استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
فهرست مندرجا ت
شماره بند
1 – • مقدمه 5
6 – • دامنه كاربرد 10
• تعاريف 11
12 – • وجه نقد 13
14 – • طبقه بندي جريانهاي نقدي و نحوه ارائه صورت جريان وجوه نقد 17
18 – • گزارش جريانهاي نقدي ناشي از فعاليتهاي عملياتي 26
27 – • گزارش ساير جريانهاي نقدي 35
28 – – بازده سرمايه گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي 30
31 – – ماليات بر درآمد 32
33 – – فعاليتهاي سرمايه گذاري 34
– فعاليتهاي تأمين مالي 35
36 – • گزارش جريانهاي نقدي برمبناي خالص 39
• سرمايه گذاري در واحدهاي تجاري فرعي و وابسته و صورت جريان
40 – وجوه نقد تلفيقي 44
45 – • جريانهاي نقدي ارزي 48
• جريانهاي نقدي ارزي در واحدهاي تجاري منفرد 47
• جريانهاي نقدي ارزي در گروه واحدهاي تجاري 48
49 – • جريانهاي نقدي استثنايي 53
49 – – جريانهاي نقدي استثنايي 51
52 – (حذف شده است) 53
• جريانهاي نقدي مرتبط با مطالبات و بدهيهاي بلندمدت عملياتي 54
55 – • معاملات غيرنقدي 56
• تعديلات سنواتي 57
58 – • ساير موارد افشا 60
• تاريخ اجرا 61
• مطابقت با استانداردهاي بين المللي حسابداري 62
• پيوستها: نمونه هاي صورت جريان وجوه نقد
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
اين استاندارد بايد با توجه به ”مقدمه اي بر استانداردهاي حسابداري “ مطالعه وبكار گرفته شود.مقدمه1 . اطلاعات تاريخي مربوط به جريان وجوه نقد مي تواند در قضاوت نسبت به مبلغ ، زمان وميزان اطمينان از تحقق جريانهاي وجوه نقد آتي به استفاده كنندگان صورتهاي مالي كمككند. اطلاعات مزبور، بيانگر چگونگي ارتباط بين سودآوري واحد تجاري و توان آن جهت
ايجاد وجه نقد و درنتيجه مشخ ص كننده كيف يت سود تحصيل شده توسط واحد تجارياست . علاوه براين ، تحليل گران و ديگر استفاده كنندگان اطلاعات مالي اغلب به طور رسمييا غير رسمي مدلهايي را براي ارزيابي و مقايسه ارزش فعلي جريانهاي وجه نقد آتيواحدهاي تجاري به كار مي برند. اطلاعات تاريخي مربوط به جريان وجوه نقد مي تواندجهت كنترل ميزان دقت ارزيابيهاي گذشته مفيد واقع شود و رابطه بين فعاليتهاي واحدتجاري و دريافتها و پرداختهاي آن را نشان دهد.2 . ارزيابي فرصتها و مخاطرات فعاليت تجاري و وظيفه مباشرت مديريت مس تلزم دركماهيت فعاليت تجاري از جمله نحوه ايجاد و مصرف وجه نقد توسط واحد تجاري است .
ترازنامه ، صورتهاي عملكرد مالي و صورت جريان وجوه نقد تواماً اطلاعاتي را در مورد
وضعيت مالي ، عملكرد مالي و همچنين نقدينگي ، توانايي بازپرداخ ت بدهيها و
انعطاف پذيري مالي فراهم مي آورند. بدين لحاظ ايجاد ارتباط بين اطلاعات مندرج در
صورت جريان وجوه نقد و اطلاعات ارائه شده در صورتهاي مالي اساسي ديگر حائز
اهميت است .
3 . اگرچه صورت جريان وجوه نقد اطلاعاتي را درباره جريانهاي و جه نقد واحد تجاري طي
دوره مالي مورد گزارش ارائه مي كند، ليكن اطلاعات مزبور جهت ارزيابي جريانهاي آتي
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
وجه نقد كفايت نمي كند. برخي جريانه اي وج ه نقد ناش ي از معاملاتي است ك هدر دوره هاي مالي قبل رخ داده و بعضاً انتظار مي رود منجر به جريانهاي وجه نقد ديگريدر يكي از دوره هاي آتي گردد . بدين لحاظ براي ارزيابي جريانهاي وجه نقد آتي ،صورت جريان وجوه نقد معمولاً بايد توأم با صورتهاي عملكرد مالي و ترازنامه مورداستفاده قرار گيرد.
4 . از آنجا كه صورت جريان وجوه نقد تحت تأثير برخور دهاي متفاوت حسابداري
درخصوص معاملات و رويدادهاي يكسان در سطح واحدهاي تجاري مختلف نيست ،
ارائه آن قابليت مقايسه جنبه عملياتي عملكرد مالي واحدهاي تجاري مختلف را افزايش
مي دهد.
5 . اطلاعات ارائه شده در صورت جريان وجوه نقد در مقايسه با صورتهاي جريان وجوه
مبتني بر تغيير در سرمايه در گردش داراي مزاياي زير است :
الف . صورتهاي جريان وجوه مبتني بر تغيير در سرمايه در گردش ، ممكن است تغييرات
مرتبط با نقدينگي و تداوم فعاليت را پنهان كند . براي مثال ، كاهش قابل ملاحظه در
وجه نقد موجود ممكن است به خاطر افزايش در موجودي مواد و كالا يا بدهكاران
پنهان بماند . بدين ترتيب ، واحدهاي تجاري ممكن است علي رغم گزارش افزايش
در سرمايه در گردش ، دچار مشكل نقدينگي شوند . به گونه اي مشابه ، كاهش در
سرمايه در گردش لزوماً بيانگر كمبود نقدينگي و خطر توقف فعاليت واحد تجاري
نيست .
ب . كنترل وجوه نقد، يك ويژگي معمول فعاليت تجاري است و يك تكنيك تخصصي
حسابداري به شمار نمي رود. بدين لحاظ جريان وجوه نقد مفهومي است كه
در مقايسه با تغييرات د ر سرمايه در گردش از درك و پذيرش بيشتري برخوردار
است .
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
ج . در مدلهاي ارزيابي واحدهاي تجاري ، وجه نقد به عنوان يك داده مستقيم كاربرد
دارد و لذا جريانهاي تاريخي وجه نقد مي تواند در اين گونه موارد كه اطلاعات
مربوط به جريان وجوه مبتني بر تغيير در سرم ايه درگردش فاقد كاربرد است ،
مورد استفاده قرار گيرد.
د . صورتهاي جريان وجوه مبتني بر تغيير در سرمايه در گردش عمدتاً متكي به تفاوت
اقلام دو ترازنامه واحد تجاري است و درنتيجه حاوي اطلاعات جديدي نيست و
تنها اطلاعات موجود ر ا با آرايش م تفاوتي ارائه مي كند. صورت جريان وجوه نقد و
يادداشتهاي توضيحي مربوط متضمن اطلاعاتي است كه در صورتهاي جريان وجوه
مبتني بر تغييرات در سرمايه در گردش افشا نمي شود.
دامنه كاربرد
6 . كليه واحدها ي تجار ي بايد صور ت جريا ن وجو ه نقد را طب ق الز امات مندر ج در اي ن استاندار د
تهيه و آن را به عنوان يك صورت مالي مستقل به همراه ساير صورتهاي مالي ارائه كنند.
7 . استفاده كنندگان صورتهاي مالي نيازمند اطلاعاتي در خصوص چگونگي ايجاد و مصرف
وجه نقد توسط واحد تجاري هستند . اين نياز صرف نظر از ماهيت فعاليتهاي واحد تجاري
و تلقي يا عدم تلقي وجه نقد به عنوان محصول واحد تجاري ، وجود دارد، چر ا كه
علي رغم تفاوت اين واحدها از لحاظ فعاليتهاي اصلي درآمد زا، نياز آنها به وجه نقد
عمدتاً از دلايل مشابهي ناشي مي شود. به عبارت ديگر واحدهاي تجاري جهت هدايت
عمليات ، تسويه تعهدات و پرداخت سود سهام تماماً به وجه نقد نياز دارند.
8 . ممكن است استدلال شود كه در مورد بانكها، وجه نقد حكم موجودي كالا را دارد و
به جاي ارائه صورت جريان وجوه نقد، ارائه اطلاعاتي در زمينه م نابع سرمايه اي بانك
مفيدتر خواهد بود . گرچه منابع سرمايه اي شاخصي مهم براي ارزيابي تداوم عمليات و
انعطاف پذيري مالي با نكهاست ، با اين حال اعتقاد بر اين است كه صورت جريان وجوه نقد
اطلاعات مفيدي در مورد منابع وجه نقد و نحوه استفاده از آن در اختيار استفاده كنندگان
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
صورتهاي مالي قرار مي دهد. با اين حال ارائه اطلاعات درباره جريانهاي وجه نقد
ناخالص عملياتي توسط بانكها براي استفاده كنندگان صورتهاي مالي مفيد نخواهد بود،
چرا كه جريانهاي وجه نقد ناخالص عملياتي اغلب ناشي از تصميمات اشخاص ثالث
از قبيل سپرده گذاران و دريافت كنندگان تسهيلات مالي است و اين جريانهاي وجه نقد
خارج از كنترل روزمره مديريت بانك است . بدين لحاظ در ارتباط با بانكها اعتقاد بر اين
است كه گزارش خالص جريان وجوه نقد عمل ياتي همراه با ارائه اطلاعاتي در مورد
جريان وجوه نقد ناشي از فعاليتهاي سرمايه گذاري و تأمين مالي بانك مي تواند براي
استفاده كنندگان صورتهاي مالي بانكها مفيد واقع شود . بدين لحاظ بانكها نيز در دامنه
كاربرد اين استاندارد واقع مي شود. نمونه اي از صورت جريان وجوه نقد بانكها برمبناي
مورد اشاره ، در پيوست شماره 3 اين استاندارد ارائه شده است .
