نکات صورت جریان وجه نقد

نکات صورت جریان وجه نقد

گزارش جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی

18) مبلغ جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی، یکی از شاخص های اصلی ارزیابی این موضوع است که

عملیات واحد تجاری تا چه میزان به جریان های وجه نقد کافی جهت بازپرداخت وامها، نگهداشت توان عملیاتی واحد تجاری و پرداخت سود سهام منجر شده و انجام سرمایه گذاری های جدید را بدون تمسک به منابع مالی خارج از واحد تجاری میسر کرده است. ارائه اطلاعات درباره جزئیات جریان نقدی عملیاتی تاریخی، در کنار سایر اطلاعات برای پیش بینی جریان های نقدی آتی مفید خواهد بود.

گزارش جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی

19) فعالیت های عملیاتی عبارت از فعالیتهای  اصلی مولد درآمد عملیاتی واحد تجاری است. فعالیت های مزبور متضمن تولید و فروش کالا و ارائه خدمات است و هزینه ها و درآمدهای مرتبط با آن در تعیین سود یا زیان عملیاتی در صورت سود و زیان منظور میشود. 

جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی اساساً دربرگيرنده ی جریان های ورودی و خروجي نقدی مرتبط با فعالیت های مزبور است. مثال هایی از جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی به شرح زیر است :

الف. دریافت های نقدی حاصل از فروش کالا ارائه خدمات

ب. دریافت های نقدی حاصل از حق امتیاز، حق الزحمه، کارمزد و سایر درآمد های عملیاتی

ج. پرداخت های نقدی ب فروشندگان کالا و خدمات

د. پرداخت های نقدی ب کارکنان واحد تجاری یا از جانب آن ها

ه. دریافت ها و پرداخت های نقدی یک شرکت بیمه بابت حق بیمه ها،خسارات، مستمری ها و سایر پرداخت های بیمه

و. دریافت ها و پرداخت های مرتبط با قراردادهای منعقد شده با اهداف تجاری و عملیاتی

ز. پرداخت های نقدی بابت مزایای پایان خدمت کارکنان و هزینه سازماندهی مجدد

گزارش جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی

نکات صورت جریان وجه نقد
20) از آنجا که طبقه بندی جریان های نقدی در صورت جریان وجوه نقد به سرفصل های مشخصی محدود شده است، همواره این احتمال که برخی جریان های نقدی ماهیتاً  بطور مستقیم قابل ارتباط با هیچ یک از سرفصل های اصلی نباشد. بدین لحاظ، به موجب این استاندارد درصورت وجود چنین اقلامی، جریان های نقدی مربوط به عنوان جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی طبقه بندی میشود. نمونه این اقلام، جریان های نقدی مرتبط با فروش مواد اولیه در واحدهای تجاری تولیدی و جریان های نقدی ناشی از خدمات جانبی فعالیت های اصلی از قبیل حمل موردی کالای فروش رفته است.

استاندارد های حسابداری, [

گزارش جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی

21) واحدهای تجاری باید دارایی های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی را با بکارگیری یکی از روش های زیر گزارش کند :

الف) روش مستقیم ک به موجب آن ناخالص وجوه نقد دریافتی و پرداختی برحسب طبقات عمده افشا میشود، مگر درمورد جریان های نقدی عملیاتی مورد اشاره در بندهای 36 و 38 که بر مبنای خالص گزارش میشود،

ب) روش غیرمستقیم که به موجب آن سود یا زیان عملیاتی با انجام تعطیلات زیر به خالص جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی تبدیل میشود

– اثر معاملات رویدادهایی که دارای ماهیت غیرنقدی است

– اثر اقلامی که در محاسبه سود یا زیان عملیاتی دوره جاری منظور شده باشد، لیکن جریان های نقدی مرتبط با آنها در دوره های قبل حادث شده یا در دوره های آینده حادث خواهد شد و بالعکس.

