استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی درآمدها و هزینه
- در بند استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی درآمدها بدین صورت تعریف شده است جریان ناخالص ورود منافع اقتصادی یا خدمات بالقوه در طی دوره گزارشگر هنگامی که این جریانهای ورودی منجر به افزایش خالص داراییها/ارزش خالص ،به جز افزایشهای مربوط به آورده صاحبان سرمایه میشود.
- دربند استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره ،هزینه ها بدین صورت تعربف شده است کاهش در منافع اقتصادی یا خدمات بالقوه در طی دوره گزارشگری در قالب جریانهای خروجی یا مصرف داراییها یا ایجاد بدهیها که منجر به کاهش خالص داراییها/ارزش خالص میشود،به جز کاهشهای مربوط به توزیع بین
- سرمایه . درآمدها و هزینه ها زمانی برای اهداف گزارشگری مالی شناسایی میشوند که همه عناصرو تعاریف و معیارهای شاخت را طبق استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره 1 دارا باشند.
- انواع درآمدهای معمول دولتهای ملی عبارتند از»حسابداری بخش عمومی درآمدها
- 1-مالیاتهای مستقیم و غیرمستقیم
- 2-عوارض گمرکی
- 3-کارمزدها و جرایم و …
- 4-سایر انتقالات غیرمبادله ای
ب-درآمدهای حاصل از عملیات مبادله ای»
- 1-فروش کالاها یا خدمات
- 2-سودهای سهام
- 3-بهره و..
- 4-سودهای خالص غیرعملیاتی حاصل از فروش داراییهاو…
- پ-سودهای غیرعملیاتی :حسابداری بخش عمومی درآمدها
- 1-افزایش در ارزش بازار
- 2-سود تسعیر ارزو
- 3-سایر سودهای غیرعملیاتی.
- انواع هزینه های معمول دولتهای ملی عبارتند از:
- الف-هزینه های پرسنلی
- ب-بهای تمام شده کالاهای فروش رفته /خدمات ارائه شده
- پ-استفاده از داراییهای فیزیکی
- ت-هزینه های اجاره و اجاره به شرط تملیک.
- ه-هزینه های نگهداری
- ی-هزینه های بهره
- ظ-انتقالات مثل هدایا و کمکهای بلاعوض به سایر دولتها و سازمانها و اشخاص و…
- ح-زیانهای غیرعملیاتی :
- 1-کاهش در ارزش بازار
- 2-زیانهای تسعیر ارز و..
- 3-سایر زیانهای غیرعملیاتی .
- میزان اقدامات لازم برای شناخت درآمدها و هزینه ها در مبنای تعهدی به میزان اطلاعات در دسترس یک واحد راجع به آن داراییها بستگی دارد. مراحل کلی شناخت درآمدها و هزینه ها عبارت است از:
- الف-تهیه فهرست همه انواع درآمدها و هزینه های مرتبط با واحد گزارشگر
- ب-تعیین گروههای درآمدی و هزینه ای که باید در فهرست حسابها و صورتهای مالی مورد استفاده قرار گیرد.
- پ-تدوین رویه های حسابداری برای هرگروه از درآمدها و هزینه ها
- ف- ارزیابی صحت و کامل بودن اطلاعات موجود در مورد هر گروه و
- ث-استقرار سیستمهایی برای پشتیبانی از شناخت اقلام درآمد و هزینه یا تعریف معیارهای موقت برای انجام برآوردهای منطقی اقلام درآمد و هزینه . استقرار سیستمها ممکن است به صورت تدریجی باشد. یک واحد ممکن است به صورت تدریجی سیستمهای گزارشدهی را برای بهبود صحت و قابلیت اتکا اطلاعات درباره اقلام درآمد و هزینه تهیه کند.
- موضوعات مطرح شده در این مبحث عبارتند از:
- الف- طبقه بندی درآمدها و هزینه ها
- ب-تدوین رویه های حسابداری
- ح-نقاط شناخت درآمدها و هزینه ها
- گ-سیستمهای خرید و پرداخت و
س-سیستم های تخصیص /هزینه یابی
- در پیوست الف این فصل ، نومنه هایی از رویه های حسابداری برای طیف وسیعی ا ز اقلام رآمد و هزینه ذکر شده است.
