اقلام پولی و غیرپولی

پولی و غیرپولی

اقلام پولی و غیرپولی

برای محاسبه سود و زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی و غیرپولی باید شناختی از داراییهای پولی و غیرپولی و یا بدهیهای پولی و یا غیرپولی داشت.

طبقه­بندی اقلام پولی و غیرپولی بر اساس استانداردهای حسابداری مالی به شرح زیر می­باشد:

محاسبه سود و زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی

برای محاسبه سود و زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی از دو طریق می­توان اقدام نمود:

  1. استفاده از اقلام ترازنامه یعنی مانده­های اول و پایان دوره خالص داراییهای پولی یا بدهیهای پولی و شاخصهای آغاز دوره و پایان دوره و متوسط آن

  2. استفاده از اقلام سود و زیان و مانده اقلام پولی آغاز دوره

  3. استفاده از اقلام ترازنامه

مثال 1-3- اقلام پولی شرکت سهامی خورشید شامل داراییها و بدهیهای پولی آن بر مبنای ترازنامه مقایسه­ای به تاریخ 29/12/2× به شرح زیر استخراج شده است:

داراییهای پولی

29/12/1×

29/12/2×

صندوق

1400000

1600000

حسابهای دریافتنی

600000

400000

اسناد دریافتنی

1000000

800000

سپرده قابل استرداد

500000

1000000

جمع داراییهای پولی

3500000

3800000

بدهیهای پولی:

 

 

حسابهای پرداختنی

600000

1000000

اسناد پرداختنی

1200000

800000

ذخیره مالیات بر درآمد

800000

900000

جمع بدهیهای پولی

(2600000)

(2700000)

خالص اقلام پولی

900000

1100000

سایر اطلاعات به شرح زیر در دست است:

شاخص آغاز دوره 130             = متوسط شاخص

شاخص پایان دوره 150

اقلام پولی آغاز دوره مبلغ 900000 ریال است که در پایان دوره مبلغ 1100000 ریال افزایش یافته است. مشاهده می­شود که شرکت اقدام به نگهداری پول نموده است، پس قدرت خرید شرکت کاهش یافته و زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی خواهد داشت. تغییرات طی سال در اقلام پولی بر حسب متوسط قدرت خرید واحد پول صورت گرفته است.

برای محاسبه این زیان به شرح زیر عمل می­شود:

تعدیل خالص داراییهای پولی آغاز دوره:

افزایش درخالص داراییهای پولی طی دوره

تعدیل خالص داراییهای پولی در پایان دوره

مبلغ 1169230 ریال خالص داراییهای پولی را بر اساس قدرت خرید یا واحد پول ثابت نشان می­دهد، بنابراین خالص داراییهای پولی  آخر دوره به قدرت خرید وسط دوره تعدیل می­شود و از مابه­التفاوت آن دو رقم زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی به دست می­آید. اگر شرکت به جای خالص داراییهای پولی، خالص بدهیهای پولی داشته باشد، در این صورت به جای زیان، سود حاصل از نگهداری اقلام پولی خواهد داشت.

مثال 2-3: اطلاعات زیر از ترازنامه مقایسه­ای شرکت مهتاب در تاریخ 29/12/4× استخراج شده است:

داراییهای پولی

29/12/3×

29/12/4×

بانکها

1200000

1400000

حسابهای دریافتنی

1800000

1600000

اسناد دریافتنی

500000

600000

وامهای دریافتنی

1000000

1300000

پیش­پرداخت هزینه­ها

200000

100000

پیش­پرداخت مالیات

1000000

      

جمع داراییهای پولی

5700000

5000000

بدهیهای پولی

 

 

حسابهای پرداختنی

1200000

1400000

اسناد پرداختنی

1300000

1600000

سود سهام پرداختنی

500000

400000

هزینه­های پرداختنی

600000

300000

مالیاتهای پرداختنی

400000

100000

سپرده دیگران نزد ما

1000000

800000

جمع بدهیهای پولی

(5000000)

(4600000)

اقلام پولی

700000

400000

شاخص آغاز 150                      متوسط شاخص

شاخص پایان دوره 160

نحوه محاسبه چنین است:

تعدیل خالص داراییهای پولی آغاز دوره

تعدیل خالص داراییهای پولی پایان دوره

زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی

حال این زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی باید در صورت سود و زیان تعدیل یا همگن شده انعکاس یابد.

تبدیل صورت سود و زیان از بهای تمام شده تاریخی به ارزشهای تاریخی همگن

مثال 3-3: سود و زیان شرکت سهامی سمنان در سال منتهی به تاریخ 29/12/5× به شرح زیر می­باشد.

شرکت سهامی سمنان

منتهی به 29/12/5×              H.C (به بهای تمام شده)

فروش

980000

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته:

موجودی کالای آغاز دوره

100000

خرید

900000

بهای تمام­شده کالای حاضر به فروش

1000000

موجودی کالای پایان دوره

(300000)

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته

 

(700000)

سود ناویژه

 

280000

کسر می­گردد هزینه­ها:

 

هزینه­های توزیع و فروش

120000

هزینه­های اداری و تشکیلاتی

110000

هزینه استهلاک وسایط نقلیه

30000

جمع هزینه­ها

 

(2600000)

سود ویژه

 

20000

اطلاعات زیر در دست است:

  • شاخص آغاز دوره 120 و شاخص پایان دوره 130 می­باشد.

  • خرید و فروش و هزینه­ها در طی سال به طور یکنواخت و بر اساس متوسط قیمتها صورت پذیرفته است.

  • قیمت­گذاری کالا در پایان دوره به روش FIFO (اولین صادره از اولین وارده) صورت می­پذیرد.

  • وسایط نقلیه از زمانی خریداری شده است که شاخص 110 بوده است.

