تئوري حسابداري: زير بناي استانداردهاي حسابداري
در يك طبقه بندي كلي مي توان تمامي متغيرهاي محيطي ش ش گانه اثرگذار بر سي ستم اطلاعاتي حسابداري مالي را به دو عامل اقتصادي و سياسيطبقه بندي كرد . عامل ديگري كه در كنار اين دو عامل بر تدوين استانداردهاي حسابداري اثرگذار است تئوري حسابداري است . لازم به توضيح است كه اينعوامل سه گانه بطور انتزاعي قابل بررسي نيستند بلكه بر يكديگر اثرات متقابل دارند.
نكته 2: عوامل اثرگذار بر فرآيند تدوين استانداردهاي حسابداري عبارتند از: عوامل سياسي، عوامل اقتصادي و تئوري حسابداري
و (Principles) اصول ،(Definitions) تعاريف ،(Basic Assumptions) حسابداري را م يتوان بصورت مجموع ه اي از فرضيات زير بنايي
و نحوه استنتاج آن ها تعريف كرد كه زير بناي تدوين استانداردهاي حسابداري توسط مراجع مربوط و همچنين شالوده گزارش (Concepts) مفاهيم
اطلاعات حسابداري است . بر اين اساس هدف اصلي از تئوري حسابداري فراهم كردن مجموع ه اي از اصول و روابطي است كه عمليات مشاهده شده
حسابداري را بيان و عمليات مشاهده نشده را پيش بيني كند. تئوري حسابداري بهوسيله تحقيقات حسابداري مورد آزمون، سنجش و تاييد واقع مي شود.
نكته 3: هدف حسابداري بيان و پي شبيني است.
طبقه بندي مي گردد . تئوري هاي (Positive) ( و تئوري هاي توصيفي (مثبت (Normative) تئوري حسابداري بر حسب ماهيت به تئوري هاي دستوري
دستوري آنچه را كه بايد باشد بيان مي كنند در حالي كه تئوري هاي توصيفي آنچه را كه هست بيان مي كنن د. به لحاظ نحوه استدلال نيز تئوري هاي
طبقه بندي مي گردند. روش هاي قياس و استقرا عمده ترين روش هاي تحقيق (Inductive) و استقرايي (Deductive) حسابداري به قياسي
و (Ethical Approach) رويكرد اخلاقي ،(Pragmatic Approach) علمي محسوب م يگردند هر چند كه روش هاي ديگري نظير رويكرد عملي
نيز در تدوين تئوري حسابداري مطرح مي باشند. رويكرد قياسي اساساً روش تحقيقي است كه بر فعاليت (Behavioral Approach) رويكرد رفتاريذهني محقق استوار است . اعتبار تئوري حسابداري كه از طريق فرآيند قياس تدوين مي شود به توان محقق در شناسايي صحيح و منطقي اجزا و روابطفرآيند حسابداري بستگي تام دارد . چنانچه در نظر باشد تئوري حسابداري ب ا بكارگيري رويكرد قياسي تدوين شود، محقق بايد ساختاري را ايجاد كند كهحركت از كل » شامل هدف ها، محيط، فرضيات بنيادي، تعاريف و روش هاي حسابداري بوده و همگي مبتني بر الگوي منطقي باشند . اين روش غالباً با عبارت
مورد اشاره قرار م يگيرد. « به جز
مورد « حركت از جزء به كل » بكارگيري رويكرد است قرا در تحقيق بر مشاهده و استنتاج و تعميم بر اساس مشاهدات تاكيد دارد . بنابراين اين روش با عبارت
اشاره قرار مي گيرد. زيرا محقق بر اساس مشاهداتي محدود (نمونه)، نتايج حاصل را به كل جامعه تعميم مي دهد. رويكرد استقرايي، رويكردي عمل گراس ت و
از آنجايي كه روش هاي جاري حسابداري ممكن است مبتني بر شرايط محيط، هدف ها و ويژگي هاي اساسي حسابداري نباشد لذا بكارگيري رويكرد
استقرايي در تحقيقات حسابداري به تنهايي توصيه نم يگردد.
نمايشگر 5 1 ساختار حسابداري و گزارشگري مالي را ارائه م يدهد:
نمايشگر 5 1 ساختار تئوري حسابداري و گزارشگري مالي خارجي
محيط حسابداري و گزارشگري مالي (مفروضات محيطي)
اهداف گزارشگري مالي
خصوصيات كيفي اطلاعات مالي عناصر صورت هاي مالي
اصول شناسايي و انداز هگيري
– اصل بنيادين شناسايي (شناخت)
– اصل هايي كهاساس اصول پذيرفته شده حسابداري هستند
