مطالبه و وصول مالیات

مطالبه و وصول مالیات

ماده 42- در کلیه مواردی که به تجویز مواد قانون صدور گواهی پرداخت مالیات مفاصاً حساب و گواهی عدم شمول مالیات مقرر گردیده است گواهی¬های مزبور مشترکاً با امضای کارشناس ارشد مالیاتی و رییس گروه مالیاتی مربوط صادر خواهد گردید.
تبصره- در بخشها و نقاطی که محل و محدوده واحد مالیاتی مستقر در آن خارج از محل خدمت اصلی رییس گروه مالیاتی متبوع واقع گردیده است. صدور گواهی یاد شده با امضای کارشناس ارشد مالیاتی بلامانع است.مطالبه و وصول مالیات
ماده 43- در هر مورد که مطابق مقررات و قانون میزان درآمد یا ماخذ مشمول مالیات قطعی گردد اداره امور مالیاتی برگ مالیات قطعی را در سه نسخه با درج نام مودی میزان درآمد، ماخذ مشمول مالیات نحوه و تاریخ قطعیت و سایر موارد مندرج در فرم تنظیم می¬نماید.مطالبه و وصول مالیات
ماده 44- سازمان خزانه¬داری کل کشور و بانک ملی ایران موظفند حداکثر ظرف مدت یک سال تمهیداتی فراهم آورند تا پرداخت مالیات به حسابهای مربوط نزد بانک ملی ایران با استفاده از سیستم یکپارچه مناسب به نحوی انجام گیرد که مستلزم مراجعه مودیان به شعب خاص یا مراجعه به منظور اعلام پرداختی به ادارات امور مالیاتی نباشد.
ماده 45- در مواردی که بنا به اعلام اشخاص ثالث درآمدهای کتمان شده مشول مالیات شناسایی و مالیات متعلق مطالبه و وصول گردد سازمان می¬تواند نسبت به تخصیص و پرداخت پاداش متناسب با اطلاعات مکتسبه و مالیات وصولی از درآمد اختصاصی موضوع ماده 217 قانون در وجه اشخاص مزبور اقدام نماید.
ماده 46- در مواردی که به موجب مقررات و قانون مالیات و سایر وجوه مربوط قابل استرداد به مودی باشد با تایید رییس امور مالیاتی طبق مقررات در وجه ذینفع پرداخت خواهد شد. نحوه استرداد به موجب دستورالعمل مشترک سازمان و خزانه داری کل کشور تعیین می¬گردد.
سایر مقررات
ماده 47- ادارات امور مالیاتی مکلفند کلیه اوراق و فرمهای مقرر در قانون و همچنین هر نوع نوشته¬ای را که از طرف مودی به اداره امور مالیاتی تسلیم و یا ارسال می¬شود در دفتر اداره امور مالیاتی ثبت و رسید آن را با قید شماره ثبت دفتر و مشخصات اسناد ضمیمه به مودی تسلیم نمایند و طبق مقررات قانون و آیین نامه¬های اجرایی آن اقدام لازم را معمول دارند. درآمد یا سود و زیان و یا مبلغی که به عنوان ماخذ محاسبه مالیات در اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان و حساب درآمد هزینه برحسب مورد درج شده است باید در دفتر اداره به حروف ثبت شود.
ماده 48- نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور عضو هیأت، از بین کارمندان واجد شرایط سازمان مذکور که لااقل یک سال از سابقه امور مالیاتی آنان در شغل رییس امور مالیاتی یا پستهای بالاتر باشد و در امر مالیاتی بصیر و مطلع باشند انتخاب می¬شوند.
تبصره 1- سازمان می¬تواند نمایندگان خود را در هیات¬های حل اختلاف مالیاتی از بین کارمندان شاغل واجد شرایط در سازمان با حفظ پست سازمانی طبق مقررات انتخاب نماید.
تبصره 2- سازمان می¬تواند در استانها به استثناء شهر تهران مادام که برای عضویت در هیات¬های حل اختلاف مالیاتی کارمند واجد شرایط وجود نداشته باشد، نمایندگان خود را در هیات¬های مذکور از بین روسای امور مالیاتی با سابقه کمتر از یک سال یا روسای گروه ما لیاتی با رعایت شرایط مقرر قانونی انتخاب نماید.
ماده 49- رأی هیات حل اختلاف مالیاتی در مواردی که درآمد مشمول مالیات مورد اختلاف باشد باید متضمن مبلغ درآمد مشمول مالیات و مالیات متعلق و در سایر موارد، مأخذ مشمول مالیات و مالیات متعلق باشد.مطالبه و وصول مالیات
ماده 50- رییس کل «سازمان» می¬تواند اعضاء شورای عالی مالیاتی را از بین کارکنان شاغل در وزارت امور اقتصادی و دارایی و «سازمان» یا سایر سازمانها و واحدهای تابعه آن، با حفظ پست سازمانی و با رعایت سایر مقررات مربوط پیشنهاد نماید.
ماده 51- رییس کل سازمان می¬تواند اعضاء هیات عالی انتظامی مالیاتی را از بین کارمندان شاغل واجد شرایط در سازمان، با حفظ پست سازمانی طبق مقررات نیز پیشنهاد نماید.
ماده 52- هیات عالی انتظامی مالیاتی موظف است در موارد ارجاعی از سوی رییس کل «سازمان» مبنی بر رسیدگی به تخلفات افراد مذکور در ماده 262 «قانون»، موضوع را به فوریت و خارج از نوبت، رسیدگی و رأی مقتضی را صادر نماید.
ماده 53- هیات عالی انتظامی موظف است در موارد نفی صلاحیت قطعی دایمی افراد مذکور در ماده 262 «قانون»، طبق قانون رسیدگی به تخلفات اداری، رأی لازم در خصوص نحوه قطع رابطه استخدامی متخلف با «سازمان» را صادر نماید.
ماده 54- در اجرای بند الف ماده 59 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و به استناد ماده 219 «قانون» کلیه بخشنامه¬ها، دستورالعمل¬ها و رویه¬های اجرایی که توسط «سازمان» جهت اجرای «قانون» مقرر می¬شود برای کلیه واحدهای تابعه «سازمان»، ماموران مالیاتی و مودیان لازم الاتباع است.
آیین نامه اجرایی وصول مالیات¬ها موضوع ماده 218
کلیات
واژه¬ها و اصطلاحات بکار برده شده در این آیین نامه به شرح زیر تعریف می¬شود:
الف) سازمان: سازمان امور مالیاتی کشور
ب) قانون: ق.م.م: حسب مورد قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 3/12/1366 مجلس شورای اسلامی و اصلاحیه¬های بعدی آن و ق.م.ا.ا قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 17/2/1387 مجلس شورای اسلامی
ج) واحد مالیاتی: کوچکترین جز تقسیمات ساختاری است که براساس محدوده جغرافیایی منابع مالیاتی، نوع مودیان و یا برحسب وظایف مقرر در قانون و از طرف سازمان تعیین می¬شود.
د) اداره امور مالیاتی: منظور از اداره امور مالیاتی در موارد مختلف قانون واحد سازمانی مشخصی است که شامل تقسیمات اداری کوچکتر به نام گروه مالیاتی می¬شود و براساس محدودها جغرافیایی منابع مالیاتی نوع مودیان و یا برحسب وظایف مقرر در قانون با تعداد کافی واحد مالیاتی در اداره وصول و اجرا تعیین می¬گردد.
مودی مالیاتی: به صاحب درآمد اعم از شخص حقیقی و حقوقی که به موجب قانون مشمول پرداخت مالیات می¬باشد.مطالبه و وصول مالیات
و) شخص ثالث: شخصی که مطابق مقررات قانون مکلف به پرداخت مالیات دیگران بوده و یا پرداخت مالیات دیگری را تعهد و ضمانت کرده و یا وجه نقد اموال، دارایی و یا مطالبات مودی نزد او باشد. شخص ثالث در حکم مودی مالیاتی محسوب و از نظر وصول بدهی مالیاتی مطابق این آیین نامه با او رفتار خواهد شد.مطالبه و وصول مالیات
ز) مامور اجرا: حسب مورد عبارت است از کاردان مالیاتی، کارشناس مالیاتی، کارشناس ارشد مالیاتی رئیس گروه مالیاتی و رئیس امور مالیاتی
ح) مسئول واحد اجرائیات: حسب مورد مدیر کل، معاونان مدیرکل، رئیس امور مالیاتی، رئیس گروه مالیاتی و کارشناس ارشد مالیاتی می¬باشد.
ط) هیات اجرایی: متشکل از نماینده دادگستری و همچنین برحسب نیاز تعدادی از کارمندان با سابقه به عنوان ماموران اجرا و ماموران نیروی انتظامی می¬باشد که از بین آنها یک نفر به عنوان سرپرست هیات اجرایی توسط مسئول اجرائیات انتخاب می¬شود.
