گزارشگری مالی در اغماء
نرخ ارز بعنوان شاخص جدی تورم ، در مقایسه با شهریور سال قبل چیزی در حدود 4 برابر افزایش یافته و بتدریج از همان زمانها و البته از اواخر سال قبل بصورت مشهود تر شاهد افزایش بهای انواع کالاها و محصولات هستیم ، در چنین شرایطی صورتهای مالی تاریخی خصوصا صورتهای مالی شرکتهای دارای دارائیهای تاریخی قابل توجه و تعیین کننده ، هر روز بیشتر از روز قبل از کیفیت ” مربوط” بودن اطلاعات حسابداری فاصله می گیرند ، در این شرایط تکلیف گزارشگران مالی و ذینفعان اطلاعات حسابداری چیست؟ اگر وضعیت اقتصادی و تورم شتابان به همین ترتیب ادامه یابد که البته محتمل ترین فرض نیز هست ، صورتهای مالی تاریخی به میزان قابل توجهی کیفیت خود را از دست خواهند داد در کنار این مشکل بزرگ ، با مساله فساد در اقتصاد و حیات اجتماعی روبرو هستیم که به تعبیر بسیاری از فساد گسترده به فساد سیستماتیک شیفت آپ کرده و خود به معضل بزرگتری تبدیل شده است. تاثیر ایندو عامل یعنی تورم شتابان روزانه که به کاهش مستمر کیفیت اطلاعات مالی از نقطه نظر مربوط بودن منجر میشود و گستردگی فساد که بازتاب آن در گزارشگری مالی عموما بشکل جعل ، تحریف ، تغییر ماهیت و اختفا اطلاعات است ، در نهایت موجب کاهش اهمیت صورتهای مالی ، غیر دقیق و نامربوط تلقی شدن اطلاعات مالی و بالاخره تضعیف صنعت گزارشگری مالی و حسابرسی صورتهای مالی خواهد شد. آنچه گفته شده حکایت موجزی از چالش های گزارشگری مالی ، حرفه حسابرسی و حال و روز ذینفعان اطلاعات مالی و گزارشگری مالی در شرایط امروز و آینده محتمل ایران است.
آیا سازمان حسابرسی بعنوان متولی رسمی حرفه و نهاد مسئول تدوین و تعیین استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی ، جامعه حسابداران رسمی ایران بعنوان اداراه کننده نهاد حسابرسی مستقل و بالاخره سازمان بورس بعنوان متولی بازار سرمایه و حساس ترین نهاد در قبال کیفیت گزارشگری مالی ، مسئولیتی در این مورد ندارند؟
در ارتباط با فساد سیستماتیک و تاثیرات مخرب آن بر گزارشگری مالی و محیط اقتصادی ، سهم اصلی نه بر دوش سازمانهای فوق الذکر ، که بیشتر بر دوش دیگران است ، لیکن در ارتباط با کاهش تاثیرات تورم شتابان بر کیفیت گزارشگری مالی انتظار میرود سازمان بورس و سازمان حسابرسی فارغ از ملاحظات و سو گیری های سیاسی بتوانند با صراحت لزوم گزارشگری به ارزشهای جاری را مطرح و شروط لازم برای اجرایی کردن آن را به بحث و رایزنی بگذارند در غیر اینصورت ، اهمیت گزارشگری مالی تاریخی و بدنبال آن حسابرسی صورتهای مالی تاریخی روز به روز کاهش یافته و بتدریج بخش قابل توجهی از دستاوردهای صنعت گزارشگری مالی و حسابرسی از دست خواهد رفت.
مهم ترین شرط برای گزارشگری مالی در شرایط تورم شتابان داشتن استانداردهای ارزیابی و نهاد تخصصی برای سازماندهی آن یعنی تدوین استانداردهای ارزیابی و آئین رفتار حرفه ای است. بدون استانداردسازی در این زمینه ، گزارشگری مالی به ارزش های روز به هرج و مرج و تحریف وسیع در گزارشگری مالی منجر خواهد شد از این رو مهم ترین اقدام برای سازماندهی اینکار ، ایجاد نهادی تخصصی همانند ” بنیاد ارزیابی- Appraisal Foundation” آمریکاست. سازمان حسابرسی و سازمان بورس و جامعه حسابداران رسمی با کمک وزارت اقتصاد دارای پتانسیل لازم برای اقناع دستگاههای تصمیم گیر و تصمیم ساز هستند برای آنکه بشود نهاد مشابهی ایجاد کرد ، که البته نهادی کوچک ، بدون داشتن وظایف اجرائی و صرفا موظف به تدوین استانداردهای ارزیابی و رهنمودها و تفاسیر فنی خواهد بود.
