انواع گزارش های حسابرسی

انواع گزارش های حسابرسی

1⃣گزارش مقبول

2⃣گزارش مشروط

3⃣گزارش عدم اظهارنظر

4⃣گزارش مردود

️گزارش تعدیل نشده (مقبول) :

در مواردی که حسابرس به این نتیجه برسد که صورتهای مالی، از تمام جنبه های بااهمیت مطابق استانداردهای حسابداری به نحو مطلوب ارائه شده است، نظر مقبول اظهار می شود. نظر مقبول همچنین به طور ضمنی بیانگر آن است که هر گونه تغییر در اصول و رویه های مبتنی بر استانداردهای حسابداری و آثار آنها، به نحوی مناسب تعیین و در صورتهای مالی درج و یا افشا شده و تمامی مواردی که نیاز به افشا داشته به درستی افشا گردیده است.

اظهارنظر تعدیل شده شامل سه نوع اظهار نظر زیر می باشد :

مشروط

عدم اظهارنظر

مردود

حسابرس در مواردی که هر یک از شرایط زیر وجود دارد و بنا به قضاوت وی، اثر آن بر صورتهای مالی بااهمیت است یا بتواند بااهمیت باشد، نظری غیر از اظهارنظر مقبول اظهار می کند :

وجود تحریف در صورتهای مالی

محدودیت در رسیدگی

ابهام اساسی

تصمیم گیری در مورد اظهارنظر، اولا به هر یک از سه حالت فوق و ثانیا قضاوت حسابرس درباره بااهمیت یا فراگیر بودن(اساسی) آثار وجود تحریف یا آثار اساسی احتمالی محدودیت بر صورتهای مالی بستگی دارد.فراگیر(اساسی) به معنای تحت تاثیر قرار گرفتن “کلیت صورتهای مالی” است اما “بااهمیت” به معنای موضوعی است که از اهمیت برخوردار است اما نه آنقدر مهم که کلیت صورتهای مالی را متاثر سازد.
️نظر مشروط :

حسابرس باید زمانی نظر مشروط ارائه کند که :

◽️با کسب شواهد حسابرسی کافی و مناسب به این نتیجه برسد که تحریف ها(ناشی از تقلب یا اشتباه) به تنهایی یا در مجموع، نسبت به صورتهای مالی بااهمیت است ولی فراگیر(اساسی) نیست.

◽️قادر به کسب شواهد حسابرسی کافی و مناسب برای اظهارنظر نباشد(محدودیت در رسیدگی)، ولی به این نتیجه برسد که آثار احتمالی تحریف های کشف نشده بر صورتهای مالی می تواند بااهمیت باشد ولی فراگیر(اساسی) نیست.

️عدم اظهارنظر :

حسابرس باید زمانی عدم اظهارنظر ارائه کند که :◽️قادر به کسب شواهد حسابرسی کافی و مناسب برای اظهارنظر نباشد(محدودیت در رسیدگی)، و به این نتیجه برسد که آثار احتمالی تحریف های کشف نشده بر صورتهای مالی می تواند فراگیر(اساسی) باشد.◽️در شرایط نادری که ابهامات متعدد وجود دارد، علی رغم کسب شواهد کافی و مناسب در خصوص هر یک از این ابهامات، به دلیل ارتباط آنها با یکدیگر و مجموع آثار احتمالی این موارد بر صورتهای مالی، حسابرس باید عدم اظهارنظر ارائه کند.
نظر مردود :

چنانچه حسابرس با کسب شواهد حسابرسی کافی و مناسب، به این نتیجه برسد که تحریف ها، به تنهایی یا در مجموع نسبت به صورتهای مالی فراگیر(اساسی) است باید نظر مردود ارائه کند.

️انواع گزارش های حسابرسی

خلاصه انواع گزارشات تعدیل شده بر حسب نوع گزارش

1⃣تحریف در صورتهای مالی :

بااهمیت⇐مشروط

اساسی⇐مردود

2⃣محدودیت در رسیدگی :

بااهمیت⇐مشروط

اساسی⇐عدم اظهارنظر

3⃣ابهام :

اساسی⇐عدم اظهارنظر

️انواع گزارش های حسابرسی

مثال شماره 1

تسهیلات بلندمدت ارزی دریافتی، به نرخ برابری ارز در تاریخ دریافت وام در حسابها انعکاس دارد. در هنگام تهیه صورتهای مالی، نرخ برابری ارز تغییر داشته لیکن بر اساس نرخ تاریخ ترازنامه تسعیر بدهی صورت نگرفته که مبلغ ریالی آن بااهمیت است. حسابرس با این موضوع چگونه برخورد می کند؟

1⃣عدم تسعیر بدهی ارزی مطابق با استانداردهای حسابداری در پایان سال، موجب می شود که حسابرس اظهارنظر از نوع مردود اعلام نماید.