مطلوبست: تبدیل صورت سود و زیان شرکت براساس واحد پول ثابت (C.M.A)

متوسط شاخص

شرح

بهای تمام­شده (H.C)

شاخص

واحد پول ثابت C.M.A

فروش

980000

1019200

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته:

موجودی کالای آغاز دوره

100000

108333

خرید

900000

936000

بهای تمام­شده کالای حاضر به فروش

1000000

10443333

موجودی کالای پایان دوره

(300000)

(312000)

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته

700000

(732333)

سود ناخالص

280000

286867

هزینه­های توزیع و فروش

120000

124800

هزینه­های اداری و تشکیلاتی

110000

114400

هزینه­های استهلاک وسایط نقلیه

30000

35455

جمع هزینه­ها

260000

274655

سود خالص

20000

12212

نظر به اینکه روش قیمت­گذاری کالا FIFo می­باشد بنابراین تمام موجودی کالای پایان دوره شرکت از خریدهایی است که در طی دوره خریداری شده است و کلیه خریدهای طی سال براساس میانگین شاخص انجام گرفته لذا کلیه کالاهای پایان دوره از همان شاخص برای تعدیل و همگن استفاده می­شود.

نظر به اینکه استهلاک داراییهای استهلاک­پذیر تابعی از همان دارایی خواهد بود یعنی استهلاک آن دارایی برای تعدیل و همگن­سازی از همان شاخص در زمان خرید دارایی استفاده می­گردد. بدین ترتیب در مثال فوق­الذکر وسایط نقلیه در زمانی خریداری شده که شاخص آن 110 می­باشد. پس بای تبدیل استهلاک وسایط نقلیه از همان شاخص 110 استفاده می­گردد. سود خالص شرکت بر اساس تبدیل قدرت خرید یا واحد پول ثابت به رقم 12212 ریال تقلیل می­یابد.

مثال 4-3- صورت سود و زیان شرکت سهامی خراسان در سال منتهی به تاریخ 29/12/6× به شرح زیر گزارش شده است:

شرکت سهامی خراسان

صورت سود و زیان

منتهی به 29/12/6×

حساب فروش خالص

 

9900000

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته:

 

 

موجودی کالای اول دوره

 

2000000

 

خرید طی دوره

10000000

 

هزینه حمل

2000000

 

بهای تمام­شده کالای خریداری شده

 

12000000

 

بهای تمام­شده کالای حاضر به فروش

 

14000000

 

موجودی کالای پایان دوره

 

(6000000)

 

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته

 

 

(8000000)

سود ناخالص

 

 

1900000

هزینه­های فروش

 

500000

هزینه­های اداری

 

400000

هزینه استهلاک اثاثه

 

100000

جمع هزینه­ها

 

 

(1000000)

سود خالص عملیاتی

 

 

900000

درآمدهای غیرعملیاتی

 

 

سود حاصل از فروش وسایط نقلیه

 

 

300000

سود خالص

 

 

1200000

مالیات

 

 

(120000)

سود خالص پس از کسر مالیات

 

 

1080000

سایر اطلاعات زیر در دست است:

  • شاخص آغاز دوره 150 و شاخص پایان دوره 162 می­باشد.

  • روش قیمت­گذاری کالای پایان دوره به روش LiFo (اولین صادره از آخرین وارده) می­باشد.

  • وسایط نقلیه در زمانی خریداری شده که شاخص آن 120 بوده است.

  • ارزش وسایط نقلیه 9000000ریال، استهلاک انباشته آن در زمان فروش 8500000 ریال و فروش آن به مبلغ 800000 ریال بوده است. زمان وقوع این رویداد در اسفندماه بوده است.

  • اثاثه اداری در زمانی خریداری شده است که شاخص آن 125 بوده است.

  • خرید و فروش و هزینه­ها به طور یکنواخت و بر اساس شاخص صورت گرفته است.

  • موجودی کالای آغاز دوره کلاً در زمانی است که شاخص آن 130 بوده است.

  • مطلوبست تبدیل صورت سود و زیان شرکت فوق­الذکر به روش M.A (واحد پول ثابت)

= متوسط شاخص

شرح

بهای تمام­شده (H.C)

شاخص

واحد پول ثابت C.M.A

فروش

9900000

10280768

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته:

موجودی کالای آغاز دوره

2000000

2492308

خرید

10000000

10384615

هزینه حمل

2000000

2492308

بهای تمام­شده کالای خریداری­شده

12000000

12876923

بهای تمام­شده کالای حاضر به فروش

14000000

15369231

موجودی کالای پایان دوره

(6000000)

 و

(6646154)

بهای تمام شده کالای فروش­رفته

(8000000)

(8723077)

سود ناخالص

1900000

1557691

هزینه­های فروش

500000

519231

هزینه­های اداری

400000

415539

هزینه استهلاک اثاثه

100000

129600

جمع هزینه­ها

(1000000)

(1064370)

سود خالص عملیاتی

900000

493321

سود حاصل از فروش وسایط نقلیه

300000 در یادداشت (2) محاسبه شده

125000

سود خالص

1200000

618321

مالیات

(120000)

(124615)

سود خالص پس از کسر مالیات

1080000

493706

مالیات باعث می­شود که خالص داراییهای پولی در طی سال کاهش داده شود. بنابراین در مخرج شاخص تبدیل در ارزش تاریخی همگن یا به روش C.M.A عدد 156 منظور می­گردد.

* محاسبه موجودی کالای پایان دوره به روش ارزش تاریخی همگن به روش LiFO:

شرح

بهای تمام­شده

شاخص

C.M.A

موجودی کالای پایان دوره شامل:

موجودی کالای آغاز دوره

2000000

2492308

از خریدهای طی دوره

4000000

4153846

6000000

6646154

شرح

بهای تمام­شده

شاخص

C.M.A

ارزش اولیه وسایط نقلیه

9000000

12150000

استهلاک انباشته

(8500000)

11475000

ارزش دفتری

500000

675000

فروش

800000

800000

سود حاصل از فروش وسایط نقلیه

300000

125000

سطوح شاخص قیمتها برای روشن­شدن مبحث مورد نظر:

فرض کنیم تغییرات زیر در شاخصهای عمومی قیمتها صورت پذیرد:

  • میانگین سطح قیمت بر اساس میانگین ماهانه در طی سال محاسبه شده است و لازم نیست که از میانگین شاخص اول دوره و شاخص پایان دوره استفاده نماییم.