شرایط صدور برگ اجرایی
ماده 1- هر گاه مودی ظرف مهلت مقرر در ماده 210 قانون مالیات¬های مستقیم نسبت به پرداخت یا ترتیب پرداخت مالیات قطعی شده خود اقدام ننماید اداره امور مالیاتی نسبت به صدور برگ اجرایی معادل بدهی اعم از اصل و جرایم متعلق برای استیفای مالیات از اموال منقول و غیر منقول او اقدام خواهد نمود.
ماده 2- برگ اجرایی مطابق تبصره یک ماده 210 قانون مالیات¬های مستقیم تنظیم خواهد شد.
ماده 3- برگ اجرایی در سه نسخه تهیه، یک نسخه در پرونده بایگانی، نسخه دیگر به مودی ابلاغ و نسخه ثالث با قید تاریخ ابلاغ به امضای مودی و مامور ابلاغ رسیده و برای بایگانی در پرونده مربوط به اجرائیات اداره امور مالیاتی اعاده می¬شود.
ماده 4- مقررات فصل هشتم از باب چهارم قانون مالیات-های مستقیم در مورد ابلاغ اوراق اجرایی لازم الرعایه می-باشد.
بازداشت اموال
ماده 5- هر گاه مودی پس از ابلاغ برگ اجرایی ظرف یک ماه مقرر، کلیه بدهی خود را پرداخت نکند یا ترتیب پرداخت آن را ندهد معادل کلیه بدهی او اعم از اصل و جرایم متعلقه به اضافه ده درصد کل بدهی از انقد و اسهل اموال مودی بازداشت خواهد شد. صدور دستور توقیف و دستور اجرای آن به عهده مسئول اجرائیات خواهد بود. هر گاه اموال منقول مودی تکافوی بدهی او را ننماید یا به اموال منقول وی دسترسی نباشد از اموال غیرمنقول او به ترتیب مقرر در همین آیین¬نامه بازداشت خواهد شد.
ماده 6- توقیف اموال مودی توسط هیات اجرایی شامل مامور اجرا و حسب اقتضاء با کمک مامورین نیروی انتظامی با حضور نماینده دادستان یا دادگاه عمومی بخش به عمل خواهد آمد. عدم حضور مودی، بسته یا قفل بودن محل که اموال در آن است یا امتناع مودی و کسان او از باز کردن در، مانع عملیات اجرایی نبوده و هیات مزبور، می¬تواند در را باز و اموال را با تنظیم صورت جلسه بازداشت نماید.مطالبه و وصول مالیات
تبصره 1- درخواست نمایندگی از دادستان یا دادگاه عمومی بخش، توسط سازمان امور مالیاتی صورت می¬پذیرد؛ رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور می¬تواند این اختیار را به مدیران کل و یا بالاترین مقام مسئول مالیاتی ذی-ربط تفویض نماید. در این صورت دادستان عمومی و انقلاب یا رئیس دادگاه عمومی بخش محل نسبت به صدور نمایندگی اقدام لازم را معمول خواهد داشت.
تبصره 2- چنانچه دَرِ محلی که اموال در آن قرار دارد، نتوان فی المجلس باز نمود، هیات اجرایی مکلف است درِ مزبور و سایر محل¬هایی که احتمال ورود می¬رود را پلمب و لاک و مهر نموده و حداکثر ظرف مدت بیست و چهار ساعت در و سایر محل¬های پلمب شده را باز و اموال را پس از تنظیم صورت مجلس، بازداشت نمایند. در صورت وجود سکنه یا موجودات جاندار در محل هیات اجرایی هر گونه اقدام لازم را به منظور پیشگیری از خروج اموال به عمل خواهد آورد.مطالبه و وصول مالیات
ماده 7- در هر موقع که از طرف هیات اجرایی از نیروی انتظامی یا سایر ضابطین قضایی استمداد شود ضابطین مربوط مکلفند فوراً اقدام لازم را معمول دارند و در صورت تاخیر و مسامحه یا تعلل یا عدم انجام وظیفه مراتب صورت جلسه و به دادسرای عمومی و انقلاب یا دادگاه عمومی بخش محل گزارش تا طبق مقررات مربوط تحت تعقیب قرار گیرند.
ماده 8- بازداشت اموال زیر ممنوع است:
اموال مذکور در ماده 212 قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 3/12/1366 با آخرین اصلاحات مصوب 27/11/1380
تبصره 1- هر گاه نسبت به مال منقول یا غیرمنقول یا وجه نقد توقیف شده شخص ثالث اظهار حقی نماید اگر ادعای مزبور مستند به حکم قطعی یا سند رسمی بوده که تاریخ آن مقدم بر تاریخ توقیف باشد توقیف رفع می¬شود در غیر این صورت عملیات اجرایی تعقیب می¬گردد و مدعی حق برای اثبات ادعای خود می¬تواند به هیات موضوع ماده 216 قانون مالیات¬های مستقیم شکایت کند. این هیات در صورتی که ادعای شاکی را وارد دانست قرار رفع توقیف اموال را صادر می¬نماید. قرار صادره قطعی و لازم الاجرا می¬باشد. در این صورت قسمت اجرائیات اداره امور مالیاتی باید سایر اموال شناسایی شده مودی را تقویف نماید.
تبصره 2- چنانچه اموالم ودی در جایی باشد که در آن بسته باشد واز باز کردن آن خودداری نمایند هیات اجرایی حسب مورد با حضور مامور نیروی انتظامی یا ضابطین قضایی یا دهبان یا دهدار محل برای باز کردن در و توقیف مال اقدام لازم معمول می¬دارد و در مورد باز کردن محلی که کسی در آن نیست حسب مورد نماینده دادستان یا دادگاه عمومی بخش محل نیز باید حضور داشته باشد.
تبصهر 3- توقیف مال غیرمنقولی که سابقه ثبت ندارد به عنوان مال مودی هنگامی جایز است که مودی در آن تصرف مالکانه داشته باشد و یا مودی به موجب حکم قطعی نهایی مالک شناخته شده باشد.
ماده 9- هر گاه اموال در حال بازداشت بین مودی و شخص یا اشخاص دیگری که بدهی مالیاتی ندارند مشاع و مشترک باشد در این صورت اگر از طرف شخص یا اشخاص مذکور دلیل موثری ارائه شود که مبین میزان سهم هر یک باشد نسبت به بازداشت سهم معین مودی از مال مذکور اقدام والا فرض به تساوی سهم یا سهام هر یک شده و در حدود سهم مودی از اموال مورد اشاعه بازداشت خواهد شد.
تبصره- از اموال منقول موجود در محل سکونت زوجین آن چه معمولاً و عادتاً مورد استفاده اختصاصی زن باشد متعلق به زن و آن چه مورد استفاده اختصاصی مرد باشد متعلق به شوهر و بقیه از نظرات مقررات این آیین نامه مشترک بین آنان به شمار می¬آید مگر اینکه مدعی خلاف آن را طی شکایتی که به هیات موضوع ماده 216 قانون مالیاتهای مستقیم تقدیم می¬دارد ثابت نماید.
ماده 10- قبل از بازداشت اموال صورت جلسه¬ای تهیه می-شود که در آن مشخصات کلیه اموال مورد بازداشت نوشته می¬شود؛ در صورت لزوم کیل، وزن و عدد آن؛ در مورد طلا و نقره¬آلات، عیار تقریبی آنها تعیین و در صورت مجلس قید می¬گردد؛ در جواهرات عدد و اندازه و صفات و اسامی سایر مشخصات آنها؛ در کتاب، اسم کتاب و نویسنده و تاریخ چاپ و در کتب خطی، مشخصات آنها بطور کامل؛ در تابلو و پرده¬های نقاشی موضوع پرده و تابلو، طول و عرض آنها و اسم نقاش اگر ممکن باشد؛ در مال التجاره ـ چه در انبار و چه در جای دیگر ـ نوع مال الاتجاره و شماره و عدل و نمره و رنگ و سایر مشخصات آنها تصریح می¬شود؛ در سهام و اوراق بهادار، شماره و مبلغ اسمی و نوع آنها و در مورد سایر اموال، مشخصات مربوط به آن مال در صورت مجلس معین می¬شود. در صورت ریز اموال، نو و یا مستعمل بودن آن قید می¬گردد.
تبصره- صورت مجلس مذکور باید امضاء، علامت¬گذاری و ممهور به مهر اجراء و هیات اجرایی گردد و در صورت لزوم قیطا¬ن¬کشی و برگ¬شماری شود.
ماده 11- اگر در نوشتن صورت مجلس اموالی اشتباهی رخ دهد باید در آخر همان صورت مجلس، تصحیح و به امضای هیات اجرایی و مودی و شهود در صورت حضور برسد؛ در صورت عدم حضور مودی، نمایندگان مذکور در ماده 6 این آیین¬نامه آن را امضا می¬کنند. تراشیدن و پاک کردن و نوشتن بین سطور ممنوع است.