گزارش جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی

22) برای گزارش خالص جریان وجوه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی در روش مستقیم، دریافتها و پرداختهای نقدی عملیاتی(از قبیل دریافت های نقدی از مشتریان، پرداخت های نقدی به فروشندگان و پرداخت های نقدی ب کارکنان یا از جانب کارکنان) که تشکیل دهنده ی خالص جریان وجوه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی است، بطور جداگانه درصورت جریان وجوه نقد ارائه می شود. در گزارش گری به روش مستقیم، با انجام تعدیلاتی در سود یا زیان عملیاتی در رابطه با موارد مندرج در صفحه بعد، جریان خالص وجه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی محاسبه میشود :الف) اقلام با ماهیت غیرنقدی از قبیل هزینه استهلاک و هزینه مزایای پایان خدمت کارکناننکات صورت جریان وجه نقد

ب) اقلامی که در محاسبه سود یا زیان عملیاتی دوره جاری منظور شده، لیکن در جریان های نقدی مرتبط با آن به ترتیب در دوره های قبل حادث شده است یا در دوره های آینده حادث خواهد شد و بالعکس، از قبیل افزایش یا کاهش مانده موجودی مواد و کالا و حسابهای دریافتنی و پرداختنی عملیاتی نسبت به مانده پایان دوره قبل و نیز افزایش یا کاهش مانده پیش پرداخت هزینه و خرید کالا و پیش پرداخت درآمد و فروش کالا نسبت به مانده پایان دوره قبل.

لازم به ذکر است که در محاسبه جریان خالص وجه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی، اقلام مورد اشاره در بند 20، در صورت وجود، نیز باید مدنظر قرار گیرد.

گزارش جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی23) مزیت اصلی روش مستقیم این است که دریافت ها و پرداخت های نقدی عملیاتی را نشان میدهد. اطلاع از منابع مشخص دریافت های نقدی و مقاصد مربوط به پرداخت های نقدی انجام شده در دوره های گذشته میتواند در برآورد جریان های نقدی آتی مفید واقع شود، لیکن ممکن است در برخی موارد، منافع حاصل از ارائه ی اطلاعات به استفاده کنندگان بدین شیوه، بر هزینه های تهیه و ارائه این اطلاعات توسط واحد تجاری فزونی نداشته باشد. لذا این استاندارد کاربرد روش مستقیم را الزامی نميداند. با این حال در شرایطی که مزایای اطلاعات ارائه شده در روش مستقیم بر هزینه های تهیه این اطلاعات فزونی داشته باشد، به منظور ارائه اطلاعات مفید، استفاده از روش مستقیم توصیه میشود
گزارش جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی

24) مزیت اصلی روش غیر مستقیم این است که تفاوت بین سود عملیاتی و جریان وجه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی ب گونه برجسته ای نشان داده میشود. بسیاری از استفاده کنندگان صورت های مالی معتقدند که چنین صورتی در  ارائه تصویری از کیفیت سود واحد تجاری، حایز اهمیت اساسی است. برخی سرمایه گذاران و بستانکاران، جریان های نقدی آتی را از طریق تخمین سود آتی و انجام تعدیلاتی در رابطه با اقلام با اهمیت غیرنقدی و نیز اقلام مبتنی بر تعهدی عمل کردن درآمد و هزینه برآورد میکنند و از این رو، اطلاعات مربوط به تعدیلات مزبور در دوره های گذشته میتواند در برآورد تعدیلات آتی مفید واقع شود.

گزارش جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی
25) در ارائه جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی، تبعیت از الگوهای ضروری زیر ضروری است : الف) در صورت کاربرد روش مستقیم، اجزای تشکیل دهنده خالص جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی در صورت جریان وجوه نقد ارائه شود و درصورت تطبیق خالص جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی با سود یا زیان عملیاتی از طریق یادداشت های توضیحی ارائه شود.
ب) درصورت کاربرد روش غیر مستقیم، خالص جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی در صورت جریان وجوه نقد نمایش یابد و صورت تطبیق آن با سود یا زیان عملیاتی از طریق یادداشت های توضیحی ارائه شود.

