استاندارد حسابداري شماره 5
رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه
( (تجديدنظر شده 1384
استاندارد حسابداري شماره 5
رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه
( (تجديدنظر شده 1384
فهرست مندرجات
شماره بند
(1) – ( پيشگفتار ( 3
استاندارد حسابداري شماره 5 ” رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه“
• هدف 1
• دامنه كاربرد 2
3 – • تعاريف 5
6 – • شناخت و اندازه گيري 11
8 – − رويدادهاي تعديلي بعد از تاريخ ترازنامه 9
10 – − سود سهام 11
12 – • تداوم فعاليت 13
14 – • افشا 19
14 – − تاريخ تأييد صورتهاي مالي 15
16 – − به روز كردن افشا درباره شرايط موجود در تاريخ ترازنامه 17
18 – − رويدادهاي غيرتعديلي بعد از تاريخ ترازنامه 19
• تاريخ اجرا 20
• مطابقت با استانداردهاي بين المللي حسابداري 21
• پيوست: مباني نتيجه گيري
استاندارد حسابداري شماره 5
رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه
( (تجديدنظر شده 1384
پيشگفتار
1) استاندارد حسابداري شماره 5 با عنوان رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه كه در تاريخ تيرماه )
1385 توسط مجمع عمومي سازمان حسابرسي تصويب شده است جايگزين استاندارد
حسابداري شماره 5 باعنوان رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنام ه مصوب 1379 مي شود و
1385 و بعد ازآن /1/ الزامات آ ن در مورد صورتهاي مالي كه دوره مالي آنها از تاريخ 1
شروع مي شود، لازم الاجراست.
دليل تجديدنظر در استاندارد
2) اين تجديدنظر با هدف هماهنگي بيشتر با استانداردهاي بين المللي حسابداري و بهبود )
استاندارد قبلي، انجام شده است.
تغيير اصلي
3) تغيير اصلي نسبت به استاندارد قبلي، مربوط به سود سهام پيشنهادي است كه در بندهاي )
10 و 11 ارائه شده است . براساس الزامات مندرج در اين بندها، سود سهام مصوب بعد از
تاريخ ترازنامه يا سود سهام پيشنهادي، به عنوان بدهي در تاريخ ترازنامه شناسايي نمي شود.
استاندارد حسابداري شماره 5
رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه
( (تجديدنظر شده 1384
اين استاندارد بايد با توجه به ” مقدمه اي بر استانداردهاي حسابداري“مطالعه و
بكار گرفته شود.
هدف
1 . هدف اين استاندارد تعيين الزامات زير است:
الف . مواردي كه صورتهاي مالي بابت رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه تعديل مي شود، و
ب . افشاي اطلاعات درباره رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه تا تاريخ تأييد صورتهاي مالي.
همچنين طبق اين استاندارد اگر رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه بيانگر نامناسب بودن
بكارگيري فرض تداوم فعاليت باشد، واحد تجاري نبايد صورتهاي مالي خود را برمبناي
تداوم فعاليت تهيه كند.
دامنه كاربرد
2 . اين استاندارد بايد براي گزارشگري مالي رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه بكار گرفته شود.
تعاريف
3 . اصطلاحات ذيل در اين استاندارد با معاني مشخص زير بكار رفته است :
رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه : رويدادهاي مطلوب و نامطلوبي است كه بين تاريخ ترازنامه و
تاريخ تأييد صورتهاي مالي رخ مي دهد. اين رويدادها را مي توان به دو گروه طبقه بندي كرد :
الف. رويدادهاي تعديلي بع د از تاريخ ترازنامه : رويدادهايي كه شواهدي د ر مورد شرايط
موجود در تاريخ ترازنامه فراهم مي كند، و
ب . رويدادهاي غيرتعديلي بعد از تاريخ ترازنام ه: رويدادهايي كه بيانگر شرايط ايجاد شده
بعد از تاريخ ترازنامه است.