ماده 12- صورت مجلس اموال بازداشت شده دارای تاریخ روز، ماه و سال با تمام حروف بوده و کلیه صفحات آن به امضای اشخاصی که در موقع بازداشت حضور دارند با ذکر نام و مشخصات و سمت هر یک می¬رسد و چنانچه از امضاء امتناع نمایند مراتب در صورت مجلس قید خواهد شد.مطالبه و وصول مالیات
ماده 13- اموال مورد توقیف به قید فوریت به وسیله کارشناس ارشد مالیاتی ارزیابی شده و پس از تایید رئیس گروه مالیاتی که در صورت عدم تایید، نظر رئیس گروه م الیاتی ملاک عمل خواهد بود یک نسخه از برگ ارزیابی به مودی ابلاغ خواهد شد. چنانچه مودی نسبت به ارزیابی مذکور معترض باشد، می¬تواند ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ، کتباً از اداره امور مالیاتی تقاضا نماید که ارزیابی به وسیله کارشناس رسمی دادگستری یا خبره به عمل آید. در این صورت وقتی به درخواست مزبور ترتیب اثر داده خواهد شد که حق¬الزحمه کارشناس طبق مقررات مربوط تودیع و قبض آن به اجرائیات اداره امور مالیاتی ارائه شود؛ گزارش کارشناس رسمی یا خبره باید ظرف مدت پانزده روز از تاریخ تقاضای مودی تهیه و توسط کارشناس رسمی دادگستری یا خبره به اجرائیات اداره امور مالیاتی مربوط ارائه گردد.مطالبه و وصول مالیات
تبصره 1- حق الزحمه کارشناس رسمی دادگستری یا خبره که به قید قرعه از میان سه برابر تعداد مورد نیاز انتخاب می¬شود در هر صورت طبق مقررات بر عهده مودی می¬باشد.
تبصره 2- چنانچه ویژگی اموال بازداشت شده به گونه¬ای باشد که برای ارزیابی نیاز به مهلت بیشتری باشد، به تشخیص اداره امور مالیاتی با توجه به دلایل توجیهی و درخواست استمهال کارشناس و یا ارزیاب ذیر¬بط حداکثر تا پانزده روز افزون بر مهلت یاد شده تمدید خواهد شد.
منتخب مودی با ارزیابی ماده 14- هر گاه اختلاف ارزیابی کارشناس رسمی دادگستری یا خبره کارشناس یا خبره منتخب، ملاک عمل قرار خواهد گرفت؛ در اداره امور مالیاتی کمتر از پانزده درصد باشد، نظر گرفت. کارشناس رسمی یا خبره به عنوان قیمت پایه قطعی فروش ملاک عمل قرار خواهد غیر این صورت نظر
ماده 15- اموالی که باید توقیف شود در محلی که هست توقیف و بر حسب نیاز و موقعیت محل ورودی¬ها و خروجی¬ها با رعایت تبصره¬های ماده 6 این آیین¬نامه پلمب و یا در صورت لزوم به جای محفوظی منتقل خواهد شد.
تبصره 1- حمل مواد قابل احتراق و انفجار به محل دیگر ممنوع است. مگر این که محل فعلی مناسب تشخیص داده نشود. در این صورت مواد توقیف شده باید به شخص مسئولی وفق مقررات ماده 17 این آیین نامه سپرده شود.
تبصره 2- تعیین محل نگهداری اموال توقیفی با هیات اجرایی خواهد بود. در صورت لزوم انتقال اموال به محل دیگر موضوع باید با ذکر دلیل در صورت مجلس قید گردد.
تبصره 3- محل محفوظ به مکانی اطلاق می¬شود که براساس نوع کالا و با رعایت جوانب ایمنی و برحسب عرف مسلم برای نگهداری اموال مناسب باشد.
ماده 16- اموال ضایع نشدنی و یا اموالی که بهای آن متناسب با هزینه نگهداری نباشد فوراً و بدون انجام تشریفات فروخته می¬شود.
تبصره- تشخیص اموال ضایع شدنی براساس عرف مسلم و پیشنهاد هیات اجرایی و تایید اداره امور مالیاتی خواهد بود.
ماده 17- هیات اجرایی برای حفاظت اموال مورد توقیف شخص معتمدی را به عنوان حافظ اموال و در صورت امکان با موافقت مودی تعیین می¬کند که مسئولیت حفاظت اموال و یا حسب مورد حفاظت پلمب¬های الصاقی برابر صورت مجلس تنظیمی را بر عهده دارد. حافظ اموال حق جابجایی اموال را ندارد. حدود وظایف و مسئولیتهای حافظ اموال و عنداللزوم مراقب توسط هیات اجرایی به وی تفهیم می¬شود.
ماده 18- در صورتی که بین مودی و مامور اجرای مربوط در تعیین حافظ اموال توافق حاصل نشود اتخاذ تصمیم قطعی با مسئول اجرائیات مربوط است پس از تعیین حافظ اموال یک نسخه از صورت ریز اموال توقیفی به او تسلیم و از وی رسید گرفته می¬شود.
ماده 19- هر گاه برای اموال مورد توقیف حافظ اموال پیدا نشود و آن اموال در جای محفوظ و معینی باشد در همان محل توقیف و ورودی¬ها و خروجی¬های آنجا به وسیله مامور اجرا پلمب خواهد شد. در غیر این صورت اموال توقیفی با رعایت تبصره¬های 2 و 3 ماده 15 این آیین نامه به جای محفوظی منتقل و محل ورود و خروج پلمب می-شود به هر حال هر اقدام لازم دیگری برای حفاظت کامل اموال تا سر حد امکان انجام خواهد شد.
ماده 20- در صورتی که جای محفوظ و معینی پیدا نشود مامور اجرا به هر یک از اموال در جایی که هست کاغذی الصاق و محل الصاق را لاک و مهر و مراتب را در صورت ریز اموال توقیفی ذکر خواهد کرد و در چنین صورتی صاحب مال هم حق دارد محل الصاق مهر خود را پهلوی مهر مامور اجرا بزند. در این گونه موارد مامور اجرا موظف است اقدام مقتضی برای حفاظت از اموال بازداشت شده معمول یا ترتیب انتقال سریع آن را به جای محفوظی بدهد.مطالبه و وصول مالیات
ماده 21- هر گاه مودی حین بازداشت اموال حاضر باشد و از جهات مواد 8، 9 و 11 این آیین¬نامه، ایرادی وارد نماید بعداً از جهات مذکور حق اعتراض نخواهد داشت؛ در صورتی که ایراد و اعتراضی داشته باشد خلاصه آن در ذیل صورت مجلس توقیف اموال ترجیحاً توسط خود او و یا نماینده وی نوشته خواهد شد.
ماده 22- هر گاه مدت بازداشت باعث فساد بعضی از اموال توقیفی شود از قبیل فرش و پارچه¬های پشمی و غیره، اموال مزبور را باید جدا و به نحوی بازداشت کرد که بتوان سرکشی و مراقبت نمود؛ در مواردی که مسئولیت مراقبت و سرکشی اموال بازداشتی به عهده شخص دیگری گذاشته شده است، حافظ اموال ملزم به نظارت بر اقدامات نامبرده برای جلوگیری از فساد این قبیل اموال خواهد بود و در صورت مسامحه و غفلت مراقب و حافظ اموال اگر خساراتی وارد شود نامبردگان متضامناً مسئول جبران خسارت وارده خواهند بود.
ماده 23- حافظ و مراقب اموال بازداشتی حق ندارند اموال توقیفی را به هیچ وجه مورد استفاده قرار داده و یا در اختیار دیگری قرار دهند و یا بدون اجازه کتبی مسئول اجرائیات، آن را به محل دیگری انتقال دهند و در صورتی که بر اثر تخلف آنها و یا تعدی و تفریط نسبت به اموال بازداشتی خسارتی وارد شود ملزم به جبران خسارت وارده خواهند بود.
ماده 24- هیات اجرایی مکلف است، گزارشی از عملیات خود را در پنج نسخه حسب نوع مال به شرح ماده 12 این آیین-نامه تنظیم و به امضای حاضرین رسانده و نسخه¬ای از آن را به انضمام صورت مجلس اموال توقیفی در قبال اخذ رسید به ترتیب به مسئول اجرائیات، حافظ اموال، نماینده دادستان و مودی تسلیم و یک نسخه از آن را در پرونده اجرائیات نگهداری نماید.
