پروژه مالی حسابداری پیمانکاری
حسابداری پیمانکاری یکی از روشهای خاص حسابداری است که در روش عادی حسابداری گنجانده میشود . اصول و
روشهای موجود در حسابداری پیمانکاری در هر نوع قرار داد های کوچک و پروژه ای بزرگ و چند ملیتی و …
مورد استفاده قرار میگیرد . حسابداری پیمانکاری همه اطلاعاتی که پیمانکار نیاز دارد تا بتواند از صحنه رقابت
شرکت را به شیوه ای اثرگذار اداره نماید و موفق گردند تهیه میکند اطلاعاتی که توسط حسابداری پیمانکاری تعیین
میشود شامل اطلاعات مالی و غیر مالی می شود که برای موفقیت شرکت سرنوشت ساز است با توجه به انواع
روشهای طی سالهای مختلف جهت یک سان سازی اطلاعات مالی جهت استفاده کنندگان به نحوه موثر ارائه گردد
روشهای مختلفی انتخاب آزمایش و حتی از بین رفته است روش استفاده شده کنونی روشهای مورد تائید استاندارد
های حسابداری ایران می باشد. در این پروژه مالی در فصل اول به کلیات در مورد فعالیت های پیمانکاری مانند :
مراحل اصلی پیمانکاری و خدمات پیمانکاری و انواع آن و ویژگیهای صنعت پیمانکاری که همراه با ثبت های
مربوطه میباشد امده است و در فصل دوم مطالب در باره پیشرفت کار و …و در فصل سوم مالیات و بیمه و …و در
فصل چهارم گزارشگري مالي و در فصل پنجم بودجه ده ساله و فصل ششم هدف ها از استاندارد ها و … و در پایان
به بيان نتيجه گيري و پيشنهاد كه همراه با برخي از ضمیمه هاي مورد نیاز میباشد گرد اوري شده است .
تنوع موسسات و گوناگونی فعالیت های مختلف اقتصادی در پهنه جهان و دانش و حرفه حسابداری را بر ان داشته تا
در قالب مبانی و اصول عمومی و راه حلهای متناسبی را برای نگهداری حسابهای فعالیت های گوناگون به نحوی
فراهم اورد که صورتهای مالی موسسات تصویر گویا تری از نتایج عملیات و وضعیت مالی ارائه دهند . از
طرفی : فعالیت های موسسات اقتصادی در کشورهای مختلف در بستری از اوضاع و احوال اقتصادی واجتماعی و
در محدوده مناسبات حقوقی کشور انجام میشود . و این عامل به نوبه خود و جستجو و یافتن راه حلهای متعارف در
سطح بین المللی الزامی کرده است . ارجاع طرح های ساخت و ساز ابنیه و تاسیسات و تجهیزات بزرگ از طرف
کارفرمایان عمومی و خصوصی به پیمانکاران و انعقاد قرارداد ها بلند مدت پیمانکاری برای اجرای طرح های یاد
شده و انجام دادن فعالیت های ساخت و ساز در قالب این قراردادها توسط پیمانکاران و یکی از فعالیتهای عمده
اقتصادی است که نیازمند ثبت و ضبط معاملات و فعالیت های مالی و تهیه و تنظیم گزارش های درون سازمانی و
اندازه گیری و شناخت درامد و در نهایت تهیه و ارائه صورتهای مالی متناسب برای پیمانکاران و کارفرمایان است .
حسابداری پیمانکاری یکی از مقولاتی است که مراجع حرفه ای و پژوهشگران و مولفان حسابداری در کشورهای
پیشرفته از دیر باز به عنوان مقوله خاص در حسابداری به ان پرداخته اند و در کمتر کشورهای پیشرفته و همچنین
در سطح بین المللی استاندارد های خاصی برای ان وضع شده است . در کشور عزیز ما نیز از سالهای پیش
حسابداری پیمانکاری مورد بررسی است .
چکیده مطالب
مقدمه
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
10
طراحي و ساخت پرو ژه هاي بزرگ صنعتي نظیر سد سازي ، جاده سازی هواپیما سازي و یا ترکیبی از چند پروژه
بزرگ مانند پالایشگاه و قطعات پیچیده ماشین آلات که از لحاظ ساخت به تکنولوژی مدرن نیاز دارند ، ازطریق
قراردادهاي بلند مدت پیمانكاري انجام مي شود.
پیمان :
منظور از پیمان اسناد و مدارکی است که طبق شرایط عمومی پیمان از طرف کارفرما ، تحویل پیمانکار می گردد .
كارفرما :
شخصیت حقیقي یا حقوقي است كه امضاء كننده یك طرف پیمان مي باشد و اجراي کامل عملیات موضوع پیمان را به
پیمانکار واگذار مي نماید.
پیمانكار :
شخصیت حقیقي یا حقوقي است كه امضاء كننده طرف دیگر پیمان مي باشد واجراي عملیات موضوع پیمان را تا
تکمیل نهایی به عهده می گیرد.
قرار داد :
قرار داد رابطهای حقوقی بین پیمانکار و کارفرما است که منشاء تعهد و التزام برای طرفین میباشد
دستگاه نظارت :
عبارت است از شخص حقیقی یا حقوقی که کارفرما به منظور اجرای تعهداتی که پیمانکار بر طبق مفاد پیمان و اسناد
و مدارک پیوست آن به عهده گرفته ، تعیین و به پیمانکار کتبا معرفی می نماید ، پیمانکار موظف است کارها را بر
طبق ضوابط و اصول فنی و همچنین بر طبق دستوراتی که دستگاه نظارت در حدود مشخصات اسناد و مدارک
پیوست پیمان می دهد ، اجرا کند.
1 قرارداد براساس واحد بها : تعهد پیمانکار مبنی بر انجام عملیات موضوع پیمان بر اساس مبلغ معین برای هر –
واحد کار می باشد .
2 قرارداد مقطوع : توافق پیمانکار در برابر دریافت مبلغی به عنوان بهای کل کار برای انجام عملیات موضوع –
پیمان می باشد .
3 قرارداد امانی : مخارج مجاز یا تعیین شده در قرارداد به پیمانکار پرداخت می شود و در ازای خدماتی که –
انجام داده است در صد معینی از مخارج یا حق الزحمه ثابت دریافت می کند .
قرار دادهای بلند مدت پیمانکاری
تعاریف واصطلاحات قراردادهای بلند پیمانکاری
انواع قراردادهای پیمانکاری:
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
11
4 قرارداد بر اساس مواد و دستمزد : اجرای عملیات موضوع پیمان در ازای دریافت دستمزد مستقیم با نرخ –
ساعتی معین و قیمت مواد و مصالح و سایر مخارج
5 قرار داد مدیریت اجرا : دریافت حق الزحمه معمولا مقطوع برای مدیریت اجرای طرح در قرارداد مدیریت –
اجرا ) مدیریت پیمان( تامین مصالح ، ماشین آلات و تجهیزات و نیروی انسانی مستقیم و سایر هزینه ها بر عهده
کارفرما می باشد .
مرحلههه 1 ( موسسههات بخههش عمههومی، مطالعههات مقههدماتی و نظههارت براجههرای طرحهههای سههاختمانی، تاسیسههاتی و
تجهیزاتی را معمولا به مهندسان مشاور واگذار میکنند. مطالعات مقدماتی شامل اقدامات زیر است:
مطالعات این مرحله شامل : تحقیقات و بررسي هاي لازم به منظور تعیین
هدف طرح ، شناخت اجراء قشكله ، داده ها و ستانده و همچنین امكانات فني و اجرایي با توجه به مصالح ساختماني ،
تجهیزات ، نیروي انساني ، سایر امكانات و محدودیت ها و بالاخره حدود سرمایه گذاري ،و زمان اجراء ، كاسبات
اقتصادي ، تعیین بهره وري و تعیین اثرات اجتماعي و اقتصادي ناشي از اجراي طرح است . حاصل این مطالعات به
شكل گزارشي تدوین مي گردد كه مبناي اتخاذ تصمیم در مورد اقدامات بعدي خواهد بود .
بعد از شناخت طرح و تعیین مشخصات كلي آن برمبناي بررسي ها و یا
مطالعات توجیهي حتي و اقتصادي خاص ، مطالعات مقدماتي طرح انجام مي شود . خدمات مربوط به مطالعات
مقدماتي شامل مطالعات تحقیقاتي و آزمایش هاي لازم به منظور طراحي و تهیة نقشه هاي مقدماتي و مشخصات كلي ،
تعیین محل هاي مناسب و بر آورد كلي ابعاد و حجم كار و مخارج هریك از راه حل هاي پیشنهادي و همچنین مقایسه
و تعیین نكات مثبت و منفي هر راه حل و بازده اقتصادي و اثرات اجتماعي هر یك از آنها مي باشد . تهیة كننده طرح
مقدماتي مناسب ترین راه حل را با ذكر دلیل لازم توجیه مي كند مطالعات و تحقیقات ، نقشه بر داري ها و بر رسي ها
و آزمایش هاي این مرحله باید به اندازه اي كامل باشد كه امكان بر آورد مخارج دوره مطرح و هزینه هاي بهره
برداري را به منظور اتخاذ تصمیم منطقي فراهم سازد و نتیجه این مطالعات و روش انجام مراحل بعد به شكل
گزارشي تدوین مي شود .
مراحل اجرای طرح
1 ( مرحله اول : مطالعات مقدماتی طرح
1 – مطالعات مقدماتی طرح
1/2 – تهیه طرح مقدماتی
1/1 – مطالعات شناسای طرح
1/1 ( مطالعات شناسایی طرح
1/2 ( تهیه طرح مقدماتی
پروژه حسابداری پیمانکاری
12
ثبت های دفاتر کارفرما در )ضمیمه 1 ( ارائه داده شده است.
ثبتی ندارد
طراحی تفصیلی و اجرای طرح شامل بررسی ها و تحقیقات و کاوشهای
سطحی و زیر سطحی و نقشه برداریها و طراحی های دقیق و آزمایشهای لازم به منظور تعیین مشخصات فنی طرح
و مقادیر دقیق کار و برنامه زمانی اجرای کار و منابع تهیه مصالح و تهیه نقشه های تفصیلی و اسناد و مشخصات
اجرای طرح برای گزینه انتخابی است که در مرحله طرح مقدماتی پیشنهاد و توجیه شده است .
اسناد مناقصه شامل شرایط عمومی و خصوصی پیمان و مشخصات
فنی عمومی و خصوصی و مقادیر کار و برآورد هزینه اجرای طرح بر اساس آخرین فهرست بهاء و استعلام و یا
بوسیله مشاور از روی نقشه های کلی و تفصیلی است .
اسناد و مدارک مناقصه باید به شکلی تنظیم و فراهم شود که پیمانکار در صورت تمایل به شرکت در مناقصه بدون
هیچ گونه ابهامی بتواند بر اساس آنها مبلغ پیشنهادی خود را برای اجرای طرح به سادگی و دقت محاسبه کند .
شروع اقدامات مربوط به اجرای طرح موکول به اتمام مطالعات تفصیلی و پذیرش طرح و اطمینان یافتن از وجود
اعتبار مورد نیاز تا اتمام و تکمیل کار و نیز تامین سایر منابع از قبیل زمین و پروانه ساختمان و آب و برق است .
ثبتی ندارد
1 ( ثبت مرحله مطالعات مقدماتی طرح
دفتر پیمانکار
2 ( مرحله دوم : مطالعات تفصیلی طرح
2 – مطالعات تفصیلی طرح
2/2 – تهیه اسناد و مدارک
مناقصه
2/1 – تهیه نقشه های تفصیلی
2/1 ( تهیه نقشه های تفصیلی
2/2 ( تهیه اسناد و مدارک مناقصه
2 ( ثبت مرحله مطالعات تفصیلی طرح
دفتر پیمانکار
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
13
به سه طریق انجام میگیرد :
الف ( مناقصه عمومی : دعوت از پیمانکاران با چاپ آگهی در روزنامه
ب ( مناقصه محدود : دعوت از پیمانکاران واجد شرایط و صاحب صلاحیت
ج ( ترک مناقصه : بعلت وجود شرایط خاص و بر اساس گزارش توجیهی کارفرما و بنا به تشخیص هیات ترک
مناقصه انجام می شود .
