نکات حسابداری پیمانکاری
از نکات حسابداری پیمانکاری پس از آنکه کارفرما از طریق آگهی مناقصه، پیمانکاران را برای شرکت در مناقصه دعوت نموده هر پیمانکار در صورت تمایل به کارفرما مراجعه و اسناد و مدارک مناقصه را از کارفرما یا مهندسین مشاور خریداری مینماید تا آن را به قیمت مهندسی خود (مترور) ارجاع نموده و برآورد قیمت نماید. از نکات حسابداری پیمانکاری ممکن است پیمانکار برای خرید این نقشهها و اسناد و مدارک مناقصه مبالغی پرداخت نماید. در این صورت این رقم پرداختی را باید به عنوان هزینه شرکت در مناقصه ثبت نماید.
مثال 2-2- نکات حسابداری پیمانکاریمؤسسه دولتی الف طبق آگهی مناقصه مندرج در یکی از روزنامه های محلی یا کثیرالانتشار از پیمانکاران دعوت نمود تا در مناقصه ساخت و ساز یک مجموعه اداری به قیمت پایه 000/000/50 ریال شرکت نمایند. پیمانکار رهگستر برای خرید نقشه و اسناد و مدارک مناقصه مبلغ 200000 ریال پرداخت نمود. ثبت این رویداد در پیمانکاری رهگستر عبارتست از:
نکات حسابداری پیمانکاری بر اساس محاسبات انجام شده توسط دفتر فنی پیمانکار، چنانچه تشخیص داده شود که این قرارداد برای آنها سودآور میباشد، قیمت کل آن را با توجه به فهرست بهای سال مورد نظر برآورد نموده و رقم پیشنهادی را برای شرکت مناقصه به دست میآورد.
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری نظر به اینکه مؤسسه دولتی الف برای شرکتکنندگان در مناقصه شرکت در مناقصه درخواست نموده است، پیمانکار رهگستر به بانک خود مراجعه نموده و تقاضای صدور ضمانتنامه به مبلغ درخواستی دستگاه مناقصهگزار مینماید. دستگاه دولتی الف مبلغ ضمانتنامه را از پیمانکاران براساس تصویبنامه هیأت وزیران مورخ 22/6/71 اعلام نموده است. (شماره 33767/ت325)
تا 000/000/10 ریال 5%
از 10000000 نسبت به مازاد تا 000/000/000/1 ریال برابر 5 در هزارم
از 000/000/000/1 ریال نسبت به مازاد تا 000/000/000/2 ریال برابر 3 در هزارم
و مازاد نسبت به 000/000/000/2 ریال معادل 2 در هزارم میباشد.
پیمانکار ضمانتنامه شرکت در مناقصه را به مبلغ زیر باید از بانک اخذ نماید:
500000=5%×10000000
490000000=10000000-50000000
رقم ضمانتنامه 2950000=500000+2450000
بانک به استناد ماده 3 آئیننامه صدور ضمانتنامهها، 120% وثیقه غیرنقدی دریافت مینماید و ضمانتنامه را صادر مینماید و مبلغ 6000 ریال کارمزد دریافت خواهد کرد. نحوه ثبت سپردن ضمانتنامه به دستگاه دولتی الف چنین است:
مرحله سوم:از نکات حسابداری پیمانکاری انعقاد قرارداد
پس از آنکه دستگاه مناقصه گزار، مناقصه را برگزار و آقای رهگستر را با رقم پیشنهادی 510000000ریال به عنوان برنده اول اعلام نمود و آقای رهگستر (پیمانکار) حاضر به انعقاد قرارداد شد و پیماننامه بین دو طرف مبادله گردید، پیمانکار باید اقدامات زیر را انجام دهد:
5% مبلغ پیمان را به عنوان ضمانتنامه انجام تعهدات به کارفرما بسپارد.
ازنکات حسابداری پیمانکاری کلیه هزینه های قبلی را که در ارتباط با این پیمان انجام شده است به حساب آن پیمان منتقل نماید.
پیمانکار برای هر یک از پیمانها، حساب جداگانهای نگهداری میکند، با این کار تسهیلاتی برای محاسبۀ سود یا زیان هر یک از پیمانها فراهم میشود. این روش همانند روش سفارش کار در حسابدرای صنعتی است، با این تفاوت که در روش حسابداری پیمانکاری دامنه و ابعاد آن وسیع و گسترده میباشد. زیرا مدت قرارداد معمولاً طولانی است. پیمانکار کلیه مخارج مستقیم و غیرمستقیم در ارتباط با این پیمان را به حساب این پیمانکار «بدهکار» خواهد نمود.
برای سپردن ضمانتنامه انجام تعهدات به کارفرما، پیمانکار به بانک مراجعه مینماید و تقاضای 25500000 ریال ضمانتنامه مینماید. 25500000=5%×510000000
طبق تبصره 1 ماده 3 آئیننامه صدور ضمانتنامه از طرف بانکها، بانک باید 10% مبلغ ضمانتنامه را نقداً به حساب بانک واریز نماید و برای بقیه آن 120% وثیقه غیرنقدی به بانک بسپارد. نحوۀ محاسبه وثیقه ضمانتنامه چنین است:
سپرده نقدی2550000=10%×25500000
22950000=2550000-25500000
وثیقه ضمانتنامه 27540000=120%×22950000
برای صدور این ضمانتنامه، بانک فرضاً کارمزدی معادل 12000 ریال دریافت میکند.
از نکات حسابداری پیمانکاری ثبت این عملیات در دفاتر پیمانکار چنین است. فرض شود پیمانکار برای این حساب شماره «20» را انتخاب نماید. ضمناً کلیه هزینههای قبلی که در ارتباط با این پیمان انجام شده است به حساب پیمان شمارۀ 20 منتقل میگردد. کارفرما با دریافت ضمانتنامه انجام تعهدات، ضمانتنامه شرکت در مناقصه پیمانکار را مسترد مینماید.
در صورتی که آقای رهگستر پیمانکار در این مناقصه برنده نگردد، کلیه هزینه شرکت در مناقصه و کارمزد بانکی ضمانتنامه شرکت در مناقصه به حساب اداری و تشکیلاتی پیمانکار منتقل میگردد. با استرداد ضمانتنامه توسط کارفرما نحوۀ ثبت در دفاتر پیمانکار چنین است:
یادداشت: با توجه به تصویبنامه شماره 33767/ت325هـ مورخ 12/7/71 و براساس بند 1-2 آن «تضمین شرکت در مناقصه به صورت ضمانتنامه بانکی با مدت اعتبار سه ماه پس از تاریخ افتتاح پیشنهاد مناقصه است که همراه با پیشنهاد قیمت از طرف پیمانکار به مناقصهگزار تسلیم میشود. مدت این ضمانتنامه بنا به درخواست مناقصهگزار حداکثر سه ماه دیگر نیز قابل تمدید است.
ازنکات حسابداری پیمانکاری پس از امضای قرارداد، طبق مفاد پیمان و براساس تصویبنامه شماره 33767/ت325هـ مورخ 12/7/71 پیشپرداخت و تأدیه آن برای طرحهای عمرانی برای کارهای پیمانکاری برابر 20% است که در اقساط سه گانه به شرح زیر در وجه پیمانکار پرداخت میشود:
الف) قسط اول معادل 8% مبلغ اولیه پیمان بلافاصله پس از تحویل زمین.
ب) قسط دوم معادل 6.5% مبلغ اولیه پیمان پس از حمل 60% از تجهیزات و ماشینآلات به کارگاه.
ج) قسط سوم معادل 5.5% مبلغ اولیه پیمان پس از دریافت صورت وضعیتهای ماهانه (بدون احتساب مصالح پای کار) با توجه به کار انجامشده.
نحوه محاسبۀ در هر مورد پرداخت چنین است:
ضمانتنامه قسط اول 40800000=8%×510000000
سپرده نقدی 4080000=10%×40800000
وثیقه غیر نقدی 44064000=120%×36720000=4080000-40800000
ضمانتنامه قسط دوم 33150000=6.5%×510000000
سپرده نقدی 3315000=10%×33150000
وثیقه غیرنقدی 35802000=120%×29835000=3315000-33150000
ضمانتنامه قسط سوم 28050000=5.5%×510000000
سپرده نقدی 2805000=10%×28050000
وثیقه غیرنقدی 30294000=120%×25245000=2805000-28050000
در هر مورد هزینه کارمزد به ترتیب و به طور فرضی 16000 ریال، 14000 و 13000 ریال میباشد. نحوه ثبت آن در دفاتر پیمانکار چنین است:
نکات حسابداری پیمانکاری
مرحله چهارم: اجرای عملیات
نکات حسابداری پیمانکاری معمولاً دفتر مرکزی پیمانکار دور از کارگاه اجرای عملیات است. اکثر هزینههای هر پیمان نیز در کارگاه انجام میپذیرد، شماره کارگاه همان شماره پیمان است و دفتر مرکزی از طریق تنخواهگردان کارگاه، هزینهها را کنترل مینماید بدین منظور پیمانکار در نزدیکترین محل کارگاه، حساب بانکی خاصی افتتاح نموده و تنخواهگردان را به آن حساب واریز مینماید. برداشت از آن حساب با دو امضای رئیس کارگاه و حسابدار کارگاه صورت میپذیرد.
فرض کنیم در مثال فوقالذکر برای کارگاه شماره 20 مبلغ 50000000 ریال به عنوان تنخواهگردان به حساب جاری 900 بانک ملت حواله میگردد.
کارگاه شماره 20 پس از دریافت تنخواهگردان از دفتر مرکزی، رویدادهایی که در ارتباط با این پیمان انجام میشود را ثبت مینماید. ناگفته نماند که کارگاه هم دفاتری نگهداری میکند و در پایان هر ماه و هرگاه که تنخواهگردان نزدیک به صفر شدن باشد، اسناد هزینه را به دفتر مرکزی ارسالی مینماید. دفتر مرکزی پس از رسیدگی و کنترل، هزینهها را به حساب پیمان منظور کرده و گزارش وضعیت نقدینگی پیمان را همراه با اسناد هزینه مربوطه تهیه میکند.
هزینه های جاری کارگاه
هزینه های سرمایهای کارگاه
هزینه های جاری کارگاه عبارتست از:
الف) پرداخت دستمزد کارگران
ب) پرداخت حقوق سرپرستان و رؤسای کارگاه
ج) پرداخت مواد و مصالح ضروری
د) سایر هزینه های دیگر مورد نیاز کارگاه
الف) پرداخت دستمزد کارگران
پرداخت دستمزد کارگران به دو صورت خالص و یا ناخالص مطرح میگردد. از انجایی که کلیه کارگران و سرپرستان کارگاه تابع قانون کار میباشند، فرض میشود 5 کارگر در کارگاه شماره 20 مشغول فعالیت باشند و دستمزد این کارگران 300000 ریال در ماه و سایر مزایای قانونی آنها (مسکن، خواربار، اضافهکار و غیره) 120000 ریال باشد. کارفرما مالیات و بیمه آنها را طبق مقررات جاری کسر مینماید.
مالیات طبق قانون جاری مبلغ 150000 ریال در ماه معاف و مابقی طبق شماره 131 قانون مالیاتهای مستقیم سال 1368 و اصلاحات بعدی آن محاسبه میگردد:
تا 1000000ریال 12% در سال 120000
نسبت به مازاد 1000000 ریال تا 25000000 18% 270000
نسبت به مازاد 2500000 ریال تا 4000000 25% 375000
محاسبه مالیات هر نفر عبارتست از:
دستمزد و مزایای ماهانه 420000=120000+300000
دستمزد و مزایای سالانه هر نفر 5040000=12×420000
مشمول مالیات 3240000=1800000-5040000
1000000 12% 120000
2500000 18% 270000
3240000 25% 185000
جمع مالیات سالانه 575000
ثبت عملیات در دفتر کارگاه شماره 2:
مالیات ماهانه 47917=12÷575000
بیمه سهم کارگر 29400=7%×420000
بیمه سهم کارفرما 84000=20%×420000
بیمه سهم بیکاری 12600=3%×420000
دستمزد 5 نفر 2100000=5×420000
23% بیمه هر نفر 96600=12600+84000
برای 5 نفر 483000=5×96600
مالیات 5 نفر 239585=5×47917
7% بیمه سهم کارگر (5 نفر) 147000=5×29400
پرداخت دستمزد به صورت خالص
ازنکات حسابداری پیمانکاری حال اگر در مسئله رقم دستمزد به صورت خالص پرداختی آمده باشد، باید دستمزد ناخالص محاسبه گردد.