- طبق استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی دو رویکرد در خصوص شناخت درآمد وجود دارد. رویکرد سود که در طبق استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره9 در رویکرد سود،درآمد زمانی شناسایی میشود که تحقق پیدا کرده باشد. اما طبق استاندارد شماره 23 درآمد زمانی شناسایی میشود که یک واحد نعهد عملکردی مربوط به درآمد غیرمبادله ای را برآورده کرده باشد. داراییهای مرتبط با شناخت مالیاتهای دریافتنی و درآمد مالیاتهای تحقق یافته است.
- طبقه بندی :حسابداری بخش عمومی درآمدها
- لازم است که هر واحد یک سیستم طبقه بندی برای درآمد ها و هزینه ها جهت استفاده در فهرست حسابها و متن صورتهای مالی و یادداشتهای توضیحی صورتهای مالیو گزارشهای داخلی تهیه کند. اغلب فهرست حسابها توسط یک واحد مرکزی تدوین میشود.
- هرچند که ممکن است سیستم انعطاف پذیر بوده و واحدهای جداگانه امکان افزودن اقلام به این فهرست حسابها را داشته باشند.نحوه تهیه طبقه بندیهای دزآمدها و هزینه ها عبارتند از :
- الف-موارد افشای الزامی طبق استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی و در صورت نبود طبق استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی خاص ،در سایر طبق استانداردهای معتبر طبق استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره3 رویه های حسابداری تغییر در برآوردهای حسابداری و اشتباهات:
- ب-سیستمهای طبقه بندی موجود مورد استفاده در مبنای حسابداری فعلی
- پ-طبقه بندیهای الزامی برای گزارشگری آماری
- ه-طبقه بندیهای الزامی شده توسط نهادهای برون سازمانی دیگر
- درمواردی که یک واحد از مبنای حسابداری به جز تعهدی استفاده میکند.،لازم است اطمینان حاصل کند که سیستم طبقه بندی درآمدها و هزینه های تحقق یافته را مدنظر قرار میدهد.
- طبقه بندیهایی که به طور خاص جهت رعایت الزامات استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی الزامی است عبارت است از »:
- الف-درواحد گزارشگر تلفیقی که نیازمند شرایطی برای شناسایی درآمدها و هزینه ها توسط هر واحد دولتی و هر برنامه است. حوزه فعالیت یا دیگر بخشهای الزامی توسط قانون یا بخشنامه دولتی.
- الف-در واحد گزارشگر تلفیقی که نیازمند شرایطی درآمدها و هزینه ها توسط هرواحد دولتی و هربرنامه است.حوزه فعالیت یا دیگر بخشهای الزامی توسط قانون یا بخشنامه دولتی .
- ب-گروههای عمده درآمد شامل شناسایی جداگانه درآمد حاصل از موارد زیر:حسابداری بخش عمومی درآمدها
- 1-ارائه خدمات
2-فروش کالاها
3-بهره و حق امتیاز ها و سودهای تقسیمی یا موارد مشابه و…
4-مبادلات کالاها
- پ-گروههای عمده درآمدهای حاصل از عملیات غیرمبادله ای
- ت-شناسایی جداگانه عملیات مبادله ای و غیرمبادله ای و دریافتنیهای و پرداختنیهای مربوط به آنها
- IPSASI
- ث-شناسایی جداگانه هزینه ها بر حسب ماهیت هزینه (نوع ورودی ) یا وظیفه (IPSASI
- هزینه های عملیاتی قابل تطبیق با درآمدها که به عنوان هزینه های طی دوره شناسایی شده اند باید بر اساس ماهیت طبقه بندی شوند.