استاندارد حسابداري شماره 5
رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه
( (تجديدنظر شده 1384
استاندارد حسابداري شماره 5 رويدادهاي
تاريخ تأييد صورتهاي مال ي: تاريخي است كه مديريت، صورتهاي مالي را ب ه طور رسمي و براي
آخرين بار ب ه منظور انتشار، تأييد م ي كند. تاريخ تأييد صورتهاي مالي تلفيق ي، تاريخي است كه
صورتهاي مالي ياد شده توسط مديريت واحد تجاري اصلي به منظور انتشار تأييد مي شود.
4 . فرايند تأييد صورتهاي مالي به منظور انتشار باتوجه به ساختار مديريت، الزامات قانوني و
روشهاي تهيه و نهايي كردن صورتهاي مالي، متفاوت مي باشد.
5 . در اغلب موارد، واحدهاي تجاري ملزمند صورتهاي مالي خود را بعد از انتشار، به تصويب
مجمع عمومي يا ساير اركان صلاحيتدار برسانند . در چنين مواردي، تاريخ تأييد صورتهاي
مالي، تاريخ تأييد براي انتشا ر اوليه است، نه تاريخي كه در آن صورتهاي مالي توسط اركان
ياد شده تصويب شده است.
شناخت و اندازه گيري
رويدادهاي تعديلي بعد ازتاريخ ترازنامه
6 . واحد تجاري بايد ب ه منظور انعكاس رويدادهاي تعديلي بعد از تاريخ ترازنامه، مبالغ شناسايي
شده در صورتهاي مالي خود را تعديل كند.
7 . موارد زير نمونه هايي از رويدادهاي تعديلي بعد از تاريخ ترازنامه است كه واحد تجاري را
ملزم مي كند تا مبالغ شناسايي شده در صورتهاي مالي را تعديل يا اقلامي را شناسايي كند
كه قبلاً شناسايي نشده است :
الف . حل و فصل يك دعواي حقوقي بعد از تاريخ ترازنامه كه وجود تعهد فعلي واحد
تجاري در تاريخ ترازنامه را تأييد مي كند. واحد تجاري هرنوع ذخيره شناسايي شده
قبلي مربوط را طبق استاندارد حسابداري شماره 4 باعنوان ذخاير، بدهيهاي احتمالي و
داراييهاي احتمال ي تعديل مي كند. واحد تجاري نبايد تنها به افشاي بدهي احتمالي
استاندارد حسابداري شماره 5
رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه
( (تجديدنظر شده 1384
استاندارد حسابداري شماره 5 رويدادهاي
ناشي از حل و فصل دعواي حقوقي فوق اكتفا كند، زيرا حل و فصل دعو اي ياد
شده شواهد اضافي مبني بر لزوم تعديل ذخيره را در تاريخ ترازنامه تأييد مي كند.
ب . اطلاعات دريافتي بعد از تاريخ ترازنامه بيانگر آن باشد كه ارزش يك دارايي در
تاريخ ترازنامه كاهش يافته يا مبلغ زيان كاهش ارزش شناسايي شده قبلي براي آن
دارايي نيازمند تعديل است، براي مثال :
– ورشكستگي يك مشتري كه بعد از تاريخ ترازنامه رخ مي دهد، معمولاً مؤيد
وجود زيان در مورد يك حساب دريافتني تجاري در تاريخ ترازنامه است و واحد
تجاري لازم است مبلغ دفتري حسابهاي دريافتني تجاري را تعديل كند، و
– فروش موجودي كالا بعد از تاريخ ترازنامه ممكن است شواهدي درباره خالص
ارزش فروش آنها در تاريخ ترازنامه فراهم كند.