2⃣عدم تسعیر بدهی ارزی مطابق با استانداردهای حسابداری در پایان سال، موجب محدودیت در رسیدگی و تبع آن صدور گزارش حسابرس از نوع عدم اظهارنظر می شود.

3⃣عدم تسعیر بدهی ارزی مطابق با استانداردهای حسابداری در پایان سال را به عنوان بند شرط و با ذکر مبلغ ریالی موثر ارزی موضوع بر صورتهای مالی در گزارش اظهارنظر مشروط بیان می کند.

4⃣عدم تسعیر بدهی ارزی مطابق با استانداردهای حسابداری در پایان سال، به دلیل اینکه مبلغ آن در مقایسه با کل وام موثر نمی باشد، تاثیری در صدور گزارش حسابرسی ندارد.

پاسخ :

عدم تسعیر بدهی ارزی در تاریخ ترازنامه، در تضاد با استاندارد شماره 16 حسابداری بوده و از مصادیق تحریف در صورتهای مالی است و از آنجا که بااهمیت می باشد گزارش حسابرسی از نوع “مشروط” خواهد بود. نتیجتا گزینه 3 صحیح است. اگر فراگیر(اساسی) باشد گزارش حسابرسی از نوع مردود خواهد بود.

انواع گزارش های حسابرسی

مثال شماره 2

عدم ارسال تاییدیه برای بدهکارانی که جمع بدهی آنها حدود 80% از کل دارایی های شرکت را تشکیل می دهد موجب می شود که حسابرس به شرح زیر عمل کند :

1⃣با کنترل حساب فروش از صحت حساب بدهکاران مطمئن می شود.

2⃣موضوع فاقد اهمیت است.

3⃣موضوع محدودیت در رسیدگی است و گزارش حسابرسی به صورت عدم اظهارنظر ارائه می شود.

4⃣نقطه ضعف کنترل داخلی است که در نامه مدیریت مطرح می شود.

پاسخ :

عدم ارسال تاییدیه برای بدهکاران از مصادیق محدودیت در رسیدگی است و از آنجا که 80% از کل دارایی های شرکت را تشکیل می دهد فراگیر(اساسی) است که در نهایت گزارش حسابرسی از نوع “عدم اظهارنظر” خواهد بود. نتیجتا گزینه 3 صحیح است. اگر بااهمیت باشد گزارش حسابرسی از نوع مشروط خواهد بود.

️انواع گزارش های حسابرسی

بخش سوم

تداوم فعالیت

  فرض تداوم فعالیت، یک اصل بنیادی در تهیه صورتهای مالی است. طبق فرض تداوم فعالیت، واحد مورد رسیدگی معمولا به عنوان واحدی فرض می شود که در آینده قابل پیش بینی به فعالیت خود ادامه می دهد و قصد یا الزامی برای انحلال، توقف فعالیت، یا کاهش قابل توجه در حجم عملیات را ندارد. بنابراین دارایی ها و بدهی ها بر مبنای توانایی واحد مورد رسیدگی در بازیافت دارایی ها و تسویه بدهی ها در جریان عادی فعالیت های تجاری، ثبت می شوند. بند 20 استاندارد حسابداری شماره 1 چنین بیان می دارد :

مديريت در زمان تهيه صورتهای مالی، بايد توان ادامه فعاليـت واحـد تجـاری را ارزيـابی كنـد. صورتهای مالی بايد بر مبنای تداوم فعاليت تهيه شود مگر اينكه مديريت قصد انحلال يـا توقـف عمليات واحد تجاری را داشته باشد، يا عملاً ناچار بـه انجـام ايـن امـر شـود. در مـواردی كـه مديريت از رويدادها و شرايطی آگاهی يابد كه ممكن است ابهـام اساسـی نـسبت بـه توانـایی تداوم فعاليت واحد تجاری ايجاد كند، اين ابهام بايد افشا شود . چنانچه صورتهای مـالی برمبنـای تداوم فعاليت تهيه نشود، اين واقعيت بايد همراه با مبنای تهيه صورتهای مالی و اينكه چـرا واحـد تجاری فاقد تداوم فعاليت تلقی شده است، افشا شود.

