استاندارد حسابداری شماره 18 گزارشگری قسمتها مبانی گزارشگری اطلاعات مالی برحسب قسمتهای جداگانه را تجویز میکند.
به منظور به کارگیری استاندارد حسابداری شماره 18 واحدهای گزارشگر باید اطمینان حاصل کنند که دارای سیستمهای برای شناسایی فعالیتهای یمختلفی هستند که به عنوان قسمتهای مجزا طبقه شده اند. گزارشگری این قسمتها اطلاعاتی را برای اهداف پاسخگویی و تصمیم گیری فراهم می آورد.
این فصل الزامات استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره 18 و مراحل تکمیل این استاندارد را شرح میدهد.
گزارشگری قسمتها اطلاعاتی را برای استفاده کنندگان صورتهای مالی فراهم می آورد تا به نحوبهتری عملکرد گذشته واحد را درک کرده و منابع تخصیص داده شده پشتوانه فعالتهای اصلی واحد را شناسایی کنند. همچنین افشای اطلاعات قسمتها شفافیت گزارشگری مالی را افزایش میدهد و واحد گزارشگر را به ایفای بهتر تعهدات چاسخگویی قادر میسازد.
دولت هایی که اطلاعاتی درباره بخش اصلی طبق استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره 22 افشا میکنند باید موارد افشای مربوط به قسمتها که در استانداردبین المللی حسابداری بخش عمومی شماره 18 الزامی شده است.را رعایت کنند. همانطور که در استاندارد شماره22 مطرح شده است ، این کار بدان دلیل است اطلاعات در مورد بخش اصلی دولت به تنهایی جزئیات لازم را بری کمک به استفاده کنندگان در ارزیابی عملکرد گذشته واحد جهت دستیابی به اهداف ارائه خدمات اصلی فراهم نمی آورد.از آنجا که بخش اصلی دولت زیر مجموعه کل است اگر دولت اطلاعات قسمتها را در صورتهای مالی تلفیقی ارائه نکند اطلاعات مهمی نادیده گرفته میشود.
تعاریف
اصطلاحات ذیل در استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره 18 با معانی مشخص زیر بکار رفته است:»
قسمت:فعالیت با مجموعه ای از فعالیتهای قابل تفکیک یک واحد گزارشگر که گزارشگری جداگانه اطلاعات مالی آن برای هدف ارزیابی عملکرد گذشته واحد در دستیابی به اهداف خود و اتخاذ تصمیم گیری دز مورد تخصیص منابع آتی مناسب است.
قسمت خدماتی :»جزئی قابل تفکیک از یک واحد گزارشگر گه در ارائه محصولات یا دستیابی به اهداف عملیاتی خاصی در راستای رسالت کلی آن واحد گزارشگر مشارکت میکند.
جغرافیایی »:جزئی قابل تفکیک از یک واحد گزارشگری که در ارائه محصولات یا دستیابی به اهداف عملیاتی خاص در یک کشور و حوزه جغرافیایی مشخص مشارکت دارد.
ساختار گزارشگری:»
احد گزارشگر در راستای رعایت الزامات استانداردهای بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره 18 باید هر فعالیت یا گروهی از فعالیتهای قابل تفکیک را به عنوان قسمتهای جداگانه شناسایی و تعیین کند. در بیشتر موارد طبقه بند های اصلی فعالیتهایی که در اسناد بودجه ای مشخص شد ه اند بینگر قسمتهایی است که اطلاعات آنها به مدیریت ارشد گزارش شود.
این طبقه بند نقطه شروع مفیدی برای تعیین قسمتها تلقی میشود زیرا مدیریت ارشد به اطلاعاتی در مورد قسمتهاا برای ارزیابی عملکرد واحد وتصمیم گیری آتی نیاز دارد.زیرا مدیریت ارشد به اطلاعاتی تفضیلی نیاز دارد.ازآنجا که مدیریت احتمالا به اطلاعات تفضیلی نیاز دارد، قسمتهای گزارش شده در صورتهای مالی ممکن است بالاتر از نحوه گزارش
اطلاعات به مدیریت ارشد باشد.