فرض کنیم خالص دستمزد پرداختی 2430000 ریال باشد و کارگران تابع قانون کار باشند و مالیات به طور فرضی 12% در نظر گرفته شود. برای محاسبه دستمزد ناخالص چنین محاسبه مینماییم:
دستمزد x
مالیات x0.12=0.12×x
بیمه x0.07=0.7×x
2430000=(x0.07+x0.12)-x
2430000=x0.19-x
690000=23%×3000000 23% بیمه سهم کارفرما
نحوۀ ثبت دستمزد مانند روش فوقالذکر میباشد.
ب) پرداخت دستمزد سرپرستان و رؤسای کارگاه مانند حالت الف است.
ج)پرداخت مواد و مصالح ضروری
گاهی در کارگاه نیاز به مواد مصالح خاصی است که به منظور جلوگیری از رکود و وقفه در عملیات طبق دستورالعمل دفتر مرکزی رؤسای کارگاه اختیار خرید این مواد و مصالح را دارند. هنگام خرید حساب انبار کارگاه شماره 20 بدهکار و حساب بانک بستانکار میگردد.
نکات حسابداری پیمانکاری
د) پرداخت سایر هزینههای مورد نیاز کارگاه
کارگاه هزینه های دیگری از قبیل ملزومات، آب، برق و سوخت، تعمیرات و غیره دارد که این هزینهها تحت عنوان هزینههای جاری ثبت شده، و در دفاتر معین ریز آنها نوشته میشود.
در مثال فوقالذکر فرض شود مبلغ 4000000 ریال مواد و مصالح و مبلغ 8000000 ریال سایر هزینهها پرداخت گردد.
نحوه ثبت عملیات در دفاتر کارگاه چنین است:
مخارج سرمایهای: شامل هزینههایی است که در ارتباط با تعمیرات اساسی ماشینآلات کارگاه و یا خرید ماشینآلات جدید طبق دستورالعمل دفتر مرکزی در حالت اضطراری که جلوگیری از وقفه در کار گردد صورت گرفته باشد.
فروش مواد زائد و یا اشیاء اسقاط در کارگاه
ازنکات حسابداری پیمانکاری گاه مواد زائد و یا ماشین آلات اسقاط یک پیمان در کارگاه بر طبق دستورالعمل دفتر مرکزی فروخته میشود و وجوه آن به حساب بانکی کارگاه واریز میگردد.
مثال: فرض کنید کارگاه شماره 20، 25000000 ریال ماشینآلات خریده و مبلغ 2000000 ریال مواد و ماشینآلات اسقاط کارگاه را فروخته است.
نحوه ثبت در دفتر کارگاه چنین است:
حال تمام اسناد هزینه همراه با گزارش نقدینگی کارگاه به دفتر مرکزی ارسال میگردد (مالیاتهای پرداختی و بیمههای پرداختنی در دفتر مرکزی پرداخت و یا اعمال حساب خواهد شد).
شرکت رهگستر
کارگاه شماره 20
گزارش صورت وضعیت نقدینگی ماه ….
مانده موجودی از ماه قبل | – | |
وجوه دریافتی از دفتر مرکزی | 50000000 | |
وجوه دریافتی از محل فروش مواد زائد و ماشینآلات اسقاط | 2000000 ریال | |
جمع دریافتیها | 52000000 | |
پرداختیها: | ||
دستمزد | 1713415 | |
هزینههای جاری | 8000000 | |
خرید مواد و مصالح | 4000000 | |
خرید ماشینآلات | 25000000 | |
جمع پرداختیها | (38713415) | |
مانده نقل به ماه بعد | 11286585 | |
دفتر مرکزی تمام اسناد و مدارک کارگاه را دریافت نموده و آنها را به حساب پیمان بدهکار و یا بستانکار مینماید و در پایان نسبت به ترمیم تنخواهگردان کارگاه تا سقف تعیین شده اقدام مینماید در مثال فوق ثبت اسناد فوقالذکر در دفتر مرکزی چنین است:
رویه حسابداری در پیمانکاری
ازنکات حسابداری پیمانکاری حسابهای مهمی که در پیمانکاری مورد استفاده قرار میگیرد عبارتند از:
مواد مواد هر پیمان ممکن است از طریق زیر تأمین گردد:
الف) خرید مستقیم
ب) ارسال مواد از انبار مرکزی
ج) جابجایی مواد و مصالح در انبار کارگاهها
الف) خرید مستقیم
ازنکات حسابداری پیمانکاری موقعی که مواد و مصالح از اشخاص حقیقی و یا حقوقی برای استفاده پیمان خریداری شود، کل بهای تمام شده آن مستقیماً به حساب پیمان مربوطه بدهکار میشود. حال اگر مواد و مصالح از انبار کارگاه درخواست شود، بهای تمام شده مواد به حساب پیمان مربوطه بدهکار میگردد. اگر در روی هر درخواست مواد و مصالح شماره آن پیمان ثبت شود، میتوان مواد و مصالح مصرفی در هر پیمان را از روی کارت انبار مشخص نمود.
ضایعات مواد
دو نوع ضایعات وجود دارد: عادی و غیرعادی یا فوقالعاده، در مورد ضایعات عادی، مبلغ ارزش مواد به میزان مواد باقیمانده تقسیم میشود تا نرخ مواد جدید حاصل شود که در این صورت نرخ مواد به دست آمده، مبنای سرشکنکردن هزینه آن به بدهکار حساب پیمان برای پوششدادن به ضایعات عادی خواهد بود. در مورد ضایعات غیرعادی، کل مبلغ ضایعات غیرعادی به حساب سود و زیان بدهکار میگردد. هر نوع سرقت یا کسری مواد در انبار کارگاه نیز به حساب سود و زیان انتقال خواهد یافت. مازاد مواد و مصالح نسبت به بهای تمام شده به بستانکار حساب پیمان منظور خواهد شد.
در زمان بستن حساب مواد، موجودی مواد پایان دوره در انبار و یا پای کار به حساب پیمان بستانکار میگردد.
ب) ارسال مواد از انبار مرکزی
ازنکات حسابداری پیمانکاری گاهی پیمانکاران اقدام به خرید مواد و مصالح نموده و آنها را در انبار مرکزی نگه میدارند و براساس درخواست مواد و مصالح از کارگاهها اقدام به توزیع آن بین کارگاهها مینمایند. در این حالت گزارش تجزیه مواد و مصالح تهیه میگردد.
ج) جابهجایی مواد و مصالح در انبار کارگاهها
اگر در یک انبار مواد و مصالح مازاد بر مصرف وجود داشته باشد، به دستور دفتر مرکزی این مواد و مصالح به کارگاه دیگری که نیاز به مصرف دارد، انتقال داده میشود.
در مثال فوق فرض شود شرکت پیمانکار رهگستر مبلغ 190000000 ریال مواد و مصالح مختلف در انبار مرکزی دارد. انبار کارگاه شماره 20 مبلغ 60000000 ریال، انبار کارگاه شماره 25 70000000ریال و انبار کارگاه شماره 30، 40000000 ریال مواد و مصالح نیاز دارند که برای آنها ارسال میگردد.
انبار کارگاه شماره 28 مبلغ 82000000ریال مواد و مصالح مازاد دارد که دفتر مرکزی دستور میدهد مبلغ 30000000ریال آن را به انبار کارگاه شماره 20 و مازاد آن را به انبار کارگاه 25 ارسال نماید.
ثبت عملیات در دفتر شرکت رهگستر به شرح زیر است:
صورت تجزیه ارسال مواد و مصالح از انبار مرکزی به سایر انبارها چنین است زیرا دفتر مرکزی از این طریق میتواند انبار کارگاهها را کنترل نماید.
صورت تجزیه ارسالی مواد و مصالح از انبار مرکزی به انبار کارگاههای مختلف
دستمزد
ازنکات حسابداری پیمانکاری پیمانها اصولاً در حیطه کار ساختمانی خود(کارگاه) به طور معمول دور از دفتر مرکزی پیمانکار است، عملیات ساختوساز را انجام میدهند. نیروی انسانی به کار گرفته شده در هر پیمان را دستمزد مستقیم مینامند، که بهای شده این نیروهای انسانی به حساب پیمان بدهکار میگردد.
پرداخت دستمزد به دو صورت انجام میگیرد:
الف) کارگاه اجازه دارد براساس کارت کارکرد کارگران در کارگاه نسبت به پرداخت دستمزد آنها در محل اقدام نمایند. (قبلاً توضیح داده شد)
ب) در صورتی که دفتر مرکزی نزدیک کارگاههای عملیاتی باشد، دفتر مرکزی باید لیست دستمزد کارگران در ارتباط با هر پیمان را جداگانه تهیه نماید و آن را برای پرداخت به کارگاه ارسال نماید. در این صورت جمع مبلغ دستمزد هر پیمان به ترتیب به حساب آن پیمان بدهکار میشود. حقوق سرپرستان کارگران را که بر دو یا چند پیمان نظارت میکنند براساس کارت ساعات کارکرد (time sheet) به حساب پیمانها سرشکن میشود. در پایان سال اگر دستمزد پرداختنی یا معوق وجود داشته باشد به حساب پیمان بدهکار خواهد شد.
سربار
ازنکات حسابداری پیمانکاری معمولاً برای سرشکنکردن سربار نسبتی وجود ندارد، زیرا بیشتر هزینه ها مانند روشنایی، نیرو، تعمیرات ماشینآلات، حقالزحمه آرشیتکت، هزینه اجازه ماشینآلات کلاً به حساب پیمان سرشکن میگردد. به هر حال، هزینههایی که برای بیش از یک پیمان انجام میشود باید براساس روش مناسب، همانند مواد مصرفی و دستمزد مستقیم بین آنها سرشکن گردد. این گونه هزینهها را هزینههای غیرمستقیم و هزینههای دسته اول را هزینههای مستقیم مینامند.
نکات حسابداری پیمانکاری
هزینه های غیرمستقیم مانند هزینه تعمیرگاه دفتر مرکزی، انبار مرکزی، طراحی و خدمات فنی است که میتواند بین پیمانهای در جریان ساخت تقسیم گردد.
فرض شود مبلغ 1200000 ریال هزینههای مشترک در ارتباط با هزینههای فوقالذکر وجود داشته باشد که سرشکننمودن این هزینه ها طبق روش معمولی به نرخ 40% دستمزد مستقیم سرشکن میگردد. حال اگر سهم پیمان شماره 20، 480000ریال گردد ثبت عملیات آن در دفتر مرکزی و به حساب پیمان شماره 20 به شرح زیر میباشد:
ماشین آلات
از نکات حسابداری پیمانکاری در هر پیمان معمولاً انواع خاصی از ماشینآلات به کار گرفته میشود مانند مخلوطکننده سیمان، تراکتور، ماشینآلات، صیقلدهنده کف و موزائیک. دو روش برای استفاده از ماشینآلات در هر پیمان وجود دارد:
الف) بهای تمام شده ماشینآلات به کار گرفته شده در هر پیمان به حساب آن پیمان منظور گردد، خواه این ماشینآلات جدید باشد و یا قدیمی. در این حالت ارزش دفتری ماشینآلات قدیمی به حساب پیمان بدهکار میشود. در پایان دوره ماشینآلات تجدید ارزیابی میگردد و بهای تمام شده ارزیابی شده آن به بستانکار پیمان منظور خواهد شد. موقعی که ماشینآلات برای استفاده منظم در دوره دیگر قرار میگیرد این روش خوبی است موارد خاصی وجود دارد که ماشینآلات قبل از تکمیل پیمان کاملاً مستهلک میگردد. در این موارد ارزش ماشینآلات مستهلکشده به عنوان مانده افتتاحیه به حساب پیمان منتقل میگردد.