ج . مشخص شدن بهاي تمام شده داراييهاي خريداري شده يا عوايد حاصل از فروش
داراييها بعد از تاريخ ترازنامه ، چنانچه معاملات قبل از تاريخ ترازنامه انجام شده
باشد،
د . تعيين مبلغ پرداختهاي مربوط به مشاركت در سود يا پاداش بعد از تاريخ ترازنامه ،
در صورتي كه واحد تجاري در تاريخ ترازنامه تعهد فعلي قانوني يا عرفي براي
چنين پرداختهايي، درنتيجه رويدادهاي قبل از تاريخ مذكور، داشته باشد،
ه . تصويب سود سهام توسط مجمع عمومي شركتهاي فرعي و وابسته براي دوره يا
دوره هاي قبل از تاريخ ترازنامه شركت اصلي يا همزمان با آن،
و . دريافت وجه يا مشخص شدن مبلغ قابل وصول بابت ادعاهاي خسارت از
شركتهاي بيمه كه در تاريخ ترازنامه در مرحله مذاكره بوده است، و
ز . كشف موارد تقلب يا اشتباهي كه حاكي از نادرست بودن صورتهاي مالي است.
استاندارد حسابداري شماره 5
رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه
( (تجديدنظر شده 1384
استاندارد حسابداري شماره 5 رويدادهاي
رويدادهاي غيرتعديلي بعد از تاريخ ترازنامه
8 . واحد تجاري نبايد ب ه منظور انعكاس رويدادهاي غيرتعديلي بعد از تاريخ ترازنامه، مبالغ شناسايي
شده در صورتهاي مالي خود را تعديل كند.
9 . نمونه اي از رويداد غيرتعديلي بعد از تاريخ ترازنامه، كاهش ارزش با زار سرمايه گذاريها
بين تاريخ ترازنامه و تاريخ تأييد صورتهاي مالي است . كاهش ارزش بازار معمولاً
به وضعيت سرمايه گذاريها در تاريخ ترازنامه مربوط نمي شود، بلكه منعكس كننده وضعيتهايي
است كه پس از تاريخ ترازنامه ايجاد شده است . بنابراين، واحد تجاري مبالغ شناسايي شده
از بابت سرمايه گذاريها را در صورتهاي مالي خود تعديل نمي كند. همچنين، واحد تجاري
مبالغ افشا شده در مورد سرمايه گذاريها را در تاريخ ترازنامه به روز نمي كند، اگرچه ممكن
است براساس الزامات مندرج در بند 19 اطلاعات بيشتري افشا كند.
سود سهام
10 . واحد تجاري نبايد سود سهام مصوب بعد از تاريخ ترازنامه يا سود سهام پيشنهادي را ب ه عنوان
بدهي در تاريخ ترازنامه شناسايي كند.
11 . با توجه به اينكه طبق اصلاحيه قانون تجارت تصويب سود سهام از اختيارات مجمع
عمومي صاحبان سهام است لذا پيشنهاد تقسيم سود توسط هيئت مد يره به عنوان بدهي در
تاريخ ترازنامه شناسايي نمي شود، زيرا با توجه به استاندارد حسابداري شماره 4 با عنوان
ذخاير، بدهيهاي احتمالي و داراييهاي احتمال ي در تاريخ ترازنامه تعهد فعلي وجود ندارد .
پيشنهاد هيئت مديره در مورد تقسيم سود، در يادداشتهاي توضيحي صورتهاي م الي افشا
مي شود.
تداوم فعاليت
12 . چنانچه بعد از تاريخ ترازنامه، انحلال واحد تجاري يا توقف فعاليتهاي آن توسط اركان صلاحيتدار
اعلام شود، ي ا اينكه واحد تجاري عملا ناگزير به انجام اين امر گردد، صورتهاي مالي نبايد برمبناي
تداوم فعاليت تهيه شود.
استاندارد حسابداري شماره 5
رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه
( (تجديدنظر شده 1384
استاندارد حسابداري شماره 5 رويدادهاي
13 . روند نامط لوب نتايج عمليات و وضعيت مالي بعد از تاريخ ترازنامه ممكن است مبين لزوم
بررسي درخصوص مناسب بودن كاربرد فرض تداوم فعاليت باشد . چنانچه فرض تداوم
فعاليت مصداق نداشته باشد، آثار آن چنان فراگير است كه اين استاندارد به جاي تعديل
مبالغ شناسايي شده، تغييري اساسي در مبناي حسابداري مورد عمل را الزامي مي كند.