تبصره 1- نسخه¬ای از صورت مجلس تنظیمی در مورد وسائط نقلیه موتوری توسط اداره امور مالیاتی، به اداره راهنمایی و رانندگی محل یا اداره¬ای که حسب مورد مسئول صدور مجوز نقل و انتقال وسیله نقلیه می¬باشد ارسال و کتباً اعلام می¬شود که وسیله نقلیه مذکور در قبال بدهی مودی بازداشت بوده و نقل و انتقال آن ممنوع است. مرجع مذکور به محض وصول اطلاعیه فوق، توقیف و ممنوع المعامله بودن وسیله نقلیه را در دفاتر مربوط قید و دستور توقیف آن را به واحدهای ذیربط صادر و ضمن جلوگیری از تردد آن، نتیجه اقدامات خود را ظرف مدت یک هفته به اداره امور مالیاتی اعلام نماید.
تبصره 2- در مورد بازداشت حق الامتیاز و قطع مکالمه تلفن اعم از ثابت و همراه، دستور بازداشت به امور مشترکین مخابرات محل اعلام می¬گردد. امور مذکور حسب مورد و بر طبق درخواست اداره امور مالیاتی مکلف است پس از قطع مکالمه، نقل و انتقال آن را ممنوع و در دفاتر مربوط ثبت نموده و مراتب را ظرف مدت یک هفته به اداره امور مالیاتی و مودی مالیاتی اعلام دارند.
تبصره 3- در مورد بازداشت حقوق مادی مالکیت¬های فکری و معنوی، دستور بازداشت به اداره ثبت اسناد و املاک محل اعلام می¬گردد. اداره ثبت اسناد و املاک برابر درخواست اداره امور مالیاتی مکلف است نقل وانتقال حقوق مادی مالکیت¬های فکری و معنوی مورد بازداشت را ممنوع و در دفاتر مربوط ثبت و مراتب را ظرف مدت یک هفته به اداره امور مالیاتی و مودی مالیاتی اعلام دارد.
ماده 25- به شخص حافظ اموال در صورتی که غیر از مودی باشد حق الحفاظ تعلق می¬گیرد. مسئول اجرائیات حق الحفاظ را بابت حق الزحمه حافظ یا کرایه محل برای حفظ اموال و یا مخارج ضروری دیگر با توجه به عرف معمول محلی تعیین خواهد نمود. پرداخت این مخارج کلاً به عهده مودی است.
ماده 26- هر گاه حافظ اموال از تحویل اموالی که در حفاظت او قرار دارد به هیات اجرایی خودداری نماید اداره امور مالیاتی معادل اموال بازداشت شده از اموال شخص حافظ اموال بازداشت و طبق مقررات به فروش می-رساند.
تبصره- در هر یک از موارد مذکور در مواد 23 الی 26 و 29 این آیین نامه که فعل یا ترک فعل حافظ اموال یا شخص ثالث و یا قصور و تقصیر وی متضمن عمل مجرمانه¬ای وفق قوانین موضوعه باشد و یا منجر به بروز خسارت نسبت به اموال و یا ضایع شدن و یا تلف شدن بعض یا کل اموال تحویلی و توقیفی و یا دخل و تصرف برخلاف قوانین گردد حسب مورد متخلف از سوی دادستان انتظامی مالیاتی نزد مراجع صالح تحت تعقیب کیفری قرار می¬گیرد.مطالبه و وصول مالیات
بازداشت اموال منقول نزد شخص ثالث
ماده 27- هر گاه مودی کتباً یا شفاهاً اعلام مناید که وجه نقد اموال منقول، ودیعه یا مطالبات یا مازاد وثیقه و یا بطور کلی هر چیزی که ارزش مالی داشته باشد متعلق به او نزد شخص ثالثی اعم از حقیقی یا حقوقی است و یا اداره امور مالیاتی به هر نحو ازچنین امری مطلع شود مکلف است از آن اموال و یا وجه معادل بدهی اعم از اصل و جرایم متعلقه و ده درصد وجه بدهی موضوع ماده 5 این آیین نامه و سایر هزینه¬های اجرایی بازداشت و توقیف نامه¬ای در و نسخه با درج ساعت و تاریخ مراجعه تهیه و یک نسخه از آن را به شخص ثالث که مال یا وجه نقد و یا مطالبات مالی نزد اوست ابلاغ و در نسخه ثانی رسید اخذ نماید.
ماده 28- شخص ثالث مکلف است در زمان ابلاغ توقیف نامه، وجه نقد، اموال و مطالبات اعم از نقدی و غیرنقدی نزد خود را در متن توقیف نامه اعلام و نسبت به حفظ و حراست آن اقدام و حسب درخواست اداره امور مالیاتی عمل نماید والا اداره امور مالیاتی معادل بدهی از وجه یا قیمت آن اموال را از شخص ثالث وصول خواهد کرد و این نکته در توقیف¬نامه قید می¬شود.
ماده 29- هر گاه شخص ثالث اعم از حقیقی یا حقوقی که اموال موضوع ماده 27 این آیین¬نامه متعلق به مودی نزد او توقیف شده است:
الف) از تحویل عین اموال به ماموران اجراء به محض مطالبه خودداری نماید.
ب) چنانچه طلب، وجه نقد یا طلب حال باشد به محض مطالبه از واریز آن به حسابی که از طرف سازمان امور مالیاتی تعیین شده خودداری نماید.
ج) در مورد طلبی که مهلت پرداخت آن در تاریخ ابلاغ توقیف نامه منقضی نگردیده به محض انقضای مهلت آن به حساب مزبور واریز ننماید.
د) در مورد مازاد وثیقه و یا رهن، پس از فروش و کسر هزینه¬ها مطابق مقررات، از پرداخت مازاد خودداری نماید.
ه) از تسلیم یا تحویل و یا رد و یا به قبض دادن حقوق مالکیت¬های فکری معنوی و سایر حقوق از قبیل سرقفلی، حق الامتیاز، حق اکتشاف و اختراع، حق استخراج، موافقت اصولی، جوایز، حق انتفاع و… خودداری نماید؛ مستنکف محسوب و علاوه بر اینکه معادل بدهی از اموال شخصی او بازداشت و به فروش خواهد رسید، در صورتی که عمل وی منطبق با تبصره ماده 26 این آیین¬نامه باشد با وی وفق مقررات مربوط رفتار خواهد شد و در صورت واریز وجه یا طلب به حساب مذکور یا تسلیم عین یا حق یا شی، گواهی اجرائیات اداره امور مالیاتی صادر و به شخص ثالث تسلیم می¬گردد. این گواهی به منزله برائت ذمه ثالث در قبال بدهکار مالیاتی و نیز برائت ذمه بدهکار مالیاتی در قبال سازمان امور مالیاتی به میزان مال مربوطه پس از وضع مخارج احتمالی خواهد بود.
ماده 30- هر گاه شخص ثالث، منکر وجود تمام یا قسمتی از طلب، وجه نقد یا اموال منقول مودی نزد خود باشد باید ظرف مدت سه روز کاری از تاریخ ابلاغ توقیف¬نامه مراتب را کتباً به اداره امور مالیاتی ذی¬ربط اطلاع داده و رسید دریافت نماید. در این صورت عملیات اجرایی نسبت به مورد ادعای شخص ثالث متوقف می¬شود و قسمت اجراء می-تواند برای اثبات وجود وجوه و اموال یا مطالبات در نزد شخص ثالث به مرجع صلاحیت¬دار مراجعه نماید. مرجع صلاحیت¬دار موضوع را به قید فوریت و خارج از نوبت رسیدگی می¬نماید در صورتی که اطلاع مزبور داده نشود شخص ثالث مکلف است وجه نقد یا سایر اموال را به اداره امور مالیاتی ذیربط تسلیم نماید؛ اگر اعتراضی داشته باشد به مرجع صالح شکایت کند.مطالبه و وصول مالیات
تبصره 1- در مواردی که وجود اموال یا وجوه یا حقوق موضوع ماده 27 این آیین¬نامه نزد شخص ثالث طبق اسناد رسمی محرز باشد، صرف انکار شخص ثالث، مانع از ادامه عملیات اجرایی نمی¬باشد و اگر شخص ثالث از تسلیم اموال یا وجه یا حقوق مذکور توقیف شده نزد وی امتناع نماید و اداره امور مالیاتی به آن مال دسترسی پیدا نکند معادل قیمت و هزینه¬های آن از اموال وی توقیف و به فروش خواهد رسید.