9 . در مورد شركتهاي بيمه نيز ممكن است استدلال شود كه صورت جريان وجوه نقد، اطلاعات
مفيدي ارائه نمي كند، چرا كه برخلاف شركتهاي توليدي ، جريانهاي ورودي وجه نقدشركتهاي
بيمه ، مربوط به حق بيمه هاي دريافتي است كه بنابر ماهيت ، مقدم بر جريانهاي خروجي وجه نقد
مربوط به خسارتهاي پرداختي است و اين تقدم و تأخر گاه در حدي است كه جريانهاي ورودي
و خروجي از لحاظ زماني از يكديگر فاصله زيادي دارند و لذا صورت جريان وجوه نقد
نمي تواند اطلاعات مفيدي در مورد نقدينگي ، تداوم عمليات و انعطاف پذيري مالي شركتهاي
بيمه ارائه كند . علي رغم توجيهات بالا، اعتقاد بر اين است كه صورت جريان وجوه نقد هرگاه
توأم با صورتهاي عملكرد مالي و ترازنامه به كار گرفته شود، تصويري جامع از عملكرد مالي ،
وضعيت مالي و انعطاف پذيري مالي شركتهاي بيمه ارائه مي كند. با اين حال هرگاه جريانهاي
وجوه نقد ناشي از بيمه هاي بلندمدت از قبيل بيمه عمر و بيمه بازنشستگي به گونه اي اتكا پذير
قابل تفكيك از جريانهاي نقدي مربوط به ساير فعاليتهاي شركت باشد (مثلاً از طريق نگهداري
حسابهاي مستقل جهت فعاليتهاي مربوط )، انعكاس آنها در متن صورت جريان وجوه نقد توصيه
نمي شود، مگرآنكه اين جريانهاي نقدي مربوط به خود شرك ت بيمه باشد و مواردي از قبيل
برداشت وجه نقد از وجوه مربوط به حسابهاي مستقل بلندمدت توسط شرك ت را شامل شود.
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
، 10 . حذف برخي جريانهاي نقدي از صورت جريان وجوه نقد شركتهاي بيمه به شرح بند 9
به دليل عدم ارتباط مستقيم با ارزيابي انعطاف پذيري مالي واحد تجاري صورت
مي پذيرد. با اين حال ممكن است استفاده كنندگان صورتهاي مالي شركتهاي بيمه نياز به
اطلاعاتي در مورد كل داراييهاي نقدگونه اين شركتها جهت تصميم گيري در مورد
نقدينگي بلندمدت و تداوم عمليات آنها داشته باشند . در چنين شرايطي مي توان
اطلاعات اضافي را درمورد گردش آن دسته از داراييهاي نقدگونه كه جريان نقدي
مرتبط با آنها در صورت جريان وجوه نقد ارائه نشده است ، در اختيار استفاده كنندگان
صورتهاي مالي قرار داد.
تعاريف
11 . اصطلاحات ذيل در اين استاندارد با معاني مشخص زير بكار رفته است:
• وجه نقد : عبارت اس ت از موجود ي نقد و سپرد ه هاي ديدار ي نزد بانكها و مؤسسا ت مال ي
اعم از ريال ي و ارز ي (شامل سپرد ه هاي سرماي ه گذاري كوتا ه مدت بدو ن سررسي د) به كسر
اضافه برداشتهايي كه بدون اطلاع قبلي مورد مطالبه قرار مي گيرد.
• جريان وج ه نقد : عبارت اس ت از افزاي ش يا كاه ش در مبل غ وج ه نقد ناش ي از معاملا ت با
اشخاص حقيق ي يا حقوق ي مستق ل از شخصي ت حقوق ي واحد تجار ي و ناش ي از ساير
رويدادها.
• فعاليتهاي عملياتي : عبارت از فعاليتهاي اصلي و مستمر مولد درآمد عملياتي واحد تجاري است .
• فعاليتهاي سرماي ه گذاري : عبارت اس ت از تحصي ل يا واگذار ي سرماي ه گذاريهاي كوتا ه مدت و
بلندمدت ، داراييها ي ثاب ت مشهود و داراييها ي نامشهود و نيز پرداخ ت و وصو ل تسهيلا ت
اعطايي به اشخاص مستقل از واحد تجاري غير از كاركنان .
• فعاليتهاي تأمي ن مال ي: عبارت از فعاليتهاي ي اس ت ك ه منجر ب ه تغييرا ت در ميزا ن و تركي ب
سرمايه و استقراضها ي واحد تجار ي (بجز اضاف ه برداشتها ي منظور شد ه در محاسب ه
وجه نقد)، گردد.
• جريانهاي وج ه نقد ناش ي از فعاليتها ي عمليات ي : در اي ن اس تاندارد شام ل جريانها ي نقد ي
ورودي و خروج ي ناش ي از فعاليتها ي عمليات ي ب ه شرح تعري ف مندر ج در همي ن بند و نيز آ ن
دسته از جريانها ي نقد ي اس ت ك ه ماهيتاً ب ه طور مستقي م قاب ل ارتبا ط با ساير طبقا ت
جريانهاي نقدي صورت جريان وجوه نقد نباشد .
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
• جريانهاي نقد ي استثناي ي: به آ ن دست ه از جريانها ي ورود ي و خروج ي وج ه نقد اطلا ق م ي شود
كه دارا ي اهمي ت نسب ي اس ت ، از عمليات در حال تداو م واحد تجار ي ناش ي م ي شود و اقلام ي
را د ر بر م ي گيرد ك ه ب ه منظور ارائ ه تصوير ي مطلو ب از انعطا ف پذير ي واحد تج اري ،
افشاي جداگان ه آنها ب ه لحاظ استثناي ي بود ن ماهي ت يا وقو ع ضرور ت م ي يابد. اين اقلام لزوماً
با اقلام استثنايي مندرج در صورت سود و زيان ارتباط ندارد.
وجه نقد
12 . وجه نقد در اين استاندارد تنها به موجودي نقد و سپرده هاي ديداري نزد بانكه ا و
مؤسسات مالي اعم از ريالي و ارزي (شامل سپر ده هاي سرمايه گذاري كوتاه مدت بدون
سررسيد) اطلاق مي گردد. در مواردي كه اضافه برداشت در حساب جاري مجاز باشد (مثلاً
اضافه برداشت در حسابهاي بانكي خارج از كش ور توسط واحد تجاري )،مانده
اضافه برداشتهايي كه بدون اطلاع قبلي مورد مطالبه قرار گيرد بايد از مبلغ مذكور كسر
گردد. ويژگي ديداري بودن در مورد اقلام تشكيل دهنده وجه نقد بدين معني است كه اين
اقلام بدون اطلاع قبلي قابل برداشت يا مطالبه باشد . سپرده هاي سرمايه گذاري بلندم دت
وجه نقد تلقي نمي شود، زيرا هدف از نگهداري آ نها تحصيل سود است . هرگاه براي تسويه
اضافه برداشتهاي بانكي مهلتي تعيين شده باشد درصورتي مي توان آنها را در محاسبه
وجه نقد منظور كرد كه مهلت مزبور از يك روز كاري تجاوز نكند.
13 . تعريف مذكو ر در بند 12 دربرگيرنده اقلامي از سرمايه گذاريها و استقراض كوتاه مدت كه
معمولاً درصورت جريان وجوه نقد ساير كشورها تحت عنوان معاد ل وج ه نق د از آنها
ياد مي شود، نيست . معادل وجه نقد بنابر تعريف رايج عبارت از سرمايه گذاريهاي كوتاه مدت
سريع التبديل به وجه نقد است كه احتمال خطر كاهش در ارزش آن ناچيز بوده و به آساني و
بدون اطلاع قبلي قابل تبديل به مبلغ معيني وجه نقد باشد و موعد آن در زمان تحصيل تا
سررسيد حداكثر سه ماه باشد به كسر وامها و قرض الحسنه هاي دريافتي از بانكها و ساير
اشخاص كه ظرف سه ماه از تاريخ تحصيل قابل بازپرداخت است . عدم شمول معادل وجه نقد
در تعريف وجه نقد در اين استاندارد به دلايل مندرج در صفحه بعد صورت گرفته است:
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
الف. تشخيص اقلام معادل وجه نقد از ساير سرمايه گذاريهاي كوتاه مدت واحد تجا ري يا
استقراضهاي كوتاه مدت براساس يك مرزبندي اختياري صورت گرفته است . اين
نحوه عمل موجب مي شود اولاً نقش صورت جريان وجوه نقد در كمك به
استفاده كنندگان صورتهاي مالي جهت ارزيابي نقدينگي و انعطاف پذيري مالي
تضعيف گردد و ثانياً تصويري مصنوعي از نحوه عمل واقعي مديريت مالي
واحدهاي تجاري كه اغلب به چنين تفكيكي بين اقلام معادل وجه نقد و ساير
فعاليتهاي سرمايه گذاري يا تأمين مالي اعتقاد ندارند، ارائه شود.
ب . تعريف وجه نقد بدون شم ول اقلام معادل وجه نقد تطابق بيشتر ي با تفكر حاكم بر
مديريت فعاليتهاي اقتصادي و فرهنگ رايج تجاري كشور دارد.
ج . انعكاس جريانهاي نقدي مرتبط با اقلام معادل وجه نقد تحت عنوان جريانهاي نقدي
ناشي از سرمايه گذاريهاي كوتاه مدت يا جريانهاي نقدي ناشي از فعاليتهاي تأمين
مالي درصورت جريان وجوه نقد، هماهنگي بيشتري بين اين صورت و طبق ه بندي
اقلام مربوط در ترازنامه فراهم مي آورد.
د . عدم شمول اقلام معادل وجه نقد در تعريف وجه نقد، قابليت مقايسه جريانهاي
نقدي واحدهاي تجاري مختلف را افزايش مي دهد.
طبقه بندي جريانهاي نقدي و نحوه ارائه صورت جريان وجوه نقد
14 . صورت جريا ن وجو ه نقد بايد منعك س كننده جريانها ي نقد ي ط ي دور ه تح ت سرفصلها ي اصل ي
زير باشد:
فعاليتهاي عملياتي ،
بازده سرمايه گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي ،
ماليات بر درآمد،
فعاليتهاي سرمايه گذاري ، و
فعاليتهاي تأمين مالي .
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
در ارائ ه جريانها ي نقد ي ، رعاي ت ترتي ب سرفصلها ب ه شرح بالا و نيز ارائ ه جم ع جريانها ي نقد ي
منعكس شد ه در هر سرفص ل و جم ع ك ل جريانها ي نقد ي قب ل از سرفص ل فعاليتها ي تأمي ن مال ي
ضرورت دارد.
15 . صورت جريا ن وجو ه نقد همچنين بايد شام ل صور ت تطبي ق ماند ه او ل دور ه و پايا ن دور ه
وجه نقد باش د. صورت تطبي ق مزبور بايد هرگون ه تفاوتها ي ارز ي ناش ي از ماند ه ها ي وج ه نقد
ارزي كه ب ه سود و زيا ن منظور شد ه اس ت منجمل ه تفاوتها ي ارز ي نا شي از تسعير جريانها ي نقد ي
واحدهاي تجار ي فرع ي خارج ي ب ه نر خهايي غير از نر خ تاري خ ترازنام ه و ساير گردشها ي مربو ط را
نشان دهد .