الف 1( دعوت از پیمانكار براي اجراي طرح
الف 2( فروش یا توزیع اسناد و مدارك مناقصه
الف 3( شركت در مناقصه
الف 4( انتخاب پیمانكار
الف 1( ثبت مرحله دعوت از پیمانكار براي اجراي طرح :
ثبتی ندارد
3 ( مرحله سوم : اجرای طرح :
3/1 ( ارجاع کار به پیمانکار
3/2 ( انعقاد قرار داد پیمانکاری
3/3 ( شروع عملیات اجرائی
3/4 ( تنظیم و پرداخت صورت وضعیت ها
3/5 ( تحویل موقت
3/6 ( تحویل قطعی
3/1 ( ارجاع کار به پیمانکار
الف ( ارجاع کار به پیمانکار
دفتر پیمانکار
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
14
الف 2( ثبت مرحله فروش یا توزیع اسناد و مدارك :
هزینه شركت درمناقصه 30000
بانك 30000
خرید اسناد شركت در مناقصه
الف 3( ثبت مرحله شركت در مناقصه :
هزینه شركت درمناقصه 25000
بانك 25000
كارمزد بانك بابت صدور ضمانت نامه شركت در مناقصه
– حساب انتظامي ضمانت نامه شركت در مناقصه 500000
– طرف حساب انتظامي ضمانت نامه شركت در مناقصه 500000
ثبت صدور ضمانت نامه شركت درمناقصه
– حساب انتظامي وثیقه ضمانت نامه شركت در مناقصه 600000
– طرف حساب انتظامي وثیقه ضمانت نامه شركت در مناقصه 600000
500000 * %120 = محاسبه وثیقه : 600000
الف 4( ثبت مرحله انتخاب پیمانكار :
پیمان در دست اجرا 55000
هزینه شركت در مناقصه 55000
انتقال هزینه شركت در مناقصه به حساب پیمان در جریان
دفتر پیمانکار
دفتر پیمانکار
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
15
پس از انتخاب پیمانکار ، قرارداد پیمانکاری بر اساس قیمت پیشنهادی پیمانکار تنظیم می گردد و عملیات اجرای
پیمان به صورت زیر انجام می گیرد :
ب 1( گرفتن ضمانت نامه حسن انجام تعهدات
ب 2( تنظیم قرار داد پیمانكاري
ب 3( ابطال ضمانت نامه شركت در مناقصه
ب 4( تسلیم ضمانت نامه پیش پرداخت
ب 5( تائیدیه پرداخت
ب 1 ( گرفتن ضمانتنامه حسن انجام تعهدات : پیمانکار قبل از بستن قرارداد باید برای تضمین حسن انجام
تعهدات خود معادل 5% مبلغ اولیه پیمان را به عنوان ضمانت نامه پرداخت کند ، بانکها برای صدور ضمانت نامه
علاوه بر کارمزد و وثیقه معمولا 10 % مبلغ ضمانت نامه را به عنوان سپرده از پیمانکار مطالبه میکنند و یا سپرده
نقدی به حساب کارفرما واریز نماید . ضمانت نامه یاد شده باید تا تاریخ صورت مجلس تحویل موقت معتبر باشد و تا
هنگامی که تحویل موقت انجام نشده پیمانکار مکلف است آنرا به دستور کارفرما تمدید نماید و ارزش آن 120 %است
ب 1( ثبت مرحله گرفتن ضمانت نامه حسن انجام تعهدات
پیمان در دست اجرا 65000
سپرده نقدي ضمانت نامه حسن انجام 50000
بانك 115000
كارمزد و سپرده نقدي ضمانت نامه حسن انجام تعهدات
– حساب انتظامي ضمانت نامه حسن انجام 500000
– طرف حساب انتظامي ضمانت نامه حسن انجام 500000
ثبت صدور ضمانت نامه حسن انجام تعهدات معدل 5% مبلغ اولیه پیمان
– حساب انتظامي وثیقه ضمانت نامه حسن انجام تعهدات 540000
– طرف حساب انتظامي وثیقه ضمانت حسن انجام تعهدات 540000
% ثبت ضمانت نامه به ارزش 120
محاسبه وثیقه : معادل 120 % مبلغ ضمانت نامه پس از كسر 10 % سپرده نقدي
– %120 * ) 500000 50000 (=5400000
3/2 ( انعقاد قرارداد
ب( انعقاد قرار داد با پیمانكار
دفتر پیمانکار
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
16
ب 2 ( تنظیم قرارداد پیمانکاری : پس از تسلیم ضمانت نامه انجام تعهدات به کارفرما ، قرارداد پیمانکاری بین
کارفرما و پیمانکار بسته می شود . هزینه تنظیم قرارداد در دفتر اسناد رسمی به عهده پیمانکار می باشد .
ب 2( ثبت مربوط به تنظیم قرار داد پیمانكاري :
پیمان در دست اجرا 100000
بانك 100000
پرداخت بابت ثبت قرار داد در دفتر اسناد رسمي
ب 3 ( ابطال ضمانت نامه شرکت در مناقصه
ب 3( ثبت مربوط به ابطال ضمانت نامه شركت در مناقصه
– طرف حساب انتظامي ضمانت نامه شركت در مناقصه 500000
– حساب انتظامي ضمانت نامه شركت در مناقصه 500000
ثبت ابطال ضمانت نامه شركت در مناقصه
– طرف حساب انتظامي وثیقه ضمانت نامه شركت در مناقصه 600000
– حساب انتظامي وثیقه ضمانت نامه شركت در مناقصه 600000
ب 4 ( تسلیم ضمانتنامه پیش پرداخت
ب 4( ثبت مربوط به تسلیم ضمانت نامه پیش پرداخت :
پیمان در دست اجرا 85000
سپرده نقدي ضمانت نامه پیش پرداخت 2000000
بانك 285000
كارمزد و سپرده نقدي ضمانت نامه پیش پرداخت
– حساب انتظامي ضمانت نامه پیش پرداخت 2000000
– طرف حساب انتظامي ضمانت نامه پیش پرداخت 2000000
ثبت صدور ضمانت نامه پیش پرداخت معادل 20 % مبلغ اولیه پیمان
– حساب انتظامي وثیقه ضمانت پیش پرداخت 2160000
– طرف حساب انتظامي وثیقه ضمانت پیش پرداخت 2160000
% ثبت ارزش ضمانت نامه پیش پرداخت به اندازه 120
محاسبه وثیقه : معادل 120 % مبلغ ضمانت نامه پس از كسر 10 % سپرده نقدي
– %120 * ) 2000000 200000 ( = 2160000
دفتر پیمانکار
دفتر پیمانکار
دفتر پیمانکار
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
17
ب 5 ( تادیه پیش پرداخت : پس از تسلیم ضمانتنامه پیش پرداخت 20 تا 25 % مبلغ اولیه پیمان به پیمانکار
پرداخت می شود .
ب 5( ثبت مربوط به تائیدیه پیش پرداخت :
بانك 2000000
پیش دریافت 2000000
ثبت پیش دریافت پیمان
ایجاد کارگاه و تخصیص تنخواه گردان به کارگاه و مخارج اجرای طرح ) بوسیله کارگاه بوسیله دفتر مرکزی ( –
پ 1( ایجاد كارگاه
پ 2( تخصیص تنخواه گردان به كارگاه
پ 3( مخارج اجراي طرح بوسیله كارگاه
پ 4( مخارج اجراي طرح توسط دفتر مركزي
پ 1( ثبت مربوط به ایجاد كارگاه :
پیمان در دست اجرا 560000
بانك 560000
ثبت هزینه هاي تاسیس كارگاه
پ 2( ثبت مربوط به تخصیص تنخواه به كارگاه :
تنخواه گردان كارگاه 4000000
بانك 4000000
ثبت تنخواه گردان ارسالي به كارگاه
دفتر پیمانکار
3/3 ( عملیات اجرائی
پ( عملیات اجرائي
دفتر پیمانکار
دفتر پیمانکار
www.prozhe.com
www.prozhe.com
صفحه
18
پ 3( ثبت مربوط به مخارج اجراي طرح به وسیله كارگاه :
پیمان در دست اجرا 3000000
انبار كارگاه 100000
اثاثه 400000
تنخواه گردان كارگاه 3500000
ثبت بابت مخارج كارگاه
پ 3( ثبت مربوط به مخارج اجراي طرح به وسیله كارگاه :
بانك 800000
تنخواه گردان كارگاه 800000
ثبت وجوه دریافتي از كارگاه بابت تصفیه تنخواه گردان
پ 3( ثبت مربوط به مخارج اجراي طرح به وسیله كارگاه :
تنخواه گردان كارگاه 3200000
بانك 3200000
ثبت بابت حواله ارسالي به كارگاه بابت تجدید تنخواه گردان
پ 4( ثبت مربوط به مخارج اجراي طرح به وسیله دفتر :
پیمان در دست اجرا 950000
استهلاك انباشته ماشین الات 950000
پ 4( ثبت مربوط به مخارج اجراي طرح به وسیله دفتر:
پیمان در دست اجرا 1800000
هزینه هاي مشترك بین پیمانها 1800000
ثبت هزینه هاي سربار و استهلاک ماشین الات پیمان
دفتر پیمانکار
دفتر پیمانکار
دفتر پیمانکار
دفتر پیمانکار
دفتر پیمانکار
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
19
در موسسات پیمانكاري برخلاف سایر موسسات تولید یه مبلغ قرارداد در خاتمه پیمانكار پرداخت نمي شود . معمولا
دستگاه نظارت در فواصل معیني از کارها انجام شده صورت وضعیت تهیه و بر طبق شرایط پیش بینی شده در قرار
داد , وجه ان بوسیله کارفرما به پیمانکار پرداخت می شود .
ت 1( تنظیم صورت وضعیت موقت كارها
ت 2( پرداخت وجه صورت وضعیت كارها
ت 1 ( تنظیم صورت وضعیت موقت کارها : دستگاه نظارت معمولا در فواصل زمانی معین با کمک
نماینده پیمانکار بر مبنای پیشرفت واقعی عملیات صورت وضعیت صورت وضعیت کارهای تهیه شده توسط پیمانکار
را بر اساس نرخ های پیمان تایید و تسلیم کارفرما می کند
ت 1( ثبت مرحله تنظیم صورت وضعیت موقت كارها :
– حسابهاي دریافتني كارفرما 3000000
صورت وضعیت هاي تائید نشده 3000000
ثبت مبلغ صورت وضعیت شماره 1
ت 1( ثبت مرحله تنظیم صورت وضعیت موقت كارها :
– حسابهاي دریافتني كارفرما 7000000
صورت وضعیت هاي تائید شده 7000000
ثبت مبلغ صورت وضعیت شماره 2
ت 1 ( پرداخت وجه صورت وضعیت کارها : کارفرما پس از رسیدگی صورت وضعیت ها و کسر
کسورات طبق قانون یا قرارداد ، خالص آنرا حداکثر تا ده روز به پیمانکار پرداخت می کند .
3/4 ( تنظیم و پرداخت صورت وضعیت
ت( تنظیم و پرداخت صورت وضعیتها
دفتر پیمانکار
دفتر پیمانکار
پروژه حسابداری پیمانکاری
20
ت 2( ثبت مرحله پرداخت وجه صورت وضعیت كارها :
بانك 1902000
– حسابهاي دریافتني سپرده حسن انجام كار 300000
پیش دریافت 600000
پیش پرداخت مالیات 150000
– پیمان در دست اجرا هزینه بیمه 48000
– حسابهاي دریافتني كارفرما 3000000
دریافت وجه صورت وضعیت شماره 1
%10 سپرده حسن انجام 20 % استهلاك پیش دریافت 5% مالیات 1.6 % بیمه سهم پیمانكار – – –
ت 2( ثبت مرحله پرداخت وجه صورت وضعیت كارها :
بانك 4438000
– حسابهاي دریافتني سپرده حسن انجام كار 700000
پیش دریافت 1400000
پیش پرداخت مالیات 350000
– پیمان در دست اجرا هزینه بیمه 112000
– حسابهاي دریافتني كارفرما 7000000
دریافت وجه صورت وضعیت شماره 2
%10 سپرده حسن انجام 20 % استهلاك پیش دریافت 5% مالیات 1.6 % بیمه سهم پیمانكار – – –
کسورات هر صورت وضعیت:
کارکرد صورت وضعیت قبلی
%10 سپرده حسن انجام کار
%5 مالیات تکلیفی
%1.6 بیمه
% احتساب پیش پرداخت 20
سایر کسور
دفتر پیمانکار
دفتر پیمانکار
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
21
پیمانکار پس از آنکه حداقل 97 % عملیات موضوع پیمان را طبق مشخصات و نقشه ها و سایر اسناد و مدارک پیمان
انجام داد در صورتی که باقیمانده کار یا کارهای انجام شده دارای نقایص اساسی نباشد ، از طریق دستگاه نظارت
تقاضای تحویل موقت کرده و مراحل زیر برای تحویل موقت انجام می شود.
