صورت‌های مالی واحدهای غیرانتفاعی

موارد استفاده و هدف‌ها

صورت‌های مالی واحدهای غیرانتفاعی

ویژگی‌های که واحدهای غیرانتفاعی را از واحدهای انتفاعی متمایز می‌کند به شرح زیر است:

1. دریافت منابع با مبالغی معتنابه از اشخاصی که انتظار ندارند اصل یا فرع متناسب با منابع انتقالی را دریافت کنند.

2. مقاصد عملیاتی که فراهم کردن کالاها یا خدمات را با لحاظ کردن سود یا مشابه سود در برنمی‌گیرد.

3. نبود حقوق مالکیت تعریف شده‌ای که بتوان آن را به فروش رسانید، انتقال داد، بازپرداخت کرد، یا حقوقی را برای توزیع منابع در صورت انحلال سازمان برای اشخاص معینی ملحوظ نمود.

ویژگی‌ها و وجوه تمایز مذکور در بالا، موجب می‌شود که دیدگاه‌ها و هدف‌های صورت‌های مالی اساسی تهیه شده توسط واحدهای غیرانتفاعی مالی واحدهای انتفاعی تفاوت داشته باشد. هدف‌های گزارشگری مالی واحدهای غیرانتفاعی به تناسب علایق تأمین کنندگان منابع آن واحدها که شامل موارد زیر است شکل می‌گیرد:

• کیفیت خدمات ارائه شده توسط واحد غیرانتفاعی،

• کارآیی و اثربخشی در ارائه خدمات،

• توان استمرار ارائه خدمات مورد نظر توسط واحدهای غیرانتفاعی.

بنابراین، در گزارشگری مالی واحدهای غیرانتفاعی، کانون توجه، تأمین کنندگان منابع به ویژه اشخاصی هستند که قادر به تشخیص و تبین مشروح اطلاعات مورد نیاز نمی‌باشند. براساس استانداردهای حسابداری[1]،  هدف‌های کلی گزارشگری مالی واحدهای غیرانتفاعی را می‌توان به شرح زیر خلاصه کرد:

1. ارائه اطلاعاتی که برای تأمین کنندگان منابع (فعلی و آتی) و سایر استفاده کنندگان، در تصمیم‌گیری‌های منطقی برای تخصیص منابع به این گونه واحدهای غیرانتفاعی مفید و مثمر ثمر باشد.

2. ارائه اطلاعات که به تأمین کنندگان منابع (فعلی و آتی) در ارزیابی خدمات ارائه شده توسط واحد غیرانتفاعی و چگونگی استمرار این خدمات کمک کند.

3. ارائه اطلاعاتی که برای تأمین کنندگان منابع (فعلی و آتی) و سایر استفاده کنندگان، برای ارزیابی نحوه ایفای وظایف مباشرت مدیران واحدهای غیرانتفاعی و سایر جنبه‌های عملکرد آنان مفید باشد.

هدف‌های مشخصی که برای گزارشگری مالی واحدهای غیرانتفاعی به منظور دستیابی به هدف‌های کلی مشروح بالا می‌توان برشمرد به شرح زیر است:‌

1. ارائه اطلاعات درباره منابع اقتصادی، تعهدات و منابع خالص واحد غیرانتفاعی.

2. ارائه اطلاعات در باره عملکرد واحد غیرانتفاعی از طریق خالص تغییرات در منابع و کوشش هایی که در ارائه خدمات و دستاوردهای واحد غیرانتفاعی در یک دوره معین به عمل آمده است.

3. ارائه اطلاعات درباره چگونگی دریافت و مصرف وجوه نقد یا سایر منابع نزدیک به وجه نقد، استقراض و بازپرداخت بدهی‌ها و سایر عواملی که بر نقدینگی واحد غیرانتفاعی تأثیر می‌کند.

4. ارائه تحلیل و تفسیر مدیریت به نحوی که به استفاده کنندگان در درک اطلاعات مالی ارائه شده کمک کند.

این هدف‌ها بر تأمین اطلاعات مفید برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی در باره واحدهای غیرانتفاعی تأکید می‌کند. این اطلاعات می‌تواند برای ارزیابی دستاوردهای واحد غیرانتفاعی و عملکرد مدیریت آن مفید واقع شود. از این دیدگاه، اطلاعات مفید باید ماردی چون منابع اقتصادی و تعهدات واحد غیرانتفاعی، ماهیت، منشاء، مبالغ و امثالهم و همچنین جریان‌های ورود و خروج منابع را نیز در بربگیرد.

همانند واحدهای انتفاعی، دستیابی به هدف‌های گزارشگری مالی واحدهای غیرانتفاعی نیز از طریق فرآیند تدوین استانداردهای مربوط امکان‌پذیر می‌شود

[1]. SFAC NO.4 پاراگراف‌های 55-35