16 . به منظور ارتقاي درك استفاده كنندگان از صورتهاي مالي و كمك به دستيابي به اهداف
گزارشگري وجه نقد از طريق ارائه اطلاعات مفيد، لازم است هريك از جريانهاي نقدي
در قالب طبقات همگون كه معمولاً قابل ارتباط با فعاليتهاي اصلي به وجود آورنده
جريانهاي نقدي مربوط است ، در صورت جريان وجوه نقد انعكاس يابد . از آنجا كه ارائه
صورت مزبور در قالب سر فصلهاي اصلي به قابليت مقايسه اطلاعات در سطح واحدهاي
تجاري مختلف كمك مي كند، استاندارد حاضر طبقه بندي جريانهاي نقدي را تحت
سرفصلهاي اصلي مندرج در بند 14 ضروري مي شمارد.
17 . هريك از سرفصلهاي اصلي صورت جريان وجوه نقد متشكل از سرفصلها ي فرعي است
كه با توجه به تنوع جريانهاي نقدي در واحدهاي تجاري مختلف ، مي تواند متفاوت باشد .
با اين حال توصيه مي شود عناوين سرفصلهاي فرعي بكار رفته در پيوستهاي شماره 1 تا 3
اين استاندارد، در صورت اهميت جريانهاي نقدي مربوط در ارائه صورت جريان
وجوه نقد واحدهاي تجاري مورد استفاده قرار گيرد . بديهي است واحدهاي تجاري
مي توانند علاوه بر سرفصلهاي فرعي موصوف ، سرفصلهاي فرعي ديگري را كه متضمن
اطلاعات مربوط به شرايط خاص آن واحدها باشد، در ارائه صورت جريان وجوه نقد
بكار گيرند.
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
گزارش جريانهاي نقدي ناشي از فعاليتهاي عملياتي
18 . مبلغ جريانهاي نقدي ناشي از فعا ليتهاي عملياتي ، يكي از شاخصهاي اصلي ارزيابي اين
موضوع است كه عمليات واحد تجاري تا چه ميزان به جريانهاي وجه نقد كافي جهت
بازپرداخت وامها، نگهداشت توان عملياتي واحد تجاري و پرداخت سود سهام منجر شد ه
و انجام سرمايه گذاريهاي جديد را بدون تمسك به منابع مالي خارج از واحد تجاري ميسر
كرده است . ارائه اطلاعات درباره جزئيات جريانهاي نقدي عملياتي تاريخي ، در كنار ساير
اطلاعات ، براي پيش بيني جريانهاي نقدي آتي مفيد خواهد بود.
19 . فعاليتهاي عملياتي عبارت از فعاليتهاي اصلي مولد درآمد عملياتي واحد تجاري است .
فعاليتهاي مزبور متضمن توليد و فرو ش كالا و ارائه خدمات است و هزينه ها و درآمدهاي
مرتبط با آن در تعيين س ود يا زيان عملياتي درصورت سود و زيان منظور مي شود .
جريانهاي نقدي ناشي از فعاليتهاي عملياتي اساساً دربرگيرنده جريانهاي ورودي و خروجي
نقدي مرتبط با فعاليتهاي مزبور است . مثالهايي از جريانهاي نقدي ناشي از فعاليتهاي
عملياتي به شرح زير است :
الف . دريافتهاي نقدي حاصل از فروش كالا و ارائه خدمات .
ب . دريافتهاي نقدي حاصل از حق امتياز، حق الزحمه ، كارمزد و ساير درآمدهاي
عملياتي .
ج . پرداختهاي نقدي به فروشندگان كالا و خدمات .
د . پرداختهاي نقدي به كاركنان واحد تجاري يا از جانب آنها.
ه . دريافتها و پرداختهاي نقدي يك شركت بيمه بابت حق بيمه ها، خسارات ، مستمريها
و ساير پرداختهاي بيمه اي .
و . دريافتها و پرداختهاي مرتبط با قراردادهاي منعقد شده با اهداف تجاري و عملياتي .
ز . پرداختهاي نقدي بابت مزاياي پايا ن خدمت كاركنان و هزينه سازماندهي مجدد.
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
20 . از آنجا كه طبقه بندي جريانهاي نقدي در صورت جريان وجوه نقد به سرفصلهاي مشخصي
محدود شده است ، همواره اين احتمال وجود دارد كه برخي جريانهاي نقدي ماهيتاً به طور
مستقيم قابل ارتباط با هيچ يك از سر فصلهاي اصلي نباشد . بدين لحاظ ، به موجب اين
استاندارد درصور ت وجود چنين اقلامي ، جريانهاي نقدي مربوط به عنوان جريانهاي نقدي
ناشي از فعاليتهاي عملياتي طبقه بندي مي شود. نمونه اين اقلام ، جريانهاي نقدي مرتبط با
فروش مواد اوليه در واحدهاي تجاري توليدي و جريانها ي نقدي ناشي از خدمات جنبي
فعاليتهاي اصلي از قبيل حمل موردي كالاي فروش رفته است .
21 . واحدهاي تجار ي بايد جريانها ي نقد ي ناش ي از فعاليتها ي عمليات ي را با بكارگير ي يك ي از روشها ي
زير گزارش كنند:
الف . روش مستقي م ك ه ب ه موجب آ ن ناخال ص وجو ه نقد دريافت ي و پرداخت ي ب ر حس ب طبقا ت
عمده افشا م ي شود، مگر د ر مورد جريانها ي نقد ي عمليات ي مورد اشار ه در بندها ي 36
و 38 كه برمبناي خالص گزارش مي شود، يا
ب . روش غيرمستقي م ك ه به موجب آ ن سود يا زيا ن عمليات ي ب ا انجا م تعديلا ت زير ب ه خال ص
جريانهاي نقدي ناشي از فعاليتهاي عملياتي تبديل مي شود:
اثر معاملات و رويدادهايي كه داراي ماهيت غير نقدي است ، و
اثر اقلام ي ك ه در محاسب ه سود يا زيا ن عمليات ي دور ه جار ي منظور شد ه باشد، ليك ن
جريانهاي نقد ي مرتب ط با آنها در دور ه هاي قب ل حاد ث شد ه يا در دور ه ها ي آيند ه
حادث خواهد شد و بالعكس .
22 . براي گزارش خالص جريان وجوه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي در روش مستقيم ،
دريافتها و پرداختهاي نقد ي عملياتي (از قبيل دريافتهاي نقدي از مشتريان ، پرداختهاي
نقدي به فروشندگان و پرداختهاي نقدي به كاركنان يا از جانب كاركنان ) كه تشكيل دهنده
خالص جريان وجوه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي است ، به طور جداگانه در صورت
جريان وجوه نقد ارائه مي شود. در گزارشگري به روش غير مستقيم ، با انجام تعديلاتي در
سود يا زيان عملياتي در رابطه با موارد مندرج در صفحه بعد ، جريان خالص وجه نقد
ناشي از فعاليتهاي عملياتي محاسبه مي شود:
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
الف . اقلام با ماهيت غيرنقدي از قبيل هزينه استهلاك و هزينه مزاياي پايان خدمت
كاركنان.
ب . اقلامي كه در محاسبه سود يا زيان عملياتي دوره جاري منظور شده ، ليكن جريانهاي
نقدي مرتبط با آن به ترتيب در دوره هاي قبل حادث شده است يا در دوره هاي آينده
حادث خواهد شد و بالعكس ، از قبيل افزايش يا كاهش مانده موجودي مواد و كالا
و حسابهاي در يافتني و پرداختني عملياتي نسبت به مانده پايان دوره قبل و نيز
افزايش يا كاهش مانده پيش پرداخت هزينه و خريد كالا و پيش دريافت درآمد و
فروش كالا نسبت به مانده پايان دوره قبل .
لازم به ذكر است كه در محاسبه جريان خالص وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي ، اقلام
مورد اشاره در بند 20 ، درصورت وجود، نيز بايد مدنظر قرار گيرد.
23 . مزيت اصلي روش مستقيم اين است كه دريافتها و پرداختهاي نقدي عملياتي را نشان
مي دهد. اطلاع از منابع مشخص دريافتهاي نقدي و مقاصد مربوط به پرداخته اي نقدي
انجام شده در دوره هاي گذشته مي تواند در براورد جريانهاي نقدي آتي مفيد واقع شود،
ليكن ممكن است در برخي موارد، منافع حاصل از ارائه اطلاعات به استفاده كنندگان
بدين شيوه ، بر هزينه هاي تهيه و ارائه اين اطلاعات توسط واحد تجار ي فزوني نداشته
باشد، لذا اين استاندارد كاربرد روش مستقيم را الزامي نمي داند. با اين حال در شرايطي كه
مزاياي اطلاعات ارائه شده در روش مستقيم بر هزينه هاي تهيه اين اطلاعات فزوني داشته
باشد، به منظور ارائه اطلاعات مفيد، استفاده از روش مستقيم توصيه مي شود.
24 . مزيت اصلي روش غيرمستقيم اين است كه تفاوت بين سود عملياتي و جريان وجه نقد
ناشي از فعاليتهاي عملياتي به گونه برجست هاي نشان داده مي شود. بسيار ي از
استفاده كنندگان صورتهاي مالي معتقدند كه چنين صورتي در ار ائه تصويري از كيفيت
سود واحد تجاري ، حائز اهميت اساسي است . برخي سرمايه گذاران و بستانكاران ،
جريانهاي نقدي آتي را از طريق تخمين سود آتي و انجام تعديلاتي در رابطه با اقلام با
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
ماهيت غيرنقدي و نيز اقلام مبتني بر تعهدي عمل كردن درآمد و هزينه براورد مي كنند و از
اين رو، اطلاعات مربوط به تعديلات مزبور در د وره هاي گذشته مي تواند در بر آورد
تعديلات آتي مفيد واقع شود.
25 . در ارائه جريانهاي نقدي ناشي از فعاليتهاي عملياتي ، تبعيت از الگوهاي زير ضروري است :
الف . در صورت ك اربرد رو ش مستقي م ، اجزا ي تشكي ل دهنده خال ص جريانها ي نقد ي ناش ي از
فعاليتهاي عمليات ي در صور ت جريا ن وجو ه نقد ارائ ه شود و صور ت تطبي ق خال ص جريانها ي
نقدي ناش ي از فعاليتها ي عم لياتي با سود يا زيا ن عمليات ي ا ز طري ق يادداشتها ي توضيح ي
ارائه شود.
ب . در صور ت كاربرد رو ش غيرمستقي م ، خال ص جريانها ي نقد ي ناش ي از فعاليته اي عمليات ي در
صورت جريا ن وجو ه نقد نماي ش يابد و صور ت تطبي ق آ ن با سود يا زيا ن عمليات ي ا ز طريق
يادداشتهاي توضيحي ارائه شود.
26 . به منظور فراهم كردن قابليت مقايسه ، لا زم است واحدهاي تجاري مختلف در تهيه
صورت جريان وجوه نقد از شكل واحدي تبعيت كنند. در اين رابطه ضروري است خالص
جريان نقدي ناشي از فعاليتهاي عملياتي در صورت جريان وجوه نقد انعكاس يافته و
صورت تطبيق آن با سود يا زيان عملياتي دوره د ر يادداشتهاي توضيحي افشا شود .