ث 1( برچیدن كارگاه
ث 2( ابطال ضمانت نامه حسن انجام تعهدات
ث 3( ابطال ضمانت نامه پیش پرداخت
ث 4( تعین سودپیمان و بهاي تمام شده دارائي تكمیل شده
ث 5( استرداد نصف سپرده حسن انجام كار
ث 1 ( برچیدن کارگاه : هزینه بر چیدن کارگاه به عهده پیمانکار است و مصالح حاصل از تخریب نیز به وی
تعلق دارد .
ث 1( ثبت مرحله برچیدن كارگاه :
پیمان در دست اجرا 80000
بانك 80000
ث 2 ( ابطال ضمانت نامه انجام تعهدات : در صورت بدهکار نبودن پیمانکار یا کمتربودن جمع بدهی او از
نصف کسور سپرده حسن انجام کار ، ضمانتنامه انجام تعهدات بلافاصله پس از تصویب صورتمجلس تحویل موقت
آزاد می شود .
ث 2( ثبت مرحله ابطال ضمانت نامه حسن انجام تعهدات :
– طرف حساب انتظامي ضمانت نامه حسن انجام 500000
– حساب انتظامي ضمانت نامه حسن انجام 500000
ثبت ابطال ضمانت نامه حسن انجام تعهدات
– طرف حساب انتظامي وثیقه ضمانت نامه حسن انجام 540000
– حساب انتظامي وثیقه ضمانت نامه حسن انجام 540000
ثبت ابطال وثیقه ضمانت نامه حسن انجام تعهدات
بانك 50000
سپرده نقدي ضمانت نامه حسن انجام 50000
ثبت واریز نقدي ضمانت نامه حسن انجام تعهدات
3/5 ( تحویل موقت
ث( تحویل موقت
دفتر پیمانکار
دفتر پیمانکار
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه22
ث 3 ( ابطال ضمانتنامه پیش پرداخت
الف ( تهیه صورت وضعیت قطعی
ب ( تهیه صورتحساب قطعی پیمان : صورتحساب قطعی پیمان بر اساس صورت وضعیت قطعی تهیه می شود
و مبلغ آن شامل مبلغ صورت وضعیت قطعی و مبالغی است که بر اساس قرارداد و اسناد و مدارک پیوست به آن به
مبلغ مزبور اضافه یا از آن کسر شده است .
ث 3( ثبت مرحله ابطال ضمانت نامه پیش پرداخت :
– طرف حساب انتظامي ضمانت نامه پیش پرداخت 2000000
– حساب انتظامي ضمانت نامه پیش پرداخت 2000000
ثبت ابطال ضمانت نامه پیش پرداخت
– طرف حساب انتظامي وثیقه ضمانت نامه پیش پرداخت 2160000
– حساب انتظامي وثیقه ضمانت نامه پیش پرداخت 2160000
ثبت ابطال وثیقه ضمانت نامه پیش پرداخت
بانك 200000
سپرده نقدي ضمانت نامه پیش پرداخت 200000
ثبت واریزي نقدي ضمانت نامه پیش پرداخت
ث 4 ( تعیین سود پیمان و بهای تمام شده دارایی تکمیل شده : سود وزیان در دفاتر پیمانکار و بهای تمام
شده دارایی تکمیل شده در دفاتر کارفرما محاسبه و تعیین می شود .
ث 4( ثبت مرحله تعین سود پیمان و بهاي تمام شده دارایي تكمیل شده :
صورت وضعیت هاي تائید شده 10000000
پیمان در دست اجرا 6855000
سودپیمان 3145000
ثبت بابت سودپیمان
دفتر پیمانکار
دفتر پیمانکار
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
23
ث 5( استرداد نصف سپرده حسن انجام کار
الف( بهره برداری و نگهداری عملیات موضوع پیمان : هزینه بهره برداری و نگهداری موضوع پیمان در
دوره تضمین به عهده کارفرما است .
ث 5( ثبت مرحله استرداد نصف سپرده حسن انجام كار :
بانك 500000
– حسابهاي دریافتني سپرده حسن انجام كار 500000
دریافت نصف وجه سپرده حسن انجام كار
در این مرحله نصف دیگر سپرده حسن انجام کار پس از تصویب صورت مجلس تحویل قطعی و در صورت نداشتن
عیب و نقص پیمان از طرف کارفرما به پیمانکار مسترد می شود .
ج 1( استرداد نصف دیگر سپرده حسن انجام كار
ج 1( ثبت مرحله استرداد نصف دیگر سپرده حسن انجام كار :
بانك 500000
– حسابهاي دریافتني سپرده حسن انجام كار 500000
دریافت نصف دیگر وجه سپرده حسن انجام كار
دفتر پیمانکار
3/6 ( تحویل قطعی
ج( تحویل قطعي
دفتر پیمانکار
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
24
فصل دوم:
هدف از فصل دوم
)1 آشنایي با روش هاي مختلف شناسایي درآمد
)2 اندازه گیري میزان پیشرفت كار
)3 آشنایي با موضوعات اساسي حسابداري پیمانكاري
)4 شناخت درآمد ها و هزینه ها
)5 افشاء در ترازنامه و رویه هاي حسابداري
پروژه حسابداری پیمانکاری
25
روشهای مختلف شناسایی در آمد در قراردادهای بلند مدت پیمانکاری
الف( روش کار تکمیل شده : این روش در ایران مورد استفاده قرار نمیگیرد برای همین به این قسمت در بخش
) )ضمیمه ( یک اشاره جزئی برای اگاهی شده است )ضمیمه 2
ب( روش درصد پیشرفت کار :
درآمد ، هزینه و سود یا زیان ناخالص پیمان به تدریج و به تناسب پیشرفت یا درجه تکمیل پیمان در پایان
هر دوره مالی و پس از محاسبه موارد زیر انجام می گیرد :
برآورد کل درآمد یا مبلغ پیمان
برآورد کل هزینه پیمان
برآورد کل سود ناخالص پیمان
اندازه گیری میزان پیشرفت کار
محاسبه مبلغ درآمد، هزینه و سود ناخالص دوره جاری پیمان
مزایا و معایب روش درصد پیشرفت کار:
مزایا : رعایت اصل تطابق ، مربوط بودن و به موقع بودن و قابلیت مقایسه
معایب : عدم رعایت اصل تحقق درآمد و برآوردی بودن ارقام درآمد و هزینه ) نشریه 126 سازمان حسابرسی ( .
الف( اندازه گیري بر اساس ورودي هاي پیمان:
متداول ترین روش مي باشد كه به آن روش هزینه به هزینه مي گویند كه از طریق مقایسه هزینه هاي واقعي انجام
شده نسبت به كل مخارج برآوردي پیمان به دست مي آید.
ب( روش کار انجام شده : روش متداول دیگر جهت اندازه گیری میزان پیشرفت کار بر اساس ورودیهای
اطلاعات پیمان ، روش کار انجام شده می باشد که از طریق اندازه گیری فعالیت انجام شده بر اساس ساعت کار
نیروی انسانی ، هزینه دستمزد ، ساعات کار ، ماشین یا مقدار مواد مصرف شده محاسبه می گردد . ) مشابه روش
هزینه به هزینه(
ج ( اندازه گیري بر اساس خروجي پیمان :
اندازه گیری میزان پیشرفت کار بر اساس نتایج حاصل از پیمان از طریق مقایسه وجود شواهد و مدارک عینی نتایج
حاصل از عملیات ساخت با نتایج کل پیمان در زمان تکمیل تعیین می شود . تعیین معیار یا ضابطه برای اندازه گیری
خروجی پیمان )نتایج حاصله ( می تواند بر اساس واحدهای تولید شده )کیلومتر، تن، تعداد طبقات ساخته شده در
پروژه آسمانخراش و…( یا ارزش افزوده استوار باشد ، جهت نیل به این هدف در برخی موارد از معماران و
ب( روش درصد پیشرفت کار
الف( روش کار تکمیل شده
اندازه گیری میزان پیشرفت کار
پروژه حسابداری پیمانکاری
26
مهندسین پروژه بلند مدت در خواست می شد تا کارهای انجام شده را ارزیابی و میزان کار تکمیل شده نسبت به کل
پیمان را برآورد نمایند . معمولا اینگونه اندازه گیری ها براساس پیشرفت فیزیکی پیمان امکان پذیر می باشد .
در خصوص حسابداری قراردادهای پیمانکاری دو موضوع کلی وجود دارد:
الف ( نحوه شناسایی ، تخصیص و ثبت هزینه های ساخت و تکمیل پیمانها ) هزینه یابی پیمان (
ب ( نحوه و زمان شناسایی و محاسبه درآمد حاصل از پیمانها و متعاقبا سود و زیان حاصل از پیمانها.
معمولا ساخت پیمانها متفاوت از یکدیگر بوده و لذا میبایست جهت هزینه های هر پیمان حساب جداگانه ای اختصاص
داد . بر این اساس در هزینه یابی پیمانهای بلند مدت ، اصول هزینه یابی سفارش کار بکار می رود. بنابراین،
حسابداری پیمانها از نظر هزینه یابی جزو حسابداری صنعتی قرار می گیرد.
اما از حیث نحوه و زمان شناسایی و محاسبه درآمد حاصل از پیمانها ، حسابداری پیمانها جزو حسابداری مالی قرار
می گیرد . زیرا نحوه و زمان شناسایی و محاسبه درآمد حاصل از پیمانها ارتباطی به اصول هزینه یابی پیمانها
)سفارش کار( نداشته و صرفا از اطلاعات آن در تعیین میزان درآمد حاصل از پیمانها استفاده می شود.یعنی در حال
حاضر که درآمد حاصل از پیمانها بر اساس روش درصد پیشرفت کار محاسبه می گردد ، مخارج انجام شده و مخارج
بر آوردی جهت تکمیل پیمان ، ازجمله اطلاعات مورد نیاز است .
)1 حسابداري پیمانهاي بلند مدت
)2 دامنه کاربرد حسابداري پیمانهاي بلند مدت در صورتهای مالي پیمانكار
)1 پیمان بلند مدت پیماني است که:
الف ( براي طراحي، تولید یا ساخت یك دارایي یا ارائه خدمات یا ترکیبی از داراییها و خدمات منعقد مي شود، و
ب ( مدت زمان پیمان عمدتاً چنان است که فعالیت پیمان در دوره هاي مالي متفاوت قرار مي گیرد.
نکته مهم : پیماني که طبق این استاندارد، بلند مدت تلقي مي گردد، معمولا در طول مدتي بیش از یکسال انجام
خواهد شد. با این حال، مدت بیش از یکسال، مشخصه اصلي یک پیمان بلند مدت نیست.
)2 دامنه کاربرد حسابداري پیمانهاي بلندمدت در صورتهاي مالي پیمانکار
2/1 ( پیش دریافت پیمان :
بخشي از مبالغ دریافتي توسط پیمانکار است که کار مربوط به آن تا تاریخ ترازنامه انجام نشده است.
2/2 ( مبالغ دریافتي بابت پیشرفت کار:
الف ( علي الحسابهای دریافتی: مبالغی هستند که به طور موقت درقبال صورت وضعیتهای در دست بررسي
دریافت شده اند .
موضوعات اساسی حسابداری پیمانکاری
استاندارد حسابداری شماره 9 ایران
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
27
ب ( سایر دریافتها )مبالغی که در زمان ارائه صورت وضعیت دریافت می شود( :
1 ماهیت علي الحساب ندارند –
2 درقبال پیشرفت کار دریافت مي شوند –
3 کار مربوط به آن تا تاریخ ترازنامه انجام شده است. –
2/3 ( مبالغ دریافتني بابت پیشرفت کار:
مبالغ قابل دریافت بابت صورت وضعیتهای صادره )حسابهای دریافتنی از کارفرما( .
زیان هاي قابل پیش بیني : زیان هایي است که انتظار مي رود درطول مدت پیمان ایجاد شود )با احتساب مبالغ
برآوردي هزینه کارهاي اصلاحي و تضمیني و هر گونه هزینه هاي مشابهي که تحت شرایط پیمان قابل بازیافت نیست( .
مبلغ زیان مذکور بدون توجه به موارد زیر برآورد مي شود:
شروع یا عدم شروع کار پیمان .
حصه اي از کار که تا تاریخ ترازنامه انجام شده است )عدم توجه به درصد پیشرفت کار( .