تبصره 2- چنانچه وجود وجوه و یا اموال یا حقوق موضوع ماده 27 این آیین¬نامه مورد ادعای قسمت اجرا در نزد شخص ثالث در مراجع صلاحیت¬دار به اثبات برسد و بدهی مالیاتی معادل آنچه نزد شخص ثالث است پرداخت نشده و یا نشود، شخص منکر به تادیه وجوه و مطالبات و تحویل اموال یا قیمت آن و هر نوع هزینه مترتبه ملزم خواهد شد. جمع این مبالغ از طریق فروش اموال وی وصول خواهد شد.مطالبه و وصول مالیات
فروش اموال منقول
ماده 31- هر گاه مودی تا انقضای ده روز از تاریخ توقیف اموال، بدهی خود را تأدیه ننماید اموال توقیف شده از طریق مزایده و انتشار آگهی، به فروش رسیده و کلیه بدهی و هزینه¬ها از حاصل فروش برداشته می¬شود؛ مگر این که مودی راجع به پرداخت بدهی با اداره امور مالیاتی توافق نماید که در این صورت با اجازه سازمان امور مالیاتی کشور با رعایت موضوع ماده 167 ق.م.م با اخذ وثیقه ملکی یا تضمین مناسب تقسیط خواهد شد.
ماده 32- آگهی فروش بلافاصله پس از انقضای مدت مقرر در ماده 31 این آیین¬نامه منتشر و حاوی نکات ذیل می¬باشد:
1- نوع اموال بازداشت شده و تصریح بر توقیف بودن اموال و کیفیت تصرف
2- روز و ساعت و محل فروش
3- قیمت پایه که مزایده از آن شروع می¬شود
4- در مورد وسائط نقلیه موتوری، نوع، نام کارخانه سازنده، سال ساخت، شماره پلاک انتظامی، شماره موتور و شاسی و میزان بدهی معوقه وسائط نقلیه
5- در مورد حق الامتیاز تلفن اعم از ثابت و همراه ذکر شماره آن و میزان بدهی معوقه
6- در مورد حقوق مالکیت¬های فکری و معنوی مشخصات حقوق مذکور
تبصره- برای شرکت در مزایده تودیع سپرده نقدی یا ضمانت نامه بانکی به میزان ده درصد قیمت پایه می¬باشد.
ماده 33- روز فروش باید طوری معین شود که فاصله بین انتشار آگهی فروش تا روز مزبور کمتر از ده روز نباشد. در مورد اموال سریع الفساد و یا اموالی که نگهداری آنها باعث هزینه زیاد است موعد مناسب با وضعیت اموال تعیین می¬شود.
ماده 34- اموال منقول بازداشت شده¬ای که قیمت مجموع آن بیش از بیست میلیون ریال نباشد بدون انتشار آگهی از طریق حراج فروخته خواهد شد.
تبصره- رقم مزبور با توجه به تغییر شاخص قیمت کالاها هر سه سال یک بار توسط رئیس سازمان امور مالیاتی کشور قابل تغییر بوده و پانزده روز پس از نشر در روزنامه رسمی لازم الاجرا می¬باشد.
ماده 35- آگهی فروش باید به معابر عمومی محل اداره امور مالیاتی و محل استقرار اموال الصاق و در سایت الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور اعلام و یک نوبت در یکی از روزنامه¬ها درج شود.مطالبه و وصول مالیات
ماده 36- در صورت تغییر روز فروش با رعایت مواد بالا آگهی تجدید می¬شود.
ماده 37- تصنیفات، تالیفات و ترجمه¬های چاپی که هنوز برای خرید و فروش منتشر نشده بدون رضایت مصنف یا مولف یا مترجم یا قائم مقام یا وراث و یا نماینده قانونی آنها به معرض فروش گذاشته نمی¬شود.
ماده 38- مودی می¬تواند مثل سایر اشخاص در مزایده شرکت نماید ولی ماموران اجرا و مباشرین فروش و اقارب درجه اول آنها حق شرکت در مزایده را ندارند.
ماده 39- مودی می¬تواند تقدم و تاخر فروش را نسبت به اموال بازداشت شده تقاضا کند این تقاضا در صورتی پذیرفته خواهد شد که به وصول مطالبات لطمه وارد نسازد.
ماده 40- شخصی که بالاترین قیمت را اعلام می¬دارد برنده مزایده شناخته می¬شود و باید ظرف مدت ده روز تمام قیمت را به حسابی که از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می¬شود واریز نماید در صورت انصراف سپرده دریافتی به نفع دولت ضبط و به حساب خزانه واریز خواهد شد و اموال مورد مزایده به نفر دوم با حفظ شرایط مذکور فروخته می¬شود.
ماده 41- هزینه نشر آگهی و حق الحفاظ و سایر مخارج به عهده مودی و به حساب او منظور می¬شود.
ماده 42- هر گاه اموال به قیمت ارزیابی شده، خریدار نداشته باشد، اداره امور مالیاتی باید با رعایت مدت مذکور در ماده 33 این آیین¬نامه، آگهی فروش را با قیمت پایه تجدید نماید و چنانچه برای بار دوم نیز خریداری پیدا نشود برای بار سوم آگهی منتشر و در آن قید می-نماید اموال توقیفی به هر قیمتی خریدار داشته باشد از طریق حراج به دفعات فروخته خواهد شد. این موضوع بایستی قبل از مزایده طی اخطاری به صاحب مال ابلاغ شود و چنانچه حاصل فروش تکافوی بدهی مودی را نکند، اجرائیات اداره امور مالیاتی از اموال دیگر مودی تا میزان بقیه بدهی او بازداشت و طبق مقررات این آیین-نامه به فروش می¬رساند.
تبصره- چنانچه پس از تنظیم صورت جلسه فروش اموال معاذیر قانونی در جهت انتقال برای اجراء بوجود آید اداره مزبور می¬تواند ضمن استرداد سپرده برنده مزایده، مجدداً آگهی مزایده منتشر نماید.
ماده 43- جلسه فروش اعم از مزایده و حراج با حضور نمایندگان دادستان عمومی و انقلاب و دادستان انتظامی مالیاتی برگزار و صورت مجلس به امضای نمایندگان مذکور و بالاترین مقام اداره کل امور مالیاتی یا نماینده قانونی وی می¬رسد.
ماده44- اموال منقولی که در اجرای مقررات این آیین-نامه به فروش رسیده، و نیاز به تنظیم سند رسمی انتقال دارد و مودی برای امضای سند انتقال به خریدار در دفترخانه اسناد رسمی حاضر نشود و یا به طور کلی نسبت به فراهم آوردن شرایط انتقال رسمی اقدام ننماید، اداره کل امور مالیاتی را برای انجام کلیه امور و امضای سند انتقال معرفی خواهد نمود که به نمایندگی از طرف مودی اقدامات لازم را انجام داده و سند انتقال را امضا نماید.مطالبه و وصول مالیات
ماده 45- در مواردی که در اجرای مقررات این آیین¬نامه برای اموال منقول مورد مزایده خریداری پیدا نشود در صورت صلاحدید سازمان امور مالیاتی کشور با تملک آن مراتب به ضمیمه صورت مجلس آخرین مزایده به منظور تنظیم سند انتقال به نام سازمان امور مالیاتی کشور به یکی از دفاتر اسناد رسمی اعلام خواهد شد. در صورتی که مودی حاضر به امضای سند انتقال و یا فراهم آوردن شرایط انتقال نشود نماینده اداره کل امور مالیاتی به نمایندگی از طرف مودی کلیه شرایط را فراهم نموده و سند انتقال را امضا خواهد کرد.
بازداشت اموال غیرمنقول و فروش آن
ماده 46- در صورتی که اموال منقول مودی برای استیفای طلب دولت کافی نباشد اداره وصول و اجرا نسبت به بازداشت و فروش اموال غیرمنقول مودی با رعایت ماده 212 قانون مالیات¬های مستقیم بر طبق مقررات آتی اقدام می¬نماید.
ماده 47- بازداشت نامه اموال غیرمنقول در چهار نسخه تهیه و نسخه چهارم بلافاصله به اداره ثبت اسناد و املاک محل ارسال می¬شود. اداره ثبت اسناد و املاک مربوط به محض وصول اطلاعیه مذکور و در صورت تعلق ملک به مودی یا مودیان، توقیف بون ملک را در دفاتر مربوط قید و موقف المعامله بودن آن را در پرونده ثبتی منعکس نموده و نتیجه اقدامات را ظرف مدت یک هفته به اداره امور مالیاتی ذی ربط اعلام می¬دارد.
تبصره- مسئول اجرائیات عندالزوم می¬تواند با ارائه مشخصات کامل سجلی مودی از اداره ثبت اسناد و املاک در مورد وجود املاک به نام مودی یا هر نوع حق متعلق به مودی را استعلام نماید اداره ثبت اسناد و املاک مکلف است حداکثر ظرف مدت یک هفته مشخصات کامل ثبتی ملک و یا املاک و یا هر نوع حق متعلق به مودی را کتباً به ادارات استعلام کننده اعلام نماید.
ماده 48- در صورتی که مال غیرمنقول یا حقوق متعلق به مودی درآمدی داشته باشد برابر مقررات این آیین نامه درآمد مزبور تا زمان فروش ملک بازداشت و در صورت وصول به عنوان قسمتی از بدهی مودی محسوب خواهد شد. در صورتی که درآمد مزبور تکافوی بدهی مالیاتی مودی را نماید از فروش ملک خودداری می¬گردد.