انعكاس صورت تطبيق مزبور در يادداشتهاي تو ضيحي به اين دليل است كه اين صورت ،
بخشي از صورت جريان وجوه نقد محسوب نمي شود، چرا كه اطلاعات ارائه شده درآن
در چارچوب وظايف اصلي صورت اخير يعني ارائه اطلاعات در مورد منابع و مصارف
وجه نقد و تغييرات نقدينگي واحد تجاري قرار نمي گيرد، بلكه ارائه آن اصولاً به منظور
ايجاد ارتباط بين اطلاعات مندرج در صورت جريان وجوه نقد و اطلاعات ارائه شده در
ساير صورتهاي مالي اساسي صورت مي گيرد. باتوجه به م طالب ياد شده ، در صورت
بكارگيري روش مستقيم ، ضمن درج دريافتها و پرداختهاي نقدي عملياتي در
صورت جريان وجوه نقد، صورت تطبيق يادشده نيز در يادداشتهاي توضيحي ارائه
مي شود.
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
گزارش ساير جريانهاي نقدي
27 . كليه جريانهاي عمده ورودي و خروجي نقدي مرتبط با هريك از سرفصلهاي ” بازده
سرمايه گذاريها و سود پرداخت ي ب اب ت تأمي ن مال ي “، ” ماليا ت ب ر درآم د “ ، ” فعاليتها ي
سرمايه گذاري “ و ” فعاليتهاي تأمي ن مال ي “ بايد برمبنا ي ناخال ص و ب ه طور جداگان ه در صور ت
جريان وجو ه نقد انعكا س ياب د، مگر د ر مورد جريانها ي نقد ي مشروح ه در بندها ي 36 و 38 ك ه
برمبناي خالص گزارش مي شود .
بازده سرمايه گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي
28 . به موجب اين استاندارد ، ارائه خالص جريان نقدي ناشي از فعاليتهاي عملياتي نبايد تحت
تأثير ساختار سرمايه واحد تجاري قرار گيرد و بدين ترتيب پرداختهاي مرتبط با سود و
كارمزد تأمين مالي بايد جداگانه نشان داده شود و نيز نحوه ارائه صورت جريان
وجوه نقد بايد تا حد امكان با ساير صورتهاي مالي اساسي از جمله صورت سود و زيان
هماهنگي داشته باشد. براين اساس ، به استثناي مورد مندرج در بند 30 ، كليه مبالغ دريافتي
و پرداختي در رابطه با سود سهام ، درآمد سرمايه گذاري و سود و كارمزد تأمين مالي
معمولاً در سرفصل جداگانه اي با عنوان ” بازده سرمايه گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين
مالي “ طبقه بندي مي شود.
29 . بازده سرمايه گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي دربرگيرنده دريافتهاي حاصل از
مالكيت سرمايه گذاريها و سود د ريافتي از بابت سپرده هاي سرمايه گذاري بلندمدت و
كوتاه مدت بانكي و نيز پرداختهاي انجام شده به تأمين كنندگان منابع مالي است بجز موارد
33 و 35 اين اس تاندارد كه تحت سرفصلهاي ” فعاليتهاي عملياتي “، ، مندرج در بندهاي 19
” فعاليتهاي سرمايه گذاري “ و ” فعاليتهاي تأمين مالي “ طبقه بندي مي شود. نمونه اقلامي كه
تحت سرفصل ”بازده سرمايه گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي “ ارائه مي شود،
به شرح زير است:
الف . جريانهاي نقدي ورودي :
– سود و كارمزد دريافتي ، و
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
– سود سهام دريافتي شامل سودسهام دريافتي از شركتهاي سرمايه پذيري كه
سرمايه گذاري در آنها به روش ارزش ويژه در حسابها انعكاس يافته است .
ب . جريانهاي نقدي خروجي :
– سود و كارمزد پرداختي (اعم از اينكه به حساب دارايي تحصيل شده يا به هزينه
دوره منظور شده باشد)،
– سود سهام پرداختي ، و
– حصه اي از اقساط اجاره به شرط تمليك پرداختي كه هزينه تأمين مالي محسوب مي شود.
30 . در مورد برخي واحدهاي تجاري از قبيل بانكها، مؤسسات مالي ، شركتهاي سرمايه گذاري و
شركتهاي بيمه هرگاه اقلامي از قبيل سود سهام ، سود تسهيلات دريافتي و پرداختي ، سود پرداختي
به صاحبان سپرده هاي سرمايه گذاري ، درآمد سرمايه گذاريها و نظاير آن در محاسبه سود
(زيان ) عملياتي در صورت سود و زيان منظور شود، كليه مبالغ دريافتي و پرداختي
در رابطه با اقلام مزبور به عنوان جريان وجوه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي در
صورت جريان وجوه نقد اين واحدهاي تجاري انعكاس مي يابد.
ماليات بر درآمد
31 . جريانهاي نقدي مرتبط با ماليات بر درآمد براي اغلب استفاده كنندگان صورتهاي مالي
داراي اهميتي ويژه است . باتوجه به دلايل زير به موجب اين استاندارد، مجموع جريانهاي
نقدي مرتبط با ماليات بر درآمد تحت سرفصل جداگانه اي درصورت جريان وجوه نقد
انعكاس مي يابد :
الف . تفكيك جريانهاي نقدي مربوط به ماليات بر درآمد برحسب فعاليتهاي
به وجود آورنده آن (عملياتي ، سرمايه گذاري و تأمين مالي ) اغلب برمبنايي اختياري
امكان پذير است كه اين نحوه تخصيص اطلاعات مفيدي ارائه نمي كند.
ب . جريانهاي مرتبط با ماليات بر درآمد معمولاً در يك جريان منفرد تبلور مي يابد و
جريانهاي ورودي و خروجي جداگانه اي تشكيل نمي دهد. بدين لحاظ تخصيص آنها
به ساير سرفصلهاي اصلي صورت جريان وجوه نقد، لزوماً اطلاعات مورد انتظار را
در مورد جريانهاي نقدي واقعي واحد تجاري فراهم نمي آورد.
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
32 . جريانهاي نقدي مورد اشاره در بند 31 تنها منحصر به پرداختها يا علي الحسابهاي پرداختي
از بابت ماليات بر درآمد و يا استرداد مبالغ پرداختي از همين بابت است و در برگيرنده
جريانهاي نقدي مربوط به ساير انواع مالياتها كه درآمد مربوط جزء درآمد مشمول ماليات
تلقي نمي شود (از قبيل مالياتهاي تكليفي و مالياتهاي مستقيم وضع شده بر توليد يا فروش )
نيست . جريانهاي نقدي مربوط به مالياتهاي اخيرالذكر برحسب مورد تحت ساير س رفصلهاي
اصلي در صورت جريان وجوه نقد ارائه مي شود.
فعاليتهاي سرمايه گذاري
33 . جريانهاي نقدي منظور شده تحت سرفصل ” فعاليتهاي سرمايه گذاري “ مشتمل بر جريانهاي
مرتبط با تحصيل و فروش سرمايه گذاريهاي كوتاه مدت ، سرمايه گذاريهاي بلندمدت و
داراييهاي ثابت مشهود و داراييهاي نامشهود و نيز پرداخت و وصول تسهيلات اعطايي به
اشخاص مستقل از واحد تجاري بجز كاركنان مي باشد. نمونه هايي از جريانهاي نقدي
مرتبط با فعاليتهاي سرمايه گذاري به شرح زير است:
الف . جريانهاي نقدي ورودي :
– دريافتهاي نقدي حاصل از فروش سرمايه گذاري در سهام يا اوراق مشاركت
ساير واحدهاي تجاري .
– دريافتهاي نقدي حاصل از فروش داراييهاي ثابت مشهود و داراييهاي نامشهود.
– دريافتهاي نقدي مرتبط با اصل سپرده هاي سرمايه گذاري بلندمدت بانكي .
– دريافتهاي نقدي حاصل از وصول اصل وامهاي پرداختي به ساير اشخاص شامل
وصول قرض الحسنه پرداختي .
ب . جريانهاي نقدي خروجي :
– پرداختهاي نقدي جهت تحصيل سرمايه گذاري در سهام يا اوراق مشاركت ساير
واحدهاي تجاري .
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
– پرداختهاي نقدي جهت تحصيل داراييه اي ثابت مشهود و داراييهاي نامشهود .
اين پرداختها شامل پرداختهاي مرتبط با مخارج توسعه منظور شده به دارايي و
نيز ساخت دارايي ثابت مشهود توسط واحد تجاري است .
– سپرده گذاري نزد بانكها در قالب سپرده هاي سرمايه گذاري بلند مدت .
– وامهاي نقدي پرداختي به ساير اشخاص شامل قرض الحسنه .
34 . فعاليتهاي سرمايه گذاري گاه جهت حفظ سطح جاري عمليات واحد تجاري و گاه جهت بسط يا
محدود كردن حجم عمليات انجام مي شود. علاوه بر اين ، فعاليتهاي سرمايه گذار ي ممكن است داراي
اثرات تبعي بر فعاليتهاي عملياتي مثلاً از طريق ايجاد نياز به سرمايه در گردش بيشتر باشد. اعتقاد بر اين
است كه معيارهاي تشخيص مخارجي كه به منظور بسط حجم عمليات واحد تجاري انجام شده از
مخارجي كه جهت نگهداشت سطح عمليات صورت گرفته ، در سطح واحدهاي تجاري مختلف
متفاوت است واين امر قابليت مقايسه حاصل از ارائه اطلاع ات تحت سرفصلهاي اصلي را كاهش
مي دهد. توصيه مي شود، آن دسته از واحدهاي تجاري كه چنين تمايزهايي را مفيد مي شمارند، آنها را
از طريق انعكاس در قالب سرفصلهاي اصلي و يا يادداشتهاي توضيحي عملي سازند.
فعاليتهاي تأمين مالي
35 . جريانهاي نقدي ناشي از فعاليتهاي تأمين مالي شامل دريافتهاي نقدي از تأمين كنندگان
منابع مالي خارج از واحد تجاري (شامل صاحبان سرمايه ) و بازپرداخت اصل آن است .
افشاي جداگانه جر يانهاي نقدي مزبور جهت پيش بيني جريانهاي نقدي آتي لازم به منظور
ايفاي تعهدات به تأمين كنندگان منابع مالي واحد تجاري مفيد است . نمونه هايي از
جريانهاي نقدي ناشي از فعاليتهاي تأمين مالي به شرح زير است :
الف . جريانهاي نقدي ورودي :
– دريافتهاي نقدي حاصل از صدور سهام .
– دريافتهاي نقدي حاصل از صد ور اوراق مشاركت ، وامها و ساير تسهيلات
كوتاه مدت و بلند مدت .