افشا
تاريخ تأييد صورتهاي مالي
14 . واحد تجاري بايد تاريخ تأييد صورتهاي مالي و اسامي تأييدكنندگان آن را افشا كند.
15 . آگاهي از تاريخ تأييد صورتهاي مالي براي استفاده كنندگان اهميت دارد، زيرا صورتهاي
مالي رويدادهاي بعد از آن تاريخ را منعكس نمي كند.
به روز كردن افشا درباره شرايط موجود در تاريخ ترازنامه
16 . چنانچه واحد تجاري بعد از تاريخ ترازنامه اطلاعاتي درباره شرايط موجود در تاريخ ترازنامه
كسب كند، بايد موارد افشاي مربوط به اين شرايط را باتوجه به اطلاعات جديد به روز كند.
17 . در برخي موارد ضرورت دارد كه واحد تجاري براساس اطلاعات دريافتي بعد از تاريخ
ترازنامه، موارد افشا در صورتهاي مالي خود را به روز كند ، حتي اگر اطلاعات مزبور بر مبالغ
شناسايي شده در صورتهاي مالي واحد تجاري تأثير نداشته باشد . به عنوان مثال، چنانچه بع د از
تاريخ ترازنامه شواهدي درخصوص بدهي احتمالي موجود در تاريخ ترازنامه فراهم شود، لازم
است موارد افشا به روز شود . علاوه بر بررسي لزوم شناسايي يا تغيير ذخيره براساس استاندارد
حسابداري شماره 4 با عنوان ذخاير، بدهيهاي احتمالي و داراييهاي احتمال ي، واحد تجاري م لزم
است موارد افشا درباره بدهي احتمالي را باتوجه به شواهد مذكور، به روز كند.
رويدادهاي غيرتعديلي بعد از تاريخ ترازنامه
18 . واحد تجاري بايد اطلاعات زير را براي هر گروه ب ا اهميت از رويدادهاي غيرتعديلي بعد از تاريخ
ترازنامه افشا كند :
الف . ماهيت رويداد، و
ب . براوردي از اثر مالي آن، يا بيان اينكه انجام چنين براوردي امكان پذير نيست.
استاندارد حسابداري شماره 5
رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه
( (تجديدنظر شده 1384
19 . چنانچه رويدادهاي غيرتعديلي بعد از تاريخ ترازنامه با اهميت باشد، عدم افشاي آنها
مي تواند برتصميمات اقتصادي استفاده كنندگان كه برمبناي صورتهاي مالي اتخاذ مي شود،
تأثير بگذارد . موارد زير نمونه هايي از رويدادهاي غيرتعديلي بعد از تاريخ ترازنامه استكه عموماً منجر به افشا مي شود :الف. موارد عمده تركيب تجاري بعد از تاريخ ترازنامه (استاندارد حسابداري شماره 19با عنوان تركيبهاي تجار ي افشاي موارد خاصي را الزامي مي كند ) يا واگذارييك واحد فرعي،ب . اعلام برنامه اي براي توقف عمليات،ج . موارد عمده خريد داراييها، طبقه بندي داراييها طبق استاندارد حسابداري شماره 31با عنوان داراييهاي غيرجاري نگهداري شده براي فروش و عمليات متوقف شده به عنوان
نگهداري شده براي فروش، و ساير موارد واگذاري د اراييها يا مصادره داراييها
توسط دولت،
د . وارد شدن خسارت به تأسيسات و تجهيزات اصلي توليد براثر آتش سوزي بعد از
تاريخ ترازنامه،
ه . اعلام يا شروع اجراي تجديد ساختار عمده (به استاندارد حسابداري شماره 4
با عنوان ذخاير، بدهيهاي احتمالي و داراييهاي احتمالي مراجعه شود)،
و . تغييرات عمده در سرمايه و تركيب سهامداران واحد تجاري بعد از تاريخ ترازنامه،
ز . تغييرات عمده غيرمتعارف در قيمت داراييها يا نرخ ارز بعد از تاريخ ترازنامه،
ح . تغييرات در نرخهاي مالياتي يا قوانين مالياتي وضع شده يا اعلام شده بعد از تاريخ
ترازنامه، در صورتي كه به دوره هاي مالي گذشته تسري نداشته باشد،
ط . ايجاد تعهدات يا بدهيهاي احتمالي عمده، براي مثال از طريق صدور ضمانت نامه، و
ي . دعواي حقوقي عمده كه صرفاً ناشي از رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه باشد.