میزان سودي که انتظار مي رود از پیمانهاي دیگر حاصل شود .
هر گاه پیمان بلند مدتي از چند بخش جداگانه تشکیل شده باشد، در صورت تحقق شرایط زیر، عملکرد هر بخش باید به مثابه
پیماني جداگانه در نظر گرفته شود:
1( در مورد هر بخش پیشنهاد قیمت جداگانه اي ارائه شده باشد،
2( مذاکرات هر بخش به طور جداگانه صورت گرفته و طرفین پیمان حق قبول یا رد آن بخش را داشته باشند.
3( درآمدها وهزینه هاي هر بخش به طور جداگانه اي قابل تشخیص باشد.
در صورت تحقق شرایط زیر، گروه پیمانها را اعم از اینکه داراي یک یا چند کارفرما باشد، باید به عنوان یک پیمان
واحد تلقي کرد :
1( گروه پیمانها به عنوان یک مجموعه مورد مذاکره قرار گرفته باشد.
2( وابستگي پیمانها به یکدیگر به گونه اي باشد که در عمل بخشي از یک پروژه سودآور را تشکیل دهد.
3( پیمانها به طور همزمان یا متوالي اجرا شود.
تجزیه پیمانها
ترکیب پیمانها
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
28
درآمد پیمان باید دربرگیرنده موارد زیر باشد:
مبلغ اولیه درآمد که در پیمان مورد توافق قرار گرفته است .
تغییر در میزان کار پیمان، ادعا و سایر دریافتهاي تشویقي در ارتباط با عملیات پیمان : تا میزاني که احتمال رود این
موارد منجر به درآمد گردد و این موارد را بتوان به گونه اي قابل اتکا اندازه گیري کرد
درآمد پیمان به ارزش منصفانه مابه ازاي دریافتي یا دریافتني اندازه گیري مي شود.
در اندازه گیري درآمد پیمان، برآوردها اغلب با وقوع رویدادها و رفع ابهامات تجدید نظر مي شود. بدین ترتیب مبلغ
درآمد ممکن است از دوره اي به دوره دیگر تغییر کند.
الف ( توافق پیمانکار و کارفرما
ب ( تعدیل آحاد بها
ج ( وجود جرایم تاخیر در تکمیل کار
د( تغییر تعداد واحدها.
تغییر پیمان عبارت است از:
دستور کارفرما مبني بر تغییر در دامنه کاري )افزایش یا کاهش درآمد پیمان(.
تغییر زماني در درآمد پیمان منظور مي شود که تصویب تغییر و مبلغ درآمد حاصله توسط کارفرما محتمل باشد و
مبلغ درآمد را بتوان به گونه اي قابل اتکا اندازه گیري کرد.
ادعا : دریافت هزینه هاي منظورنشده در پیمان مثل اشتباه در مشخصات یا طراحي ، تاخیر ایجاد شده توسط کارفرما
و تغییرات مورد اختلاف در میزان کار.
ادعا تنها زماني در درآمد پیمان منظور مي شود که مذاکرات به مرحله پیشرفته رسیده باشد، به گونه اي که قبول ادعا
از سوي کارفرما محتمل باشد، و مبلغي را که احتمالا مورد قبول کارفرماست، بتوان به گونه اي قابل اتکا اندازه
گیري کرد.
درآمد پیمان
تغییر مبلغ درآمد از دوره ای به دوره دیگر
تغیر پیمان
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
29
دریافتهاي تشویقي : رسیدن به استانداردهاي تعیین شده یا فزون بر آن. مثل تکمیل موضوع پیمان قبل از موعد
مقرر.
دریافتهاي تشویقي را زماني مي توان در درآمد پیمان منظور کرد که:
الف( پیمان تاحدي پیشرفت کرده باشد که رسیدن به استانداردهاي تعیین شده یا افزون بر آن، محتمل باشد .
ب( مبلغ تشویقي رابتوان به گونه اي قابل اتکا اندازه گیري کرد.
مخارجي را که نمي توان به فعالیت پیمانکاري یا به یک پیمان مشخص مربوط دانست جزء مخارج پیمان منظورنمي
شود.
مثال:
مخارج اداري، عمومي و فروش، مخارج تحقیق و توسعه که جبران آن در پیمان مشخص نشده واستهلاک ماشین
آلات و تجهیزاتي که در فعالیت پیمانکاري استفاده نشده است.
توجه : مخارج تحمل شده قبل از انعقاد پیمان ، در صورت انتعقاد پیمان در دوره جاري یا حصول اطمینان از انعقاد
پیمان در دوره بعد، به حساب پیمان منظور مي شود . هر گاه این مخارج به عنوان هزینه دوره اي که در آن وقوع
یافته محسوب شود و پیمان در دوره بعد منعقد گردد، چنین مخارجي را نباید به حساب پیمان برگشت داد.
الف ( هر گاه توانایي برآورد ماحصل یک پیمان به گونه اي قابل اتکا وجود داشته باشد:
باید سهم مناسبي از درآمد و مخارج کل پیمان )باتوجه به میزان تکمیل پیمان در تاریخ ترازنامه( به ترتیب به عنوان
درآمد و هزینه شناسایي شود.
ب ( هر گاه توانایي برآورد ماحصل یک پیمان به گونه اي قابل اتکا وجود نداشته باشد:
-1 درآمد باید تا میزان مخارج تحمل شده اي که احتمال بازیافت آن وجود دارد شناسایي شود.
-2 مخارج پیمان در دوره وقوع به عنوان هزینه شناسایي شود.
دریافتهای تشویقی
مخارج پیمان
شناخت درآمد و هزینه های پیمان
پروژه حسابداری پیمانکاری
30
)1 در پیمانهاي مقطوع ، ماحصل پیمان بلند مدت را زماني مي توان به گونه ای قابل اتکا اندازه گیري کرد که
تمامي شرایط زیر برقرار باشد:
الف ( درآمد پیمان را بتوان به گونه اي قابل اتکا اندازه گیري کرد.
ب ( جریان ورودي منافع اقتصادي مرتبط با پیمان به واحد تجاري محتمل باشد.
ج ( مخارج پیمان تا زمان تکمیل پیمان و همچنین درصد تکمیل پیمان در تاریخ ترازنامه را بتوان به گونه اي قابل
اتکا اندازه گیري کرد.
)2 میزان تکمیل پیمان به طرق مختلف قابل تعیین است . با توجه به ماهیت روشها ممکن است شامل موارد زیر
باشد :
الف ( نسبت مخارج تحمل شده پیمان براي کار انجام شده تا تاریخ ترازنامه به کل مخارج برآوردي پیمان .
ب ( ارزیابي کار انجام شده .
ج( نسبت مقدار کار انجام شده به کل کار پیمان .
3( چنانچه تعیین میزان تکمیل کار با توجه به مخارج تحمل شده ، انجام گردد تنها آن بخش از مخارجي که
منعکس کننده کار انجام شده باشند در مخارج تحمل شده پیمان تا تاریخ ترازنامه منظور میگردند:
مثالهایي که در مخارج تحمل شده منظور نمي شوند عبارتند از:
الف . مخارج پیمان که مرتبط با فعالیت آتي پیمان است ، از قبیل مواد و مصالحي که تا کنون در پیمان مربوط
استفاده نشده اند .
ب . مبالغ پرداختي به پیمانکاران دست دوم قبل از انجام کار مندرج در پیمان فرعي . ) پیش پرداخت به پیمانکاران
دست دوم (
)4 آن بخش از مخارج پیمان که بازیافت آن غیر محتمل است فورا” به عنوان هزینه شناسایي مي شود. نمونه
هایي از این مخارج مربوط به پیمانهایي مي شود که:
الف ( به طور کامل قابل اجرا نیست،
ب . تکمیل آنها منوط به نتیجه دعاوي حقوقي در جریان یا مقررات در حال تصویب باشد،
ج . احتمال مصادره یا تخریب اموال برود،
د . کارفرماي آنها قادر به ایفاي تعهدات خود طبق پیمان نباشد، و
ه . پیمانکار آنها قادر به تکمیل پیمان یا ایفاي تعهدات خود طبق پیمان نباشد.
ملاحظات مربوط به شناخت اقلام مرتبط با پیمان بلند مدت
پروژه حسابداری پیمانکاری
31
اثر تغییر در برآورد ماحصل پیمان طبق استاندارد حسابداري شماره 6 با عنوان “گزارش عملکرد مالي”، تغییر در
برآورد تلقي مي شود.
)1 پیمانهاي بلند مدت را باید به شرح زیر در ترازنامه افشا کرد:
الف ( مازاد درآمد شناسایي شده انباشته پیمان بر مبالغ دریافتي و دریافتني تا تاریخ ترازنامه، با عنوان مبلغ قابل
بازیافت ، تحت سرفصل حسابهاي دریافتني در ترازنامه.
ب ( مبالغ پیش دریافت ، در سرفصل پیش دریافتها در ترازنامه.
ج ( مخارج تحمل شده انباشته پس از کسر مبالغ هزینه شناسایي شده انباشته )خالص بهاي تمام شده( و به کسر
زیانهاي قابل پیش بیني ، به عنوان مانده پیمانهاي بلند مدت تحت سرفصل پیمانهاي در جریان پیشرفت در ترازنامه.
د ( مازاد ذخیره زیانهاي قابل پیش بیني بر مخارج تحمل شده انباشته )پس از کسر مبالغ هزینه شناسایي شده انباشته(
، با عنوان ذخیره زیانهاي قابل پیش بیني تحت سرفصل ذخایر در ترازنامه.
ه ( مبلغ سپرده هاي کسر شده قابل استرداد از قبیل سپرده حسن انجام کار و سپرده بیمه ، تحت سرفصل حسابهاي
دریافتني در ترازنامه.
)2 صورت سود وزیان باید اقلام زیر را به طور جداگانه منعکس کند:
الف ( درآمد شناسایي شده دوره )درآمد پیمان(،
ب ( هزینه شناسایي شده دوره ) بهاي تمام شده پیمان ( شامل هزینه شناسایي شده پیمان طي دوره و زیان قابل پیش
بیني شناسایي شده طي دوره.
واحد تجاري باید با توجه به الزامات استاندارد حسابداري شماره 1 موارد زیر را در یادداشتهاي توضیحي افشا کند:
الف( روشهاي تعیین درآمد شناسایي شده دوره،
ب( روشهاي تعیین مرحله تکمیل پیمان در جریان پیشرفت.
تغییر در برآورد ها
افشاء در ترازنامه
افشاء در رویه های حسابداری
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
32
1 روش حسابداری شناسایی سود پیمانکاری: –
استاندارد ایران ) 9( : صرفاً روش درصد پیشرفت کار
استاندارد بین المللی ) 11 ( : صرفاً روش درصد پیشرفت کار
استاندارد آمریکا ) FASB ( : ترجیحا درصد پیشرفت کار و بکار گیری روش کار تکمیل شده در شرایط خاص.
2 تجزیه و ترکیب قراردادها : –
استاندارد ایران ) 9( : الزامی بودن تجزیه یا ترکیب قراردادهای پیمانکاری
استاندارد بین المللی ) 11 ( : الزامی بودن تجزیه یا ترکیب قراردادهای پیمانکاری
استاندارد آمریکا ) FASB ( : الزامی نبودن تجزیه یا ترکیب قراردادهای پیمانکاری ) تجزیه یا ترکیب تحت شرایط
خاص ( .
نتیجه گیری : در تمام موارد استاندارد ایران با استاندارد بین المللی مطابقت دارد. ) نشریه 126 سازمان حسابرسی (
مطابقت استاندارد ایران با استاندارد های بین المللی و آمریکایی
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
33
فصل سوم :
هدف از فصل سوم
)1 آشنایي با محاسبه مالیات پیمانكاري
)2 آشنایي با محاسبه بیمه حسابداري پیمانكاري
)3 آشنایي با حساب هاي مورد استفاده در پیمانكاري
پروژه حسابداری پیمانکاری
34
ماليات پيمانكاريپروژه حسابداری پیمانکاری :
در قوانین و مقررات جاري مالیاتي ، پیمانكار و مالیات پیمانكاري به طور اخص تعریف نشده اما در موارد مختلف
) قانون مالیات هاي مستقیم مصوب اسفند ماه 1345 و اصلاحیه آن دو نوع مالیات : یعني 1( مالیات مقطوع و 2
مالیات بر در آمد ، در موردعملیات پیمانكاري مقرر گردیده است .