  • نرخ تورم به طریق زیر محاسبه شده است:

برای تبدیل و همگن­سازی ارزش پول تاریخی به پول جاری، از میانگین سطح قیمتها برای سال 3×13 که نماینده قدرت خرید پول جاری است، استفاده خواهیم کرد، که در مثالهای فوق­الذکر نشان داده شده اما تمام ارقام لازم نیست که تغییر بیابند و یا تبدیل شوند. با مقایسه صورت سود و زیان به ارزش پول جاری و پول تاریخی هزینه استهلاک و موجودی کالای آغاز دوره به واحد پول ثابت تبدیل شده­اند. اما فروش، خرید و سایر هزینه­ها از جمله مواردی است که در طی سال جاری اتفاق افتاده­اند. از این رو، این مبالغ و اقلام قبلاً به پول جاری اعلام شده­اند. لازم است فقط آن دسته از هزینه­هایی که در سال گذشته اتفاق افتاده است به پول جاری تبدیل گردد.

مثال 5-3- شرکت سهامی فارس صورت سود و زیان منتهی به تاریخ 29/12/5× به شرح زیر گزارش نموده است:

شرکت سهامی فارس

صورت سود و زیان

منتهی به 29/12/5×

فروش

500000

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته:

موجودی کالای آغاز دوره

60000

خرید

297000

هزینه حمل

13000

بهای تمام­شده کالای خریداری­شده

 

310000

بهای تمام­شده کالای حاضر به فروش

 

370000

موجودی کالای پایان دوره

 

(70000)

بهای تمام شده کالای فروش­رفته

 

 

(300000)

سود ناخالص

 

 

200000

هزینه­های فروش

 

76000

هزینه­های حمل به خارج

 

4000

هزینه­های آگهی

 

16000

هزینه استهلاک

 

9000

جمع هزینه­های توزیع و فروش

 

105000

هزینه­های اداری و تشکیلاتی

 

70000

جمع هزینه­ها

 

 

(1175000)

سود خالص عملیاتی

 

 

25000

مالیات

 

 

(5000)

سود خالص

 

 

20000

سایر اطلاعات زیر در دست است:

  • شاخص آغاز دوره 180 و شاخص پایان دوره 190 می­باشد.

  • روش قیمت­گذاری کالا به روش FiFo می­باشد.

  • خرید و فروش و هزینه­ها در طول سال همراه با تغییرات شاخص انجام شده است.

مطلوبست تبدیل صورت و سود و زیان فوق­الذکر به روش C.M.A با فرض اینکه استهلاک مربوط به دارایی است که شاخص خرید آن 160 بوده است.

شرح

بهای تمام­شده (H.C)

شاخص

واحد پول ثابت C.M.A

فروش

500000

500000

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته:

موجودی کالای آغاز دوره

60000

63333

خرید

297000

297000

هزینه حمل

13000

13000

بهای تمام­شده کالای حاضر به فروش

370000

373333

موجودی کالای پایان دوره

(70000)

(70000)

بهای تمام­شده کالای فروش رفته

(300000)

(303333)

سود ناخالص

200000

19667

هزینه­های فروش

76000

76000

هزینه حمل به خارج

4000

4000

هزینه آگهی

16000

16000

هزینه استهلاک

9000

10687

هزینه­های توزیع و فروش

105000

106687

هزینه­های اداری و تشکیلاتی

70000

70000

جمع هزینه­ها

(175000)

(176687)

سود خالص عملیاتی

25000

19980

مالیات

(5000)

(5000)

سود خالص

20000

14980

مثال 6-3- با توجه به اطلاعات مثال 5-3 چنانچه روش قیمت­گذاری موجودی کالا در پایان دوره روش LIFo باشد و کلیۀ موجودی­ کالای آغاز دوره مربوط به زمانی باشد که شاخص آن 150 باشد و مازاد موجودی کالای پایان دوره نسبت به آغاز دوره در ارتباط با خریدهایی باشد که در اردیبهشت­ماه انجام شده باشد محاسبات به شرح زیر خواهد بود:

شاخص در طول سال به طور یکنواخت تغییر کرده است:

تغییر شاخص در طول سال          10=180-190

تغییر شاخص در ماه

شاخص در اردیبهشت­ماه

شرح

بهای تمام­شده (H.C)

شاخص

واحد پول ثابت C.M.A

فروش

500000

500000

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته:

موجودی کالای آغاز دوره

60000

76000

خرید

297000

297000

هزینه حمل

13000

13000

بهای تمام­شده کالای حاضر به فروش

370000

386000

موجودی کالای پایان دوره

(70000)

(86462)

بهای تمام­شده کالای فروش رفته

(300000)

(299538)

سود ناخالص

200000

200462

هزینه­های فروش

76000

76000

هزینه حمل به خارج

4000

4000

هزینه آگهی

16000

16000

هزینه استهلاک

9000

10687

هزینه­های توزیع و فروش

105000

106687

هزینه­های اداری و تشکیلاتی

70000

70000

جمع هزینه­ها

(175000)

(176687)

سود خالص عملیاتی

25000

23775

مالیات

(5000)

(5000)

سود خالص

20000

18775

*:

شرح

بهای تمام­شده (H.C)

شاخص

واحد پول ثابت C.M.A

موجودی کالای پایان دوره LIFo

موجودی کالای آغاز دوره

60000

76000

از کالای خریداری شده طی دوره

10000

10462

موجودی کالای پایان دوره

70000

86462

مثال 7-3- ترازنامه مقایسه­ای دو سال متوالی و صورت سود و زیان مؤسسه الف به شرح زیر است:

شرح

بدو تأسیس

پایان سال اول

صندوق

60000

30000

حسابهای دریافتنی

40000

موجودی کالا

55000

65000

زمین

35000

35000

ساختمان خالص

50000

450000

جمع داراییها

200000

215000

حسابهای پرداختنی

 

اسناد پرداختنی

20000

25000

اسناد پرداختنی

30000

30000

سرمایه

150000

150000

سود انباشته

10000

جمع بدهیها و حقوق صاحبان سهام

200000

215000

شرکت الف

صورت سود و زیان

منتهی به 29/12/1× (سال اول)

فروش

400000

بهای تمام­شده کالای فروش رفته:

موجودی کالا

55000

خرید

300000

بهای تمام­شده کالای حاضر به فروش

355000

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته

(65000)

سود ناخالص

 

(290000)

هزینه­ها

 

110000

هزینه استهلاک

90000

جمع هزینه­ها

5000

سود خالص

 

(95000)

سود سهام پیشنهادی

 

15000

سود انباشته نقل به سال بعد

 

(5000)

 

10000

اطلاعات زیر در دست است:

  • شاخص قیمت در اول سال تأسیس 100 و در پایان سال تأسیس 112 و در پایان سال جاری 124 می­باشد.

  • خرید و فروش و هزینه­ها با متوسط شاخص صورت گرفته است.

  • روش قیمت­گذاری موجودی کالا به روش FIFo ارزیابی می­گردد.

  • سود سهام در پایان سال پرداخت می­گردد.

  • استهلاک در ارتباط با ساختمان دارد که عمر مفید آن 20 سال می­باشد و نرخ استهلاک خط مستقیم است.

مطلوبست تهیه صورتهای مالی تعدیل­شده براساس شاخص قیمت در پایان سال اول.

شرح

بهای تمام­شده (H.C)

شاخص

واحد پول ثابت C.M.A

فروش

40000

420338

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته:

موجودی کالای آغاز دوره

55000

60892

خرید

300000

315254

بهای تمام­شده کالای حاضر به فروش

355000

386146

موجودی کالای پایان دوره

65000

(68305)

بهای تمام­شده کالای فروش رفته

(290000)

(317841)

سود ناخالص

110000

102497

هزینه­ها

90000

94576

هزینه استهلاک

5000

5535

جمع هزینه­ها

(95000)

(100111)

سود ویژه

15000

2386

زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی

(1579)

15000

807

سود سهام پیشنهادی

(5000)

(5000)

سود (زیان) انباشته نقل به سال بعد

10000

(4193)

 متوسط

*- چون روش قیمت­گذاری FIFo است. پس کل موجودیهای پایان دوره از خریدهای سال بوده است که شاخص خریدهای آن متوسط شاخص یعنی 118 بوده است.

**- نظر به اینکه در ترازنامه ساختمان خالص در پایان سال 45000 و در آغاز سال 50000 است پس یک سال از عمر مفید آن می­گذرد و معلوم می­شود در پایان سال تأسیس خریداری شده است که در آن زمان شاخص 112 بوده است.

روش دوم: محاسبه سود و زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی سود و زیان:

در این روش مانده اقلام پولی آغاز دوره را از روی ترازنامه پایان تأسیس به دست می­آوریم:

داراییهای پولی آغاز دوره:

مبلغ به ریال

صندوق

6000

بدهیهای پولی آغاز دوره:

حسابهای پرداختنی

20000

اسناد پرداختنی

30000

جمع بدهیهای پولی آغاز دوره

(50000)

اقلام پولی آغاز دوره

10000

 

شرح

بهای تمام­شده (H.C)

شاخص

واحد پول ثابت C.M.A

اقلام پولی آغاز دوره

10000

11071

فروش

400000

420338

جمع دریافتیهای پولی

410000

431409

خرید

300000

315254

هزینه­ها

90000

94576

سود سهام پیشنهادی

5000

5000

جمع پرداختنی­های پولی

(395000)

(414830)

اقلام پولی پایان دوره

15000

16579

زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی         1579=15000-16579

در این روش کلیه فروشها نقدی تلقی می­گردد و به اقلام پولی آغاز دوره اضافه می­شود: سپس خریدها و هزینه­ها به جز هزینه استهلاک و سود سهام پیشنهادی، پرداختیها تلقی می­شود که این ارقام از بهای تمام شده به واحد پول ثابت و یا سطح عمومی قیمتها تبدیل می­شود. حال مابه­التفاوت دو رقم حاصل شده حاکی از سود و زاین حاصل از نگهداری اقلام پولی است.

اگر اقلام پولی تبدیل شده بیشتر از اقلام پولی به بهای تمام شده باشد زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی به سطح عمومی قیمتها است.

اگر اقلام پولی تبدیل­شده کمتر از اقلام پولی به بهای تمام شده باشد سود حاصل از نگهداری اقلام پولی به سطح عمومی قیمتها به دست می­آید.

حال این زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی به صورت سود و زیان تبدیل شده منتقل می­گردد.

تبدیل ترازنامه به سطح عمومی قیمتها

همانطور که قبلاً اشاره شد اقلام ترازنامه به دو دسته تقسیم می­گردد: پولی و غیرپولی، اقلام پولی در ترازنامه عیناً مانند بهای تمام شده نقل خواهد شد و نیازی به تبدیل و همگن­سازی ندارد لکن اقلام غیرپولی در ترازنامه با شاخصهای اعلام شده در زمان خرید تبدیل خواهد شد . در مورد سرمایه و سود انباشته که از سالهای قبل انتقال می­یابند هر یک با شاخص اعلام شده خود تبدیل خواهد شد.