استاندارد حسابداري شماره 5
رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه
( (تجديدنظر شده 1384
تاريخ اجرا
1385 و بعد از آن /1/ 20 . الزامات اين استاندارد د رمورد صورتهاي مالي كه دوره مالي آنها از تاريخ 1
شروع مي شود، لازم الاجرا ست.
مطابقت با استانداردهاي بين المللي حسابداري
21 . با اجراي الزامات اين استاندارد، مفاد استاندارد بين المللي حسابداري شماره 10 با عنوان
رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه ( 31 مارس 2004 ) نيز رعايت مي شود.
استاندارد حسابداري شماره 5
رويدادهاي بعد از تاريخ ترازنامه
( (تجديدنظر شده 1384
پيوست
مباني نتيجه گيري
اين پيوست بخشي از استاندارد حسابداري شماره 5 محسوب نمي شود.
1 . براساس استاندارد حسابداري قبلي، شركتها مجاز بودند سود سهام پيشنهادي را به عنوان
بدهي شناسايي كنند. در استاندارد جديد، شناسايي سود سهام پيشنهادي به عنوان بدهي در
تاريخ ترازنامه منع شده است زيرا تصويب سود سهام از اختيارات مجمع عمومي صاحبان
سهام است و درنتيجه در تاريخ ترازنامه ” تعهد فعلي“ و به تبع آن بدهي وجود ندارد .
ضمناً اين روش هماهنگ با استانداردهاي بين المللي حسابداري است.
2 . تعدادي از اعضاي كميته اعتقاد دارند باتوجه به الزام اصلاحيه قانون تجارت مبني بر تقسيم
10 درصد سود و همچنين سياست گذشته شركت در مورد تقسيم سود و مشخص بودن
پيشنهاد هيئت مديره در مورد تقسيم سود، مي توان بدهي شركت را از اين بابت به طور
برآوردي تعيين و شناسايي كرد.
3 . در مرحله نظرخواهي پيش نويس استاندارد نيز در همين ارتباط نظراتي ارائه شده بود و
مجدداً موضوع مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و نهايتا اكثريت اعضاي كميته با
شناسايي نكردن بدهي بابت سود سهام پيشنهادي موافقت كردند.
4 . در اين استاندارد تصويب سود سهام توسط مج مع عمومي شركتهاي فرعي و وابسته براي
دوره يا دوره هاي قبل از تاريخ ترازنامه شركت اصلي يا همزمان با آن، در شركت اصلي
به عنوان رويداد تعديلي تلقي مي شود. دلايل اصلي اين روش، وجود كنترل يا نفوذ
قابل ملاحظه شركت سرمايه گذار در تصميم گيري نسبت به تخصيص سود شركت
سرمايه پذير (حتي در موارد موقتي بودن كنترل يا نفوذ قابل ملاحظه) و نيز تأكيد بر سود
شركت اصلي طبق صورتهاي مالي جداگانه در تصميم گيري مربوط به تقسيم سود توسط
مجمع عمومي صاحبان سهام است . با اين روش سود شركت اصلي طبق صورتهاي مالي
جداگانه به سود طبق صورتهاي مالي تلفيقي نزديكتر مي شود.