ب) روش دیگر این است که استهلاک ماشینآلات براساس یکی از روشهای متداول استهلاک در حسابداری محاسبه گردیده و به حساب پیمان بدهکار میشود. در این روش ارزش ماشینآلات به حساب پیمان بدهکار نخواهد شد بلکه حسابی تحت عنوان حساب تعمیرات و یا نگهداری ماشین-آلات افتتاح میشود و بهای تمام شده هزینههای جاری ماشینآلات، تعمیرات، نگهداری روغن و گریسکاری و غیره به این حساب بدهکار گردیده و سپس با روش ثابتی به حساب پیمان بدهکار و سرشکن خواهد شد.
نکات حسابداری پیمانکاری
از نکات حسابداری پیمانکاری موقعی که بخشی از ماشینآلات به انبار برگشت میشود، استهلاک آن قسمت به حساب پیمان بستانکار میشود. اگر ماشینآلات فروخته شود، تمام ارزش ماشینآلات که به حساب پیمان بدهکار شده است باید با همان رقم به حساب پیمان بستانکار گردد. موقعی که ماشینآلات به سرقت رفت و یا منهدم گردید، رقم آن باید به حساب سود و زیان انتقال یابد. نحوه ثبت عملیات در هر دو روش را میتوان در شرکت رهگستر به شرح زیر نشان داد.
ارزش ماشینآلات 6000000 ریال به کارگاه شماره 2 انتقال یافته است.
ارزش ماشینآلات تجدید ارزیابی شده در پایان دوره 42000000 ریال.
ارزش استهلاک ماشینآلات 30% به روش خط مستقیم میباشد.
تنظیم صورت وضعیت و ارسال آن برای کارفرما
ازنکات حسابداری پیمانکاری پیمانکار با کمک دستگاه نظارت، صورت تمام کارهایی که از آغاز عملیات تا تاریخ تهیه صورت وضعیت انجام شده است و همچنین مواد و مصالح لازم برای اجرای پیمان که در پای کار موجود باشد را بر اساس نرخهای منضم به پیمان ارزیابی مینماید و آن را برای کارفرما ارسال میکند. این صورت وضعیتها جنبه موقت داشته، لکن صورت وضعیت قطعی پس از تحویل موقت تهیه خواهد شد.
فرض کنیم شرکت رهگستر دو صورت وضعیت موقت به مبلغ 150000000 ریال و 400000000 ریال برای کارفرما ارسال نماید. شرکت رهگستر برای پیمان شماره 20 از روش درصد پیشرفت کار استفاده مینماید.
کارفرما با دریافت صورت وضعیت اول و تأیید دستگاه نظارت، لازم است کسور قانونی از آن کسر و مابقی آن را به کارفرما پرداخت نماید. همانطوری که قبلاً اشاره شد این کسور عبارتند از:
10% به عنوان سپرده حسن انجام کار 15000000=10%×1500000000
5% مالیات موضوع ماده 104 قانون مالیاتهای مستقیم 7500000=5%×150000000
2 درهزار بابت صندوق کارآموزی
بیمه 6.6% موضوع بیمه کارکنان شاغل در طرحهای عمرانی که مشمول بخشنامه شماره 2800/54/6772/1 مورخ 28/6/64 و همچنین بخشنامه شماره 4243/54/18701/1 مورخ 5/12/69 سازمان برنامه و بودجه به دو قسمت تقسیم میگردد:
5% سهم کارفرما که از محل طرح عمرانی تأمین میگردد.
سهم کارفرما
1.6% سهم پیمانکار که باید از صورت وضعیت آن کسر گردد
بیمه سهم پیمانکار
کسور پیشپرداختها:
14.5% از تمام صورت وضعیتهای کارکرد موقت بابت واریز اقساط اول و دوم
8% از تمام وضعیتهای کارکرد موقت بابت واریز قسط سوم
واریز پیشپرداخت 33750000=22.5%×150000000
نحوه ثبت عملیات فوقالذکر در دفاتر پیمانکار- شرکت رهگستر به شرح زیر است:
پرداخت صورت وضعیت دوم
از نکات حسابداری پیمانکاری صورت وضعیت دوم نشاندهنده کارهای انجامشده پیمانکار از آغاز تا این تاریخ است، لذا باید جمع ارقام مندرج در صورت وضعیت اول از این صورت وضعیت کسر گردد تا کارکرد پیمانکار از صورت وضعیت اول به دست آید. گاهی اوقات پیمانکار نیاز به نقدینگی دارد و چون تأیید صورت وضعیت توسط دستگاه نظارت به طول میانجامد، لذا از کارفرما تقاضای علیالحساب مینماید که کارفرما با آن موافقت مینماید در این حالت ذیحساب دستگاه اجرایی پس از کسر 5% مالیات، اقدام به پرداخت مینماید و در پرداخت نهایی صورت وضعیت دوم، آن را کسر مینماید.
کارکرد پیمانکار در صورت وضعیت دوم | 250000000=150000000-400000000 |
سپرده حسن انجام کار | 25000000=10%×250000000 |
مالیات | 12500000=5%×250000000 |
بیمه سهم پیمانکار | 4000000=1.6%×250000000 |
صندوق کارآموزی | |
واریز قسط پیشپرداخت به کارفرما | 56250000=(8%+14.5%)×250000000 |
علیالحساب | |
مالیات علیالحساب | 3125000=5%×62500000 |
پرداختی به پیمانکار | 59375000=3125000-62500000 |
ضمناً در هر صورت وضعیت که پیشپرداخت کسر میگردد، کارفرما به همان اندازه نسبت به استرداد و ابطال ضمانتنامه پیشپرداخت اقدام نموده و آن مبلغ را کاهش میدهد.
نکات حسابداری پیمانکاری
نحوه ثبت عملیات در دفتر پیمانکار به شرح زیر میباشد:
انجام هزینههای مربوط با پیمان
بعضی اوقات دفتر مرکزی هزینههایی را در ارتباط با پیمان خاص انجام میدهد که باید این هزینهها به حساب آن پیمان منظور گردد این هزینه ها میتواند هزینههای جاری و یا هزینههای سرمایهای باشد.
فرض کنیم که دفتر مرکزی شرکت رهگستر هزینههایی به مبلغ 52000000 ریال به عنوان هزینه جاری و 88000000 ریال هزینههای سرمایهای (خرید لوازم یدکی اساسی ماشینآلات برای کارگاه 20) انجام داده است، نحوه ثبت چنین است:
آخرین صورت وضعیت موقت به مبلغ 510000000ریال برای کارفرما ارسال میگردد و پیمانکار وجه آن را از کسور قانونی دریافت میکند.
آخرین صورت وضعیت 110000000=400000000-510000000
10% سپرده 11000000=10%×110000000
مالیات 5500000=5%×110000000
بیمه 1760000=1.6%×110000000
صندوق کارآموزی
آخرین قسط پیشپرداخت 12000000=90000000-102000000
حال اگر کارگاه شماره 20، معادل 30000000 ریال دستمزد کارگران و 20000000 ریال حقوق سرپرستان کارگران درکارگاه پرداخت کند و مالیات دستمزد و حقوق آن 4800000 ریال فرض شود، ثبت آن در دفتر مرکزی چنین است:
مرحله پنجم: خاتمه
ازنکات حسابداری پیمانکاری همانطوری که قبلاً بیان شد وقتی که 97% کار به پایان رسید پیمانکار تقاضای تحویل موقت مینماید و صورتجلسه تحویل موقت بین پیمانکار دستگاه نظارت و کارفرما امضاء گردیده و چنانچه پیمان نواقصی نداشت پیمانکار باید مفاصا حساب بیمه را به کارفرما اعطاء نماید تا ضمانتنامه انجام تعهدات آن آزاد گردد.
برای اخذ مفاصا حساب بیمه، پیمانکار به سازمان تأمین اجتماعی مراجعه مینماید. چون از هر صورت وضعیت کارفرما 6.6% از آن (1.6% سهم پیمانکار و 5% سهم کارفرما) کسر میگردد در عوض پیمانکار فقط لیست کارگران شاغل در آن پیمان را برای سازمان تأمین اجتماعی ارسال مینماید و از این بابت بیمهای پرداخت نمیکند. اگر 30% حق بیمههای مکسوره در لیست کارگران بیشتر از جمع 1.6% صورت وضعیت باشد، مابهالتفاوت آن به سازمان مذکور پرداخت میگردد تا مفاصا حساب اخذ گردد.
اگر 30% مکسوره در لیست کارگران کمتر از 1.6% مکسوره از صورت وضعیت باشد، پیمانکار از سازمان طلبکار میگردد که این مابهالتفاوت یا به وی مسترد میگردد یا اینکه برای پیمانهای بعدی باقی میماند.
نکته مهم د راین است که پیمانکار نباید کارکنان دیگری که در خدمت دارد و از آنها بیمه کسر میگردد جزء این ارقام منظور نماید بلکه باید برای آنها لیست جداگانه تهیه و بیمه آنها را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت نماید. اگر پیمانکار لیست کارگران و یا سرپرستان شاغل در کارگاه را در دفتر تهیه مینماید، باید آنها را طوری تنظیم نماید که امکان تفکیک کارگران را در کارگاه فراهم نماید تا در هنگام اخذ مفاصا حساب برای هر پیمان دچار اشکال و مشکل شود.
جرایم دیرکرد و سایر جریمه ها
چنانچه پیمانکار در اجرای پیمان مشمول پرداخت جریمه و یا خسارت گردد، تمام این جرایم و خسارات عیناً به پیمان سرشکن خواهد شد.
نکات حسابداری پیمانکاری
هزینه های بعد از تحویل موقت
از فاصله تحویل موقت و تحویل قطعی چنانچه نواقصی در کار پیدا گردد باید هزینه رفع نواقصی توسط پیمانکار تقبل شود، این گونه هزینهها به حساب پیمان منظور خواهد شد قابل ذکر است که هزینه نگهداری ساختمان به عهده کارفرما میباشد.
پس از اخذ مفاصا حساب بیمه و ارائه آن به کارفرما، سپرده نقدی ضمانتنامه ها آزاد میشود و کارفرما ضمانتنامه انجام تعهدات پیمانکار را ابطال مینماید.
نحوه ثبت در دفاتر پیمانکار چنین است:
بستن حساب صندوق کارآموزی به پیمان
مانده حساب صندوق کارآموزی عیناً به حساب پیمان شماره 20 بسته میشود و این حساب جزء مخارج پیمان تلقی میگردد.
تهیه صورت وضعیت قطعی و نهایی
پس از آنکه تحویل موقت انجام گرفت، دستگاه نظارت و پیمانکار اقدام به تهیه صورت وضعیت قطعی و نهایی نموده و آن را برای کارفرما ارسال مینماید. این صورت وضعیت مبنای پرداخت قطعی محاسبات بوده و تصفیه نهایی با آن انجام میپذیرد. کارفرما پس از آنکه صورت وضعیت قطعی پیمانکار را تصویب نمود، 50% از سپردههای حسن انجام کار پیمانکار را آزاد میکند.
تحویل قطعی
طبق ماده 41 پیمان در پایان دوره تضمین مندرج در ماده 5 پیمان، کارفرما به تقاضای پیمانکار اعضای کمیسیون تحویل قطعی و همچنین تاریخ تشکیل کمیسیون را به همان نحو که در ماده 39 برای تحویل موقت پیشبینی شده است تعیین و به پیمانکار ابلاغ مینماید. کمیسیون پس از بازدید از کارها، در صورتی که پیمان انجامشده هیچگونه عیب و نقصی نداشته باشد، تحویل قطعی را انجام خواهد داد و صورتجلسه تحویل قطعی تنظیم میگردد و تحویل قطعی صورت میگیرد. کارفرما تصویب صورتجلسه را به پیمانکار ابلاغ مینماید. کارفرما 50% دیگر سپرده حسن انجام کار را آزاد مینماید.