شرح

بهای تمام­شده (H.C)

شاخص

واحد پول ثابت C.M.A

صندوق

30000

30000

حسابهای دریافتنی

40000

40000

موجودی کالا

65000

68308

زمین

35000

38750

ساختمان خالص

45000

49821

جمع داراییها

215000

226876

حسابهای پرداختنی

25000

25000

اسناد پرداختنی

30000

30000

سرمایه

150000

*-

176069

سود (زیان) انباشته

10000

(4193)

215000

226876

*- رقم سرمایه از مابه­التفاوت جمع داراییها منهای سایر اقلام بدهیها و سود (زیان) انباشته به دست می­آید:

مثال 8-3- ترازنامه مقایسه­ای شرکت سهامی جهان در دو تاریخ 29/12/7× و 29/12/8× به شرح زیر می­باشد:

وجوه نقد

29/12/7×

29/12/8×

حسابهای دریافتنی

60000

101000

موجودی کالا

175000

195000

زمین

135000

127000

ساختمان

150000

150000

استهلاک انباشته ساختمان

240000

240000

ماشین­آلات

(48000)

(56000)

استهلاک انباشته ماشین­آلات

(196000)

(224000)

جمع داراییها

796000

813000

بدهیهای جاری

124000

137000

بدهیهای بلندمدت

75000

81000

اوراق قرضه پرداختنی

60000

60000

سهام عادی

350000

350000

سود انباشته

187000

185000

جمع بدهیها و حقوق صاحبان سهام

796000

813000

صورت سود و زیان شرکت جهان منتهی به تاریخ 29/12/8× به شرح زیر می­باشد:

فروش

1275000

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته:

موجودی کالا در 1/1/7×

خرید

135000

بهای تمام­شده کالای حاضر به فروش

موجودی کالا در پایان دوره

(127000)

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته

 

(858000)

سود ناخالص

 

417000

هزینه­های عملیاتی

210000

هزینه استهلاک ساختمان

8000

هزینه استهلاک ماشین­آلات

28000

جمع هزینه­ها

 

246000

سود خالص عملیاتی یا سود خالص

 

171000

مالیات

 

(59850)

سود خالص بعد از کسر مالیات

 

111150

تاریخ خرید زمین و صدور سهام عادی در زمانی بوده که شاخص 52 و ساختمان در زمانی خریداری شده است که شاخص آن 54 بوده و عمر مفید ساختمان 30 سال برآورد شده است و ارزش اسقاط آن صفر می­باشد. استهلاک به روش خط مستقیم است. استهلاک ماشین­آلات 10% قیمت تمام شده بود که ارزش اسقاط آن صفر است. شاخص زمان خرید ماشین­آلات 53 بوده است. در اول فروردین­ماه 8×13 شرکت سود سهام نقدی به مبلغ 85000 ریال اعلام و پرداخت نمود. هزینه­ها، خریدها و فروشها همراه با شاخص و در سراسر سال به طور یکنواخت انجام گرفته است.

  • روش قیمت­گذاری کالا به روش LIFo بوده است.

  • شاخص آغاز دوره 62

  • کلیه کالاهای آغاز دوره در ارتباط با زمانی بوده که شاخص 45 بوده است.

  • شاخص پایان دوره 64

  • سرمایه شرکت همان سرمایه اولیه است که در بدو تأسیس شرکت آورده شده و تغییراتی نداشته است.

مطلوبست تبدیل صورتهای مالی شرکت فوق­الذکر به C.M.A

شرح

بهای تمام­شده (H.C)

شاخص

واحد پول ثابت C.M.A

فروش

1275000

1275000

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته:

موجودی کالای آغاز دوره

135000

192000

خرید

850000

850000

بهای تمام­شده کالای حاضر به فروش

985000

1042000

موجودی کالای پایان دوره

(127000)

(180622)

بهای تمام­شده کالای فروش رفته

(858000)

(861378)

سود ناخالص

417000

413622

هزینه عملیاتی

210000

210000

هزینه استهلاک ساختمان

8000

9481

هزینه استهلاک ماشین­آلات

28000

33811

جمع هزینه­ها

(246000)

(253292)

سود خالص

171000

160330

سود حاصل از نگهداری اقلام پولی

4805

سود خالص

171000

165135

مالیات

(59850)

(59850)

سود انباشته نقل به سال بعد

111150

 

105285

*- نظر به اینکه روش قیمت­گذاری موجودی کالای پایان دوره به روش LIFo می­باشد بنابراین کلیه موجودی کالای پایان دوره از همان موجودی کالای آغاز دوره است که شاخص آن  می­باشد.

**- استهلاک ساختمان تابع شاخص زمان خرید ساختامن و استهلاک ماشین­آلات تابع شاخص زمان خرید ماشین­آلات می­باشد.

محاسبه اقلام پولی آغاز دوره

داراییهای پولی

ریال

وجوه نقد

60000

حسابهای دریافتنی

175000

جمع داراییهای پولی

235000

بدهیهای پولی:

بدهیهای جاری

124000

بدهیهای بلندمدت

75000

اوراق قرضه پرداختنی

60000

جمع بدهیهای پولی

(259000)

اقلام پولی آغاز دوره

(64000)

 

شرح

بهای تمام­شده (H.C)

شاخص

واحد پول ثابت C.M.A

اقلام پولی آغاز دوره

(64000)

(66064)

فروش

1275000

1275000

جمع دریافتیها

1211000

1208936

خرید

850000

850000

هزینه­های عملیاتی

210000

210000

مالیات

59850

59850

سود سهام نقدی

85000

87741

جمع پرداختیهای پولی

(1204850)

(1207591)

اقلام پولی پایان دوره

6150

1345

سود حاصل از نگهداری اقلام پولی      4805=/6150-1345/

تبدیل ترازنامه به روش حسابداریC.M.A:

شرح

بهای تمام­شده (H.C)

شاخص

واحد پول ثابت C.M.A

وجوه نقد

101000

101000

حسابهای دریافتنی

195000

195000

موجودی کالا

127000

180622

زمین

150000

184615

ساختمان

240000

284445

استهلاک انباشته ساختمان

(56000)