گزارشگری قسمتها معمولا منطبق با بودجه واحد گزارشگر است اما عوامل مندرج در بند15 استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره18 نیز بااید مد نظر قرار گیرد. این موارد عبارتند از :»
الف-هدف از گزارشگری اطلاعات مالی قسمت،
ب- انتظارات اعضای جامعه و نمایندگان منتصب یا منتخب آنها در مورد فعالیتهای اصلی واحد گزارشگر
ی-ویژگیهای کیفی گزارشگری مالی
اینکه آیا ساختار قسمت خاص بیانگر منایی است که هیئت مدیره و مدیرت ارشد در مورد آن به اطلاعات مالی نیاز دارند تا به آنها در ارزیابی عملکرد گذشته واحد جهت دستیابی به اهداف و تصمیم گیری در مورد تخصیص منابع برای دستیابی به اهداف واحد گزارشگر در/اینده کمک کند یا خیر
سایر مواردی که اطلاعات آنها اغلب تجمیع و گزارش میشود شامل موارد زیر است:»
الف- طبقات اقتصادی اصلی فعالیتهای انجام شده توسط دولت اصلی و فعالیتهای انتفاعی اصلی انجام شده توسط موسسات بازرگانی دولت
ی-مسئولیت های هر یک از وزراء یا اعضای قوه مجریه
ب-قسمتهای خدماتین-قسمتهای جغرافیایی
الزامات ارتباطی
واحدهای گزارشگر ی که قصد دارند استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره18 را رعایت کنند باید»
الف- ماهیت و اجزا و زفعالیتهای مرتبط با هر قسمت گزارش شده را شناسایی کنند.
ب-رویه های حسابداری قسمتها را مطابق با رویه های حسابداری پذیرفته شده برای تهیه و ارائه صورتهای مالی تدوین کنند.
پ-درآمد قسمت هزینه قسمت مبلغ دفتری کل داراییها و بدهیهای قسمت را شناسایی و مغایرت بین اطلاعات و اطلاعات تجمیعی در صورتهی مالی را تعیین کنند.
ک-بتوانند کل هزینه های تحقق یافته و نگهداری دارایهای قسمت را شناسایی کنند.
ق-بتوانند کل سهم واحد گزارشگر از مازاد خالص سرمایه گذاری در واحدهای وابسته ،مشارکت خاص یا سایر سرمایه گذاریهای گزارش شده بر اساس روش ارزش ویژه را تعیین کنند به شرط اینکه عملیات وابسته در یک قسمت واحد وجود داشته باشند.
ن=رویه هایی را در خصوص مبانی قیمتگذاری انتقالات بین قسمتی تدوین کنند.
بتوانند داده های دوره قبل را در هنگام وجود تغییری در رویه های حسابداری آن قسمت جدید تشخیص دهند. زیرا واحد گزارشگر باید اطلاعات مقایسه ای را ارائه مجدد کند.
موارد افشای خاص در استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره18 در بندهای 51 تا75 استاندارد قار دارند جزئئیات مستندات شامل چک لیست های افشا که در آنا الزامات افشای استانداردهای بین المللی بخش عمومی یه طور خلاصه ارائه شده است.
تخصیص هزینه:»
الزام استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره18 برای شناسایی درآمد و هزینه قسمت مستلزم این است که واحد گزارشگر یک سیستم تخصیص هزینه طراحی کند که اطلاعات هزینه قابل اتکا یی را فراهم آرود استاندارد شماره 18 رهنودهایی را در خصوص انتساب اقلام به قسمتها فراهم میکند.
در این استاندراد فرض شده است که یک واحد گزارشگر از سیستم گزارشگری مالی داخلی خود ب عنوان نقطه شروع در تسخیص اقلامی که ممکن است مستقیما به یک قسکت قابل انتساب باشند یا به طور معقولی به آن تخصیص داده شوند استفاده میکند. بعلاوه این استاندارد بیان میکند که رهنمود تخصیص هزینه در استاندارد بین المللی بخش عمومی شماره12 موجودیها و استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره11 پیمانهای ساخت نیز ممکن است سودمند باشد.
بیشتر رهنمودهای تخصیص هزینه برای واحدهای بخش عمومی د رزمینه هزینه یابی محصولات تدوین شده است.
مداهای هزینه یابی به کار گرفته شده در بخش خصوصی نظیر بهایابی بر مبنای فعالیت نیز در بخش عمومی مورد استفاده قرار گرفته است. دیدگاههای ضد و نقیضی در مورد قابلیت کاربرد بهایابی بر مبنای فعالیت در دولاها وجود دارد.
شرایط گذار
هیچ شرایط گذاری در استانداردبین المللی بخش عمومی شماره18 وجود ندارد. طبق استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره3 باید عطف به ماسبق شود. موارد مقایسه ای در اولین پذیرش الزامی شده است مگر اینکه طبق استاندارد بین المللی حسابداری بخش عمومی شماره 3انجام این کار امکانپذیر نباشد.
ارتباط با مبنای نقدی
وتحد گزارشکری که صورتهای مایل را برمبنای نقدی حسابداری تهیه میکند ، صورت اطلاعات قسمت را بر مبنای نقدی در صورتها ی مالی با مقاصد عام ارائه میکند. سایر اطلاعاتی که واحد گزارشگر ممکن است در آم صورت افشاکند: شامل انواع کالاها و خدمات ارائه شده توسط هریک از قسمتهای خدماتی گزارش شده ،اجزای هر یک قسمتها ی جغرافیایی گزارش شده و اگر مبنای قسمت جغرافیایی یا مبنای قسمت خدماتی پذیرفته شده نباد ماهیت قسمت و فعالیتهای آن میباشد.