نکات حسابداری پیمانکاری
محاسبه سود در پیمانهای تکمیلیافته
از نکات حسابداری پیمانکاری در پایان کار، پیمانکار نسبت به انبارگردانی از انبار کارگاه 20 اقدام مینماید و پس از قیمتگذاری موجودی مواد و مصالح و یا سایر اقلام مصرفنشده، جمع این اقلام ار به حساب پیمان بستانکار میکند. ضمناً در مورد موجودی مواد و مصالح پای کار به همین نحو عمل خواهد نمود. حال مانده حساب پیمان شماره 20 نشاندهنده مخارجی است که در طول اجرای آن پیمان انجام گرفته است. مابهالتفاوت حساب کار گواهی شده و مانند مخارج پیمان شماره 20 سود و زیان حاصله از این پیمان است.
مخارج واقعی حساب پیمان – کار گواهی شده= سود(یا زیان) پیمان
حال این سود و یا زیان به حساب سود و زیان شرکت انتقال مییابد.
فرض شود موجودی مواد و مصالح داخل انبار 1000000 ریال و موجودی مواد و مصالح پای کار 300000ریال باشد، نحوه ثبت در دفارت چنین است:
محاسبه سود پیمان ناتمام
نکات حسابداری پیمانکاری پیمانهای بزرگ برای تکمیل چندین سال طول میکشد رقم دقیق سود فقط بعد از تکمیل کار مشخص و معین میگردد. پیمانهای ناتمام را به عنوان کار در جریان ساخت مینامند و به بهای تمامشده ارزشگذاری میشود، معمولاً سود در آن دخالت ندارد. در این حالت، هیچ سودی نباید به حساب سود و زیان شرکت نسبت به پیمانهای ناتمام انتقال داده شود. اگر چنین موردی وجود داشته باشد، ممکن است نوسانات زیادی در حساب سود و زیان ایجاد کرده و آن را دچار دگرگونی شدید نماید. به طور مثال، ممکن است علیرغم سودآور بودن فعالیت سال، حساب سود و زیان در پیمانهای ناتمام زیان نشان بدهد. ثانیاً- نتیجه عملکرد از سالی به سال دیگر متفاوت خواهد بود و قابل مقایسه نمیباشند. ثالثاً- اگر سود بعد از تکمیل پیمان مشخص و معین گردد، نرخ مالیات بیشتری باید پرداخت شود از این رو، به لحاظ وجود این موانع، مناسب آن است که کل سود د ریک سال نشان داده نشود. با این وجود، در پیمانهای ناتمام دقیقاً باید پیشبینی شود.
معمولاً در پیمانهای بزرگ از روش حسابدرای درصد پیشرفت کار استفاده میشود و در پایان هر سال سود یا زیان بر مبنای پیشرفت پیمان اندازهگیری و محاسبه میشود. از آنجایی که در این روش درصد پیشرفت کار برآوردی است بنابراین سود واقعی پس از تکمیل پیمان شناسایی میشود.
ماهیت سود:
از نکات حسابداری پیمانکاری اگر پیمان اخیراً شروع شده باشد و کار تکمیل یافته یا کمتر از کار پیمان باشد هیچ سودی نباید به حساب سود و زیان انتقال یابد.
اگر پیمان به طور منطقی پیشرفت داشته باشد و دستگاه نظارت کارفرما آن کار را به بیش از اما کمتر از نصف تأیید و گواهی نماید، باید از سود ظاهری را به حساب سود و زیان بستانکار نمود. همچنین این رقم با نسبت وجوه دریافتی از کارفرما به کار گواهی شده کاهش خواهد یافت.
سود ظاهری= کار گواهی شده- بهای تمام شده کار گواهی شده
سود تعدیل شده= سود ظاهری × ×
اگر بیشتر از نصف پیمان نزدیک به تکمیل باشد، میتوان سود ظاهری و یا درصد دیگری برمبنای وجوه نقد دریافتی به حساب سود و زیان بستانکار نمود.
سود تعدیل شده=سودظاهری × ×
در مورد دوم ، و در مورد سوم، سود بیشتر برای پیشآمدهای آتی مانند جریمه باقی میماند تا به نحوی بهای تمام شده یا زیانها را پوشش دهد.
نکات حسابداری پیمانکاری
کار در جریان ساخت
ازنکات حسابداری پیمانکاری پیمان ناتمام به کار در جریان ساخت اشاره میکند. کار در جریان ساخت شامل ارزش کار گواهیشده و بهای تمام شده کار گواهینشده میباشد. موقعی که کمتر از کار تکمیلشده باشد مخارج خالص که تا آن تاریخ انجام شده است باید به ارزش کار در جریان منتقل گردد. مخارج خالص شامل مخارج ناخالص منهای ارزش مواد یا ماشینآلات در پایان سال است.
موقعی که پیمان پیشرفت خوبی داشته باشد و یا نزدیک به اتمام باشد، کار در جریان ساخت به طریق زیر ارزشگذاری میشود.
کار در جریان ساخت (WIP)= مخارج خالص + سودی که به این حساب بستانکار میشود.
مثال 3-2- شرکت تونلساز قراردادی به مبلغ 12000000 ریال با مؤسسه دولتی الف منعقد نمود. مخارج زیر در ارتباط با این پیمان انجام شده است:
مواد و مصالح 2400000ریال دستمزد پرداختی 120000 ریال
دستمزد 3280000ریال کار گواهینشده 80000ریال
ماشینآلات 400000ریال هزینههای غیرمستقیم 172000ریال
وجوه نقدی دریافتی از این قرارداد تا پایان سال 1×13 مبلغ 4800000 ریال است که معادل 8% کار گواهی شده است، ارزش مواد و مصالح در پایان دوره مبلغ 200000 ریال است ارزش استهلاک ماشینآلات 20% به روش خط مستقیم است.
مطلوبست: محاسبه سود و زیان پیمان
نحوه نمایش آن در صورت سود و زیان
نحوۀ نمایش آن در ترازنامه
شرکت تونلساز
صورت سود و زیان
منتهی به 29/12/1×
حساب کار گواهیشده: | |||
6000000 | |||
بهای تمامشده کار گواهیشده: | |||
مخارج واقعی | 6052000 | ||
کسر میگردد: | |||
موجودی مواد و مصالح پایان دوره | 200000 | ||
ارزش کار گواهینشده | 80000 | (280000) | |
بهای تمامشده کار گواهینشده | (5772000) | ||
سود ظاهری | 228000 | ||
سود تعدیلشده |
انعکاس اقلام ترازنامه در شرکت تونلساز در تاریخ 29/12/1x
کار در جریان ساخت | بدهیهای جاری | |||
بهای تمام شده | 5852000 | دستمزد پرداختنی | 120000 | |
سود تعدیل شده | 121600 | حساب حقوق صاحبان سهام: | ||
5973600 | 0 | |||
کسر میگردد وجوه دریافتی | (4800000) | 0 | ||
0 | ||||
0 | ||||
1173600 | 0 | |||
موجود مواد و مصالح پایان دوره | 200000 | سود پیمان | 121600 |
مثال فوق الذکر را میتوان به طریق و روش دیگری حل نمود:
مثال 4-2-اطلاعات زیر در مورد پیمان شماره 18 در دست است:
ماشینآلاتی به ارزش 1000000 ریال در فروردین ماه به پیمان 18 ارسال گردید ماشین آلاتی به بهای تمام شده 50000 ریال در تاریخ 31/6/1× به پیمان شماره 20 انتقال یافت. ماشین آلاتی به ارزش 40000 ریال به سرقت رفت و ماشین آلات دیگری به مبلغ 30000 در اثر آتش سوزی از بین رفت. ماشین آلات به طور کلی بیمه شده بودند. ماشین آلاتی که ارزش آن 50000 ریال بود به بهای تمامشده 40000 ریال فروخته شد. استهلاک ماشین آلات با نرخ 10% در سال محاسبه میگردد و ماشین آلاتی که در 29/12/1× استهلاک آن محاسبه شده بود به قرارداد شماره 22 انتقال یافت.
مطلوبست نحوه نشاندادن ماشینآلات پیمان
مثال 5-2- یک شرکت ساختمانی قرارداد بزرگی را امضاء نموده و عملیات اجرایی آن را به عهده دارد و حساب جداگانهای برای پیمان نگهداری میکند. قسمتی از اطلاعات در ارتباط با این پیمان طی دوره منتهی به 31/6/1× در دست است:
کار گواهیشده | 1430000ریال | ارزش ماشینآلات خارجشده | 82000 ریال |
وجوه دریافتی از کارفرما | 1300000ریال | کار گواهی نشده | 34000ریال |
مواد و مصالح ارسالی به انبار | 645000ریال | هزینه های تأسیس | 32500ریال |
کارگران مشغول به کار در کارگاه | 548000ریال | مخارج مستقیم | 24000ریال |
ماشین آلات در کارگاه | 113000ریال | دستمزد پرداختنی | 18000 ریال |
موجودی مواد و مصالح پایان دوره | 14000ریال | مواد و مصالح برگشتی به انبار | 4000 ریال |
هزینه های عمومی پرداختنی | 2000ریال | بهای اولیه پیمان | 2000000ریال |
حساب پیمان را نشان دهید و سود و زیان آن را تهیه نمایید.
مثال 6-2- در آغاز فروردینماه شرکت الف قراردادی به مبلغ 5000000ریال منعقد نمود و هزینههای زیر را در ارتباط با آن انجام داد.
نکات حسابداری پیمانکاری
مواد و مصالح ارسالشده از انبار | 500000ریال | دستمزد معوق | 400000ریال |
مواد خریداریشده برای پیمان | 450000ریال | هزینههای مستقیم پرداختشده | 100000ریال |
ماشینآلات موجودی در پیمان | 350000ریال | هزینههای تأسیس | 65000ریال |
دستمزد | 1000000ریال | هزینههای مستقیم معوق | 25000ریال |
از مواد و ماشین آلات ارسال شده به پیمان، ماشین آلاتی که ارزش آن 20000ریال و موادی که بهای تمام شده آن 15000 ریال بود، مفقود گردید. مقدار از مواد و مصالح به ارزش 20000 ریال به قیمت 25000 ریال فروخته شد. در تاریخ 29/12/1× ماشینآلاتی که بهای تمامشده آن 5000 ریال بود به انبار مرجوع گردید و بخشی دیگر از ماشینآلات که ارزش آن 2000 ریال بود خسارت دید و باقیمانده بدون استفاده میباشد. کار گواهیشده مبلغ 2400000 ریال بود و 80% آن از کارفرما دریافت شد. ارزش کار گواهینشده مبلغ 10000 ریال بود. استهلاک ماشینآلات 10% به روش خط مستقیم بود.
مطلوبست: تهیه حساب پیمان و انتقال سود آن به حساب سود و زیان بنحوی که شما تصور میکنید منطقی است بخشی از پیمان را در ترازنامه به تاریخ 29/12/1× نشان دهید.