(66370)

ماشین­آلات

280000

338113

استهلاک انباشته ساختمان

(224000)

(270490)

جمع داراییها

813000

946535

بدهیهای جاری

137000

137000

بدهیهای بلندمدت

81000

81000

اوراق قرضه پرداختنی

60000

60000

سهام عادی

350000

430769

سود انباشته

185000

* معادل

237766

جمع بدهیها و حقوق صاحبان سهام

813000

946535

در این ترازنامه نظر به اینکه شاخص سهام عادی داده شده است و سرمایه از بدو تأسیس تاکنون تغییراتی نداشته است بنابراین به سطح عمومی قیمتها تبدیل می­گردد و سود انباشته که از سنوات قبل می­باشد از طریق زیر به دست می­آید:

237766=(430769+60000+81000+137000)-946535

بیانیه شماره 33 (FASB): افشاء اثرات تورم در صورتهای مالی

شاید روزی فرا برسد که اطالعات مربوط به واحد پولی (قدرت خرید) و ارزش جاری، جایگزین استفاده از بهای تمام شده تاریخی در صورتهای مالی شود. به هر حال، تغییراتی با این شکوه و بزرگی را نمی­توان بدون طرح­ریزی و اظهار پی­آمدهای ممکن آن انجام داد. تصمیم­گیرندگان واحدهای اقتصادی بر پایه اطلاعات حسابداری، روزانه میلیونها ریال جابه­جا می­نمایند. هم تغییر عمده در ماهیت و طبیعت این اطلاعات، تأثیر به سزایی در تخصیص منابع در داخل واحد اقتصادی ما خواهد گذاشت. تصمیم­گیرندگان بالاجبار باید بیاموزند که این اطلاعات جدید را تفسیر نمایند. سرمایه­های سهامداران از طریق بورس اوراق بهادار از یک فرد به فرد دیگر منتقل می­گردد. قانون مالیات بر درآمد و سایر خط­مشیهای دولت ممکن است تغییر یابد. در پرتوی این مطالب قبل از آنکه ما استفاده از بهای تمام­شده تاریخی برای تهیه صورتهای مالی خود را ترک نماییم، عملیات دقیق با اطلاعات واحد پول ثابت و ارزش جاری مورد نیاز است.

در یک گام تجربی، FASB در بیانیه شماره 33 توصیه نموده است که شرکتهای بزرگ باید اطلاعات مکملی برای صورتهای مالی خود که بر پایه بهای تمام شده است تهیه نمایند تا صورتهای مالی آنها بر مبنای واحد پول ثابت و یا ارزش جاری نشان داده شود. نکته قابل توجه این است که این اطلاعات مکمل بوده و نباید جایگزین صورتهای مالی شود.

شرط اولیه افشاء صورتهای مالی بر مبنای واحد پول ثابت و ارزش جاری:

بیانیه شماره 33 فقط برای شرکتهای بزرگ اعلام شده است، یعنی آنهایی که کل داراییهای آنها یک میلیارد دلار یا کل موجودیها و ماشین­آلات آنها (قبل از کسر استهلاک انباشته) بیش از 125 میلیون دلار باشد. به هر حال FASB تشویق می­کند که تمام سازمانها به هر اندازه از این بیانیه متابعت نمایند اما الزام نکرده است.

در ضمن افشاء صورتهای مالی مکمل بیانیه شماره 33 اعلام نموده است که:

  1. درآمد خالص به واحد پول ثابت اندازه­گیری می­شود.

  2. سود یا زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی که ناشی از قدرت خرید است، محاسبه گردد.

  3. سود خالص بر پایه بهای تمام شده جاری اعلام گردد.

در سال 1984، FASB به نحوی مبلغ شرط افشاگری را کاهش داد. به هر حال نگاه به شرط اولیه افشاء صورتهای مالی به ما کمک می­کند که مفهوم اولیه هر دو روش حسابداری بر مبنای واحد پول ثابت و ارزش جاری روشن­تر شود.

تفسیر سود یا زیان حاصل از تغییر قدرت خرید

در ارزیابی اثرات تورم روی یک شرکت خاص، باید اثرات تورم را روی عملیات داراییهای پولی یا بدهیهای پولی آن شرکت بررسی نماییم. اگر شرکت مجبور باشد سطح بالایی از وجوه نقد یا حسابهای دریافتنی از مشتریان را نگهداری نماید، می­توان گفت تورم به صورت مداوم قدرت خرید این داراییها را کاهش خواهد داد. از طرف دیگر، اگر شرکت قادر باشد که عملیات خود را از طریق اخذ وام تأمین نماید، تورم باعث می­شود که بازپرداخت با ارزش پایین­تری انجام گردد.

مثال 9-3- شرکت سهامی نیکنام ترازنامه مقایسه­ای به شرح زیر تهیه نموده است:

29/12/6×

29/12/7×

وجوه نقد

15000

20700

حسابهای دریافتنی خالص

17000

19500

اسناد دریافتنی

20000

30000

موجودی کالا

12500

19500

زمین

50000

50000

ساختمان

160000

160000

استهلاک انباشته­ ساختمان

(19200)

(20600)

ماشین­آلات و تجهیزات

45000

60000

استهلاک انباشته ماشین­آلات

(20500)

(29250)

جمع داراییها

280050

304850

حسابهای پرداختنی

17500

25000

اسناد پرداختنی

10000

15000

بدهیهای بلندمدت

22500

22500

سهام عادی

125000

125000

سود انباشته و اندوخته­ها

105050

117350

جمع بدهیها و حقوق صاحبان سهام

280050

304850

صورت سود و زیان شرکت سهامی نیکنام برای سال منتهی به 29/12/7× به شرح زیر است:

حساب فروش

475000

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته:

موجودی کالای آغاز دوره

12500

خرید

280000

هزینه حمل

12000

بهای تمام­شده کالای خریداری­شده

 

292000

بهای تمام کلاای حاضر به فروش

 