مسئولیت حسابرس، بررسی مناسب بودن استفاده مدیریت از فرض تداوم فعالیت در تهیه صورتهای مالی و بررسی احتمال وجود ابهامات بااهمیت یا اساسی درباره توانایی ادامه فعالیت واحد مورد رسیدگی به عنوان یک واحد دایر است که نیاز به افشا در صورتهای مالی دارد. حسابرس نمی تواند رویدادها یا شرایط آتی را که ممکن است موجب توقف فعالیت واحد مورد رسیدگی شود، پیش بینی کند. بنابراین عدم اشاره به ابهام درباره تداوم فعالیت در گزارش حسابرس، نمی تواند متضمن توانایی واحد مورد رسیدگی به ادامه فعالیت محسوب گردد.

انواع گزارش های حسابرسی

بخش چهارم

️انواع گزارش حسابرسی بر حسب ابهام در خصوص تداوم فعالیت

1⃣ابهام بااهمیت در خصوص تداوم فعالیت :

اگر در صورتهای مالی افشا شود⇐مقبول+یک بند تاکید بر مطلب خاص

اگر در صورتهای مالی افشا نشود⇐مشروط

2⃣ابهام اساسی در خصوص تداوم فعالیت :

◽️اگر در صورتهای مالی افشا شود⇐عدم اظهارنظر

◽️اگر در صورتهای مالی افشا نشود⇐عدم اظهارنظر

️انواع گزارش های حسابرسی

مثال شماره 3

شرکت آلفا به کار واردات و فروش داروی x و y اشتغال دارد. در اسفندماه سال 1396 طبق تصمیم دولت، واردات داروی x و y ممنوع اعلام می گردد. با فرض آن که این موضوع در یادداشت های پیوست صورتهای مالی افشا نشده باشد، حسابرس در زمان صدور گزارش حسابرسی با این موضوع چگونه برخورد می کند؟

1⃣هیچگونه انعکاسی در گزارش حسابرس ندارد.

2⃣موضوع یک نوع محدودیت در رسیدگی است و گزارش عدم اظهارنظر داده می شود.

3⃣موضوع مرتبط با تداوم فعالیت بوده و موجب صدور اظهارنظر مردود خواهد بود.

4⃣موضوع مرتبط با تداوم فعالیت بوده و اظهارنظر حسابرس به صورت مشروط یا عدم اظهارنظر خواهد بود.

پاسخ :

با ممنوع شدن واردات داروی x و y، ادامه حیات و فعالیت شرکت آلفا مبهم شده و از آنجایی که در یادداشت های پیوست صورتهای مالی افشا نشده است، حسب بااهمیت یا فراگیر(اساسی) بودن به ترتیب نظر مشروط یا عدم اظهارنظر صادر می شود. نتیجتا گزینه 4 صحیح است.

️انواع گزارش های حسابرسی

بخش پایانی

حالات خاص

1⃣اگر شرکت از مبنای نقدی در تهیه صورتهای مالی استفاده کرده باشد، گزارش از نوع مشروط و یا مردود خواهد بود.

2⃣اگر مدیران از ارایه تاییدیه ای که حسابرس دریافت آن را ضروری می داند خودداری کنند، این امر موجب محدودیت در رسیدگی می شود و حسابرس باید نظر مشروط یا عدم اظهارنظر ارایه کند. در این گونه موارد، حسابرس باید اعتمادی را که در جریان حسابرسی نسبت به سایر اظهارات مدیریت داشته است و هر گونه آثار احتمالی خودداری مدیریت را از ارایه تاییدیه بر گزارش حسابرس، ارزیابی کند. مشابه این مورد در خصوص تاییدیه وکیل حقوقی شرکت نیز صادق می باشد.

3⃣اگر شرکت از ارایه صورت جریان وجوه نقد خودداری کرده باشد، گزارش صرفا از نوع مشروط است.