صورتهای مالی ترکیبی
اگر چه صورتهای مالی جداگانه شعب و دفتر مرکزی اطلاعات مفیدی را درباره عملیات هر بخش افشا میکند اما، اطلاعات تحلیلی با اهمیت را درباره کل واحد انتفاعی ارائه نمینماید. برای مثال، منظور کردن یک رقم یگانه برای سود خالص شعبه، در صورتهای مالی دفتر مرکزی، از لحاظ استفاده کنندگان از اطلاعات مالی کافی نیست. افشای اطلاعات درباره جمع درآمد فروش، بهای تمام شده کالای فروش رفته و هزینههای عملیاتی کل واحد انتفاعی با معنیتر و مفیدتر از اطلاعات مربوط به شعب جداگانه و یا دفتر مرکزی است.
صورتهای مالی ترکیبی دفتر مرکزی و شعب مربوط، برای انعکاش آثار رویدادهای مالی و مبادلات کل واحد انتفاعی، از دیدگاه استفاده کنندگان برون سازمانی ضروری است. بنابراین، آثار مبادلات بین دفتر مرکزی و شعب (یا بین شعب) از لحاظ پرهیز از احتساب تکراری باید حذف شود. در صورتهای مالی ترکیبی، از اصل جایگزینی یعنی قرار دادن داراییها، بدهیها و حسابهای عملیاتی شعبه به جای حساب جاری شعبه استفاده میشود. این عمل، در کاربرگ ترکیبی از طریق حذف حساب جاری شعبه در مقابل حساب جاری دفتر مرکزی انجام میپذیرد. در مواردی که شواهدی دال بر مبادلات درون سازمانی وجود داشته باشد، لازم است آثار این مبادلات نیز حذف گردد. ثبتهای حذفی، تنها در کاربرگ ترکیبی انعکاس مییابد و در دفاتر مرکزی یا شعب ثبت نمیشود.
یک نمونه کاربرگ ترکیبی در جدول (2-11) ارائه شده است. مبنای کاربرگ، اطلاعات تراز آزمایشی دفتر مرکزی و شعبه شرکت (الف) است که ذیلا ارائه میشود:
دفتر مرکزی(میلیون ریال) | شعبه | |
موجودی نقد | 40 | 15 |
حسابهای دریافتنی | 22 | 20 |
کالا (1/1) | 15 | |
حساب جاری شعبه | 17 | |
سایر داراییها | 14 | |
خریدها | 65 | 9 |
کالای دریافتی از مرکز | 12 | |
هزینهها | 7 | 4 |
هزینهها | 180 | 60 |
بدهیها | 8 | 12 |
سهام عادی | 50 | |
سود انباشته | 10 | |
حساب جاری دفتر مرکزی | 17 | |
درآمد فروش | 100 | 31 |
کالای ارسالی به شعبه | 12 | |
180 | 60 | |
کالا (29/12) | 10 | 4 |