)1 مالیات مقطوع :
مالیاتي است تكلیفي كه كارفرمایان : سازمان هاي دولتي . شهر داري ها ، مؤسسات عام المنفعه مستقل و شركت ها )
مادة 75 ق . م . م . ( به طور كلي و شایر اشخاص در صورتي كه مبلغ كل پیمان از ده میلیون ريال بیشتر باشد مكلفند
از پرداخت هایي كه پیمانكاران اعم از اشخاص حقیقي یا حقیوقي نسبت به هر نوع كار ساختماني و تاسیسات فني و
تاسیساتي و حمل و نقل یا تهیة ساختمان ها و تاسیسات ، نقشه كشي ، نقشه برداري ، نظارت و محاسبات فني مي كنند
%5/5 آن را كسر و به حساب تعیین شده از طرف وزارت دارایي واریز نمایند .
1% به عنوان پیش / 1% تقسیم مي شود كه جزء اول یعني 4% قطعي است جزء دوم یعني 5 / این مالیات به دو جزء 4% و 5
پرداخت مالیات پیمانكار محسوب و از مالیات متعلق به درآمد پیمانكاري قابل كسر است .
واگذاري قسمتي از عملیات پیمان از طرف پیمانكار دست اول به پیمانكار دست دوم مشمول مالیات مقطوع پیمانكاري نیست و
پیمانكاران دست اول به عنوان كارفرما نباید از پرداخت هایي كه پیمانكاران دست دوم مي كنند از این بابت كسر نمایند .
در مواردي كه پیمانكار ، شخص خارجي مقیم خارج از كشور باشد كه در ایران شعبه یا نمایندگي ندارد كار فرمایان مكلفند در
هر پرداخت كل مالیات متعلق شامل مالیات مقطوع به نرخ 4% و مالیات بر در آمد پیمانكاري را در منبع محاسبه و كسر و به
حسابهاي مقرر واریز نمایند .
ردیف مبلغ درامد مشمول مالیات مازاد مشمول مالیات درصد
1
20/000/000
20/000/000
%25
2
40/000/000
20/000/000
%30
3
60/000/000
20/000/000
%35
4
80/000/000
20/000/000
%40
5
1/000/000/000
1/000/000/000
%45
6
2/000/000/000
1/000/000/000
%50
7
2/000/000/ بیش از 000
نسبت به مازاد
%55
مالیات پیمانکاری
w
پروژه حسابداری پیمانکاری
36
بر اساس ماده 38 قانون تامین اجتماعی کارفرما موظف است 5% ناخالص را از هر صورت وضعیت کسر
و نزد خود نگهداری کند این سپرده و آخرین قسط پیمانکاران تا ارائه حساب توسط سازمان تامین اجتماعی
صادر میگردد نگهداری میشود .
در پیمانهای مشمول طرحهای عمرانی حق بیمه به صورت مقطوع محاسبه و کسرمیشود حق بیمه این پیمانها
1% سهم پیمانکار و 5% سهم کارفرما است . / %6/6 شامل 6
در پیمانهای دیگر با طرحهای عمرانی مرتبط نسبت حق بیمه پیمانها در دو گروه زیر قرار خواهند
گرفت .
الف ( قرار دادهای دستمزدی :
% در این نوع قراردادها که مصالح کلا توسط کارفرما به هزینه وی تامین میشود حق بیمه بر اساس 15
ناخالص کل کارکرد به علاوه
1
9
حق بیمه بیکاری محاسبه میشود
ب( قراردادهای دستمزدی و مصالح :
در این گونه قراردادهای پیمانکاری هزینه کل مصالح و دستمزد و ابزار به عهده پیمانکار است حق بیمه
این قراردادها بر مبنای 7% ناخالص کل کارکرد به اضافه
1
9
حق بیمه بیکاری محاسبه میشود .
نکات مهم در باره حق بیمه سایر پیمانها :
)1 کارفرما از هر صورت وضعیت 5% بابت بیمه کسر میکند و آن را به صورت سپرده نگهداری
مینماید و پس از ارائه عناصر حساب آن را به پیمانکار پرداخت می کند .
)2 پیمانکار باید هر ماهه لیست کارکنان خود را تهیه و بر مبنای حقوق و مزایایی مشمول بیمه , بیمه آنها
را محاسبه کرده و پرداخت کند .
)3 پس از خاتمه پیمان پیمانکار بر اساس درصدهای بالا ) 15 % و 17 % و
1
9
بیمه بیکاری ( بیمه خود را
محاسبه میکند و اگر این مبلغ از مبالغ پرداخت شده طبق بند 2 بیشتر باشد مابه التفاوت آن را به
سازمان تامین اجتماعی می پردازد اما اگر بیمه محاسبه شده از مبالغ پرداخت شده طبق لیست حقوق و
دستمزد ماهانه کمتر باشد از این بابت مبلغی باز پس نمیگیرد .
مثال : اگر مبلغ یک پیمان از نوع دستمزد مبلغ 860000000 ريال باشد ودر طول دوران اجرای
پیمان بر اساس لیست حقوق و دستمزد کارکنان مبلغ 108000000 ريال حق بیمه پرداخت شده باشد
مطلوب است محاسبه کل حق بیمه .
860000000*%15 = حق بیمه 129000000
= حق بیمه بیکاری 1430000
1
9
129000000*
کل حق بیمه 130430000
– 130430000 108000000= مابه التفاوت قابل پرداخت 22430000
در پایان هر دوره مالی باید حق بیمه کل پیمان تناسب بر درامد شناسایی شده و نرخهای حق بیمه مربوط
محاسبه شود در صورتی که مبلغ ان در جمع مبالغ پرداخت شده بر اساس حقوق و دستمزد کمتر باشد برای
تفاوت ان ذخیره لازم شناسایی می شود .
بیمه پیمانکاری
پروژه حسابداری پیمانکاری
37
لیست حسابها
بدهي ها
دارایهاي ثابت
دارایهاي جاري
هزینه
درامد
سرمایه
حساب کار گواهی شده
حساب پیمان
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
39
بانك و صندوق :
این حساب مخصوص ثبت وجه نقدي است كه در مؤسسات براي دریافت ها و پرداخت هاي نقدي جاري یا پرداخت
هاي نقدي آتي نگهداري مي شود در برخي موارد ، وصول وجه نقد از مشتریان اجتناب نا پذیر است و همچنین
پرداخت هاي مؤسسه نیز در برخي موارد باید نقدي صورت پذیرد به همین جهت در برخي از مؤسسات ، شخصي به
عنوان صندوق دار استخدام مي گردد و متناسب با حداكثر وجهي كه در اختیار او قرار خواهد شد از او تضمین هاي
لازم اخذ خواهد شد لازم به یادآوري است كه علاوه بر حساب صندوق كه در دفتر كل افتتاح شده ، در صورت تعدد ،
حسابهاي معین نیز نگهداري مي شود یك دفتر مخصوص به نام دفتر صندوق توسط صندوقدار نگهداري مي شود كه
جنبه آماري و اطلاعاتي دارد و از سیستم حسابداري دو طرفه پیروي نمي كند این دفتر دریافت ها و پرداخت هاي
نقدي را بلافاصله ثبت خواهد نمود در پایان هر روز وجه موجود در صندوق شمارش شده ، با دفتر صندوق مطابقت
داده مي شود تا صحت انجام امور دریافت و پرداخت به اثبات برسد . حساب صندوق در دفاتر حسابداري بر اساس
اسناد حسابداري تكمیل مي گردد بدین صورت كه به ازاي دریافت هاي نقدي ، حساب صندوق بدهكار و در مقابل
پرداخت هاي نقدي حساب صندوق بستانكار مي شود وجوه نقد ، ضمن آنكه براي معاملات نقدي بسیار اهمیت دارد و
در دسترس بودن آن در اسرع وقت از امتیازات این دارایي مي باشد به همان نسبت نیز مي تواند در معرض سوء
استفاده قرار گیرد وبنابر این مؤسسات كوچك می توانند با اعلام آئین نامه هاي داخلي نسبت به صحت عمل صندوق
اطمینان حاصل نمایند .
حساب تخواه گردان :
در مؤسسات ، ممكن است حساب بانك به دلیل لمتیازات زیاد ، جانشین صندوق گردد و كلیة دریافت و پرداخت ها از
طریق آن انجام ود البته پرداخت هاي جزئي را با صدور چاپ از حساب بانكي انجام نمي دهند و در برخي موارد
دریافت كنندگان وجوه جزئي از دریافت چك خود داري مي كند بنابراین براي تامین مالي پرداخت هاي جزئي ، مبلغي
را تحت تخواه گردان در اختیار یكي از كاركنان مالي قرار مي دهند تا با رعایت مقررات و آئین نامه هاي داخلي
مؤسسه نسبت به پرداخت هزینه هاي جزیي یا خرید بعضي ملزومات ااقدام نمایند .
مبلغ تخواه گردان متناسب با هزینه ها و یا پرداخت هاي جزئي مؤسسه است و از شخصي كه تخوان گردان در اختیار
او است تضمین لازم دریافت مي گردد در مؤسسات پیمانكاري نیز شخصي را به عنوان تخواه گروان معین مي نماید
و مبالغي رادر اختیار وي قرارمي دهند تا هزینه هایي مانند خرید مواد و مصالح ساختماني ، دستمزد حمل و نقل و
… را پرداخت نماید .
حساب دریافتني :
حسابهاي دریافتني از جمله حساب هاي دارایي جاري است و شامل كلیة مطالبي مي شود كه مؤسسه باید در آینده
دریافت نماید عمده ترین این مطالبات ناشي از فروش هاي نسیة كالا یا عرضة نسیة خدمات مي باشد در مبادلات
تجاري امروزه فعالیت هاي تجاري نسیه بر مبادلات تجار ي نقدي فزوني دارد و این مسئله حتي در زمینة تجارت
خارجي نیز قابل مشاهده است .
دارائیهای جاری
پروژه حسابداری پیمانکاری
حساب ذخیرة مطالبات مشكوك الوصول :
همانطور كه گفته شد ، براثر انجام معاملات نسیه حسابهاي دریافتني ایجاد مي شود و مسئلة وصول این نوع مطالبات
مطرح مي گردد بنابراین شناخت مشتریان در اقدام به مبادلات تجاري از مسایل اساسي تجارت مي باشد در صورتي
كه شناخت كافي از مشتریان وجود نداشته باشد وصول مطالبات ممكن است با مشكلات مواجه گردد و چه بسا
مطالبات وصول نشوند و عملا امكانات مالي مؤسسه به هدر برود چنانچه احتمال عدم وصول حسابهاي دریافتني
وجود داشته باشد آن را به هزینة مطالبات مشكوك الوصول منظور و طرف مقابل آن را ذخیرة مطالبات مشكوك
الوصول مي نامند .
اسناد دریافتني :
امكان دارد در مقابل مطالبات ناشي از فروش نسیة كالا یا عرضه خدمات به طور نسیه از طرف خریدار یا دریاف
كنندة خدمات اسناد قانوني ، مانند سفته و برات دریافت گردد كه آن مطالبات در اصطلاح حسابداري اسناد دریافتني
مي گویند .
حساب پیش پرداخت :
در برخي موارد قبل از دریافت خدمات یا دارایي وجه آن به فروشنده پرداخت مي گردد . مدارك ثبت هزینه ها وقوع
یا تحمل آنهاست و بنابراین زمان پرداخت مبالغي بابت پیش پرداخت ها ، هزینه اي وقوع نیافته است و این مبالغ در
یك حساب دارایي به نام پیش پرداخت ثبت مي گردد . پرداخت بابت بیمه سال آینده ، اجاره 6 ماهه آینده ، آگهي هاي
تجاري ماه آینده نمونه اي از پیش پرداخت ها هستند .
حساب سپرده حسن انجام كار :
حساب سپردة حسن انجام كار كه نزد كارفرما نگهداري مي شود باید به عنوان یك قلم دریافتني در صورت هاي مالي
نشان داده شود یا از طریق یادداشت هاي همراه صورتاي مالي افشاء گردد.
دارائیهاي ثابت مشهود :
این دارائیها داراي موجودیت فیزیكي و عیني هستند و به علت داشتن عمر نسبتا طولاني،در ئطي سالهاي متمادي به
طور مؤثر در عملیات واحد هاي تجاري مورد استفاده قرار میگیرد از جمله این دارائیها میتوان:
زمین،ساختمان،ماشین آلات،تاسیسات، وسائط نقلیه واثاثیه رانام برد .