304500

موجودی کالای پایان دوره

 

(19500)

بهای تمام شده کالای فروش­رفته

 

 

(285000)

سود ناخالص

 

 

190000

هزینه­ها:

 

 

هزینه اداری

 

62500

هزینه استهلاک ساختمان

 

6400

هزینه استهلاک ماشین­آلات و تجهیزات

 

9000

هزینه توزیع و فروش

 

50000

جمع هزینه­ها

 

 

(127900)

سود خالص

 

 

62100

هزینه مالیات

 

 

(24800)

سود خالص

 

 

37300

سایر اطلاعات به شرح زیر در دست است:

ماشین­آلات و تجهیزاتی به مبلغ 15000 ریال در آغاز فروردین­ماه سال 7×13 خریداری گردیده و استهلاک آن 15% به روش خط مستقیم محاسبه می­گردد. تجهیزات قبلی از زمانی است که شاخص 95 بوده است.

روش قیمت­گذاری کالا به روش LIFo بوده است.

  • خرید و فروش و هزینه­ها بر اساس میانگین شاخص محاسبه می­گردد.

  • عمر مفید ساختمان 25 سال و ساختمان بدون ارزش اسقاط می­باشد و شاخص خرید آن 95 بوده است.

  • سود سهام نقدی به مبلغ 25000 ریال در پایان سال اعلام و پرداخت می­گردد.

  • موجودی کالای آغاز دوره کلاً مربوط به زمانی است که شاخص در آن زمان 115 بوده است.

  • شاخص آغاز دوره 120

  • شاخص پایان دوره 132

مطلوبست تبدیل صورتهای مالی فوق­الذکر به روش C.M.A (واحد پول ثابت/ شاخص عمومی قیمت)

محاسبه سود و زیان حاصل از نگهداری اقلام پولی را نشان دهید با این فرض که سرمایه در ارتباط با شاخص 100 می­باشد و سرمایه بدون تغییر بوده است.

متوسط شاخص

شرح

بهای تمام­شده (H.C)

شاخص

واحد پول ثابت C.M.A

فروش

475000

497619

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته:

موجودی کالای آغاز دوره

12500

14348

خرید

280000

293333

هزینه حمل

12000

12572

بهای تمام­شده کالای خریداری شده

292000

305905

بهای تمام­شده کالای حاضر به فروش

304500

320253

موجودی کالای پایان دوره

(19500)

و

(21781)

بهای تمام­شده کالای فروش­رفته

(285000)

298472

سود ناخالص

190000

199147

هزینه­های اداری

62500

65476

هزینه توزیع و فروش

50000

52381

هزینه استهلاک ساختمان

6400

8893

هزینه استهلاک ماشین­آلات و تجهیزات

9000

11854

جمع هزینه­ها

(127900)

(138604)

سود خالص

62100

60543

سود حاصل از نگهداری اقلام پولی

 

900

62100

 

61443

هزینه مالیات

(24800)

(25981)

سود خالص پس از کسر مالیات

37300

35462

محاسبه موجودی کالای پایان دوره Lifo:

شرح

  (H.C)

شاخص

  C.M.A

از موجودی کالای آغاز دوره

12500

14348

از کالای خریداری شده طی دوره

7000

73333

موجودی کالای پایان دوره

19500

21781

محاسبه استهلاک ماشین­آلات و تجهیزات

محاسبه اقلام آغاز دوره:

داراییهای پولی:

وجوه نقد و بانک       15000

حسابهای دریافتنی خالص     17000

اسناد دریافتنی        20000

جمع              52000

بدهیهای پولی              17500

اسناد پرداختنی        10000

بدهیهای بلندمدت       50000

اقلام پولی آغاز دوره       2000

شرح

بهای تمام­شده (H.C)

شاخص

واحد پول ثابت C.M.A

اقلام پولی آغاز دوره

2000

2200

فروش

475000

497619

477000

499819

خرید

280000

293333

هزینه حمل

12000

14348

هزینه اداری

62500

65476

هزینه­های توزیع و فروش

50000

52381

هزینه مالیات

24800

25981

سود سهام نقدی

25000

25000

خرید تجهیزات

15000

16500

(469300)

(493019)

7700

6800

سود حاصل از نگهداری اقلام پولی 900=/7700-6800/

تبدیل ترازنامه از بهای تمام شده تاریخی به سطح عمومی قیمتها:

شرح

(H.C)

شاخص

C.M.A

وجوه نقد و بانک

20700

20700

حسابهای دریافتنی خالص

19500

19500

اسناد دریافتنی

30000

30000

موجودی کالا

19500

21781

زمین

50000

69474

ساختمان

160000

222316

استهلاک انباشته ساختمان

(20600)

(28623)

ماشین­آلات و تجهیزات

60000

79026

استهلاک انباشته و تجهیزات

(29250)

(39991)

جمع داراییها

304850

394183

حسابهای پرداختنی

25000

25000

بدهیهای بلندمدت

22500

15000

سهام عادی

125000

165000

سود انباشته و اندوخته­ها

117350

معادل

166683

جمع بدهیها و حقوق صاحبان سهام

304850

394183

محاسبه ارزش ماشین­آلات و تجهیزات:

H.C.

C.M.A

62526

محاسبه استهلاک انباشته ماشین­آلات و تجهیزات:

استهلاک انبشاته سنوات قبل       27000=2250-29250

سود انباشته و اندوخته­ها:

166683=(165000+22500+15000+25000)-394183.