ماده 49- اداره امور مالیاتی مکلف است برای فروش اموال غیرمنقول اعلانی مشتمل بر نام و نام خانوادگی مودی نوع و کاربری، محل وقوع، مساحت تقریبی عرصه و اعیان، مبلغ بدهی مودی و سایر مشخصات آن را با تصریح به این که تمام ملک یا قسمتی از آن فروخته می¬شود علت فروش، روز و ساعت، محل فروش، قیمتی که مزایده از آن شروع خواهد شد و سایر شرایط قانونی مربوط از جمله مفاد تبصره¬های ماده 215 قانون مالیات¬های مستقیم را قید و منتشر نماید.
ماده 50- برای شروع مزایده در مورد املاک حداقل قیمت ملک به بهای روز که از طرف کارشناس اداره امور مالیاتی و یا کارشناس رسمی دادگستری یا خبره تعیین خواهد شد ماخذ فروش قرار خواهد گرفت.
ماده 51- مقررات فصل چهارم این آیین¬نامه در مورد فروش اموال غیرمنقول نیز حسب مورد جاری می¬باشد. ضمناً چنانچه بعداز مزایده نوبت دوم خریداری برای ملک مورد مزایده پیدا نشود در صورت انقضا طبق مقررات ماده 215 قانون مالیاتهای مستقیم عمل خواهد شد.
ماده 52- پس از انجام مزایده تنظیم و امضای صورت مجلس و صدور سند موکول به انقضای یک ماه از تاریخ تنظیم صورت مجلس یاد شده خواهد بود. هر گاه مودی ظرف این مدت نسبت به پرداخت کلیه بدهی خود به اضافه ده درصد موضوع ماده 211 قانون مالیاتهای مستقیم اقدام و هزینه-های متعلقه را پرداخت نماید از ملک مزبور رفع بازداشت به عمل خواهد آمد.مطالبه و وصول مالیات
ماده 53- در صورتی که مودی پس از انقضای یک ماه مذکور برای امضای سند انتقال حاضر نشود یا شرایط انتقال را فراهم نیاورد اداره امور مالیاتی مستندات و مدارک لازم را به یکی از دفاتر اسناد رسمی ارسال نموده و نماینده دفتر حقوقی سازمان امور مالیاتی به نمایندگی از طرف مودی مقدمات انتقال را فراهم آورده و سند انتقال را امضا خواهد نمود.
ماده 54- در مواردی که طبق ماده 215 قانون مالیاتهای مستقیم برای ملک مورد مزایده خریداری پیدا نشود در صورت موافقت سازمان امور مالیاتی کشور با تملک آن مراتب به ضمیمه صورت مجلس آخرین مزایده به منظور تنظیم سند انتقال به نام سازمان امور مالیاتی کشور به یکی از دفاتر اسناد رسمی اعلام خواهد شد و در صورتی که مودی حاضر به امضای سند انتقال و یا فراهم آوردن شرایط انتقال نشود نماینده حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور به نمایندگی از طرف مودی کلیه شرایط را فراهم نموده و سند انتقال را امضاء خواهد کرد.
ماده 55- در مورد افراد مذکور در مواد 26 و 39 قانون مالیات¬های مستقیم چنانچه ظرف مهلت مقرر نسبت به پرداخت یا تقسیط بدهی قطعی شده خود اقدام ننمایند، مقررات این آیین¬نامه حسب مورد نسبت به ماترک اموال مورد وقف یا حبس یا نذر جاری می¬باشد.
ماده 56- هر گاه شخص ثالث نسبت به تمام یا قسمتی از اموال غیرمنقول بازداشت شده و حقوق ناشی از آن ادعای حق کند، عملیات اجرایی در صورتی متوقف می¬شود که دعوی، مستند به سند رسمی یا رأی قطعی دادگاه بوده و تاریخ وجود حق یا تنظیم سند، مقدم بر تاریخ بازداشت اموال غیرمنقول باشد و این امر مورد تایید هیات حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده 216 قانون مالیات¬های مستقیم قرار گیرد.
مقررات عمومی
ماده 57- هر گاه مودی بر طبق ماده 161 قانون مالیات-های مستقیم (با آخرین اصلاحات مصوب 27/11/1380) تامین سپرده باشد، این تامین مانع از بازداشت سایر اموال او که وصول مالیات از آن محل سهل¬تر باشد، نیست. ولی پس از وصول طلب دولت، اداره امور مالیاتی مکلف است فوراً نسبت به رفع تامین اقدام کند.
ماده 58- شکایت از اقدامات اجرایی یا درخواست توقف موقت عملیات اجرایی و یا درخواست رفع اثر از اقدامات اجرایی مانع از ادامه عملیات اجرایی نمی¬گردد مگر در موارد ذیل:
الف) مودی نسبت به پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی حسب مقررات این آیین¬نامه اقدام نماید و یا معادل میزان بدهی، وجه نقد یا تضمین بانکی و یا وثیقه ملکی بسپارد و یا ضامن معتبر که اعتبار ضامن مورد قبول اداره امور مالیاتی باشد، معرفی نماید.
ب) براساس رأی هیات حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده 216 قانون مالیات¬های مستقیم مبنی بر توقف عملیات اجرایی؛ در صورتی که هیات حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده 216 قانون مالیات¬های مستقیم دلایل شاکی را قوی بداند و یا شکایت شاکی مستند به سند رسمی یا احکام قطعی مراجع قضایی یا اسناد اداری باشد بدون اخذ تامین قرار توقف عملیات اجرایی را صادر می¬نماید.مطالبه و وصول مالیات
ج) نقض رای هیات حل اختلاف مالیاتی توسط شورای عالی مالیاتی یا دادنامه صادره توسط دیوان عدالت اداری و یا مراجع قضایی ذی¬صلاح، با توجه به تکلیف قانونی شعب دیوان عدالت اداری مبنی بر رسیدگی خارج از نوبت پس از صدور دستور موقت، مسئولین ذی¬ربط سازمان امور مالیاتی کشور مکلفند در اسرع وقت و در فرجه قانونی نسبت به ارسال پاسخ به شعب دیوان اقدام نمایند.د) پرونده¬های موضوع تبصره ماده 157 قانون مالیات¬های مستقیم در صورت قطعیت مالیات در هیأت حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده 216 قانون مالیات¬های مستقیم مطرح و چنانچه مطالبه مالیات از غیر مودی مورد تایید هیات یاد شده قرار گرفته باشد حکم بر مطالبه مالیات، کان لم یکن تلقی می¬گردد.تبصره- توقف عملیات اجرایی جز در موارد مصرح در این ماده، تخلف انتظامی بوده و دادستان انتظامی مالیاتی موظف به رسیدگی و تقاضای مجازات متخلف یا متخلفین از هیات عالی انتظامی می¬باشد.ماده 59- اشخاص ثالثی که پرداخت مالیات دیگری را تعهد یا ضمانت کرده یا به موجب قانون مکلف به کسر و ایصال مالیات دیگری می¬باشند و نسبت به پرداخت مالیات با مودی مسئولیت تضامنی دارند چنانچه نسبت به مطالبات و مالیات¬های قطعی شده و مورد اجرا از اقدامات اجرایی شکایت نمایند صدور قرار توقف عملیات اجرایی به طریق مقرر در ماده 58 این آیین نامه و بندها و تبصره آن خواهد بود.ماده 60- شکایت به عنوان اشتباه در محاسبه در مرحله اجرایی مانع از ادامه عملیات اجرایی نخواهد بود.
ماده 61- هر گاه مودی مالیاتی در حین عملیات اجرایی فوت نماید و یا مجبور شود عملیات اجرایی تا زمان معین شدن ورثه قانونی در مورد متوقفی و یا نصب قیم در مورد محجور متوقف می¬شود لیکن اداره امور مالیاتی می¬تواند در صورتی که جز ماترک متوفی و یا جز دارایی محجور موجودی نقدی باشد به میزان بدهی و با رعایت تشریفات قانونی قبل از تعیین شدن ورثه قانونی و یا نصب قیم توسط مراجع ذیصلاح موجودی نقدی را توقیف نماید.مطالبه و وصول مالیات
تبصره- چنانچه بین وراث متوفی صغیر یا محجور یباشد که ولی قهری نداشته باشد عملیات اجرایی نسبت به سهم صغیر یا محجور تا تعیین قیم متوقف می¬گردد.