دارائیهاي ثابت نامشهود :
این دارائیها موجودیت فیزیكي و عیني ندارند مانند خط تلفن ، ارزش علائم تجري و …
به حقوق مالي طلبكاران نسبت به دارائیهاي یك واحد اقتصادي بدهي گفته مي شود . به بیان دیگر تعهدات مالي یك
نام دارد انواع بدهي هاي جاري عبارت است از : » بدهي « واحد اقتصادي به اشخاص غیر از مالك
1 – حسابهاي پرداختني ، 2 – اسناد پرداختني ، 3 – پیش دریافت ها
دارائیهای ثابت
بدهی ها
پروژه حسابداری پیمانکاری
41
-1 حسابهاي پرداختني پروژه حسابداری پیمانکاری:
حسابهاي پرداختني یكي از انواع بدهي هاي جاري است و شامل كلیة بدهي هایي مي شود كه مؤسسه باید در آینده
پرداخت نماید عمده ترین این بدهي ها ناشي از خریدهاي نسیه مي باشند .
-2 اسناد پرداختني :
امكان دارد در مقابل بدهي هاي ناشي از خرید نسیة كالا و یا دریافت خدمات به طور نسیه مؤسسات به فروشنده و یا
عرضه كننده خدمات اسناد قانوني مانند سفته ، برات و … صادر نمایند كه با آنها در اصطلاح حسابداري اسناد
پرداختي مي گویند .
-3 پیش دریافت ها :
مؤسسه ممكن است قبل از ارائة خدمات مبالغي را پیش دریافت نماید كه جزء بدهي مؤسسه محسوب مي شود ، و
تحت عنوان حساب پیش دریافت منظور مي گردد . در مؤسسات پیمانكاري مي توان به پیش دریافت بیمه و پیش در
یافت پیمان كار اشاره نمود .
در حسابداري حق مالي مالك یا مالكین واحد اقتصادي نسبت به دارائیهاي آن را اصطلاحا سرمایه مي نامند اگر
مؤسسه در طي فعالیت هاي مالي خود سود كسب نماید موجب افزایش سرمایه و اگر زیان نماید موجب كاهش سرمایه
مي گردد .
مؤسسات بر حسب نوع كسب و كارخدماتي براي مشتریان خود ارائه مي كنند ودر ازاي آن خدمات ممكن است
وجوهي را دریافت نمایند یا مشتریان تعهد كنند وجوه فوق را در آینده دریافت نمایند در حسابداري به این مبالغ
اصطلاحا در آمد گفته مي شود و در مؤسسات پیمانكاري نیز در ازاي خدماتي كه پیمانكار براي كارفرما ارائه مي كند
مبالغي را به عنوان درآمد دریافت مي نماید از انواه در آمد هاي موجود در یك مؤسسه پیمانكاران مي توان به در
آمدهاي متفرقه و كار گواهي شده كه پیمانكار به كارفرما ارائه مي دهد اشاره نمود .
« مؤسسات خدماتي به منظور ارائة خدمات به مشتریان ناچارند مخارج گوناگوني را محتمل شوند كه این مخارج
نامیده مي شود در موسسات پیمانكاري نیز براي انجام پیمانكاري كه همان ارائة خدمات به كار فرمایان مي » هزینه
باشد هزینه هایي را متحمل مي شود از جمله هزینة اداري تشكیلاتي ، هزینة حقوق و …
سرمایه
درآمدها
هزینه ها
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
42
در مؤسسات پیمانكاري یك حساب به نام حساب پیمان ها وجود دارد كه به عنوان یك حساب هزینه تلقي مي شود
مؤسسات پیمانكاري تمام هزینه هایي كه براي انجام قرارداد خود انجام مي دهند مثلا خرید مصالح و پرداخت دستمزد
و هزینة حمل و نقل و … را بستانكار و در مقابل آن حساب پیمان را بدهكار مي كنند .
حساب دیگري كه در مؤسسات پیمانكاري وجود دارد حساب كارگواهي شده مي باشد كه به عنوان در آمد در این
مؤسسات تلقي مي شود و درآمدهایي كه به دست مي آید را معمولا تحت عنوان حساب كارگواهي شده منظور مي
نمایند .
لازم به ذكر است كه از تفاوت بین حساب پیمان و حساب كار گواهي شده سود ) زیان ( مؤسسه به دست مي آید .
حساب پیمان
حساب کار گواهی شده
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
43
فصل چهارم :
هدف از این فصل
)1 آشنایي با گزارشگري مالي مي باشد
پروژه حسابداری پیمانکاری
تصمیم گیری در باره طبقه بندی اقلام ترازنامه:
دوره عادی گردش عملیات موسسات پیمانکاری بر مبنای حد متوسط فاصله زمانی بین شروع و خاتمه هر قرار داد
اندازه گیری می شود و طبقه بندی مبالغ در ترازنامه به جاری یا غیر جاری نیز بر همین اساس انجام می گیرد .
بنابر این اگر دوره عادی گردش عملیات یک سال باشد . پیمانی که مدت اجرای ان دو سال است غیر جاری به
شمارمیاید و داراییها و بدهیهای مربوط به ان غیر جاری در نظر گرفته می شود همینطور اگر دوره عادی گردش
عملیات دو سال باشد پیمانی که مدت اجرای ان چهار سال است غیرجاری تلقی خواهد شد و دارایی و بدهی های
مربوط به ان غیر جاری به حساب خواهد بود .
پیش بینی باقی مانده مدت لازم برای تکمیل پیمانها نباید ملاک تعین طبقه بندی اقلام ترازنامه قرار گیرد
برای مثال : اگر مدت پیمانهایی که معمولا پیمانکار اجرا می کند بین هجده تا بیست و چهار ماه باشد و در پایان
سال پیش بینی شود که مدت لازم برای تکمیل پیمانها بین شش تا نه ماه است .
دوره گردش عملیات یکسال و یا کمتر :
طول مدت اجرای پیمان در بیشتر موسسات پیمانکاری کوچک معمولا یک سال یا کمتر است . اگر چه در این
گونه موسسات می توان ترازنامه طبقه بندی نشده تهیه کرد . اما تهیه ترازنامه طبقه بندی شده بیشتر معمول است .
دوره گردش عملیات طولانی تر از یک سال :
در موسساتی که دوره گردش عملیات طولانی تر از یک سال باشد تهیه ترازنامه طبقه بندی نشده معمول است . اگر
چه تهیه ترازنامه طبقه بندی نشده اختیاری و قابل قبول است . اما رویه برتر ان است که دارایی ها و بدهیهای مربوط
به پیمان بر مبنای مفهوم دوره گردش عملیات و سایر دارایی ها و بدهیها بر اساس مفهوم یک سال در ترازنامه طبقه
بندی شود .
تهاتر مبالغ دارایی و بدهی مربوط به پیمان در ترازنامه :
اصول حسابداری تهاتر مبالغ دارایی و بدهی را در مورد پیمانهایی که کاملا بهم مرتبط اند در ترازنامه مجاز شناخته
است . در طول مدت پیمان مابه التفاوت مانده حسابهای پیمان در دست اجرا و صورت وضعیت های تایید شده جزو
دارایی یا بدهی جاری در ترازنامه گزارش می شود در صورتی که یک موسسه پیمانهای متعددی در دست اجرا
داشته باشد به ترتیب زیر طبقه بندی و گزارش می شود :
حاصل جمع مانده تمام پیمانهایی که در انها جمع مخارج انباشته بیشتر از جممع مبلغ صورت وضعیتهای تایید شده
است تحت عنوان مازاد بهای تمام شده پیمانهای ناتمام بر صورت وضعیتهای تایید شده جزو دارایی جاری طبقه بندی
میشود .
حاصل جمع مانده تمام پیمانهایی که در انها جمع مبلغ صورت وضعیتهای تایید شده بیشتر از جمع مخارج انباشته است
تحت عنوان مازاد صورت وضعیتهای تایید شده بر بهای تمام شده بر بهای تمام شده پیمانهای ناتمام جزوبدهیهای
جاری طبقه بندی میشود .
گزارشگري مالي در موسسات پیمانكاري
پروژه حسابداری پیمانکاری
45
اطلاعات مربوط به پیمانهای بلند مدت :
در موسسات پیمانکاری علاوه بر اطلاعاتی که در تمام موسسات تجاری افشا می شود رویه ها و اطلاعات
حسابداری بیشتری به شرح زیر باید افشا شود :
)1 افشاء شناسایی درامد پیمان ) یعنی درامد و هزینه پیمان به کدام روش شناسایی شده است (.
)2 در صورت بکارگیری روش درصد پیشرفت کار مبنای محاسبه میزان پیشرفت کار ) به عنوان مثال روش
هزینه به هزینه یا ساعات کار مصرف شده (
)3 در صورت به کارگیری روش شناخت درامد به میزان مخارج قابل بازیافت یا روش کار تکمیل شده دلیل
انتخاب این روش ) مثلا به دلیل مخاطرات ذاتی پیمان یا به دلیلاینکه تفاوت با اهمیتی با روش درصد
پیشرفت کار ندارد (
)4 در صورت به کار گیری روش شناخت درامد به میزان مخارج قابل بازیافت یا روش کار تکمیل شده ضابطه
% شناسایی سود پیمان در مراحل نهایی کار ) به عنوان مثال شناسایی سود پیمان در صورتی که حدود 97
عملیات موضوع پیمان انجام شده باشد (
)5 مبنای طبقه بندی دارایی ها به جاری و غیر جاری
)6 روش به حساب دارایی بردن مخارج مستقیم و غیر مستقیم
)7 مبنای بکار رفته برای محاسبه کل هزینه های براوردی پیمان
)8 ماهیت و عوامل تشکیل دهنده بهای تمام شده پیمان
افشاء در ترازنامه :
)1 ارایه مطالب از کارفرما بابت صورت وضعیت تایید شده جزء حسابهای دریافتی
)2 ارایه مخارج انباشته پیمان ) بهای تمام شده ( و سود یا زیان براوردی پیمان به طور جداگانه و تعیین و
ارایه حاصل جمع ان تحت عنوان پیمان در دست اجرا .
)3 ارایه مبلغ صورت وضعیت های تایید شده پیمان و تعیین و ارایه مابه التفاوت ان با مبلغ پیمان در دست
اجرا و مازاد مبلغ پیمان در دست اجرا بر صورت وضعیتهای تایید شده به عنوان بدهی کارفرما و
کمبود ان به عنوان مطالبه گارفرما در ترازنامه باید منعکس شود .
)4 ارایه سپرده های قابل استرداد از جمله سپرده حسن انجام کار و سپرده بیمه .
)5 ارایه سپرده های قابل استرداد از جمله سپرده حسن انجام کار و سپرده بیمه .
افشاء در صورت سود و زیان :
)1 ارایه درامد شناسایی شده پیمان طی دوره
)2 ارایه هزینه شناسایی شده پیمان طی دوره شامل زیان پیش بینی شده طی دوره
www.prozhe.com
www.prozhe.com
صفحه
46
فصل پنجم:
هدف از این فصل
)1 آشنایي با بودجه بندي یك شركت پیمانكاري
)2 آشنایي با ارقام مندرج در صورت سود و زیان پیش بیني شده
)3 آشناي با بخش دیگري از تهیه ترازنامه
پروژه حسابداری پیمانکاری
تا به اینجا به بررسی فعالیت شرکت های پیمانکاری و نحوه حسابداری این نوع شرکتها و روشهای پیش بینی بودجه
شرکتها پرداختیم : حال در این مرحله با ترکیب مباحث قبلی و به منظور تحلیل چگونگی بازگشت سرمایه به تهیه
بودجه 10 ساله یک شرکت پیمانکاری اقدام میکنیم . صورت های مالی و نتیجه نهایی فرایند حسابداری به شمار
میروند لذا ما صورت های مالی 10 ساله شرکت را تهیه می نماییم .
لازمه تهیه بودجه آشنایی با سیاست ها و اهداف اتي و برنامه هاي بلند مدت و كوتاه مدت شركت كه مصوب هیئت
مدیره شركت است و نیز داشتن اطلاعات كافي در باره رویه هاي مورد استفاده شركت مي باشد . رویه هاي شركت
كه در یادداشت هاي همراه افشاء شده است بدست امده است . لازم به توضیح است كه رویه هاي مورد عمل بر اساس
گزارشات حسابرسي عموما تغییر قابل ملاحظه اي نداشته است .
همانطور كه اشاره نمودیم در این فصل به تهیه صورتهاي مالي 10 ساله شركت پیمانكاري به منظور تحلیل چگونگي
بازگشت سرمایه با توجه به نتایج بدست امده از بررسي و برنامه و سیاست هاي مدیران شركت مي پرازیم .