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
ب . جريانهاي نقدي خروجي :
– بازپرداخت اصل اوراق مشاركت ، وامها و ساير تسهيلات دريافتي .
– پرداخت حصه اصل اقساط اجاره به شرط تمليك .
– پرداخت هرگونه مخارج (بجز سود تضمين شده و كارمزد پرداختي بابت تأمين مالي )
در رابطه با اخذ تسهيلات مالي ، صدور سهام و اوراق مشاركت و ساير راههاي
تأمين مالي .
دريافتها و پرداختهاي نقدي با ماهيت تأمين مالي از يا به واحدهاي سرمايه پذيري كه
سرمايه گذاري در آنها به روش ارزش ويژه در حسابها انعكاس يافته است به طور جداگانه
تحت همين سرفصل اصلي نمايش مي يابد.
گزارش جريانهاي نقدي بر مبناي خالص
36 . جريانهاي نقد ي ناش ي از فعاليتها ي عملياتي ، سرماي ه گذاري و تأمي ن مال ي زير را م ي توا ن برمبنا ي
خالص گزارش كرد :
الف . دريافتها و پرداختها ي نقد ي ا ز جانب مشتريا ن ، هنگام ي ك ه جريانها ي نقد ي عملاً بيانگر
فعاليتهاي مشتري باشد و نه واحد تجاري .
ب . دريافتها و پرداختها ي نقد ي د ر رابط ه با اقلام ي ك ه گرد ش آنها سري ع ، مبل غ آنها
قابل ملاحظه و سر رسيد اوليه آنها حداكثر سه ماه باشد .
37 . در برخي موارد، گزارش جريانهاي نقدي اعم از عملياتي ، سرمايه گذاري و تأمين مالي
به طور ناخالص ممكن است اطلاعات مفيدي دراختيار اس تفاده كنندگان صورتهاي مالي
قرار ندهد . در اين موارد جريانهاي نقدي برمبناي خالص گزارش مي شود. نمونه هايي از
جريانهاي نقدي ياد شده به شرح زير است :
– وصول مالياتهاي غيرمستقيم و عوارض از مشتريان و پرداخت آن به مراجع ذيربط .
– پرداختها و دريافتهاي ناشي از خريد و فروش سرمايه گذاري به شرط آنكه به دفعات
صورت گرفته باشد، مبالغ مربوط قابل ملاحظه باشد و سرمايه گذاريها داراي سررسيد
سه ماه يا كمتر باشد.
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
– دريافتها و پرداختهاي مربوط به استقراضهاي كوتاه مدتي كه سررسيد آنها از سه ماه
تجاوز نكند.
38 . علاوه بر موارد مذك ور در بند 36 ، جريانها ي نقد ي ناش ي از فعاليتها ي عمليات ي زير را در بانكها و
ساير مؤسسات مالي مي توان برمبناي خالص گزارش كرد:
الف . دريافتها و پرداختها ي نقد ي مرتب ط با قبو ل و بازپرداخ ت انوا ع سپرد هها (سپرده هاي جاري
قرض الحسنه ، پس انداز و سپرده هاي مدت دار) .
ب . سپرده گذاري نزد ساير بانكها و مؤسسات مالي و برداشت از سپرده هاي مذكور .
ج . تسهيلات و اعتبارات پرداختي به مشتريان و وصول اصل آنها.
39 . گزارش جريانهاي نقدي عملياتي به طور ناخالص توسط بانكها و مؤسسات مالي لزوما اطلاعات مفيدي دراختيار استفاده كنندگان صورتهاي مالي آنها قرار نمي دهد، زيرا
جريانهاي نقدي ناخالص عملياتي در اين گونه واحدهاي تجاري اساساً جريانهايي است
كه درنتيجه تصميم اشخاص ثالث مبني بر سپرده گذاري يا اخذ وام ايجاد شده است و
جريانهاي نقدي مرتبط با واريز يا برداشت از حسابهاي سپرده نزد بانكها خارج از تصميم
مديريت بانك مي باشد. بدين لحاظ ، به موجب اين استاندارد، بانكها و ساير مؤسسات مالي
مي توانند جريانهاي نقدي عملياتي را به طور خالص گزارش كنند . اعتقاد بر اين اس ت كه
اين نحوه ارائه جريانهاي نقدي عملياتي در كنار گزارش جريانهاي نقدي ناشي از ساير
فعاليتهاي بانكها و مؤسسات مالي ، اطلاعات مفيدي در اختيار استفاده كنندگان صورتهاي
مالي قرار مي دهد.
سرمايه گذاري در واحدهاي تجاري فرعي و وابسته و صورت جريان وجوه نقد تلفيقي
40 . هرگاه در حسابداري سرمايه گذاري در واحدهاي تجاري فرعي و وابسته از روش ارزش
ويژه يا روش بهاي تمام شده استفاده شود، در صورت جريان وجوه نقد واحد تجاري
سرمايه گذار تنها جريانهاي نقدي بين واحد تجاري و واحد تجا ري سرمايه پذير گزارش
مي شود.
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
41 . صورت جريان وجوه نقد تلفيقي تنها در برگيرنده جريانهاي نقدي خارج از گروه است .
بدين ترتيب ، جريانهاي نقدي داخل گروه بايد در تهيه صورت جريان وجوه نقد تلفيقي
حذف شود . سود سهام پرداختي به سهامداران اقلي ت تحت سرفصل اصلي ” بازده
سرمايه گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي “ به طور جداگانه انعكاس مي يابد .
درمواردي كه براي انعكاس سرمايه گذاري واحدهاي تجاري فرعي در صورتهاي مالي
تلفيقي از ر وش ارزش ويژه استفاده مي شود، صورت جريان وج وه نقد تلفيقي تنها
در برگيرنده جريانهاي نقدي واقعي بين گروه و واحد تجاري سرمايه پذير است .
42 . مبالغ جريانها ي نقد ي خروج ي ناش ي از تحصي ل يا جريانها ي نقد ي ورود ي حاص ل از فرو ش واحدهاي
تجاري فر عي بايد ب ه طور جداگان ه تح ت سرفص ل فعاليتها ي سرمايه گذار ي در صور ت جريا ن
وجوه نقد تلفيق ي گزار ش شو د. مبالغ مزبور بايد ب ه طور خال ص و پ س از كسر ماند ه ها ي
وجه نقد انتقالي در فرآيند تحصيل يا فروش محاسبه شود.
43 . واحد تجار ي اصل ي بايد درارتبا ط با تحصي ل و فرو ش واحدها ي تجار ي فرع ي موارد زير را در
يادداشتهاي توضيحي افشا كند:
الف . خالص ارز ش داراييها ي واحد تجار ي فرع ي تحصي ل شد ه يا فرو ش رفت ه ب ر حسب طبقا ت
عمده دارايي و بدهي .
ب . مابه ازاي پرداختي يا دريافتي به تفكيك حصه نقدي و غير نقدي .
ج . نحوه محاسب ه خال ص ماند ه وج ه نقد پرداخت ي يا دريافت ي مندر ج در مت ن صور ت جريا ن
وجوه نقد.
پيوست شماره 2 اين استاندارد، نمونه اي از نحوه افشاي موارد بالا را نشان مي دهد.
44 . هرگاه طي دوره مالي ، يك واحد تجاري فرعي به گ روهي بپيوندد يا از آن جدا شود،
صورت جريان وج وه نقد تلفيقي در برگيرنده جريانهاي نقدي واحد تجاري فرعي مربوط
براي دوره بعد از تملك يا قبل از فروش واحد تجاري فرعي يعني همان دوره اي خواهد
بود كه صورت سود و زيان تلفيقي نتايج عمليات واحد تجاري فرعي را منعكس مي سازد.
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
جريانهاي نقدي ارزي
45 . جريانهاي نقد ي ناش ي از معاملا ت ارزي بايد با اعما ل نر خ ارز راي ج در تاري خ تسوي ه نقد ي (يا نر خ
قراردادي ) به ريال تسعير شده و در صورت جريان وجوه نقد ارائه شود.
46 . جريانهاي نقد ي و احدهاي تجار ي فرع ي خارج ي بايد بر هما ن مبناي ي ك ه برا ي تسعير عملكرد مال ي
آن بكار گرفته مي شود به ريال تسعير شده و در صورت جريان وجوه نقد تلفيقي ارائه شود.
جريانهاي نقدي ارزي در واحدهاي تجاري منفرد
47 . در مواردي كه واحد تجاري معاملاتي را به ارز انجام دهد، تا زماني كه در ارتباط با اين
معاملات وجه نقد ارزي دريافت يا پرداخت نشده باشد، اين معاملات تأثيري برخالص
جريان وجوه نقد نخواهد داشت . در زمان تسويه نقدي اقلام دريافتني و پرداختني مربوط ،
دريافتها و پرداختهاي ارز ي به نرخ رايج در تاريخ تسويه نقدي (يا به نرخ قراردادي ) در
حسابها انعكاس مي يابد و مبلغ ريالي حاصل ، مبلغي است كه در صورت جريان وجوه نقد
انعكاس خواهد يافت . بنابراين هرگاه سود يا زيان ناشي از تسعير معاملات تسويه شده به
سود و زيان دوره منظور شده باشد و اين سود يا زيان ماهيت عملياتي داشته باشد،
در صورت كاربرد روش غيرمستقيم براي محاسبه خالص جريان وجه نقد حاصل از
فعاليتهاي عملياتي ، تعديل ديگري در سود عملياتي ضرورت نخواهد داشت . به گون ه
مشابه ، هرگاه سود يا زيان ناشي از تسعير مانده هاي عملياتي تسويه نشده به سود و زيان
منظور شود، نحوه عمل به ترتيب فوق خواهد بود، چرا كه مثلاً افزايش حسابهاي دريافتني
در قالب گردش اين حسابها، در تعديلات سود عملياتي منظور مي شود و اين افزايش كه
دربرگيرنده سود يا زيان ناشي از تسعير مانده حسابهاي دريافتني است ، مبالغ منظور شده به
سود و زيان از بابت اين تسعير را خنثي مي كند. درصورت كاربرد روش غيرمستقيم جهت
محاسبه خالص جريان وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي ، در موارد مندرج در صفحه
بعد، تعديل سود ع ملياتي از بابت سود يا زيانهاي ناشي از تسعير معاملات تسويه شده و
مانده هاي تسويه نشده ضرورت مي يابد:
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
الف . هرگاه بخشي از سود يا زيان ناشي از تسعير معاملات عملياتي تسويه شده و
مانده هاي عملياتي تسويه نشده به موجب استانداردهاي حسابداري يا قوانين آمره به
سود و زيان دوره منظور نشده باشد.
ب . هرگاه سود يا زيان ناشي از تسعير معاملات غيرعملياتي تسويه شده يا مانده هاي
غيرعملياتي تسويه نشده در محاسبه سود عملياتي دوره منظور شده باشد.
