مقدار است؟ سود و گردش وجوه شرکت تاچه اندازه ممکن است دچار نوسان شوند؟ آیا توانایی مالی شرکت آن اندازه است که در یکدوره رکود سوددهی بتواند به تعهداتش عمل کند؟

–    پاسخگویی به این سوالات و یک رشته سوالات دیگر در ارتباط با چشم انداز و ریسک های شرکت مستلزم تحلیل اطلاعات کیفی در مورد برنامه کسب و کار شرکت و اطلاعات کمی درمورد وضع مالی و عملکرد آن است و این همان نقش اصلی تحلیل صورتهای مالی است.

انواع تحلیل های کسب و کار

تحلیل صورت های مالی، بخش مهم و لاینفک تحلیل کسب و کار را تشکیل می دهد. تحلیل کسب و کار به صورت های مختلف انجام می پذیرد که در زیر به عمده ترین انواع آن اشاره می شود:

تفسیر اعتبار

تحلیل عتبار عبارت است از ارزیابی شایستگی اعتباری یک بنگاه اقتصادی، یا به بیان دیگرتوانایی بنگاه در ادای تعهداتش .بنابراین، تحلیل اعتبار عمدتا بر مساله ریسک و نه بر سوددهی یک بنگاه تاکید دارد. تغییرات سود به ویژه حساسیت سود در مقابل کسادی کسب و کار، مهمتر ازسطح سود شرکت است. سطح سود فقط تا آن حد مهم است که منعکس کننده حاشیه امنیت توانایی یک بنگاه برای ادای تعهداتش است.

تاکید تحلیل اعتبار متوجه ریسک تنزل عملکرد و نه توانایی افزایش عملکرد بنگاه است. به این ترتیب، ریسک اعتبار شامل تحلیل نقدینگی و تحلیل توانایی پرداخت بدهی ها می شود.

قابلیت فراهم آوری نقدینگی عبارت است از توانایی یک بنگاه برای تهیه پول نقد در کوتاه مدت به منظور ایفای تعهدات .نقدینگی بنگاه بستگی به گردش وجوه نقد و ترکیب دارایی های جاری و بدهی های جاری آن دارد. توانایی پرداخت بدهی ها نیز عبارت از قابلیت و توانایی بلندمدت بنگاه در ایفای تعهدات بلندمدت است، این امر به سوددهی بلندمدت و ساختار سرمایه (ساختارتامین مالی)  بنگاه بستگی پیدا می کند.

ابزار تحلیل اعتبار و معیارهای ارزیابی آن، متناسب با طول مدت، نوع و مورد استفاده وام تغییرمیکند. در مورد اعتبارات کوتاه مدت، وام دهندگان به شرایط مالی فعلی، گردش وجوه نقد و نقدشوندگی دارایی های جاری توجه می کنند و در مورد اعتبارات بلندمدت و ارزش گذاری اوراق قرضه، وام دهندگان خواستار اطلاعات بیشتر و تحلیل های آینده نگر هستند. تحلیل اعتبار بلندمدت شامل پیش بینی گردش وجوه نقد و ارزیابی بلندمدت سوددهی )قدرت کسب سودپایدار) است.

تحلیل سهام تامین مالی با انتشار سهام را سرمایه سهمی نیز می نامند. سرمایه سهمی در واقع پشتوانه یا  محافظی برای سایر انواع تامین مالی که برآن ارجحیت دارند، به شمار می آید.

این امر بدان مفهوم است که سرمایه گذاران در سهام فقط پس از تادیه کلیه مطالبات سایر طلب کاران ( ازجمله پرداخت بهره و سود سهام ممتاز) نسبت به دارایی های شرکت محق، خواهند بود .به این ترتیب،سرمایه گذاران در سهام نخستین کسانی هستندکه به هنگام ورشکستگی بنگاه متحمل زیان می شوند، هرچند که مقدار زیانشان به میزان سرمایه گذاریشان محدود می شود.