- ج=-الزام به شناسایی جداگانه موارد زیر :
- ا-هزینه های استهلاک و کاهش ارزش داراییهای مشهود یا نامشهود
- 2-حقوق و مزایای کارکنان
- 3-مخارج تامین مالی
- چ-شناسایی جداگانه مخارج استقراض به دلیل اینکه این هزینه ها ممکن است از نظر واجد شرایط سرمایه ای شدن مورد بررسی قرار گیرند.
- ح-مبالغ درآمد شناسایی شده در رابطه با موجودیهای فروش رفته، مبادله شده،یا توزیع شده طی دوره
- خ-مبلغ دفتری موجودیهای فروش رفته ،مبادله شده،یا توزیع شده در طی دوره یا هزینه های عملیاتی قابل انطباق با درآمدها و…
- د-شناسایی جداگانه کاهش ارزش یا زیانهای غیر عملیاتی مرتبط با موجودیها که در طی دوره رخ داده و هرگونه برگشت کاهش ارزش در طی دوره
- چنانچه واحدی به نمایندگی سایر واحدها معاملاتی را انجام دهد،باید اطمینان حاصل کند که درآمدها و هزینه های حاصل از آن معاملات به درستی طبقه بندی شده است.حسابداری بخش عمومی درآمدها
- رویه های حسابداری
- هرواحد رویه هایی برای موارد زیر داشته باشد:
- الف-طبقه بندی جریانهای ورودی به عنوان درآمد آن واحد یا درآمد سایر واحدها مانند دولت به عنوان یک مجموعه واحد.
- ب- شناخت و اندازه گیری هر نوع درآمد مبادله ای
- پ-نحوه برخورد واحد با انواع گوناگون اعتبارات دریافتنی با روشهای دیگر تامین مالی از طریق مجاری قانونی دیگر در صورتهای مالی.
- ت- شناخت و افشای درآمد حاصل از عملیات غیرمبادله ای ،شامل درآمد حاصل از قدرت حاکمیتی،منابع فراهم شده و دریافت شده رایگان
- ث-روشهای پذیرفته شده برای تعیین مرحله تکمیل معاملات مرتبط با ارائه خدمات
- خ-شناخت هزینه موجودیها و شامل روشهای مورد استفاده برای تخصیص بهای تمام شده به آن داراییها
- ع-شناخت هزینه موجودیها و نحوه برخورد با ملزومات و مواد و کالاهای مصرفی
- ل-شناسایی و اندازه گیری کاهش ارزش داراییها
ن-شناخت و اندازه گیری هزینه استهلاک
غ-شناخت و اندازه گیری بهره و روش حسابداری مخارج استقراض
- ذ-شناخت و اندازه گیری هزینه های مرتبط با کارکنان
- م-مشخص کردن و شناخت مطالبات سوخت شده و مشکوک الوصول
- ذ-شناخت و افشای هدایا و کمکهای بلاعوض و انتقالات انجام شده یا دریافت شده
- گ-نحوه برخورد با سودها و زیانهای غیرعملیاتی حاصل از کنارگذاری یا تجدید ارزیابی داراییها
- س-نحوه برخورد با سودها و زیانهای غیرعملیاتی ارزی
- فهرست رویه های حسابداری فوق لزوما کامل نیست. فهرست کاملی از رویه های کاملی از رویه های لازم را میتوان با استفاده از استانداردهای حسابداری مربوط و مشخص کردن مواردی که یک استاندارد الزامات شناخت ،اندازه گیری ،یا افشای یک عنصر مالی مربوط به واحد را نشان میدهد،تعیین نمود. فهرست اولیه ای از رویه های حسابداری در استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شمرا 1 ارائه شده است.روش دیگر برای مشخص کردن رویه های حسابداری لازم ،بررسی رویه های حسابداری سایر کشورها و حوزه های جغرافیایی است که حسابداری تعهدی را پذیرفته اند . گزارش منتشر شده رویه های حسابداری که معمولا به شکل خلاصه ارائه میشود،و دستورالعمل های تفضیلی تر رویه های حسابداری این کشورها و حوزههای جغرافیایی میتواند مورد استفاده قرار گیرد.حسابداری بخش عمومی درآمدها
- نقاط شناخت درآمدها و هزینه ها
- معیارهای کلی شناخت،یعنی قابلیت اندازه گیری و محتمل بودن ،شرط لازم برای شناخت تمام درآمدها و هزینه ها است. بااین حال ، بکارگیری این اصول کلی برای انواع خاص درآمدها و هزینه ها مستلزم این است که یک واحد سیستمهای برای مشخص کردن نقطه مناسب شناخت این قبیل درآمدها و هزینه ها داشته باشد.