ماده 62- کلیه مقرارت مندرج در این آیین نامه در مورد بدهکاران موضوع ماده 48 قانون محاسبات عمومی نیز جاری بوده و تکلیف وصول این قبیل مطالبات نیز همانند مطالبات مالیاتی می¬باشد. دستگاه اجرایی بستانکار موضوع مواد 48 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1366 و 32 قانون وصول برخی از درامدهای دولت مصوب 1373 مکلف است علاوه بر مشخصات هویتی اشخاص بدهکار شامل اشخاص حقیقی نام و نام خانوادگی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، نام پدر، کد ملی، آدرس دقیق محل سکونت، محل کار و در مورد اشخاص حقوقی: شماره ثبت، کد اقتصادی، آدرس دقیق محل فعالیت و مشخصات دقیق هیات مدیره و میزان بدهی، مشخصات کاملی از اموال و دارایی¬ها مطالبات و تضمینات و وثایق اعم از نقدی و غیرنقدی و محل استقرار آنها را به اداره امور مالیاتی اجرائیات مربوط اعلام نماید.
ماده 63- سازمان امور مالیاتی کشور و ادارات کل امور مالیاتی می¬توانند کلیه هزینه¬های حفظ و نگهداری اموال منقول و غیرمنقول مودیان مالیاتی را که براساس مقررات فصل نهم قانون و از طریق عملیات اجرایی از مودی توقیف می¬نمایند از محل اعتبارات مصوب سالیانه خود تامین و پرداخت نموده و معادل کل هزینه¬های انجام شده را از حاصل فروش اموال کسر و به حساب درآمد عمومی کشور واریز نمایند.ماده 64- این آیین¬نامه مشتمل بر 64 ماده و 25 تبصره می¬باشد که بنا به مفاد ماده 218 قانون مالیات¬های مستقیم مصوب 3/12/1366 و اصلاحات بعدی آن در تاریخ 23/3/1390 به تصویب رسید و پانزده روز پس از انتشار در روزنامه رسمی جایگزین آیین نامه قبلی می¬شود.آیین¬نامه اجرایی فصل نهم قانون مالیات بر ارزش افزودهماده 1- معانی واژه¬ها و اصطلاحات به کار برده شده در این آیین¬نامه به شرح زیر می¬باشد:الف- قانون: قانون مالیات بر ارزش افزودهب- تولید کنندگان: اشخاص حقیقی و حقوقی تولید کننده و مونتاژ کننده موضوع فصل نهم قانون.ج- ارایه دهندگان خدمات: اشخاص حقیقی و حقوقی ارایه دهندگان خدمات موضوع فصل نهم قانون.د- ارزش گمرکی: جمع قیمت خرید کالا، هزینه حمل و نقل و حق بیمه.هـ- حقوق ورودی: مجموع چهار درصد ارزش گمرکی کالاهای وارداتی و سود بازرگانی که طبق قوانین مربوط توسط هیئت وزیران تعیین و در قالب یک نرخ برابر برای هر ردیف تعرفه در جداول ضمیمه آیین¬نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات درج می¬شود.مطالبه و وصول مالیات
و- مودی: تولید کنندگان، وارد کنندگان و عرضه کنندگان کالا و ارایه دهندگان خدمات موضوع فصل نهم قانون.
ماده 2- کلیه تولید کنندگان خودرو داخلی و نمایندگی-های رسمی فروش خودرو خارجی در ایران موظفند تا پایان آذر ماه هر سال فهرست انواع خودرو تولیدی یا وارداتی خود را (به تفکیک نوع، تیپ، سیستم و بهای فروش کارخانه یا مجموع ارزش گمرکی و حقوق ورودی) به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام نمایند. مهلت مذکور در خصوص خودروهایی که بعد از تاریخ یاد شده تولید یا وارد می-شوند، حداکثر تا پانزدهم ماه بعد از تاریخ تولید یا ورود می¬باشد.
ماده 3- در اجرای بند (ج) ماده (47) قانون، تولید کنندگان خودروهای سواری و وانت دوکابین تولید داخل به استثنای خودروهای سواری که به عنوان خودروهای عمومی شماره¬گذاری می¬شود، موظفند مالیات و عوارض شماره¬گذاری خودروهای تولیدی را در تاریخ فروش بر مبنای قیمت فروش کارخانه مندرج در صورتحساب¬های صادر شده محاسبه و ضمن درج در صورتحساب¬های یاد شده با رعایت مقررات ماده (21) قانون به ترتیب به حساب سازمان امور مالیاتی کشور و حساب تمرکز وجوه به نام وزارت کشور که توسط سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می¬شود، واریز نمایند.
تبصره- نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ادارات راهنمایی و رانندگی)، تولید کنندگان خودروهای داخلی و کلیه نمایندگی¬های رسمی شرکت¬های خارجی موظفند به منظور سهولت و دقت در دریافت مالیات و عوارض و تکریم مودیان، مشخصات کامل وسائط نقلیه اعم از نوع، سیستم، تیپ، مدل و نوع سوخت را حسب مورد در شناسنامه خودرو یا اسناد فروش خودرو درج نمایند.
ماده 4- عدم درج هر یک از موارد یاد شده در بندهای الف و ب و ج و د تبصره 1 ماده 42 قانون در انواع سند تنظیمی اعم از بیع قطعی، صلح، هبه و وکالت برای فروش انواع خودرو مشمول مالیات توسط دفاتر اسناد رسمی و همچنین عدم ارسال فهرست کامل نقل و انتقالات انواع خودرو در موعد مقرر قانونی به اداره امور مالیاتی ذیربط طبق نمونه یا روشی که توسط سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می¬گردد تخلف انتظامی محسوب و مطابق قوانین و مقررات مربوط با آنان عمل خواهد شد.تبصره- ادارات امور مالیاتی ذیربط تخلف دفاتر اسناد رسمی از مقررات موضوع ماده 42 قانون را برای انجام اقدامات قانونی به دادستانی انتظامی مالیاتی گزارش می-نمایند.ماده 5- در صورتی که مالیات و عوارض متعلق به نقل و انتقال خودرو موضوع ماده 42 قانون مطابق جداول سازمان امور مالیاتی کشور در موعد مقرر پرداخت نگردیده و یا کمتر از میزان مقرر پرداخت شده باشد دفاتر اسناد رسمی علاوه بر پرداخت وجه معادل مالیات و عوارض متعلقه و یا مابه التفاوت موارد مذکور مشمول جریمه¬ای به میزان دو درصد (2%) در ماه نسبت به مالیات و عوارض پرداخت نشده در مدت تاخیر می¬باشند. جریمه یاد شده غیر قابل بخشش است.ماده 6- در اجرای تبصره 2 ماده 42 قانون دفاتر اسناد رسمی موظفند در تنظیم وکالت نامه¬های کلی در مورد انتقال اموال وکالت نسبت به فروش انواع خودرو مشمول مالیات را تصریح نموده و نسبت به ترتیبات موضوع تبصره 1 ماده 42 قانون اقدام نمایند. درغیر اینصورت مشمول مقررات مواد 4 و 5 این آیین نامه خواهند شد.مطالبه و وصول مالیات
تبصره- تنظیم هر نوع سند خودرو به نام شخص وکیل در صورتی که در زمان تنظیم سند وکالت خودرو مالیات نقل و انتقال آن پرداخت شده باشد مشمول مالیات نقل و انتقال مجدد نخواهد بود.
ماده 7- مالیات وصول شده از نقل و انتقالات خودرو که منجر به فسخ و اقاله شده است قابل استرداد نمی¬باشد لیکن در صورتی که پس از پرداخت مالیات نقل و انتقال معامله طبق گواهی دفتر اسناد رسمی مربوط انجام نشده باشد مالیات وصول شده از محل وصولی¬های جاری بر اساس ضوابط موضوع تبصره 4 ماده 42 قانون قابل استرداد خواهد بود. استرداد مالیات مذکور در خصوص نقل و انتقالات خودروهای دولتی موضوع تبصره 7 ماده 42 قانون با تایید دستگاه دولتی مربوط مبنی بر عدم انجام معامله توسط اداره امور مالیاتی ذیربط صورت می¬پذیرد.مطالبه و وصول مالیات
ماده 8- سازمان امور مالیاتی کشور با همکاری بانک ملی ایران نسبت به تهیه دستورالعمل اجرایی مربوط به پرداخت مالیات نقل و انتقال از طریق قبوض مخصوص یا روشهای الکترونیکی و ابلاغ آن به واحدهای مالیاتی اقدام نماید.
تکالیف اشخاص ثالث
ماده 9- گمرک جمهوری اسلامی ایران موظف است تا پایان آذرماه هر سال فهرست انواع خودرو وارداتی و مجموع ارزش گمرکی و حقوق ورودی آن¬ها را به تفکیک نوع و مدل به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام نماید.
ماده 10- نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ادارات راهنمایی و رانندگی) موظف است هنگام نقل و انتقال خودروهای دولتی به اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی و همچنین نقل و انتقال خودروهای وارد کنندگان فاقد گواهی نمایندگی رسمی شرکت¬های سازنده خودروهای خارجی، نسخه پرداخت شده قبض یا گواهی پرداخت مالیات نقل و انتقال مربوط صادر شده توسط ادارات امور مالیاتی ذیربط را اخذ و نسبت به ثبت انتقال در سوابق اقدام نمایند.