تحلیل های اساسی که رواج بیشتری دارند عبارت از تعیین ارزش یک بنگاه از طریق تحلیل و تفسیر عوامل اصلی اقتصاد،صنعت و بنگاه است. از جمله بخش های عمده تحلیل اساسی عبارت از ارزیابی موقعیت مالی و عملکرد بنگاه است. یکی از اهداف عمده تحلیل اساسی نیز تعیین ارزش ذاتی یا ارزش اساسی است.

ارزش ذاتی یک ارزش یک بنگاه (یا یک سهم) از سوی تحلیل اساسی و بدون رجوع به ارزش بازار تعیین می شود. استراتژی سرمایه گذاران در قبال تحلیل اساسی از این قرار است :وقتی ارزش ذاتی یک سهم از ارزش بازار آن سهم بالاتر میرود، اقدام به خرید می کنند و در مقابل وقتی ارزش بازار یک سهم از ارزش ذاتی آن بیشتر می شود، اقدام به فروش می کنند.

برای تعیین ارزش ذاتی بنگاه، تحلیلگر باید سود یا گردش وجوه نقد بنگاه را پیش بینی کند و ریسک های بنگاه را مشخص سازد. وقتی سود دهی آتی و ریسکهای بنگاه برآورد شدند،تحلیلگر با استفاده از یک مدل ارزش گذاری، این اطلاعات را تبدیل به معیاری برای سنجش ارزش ذاتی می کند.

عناصر تفسیر کسب و کارتجزیه تحلیل صورتهای مالی

تح

ل کسب و کار دربرگیرنده چندین فرآیند مرتبط با هم است. ارزش شرکت یا ارزش ذاتی با استفاده از یک مدل ارزش گذاری، برآورد می شود.

لیدی های مدل ارزش گذاری از برآورد سود و زیان های آتی )گردش وجوه نقد یا سود آتی) و هزینه سرمایه به دست می آیند. فرآیند پیش بینی سود و زیان آتی به اصطلاح تحلیل چشم اندازنامیده می شود. برای پیش بینی دقیق سود و زیان آتی، ارزیابی دو مقوله اهمیت  فوق العاده دارد: چشم انداز کسب و کار بنگاه و صورت های مالی ارزیابی چشم انداز کسب و کار یکی ازاهداف عمده تحلیل محیط کسب و کار و استراتژی بنگاه است.

وضع مالی بنگاه را با مراجعه به صورت های مالی و استفاده از تحلیل های مالی ارزیابی می کنند و کیفیت تحلیل مالی نیز به نوبه خود بستگی دارد، به قابلیت اعتماد و محتوای اقتصادی صورت های مالی. این امر مستلزم تحلیل حسابداری صورتهای مالی است .

تحلیل صورت های مالی، کلیه فرآیند های زیر را در بر می گیرد:

تحلیل محیط کسب و کار و استراتژی بنگاه

تحلیل چشم انداز آینده بنگاه یکی از مهم ترین اهداف تحلیل کسب و کار می باشد. برای انجام دقیق این امر مهم باید به آینده نگری چندرشته ای مجهز شد که شامل پرداختن به تحلیل محیط کسب و کار و استراتژی بنگاه می شود.

هدف تحلیل محیط کسب و کار، شناسایی و برآورد شرایط اقتصادی بنگاه و صنعت مربوطه است و تحلیل استراتژی کسب و کار نیز در پی شناسایی و ارزیابی قدرت رقابت و نقاط ضعف بنگاه همراه با فرصت ها و تهدیدها است.

تحلیل محیط کسب و کار و استراتژی بنگاه از دو بخش تحلیل صنعت و تحلیل استراتژی تشکیل شده است. تحلیل صنعت معمولا اولین گام به شمار می آید، زیرا چشم انداز و ساختار صنعت تاحدود زیادی تعیین کننده سوددهی بنگاه است. تحلیل صنعت معمولا در چارچوب مدلی که از سوی پورتر در سا لهای ١٩٨٠ تا ١٩٨۵ طراحی شد و تحلیل زنجیره ارزش نامیده می شود، صورت می پذیرد. در این چارچوب، یک صنعت به مثابه مجموعه ای از رقبا در نظر گرفته می شود که بر سر کسب قدرت چانه زنی در مقابل مشتریان و تامین کنندگان ، بایکدیگر رقابت و مبارزه می کنند و در عین حال با تهدیدهایی از جانب رقبای جدید و محصولات جانشین روبه رو هستند.