- نمونه هایی از انواع اطلاعات مورد نیاز عبارت است از :
- الف-ارائه خدمات – اندازه گیری قابل اتکای مرحله تکمیل ،هزینه های مرتبط با مرحله تکمیل و هزینه هایی که برای تکمیل معامله انجام خواهد شد
- ب-فروش کالاها مشخص کردن نقطه ای که در آن ریسکها و مزایای عمده مالکیت کالاهاا به خریدار واگذار میشود و اندازه گیری قال اتکای هزینه های تحقق یافته یا قابل تحقق در رابطه با معامله
- درآمد بهره –بازده موثر داراییها و تاریخهای سررسید و زمان سپری شده در طی دوره گزارشگری در مقایسه با زمان باقیمانده تا تاریخ سررسید بعدی.
- د-سودهای تقسیمی /سودهای دریافتنی – زمانی که حق دریافت پرداختها ایجاد میشود.
- درآمد اجاره:تاریخهای سررسید و روش محاسبه ،روش تخصیص هزینه های مستقیم و غیر مستقیم مرتبط با سرمایه گذاری در املاک به املاک خاص
- ش-موجودیهای فروش رفته ،مبادحسابداری بخش عمومی درآمدهاله شده،یا توزیع شده-سیستمی برای شناخت بهای تمام شده موجودیهای مصرف شده در رابطه با معاملات ،سیستمهایی برای صدور صورتحساب برای خدمات قابل منظور به حسابحسابداری بخش عمومی درآمدها
- لازم است که واحدها انواع درآمدها و هزینه های لازم در سیستم های تعهدی را مشخص کنند و سیستمایی که منجر به تشخیص و پردازش نظام مند این قبیل اقلام تعهدی میشوند را توسعه داده یا مورد باز بینی قرار دهند.
- یک واحد برای توسعه سیستمها باید موارد زیر را مورد توجه قرار دهد:
- الف-آیا پرداختنیها در زمان تحویل واقعی یا در زمان دریافت و تاییدصورتحساب ،در دفاتر ثبت میشوند .واحد خریدار باید نقطه زمانی که تعهد پرداخت ایجاد میشود را مشخص کند. به طور کلی ،یک واحد بابت کالاها و خدمات دریافتی از اشخاص ثالث یک صورتحساب دریافت میکند. بااین حال ،برخی از واحدهای درون یک گروه ممکن است به صورت رسمی صورتحسابی از سایر واحدهای درون آن گروه دریافت نکنند.
- آیا همه دریافتنیها (بدهکاران)باید در طی دوره گزارشگری در سیستم حسابداری ثبت شوند یا اینکه برخیاز آنها باید در پایان دوره گزارشگری ثبت شوند. یک واحد میتواند در طی دوره مستندات جداگانه ای در مورد دریافتنی ها نگهداری کند و جزئیات آن را در پایان دوره در سیستم حسابداری وارد کند.
- آیا لازم است تامین مالی از دولت مرکزی یا سطوح دیگر دولت با خدمات خاصی مطابقت داده شود،یا اینکه باید به صورت یکجا شناسایی شود. این موضوع تحت تاثیر رویه ها ی شناخت درآمد واحد گزارشگر که طبق استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره 9و23 تدوین شده است و ماهیت هرگونه تعهد مرتبط با آن درآمد میباشد
واحدها باید روشهایی را برای مشخص کردن مبالغ مشکوک الوصول و سوخت شده ایجا کنند. در اتاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره 29ابزارهای مالی :شناخت و اندازه گیری الزاماتی راجع به شناخت مشکوک الوصول و سوخت شده دریافتنی مطرح شده است.