دیدگاهتان را بنویسید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای مورد نیاز با * مشخص شده است

نوشتن دیدگاه

عضویت در خبر نامه

مشاور مالیاتی معتبر را بشناسید آرمان پرداز خبره
خدمات مالی
مشاور مالیاتی معتبر را بشناسید

در این نوشته برای شما توضیح می دهیم که چگونه یک مشاور مالیاتی معتبر را بشناسید و به او اعتماد کنیم. در پایان اعتماد شما را به آرمان پرداز خبره جلب می کنیم. مشاور مالیاتی معتبر

ادامه مطلب »
اهمیت مشاور مالیاتی آرمان پرداز خبره
خدمات مالی
اهمیت مشاور مالیاتی

اهمیت مشاور مالیاتی در این نوشته میخواهیم به اختصار در خصوص اهمیت مشاور مالیاتی به قلم کارشناس آرمان پرداز خبره بپردازیم. کسب و کار و اهمیت مشاور مالیاتی در آن اهمیت مشاوره در زمینه مالیات کسب

ادامه مطلب »
انتخاب کارشناس حسابداری و مشاور مالیاتی متناسب با ابعاد شرکت توسط آرمان پرداز خبره
خدمات مالی
مشاور مالیاتی متناسب با ابعاد شرکت

در این نوشته می خواهیم در مورد نکاتی در خصوص انتخاب مشاور مالیاتی متناسب با ابعاد شرکت و نحوه انتخاب کارشناس حسابداری بپردازیم. تا پایان با ما همراه باشید و جهت هرگونه نیاز به مشاور مالیاتی

ادامه مطلب »
شرح وظایف و اختیارات مشاور مالیاتی
خدمات مالی
شرح وظایف و اختیارات مشاور مالیاتی

در این نوشته میخواهیم به شرح وظایف و اختیارات مشاور مالیاتی در سازمان امور مالیاتی بپردازیم. جهت هرگونه سوال در خصوص مشاور مالیاتی با ما در ارتباط باشید. مشاور مالیاتی کیست؟ مشاور مالیاتی کسی است که

ادامه مطلب »
انواع هزینه ها در حسابداری و مالی توسط مشاور مالیاتی
حسابداری
انواع هزینه ها در حسابداری

در این نوشته میخواهیم در خصوص انواع هزینه ها در حسابداری و مالی ، بهبود هزینه ها توسط مشاور مالیاتی و همچنین در خصوص انواع هزینه بپردازیم انواع هزینه ها در حسابداری یکی از مهم‌ترین مفاهیم

ادامه مطلب »
مدارک مثبته
حسابداری
مدارک مثبته

در این نوشته به مفهوم مدارک مثبته و یا اسناد مثبته و نقش آن در حسابداری و چگونگی رسیدگی به آن توسط مشاور مالیاتی می پردازیم. مدارک مثبته یا اسناد مثبته مدارک مثبته اسناد نشان‌دهنده وقوع

ادامه مطلب »
مشاور مالیاتی کیست ؟
خدمات مالی
مشاور مالیاتی کیست ؟

مشاور مالیاتی کیست؟ در این مطلب درباره مشاور مالیاتی کیست و خصوصیات یک وکیل مالیاتی خبره ، هم چنین میزان آشنایی او با قوانین مالیاتی و امور مالیاتی کشور به صورت مفصل صحبت می کنیم. با

ادامه مطلب »
اهمیت مشاوره مالیاتی
خدمات مالی
اهمیت مشاوره مالیاتی

اهمیت مشاوره مالیاتی تمامی مشاغل نیازمند دانش مشاور مالیاتی و وکیل مالیاتی و اهمیت مشاوره مالیاتی برای روبه رو شدن با قانون مالیات سازمان امور مالیاتی هستند. با ما باشید زیرا در این نوشته به این

ادامه مطلب »
مفاصا حساب مالیاتی
خدمات مالی
مفاصا حساب و نحوه دریافت مفاصا حساب

درخواست گواهی مفاصا اولین کاری است که مودی و یا مشاور مالیاتی و وکیل مالیاتی وی ملزم است برای دریافت گواهی مفاصا حساب مالیاتی انجام دهد. براساس ماده ۲۳۵ قانون مالیات های مستقیم، اداره امور مالیاتی

ادامه مطلب »
مشاور مالی را چگونه انتخاب کنیم
خدمات مالی
مشاور مالیاتی چه کاری انجام می دهد

اشخاص حسابرس و مشاور مالیاتی در هدایت مالیات دهندگان برای رعایت قوانین، در تمام امور مالی، حسابداری و پرداخت مالیات نقش مهمی دارد. بسته به وضعیت مالیات دهنده، خدماتی که یک مشاور مالیاتی ارائه می‌دهد، متفاوت

ادامه مطلب »
مالیات بر ارزش افزوده
خدمات مالی
مالیات املاک و مستغلات

مالیات املاک و مستغلات ، نوعی از مالیات می باشد، که از درآمدهای به دست آمده از ملک محسوب می شود. املاک و مستغلات شامل سه نوع مالیات می شوند: مالیات بر درآمد اجاره از املاک

ادامه مطلب »
تکنولوژی نرم افزار
حسابرسی
موضوعی برای بحث در زمینه حسابرسی

    موضوعی برای بحث در زمینه حسابرسی     جمع داراییهای شرکتی ۲۰۰ میلیارد ریال است. حسابرس معتقد است تحریف داراییها بالای ۲۰ درصد، منجر به اظهار نظر مردود می‌شود (برای پرهیز از تردیدهای احتمالی در

ادامه مطلب »
بیمه‌ای به کارفرمایان
حسابداری
مدیریت سود چیست؟

مدیریت سود چیست؟   در کسب و کار برای حفظ عملیات، ارائه خدمات بهتر، و ارائه محصولات جدید، آن نیاز به سود می باشد. در هر کسب و کار، سود همیشه با زیان های خاص همراه است. مهم

ادامه مطلب »

مقاله های مرتبط

اهمیت مشاور مالیاتی آرمان پرداز خبره

اهمیت مشاور مالیاتی

اهمیت مشاور مالیاتی در این نوشته میخواهیم به اختصار در خصوص اهمیت مشاور مالیاتی به قلم کارشناس آرمان پرداز خبره بپردازیم. کسب و کار و

ادامه مطلب »
درخواست خود را بنویسید ...
ما را در نقشه بیابید ...