تحلیل صنعت باید هم آینده صنعت مربوطه را پیش بینی کند و هم میزان رقابت بالفعل و بالقوه ای که بنگاه با آن مواجه است.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

تفسیراستراتژی شامل ارزیابی دو مقوله، شامل:

اول، تصمیمات بنگاه در مورد کسب و کار، و دوم، موفقیت بنگاه در دستیابی به مزیت رقابتی است. تحلیل استراتژی شامل برآورد واکنش استراتژیک بنگاه در مقابل محیط کسب و کار و تاثیر این واکنشها در موفقیت ها و رشد آتی بنگاه می شود.

تجزیه تحلیل صورتهای مالی

تحلیل استراتژی مستلزم بررسی دقیق استراتژی رقابت بنگاه در زمینه ترکیب محصولات و ساختار هزینه ها است.

تحلیل محیط کسب و کار و استراتژی مستلزم تسلط بر دانش اقتصاد، نیروهای صنعت و نیز مدیریت استراتژیک، سیاست کسب و کار، تولید، مدیریت پشتیبانی، بازاریابی و اقتصاد مدیریت است.

تفسیر حسابداری

تفسیر حسابداری شامل فرآیند ارزیابی میزان انعکاس واقعیتهای اقتصادی در حسابداری بنگاه است. این امر با بررسی مبادلات و رویدادهای بنگاه، برآورد تاثیر سیاستهای حسابداری بنگاه بر روی صورت های مالی و تنظیم این صور تهای مالی به گونه ای که واقعیت اقتصادی را بهتر منعکس سازند و قابلیت تحلیل بیشتری پیدا کنند، تحقق می یابد. صورت های مالی منبع اصلی اطلاعات لازم برای تحلیل مالی هستند.

این امر بدان معنا است که کیفیت تحلیل مالی به میزان اعتماد به صورتهای مالی بستگی دارد که این نیز به نوبه خود به کیفیت تحلیل حسابداری بستگی دارد. تحلیل حسابداری به ویژه در موارد تحلیلهای مقایسه ای اهمیت فوق العاده ای پیدا می کنند.

در تحلیل کسب و کار معمولا تحلیل حسابداری کمتر مورد توجه و استفاده قرار می گیرد.احتمالا یکی از علل این کم توجهی آن است که تحلیل حسابداری مستلزم مجهز بودن به دانش حسابداری است.

تحلیلگرانی که به دانش حسابداری آشنا نیستند، گرایش بدان دارند که تحلیل حسابداری را از پیش دیده دور کنند و صور تهای مالی را همان گونه که تنظیم شده اند، بپذیرند. این بی توجهی به حسابداری، عملی بسیار خطرناک است، زیرا تحلیل حسابداری درتحلیل کسب و کار و تحلیل مالی اهمیت فوق العاده ای دارد.

تفسیر  مالی

تفسیرمالی یعنی استفاده از صورت های مالی جهت تحلیل وضع مالی و عملکرد بنگاه و نیز برآورد عملکرد مالی آینده آن است. طرح سوالات متعدد می تواند به انجام تحلیل مالی کمک کند. یک رشته از این سوالات به آینده بنگاه مربوط می شوند.

مثلا، آیا بنگاه منابع کافی برای کسب موفقیت و رشد در اختیار دارد؟ آیا منابع کافی برای سرمایه گذاری در پروژه های جدید وجود دارند؟ منابع سوددهی بنگاه کدامند؟ قدرت درآمدزایی آتی چگونه است؟  ویک رشته دیگر از سوالات مربوط می شود به ارزیابی عملکرد بنگاه و توانایی آن در تحقق عملکرد مالی مورد انتظار. مثلا این که موقعیت مالی بنگاه تا چه اندازه محکم است؟ بنگاه تا چه اندازه سودده است؟ آیا درآمدهای بنگاه با پیش بینی های تحلیلگران مطابقت دارد؟

تفسیر مالی از سه جز تحلیل سوددهی، تفسیرریسک و تحلیل منابع و مصارف تشکیل می شود