مبانی نظری استهلاک

 مبانی نظری استهلاک

 هدف شرکت از تحصیل داراییها، کسب درآمد در طی دوره های مالی آتی است. به بیان دیگر داراییها موجب می شوند تا واحدهای تجاری با استفاده از آنها درآمد کسب نمایند.

بر اساس مفهوم تطابق درآمد و هزینه، مخارجی که مستقیما با ایجاد درآمدهای مشخص مرتبط است، به جای شناسایی به عنوان هزینه در دوره وقوع، در همان دوره ای شناسایی می شود که این درآمدها شناسایی شده اند. از این رو باید میان هزینه های هر دوره و درآمدهای آن دوره ارتباط مستقیم، منطقی و یا منظم وجود داشته باشد.

 بنابراین هزینه استهلاک هزینه ای است که بر مبنای منظم و منطقی اندازه گیری و گزارش می شود.

در زبان عامیانه، مردم کاهش در قیمت داراییهایی نظیر خودرو را استهلاک تلقی می کنند. اما از دیدگاه حسابداری موضوع استهلاک لزوما در رابطه با ارزش یک دارایی نیست، بلکه استهلاک ابزاری برای تخصیص منظم بهای تمام شده یک دارایی است. در واقع استهلاک فرآیندی است که بهای تمام شده داراییهای ثابت مشهود و نامشهود یک واحد تجاری به دوره های انتفاع از آن تخصیص می یابد. به عبارت دیگر، از دیدگاه حسابداری و گزارشگری مالی، استهلاک تخصیص بهای تمام شده دارایی است که بر اندازه گیری سودخالص در قالب تطابق هزینه ها و درآمدهای دوره متمرکز می شود.

مبانی نظری استهلاک 

  فرض کنید یک شرکت به منظور حمل و نقل محصولات خود کامیونی را به بهای تمام شده 820 میلیون ریال خریداری می کند. از تاریخ خرید این دارایی تا زمان فروش یا کنارگذاری آن 5 سال به طول می انجامد. اگر پیش بینی شود پس از 5 سال و در تاریخ واگذاری، بهای فروش این کامیون 220 میلیون ریال باشد، در این صورت می توان گفت بهای استفاده از این دارایی در مدت 5 سال معادل 600 میلیون ریال (820-220) خواهد بود.

از دیدگاه نظری باید معادل 600 میلیون ریال رقم خالص فوق طی مدت استفاده از دارایی به تناسب ایجاد درآمد به حساب هزینه منظور شود. اما معمولا به ندرت می توان ارتباط روشنی میان استفاده از داراییها و ایجاد درآمد برقرار نمود. از این رو نمی توان دقیقا بیان کرد که در مقابل چه میزان استفاده از دارایی، منافع اقتصادی بدست آمده است. اما الگوی استفاده از دارایی تا اندازه ای قابل تعیین است.

بنابراین برای تخصیص این هزینه در حسابداری روشهایی به کار گرفته می شود که برای دستیابی تقریبی از میزان استفاده از دارایی در طی یک دوره قابل استفاده است. به بیان دیگر، به دلیل عدم امکان محاسبه دقیق از روشی استفاده می شود که تقریب نزدیکی از واقعیات باشد. به این روشها اصطلاحا “روشهای استهلاک” گفته می شود.

مبانی نظری استهلاک