ج . هرگاه سود يا زيان ناشي از تسعير وج ه نقد در محاسبه سود يا زيان عملياتي دوره
منظور شده باشد.
لازم به ذكر است كه در موارد الف و ب ، تعديلات انجام شده در محاسبه جريانهاي نقدي
در سرفصلهاي اصلي مربوط منظور مي شود. درارتباط با بند ج ، تعديلات انجام شده
به عنوان يكي از عوامل تطبيق ب ين م انده اول دوره و پاي ان دوره وج ه نق د در
صورت جريان وجوه نقد ارائه مي شود.
جريانهاي نقدي ارزي در گروه واحدهاي تجاري
48 . هرگاه بخشي از فعاليت واحد تجاري توسط يك واحد تجاري سرمايه پذيرخارجي انجام
شود، جريانهاي نقدي واحد تجاري خارجي برهمان مبنايي كه براي تسعير عملكرد مالي آن
بكار گرفته شده ، به ريال تسعير و در صورت جريان وجوه نقد تلفيقي انعكاس مي يابد .
هرگاه نرخ ارز مورد استف اده جهت تسع ير عملكرد مالي واح د تج اري ، نرخ واقعي
(نرخ تاريخ معامله ) باشد، جريانهاي نقدي بين واحدهاي تجاري گروه ، به طور كامل در
صورت جريان وجوه نقد تلفيقي حذف مي شود. در مواردي كه نرخ مورد استفاده جهت
تسعير با نرخ واقعي تفاوت داشته باشد (مثلاً نرخ ميانگين ارز طي دوره )، حذف كامل
جريانهاي نقدي بين واحدهاي تجاري گروه امكان پذير نخواهد بود . راه حل عملي جهت
برخورد با مغا يرت ايجاد شده ، تهاتر آن با خالص گردش حسابهاي دريافتني يا پرداختني
درصورت تطبيق سود (زيان ) عملياتي با خالص جريان وجوه نقد ناشي از فعاليتهاي
عملياتي است .
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
جريانهاي نقدي استثنايي و غير مترقبه
جريانهاي نقدي استثنايي
49 . جريانهاي نقدي استثنايي عملياتي بايد در صورت جريان وجوه نقد به طور جداگانه انعكاس يابد و
افشاي كافي در مورد ماهيت آنها در يادداشتهاي توضيحي صورت گيرد.
50 . جريانهاي نقد ي استثنايي به آن دسته از جريانهاي ورودي و خروجي وجه نقد اطلاق مي شود
كه داراي اهميت بوده ، از عمليات در حال تداوم واحد تجاري ناشي شده و اقلامي را در بر
مي گيرد كه به منظور ارائه تصويري مطلوب از انعطاف پذيري مالي واحد تجاري ، افشاي
جداگانه آنها به لحاظ استثنايي بودن ماهيت يا وقوع ضرورت مي يابد . جريانهاي نقدي
استثنايي كه درصورت جريان وجوه نقد به طور جداگانه انعكاس مي يابد با ” اقلام استثنايي “
كه به موجب استاندارد حسابداري شماره 6 با عنوان گزارش عملكرد مال ي در صورت سود
و زيان به طور جداگانه افشا مي شود، لزوماً ارتباطي نداشته و مستلزم قضاوت مستقل
است . برخي جريانهاي نقدي عملياتي كه طبق تعريف فوق استثنايي تلقي مي گردد، ممكن
است تأثيري در سود و زيان عملياتي دوره نداشته باشد، براي نمونه پيش دريافت عمده از
خريداران در مواردي كه دريافت آن معمول نبوده است .
51 . باتوجه به مراتب مندرج در بند 50 ، تعيين و انعكاس جريانهاي نقدي به عنوان جريانهاي
نقدي استثنايي در صورت جريان وجوه نقد مستلزم قضاوت مستقل درباره اين جريانهاست
و لزوماً نبايد از نحو ه برخورد با اقلام مرتبط با اين جريانها درصورت سود و زيان تأثير
پذيرد. قضاوت مستقل در مورد جريانهاي نقدي استثنايي همچنين متضمن ملاحظات
گوناگوني است كه تماماً بايد مبتني بر خصوصيات كيفي اطلاعات جهت تصميم گيري
اقتصادي استفاده كنندگان صورتهاي مالي باشد . انعكاس برخي جريانهاي نقدي تحت عنوان
جريانهاي نقدي استثنايي اصولاً بدين دليل صورت مي گيرد كه توجه استفاده كننده به اين
مطلب جلب شود كه جريان نقدي مورد اشاره استثنائاً، در سال جاري ايجاد ش ده است و لذا
در پيش بيني جريانهاي نقدي آتي ، وجود يا عدم وجود اين جريان نيز بايد مورد ملاحظه قرار
گيرد تا احياناً با تسري غير معقول جريانهاي نقدي سال جاري به سنوات آينده ، تصويري
نادرست از انعطاف پذيري مالي واحد تجاري در ذهن استفاده كنندگان صورتهاي مالي شكل
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
نگيرد. انعكاس جداگانه جريانهاي وجه نقد استثنايي در قالب سرفصلهاي فرعي ، نظر
استفاده كنندگان صورتهاي مالي را از لحاظ دسترسي به اطلاعات مفيد تأمين مي كند و لذا
لزومي به اطلاق عنوان استثنايي به اين اقلام تحت سرفصلهاي اصلي نيست ، مگر در مورد
جريانهاي وجه نقد استثنايي عملياتي كه به لحاظ اهميت اطلاعاتي آنها، انعكاس جداگانه
اين جريانها تحت عنوان جريانهاي نقدي استثنايي ضرورت مي يابد.
جريانهاي نقدي غيرمترقبه
53 . حذف شده است. – 52
جريانهاي نقدي مرتبط با مطالبات و بدهيهاي بلندمدت عملياتي
54 . همان گونه كه در بند 22 ( ب ) اشاره گرديد، در روش غيرمستقيم ، افزايش يا كاهش
حسابها و اسناد دريافتني و پرداختني عملياتي در زمره اقلام تعديل كننده سود عملياتي براي
محاسبه خالص جريان وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي است . اين بدان معناست كه مسأله
محوري در برخورد با حسابهاي دريافتني و پرداختني اعم از كوتاه مدت و بلند مدت ، عملياتي
بودن يا نبودن آن است . بر اين اساس تغييرات در اقلام عملياتي از قبيل مطالبات تجاري
بلند مدت ، بدهيهاي تجاري بلند مدت ، مطالبات و بدهيهاي غيرتجاري بلند مدت (مانند
وام كاركنان و مالياتهاي تكليفي تقسيط شده )، به عنوان اقلام تعديل كننده سود عملياتي جهت
محاسبه وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي منظور مي شود. بديهي است درص ورت كاربرد
روش مستقيم براي محاسبه جريان وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي ، جريانهاي نقدي
مرتبط با حسابهاي فوق در سرفصل فعاليتهاي عملياتي در صورت مزبور منعكس مي شود .
يكي از حسابهاي بلندمدت غيرتجاري عملياتي كه در صورتهاي مالي واحدهاي تجاري
انعكاس داشته و نحوه برخورد با جريانهاي نقدي مربوط دچار ابهام است ، ذخيره مزاياي پايان
خدمت كاركنان است . از آنجا كه حساب مزبور يك بدهي بلند مدت عملياتي است ، در روش
غير مستقيم ، تغييرات مانده اين حساب طي دوره ، در تعديل سو د عملياتي مدنظر قرار مي گيرد.
در روش مستقيم ، هرگونه پرداخت از بابت مزاياي پايان خدمت كاركنان در زمره جريانهاي
نقدي عملياتي منظور مي شود.
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
معاملات غير نقدي
55 . معاملاتي ك ه مستلز م استفاد ه از وج ه نقد نيس ت نبايد در صور ت جريا ن وجو ه نقد ا نعكاس ياب د.
اين معاملا ت ، ب ه استثنا ي معاملا ت مربو ط ب ه فعاليتها ي عمليات ي ، د ر صورت با اهمي ت بود ن بايد
در يادداشتهاي توضيحي به نحوي مناسب افشا شود.
56 . صورت جريان وجوه نقد تنها منعكس كننده اثرات نقدي معاملات و ساير رويدادها است .
اين امر موجب مي شود كه معاملات غير نقدي كه در برخي مواقع در مجموعه معاملات و
ساير رويدادهاي واحد تجاري داراي اهميت است ، از نظر استفاده كننده صورتهاي مالي
دور بماند . بدين لحاظ جهت ارتقاي كيفيت اطلاعات مندرج در صورت جريان وجوه نقد
و فر اهم آوردن زمينه هاي لازم جهت پيش بيني بهتر جريانهاي نقدي آتي ، افشاي اطلاعات
در مورد معاملات غير نقدي با اهميت در يادداشتهاي توضيحي ضروري است . از آنجا كه
اثر معاملات غير نقدي ممكن است در هريك از طبقه بنديهاي صورت جريان وجوه نقد
قرار گيرد، ارائه اين اطلاعات درصورت تعدد موارد به تفكيك سرفصلهاي اصلي صورت
جريان وجوه نقد ممكن است ضرورت يابد . از نمونه هاي معاملات غير نقدي مي توان به
تحصيل داراييهاي ثابت مشهود در قبال تسهيلات مالي يا صدور سهام ، مبادله موجودي
مواد اوليه يا موجودي كالاي ساخته شده با دارايي ثابت مشهود، افزايش سرمايه از محل
مطالبات حال شده بستانكاران و جايگزيني وامهاي بلند مدت با وامهاي بلند مدت ديگر
اشاره كرد . تغييرات در چارچوب حقوق صاحبان سرمايه كه مبين طبقه بندي مجدد
حسابهاي تشكيل دهنده حقوق صاحبان سرمايه است از قبيل افزايش سرمايه از محل
اندوخته ها و تخصيص اندوخته از محل سود انباشته ، در زمره معاملات غير نقدي مستلزم
افشا تلقي نمي شود.
تعديلات سنواتي
57 . به موجب استاندارد حسابداري شماره 6 با عنوان گزارش عملكرد مال ي، تعديلات سنواتي
مستلزم ارائه مجدد ارقام سنوات قبل است . لذا در مواردي كه اين تعديلات متضمن
جريان وجه نقد در دوره جاري نباشد، درصورت جريان وجوه نقد دوره جاري انعكاس
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
نمي يابد، بلكه حسب مورد ارقام مقايسه اي صورت جريان وجوه نقد و يادداشتهاي
توضيحي مربوط اصلاح مي شود. از سوي ديگر، آن بخش از تعديلات سنواتي كه متضمن
جريان وجه نقد طي دوره است ، برحسب ماهيت در سرفصلهاي اصلي مربوط درصورت
جريان وجوه نقد (بدون ذكر عنوان تعديلات سنواتي ) منظور مي ش ود. نمونه تعديلات
نوع اول ، تعديل ذخيره استهلاك داراييهاي ثابت مشهود، اصلاح آثار انباشته ناشي از تغيير
در رويه هاي حسابداري و اصلاح اشتباهات ناشي از عدم ثبت فروشهاي نقدي در سنوات
قبل ونمون ه تعديلات نوع دوم ، پرداخت هزينه هاي عمليا تي و ماليات سنوات قبل در دوره
جاري است كه درارتباط با آنها ذخيره اي در دوره مالي قبل در نظر گرفته نشده است .
