خلاصه تبدیل صورتهای مالی ارزی
در این فصل، تبدیل صورت‌های مالی شرکت فرعی خارجی به پول گزارشگری که معمولاً پول رایج کشور شرکت سرمایه‌گذار است مورد بحث قرار گرفت. قرآیند این تبدیل، اولین گام در جهت تهیه صورت‌های مالی تلفیقی توسط شرکت اصلی و همچنین، نگهداری حساب سرمایه‌گذاری آن در شرکت‌های فرعی خارجی به روش ارزش ویژه محسوب می‌شود. براساس استانداردهای حسابداری این فرآیند تحت عنوان رویکرد پول عملیاتی مورد اشاره قرار می‌گیرد.
پول عملیاتی یک واحد انتفاعی غالباً پولی است که در کشور محل عملیات آن رواج دارد و پرداخت‌ها و دریافت‌های آن واحد بر مبنای آن انجام می‌پذیرد. اما در برخی موارد امکان دارد پول عملیاتی شرکت فرعی خارجی همان پول گزارشگری شرکت اصلی باشد در حالی که سوابق و رویدادهای مالی برحسب پول محلی ثبت می‌گردد. هدف‌های تبدیل صورت‌های مالی شرکت فرعی خارجی از پول عملیاتی آن، به پول گزارشگری شرکت اصلی به شرح زیر است:
1. ارائه اطلاعاتی که کلاً با آثار اقتصادی مورد انتظار از تغییر نرخ ارز بر گردن وجوه نقد و حقوق صاحبان سهام سازگار باشد و
2. انعکاس نتایج مالی و ارتباطات شرکت‌های وابسته، اندازه‌گیری شده بر حسب پول عملیاتی، در صورت‌های مالی تلفیقی و همچنین در روش ارزش ویژه طبق اصول پذیرفته شده حسابداری کشور متبوع شرکت اصلی.
تبدیل صورت‌های مالی شرکت فرعی خارجی معمولاً در دو وضعیت ضرورت می‌یابد. اول این که پول عملیاتی و پول محلی شرکت فرعی خارجی یکسان باشد و رویدادهای مالی بر حسب پول محلی ثبت شود. در این قبیل موارد، تبدیل براساس روش نرخ جاری انجام می‌گیرد. در این روش، صورت‌های مالی شرکت فرعی خارجی به نحوی به پول شرکت اصلی تبدیل می‌شود که نتایج اقتصادی و ارتباطات موجود در این صورت‌های مبتنی بر پول عملیاتی حفظ گردد. به بیان دیگر، تمامی دارایی‌ها و بدهی‌ها، بر مبنای نرخ جاری تبدیل در تاریخ ترازنامه تبدیل می‌شوند. دوم این که پول عملیاتی شرکت فرعی خارجی و پول گزارشگری یکسان باشد اما رویدادهای مالی برحسب پول محلی ثبت گردد. این وضعیت در مواردی به وجود می‌آید که واحد انتفاعی خارجی بدواً جزء لاینفک شرکت اصلی و ادامه عملیات آن محسوب شود. در این قبیل موارد، تبدیل براساس روش موقتی (اندازه گیری مجدد) انجام می‌گیرد. هدف از اندازه‌گیری مجدد در روش موقتی این است که همان ارزش‌های صورت‌های مالی که در صورت ثبت رویدادهای مالی بر حسب پول عملیاتی ایجاد می‌شد، مجدداً بدست آید. بنابراین، در این روش هم آهنگی با اصول پذیرفته شده حسابداری حفظ می‌شود. در روش موقتی، تنها دارایی‌های پولی و بدهی‌های پولی، بر مبنای نرخ جاری تبدیل در تاریخ ترازنامه تبدیل می‌گردند. تمامی اقلام دیگر با استفاده از نرخ‌های تاریخی تبدیل، اندازه‌گیری مجدد می‌شوند.
در هر دو روش نرخ جاری و موقتی، سود و زیان ناشی از تبدیل ایجاد می‌گردد. این سود و زیان‌ها تنها به دارایی‌ها و بدهی‌هایی مربوط است که در تاریخ ترازنامه براساس نرخ جاری تبدیل می‌شوند. سود و زیان‌هایی که در روش نرخ جاری ایجاد می‌گردد معمولاً سود و زیان تبدیل یا تسعیر نامیده می‌شود. این سود و زیان‌ها در محاسبه سود خالص منظور نمی‌گردد و در حسابی تحت عنوان تعدیل انباشته تسعیر پول خارجی در بخش حقوق صاحبان سهام انعکاس می‌یابد. زیرا، براساس استانداردهای حسابداری، این سود و زیان‌ها مستقیماً به گردش وجوه نقد عملیاتی شرکت فرعی خارجی مربوط نیست. سود و زیان‌هایی که در روش موقتی ایجاد می‌گردد معمولاً «سود و زیان اندازه‌گیری مجدد» نامیده می‌شود. این سود و زیان‌ها در صورت سود و زیان شناسایی می‌گردد. دلیل این امر این است که شرکت فرعی خارجی، در معاملاتی که برحسب پولی به غیر از پول عملیاتی ثبت کرده با مخاطره مبادله ارزی مواجه است و سود و زیان ناشی از آن برگردش وجوه نقد عملیاتی آن تأثیر می‌گذارد