ارزش فروش | 25000ریال | |
بهای تمامشده مواد فروختهشده | 20000ریال | |
سود حاصل از فروش | 5000 | |
ماشینآلات به بهای تمامشده | 350000 | |
کسر میگردد: | ||
ماشینآلات مفقودشده | 20000 | |
ماشینآلات خسارتدیده | 2000 | |
ماشین آلات مرجوعی به انبار | 5000 | |
(27000) | ||
ماشین آلات موجود در پیمان | 323000 | |
استهلاک | 32300=10%×323000 | |
ماشین آلات خارجشده | 290700=32300-323000 |
ترازنامه به تاریخ 29/11/1×
ماشینآلات | 323000 | دستمزد پرداختنی | 400000 | ||
کسر میگردد استهلاک انباشته | (32300) | 290700 | هزینههای مستقیم پرداختنی | 25000 | |
کار در جریان ساخت | 2410000 | ||||
کسر میگردد وجوه نقد | (1920000) | زیان ویژه | 159800 | ||
زیان پیمان | 127800 | ||||
زیان ماشینآلات و مواد | 35000 | ||||
زیان خسارت | 2000 | ||||
164800 | |||||
سود حاصل از فروش مواد | 5000 |
مثال 7-2- شرکت سهامی پیمانکاری دامغان اطلاعات زیر را در مورد پیمان شماره 21 اعلام مینماید. دفاتر این شرکت در 29/12/1× بسته میشود. اطلاعات زیر از ثبتهای انجامشده به بهای تمامشده در تاریخ 29/12/1× وجود دارد:
مواد ارسالی به انبار 430000 ریال
حقوق سرپرستان کارگران 126200 ریال
دستمزد پرداختشده 1002200 ریال
از نکات حسابداری پیمانکاری ماشین آلات به بهای تمامشده 300000 ریال در پیمان به مدت سال مشغول به کار بوده است که عمر مفید آن 5 سال و ارزش اسقاط آن 20000 ریال میباشد. از تاریخ 1/4/1× یک سرپرست که حقوق سرپرستی وی در ماه مبلغ 20000 ریال است و از مدت زمان خود را صرف آن پیمان مینماید مشغول به کار میشود. سایر هزینهها مبلغ 140000 ریال است. مواد موجود در انبار 25000 است. بهای اولیه پیمان 4000000ریال است. در تاریخ 29/12/1× از پیمان تکمیل شده است. که دستگاه نظارت مبلغ 2000000 ریال کار را گواهی نموده که 80% آن پرداخت شده است.
نکات حسابداری پیمانکاری
مطلوبست: نمایش حساب پیمان شماره 21.
استهلاک ماشینآلات
حقوق سرپرست
** محاسبه ارزش کار گواهینشده:
ارزش مواد و مصالح پایان دوره- مخارج ناخالص= مخارج واقعی خالص
1774600=25000-1779500= مخارج واقعی خالص
مخارج واقعی خالص نشاندهنده کار میباشد، از این رو بهای تمامشده کل پیمان عبارت است از:
از این رو نصف بهای تمامشده پیمان عبارت است از: 1330950=2÷2661900
تفاوت قیمت و قرارداد ارزش کار گواهی نشده است:
443650=1330950-1774600
مثال 8-2- پیمانکار رضایی قراردادی در خلال سال 1×13 منعقد و علمیات آن را آغاز نموده است. بهای اولیه پیمان مبلغ 4000000ریال است. تراز آزمایشی از دفاتر شرکت به شرح زیر در تاریخ 29/12/1× استخراج شده است.
بدهکار | بستانکار | |
سرمایه شرکت | 800000 | |
بستانکاران متفرقه | 80000 | |
زمین و ساختمان | 340000 | |
بانک | 90000 | |
حساب قرارداد (پیمان): | ||
مواد و مصالح | 750000 | |
ماشینآلات | 200000 | |
دستمزد | 1050000 | |
هزینهها | 50000 | |
وجوه نقد دریافتی (80 کارگواهیشده) | 1600000 | |
2480000 | 2480000 |
از نکات حسابداری پیمانکاری ماشین آلات و مواد ارسالی به این پیمان، ماشین آلاتی به مبلغ 30000 ریال و موادی به مبلغ 24000 ریال در یک حادثه از بین رفت. در تاریخ 29/12/1×، ماشینآلاتی که ارزش آن 40000 ریال بود به انبار عودت داده شد. ارزش موجودی کالا در پایان دوره مبلغ 30000 ریال و ارزش کار گواهینشده مبلغ 20000 ریال است. استهلاک ماشینآلات 10% است.
مطلوبست: تهیه ترازنامه و حساب پیمان.
13000=10%×130000= (40000+30)-2000= ماشین موجود در پایان دوره
17000=13000-130000 ماشینآلات خارجشده
شرکت پیمانکاری رضایی
ترازنامه
به تاریخ 29/12/1×
داراییهای بلندمدت: | حقوق صاحبان سهام: | ||||
زمین و ساختمان | 340000 | سرمایه | 800000 | ||
ماشین آلات در انبار | 36000 | حساب سود و زیان پیمان | 110400 | ||
ماشین آلات | 130000 | کسر میگردد: | |||
استهلاک انباشته | (13000) | زیان حاصل از مواد | |||
117000 | و ماشین منهدمشده | (54000) | |||
جمع داراییهای بلندمدت | 493000 | 56400 | |||
جمع حقوق صاحبان سهام | 856400 | ||||
داراییهای جاری: | بدهیهای جاری: | ||||
مواد و مصالح | 30000 | بستانکاران | 80000 | ||
کار در جریان ساخت: | |||||
ارزش کار گواهی شده | 2000000 | ||||
ارزش کار گواهی نشده | 20000 | ||||
2020000 | |||||
کسر میگردد: وجوه دریافتی | 1600000 | ||||
کار در جریان ساخت | 323400 | ||||
وجوه نقد | 90000 | ||||
جمع | 936400 | 936400 |
مثال 9-2- اطلاعات زیر در ارتباط با پیمانهای ساختمانی به مبلغ 10000000 ریال که برای هر سال 80% ارزش کار در جریان ساخت گواهیشده و همچنین کارفرما آن را پرداخته است:
سال اول | سال دوم | سال سوم | |
مواد ارسالشده | 1200000 | 1450000 | 840000 |
دستمزد مستقیم | 1100000 | 1550000 | 1100000 |
هزینه های مستقیم | 50000 | 170000 | 60000 |
هزینه های غیرمستقیم | 20000 | 26000 | 5000 |
کار گواهی شده | 2350000 | 7500000 | 10000000 |
کار گواهی نشده | 28000 | 80000 | – |
ماشینآلات ارسالی به پیمان | 140000 | NiL | – |
موجودی مواد و مصالح در پایان دوره | 20000 | 50000 | 80000 |
ارزش ماشینآلات در پایان هر سال به ترتیب 112000، 70000 و 30000 ریال بوده است.
مطلوبست تهیه حساب پیمان در پایان هر سال و همچنین سود و زیان را برای پیمانهای ناتمام در هر سال تهیه نمایید.
مثال 10-2- اطلاعات زیر درباره دو پیمان از شرکت پیمانکاری تونلساز در سال 2×13 به شرح زیر است:
پیمان 20 | پیمان25 | |
مواد و مصالح ارسالی به کارگاه | 170698 | 146534 |
دستمزد مستقیم | 148750 | 137046 |
هزینههای مستقیم | 6334 | 5714 |
ماشینآلات | 30000 | 25000 |
هزینه های تأسیس | 8252 | 7704 |
کار گواهی شده | 390000 | 290000 |
مواد برگشتی به انبار | 1098 | 1264 |
کار گواهی نشده | 9000 | 6000 |
موجودی مواد و مصالح پایان دوره | 3766 | 3472 |
دستمزد پرداختنی | 4800 | 4200 |
هزینه مستقیم پرداختنی | 480 | 360 |
ارزش ماشین آلات پایان دوره | 22000 | 19000 |
قمیت اولیه پیمان 500000 ریال و قیمت اولیه پیمان 25، 400000 ریال، وجوه دریافتی از کارفرما 90% ارزش کار گواهی شده است.
نکات حسابداری پیمانکاری
مطلوبست: حساب پیمانهای 20 و 30 و حساب کارفرما.
مثال 11-2- یک شرکت پیمانکاری در خلال سال 2×13 فقط یک پیمان داشت که ارزش آن 000/5000 ریال است. مواد و مصالح و ماشینآلات به پیمان ارسال میگردد. ماشینآلاتی به ارزش 50000 ریال و مواد و مصالح به ارزش 40000 ریال در یک تصادف از بین رفت. در تاریخ 29/12/2×، ماشینآلاتی به ارزش 50000 به انبار برگشت. ارزش کار گواهینشده اما تمامشده مبلغ 20000 ریال و موجودی مواد و مصالح به مبلغ 40000 ریال در پای کار میباشد. استهلاک ماشینآلات 10% میباشد. اطلاعات زیر در دست است:
نکات حسابداری پیمانکاری
سهام عادی | 1200000ریال | حساب پیمان: | |
بستانکاران | 100000ریال | مواد و مصالح | 900000 ریال |
زمین و ساختمان | 430000ریال | هزینهها | 70000 ریال |
وجوه نقد | 250000 ریال | ماشینآلات | 250000 ریال |
دستمزد | 1400000 ریال |
وجوه دریافتی معادل 80% کار گواهی شده 2000000 ریال
مطلوبست: حساب پیمان و ترازنامه شرکت را تهیه نمایید.
شرکت پیمانکاری
ترازنامه
به تاریخ 29/12/2×
داراییهای بلندمدت: | حقوق صاحبان سهام: | 400000 | |||
زمین و ساختمان | 430000 | سرمایه- سهام عادی | 1200000 | ||
ماشینآلات در انبار | 45000 | حساب سود و زیان | 112000 | ||
ماشینآلات در پیمان | 135000 | کسر میگردد: زیان | (90000) | ||
180000 | 22000 | ||||
داراییهای جاری: | جمع حقوق صاحبان سهام | 1222000 | |||
موجودی مواد و مصالح انبار | 40000 | بدهیهای جاری: | |||
کار در جریان ساخت: | بستانکاران | 100000 | |||
کار گواهیشده | 2500000 | ||||
کار گواهینشده | 20000 | ||||
2520000 | |||||
کسر میگردد وجوه دریافتی | 2000000 | ||||
520000 | |||||
کسر میگردد: اندوخته | (98000) | ||||
کار در جریان ساخت: | 422000 | ||||
وجوه نقد | 250000 | ||||
توازن | 1322000 | توازن | 1322000 |
موجودی ماشینآلات در پایان دوره
ارزش ماشین آلات | 250000 ریال | |
ماشین آلات منهدمشده | 50000 | |
ماشینآلات مرجوعی | 50000 | |
ارزش اولیه ماشین آلات در پایان دوره | (100000) ریال | |
استهلاک 10%×150000 | 150000 | |
ارزش ماشینآلات پس از کسر استهلاک | (15000) | |
(1350000) |
مثال 12-2- اطلاعات زیر از تراز آزمایشی شرکت پیمانکاری شاهرود که در ارتباط با پیمان 747 میباشد برای سال منتهی به 29/12/1× در دست است:
بدهکار | بستانکار | |
حساب کارفرما | 3000000 | |
ساختمان | 1600000 | |
بانک | 350000 | |
مواد و مصالح | 2000000 | |
دستمزد | 1800000 | |
هزینهها | 470000 | |
ماشین آلات | 2500000 | |
سرمایه | 5000000 | |
بستانکاران | 720000 | |
8720000 | 8720000 |
ازنکات حسابداری پیمانکاری عملیات پیمان شماره 747 در آغاز فروردین ماه شروع شده است. موادی به ارزش 1700000 ریال به کارگاه شماره 747 ارسال گردید، اما مبلغ 60000 ریال آن در تصادف از بین رفت. در خلال سال معادل 1800000 ریال دستمزد پرداخت شد. ماشینآلاتی به ارزش 500000 در سرتاسر سالد ر پیمان مورد استفاده قرار گرفت. ماشینآلاتی به ارزش 2000000 ریال از آغاز فروردین ماه تا تاریخ 30/9/1× در کارگاه بود و سپس به انبار مرجوع گردید. در تاریخ 29/12/1× موجودی مواد در پیمان 40000 ریال است. ارزش پیمان 6000000 ریال بود و کارفرما 75% کار گواهیشده را پرداخت نمود. کار گواهی شده 80% کل پیمان در پایان سال 1×13 بود. کار گواهینشده مبلغ 150000 ریال در تاریخ 29/12/2× بود. هزینههای غیرمستقیم 25% دستمزد است و ماشینآلات به نرخ 10% مستهلک میگردد.