ساير موارد افشا
58 . واحد تجار ي بايد مبال غ با اهمي ت وج ه نقد را ك ه استفاد ه از آ ن توس ط گرو ه واحدها ي تجار ي
مواجه با محدودي ت است در يادداشتها ي توضيح ي افشا و در صور ت لزو م توضيحا ت كاف ي در
اين مورد ارائه كند .
59 . در مواردي كه استفاده از مبالغ با اهميت وجه نقد يك واحد تجاري فرعي توسط گروه داراي
محدوديت است ، موضوع با ذكر مبالغ مربوط همراه با توضيحات لازم در يادداشتهاي توضيحي
واحد تجاري فرعي افشا مي شود. يكي از نمونه هاي وجود محدوديت در استفاده از مبالغ
وجه نقد، اقلامي است كه دراختيار يك واحد تجاري فرعي مستقر در يك كشور خارجي باشد اما
به علت سياستهاي ارزي يا مقررات قانوني ، قابل انتق ال به ساير كشورها جهت استفاده واحد
تجاري اصلي يا ساير واحدهاي تجاري فرعي گروه نيست .
-59 مكرر. واحد تجاري بايد خالص جريانهاي نقدي عمليات متوقف شده را به تفكيك فعاليتهاي
عملياتي، بازده سرمايه گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي، ماليات بر درآمد ،
فعاليتهاي سرمايه گذاري و فعاليتهاي تأمين مالي در متن صورت جريان وجوه نقد يا در
يادداشتهاي توضيحي افشا نمايد . در خصوص واحدهاي فرعي اخيراً تحصيل شده كه
شرايط طبقه بندي به عنوان نگهداري شده براي فروش را در زمان تحصيل احراز مي كنند
استاندارد حسابداري شماره 2
صورت جريان وجوه نقد
(به بند 12 استاندارد حسابد اري شماره 31 با عنوان داراييهاي غيرجاري نگهداري شده
براي فروش و عمليات متوقف شده مراجعه شود)، اين افشا ضرورت ندارد.
60 . افشاي برخي اطلاعات كه جهت درك استفاده كنندگان صورتهاي مالي از وضعيت مالي و
نقدينگي واحد تجاري ، مربوط تلقي مي شود، در يادد اشتهاي توضيحي توصيه مي شود .
براي نمونه افشاي مانده استفاده نشده تسهيلات مالي كه مي تواند در فعاليتهاي عملياتي
آتي يا تسويه تعهدات سرمايه اي بكار گرفته شود همراه با ذكر هرگونه محدوديت در
استفاده از اين تسهيلات ، اطلاعات مفيدي فراهم مي كند.
تاريخ اجرا
1380 و بعد /1/ 61 . الزامات اي ن استاندارد د ر مورد كلي ه صورتها ي مال ي ك ه دور ه مال ي آنها از تاري خ 1
از آن شروع مي شود، لازم الاجراست .
مطابقت با استانداردهاي بين المللي حسابداري
62 . به استثناي موارد زير، با اجراي الزاما ت اين استاندارد، مفاد استاندارد بين المللي حسابداري
شماره 7 با عنوان صورت جريان وجوه نقد نيز رعايت مي شود:
الف . تفكيك ”بازده سرمايه گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي “ و ” ماليات بر درآمد“
از سايرسرفصلهاي اصلي جهت ارائه مستقل .
ب . عدم شمول اقلام معادل وجه نقد در تعريف وجه نقد.
استاندارد حسابداري شماره 2
پيوست شماره 1 واحد تجاري منفرد
صورت جريان وجوه نقد
پيوستها
نمونه هاي صورت جريان وجوه نقد
اين پيوستها به منظور آشنايي با نحوه اجراي الزامات مندرج در استاندارد حسابداري و
طبقه بنديهاي فرعي تحت سرفصلهاي اصلي صورت جريان وجوه نقد تهيه شده است و بخشي از
استاندارد حسابداري نيست . پيوستهاي مذكور شامل نمونه هاي تشريحي مربوط به سه نوع واحد
تجاري به شرح زير است:
شماره پيوست نوع و احد تجاري روش مورد استفاده
1 واحد تجاري منفرد غيرمستقيم
2 گروه واحدهاي تجاري مستقيم
3 بانك غيرمستقيم
در نمونه هاي ارائه شده ، يادداشتهاي توضيحي مربوط به صورت جريان وجوه نقد از شماره يك
آغاز شده ، ليكن در عمل ، شماره گذاري آنها بعد از آخرين يادداشت توضيحي مربوط به صورتهاي
عملكرد مالي خواهد بود. ضمناً در اين نمونه ها تنها اقلام سال جاري ارائه شده ، اما در عمل ،
ارائه اقلام مقايسه اي طبق استاندارد حسابداري شماره 1 الزامي است .
استاندارد حسابداري شماره 2
پيوست شماره 1 واحد تجاري منفرد
صورت جريان وجوه نقد
شركت الف (سهامي خاص )
13× صورت جريان وجوه نقد براي سال مالي منتهي به 29 اسفندماه 2
13× 13 سال 1 × يادداشت سال 2
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
فعاليتهاي عملياتي
000 ر 7 جريان خالص ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي 1
بازده سرمايه گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي
سود دريافتي بابت سپرده هاي سرمايه گذاري كوتاه مدت 200
سود دريافتي بابت سپرده هاي سرمايه گذاري بلندمدت 100
سود سهام دريافتي 000 ر 2
( سود پرداختي بابت تسهيلات مالي ( 150
( سود سهام پرداختي ( 500 ر 1
جريان خالص ورود وجه نقد ناشي از بازده سرمايه گذاريها و سود
پرداختي بابت تأمين مالي
650
ماليات بر درآمد
( ماليات بر درآمد پرداختي (شامل پيش پرداخت ماليات بردرآمد) ( 900 ر 2
فعاليتهاي سرمايه گذاري
وجوه حاصل از فروش سرمايه گذاري كوتاه مدت 100
( وجوه پرداختي بابت تحصيل سرمايه گذاري بلندمدت ( 600
( وجوه پرداختي جهت خريد داراييهاي نامشهود ( 200
( وجوه پرداختي جهت خريد داراييهاي ثابت مشهود ( 100 ر 1
وجوه حاصل از فروش داراييهاي ثابت مشهود 250
( جريان خالص خروج وجه نقد ناشي از فعاليتهاي سرمايه گذاري ( 550 ر 1
جريان خالص ورود وجه نقد قبل از فعاليتهاي تأمين مالي 200 ر 3
فعاليتهاي تأمين مالي
وجوه حاصل از افزايش سرمايه 200
دريافت تسهيلات مالي 100
( بازپرداخت اصل تسهيلات مالي دريافتي ( 150
جريان خالص ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي تأمين مالي 150
خالص افزايش در وجه نقد 350 ر 3
مانده وجه نقد در آغاز سال 000 ر 30
مانده وجه نقد در پايان سال 350 ر 33
يادداشتهاي توضيحي … تا … مندرج در صفحات … تا … جزء لاينفك صورتهاي مالي است .
استاندارد حسابداري شماره 2
پيوست شماره 1 (ادامه)
صورت جريان وجوه نقد
شركت الف (سهامي خاص )
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
1 – صورت تطبيق سود عملياتي با جريان خالص ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي
به شرح زير است :
13×1 13×2
ميليون ريال ميليون ريال
سود عملياتي 500 ر 5
هزينه استهلاك 500
خالص افزايش در ذخيره مزاياي پايان خدمت كاركنان 400
( افزايش موجودي مواد و كالا ( 300
( افزايش سفارشات و پيش پرداختها ( 400
( افزايش حسابهاي دريافتني عملياتي* ( 100
افزايش حسابهاي پرداختني عملياتي * 500
افزايش پيش دريافتهاي عملياتي 300
خالص ساير درآمدها و هزينه ها** 600
جريان خالص ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي 000 ر 7
2 – معاملات غيرنقدي طي دوره مالي مورد گزارش به قرار زير است :
13×1 13×2
ميليون ريال ميليون ريال
تحصيل ده دستگاه كاميون در قبال واگذاري محصولات شركت 100
تحصيل ساختمان جديد شركت در قبال افزايش سرمايه 730
830
* حسابهاي دريافتني و پرداختني عملياتي شامل هر دو گروه حسابهاي دريافتني و پرداختني كوتاه مدت و بلند مدت مي باشد.
** منظور خالص اقلامي است كه در تعيين سود (زيان) عملياتي منظور نشده و در ساير سرفصلهاي اصلي صورت جريان وجوه نقد
نيز قابل طبقه بندي نبوده است (بند 20 استاندارد حسابداري).
استاندارد حسابداري شماره 2
پيوست شماره 2 (ادامه)
صورت جريان وجوه نقد
گروه ب
13 × صورت جريان وجوه نقد تلفيقي براي سال مالي منتهي به 29 اسفندماه 2
13× 13 سال 1 × يادداشت سال 2
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
فعاليتهاي عمليات ي
وجوه نقد دريافتي از مشتريان 000 ر 75
000 ر 120 پيش دريافت از مشتريان جريان نقدي استثنايي 5
( وجوه نقد پرداختي به فروشندگان ( 000 ر 110
( وجوه نقد پرداختي به كاركنان و از جانب كاركنان ( 000 ر 60
( مزاياي پايان خدمت پرداختي به كاركنان ( 800
( ساير وجوه نقد پرداختي ( 000 ر 12
( جريان خالص خروج وجه نقد درارتباط با عمليات متوقف شده ( 000 ر 1
200 ر 11 جريان خالص ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي 1
بازده سرمايه گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي
سود تضمين شده دريافتي 500
( سود تضمين شده پرداختي ( 000 ر 2
( حصه سود تضمين شده اقساط پرداختي اجاره به شرط تمليك ( 400
سود سهام دريافتي از شركتهاي وابسته 20
( سود سهام پرداختي ( 700 ر 2
جريان خالص خروج وجه نقد ناشي از بازده سرمايه گذاريها و
( سود پرداختي بابت تأمين مالي ( 580 ر 4
ماليات بر درآمد
( ماليات بر درآمد پرداختي ( 900 ر 2
فعاليتهاي سرمايه گذاري
( خريد دارايي ثابت مشهود ( 000 ر 2
( 000 ر 18 ) خريد شركت فرعي (پس از كسر وجه نقد تحصيل شده ) 2
فروش دارايي ثابت مشهود 50
000 ر 9 فروش بخشي از عمليات واحد تجاري 3
فروش سرمايه گذاري كوتاه مدت 000 ر 2
( ايجاد سپرده سرمايه گذاري بلندمدت بانكي ( 000 ر 2
( جريان خالص خروج وجه نقد ناشي از فعاليتهاي سرمايه گذاري ( 950 ر 10
( جريان خالص خروج وجه نقد قبل از فعاليتهاي تأمين مالي ( 230 ر 7
فعاليتهاي تأمين مالي
وجوه دريافتي بابت افزايش سرمايه 000 ر 5
دريافت تسهيلات مالي 600 ر 3
خالص تسهيلات مالي دريافتي (سررسيد كمتر از سه ماه ) 000 ر 4
( بازپرداخت تسهيلات مالي ( 900
( حصه اصل اقساط پرداختي اجاره به شرط تمليك ( 200 ر 1
جريان خالص ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي تأمين مالي 500 ر 10
خالص افزايش در وجه نقد 270 ر 3
مانده وجه نقد در آغاز سال 100
( تأثير تغييرات نرخ ارز ( 150
مانده وجه نقد در پايان سال 220 ر 3
يادداشتهاي توضيحي … تا … مندرج در صفحات … تا … جزء لاينفك صورتهاي مالي است .