- سیستمهای خرید و پرداخت
- قبا از شروع حسابداری تعهدی ،لازم است روشها و سیستمهای خرید و پرداخت مورد بازبینی قرار گیرند. درایین خصوص ،الزامات کلیدی عبارتند از:حسابداری بخش عمومی درآمدها
- الف-وجود کنترلهای کارآمد صدور مجوز انجام
- ج-مصرف پول در راستای مقاصد مورد نظر و طبق مجوزهای بودجه ای و قانونی
- غ-انجام به موقع پرداختها طبق رویه پرداختت واحد گزارشگر
- ر-ارائه اطلاعات جامع و صحیح و به موقع توسط سیسمها
- سیستمهای خرید و پرداخت ممکن اس در کل دولت به عنوان یک مجموعه واحد به صورت متمرکز باشند یا به صورت غیرمتمرکز اداره شوند،به گونه ای که هر واحد گزارشگر اختیار تعیین رویه ها خود را داشته باشد. در مواردی که واحدها به عنوان یک مجموعه وجد داشته باشد یا اینکه به هر یک از حوزه ها یا واحدهای زیرمجموعه آنها اجازه داده شود که سیستم های خودشان را داشته باشند.تصمیم گیری در خصوص میزان تمرکز مناسب این سیستمها تحت تاثیر کارایی رویه ها تعیین شده به جهت کارایی ،کنترل اثربخش و رعایت الزامات خواهد بود.
- برخی از مزایای سیستمهای خرید و پرداخت متمرکز که به خوبی سازماندهی و تعامل خوبی با دفتر کل دارند غبارتند از:
- الف-کنترل بیشتری میتواند بر انتخاب عرضه کنندگان اعمال شود
- ن-اجرای رویه های کنترلی حاکم بر انواع خاص مصارف آسانتر میشود.
- ر-منجر به کاهش معاملات بانکی میشود.
- ل- اغلب ثبتهای حسابداری برای مثال بستانکاران برای کالاها و خدمات خریداری شده با استفاده از این سیستم میتواند به طور خودکار ایجاد شود
- خ-کارکنان خرید در سیستم تعهدی نیاز به آموزش کمتری دارند.
- ه-سیستم های کدینگ را میتوان برای تخصیص خودکار بهای تمام شده خریدها به بودجه مورد استفاده قرار داد. در مواردی که افراد مسئول بودجه به اطلاعات مالی آنلاین دسترسی دارند ، آنها میتوانند در طی دوره گزارشگری مخارج واقعی را با بودجه مطابقت دهند.
- لازم است که این مزایا در سایه نیاز یک واحد به انعطاف پذیری در انتخاب و تغییر عرضه کنندگان مورد توجه قرار گیرد.
- در مواردی که لازم است یک واحد و درآمدها و هزینه ها را برحسب مکانها و شعب و برنامه ها و محصولات خاص و…گزارش کند،آن واحد باید سیستمهایی را برای تخصیص درآمدها و هزینه ها داشته باشد..این موضوع به طورخاص در این گزارش مورد بررسی قرار نگرفته است .
- به دلیل اینکه هزینه های مرتبط با کارکنان ،یکی از هزینه های مهم برای بسیاری از واحدهای بخش عمومی است،اغلب لازم است که این قبیل سیستمها ،دارای گزینه ثبت زمان باشند. در برخی موارد ، این امر میتواند مستلزم تغییرات فرهنگی عمده باشد. در واردی که سیستمهای جدید ثبت زمان معرفی میشوند،باید حداقل در ابتدا تلاش شود الزامات ساده ای برقرار شود به گونه ای که بتوان اطلاعات را به موقع و طبق یک الگوی زمانی جمع آوری نمود. الزامات پیچیده میتواند منجر به عدم پذیرش ،تاخیر در پردازش و اطلاعات ناصحیح شود.
- .حسابداری بخش عمومی درآمدها