مطلوبست: تهیه حساب پیمان شماره 747 و ترازنامه به تاریخ 29/12/1×
محاسبه سود پیمانهای ناتمام براساس مخارج برآوردی
ازنکات حسابداری پیمانکاری در این روش اگر براساس ماده 30 و 29 پیمان، کارهای جدیدی از سوی کارفرما ارجاع شود و یا تغییراتی در مقادیر کار داده شده بعمل آید. (طبق ماده 30 پیمان کارفرما میتواند 25% مبلغ اولیه پیمان، کار اضافی ارجاع نماید) این موارد به حساب اولیه پیمان اضافه میشود. حال پیمانکار باید برای اتمام این پیمان مخارج برآوردی آن را تعیین نماید تا بتواند سود و زیان پیمان ناتمام را به دست آورد:
مبلغ کارهای جدید + ارزش تغییرات مقادیر کارها + مبلغ اولیه پیمان = مبلغ کل پیمان
مخارج برآوردی برای تکمیل پیمان + مخارج واقعی = کل مخارج برآوردی
کل مخارج برآوردی – مبلغ کل پیمان = سود کل برآوردی پیمان
حال باید این سود را بر حسب درصد پیشرفت پیمان تعدیل نمود که معمولاً با دو روش اندازه گیری میشود:
روش اول: نسبت مخارج واقعی به کل مخارج برآوردی
سود تعدیلشده= سود کل برآوردی پیمان ×
روش دوم: نسبت ارزش کار گواهیشده به مبلغ کل پیمان
سود تعدیل شده= سود کل برآوردی پیمان×
مثال 13-2- شرکت پیمانکاری سمنان مخارج زیر را در ارتباط با مبلغ پیمان 6000000 ریال در تاریخ 31/3/1× انجام داده است:
نکات حسابداری پیمانکاری
مخارج واقعی:
مواد و مصالح 1200000 ریال
دستمزد مستقیم 1640000 ریال
ماشینآلات 200000 ریال
هزینههای غیرمستقیم 86000 ریال
سایر اطلاعات به شرح زیر در دست است:
استهلاک ماشینآلات 10% به روش مستقیم و موجودی مواد و مصالح پایان دوره مبلغ 100000 ریال بوده است. وجوه دریافتی از کارفرما 90% ارزش کار گواهیشده، معادل 3600000 ریال است. کار اضافی و ارجاعی از سوی کارفرما 1500000 ریال میباشد و پیمانکار مخارج تکمیل این پیمان را 3254000 ریال برآورد مینماید.
مطلوبست: محاسبه سود پیمان ناتمام براساس مخارج واقعی به کل مخارج برآوردی و همچنین ارزش کار گواهیشده به مبلغ کل پیمان
7500000=1500000+6000000= مبلغ کل پیمان
6100000=3254000+2846000= کل مخارج براوردی پیمان
1400000=6100000-7500000= سود ظاهری
روش اول: = سود تعدیلشده بر مبنای مخارج واقعی
روش دوم: = سود تعدیلشده بر مبنای ارزش کار گواهیشده
= ارزش کار گواهیشده
صورتهای مالی در شرکتهای پیمانکاری ساختمانی
صورتهای مالی در شرکتهای پیمانکاری شامل:
ازنکات حسابداری پیمانکاری صورت سود وزیان که نشاندهندۀ عملکرد شرکت در یکسال مالی و یا یک دوره مالی است.
شرکت پیمانکاری جاده سازان
صورت سود و زیان
منتهی به 29/12/××
سود و یا (زیان) حاصله از پیمانها | ×××× | ||
کسر میگردد | |||
هزینه های اداری و عمومی | (×××) | ||
سود خالص عملیاتی | ××× | ||
اضافه میشود درآمدهای غیرعملیاتی: | |||
درآمد حاصله از کرایه ماشینآلات | ××× | ||
درآمد حاصله از سایر فعالیتها | ×× | ||
××× | |||
کسر میگردد هزینههای غیرعملیاتی: | |||
مطالبات لاوصول | ××× | ||
هزینه های کارمزد وامها | ××× | ||
(×××) | |||
افزایش یا کاهش | ×× | ||
سود خالص قبل از کسر مالیات | ××× |
شرکت پیمانکاری جاده سازان/ صورت وضعیت مالی
منتهی به 29/12/××
داراییهای جاری: | بدهیهای جاری | ||||
صندوق | ××× | حسابهای پرداختنی | ×××× | ||
بانکها | ××× | اسناد پرداختنی | ××× | ||
حساب جاری کارگاهها | ××× | اسناد پرداختنی | ××× | ||
حسابهای دریافتنی | ××× | هزینه های پرداختنی | ××× | ||
اسناد دریافتنی | ××× | دستمزدهای پرداختنی | ××× | ||
ذخیره م.م | (××) | بیمههای پرداختنی | ××× | ||
کار در جریان ساخت (1) | ××× | مالیاتهای پرداختنی | ××× | ||
موجودی مواد و مصالح | ××× | پیش دریافتها | ××× | ||
پیشپرداخت مالیات | ××× | سپرده دیگران نردما | ×× | ||
پیش پرداخت بیمه | ××× | جمع بدهیهای جاری | ×××× | ||
ملزومات | ×× | بدهیهای بلندمدت | |||
جمع داراییهای جاری | ×××× | اسناد پرداختنی بلندمدت | ××× | ||
داراییهای بلندمدت | وامهای بلندمدت | ××× | |||
سرمایهگذاری بلندمدت در سهام | ××× | دیون رهنی | ×× | ||
اموال، تجهیزات و ساختمان: | جمع بدهیهای بلندمدت | ×××× | |||
اثاثه اداری | ××× | حقوق صاحبان سهام | |||
استهلاک انباشته | (××) | سرمایه- سهام عادی | ××× | ||
××× | اندوخته ها | ××× | |||
وسایط نقلیه | ××× | سود (زیان) انباشته | ××× | ||
استهلاک انباشته | ××× | جمع حقوق صاحبان سهام | ×××× | ||
زمین | ××× | ||||
ساختمان | ××× | ||||
استهلاک انباشته | (××) | ||||
××× | |||||
جمع اموال، تجهیزات و ساختمان | ×××× | ||||
داراییهای محسوس | |||||
سرقفلی | ××× | ||||
حقالامتیاز | ××× | ||||
جمع داراییهای نامحسوس | ×××× | ||||
سایر داراییها | |||||
حسابهای دریافتنی بلندمدت | ××× | ||||
اسناد دریافتنی بلندمدت | ××× | ||||
سپرده حسن انجام کار | ××× | ||||
سایر سپردهها | ××× | ||||
جمع سایر داراییها | ×××× | ||||
مخارج انتقالی به دوره آتی: | |||||
هزینه های تأسیس | ××× | ||||
جمع داراییهای بلندمدت | ×××× | ||||
داراییها | بدهیهای حقوق صاحبان سهام | ||||
حسابهای انتظامی | طرف حساب انتظامی | ||||
ضمانتنامه و وثائق | ضمانتنامه و وثائق |
1) کار در جریان ساخت:
مشابه حالتی که قبلاً در پیمانهای ناتمام نشان داده شد، در ترازنامه خواهد آمد.
نکات حسابداری پیمانکاری
نحوۀ ثبت حسابداری در دفاتر کارفرما
ازنکات حسابداری پیمانکاری مطالعات مقدماتی طرح توسعه مهندسین مشاور صورت میپذیرد که عملیات آن در دفاتر از مرحله مناقصه تا اتمام کار به شرح زیر میباشد:
تمرینات
تمرین 1) پیمان شماره 38 به مبلغ 6000000 ریال بوده که مخارج زیر در ارتباط با آن انجام شده است:
مواد و مصالح 1200000ریال
دستمزد 1644000ریال
ماشینآلات 200000 ریال
هزینه غیرمستقیم 86000 ریال
وجوه دریافتی از کارفرما مبلغ 2400000 ریال بود که معادل 80% کار گواهی شده است. ارزش مواد و مصالح پایان دوره مبلغ 100000 ریال بوده است. استهلاک ماشینآلات را 10% در سال محاسبه نمایید.
مطلوبست: تنظیم حساب پیمان 38 و تهیه حساب سود و زیان در پایان سال 1×13. (جواب: سود 80000ریال)
تمرین 2) ماندههای زیر در تاریخ 31/6/1× از دفاتر پیمانکار استخراج شده است:
مواد و مصالح ارسال شده به کارگاه | 62720ریال | هزینه های مستقیم پرداختشده | 2515 ریال |
دستمزد پرداختشده | 73455ریال | هزینه تأسیس | 5650ریال |
ماشینآلات ارسالشده | 6000ریال | موجودی مواد و مصالح پایان دوره | 1200ریال |
دستمزد پرداختنی | 720 ریال | کار گواهی نشده | 165000ریال |
ارزش کار گواهینشده | 3500 ریال | وجوه دریافتی از کارفرما | 141075 ریال |
بهای اولیه پیمان مبلغ 245000 ریال است. استهلاک ماشین آلات 25% میباشد.
مطلوبست: تهیه حساب پیمان و حساب سود و زیان و ترازنامه به تاریخ 29/12/1×.
(جواب: سود انتقالیافته به حساب سود و زیان 13075 ریال)
تمرین 3) شرکت ساختمانی راه بر ساختمان پلی را اجرا مینماید. ارزش این قرارداد 75000000 ریال بوده که 20% از مبلغ کار گواهیشده توسط دستگاه نظارت نزد کارفرما باقی میماند. اطلاعات زیر دربارۀ این پیمان موجود است:
نکات حسابداری پیمانکاری
مواد و مصالح مستقیم ارسالشده به کارگاه | 19200000ریال |
مواد و مصالح ارسال شده از انبار | 4972000ریال |
کرایه ماشین آلات- نگهداری ماشینآلات | 726000ریال |
هزینه های مستقیم | 1380000 ریال |
سربار تسهیم شده به پیمان | 2226000 ریال |
موجودی مواد و مصالح پایان دوره | 738000 ریال |
دستمزد پرداختنی | 96000 ریال |
دستمزد مستقیم | 24300000ریال |
کار گواهی نشده | 990000ریال |
کار گواهی شده | 66000000ریال |
وجوه دریافتی از کارفرما | 52800000 ریال |
مواد از بین رفته | 100000 ریال |
مطلوبست: الف) حساب پیمان
ب) حساب کارفرما
ج) نشان دادن این حساب در ترازنامه
تمرین 4) یک پیمانکار ساختمانی یک قرارداد ساختمان را در آغاز سال 1/1/1× برای اجرا به عهده گرفت. بهای پیمان 4000000 ریال میباشد. مخارج در ارتباط با پیمان در سال 1× چنین است:
مواد و مصالح مستقیم خریداریشده | 200000ریال | ماشینآلات | 400000ریال |
مواد و مصالح مستقیم ارسالشده از انبار | 500000ریال | هزینههای غیرمستقیم | 100000ریال |
دستمزد مستقیم | 150000ریال |
مطوبست: تهیه حساب پیمان در سال مزبور و همچنین محاسبه مبلغ کار در جریان ساخت هر کدام از این موارد را در ترازنامه پیمانکار نشان دهید.