گزارش جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی

26) به منظور فراهم کردن قابلیت مقایسه، لازم است واحد های تجاری مختلف در تهیه صورت جریان وجوه نقد از شکل واحدی تبعیت کنند. در این رابطه ضروری است خالص جریان نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی در صورت جریان وجوه نقد انعکاس یافته و در صورت تطبیق آن با سود یا زیان عملیاتی دوره در یادداشت های توضیحی افشا شود. انعکاس صورت تطبیق مزبور در یادداشت های توضیحی به این دلیل است که این صورت، بخشی از صورت جریان وجوه نقد محسوب نمی شود،

چرا که اطلاعات ارائه شده در آن در چارچوب وظایف اصلی صورت اخیر یعنی ارائه اطلاعات در مورد منابع و مصارف وجه نقد و تغییرات نقدینگی واحد تجاری قرار نميگيرد، بلکه ارائه آن اصولا به منظور ایجاد ارتباط بین اطلاعات مندرج در صورت جریان وجوه نقد و اطلاعات  ارائه شده در سایر صورت های مالی اساسی صورت می گیرد. با توجه به مطالب یاد شده در صورت بکارگیری روش مستقیم، ضمن درج دریافت ها و پرداخت های نقدی عملیاتی در صورت جریان وجوه نقد، صورت تطبیق یادشده نیز در یادداشت های توضیحی ارائه می شود.

گزارش سایر جریان های نقدی

27) کلیه جریان های عمده ورودی و خروجی نقدی مرتبط با هر یک از سرفصل های “بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی “، “مالیات بر درآمد “، “فعالیت های سرمایه گذاری ” و فعالیت های تامین مالی ” باید بر مبنای ناخالص و بطور جداگانه در صورت جریان وجوه نقد انعکاس یابد، مگر درمورد جریان های نقدی مشروحه در بندهای 36 و 38 که بر مبنای خالص گزارش می شود.

بازده سرمایه گذاری ها

و سود پرداختی بابت تامین مالی

28) به موجب استاندارد،  ارائه خالص جریان نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی نباید تحت تاثیر ساختار سرمایه واحد تجاری قرار گیرد و بدین ترتیب پرداخت های مرتبط با سود و کارمزد تامین مالی باید جداگانه نشان داده شود و نیز نحوه ارائه صورت جریان وجوه نقد باید تا حد امکان با سایر صورت های مالی اساسی از جمله صورت سود و زیان هماهنگی داشته باشد. بر این اساس، به استثنای مورد مندرج در بند 30، کلیه مبالغ دریافتی و پرداختی در رابطه با سود سهام، درآمد سرمایه گذاری و سود و کارمزد  معمولا در سرفصل جداگانه با عنوان “بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت  تامین مالی ” طبقه بندی میشود

بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی

29) بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی دربرگيرنده ی دریافت های حاصل از مالکیت سرمایه گذاری ها و سود دریافتی از بابت سپرده های سرمایه گذاری بلندمدت و کوتاه مدت بانکی و نیز پرداخت های انجام شده به تامین کنندگان منابع مالی است بجز موارد مندرج در بندهای 35،33،19 این استاندارد که تحت سرفصل های “فعالیت های عملیاتی “، “فعالیت های سرمایه گذاری ” و “فعالیت های تامین مالی ” طبقه بندی می شود. نمونه اقلامی که تحت سرفصل “بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی ” ارائه می شود، به شرح زیر است :

الف – جریان های نقدی ورودی :

– سود کارمزد دریافتی، و

– سود سهام دریافتی شامل سود سهام دریافتی از شرکت های سرمایه پذیری که سرمایه گذاری در آن ها به روش ارزش ویژه در حساب ها انعکاس یافته است.

ب) جریان های نقدی خروجی :

– سود و کارمزد پرداختی (اعم از اینکه به حساب دارایی تحصیل شده یا به هزینه دوره منظور شده باشد)

-سود سهام پرداختی، و

-حصه ای از اقساط اجاره به شرط تملیک پرداختی که هزینه تامین مالی محسوب می شود.

بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختی بابت تامین مالی

30) درمورد برخی واحد های تجاری از قبیل بانکها، موسسات مالی، شرکت های سرمایه گذاری و شرکت های بیمه هرگاه اقلامی از قبیل سود سهام، سود تسهیلات دریافتی و پرداختی، سود پرداختی به صاحبان سپرده های سرمایه گذاری، درآمد سرمایه گذاری ها و نظایر آن در محاسبه سود (زیان)عملیاتی در صورت سود و زیان منظور شود، کلیه مبالغ دریافتی و پرداختی در رابطه با اقلام مزبور به عنوان جریان وجوه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی در صورت جریان وجوه نقد این واحد تجاری انعکاس می یابد.

نکات صورت جریان وجه نقد

مالیات بر درآمد

31) جریان های نقدی مرتبط با مالیات بر درآمد برای اغلب استفاده کنندگان صورت های مالی دارای اهمیت ویژه است. با توجه به دلایل زیر ب موجب این استاندارد، مجموع جریان های نقدی مرتبط با مالیات بر درآمد تحت سرفصل جداگانه ای در صورت جریان وجوه نقد انعکاس می یابد.

الف) تفکیک جریان های نقدی مربوط به مالیات بر درآمد بر حسب فعالیت های بوجود آورنده آن (عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی) اغلب بر مبنایی اختیاری امکان پذیر است که این نحوه تخصیص اطلاعات مفیدی ارائه نمیکند.

ب) جریان های مرتبط با مالیات بر درآمد معمولا در یک جریان منفرد تبلور می یابد و جریان های ورودی و خروجی جداگانه ای تشکیل نمیدهد. بدین لحاظ تخصیص آنها به سایر سرفصل های اصلی صورت جریان وجوه نقد، لزوما اطلاعات مورد انتظار را درمورد جریان های نقدی واقعی واحد تجاری فراهم نمی آورد.

مالیات بر درآمد

32) جریان های نقدی مورد اشاره در بند 31 تنها منحصر به پرداخت ها یا علی الحساب های پرداختی از بابت مالیات بر درآمد و یا استرداد مبالغ پرداختی از همین بابت است و در برگیرنده ی جریان های نقدی مربوط به سایر انواع مالیات ها که درآمد مربوط جزء درآمد مشمول مالیات تلقی نميشود (از قبیل مالیات های تکلیفی و مالیات های مستقیم وضع شده بر تولید یا فروش) نیست. جریان های نقدی مربوط به مالیات های اخیرالذکر برحسب مورد تحت سایر سرفصل های اصلی در صورت جریان وجوه نقد  ارائه میشود.

فعالیت های سرمایه گذاری :

33- جریان های نقدی منظور شده تحت سرفصل “فعالیت های سرمایه گذاری ” مشتمل بر جریان های مرتبط با تحصیل و فروش سرمایه گذاری های کوتاه مدت، سرمایه گذاری های بلند مدت و دارایی های ثابت مشهود و دارایی های نامشهود و نیز پرداخت و وصول تسهیلات اعطایی به اشخاص مستقل نمونه هایی از جریان های نقدی مرتبط با فعالیت های سرمایه گذاری به شرح زیر است :

نکات صورت جریان وجه نقد

الف)  جریان های نقدی ورودی :

↩️دریافت های نقدی حاصل از فروش سرمایه گذاری در سهام یا اوراق مشارکت سایر واحد های تجاری

↩️دریافت های نقدی حاصل از فروش دارایی های ثابت مشهود و دارایی های نامشهود

↩️دریافت های نقدی مرتبط با اصل سپرده های سرمایه گذاری بلند مدت بانکی

↩️دریافت های نقدی حاصل از وصول اصل وام های پرداختی به سایر اشخاص شامل وصول قرض الحسنه پرداختی

ب) جریان های نقدی خروجی:

⤴️پرداخت های نقدی جهت تحصیل سرمایه گذاری در سهام یا اوراق مشارکت سایر واحد های تجاری

⤴️پرداخت های نقدی جهت تحصیل دارایی های ثابت مشهود و دارایی های نامشهود.