به جهت تکرار محاسبات در نه سال متوالی در اینجا فقط به چگونگي محاسبه اقلام مندرج در صورتهاي مالي سال
1387 مي پردازیم 2.نكته مهمی كه باید به خاطر داشته باشیم این است كه در صورت به وجود امدن شرایط جدید
بودجه مي تواندبا شرایط جدید تعدیل گردد و این بودجه بر اساس شرایط جدید موجود و روند فعالیت هاي شركت تهیه
و تنظیم گردیده است .
بخشهاي متعدد فعالیت هاي شركت داراي ویژگیهاي بارزي است كه از نظر ثبات و مخاطره و قابلیت پیش بیني باهم
متفاوت است و این امر افشاي جداگانه اجزاي تشكیل دهنده این اجزاي تشكیل دهنده عملكرد مالي را در صورت سود
و زیان ایجاب مي كند .
در مرحله اول صورت سودو زیان پیش بیني شده جهت ده سال را تهیه مي نماییم .
طبق استاندارد شماره 1 )نحوه ارایه صورتهاي مالي ( صورت سودو زیان باید حداقل حاوي اقلام اصلي زیر باشد .
-1 درامد عملیاتي
-2 هزینه هاي عملیاتي
-3 سود و زیان عملیاتي
-4 هزینه هاي مالي
-5 سایر درامد ها و هزینه هاي غیر عملیاتي
-6 مالیات بر درامد
-7 سود و زیان فعالیتهاي عادي
-8 اقلام غیر مترقبه
-9 سهم اقلیت
-10 سود و زیان خالص
با توجه به این كه هدف شركت افزایش ثروت صاحبان شركت مي باشد لذا شركت میبایست حجم عملیات و فعالیت
خود را افزایش دههد تا انجاي كه نرخ رشد سالانه درامد بر مبناي انتظارات مدیریت به 15 % برسد .
با توجه به بررسي ها كه مدیریت در بازدهي كاركنان شركت انجام داده است نیاز شركت را در نیروي كار فعال تر و
با تخصص و كار امدتر در تحقق هدف خاص شركت مي بیند بنابراین اقام به اصلاح نیروي انساني شركت مي نماید
و برنامه ریزي مي كند كه این تعدیل نیرو طي دو سال انجام گیرد لذا هزینه پیش بیني شده مدیریت بابت اصلاح
نیروي انساني در دو سال سرشكن مي گردد .
بودجه ده ساله یك شركت پیماني
پروژه حسابداری پیمانکاری
48
با در نظر گرفتن این كه در امدهاي ایجاد شده در شركت به همراه انجام مجموعه اي از هزینه به وقوع مي پیوندد
بدین ترتیب هزینه هاي شركت با افزایش درامد افزایش خواهد یافت . واضح است كه این افزایش نباید تاا جایي باشد
كه شركت را از هدف اصلي دور نماید با در نظر گرفتن تورم موجود در اقتصاد انتظار مي رود كه حد اكثر افزایش
نرخ رشد سالانه هزینه هاي شركت متناسب با افزایش نرخ درامد شركت یعني همان 15 % باشد .
)1 درامد حاصل از ارایه خدمات )درامد حاصل از پیمانها ( به صورت زیر محاسبه مي گردد .
درامد حاصل از ارایه خدمات سال 87 = درامد حاصل از ارایه خدمات سال 86 + درامد حاصل از ارایه خدمات
€86 نرخ رشد سالانه درامد
79.711+ = درامد حاصل از ارایه خدمات سال 87 )79.711 * %15(=91.668
2( محاسبه بهاي تمام شده خدمات ارایه شده و هزینه هاي اداري و عمومي به شرح زیر است :
بهاي تمام شده خدمات ارایه شده 87 = بهاي تمام شده خدمات ارایه شده 86 + بهاي تمام شده خدمات ارایه شده
86 * نرخ رشد سالانه هزینه
62.752+ = بهاي تمام شده خدمات ارایه شده 87 )62.752 * %15(=72.165
هزینه هاي اداري و عمومي سال 87 = هزینه هاي اداري و عمومي سال 86 + هزینه هاي اداري و عمومي
سال 86 * نرخ رشد سالانه هزینه
4.101+ = هزینه هاي اداري و عمومي سال 87 )4.101 * %15(=4.716
3( با توجه به برنامه مدیریت در جهت اصلاح نیروي انساني و پیش بیني هزینه هاي معادل مبلغ 12.500
میلیون ريال باشد و از انجاي كه سال مالي 86 به وقوع پیوسته است و معادل مبلغ 4.500 میلیون ريال در سال
86 هزینه شده است و این برنامه تا 2 سال میبایست اجرا شود لذا مابه التفاوت ان را به هزینه اصلاح نیروي
انساني سال 87 منظور مي نماییم ) در صورت انحراف از مبلغ پیش بیني شده مي بایست علت انحراف را مورد
بررسي قرار داد پروژه حسابداری پیمانکاری(
4( مبلغ مربوط به هزینه هاي مالي مربوط به وامهاي كوتاه مدتي مي باشد كه شركت در جهت تامین سرمایه در
گردش دریافت مي نماید كه وامهاي دریافتي در همان سال مالي تسویه مي شود ) بر اساس رویه قبلي شركت ( .
مبلغ مربوط به هزینه مالي برابر است با مبلغ وام دریافتي در متوسط نرخ سود باز پرداخت وام دریافتي .چنانچه
شركت در سال مالي مبلغ تسهیلات را تسویه ننماید متحمل هزینه هاي عدم پرداخت به موقع تسهیلات خواهد شد
5( با پیش بیني افزایش حجم عملیات شركت در جهت افزایش ثروت سهامداران شركت برنامه ریزي جهت
استفاده بهینه از ماشین الات و ابزار الات و سایر دارایي هاي ثابت در دستور كار خواهد گرفت و در نتیجه
دارایي ها عمدتا در مدت كمتري ) نسبت به دوره استهلاك با توجه به قوانین (مستهلك مي شود لذا شركت به
منظور جایگزیني ماشین الات و ابزار الات و سایر دارایي هاي ثابت جهت انجام فعالیت ها مجبور به فروش
دارایي هاي مستهلك شده و خرید دارایي هاي جدید مي باشد . كه از این بابت ایجاد درامدهاي غیر عملیاتي از
محل فروش اموال و ماشین الات و تجهیزات براي شركت متصوور است . كه در بخش درامدهاي غیر عملیاتي
نمایش دادهشده است .
ارقام مندرج در صورت سود و زیان پیش بیني شده شركت به شرح زیر مي باشد .
www.prozhe.com
www.prozhe.com
صفحه
49
)6 بر اساس ماده 105 قانون مالیات هاي مستقیم شركتها مي بایست معادل 25 % سود خالص را به عنوان
مالیات به سازمان امور مالیاتي به عنوان مالیات بر عملكردپرداخت نمایند .
619 = مالیات سال 1387 * %25=2.405
)7 بر اساس ماده 140 قاننون تجارت هییت مدیره مكلف است هر سال یك بیستم از سود خالص شركت
را به عنوان اندوخته قانوني ذخیره نماید تا زماني كه اندوخته قانوني به یك دهم سرمایه شركت برسد و
از ان به بعد ذخیره نمودن اختیاري مي باشد . از انجایي كه اندوخته قانوني در سال 86 به یك دهم
5000 ( لذا شركت دیگر موظف به این امر نمي باشد . * %10= سرمایه رسیده است ) 500
)8 بر اساس مفاد ماده 90 قانون تجارت در صورتیكه شركتي سود قابل تقسیم داشته باشد حداقل 10 % از
سود ویژه سال مي بایستي بین صاحبان سهام تقسیم گردد . سیاست شركت در این حوزه به این صورت
60 % از سود سال را بین صاحبان سهام تقسیم نموده و درسال هاي اتي به بوده است كه در سال 87
علت سود اوري شركت درصد تقسیم سود روند نزولي یابد به این صورت كه نرخ تقسیم سود سال جدید
برابر با نرخ تقسیم سود سال قبل در 102 % باشد .
600 / . = نرخ تقسیم سود سال 88 * 1/2 = . /612
جهت ده سال را تهیه مي كنیم و ترازنامه منبع اصلي اطلاعات براي ارزیابي نقدینگي و انعطاف پذیري
مالي مي باشد .. نقدینگي به مدت زماني كه انتظار مي رود سپري گردد تا یك دارایي به وجه نقد تبدیل
و یا بدهي پرداخت گردد بستگي دارد انعطاف پذیري مالي یعني توانایي اقدام جهت تغیر میزان و زمان
جریان هاي نقدي به گونه اي كه بتوان در قبال رویداد هاي غیره منتظره واكنش نشان داد .بیان دیگر و
قابلیت انطباق واحد تجاري با تغییرات در شرایط عملیاتي است . در واقع انعطاف پذیري مالي و مقیاسي
براي سنجش سازگاري یك شركت مي باشد .
در ادامه به تشریح هر یك از اقلام مدرج در صورتهاي مالي و نحوه محاسبه انها مي پردازیم .
)1 موجودي نقدپروژه حسابداری پیمانکاری :
وجوه نقد سیالتریندارایي و واسطه مبادلات است كه از ان در خرید كالا و خدمان و تسویه تعهدات
استفاه مي شود . وجوه نقد شامل اسكناس و مسكوكات و چكهاي شخصي و سپرده هاي دیداري و
چك پول و حوالجات بانكي و تنخواه و اغلب سپرده هاي پس انداز مي باشد . با توجه به توضیحات
ارایه شده و پیش بیني وضعیت نقدینگي در اینده بستگي به ورودي ها و خروجیها ي وجه نقد
ناشي از معاملات شركت دارد و از انجایي كه هدف اصلي صورت جریان وجوه نقد ارایه
اطلاعاتي در رابطه با جریانهاي ورودي و خروجي وجه نقد طي یك دوره حسابداري است .
براي پیش بیني وجه نقد ددر اینده از صورت جریان وجوه نقد استفاده مي شود و وجوه پیش بیني
شده به دست امده از صورت جریان وجوه نقد به ترازنامه انتقال مي یابد .
)2 حسابهاي دریافتني :
حساب دریافتني شركت مذكور شامل مطالباتي از كار فرمایان در نتیجه انجام قرار دادهاي في
مابین مي باشد لذا افزایش حساب فوق را معادل درامد كسب شده طي سال منظور مي نماییم .
دریافت مطالبات درشركت مورد بحث ما به صورت ذیل است.
از انجایي كه فعالیت شركت مورد بحث ما پیمانكاري مي باشد و پیمانكار تا زماني كه بخش عمده
اي از صورت وضعیت هاي ارایه شده به كارفرما را طي سال وصول ننماید قادر به ادامه كار نمي
باشد و رویه هاي شركت در سنوات گذشته نشان میدهد كه در سال 60 % از صورت وضعیت هاي
به تایید رسیده كارفرما وصول مي شود و مانده مطالبات در سال اتي به استثناي 15 % ان كه
مرحله دوم تهیه ترازنامه پیش بیني شده
پروژه حسابداری پیمانکاری
پروژه حسابداری پیمانکاری
مربوط به 10 % سپرده حسن انجام كار و 5% سپرده بیمه مي باشد كه كارفرما نزد خود تا زمان
تحویل قطعي نگه مي دارد كاملا وصول مي گردد . و از انجایي كه پیمانكاي شركت نهایتا 2 الي
3 ساله مي باشد و در طول مدت زماني كه بودجه تهیه مي شود پیش بیني مي كنیم كه برخي از
پروژه هاي شركت تحویل قطعي گردد لذا 10 % از سپرده نزد كار فرمایان در سال ازاد مي گردد
لذا 95 % از مطالبات ابتداي دوره شركت وصول مي گردد لذا ما هم پیش بیني مي كنیم كه این
روند در اینده ادامه داشته باشد .
)3 موجوودي كالا :
موجودي كالا در شركتهاي پیمانكاري عمدتا شامل مواد و مصالح مورد استفاده در پروژه ها مي
باشد . با تجه به این كه بخشي از بهاي تمام شده پروژه ها را مواد و مصالح تشكیل مي دهد لذا با
توجه به نسبت موجودي كالا به بهاي تمام شده كه در سنوات گذشته وجود داشته است كه نشان مي
دهد كه 3% از بهاي تمام شده پروژه ها را موادو مصالح مصرفي در انها تشكیل مي دهد لذا مانده
پایان دوره موجودي كالا برابر خواهد بود با مانده پایان دوره موجودي در سال گذشته در نسبت
بهاي تمام شده به موجودي و خالص افزایش طي دوره از مابه التفاوتت مانده ابتداي دوره به مانده
پایان دوره به دست امده است .