ارزش ماشینآلات در پایان دوره | 300000ریال | مواد و مصالح برگشتی به انبار | 10000 ریال |
موجودی مواد و مصالح پای کار در پایان دوره | 50000 ریال | کار گواهیشده | 750000ریال |
وجوه دریافتی از کارفرما | 700000ریال | ارزش کار گواهینشده | 40000 ریال |
(جواب: مخارج خالص 540000 ریال)
تمرین 5) اطلاعات زیر در ارتباط با پیمان شماره 20 که در اول فروردینماه شروع شده است، وجود دارد:
بهای پیمان | 500000ریال | سربار | 8240ریال |
ماشینآلات | 30000ریال | مواد برگشتی به انبار | 1600 ریال |
مواد و مصالح | 170600 ریال | موجودی مواد و مصالح پایان دوره | 3700 ریال |
دستمزد | 148750 ریال | ماشینآلات در پایان دوره | 22000 ریال |
هزینههای مستقیم | 6330 ریال | ارزش کار گواهیشده | 390000ریال |
دستمزد معوق | 5380 | وجوه دریافتی از کارفرما | 351000 ریال |
کار گواهینشده | 9000 ریال |
مطلوبست: تهیه حساب پیمان، حساب سود و زیان، کار در جریان ساخت، نشاندادن پیمان در ترازنامه
(جواب: کار در جراین ساخت 452000 ریال)
تمرین 6) یک شرکت ساختمانی، قرارداد بزرگی را امضا مینماید. این شرکت حسابهای جداگانهای برای هر پیمان نگهداری میکند. مخارج زیر در ارتباط با این پیمان انجام گرفته است.
ماشین آلات اضافی خریداری شده | 3610 ریال |
دستمزد مستقیم | 73634 ریال |
هزینه های مستیقم | 2026 ریال |
هزینه های تأسیس | 8720 ریال |
مبلغ پیمان 300000 ریال است. وجوه دریافتی از کارفرما پس از کسر 20% مبلغ 120800 ریال است. ارزش موجودی مواد و مصالح در کارگاه 9858 ریال است. مبلغ بستانکار شده به حساب پیمان نسبت به ماشینآلات 1130 ریال میباشد.
نکات حسابداری پیمانکاری
مطلوبست: تهیه حساب سود و زیان پیمان.
(جواب: سود 6500 ریال)
تمرین 7: اطلاعات زیر را در ارتباط با پیمان شماره 51 در تاریخ 29/12/1× از دفاتر پیمانکار استخراج شده است:
مواد و مصالح ارسالی مستقیم | 35000 ریال | هزینه تأسیس | 8000 ریال |
مواد و مصالح ارسالی انبار | 7000 ریال | ماشینآلات | 34200 ریال |
دستمزد | 18000 ریال | فروش اسقاطی | 1820 ریال |
هزینههای مستقیم | 7000 ریال |
سایر اطلاعات به شرح زیر در دست است:
دستمزد و هزینههای مستقیم معوق به ترتیب 900 ریال و 1200 ریال میباشد.
ارزش کار گواهینشده شامل مواد مبلغ 2600 ریال، دستمزد 1000 ریال و هزینهها 1500 ریال میباشد.
ماشینآلاتی به ارزش 2000 ریال به مبلغ 3000 ریال فروخته شد و مبلغ 3000 ریال مواد در آتشسوزی از بین رفت.
ماشینآلاتی به ارزش 5000 ریال به مبلغ 3000 ریال فروخته شد و موادی که ارزش آن 5000 ریال بود به مبلغ 6000 ریال فروخته شد.
استهلاک ماشینآلات در پایان سال 1× مبلغ 10000 ریال بود.
ارزش موجودی مواد و مصالح در کارگاه 5000 ریال است.
وجوه دریافتی از کارفرما مبلغ 60000 ریال بود که معادل 80% کار گواهی شده است.
مبلغ پیمان 100000 ریال بوده است.
مطلوبست: ازنکات حسابداری پیمانکاری تنظیم حساب پیمان و کار در جریان ساخت و تهیه ترازنامه.
(جواب: کار در جریان ساخت 16450 ریال)
مسائل:
مسئله 1: اطلاعات زیر در ارتباط با پیمان شماره 21 از دفاتر پیمانکار استخراج شده است:
مواد و مصالح | 420000 ریال |
موجودی مواد و مصالح پایان دوره | 20000 ریال |
دستمزد | 300000 ریال |
وجوه دریافتی از کارفرما | 1200000 ریال که معادل 75% کار گواهی شده است. |
هزینه های مستقیم | 250000 ریال |
ارزش کار گواهینشده | 150000 ریال |
بهای اولیه پیمان | 3000000 ریال |
مطلوبست: ازنکات حسابداری پیمانکاری محاسبه سود و زیان پیمان شماره 21.
مسئله 2: مخارج زیر در ارتباط با پیمان شماره 45 از دفاتر کل شرکت پیمانکاری طاقساز استخراج شده است:
مواد و مصالح | 600000ریال | دستمزد مستقیم | 820000 ریال |
ماشینآلات | 100000 ریال | هزینه تأسیس | 43000 ریال |
این قرارداد در اول فروردینماه منعقد گردیده و مبلغ اولیه آن 3000000 ریال میباشد. وجوه دریافتی از کارفرما مبلغ 120000 ریال میباشد که نشاندهنده 80% کار گواهی شده است، و 20% تا تکمیل کار باقی میماند. ارزش موجودی مواد و مصالح پایان دوره 20000 ریال و ارزش کار تمامشده ولی تأییدنشده تا تاریخ 29/12/1×، 30000 ریال میباشد.
مطلوبست: تهیه حساب پیمان با فرض اینکه استهلاک ماشینآلات 10% در سال باشد. تهیه حساب سود و زیان پیمان شرکت و رقمی که باید به حساب سود شرکت منظور گردد. (جواب: مبلغ 40000 ریال)
مسئله3: شرکت پیمانکاری الف چندین پیمان بزرگ را اجرا میکند و از این رو لازم است برای هر پیمان حساب جداگانهای تهیه شود. در مورد حساب پیمان شماره 51 مخارج زیر انجام پذیرفته شده است:
نکات حسابداری پیمانکاری
مواد و مصالح خریداریشده که مستقیماً به حساب پیمان منظور شده است | 900000 ریال |
مواد و مصالح ارسال شده از انبار | 250000 ریال |
ماشینآلات خریداری شده | 800000 ریال |
دستمزد مستقیم | 1220000 ریال |
هزینه های مستقیم | 120000 ریال |
هزینه های شرکت در مناقصه | 270000 ریال |
بهای اولیه پیمان مبلغ 7500000 ریال و مبلغ 2900000 ریال وجوه دریافتی از کارفرماست که معادل کار گواهی شده است که 20% آن به عنوان سپرده نگهداری شده است. موجودی مواد و مصالح مصرفنشده در پایان دوره مبلغ 75000 ریال و ارزش ماشینآلات در پایان دوره پیمان 80000 ریال بوده است.
مطلوبست: تهیه حساب پیمان و سودی که تا آن تاریخ حاصل شده است و سودی که به حساب شرکت منظور میشود. (جواب: 458666 ریال به حساب شرکت)
مسئله 4: از اطلاعات زیر حساب پیمان و سود آن را به دست آورید:
شرایط پیمان عبارتست از 200 ریال برای هر متر مربع سطح کف ساخته شده است که به وسیله دستگاه نظارت تأیید شده باشد.
نکات حسابداری پیمانکاری
مواد
موجودی مواد و مصالح ساختمانی در آغاز پیمان مبلغ 100000 ریال و مواد خریداری شده در خلال کار پیمان عبارتست از:
الف) سیمان شامل 9000 کیسه به ارزش هر کیسه 100 ریال
ب) آجر 100000 عدد به ارزش 1000 ریال در هر 1000 عدد
ج) شن 10000 متر مکعب به ارزش 200 ریال در هر متر مکعب
د) چوب و الوار 900 متر مکعب به ارزش 200 ریال در هر متر مکعب
ارزش مواد و مصالح پایان دوره مبلغ 200000 ریال است.
و ارزش کار تمام شده ولی تأیید نشده تا تاریخ 29/12/1×، 30000 ریال میباشد.
مطلوبست: تهیه حساب پیمان با فرض اینکه استهلاک ماشینآلات 10% در سال باشد. تهیه حساب سود و زیان پیمان شرکت و رقمی که باید به حساب سود شرکت منظور گردد، (جواب: مبلغ 40000 ریال)
مسئله 3: شرکت پیمانکاری الف چندین پیمان بزرگ را اجرا میکند و از این رو لازم است برای هر پیمان حساب جداگانهای تهیه شود. در مورد حساب پیمان شماره 51 مخارج زیر انجام پذیرفته شده است:
نکات حسابداری پیمانکاری
مواد مصالح خریداریشده که مستقیماً به حساب پیمان منظور شده است 900000ریال
مواد و مصالح ارسالشده از انبار 250000ریال
ماشینآلات خریداری شده 800000 ریال
دستمزد مستقیم 1220000ریال
هزینههای مستقیم 120000ریال
هزینههای شرکت در مناقصه 270000ریال
بهای اولیه پیمان مبلغ 7500000 ریال و مبلغ 2900000 ریال وجوه دریافتی از کارفرماست که معادل کار گواهیشده است که 20% آن به عنوان سپرده نگهداری شده است موجودی مواد و مصالح مصرفنشده در پایان دوره مبلغ 75000 ریال و ارزش ماشینآلات در پایان دوره پیمان 80000 ریال بوده است.
مطلوبست: ازنکات حسابداری پیمانکاری تهیه حساب پیمان و سودی که تا آن تاریخ حاصل شده است و سودی که به حساب شرکت منظور میشود.
(جواب: 458666 ریال به حساب شرکت)
مسئله 4: از اطلاعات زیر حساب پیمان و سود آن را به دست آورید:
شرایط پیمان عبارتست از 200 ریال برای هر متر مربع سطح کف ساخته شده است که به وسیله دستگاه نظارت تأیید شده باشد.
نکات حسابداری پیمانکاری
مواد
موجودی مواد و مصالح ساختمانی در آغاز پیمان مبلغ 100000 ریال و مواد خریداریشده در خلال کار پیمان عبارتست از:
الف) سیمان شامل 9000 کیسه به ارزش هر کیسه 100 ریال
ب) آجر 100000 عدد به ارزش 1000 ریال در هر 1000 عدد
ج) شن 10000 متر مکعب به ارزش 200 ریال در هر متر مکعب
د) چوب و الوار 900 متر مکعب به ارزش 200 ریال در هر متر مکعب
ارزش مواد و مصالح پایان دوره مبلغ 200000 ریال است.
کارگر: دستمزد مستقیم
100 نفر به ارزش 70 ریال در روز برای 40 روز
500 نفر کارگر ساده به ارزش 20 ریال در روز برای 40 روز
ماشین آلات و ابزار
دو دستگاه مخلوط کننده سیمان هر کدام به ارزش 100000 ریال خریداری شد که ارزش باقیمانده آنها پس از تکمیل این پیمان هر کدام 35000 ریال بود.
نکات حسابداری پیمانکاری
سرپرستی
از 4 نفر مهندس که در هر ماه هر کدام 5000 ریال دریافت میکند. 50% برای 2 ماه بر این پیمان نظارت داشتند. از 100 نفر سرکارگر که در هر ماه هر کدام 2500 ریال دریافت میکنند 50% برای 4 ماه بر این پیمانکار نمودند.
سربار مدیریت
20% از هزینههای دفتری برای دوره این پیمان به آن سرشکن میگردد. هزینههای دفتری 50000 ریال میباشد.
مقدار کار انجامشده
15000 متر مربع از سطح کف توسط دستگاه نظارت تأیید و گواهی شده است.
(جواب: سود 907000 ریال)
مسئله 5: شرکت پیمانکاری دادگستر پیمانی را برای اجرای ساخت به مبلغ 10000000ریال از مؤسسه دولتی الف قبول نمود. در خلال سال مخارج زیر انجام گرفت.
مواد و مصالح | 1200000 ریال | ماشینآلات | 300000 ریال |
دستمزد مستقیم | 1500000 ریال | سایر هزینهها | 900000 ریال |
در پایان سال ماشینآلات و مواد و مصالح موجود به ترتیب برابر 200000 ریال و 50000 ریال بود. کار گواهیشده طی سال کلاً 4000000 ریال بود. ارزش کار گواهینشده در پایان سال 150000 ریال بوده است. کارفرما 90% از کار گواهی شده را پرداخت مینماید.