ماده 11- ایرانیانی که به خارج از کشور عزیمت می-نمایند، به استثنای اشخاص موضوع ماده (45) قانون موظفند وجوه موضوع ماده (45) قانون را به حساب تعیین شده واریز و فیش واریزی را در مبادی خروجی به نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ارایه نمایند.
تبصره 1- وزارت امور اقتصادی و دارایی (سازمان امور مالیاتی کشور) هر سه سال یک بار پیشنهاد لازم در خصوص تغییرات ارقام مربوط به عوارض خروج از کشور، موضوع ماده (45) قانون را با توجه به نرخ تورم به هیئت وزیران برای تصویب ارایه می¬نماید.
تبصره 2- نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است رسید پرداخت وجوه موضوع این ماده را در هنگام خروج مسافر از مبادی خروجی کشور از مسافران اخذ و رسیدهای دریافتی را پس از کنترل و ممهور کردن به مهر خروج، در پایان هر ماه به ادارات کل امور مالیاتی ذیربط ارسال نماید.مطالبه و وصول مالیات
ماده 12- اضافه پرداختی مالیات موضوع ماده (42) قانون حسب درخواست مودی و پس از رسیدگی ماموران مالیاتی ذیربط و احراز آن با گواهی دفاتر اسناد رسمی و با توجه به تبصره (6) ماده (17) قانون از محل وصولی جاری و یا درآمد عمومی برابر مقررات قانون مالیاتهای مستقیم مسترد خواهد شد.
ماده 13- وصول و عوارض خدمات حمل و نقل برون شهری مسافر و عوارض سالیانه انواع خودروهای سواری و وانت دو کابین، موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده (43) قانون، توسط شهرداری محل انجام می¬گیرد و عوارض یاد شده حسب مورد به حساب شهرداری محل فروش بلیط یا محل فعالیت واریز می¬گردد. عوارض شماره¬گذاری موضوع بند (ج) ماده (43) قانون، توسط شهرداری محل انجام می¬گیرد و عوارض یاد شده حسب مورد به حساب شهرداری محل فروش بلیط یا محل فعالیت واریز می¬گردد. عوارض شماره¬گذاری موضوع بند (ج) ماده (39) قانون، واریز تا حسب ترتیبات تبصره یاد شده توزیع و هزینه گردد.مطالبه و وصول مالیات
تبصره 1- مالیات و وجوه دریافتی موضوع مواد (42)، (43) و (45) قانون که توسط سازمان امور مالیاتی کشور وصول می¬گردد، مشمول احکام فصل نهم باب چهارم قانون مالیات¬های مستقیم ـ مصوب 1366 ـ و اصلاحات بعدی آن است.
تبصره 2- مالیات و عوارض موضوع بندهای الف و ب و ج ماده 43 قانون مشمول حکم ماده 17 قانون و تبصره¬های آن نمی¬باشد و مالیات و عوارض پرداختی یاد شده به عنوان اعتبار مالیاتی مودیان قابل احتساب نخواهد بود.
تبصره 3- اضافه پرداختی مودیان بابت مالیات و عوارض موضوع ماده 43 از محل وصولی¬های جاری مربوط توسط سازمان امور مالیاتی کشور شهرداری¬های محل و وزارت کشور حسب مورد قابل استرداد می¬باشد.
ماده 14- کلیه مطالبات معوق مربوط به مالیات و عوارض و وجوهی که دریافت آنها به موجب این قانون لغو شده است طبق قوانین و مقررات مربوط توسط دستگاه¬ها و مراجع ذی ربط وصول وبه حسابهای مفتوحه واریز گردد.
ماده 15- به منظور نظارت بر حسن اجرای قانون و انجام بررسی و رسیدگی¬های لازم ماموران ادارات امور مالیاتی ذیربط می¬توانند به دفاتر اسناد رسمی و مودیان موضوع فصل نهم قانون مراجعه و دفاتر اسناد و مدارک آنها را رسیدگی نمایند. اشخاص یاد شده موظف به ارایه دفاتر و اسناد و مدارک درخواستی می¬باشند. در صورت عدم ارایه دفاتر اسناد و مدارک مورد نیاز مالیات و عوارض متعلق به صورت علی الراس محاسبه مطالبه و وصول خواهد شد چنانچه در رسیدگی یاد شده ما به التفاوت مشخص گردد مابه التفاوت به نسبت تاریخ تعلق مالیات و عوارض از آنان مطالبه خواهد شد.مطالبه و وصول مالیات
تبصره 1- اختیارات و مسئولیت¬های ماموران مالیاتی مصرح در این ماده در خصوص وصول عوارض بندهای الف و ب ماده 43 قانون به عهده ماموران تشخیص و وصول شهرداری می-باشد و مودیان موظفند مطابق مفاد این ماده در مقابل ماموران تشخیص و وصول شهرداری اقدام نمایند.مطالبه و وصول مالیات
تبصره 2- تاریخ تعلق مالیات و عوارض موضوع بندهای الف و ج ماده 43 قانون تاریخ ارایه خدمات یا فروش خودرو می¬باشد.
تبصره 3- در اجرای ماده 47 قانون مودیان موضوع بندهای الف و ماده 43 قانون که مبادرت به حمل و نقل برون شهری مسافر می¬نمایند موظفند عوارض متعلقه مربوط به هر ماه را حداکثر تا پانزدهم ماه بعد به شهرداری محل فروش بلیط واریز نمایند. عدم پرداخت عوارض یاد شده در موعد مقرر مشمول جریمه¬ای معادل دو درصد 2% به ازای هر ماه نسبت به مدت تاخیر خواهد بود.
تبصره 4- پرداخت مالیات و عوارض شماره گذاری خودرو پس از موعد مقرر پانزده روز پس از انقضای دوره مالیاتی سه ماهه موضوع ماده 21 قانون موجب تعلق جریمه¬ای معادل دو درصد 2% به ازا هر ماه نسبت به مدت تاخیر خواهد بود.مطالبه و وصول مالیات
ماده 16- ماخذ محاسبه مالیات و عوارض موضوع مواد 42 و 43 قانون حسب مورد بهای کالا یا خدمت مندرج در صورتحساب خواهد بود. در مواردی که صورتحساب موجود نباشد یا از ارایه آن خودداری شود و یا به موجب اسناد و مدارک مثبته احراز شود که ارزش مندرج در آن واقعی نیست، مأخذ محاسبه مالیات و عوارض، بهای روز کالا یا خدمت به تاریخ روز تعلق مالیات یا عوارض می¬باشد.
ماده 17- مرجع رسیدگی به شکایات مودیان در خصوص اختلاف و استنکاف از پرداخت عوارض، موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده (43) قانون، کمیسیون موضوع ماده (77) قانون اصلاح پاره¬ای از مواد و الحاق مواد جدید به قانون شهرداری ـ مصوب 1345 ـ می¬باشد.مطالبه و وصول مالیات
ماده 18- مرجع رسیدگی به شکایات مودیان ناشی از اقدامات اجرایی در وصول مالیات و عوارض، موضوع بند (ج) ماده (43) و ماده (45) قانون، هیئت حل اختلاف مالیاتی می¬باشد که برابر مقررات ماده 216 ق.م.م و تبصره (2) آن به شکایات مذکور رسیدگی و رأی مقتضی صادر خواهد نمود. رأی صادر شده قطعی و لازم الاجرا می-باشد.
ماده 19- کلیه خودروهایی که با پلاک دولتی، شخصی و عمومی شماره¬گذاری شده¬اند، در صورت تبدیل یا تعویض پلاک، مشمول مقررات موضوع بند (ج) ماده (43) نخواهند بود.
ماده 20- خودروهای سفارتخانه¬¬ها، کنسولگری¬ها و نمایندگان سیاسی و فرهنگی خارجی و مامورین آنها، سازمان¬های بین¬المللی و کارشناسان خارجی مامور از طرف آنها که از پلاک¬های خاص استفاده می¬نمایند مشمول پرداخت مالیات و عوارض شماره¬گذاری موضوع بند (ج) ماده (43) قانون نخواهد بود و در صورت واگذاری اتومبیل به سایر اشخاص مشمول مالیات و عوارض شماره¬گذاری خواهد بود.مطالبه و وصول مالیات
ماده 21- مأخذ محاسبه مالیات و عوارض شماره¬گذاری در خصوص خودروهای صادراتی ساخت داخل که توسط اتباع ایرانی مقیم خارج از کشور و یا دارندگان کارنامه شغلی در خارج از کشور و یا سایرین وارد کشور می¬شود، براساس تبصره (6) ماده (42) قانون، قیمت فروش کارخانه خواهد بود.