استاندارد حسابداري شماره 2
پيوست شماره 2 (ادامه)
صورت جريان وجوه نقد
گروه ب
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
1 . صورت تطبيق سود عملياتي با جريان خالص ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي به شرح زير است :
13×1 13×2
ميليون ريال ميليون ريال
سود عملياتي 000 ر 20
هزينه استهلاك 000 ر 4
( خالص كاهش در ذخيره مزاياي پايان خدمت كاركنان ( 50
( افزايش در موجودي مواد و كالا ( 500 ر 12
( افزايش در حسابهاي دريافتني عملياتي * ( 000 ر 4
افزايش در حسابهاي پرداختني عملياتي* 650 ر 4
( جريان خالص خروج وجه نقد درارتباط با عمليات متوقف شده ( 000 ر 1
خالص ساير درآمدها و هزينه ها** 100
جريان خالص ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي 200 ر 11
2 . خريد شركت فرعي به شرح زير است :
13×1 13×2
ميليون ريال ميليون ريال
داراييهاي ثابت مشهود 000 ر 13
سرمايه گذاريها 200
موجودي مواد و كالا 000 ر 10
حسابهاي دريافتني 000 ر 12
پيش پرداخت ماليات 300 ر 1
موجودي نقد 500 ر 1
( حسابهاي پرداختني ( 000 ر 22
( وامها و تسهيلات اجاره به شرط تمليك ( 900 ر 3
( ماليات پرداختني ( 200
( حقوق سهامداران اقلي ت ( 100
800 ر 11
سرقفلي 000 ر 17
800 ر 28
( كسر مي شود: مابه ازاي غيرنقدي تخصيص اوراق سهام ( 300 ر 9
ناخالص مابه ازاي نقدي 500 ر 19
( كسر مي شود: موجودي نقد تحصيل شده ( 500 ر 1
جريان خالص خروج وجه نقد بابت خريد شركت فرعي 000 ر 18
* حسابهاي دريافتني و پرداختني عملياتي شامل هر دو گروه حسابهاي دريافتني و پرداختني كوتاه مدت و بلند مدت است.
** منظور خالص اقلامي است كه در تعيين سود (زيان) عملياتي منظور نشده و در ساير سرفصلهاي اصلي صورت جريان وجوه نقد
نيز قابل طبقه بندي نبوده است (بند 20 استاندارد حسابداري).
استاندارد حسابداري شماره 2
پيوست شماره 2 (ادامه)
صورت جريان وجوه نقد
گروه ب
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
3 . فروش بخشي از عمليات واحد تجاري به شرح زير است :
13×1 13×2
ميليون ريال ميليون ريال
داراييهاي ثابت مشهود 800 ر 4
موجودي مواد و كالا 000 ر 5
حسابهاي دريافتني 600
400 ر 10
( زيان حاصل از فروش ( 400 ر 1
وجه نقد دريافتي 000 ر 9
4 . معاملات عمده غيرنقدي طي سال به شرح زير است :
13×1 13×2
ميليون ريال ميليون ريال
4 . الف . تحصيل داراييهاي ثابت مشهود از طريق قرارداد اجاره به شرط تمليك 900 ر 2
4 . ب . تخصيص اوراق سهام به عنوان بخشي از مابه ازاي خريد شركت فرعي 300 ر 9
200 ر 12
5 . پيرو تغيير سياستهاي فروش محصولات توليدي گروه در سال جاري ، نسبت به پيش دريافت
%50 از بهاي كالا از مشتريان اقدام شد كه از اين بابت مبلغ 000 ر 120 ميليون ريال
درصورت جريان وجوه نقد به عنوان يك جريان نقدي استثنايي انعكاس يافته است .
استاندارد حسابداري شماره 2
پيوست شماره 3 – بان ك
صورت جريان وجوه نقد
بانك نمونه (شركت سهامي عام )
13 × صورت جريان وجوه نقد براي سال مالي منتهي به 29 اسفندماه 2
13× 13 سال 1 × يادداشت سال 2
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
فعاليتهاي عمليات ي
900 ر 106 ر 1 جريان خالص ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي 1
بازده سرمايه گذاريها و سود پرداختي بابت تأمين مالي
سود سهام دريافتي 900 ر 9
( سود سهام پرداختي به سهامداران ( 800 ر 67
جريان خالص خروج وجه نقدناشي ازبازده سرمايه گذاريهاو
( سودپرداختي بابت تأمين مالي ( 900 ر 57
ماليات بر درآمد
( ماليات بر درآمد پرداختي ( 000 ر 88
فعاليتهاي سرمايه گذاري
( وجوه پرداختي بابت سرمايه گذاري مستقيم و مشاركتهاي حقوقي ( 600 ر 14
وجوه دريافتي بابت فروش سرمايه گذاري و مشاركتهاي حقوقي 700 ر 5
( وجوه پرداختي بابت خريد داراييهاي ثابت مشهود ( 500 ر 189
وجوه دريافتي بابت فروش داراييهاي ثابت مشهود 200 ر 111
( جريان خالص خروج وجه نقد ناشي از فعاليتهاي سرمايه گذاري ( 200 ر 87
جريان خالص ورود وجه نقد قبل از فعاليتهاي تأمين مالي 800 ر 873
فعاليتهاي تأمين مالي
افزايش سرمايه نقدي 000 ر 6
جريان خالص ورود وجه نقد 800 ر 879
( زيان تسعير ارز وجه نقد ( 300 ر 142
500 ر 737 خالص افزايش وجه نقد 2
مانده وجه نقد در ابتداي سال 900 ر 322 ر 6
مانده وجه نقد در پايان سال 400 ر 060 ر 7
استاندارد حسابداري شماره 2
پيوست شماره 3 – بان ك
صورت جريان وجوه نقد
بانك نمونه (شركت سهامي عام )
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
1 – صورت تطبيق سود قبل از كسر ماليات بردرآمد با جريان خالص ورود وجه نقد ناشي از
فعاليتهاي عملياتي به شرح زير مي باشد:
13×1 13×2
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
سود قبل از كسر ماليات بر درآمد* 400 ر 341
هزينه استهلاك 300 ر 43
هزينه كاهش ارزش سرمايه گذاريها ومشاركتهاي حقوقي* 800 ر 30
( سود سهام سرمايه گذاريها و مشاركتهاي حقوقي * ( 900 ر 19
( سود فروش سرمايه گذاريها و مشاركتهاي حقوقي* ( 100 ر 118
( سود فروش داراييهاي ثابت مشهود* ( 000 ر 198
خالص زيان تسعير ارز وجه نقد 300 ر 142
800 ر 221
خالص افزايش (كاهش ) بدهيهاي عملياتي
جاري اشخاص و سپرده هاي ديداري 200 ر 412
سپرده هاي سرمايه گذاري كوتاه مدت و مشابه 500 ر 896
سپرده هاي سرمايه گذاري بلندمدت و مشابه 100 ر 234 ر 1
حسابهاي دولتي 900 ر 39
حصه عملياتي ساير بدهيها 600 ر 18
( اقلام در راه ( 100 ر 81
200 ر 520 ر 2
خالص (افزايش ) كاهش داراييهاي عمليات ي
سپرده قانوني 400 ر 85
ساير سپرده ها 900 ر 36
( اوراق قرضه (مشاركت ) ( 000 ر 100
وام و اعتبار به بانكها 000 ر 368
وام و اعتبار اعطايي و ساير مطالبات 400 ر 396
( تسهيلات اعطايي عقود اسلامي ( 800 ر 305 ر 2
( وثايق تمليك شده ( 300 ر 97
( حصه عملياتي ساير داراييها ( 700 ر 18
( 100 ر 635 ر 1 )
جريان خالص ورود وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي 900 ر 106 ر 1
* باتوجه به اينكه در صورت سود و زيان نمونه مصوب شوراي پول و اعتبار، سود عملياتي مشخص نمي شود، لذا در نمونه ح اضر
سود قبل از ك سر ماليات جهت تطبيق با خالص جريان وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي انتخاب شده است . بديهي است در اين
حالت اقلامي كه به طور جداگانه در ساير سرفصلهاي اصلي طبقه بندي مي شود بايد در تبديل سود قبل از ماليات به جريان خالص
وجه نقد ناشي از فعاليتهاي عملياتي مد نظر قرار گيرد.
استاندارد حسابداري شماره 2
پيوست شماره 3 – بان ك
صورت جريان وجوه نقد
بانك نمونه (شركت سهامي عام )
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
2 – خالص افزايش وجه نقد منعكس شده در صورت جريان وجوه نقد به شرح زير است :
13 تغييرات طي سال ×1 13×2
ميليون ريال ميليون ريال ميليون ريال
600 ر 120 700 ر 441 اسكناس و مسكوك و فلزات بهادار 300 ر 562
450 ر 475 450 ر 596 ر 3 موجودي نزد بانكهاي داخلي پس از پاياپاي 900 ر 071 ر 4
050 ر 804 350 ر 742 ر 2 نقود بيگانه و موجودي نزد بانكهاي خارجي 400 ر 546 ر 3
( 600 ر 572 ) ( 600 ر 237 ) ( موجودي بانكهاي داخلي نزد ما پس از پاياپاي ( 200 ر 810
( 000 ر 90 ) ( 000 ر 220 ) ( موجودي بانكهاي خارجي نزد ما پس از پاياپاي ( 000 ر 310
500 ر 737 900 ر 322 ر 6 400 ر 060 ر 7