مطلوبست: تهیه حساب پیمان، تهیه صورت سود و زیان و تعیین مبلغ سودی که باید به حساب صورت سود و زیان شرکت انتقال یابد.
نکات حسابداری پیمانکاری
(جواب: 150000 ریال سود)
مسئله 6: اطلاعات زیر در ارتباط با پیمان شماره 89 در شرکت پیمانکاری راهساز وجود دارد.
مواد و مصالح ارسالشده به انبار کارگاه | 85349 ریال | ارزش کار گواهیشده | 4500 ریال |
دستمزد پرداختشده در کارگاه | 74375ریال | موجودی مواد و مصالح پایان دوره | 1883 ریال |
ماشینآلات نصبشده در کارگاه | 15000 ریال | دستمزد پرداختنی در پایان دوره | 2400 ریال |
مخارج مستقیم | 3167 ریال | هزینههای مستقیم پرداختنی | 240 ریال |
هزینه تأسیس | 4126 ریال | ارزش ماشینآلات در پایان دوره | 11000 ریال |
مواد برگشتی به انبار | 549 ریال | ارزش پیمان | 250000 ریال |
کار گواهیشده | 195000 ریال | ||
وجوه دریافتی از کارفرما | 180000ریال |
مطلوبست: تهیه حساب پیمان، صورت سود و زیان، حساب کارفرما و نشاندادن ترازنامه (جواب: سود انتقال یافته به شرکت 17400 ریال)
مسئله 7: دو قرارداد (پیمان) در تاریخهای فروردینماه و مهرماه منعقد گردیده است. درباره آنها اطلاعات زیر در تاریخ 29/12/1× در دست است:
پیمان 1 | پیمان 2 | |
مبلغ پیمان | 4000000 | 2700000 |
مخارج: | ||
مواد و مصالح | 720000 | 580000 |
دستمزد پرداختشده | 1100000 | 1120000 |
هزینههای کلی و عمومی | 40000 | 28000 |
ماشین آلات نصبشده | 200000 | 160000 |
موجودی مواد و مصالح پایان دوره | 40000 | 40000 |
دستمزد پرداختنی | 40000 | 40000 |
کار گواهی شده | 2000000 | 1600000 |
وجوه دریافتی از کارفرما | 1500000 | 1200000 |
ارزش کار گواهینشده | 60000 | 80000 |
استهلاک ماشین آلات 10% در سال میباشد.
مطلوبست: تهیه حساب پیمان، صورت سود و زیان و محاسبه مبلغ سودی که به حساب شرکت منظور میشود.
(جواب: زیان پیمان ب 60000، سود پیمان الف 90000)
مسئله 8: مؤسسه دولتی الف در نظر دارد پروژه ساختمانی خود را به ارزش 160000000 ریال به مرحله اجرا درآورد. طرح مقدماتی این پروژه شامل مطالعات مقدماتی، تهیه نقشه و مشخصات اجرایی آن به مبلغ 5000000 ریال پس از مناقصه به مهندسین مشاور کاف واگذار گردید.
مهندسین مشاور کاف برای شرکت در مناقصه 250000 ریال ضمانتنامه به مؤسسه دولتی الف سپرد. مهندسین مشاور کاف پس از برنده شدن سه صورت وضعیت در سه مرحله به ترتیب به مبالغ 1500000 ریال 3500000 ریال و 5000000 ریال به مؤسسه دولتی الف ارسال نمود که کارفرما پس از کسور قانونی، خالص آنها را به مهندسین مشاور کاف پرداخت نمود. کارفرما مبلغ 200000 ریال بابت تکثیر اسناد پرداخت نموده است.
مؤسسه دولتی الف کار ساختمانی را به مناقصه گذاشت. پیمانکار طاقساز مبلغ 50000 ریال بابت خرید نقشههای مناقصه به کارفرما پرداخت نمود.
مؤسسه دولتی الف اخذ ضمانتنامه را از پیمانکاران براساس تصویبنامه هیأت وزیران مورخ 22/6/71 انجام میدهد.
تا 10000000 ریال 5%
نسبت به مازاد 10000000 ریال تا 1000000000 ریال برابر 5 در هزارم
پیمانکار طاق ساز مبلغ 4000 ریال بابت کارمزد بانکی ضمانتنامه پرداخت نمود.
طاق ساز در مناقصه مؤسسه دولتی الف برنده شد و قرارداد با این شرکت منعقد گردید. مبلغ قرارداد 180000000 ریال میباشد.
طاق ساز ضمانتنامه انجام تعهدات را به کارفرما سپرد و شماره پیمان را 55 تعیین کرد.
شرکت طاقساز تقاضای پیشدریافت نمود و مقرر شد به ترتیب زیر مبالغی به او پرداخت گردد: قسط اول هنگام تحویل زمین 8% قسط دوم 6.5% قسط سوم 5.5% در تمام موارد ضمانتنامه ها تهیه و تحویل شده و وجوه آن دریافت گردیده است. کارمزد صدور ضمانتنامهها در هر مورد 2500 ریال میباشد.
شرکت طاقساز مبلغ 40000000 ریال تنخواهگردان به کارگاه 55 ارسال نمود.
نکات حسابداری پیمانکاری
کارگاه یک حساب جاری در بانک ملت به شماره 825 افتتاح نمود و وجود تنخواه گردان دریافتی را به آن حساب واریز نمود.
– دستمزد مستقیم پرداختشده توسط کارگاه 55 به کارگران 16200000 ریال میباشد. کارگران تابع قانون کار بوده و مالیات دستمزد کارگران 12% قرض شود.
مخارج جاری کارگاه مبلغ 9000000 ریال بوده است.
استهلاک ماشین آلات به کار گرفته شده در کارگاه 55 مبلغ 5000000 ریال است.
دریافتیهای کارگاه 55 بابت فروش مواد و ماشینآلات اسقاطی مبلغ 1000000 ریال میباشد.
– تعمیرات اساسی انجام شده برای ماشینآلات در کارگاه مبلغ 6000000 ریال میباشد.
– کلیه اسناد برای ثبت در حساب پیمان به دفتر مرکزی ارسال شد و دفتر مرکزی تنخواهگردان را صفر نمود.
– شرکت سه صورت وضعیت به مبالغ 60000000 ریال، 110000000 ریال و 180000000 ریال برای کارفرما ارسال نمود. کارفرما پس از تأیید دستگاه نظارت و کسر کسور قانونی، خالص آن را به پیمانکار پرداخت نمود.
– مخارج دفتر مرکزی در ارتباط با این یمان به شرح زیر بوده است.
ارسال مواد و مصالح به انبار کارگاه 55000000 ریال
مخارج انجامشده برای پیمان 55 15000000 ریال
ارسال مواد و مصالح از کارگاه 65 به کارگاه 55 10000000 ریال
موجودی مواد و مصالح پایان دوره 600000 ریال است.
از هر صورت وضعیت برای واریز اقساط پیشپرداخت 22.5% کسر میگردد.
سپرده نقدی ضمانتنامههای مورد نیاز 10% میباشد.
- نکات حسابداری پیمانکاری
مطلوبست: 1. ثبت عملیات در دفاتر مهندس مشاور
ثبت عملیات در دفاتر پیمانکار
ثبت عملیات در دفتر کارفرما
نشاندادن حساب پیمان و سود و زیان پیمان
مسئله 9: ازنکات حسابداری پیمانکاری اطلاعات زیر در ارتباط با پیمان شماره 79 از دفاتر شرکت ایران سازه استخراج شده است:
مواد و مصالح ارسال شده از انبار مرکزی به کارگاه 79 | 4000000 ریال |
مواد و مصالح خریداریشده برای کارگاه 79 | 6000000 ریال |
مواد و مصالح ارسالشده از کارگاه 79 به کارگاه 82 | 600000 ریال |
دستمزد پرداخت شده کارگران کارگاه | 4000000 ریال |
پرداخت حقوق کارمندان و سرپرستان کارگاه | 1000000 ریال |
پرداخت کرایه ماشینآلات و تجهیزات | 600000 ریال |
فروش مواد و مصالح غیرقابل مصرف | 100000 ریال |
هزینه شرکت در مناقصه و کارمزدهای بانکی | 400000 ریال |
صورت وضعیت شماره 1 مبلغ 20000000 ریال
صورت وضعیت شماره 2 مبلغ 35000000 ریال
سایر اطلاعات به شرح زیر در دست است:
الف) بهای تمام ماشین آلات و ابزار کار ارسال شده به کارگاه 79 در آغاز سال 4000000 ریال بوده است. استهلاک این ماشینآلات 20% در سال میباشد.
ب) موجودی مواد و مصالح در تاریخ 29/12/3× در انبار کارگاه مبلغ 200000 ریال و در پای کار معادل 100000 ریال بوده است.
ج) هزینههای غیرمستقیم معادل 10% دستمزد مستقیم است.
د) کار گواهی نشده و دستمزد پرداختنی به ترتیب 200000 ریال و 300000 ریال است.
هـ) کسور قانونی از صورت وضعیتها کسر میگردد.
و) پیشدریافت از بابت این پیمان 10000000 ریال است.
مطلوبست: تهیه سود و زیان پیمان با این فرض که از هر صورت وضعیت مبلغ 4000000 ریال کسر میگردد.
مسئله 10: اطلاعات زیر درمورد دو پیمان شرکت خانهسازان که از روش درصد پیشرفت کار استفاده میکند در دست است:
پیمان 8 | پیمان 9 | |
مبلغ اولیه پیما ن | 50000 | 70000 |
هزینههای قطعی شده تا پایان سال 74 | 30000 | 25000 |
ارزش کار گواهیشده | 45000 | 30000 |
کار گواهینشده | 500 | 1000 |
دستمزد پرداختنی | 1000 | 500 |
هزینه های مستقیم پرداختنی | 400 | 200 |
مبلغ کار اضافی جدید | – | 5000 |
مخارج برآوردی برای تکمیل پیمان | – | 6000 |
مطلوبست: افشاء نمودن عملیات فوق در صورتهای مالی شرکت خانهسازان (سود و زیان، ترازنامه) با فرض اینکه کارفرما فقط 10% به عنوان سپرده حسن انجام کار از هر صورت وضعیت نزد خود نگهداری کند.
مسئله 11: شرکت سهامی مرند که به امر پیمانکاری میپردازد، حسابهای خود را در پایان هر دوره مالی تهیه میکند. طی دو سال 3× و 4× شرکت به سه پیمان الف، ب و ج به شرح زیر منعقد مینماید:
الف | ب | ج | |
بهای اولیه | 50000 | 80000 | 40000 |
کار گواهی شده در 3× | 20000 | 40000 | – |
کار گواهیشده در 4× | 30000 | 40000 | 30000 |
هزینه های انجام شده هر یک از پیمانها به شرح زیر میباشد:
مواد | دستمزد | سربار | |||||||
الف | ب | ج | الف | ب | ج | الف | ب | ج | |
سال 3× | 5000 | 8000 | – | 6000 | 8000 | – | 3000 | 2000 | – |
سال 4× | 6000 | 7000 | 11000 | 7000 | 14000 | 7750 | 3500 | 7000 | 3750 |
روش حسابداری شرکت در مورد هر سه پیمان روش درصد پیشرفت کار است. از منابع دریافتی از کارفرما در هر دوره مالی 10% سپرده حسن انجام کار کسر میگردد.
دستمزد پرداختی هر سه پیمان در هر دوره مالی | موجودی مواد و مصالح پای کار در هر دوره مالی در سه پیمان | |||||
الف | ب | ج | الف | ب | ج | |
سال 3× | 500 | 300 | – | 400 | 600 | – |
سال 4× | – | – | 100 | 50 | 100 | 400 |
مطلوبست نحوۀ نشاندادن سود پیمانهای فوقالذکر در هر دوره مالی و نشاندان آن در صورت وضعیت مالی پایان دوره سال 4×.
-شرکت حسابداری –مشاور مالیاتی –مشاور مالی –وکیل مالیاتی
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
نکات حسابداری پیمانکاری