این پرداخت ها شامل پرداخت های مرتبط با مخارج توسعه منظور شده ب دارایی و نیز ساخت دارایی ثابت مشهود توسط واحد تجاری است.

⤴️سپرده گذاری نزد بانک ها در قالب سپرده های سرمایه گذاری بلند مدت

⤴️وام های نقدی پرداختی با سایر اشخاص شامل قرض الحسنه

نکات صورت جریان وجه نقد

فعالیت های سرمایه گذاری :

34- فعالیت های سرمایه گذاری گاه جهت حفظ سطح جاری عملیات واحد تجاری و گاه جهت بسط یا محدود کردن حجم عملیات انجام میشود. علاوه بر این، فعالیت های سرمایه گذاری ممکن است دارای اثرات تبعی بر فعالیتهای عملیاتی مثلاً از طریق ایجاد نیاز به سرمایه در گردش بیشتر باشد. اعتقاد بر این است که معیار های تشخیص مخارجي که به منظور بسط حجم عملیات واحد تجاری انجام شده از مخارجي که جهت نگه داشت سطح عملیات صورت گرفته، در سطح واحد های تجاری مختلف متفاوت است

و این امر قابلیت مقایسه حاصل از    ارائه اطلاعات تحت سرفصل های اصلی را کاهش میدهد، توصیه میشود، آن دسته از واحدهای تجاری که چنین تمایز هایی را میشمارند، آنها را از طریق انعکاس در قالب سرفصل های اصلی و یا یادداشت های توضیحی عملی سازند.

فعالیت های تامین مالی

نکات صورت جریان وجه نقد

35_ جریان های نقدی ناشی از فعالیت های تامین مالی شامل دریافت های نقدی از تامین کنندگان منابع مالی خارج از واحد تجاری (شامل صاحبان سرمایه) و بازپرداخت اصل آن است.

افشای جداگانه جریان های نقدی مزبور جهت پیش بینی جریان های نقدی آتی لازم به منظور ایفای تعهدات به تامین کنندگان منابع مالی واحد تجاری مفید است. نمونه هایی از جریان های نقدی ناشی از فعالیت های تامین مالی به شرح زیر است :

الف) جریان های نقدی ورودی :

_ دریافت های نقدی حاصل از صدور سهام

_ دریافت های نقدی حاصل از اوراق مشارکت، وام ها و سایر تسهیلات کوتاه مدت و بلند مدت

ب) جریان های نقدی خروجی :

_بازپرداخت اصل اوراق مشارکت، وام ها و سایر تسهیلات دریافتی

_ پرداخت حصه اصل اقساط اجاره به شرط تملیک

_پرداخت هرگونه مخارج (بجز سود تضمین شده و کارمزد پرداختی بابت تامین مالی) در رابطه با اخذ تسهیلات مالی، صدور سهام و اوراق مشارکت و سایر راه های تامین مالی

دریافت ها و پرداخت های نقدی با ماهیت تامین مالی از واحدهای سرمایه پذیری که سرمایه گذاری در آن ها به روش ارزش ویژه در حساب ها انعکاس یافته است بطور جداگانه تحت همین سرفصل اصلی نمایش می یابد.

گزارش جریان های نقدی بر مبنای خالص

36- جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی زیر را میتوان بر مبنای خالص گزارش کرد :

الف) دریافت ها و پرداخت های نقدی از جانب مشتریان، هنگامی که جریان های نقدی عملاً بیانگر فعالیت های مشتری باشد ولی نه واحد تجاری.

ب)  دریافت ها و پرداخت های نقدی در رابطه با اقلامی که گردش آنها سریع، مبلغ آنها قابل ملاحظه و سررسید اولیه آنها حداکثر سه ماه باشد.