)4 پیش پر داختهاپروژه حسابداری پیمانکاری :
پیش پرداختها در شركتهاي پیمانكاري به دو دسته تقسیم مي شود بخشي از پیش پرداختها مربوط
به مالیات هاي مكسوره از صورت وضعیت هاي پرداخت شده مي باشد و بخش دیگر ان مربوط به
پیش پرداختهاي هزینه اي كه به پیمانكار جزء و یا تامین كننده گان مواد و مصالح پرداخخت مي
نماید مي باشد . براي محاسبه مبلغ پیش پرداخت هزینه ها همانند موجودي كالا باید بدانیم كه چه
بخشي از بهاي تمام شدهپروژه ها را چنین هزینه هاي تشكیل داده است كه از نسبت پیش پرداخخت
ها به بهاي تمام شده پروژه ها در سنوات قبل جهت پیش بیني پیش پرداخت ها استفاده مي نماییم .
)5 دارایي هاي ثابت مشهود و نامشهود :
دارایهاي ثابت مشهود شركتهاي پیمانكاري علاوه بر زمین و ساختمان و وسایل نقلیه شامل ماشین
الات و تجهیزات راه سازي و اثاثیه و ابزار الات و تجهیزات و كارخانجات اسفالت و غیره مي
باشد .
همان طور كه قبلا اشاره شد با افزایش حجم عملیات شركت دارایي هاي ثابت شركت زود تر
مستهلك شده و كار ایي لازم را جهت پیشبرد اععداف شركت را از دست مي دهند لذا شركت مي
بایست تمهیدات لازم را جهت جایگزیني مااشین الات فرسوده با ماشین الات جدید بیاندیشد لذا بر
این اساس شركت برنامه 10 ساله اي در جهت جایگزیني مناسب جهت دست یابي به اهداف شركت
با توجه به نرخهاي كارشناسي شده در نظر مي گیرد .
دارایي هاي نامشهود شامل حق الامتیاز و نرم افزار غیره مي باشد كه شركت بر اساس نیاز خود و
در جهت تامین انها برنامه هایي در نظر دارد كه از انها استفاده مي شود .
)6 سایر دارایي ها :
شامل دارایي هاي است كه منطقا در طبقه دیگري قرار نمي گیرد. كهشامل پیش پرداخت ها ي
هزینه اي بلند مدت و مبلغ دفتري دارایي هاي ثابت بلا استفاده و وجوه نقد مسدود شده و سپرده
هاي بلند مدت بانكي مي باشد كه شركت جهت اخذ ضمانت نامه هاي بانكي افتتاح مي كند است . و
با توجه بهه رویه هاي قبلي شركت روند متوسط خالص افزایش ان را با نرخ رشد سالانه 5 % در
نظر گرفته است .
پروژه حسابداری پیمانکاری
)7 حسابهاي پرداختنيپروژه حسابداری پیمانکاری :
حسابهاي پرداختني نقطه مقابل حسابهاي دریافتني مي باشد . حسابهاي پرداختني زماني ایجاد مي
شود كه شركتي كالا و ملزومات یا خدمات را به صورت اعتباریارایه نماید با توجه به سیاست
شركت فرض بر این است كه تمامي هزینه هاي شركت را در ابتدا به طور اعتباري دریافت و از
مبلغ بدهي كه در سال افزایش مي یابد 60 % ان پرداخت و نیز 90 % بدهي هاي ابتداي دوره
پرداخت گردد تا شركت بتواند در روال عادي به عملیات خود ادامه دهد .
افزایش طي دوره حسابهاي پرداختني شركت برابر خواهد بود با بهاي تمام شده خدمات ارایه شده
و هزینه هاي اداري و عمومي و سایر هزینه ها منهاي افزایش در ذخیره باز خرید خدمت و
افزایش در ذخیره استهلاك دارایي هاي ثابت مي باشد .
)8 پیش دریافتها :
همانطور كه قبلا اشاره شده است از مبلغ كل پیمان طي چند مرحله معادل 20 % كل پیمان به
پیمانكاران پرداخت مي شود بر اساس روند موجود معادل 20 % قرار دادهاي منعقده به عنوان پیش
دریافت قابل وصول خواهد بودد و با عنایت به روند كسب درامد شركت در وصول درامدها
ضریب پیش دریافت ها در بودجه لحاظ شده است كه ضریب مورد بحث به شرح زیر مي باشد .
%80 * درامد ارایه خدمات ( = پیش دریافت درامد وصولي ( * %20
14 درصد درامد وصول شده كسر مي گردد . / هر ساله معادل 5
)9 ذخیره مالیاتپروژه حسابداری پیمانکاری :
شركت مي بایست بدهي مالیات بر عملكرد خود در حسابها نشان دهد . از انجایي كه مبلغ مالیات
بر درامد قبل از صدور برگ قطعي به طور براوردي مشخص مي شود و به طور ممعمول بین
مالیات محاسبه شده توسط شركت و مالیات تعین شده توسطممیز تفاوت هایي وجود دارد این
تعهدات با عنوان ذخیره مالیات در متن تراز نامه منعكس مي شود . مالیات بر درامد پرداختني به
صورت خالص پس از كسر پیش پرداختهاي مالیاتي مربوط در ترازنامه ارایه مي شود .
)10 سود سهام پرداختني :
این حساب مربوط تقسیم سودي كه در سال انجام مي شود مي باشد . لذا افزایش ان معادل سود
تقسیمي مندرج در صورت سود و زیان انباشته مي باشد . و بر اساس سیاست هاي شركت مانده
اول دوره درسال پرداخت میگردد . و با عنایت به اینكه سود تقسیمي مبنایي براي بازگشت سرمایه
نیز ممحسوب مي شود لذا تقسیم سود نقش عمده اي را در تصمیم گیري سرمایه گذاران خواهد
گذاشت بنابر این كاهش طي دوره معادل مانده ابتداي دوره مي باشد .
)11 ذخیره باز خرید خدمت كاركنان :
بر اساس قوانین مربوط ودر صورت پایان خدمت كاركنان و شركت مكلف است بر مبناي سنوات
خدمت و حقوق دریافتي كاركنان مبالغي به انها پرداخت كند . با گذشت خدمت كاركنان براي
شركت تعهد قانوني ایجاد مي شود كه باید ذخیره لازم را براي ان شناسایي كند . ذخیره مزایاي
پایان خدمت كاركنان را در سر فصل بدهیهاي غیر جاري منعكس شود مگر ان بخش از این ذخیره
كه مربوط به كار كناني است كه در طي سال اتي باز خرید یا بازنشسته مي شود . با توجه به
2 % از / بررسیهاي انجام شده بر حساب ذخیره خدمت در سالهاي گذشته مشخص گردید كه 5
هزینه هاي شركت را هزینه باز خرید خدمت كاركنان تشكیل مي دهد . و بر اساس سیاست هاي
1 % از ان در طي دوره به پرسنل قراردادي پرداخت مي گردد . / مدیریت 5
پروژه حسابداری پیمانکاری
با عنایت به صورت مالي پیش بیني شده و در نظر گرفتن نرخ بازده سود اوري شركت ) نرخ
تنزیل ( معادل 20 % بازگشت سرمایه شركت پس از 10 سال معدل مبلغ 644.76 میلیون ريال مي
باشد .
پروژه حسابداری پیمانکاری
فصل ششم پروژه حسابداری پیمانکاری:
هدف از این فصل
)1 آشناي با اهداف استاندارد
)2 آشناي با تجزیه و درآمد و تغیر و ادعاها
)3 شناخت درآمدها و هزینه ها
)4 افشاء در ترازنامه وسود و زیان
پروژه حسابداری پیمانکاری
استاندارد حسابداري شماره 9 حسابداري پیمانهاي بلند مدت
هدف این استاندارد تجویز نحوه حسابداري درامد ها و هزینه هاي مرتبط با پیمانهاي بلند مدت در صورتهاي مالي
پیمانكار است . این استاندارد معیارهاي شناخت مندرج در مفاهیم نظري گزارشگري مالي را جهت تعیین زمان
شناخت درامد و هزینه هاي پیمان به عنوان اقلام صورت و زیان بكار مي گیرد . این استاندارد همچنین رهنمودهایي
را براي اعمال این معیار ها ارایه مي كند .
دامنه كاربرد
این استاندارد باید براي حسابداري پیمانهاي بلند مدت در صورتهاي مالي پیمانكار به كار گرفته شود .
پیمان بلند مدت : پیماني است كه براي طراحي و تولید یا ساخت یك دارایي منفرد قابل ملاحظه یا ارایه خدمات ) یا
تركیبي از داراییها یا خدمات كه تواما یك پروژه را تشكیل دهد ( منعقد مي شود و مدت زمان لازم براي تكمیل پیمان
عمدتا چنان است كه فعالیت پیمان در دوره هاي مالي متفاوت قرار مي گیرد .
نكته :
پیماني كه طبق این استاندارد بلند مدت تلقي مي گردد . معمولا در طول مدتي بیش از یك سال انجام خواهد شد . با این
حال مدت بیش از یك سال و مشخصه اصلي یك پیمان بلند مدت نیست . بنابر این برخي پیمانها با مدت كمتر از یك
سال و هرگاه ازنظر فعالیت دوره و داراي چنان اهمیت نسبي باشد كه عدم انعكاس درامد و هزینه عملیاتي و سود
مربوط به ان منجر به مخدوش شدن درامد و هزینه عملیاتي و نتایج دوره و عدم ارایه تصویري مطلوب توسط
صورتهاي مالي گردد . باید به عنوان پیمان بلند مدت محسوب شود مشروط بر این كه رویه متحده در واحد تجاري
از سالي به سال دیگر به طور یكنواخت اعمال گردد .
پیمان مقطوع : پیمان بلند مدتي است كه به موجب ان پیمانكار با یك مبلغ مقطوع براي كل پیمان با یك نرخ ثابت براي
هر واحد موضوع پیمان كه در برخي از موارد ممكن است بر اساس مواردي خاص مشمول تعدیل قرار گیرد توافق
مي كند .
پیمان اماني : ) پیمان با حق الزحمه مبتني بر مخارج ( پیمان بلند مدتي است كه به موجب ان مخارج قابل قبول یا
مشخص شده در متن پیمان به پیمانكار تادیه و درصدمعیني از مخارج مزبور یا حق الزحمه ثابتي به پیمانكار پرداخت
شود .
پیش دریافت پیمان : بخشي از مبالغ دریافتي توسط پیمانكار است كه كار مربوط به ان تا تاریخ ترازنامه انجام نشده
است .
مبالغ دریافتي بابت پیشرفت كار عبارت است از :
الف( علي الحساب ها : مبالغي است كه به طور موقت در قبال حسابهاي صادره در دست بررسي دریافت مي شود .
ب( سایر دریافتها : عبارت است از اقلامي كه ماهیت علي الحساب نداشته لیكن در قبال پیشرفت كار دریافت مي شود
و نیز در بر گیرنده ان بخش از مبالغ پیمان است كه كار مربوط به ان تا تاریخ ترازنامه انجام شده است .
مبالغ دریافتي بابت پیشرفت كار : عبارت است از مبالغ قابل دریافت كه بابت صورت حساب هاي صادره در حسابها
منظور شده است .
هدف استاندارد
پروژه حسابداری پیمانکاری
زیان هاي قابل پیش بیني : زیان هایي است كه انتظار مي رود در طول مدت پیمان ایجاد شود ) با احتساب مبالغ
براوردي هزینه كارها اصلاحي و تضمیني و هر گونه هزینه هاي مشابهي كه تحت شرایط پیمان قابل بازیافت نیست (
مبلغ زیان مذكور بدون توجه به موارد زیر براورد مي شود :
الف ( شروع یا عدم شروع كار پیمان
ب( حصه اي از كار كه تا تاریخ ترازنامه انجام شده است
ج( میزان سودي كه انتظار مي رود از پیمانهاي دیگر حاصل شود .
الزامات این استاندارد به استثناي موارد زیر باید براي هر پیمان به طور جداگانه به كار گرفته شود :
پیمان بلند مدتي كه از چند بخش جداگانه تشكیل شده باشد و حایز شرایطي باشد كه بتوان عملكرد هر بخش ان را به مشابه
پیماني جداگانه در نظر گرفت .
گروه پیمان بلند مدتي از چند بخش جداگانه تشكیل شده باشد . در صورت تحقق شرایط زیر عملكرد هر بخش باید به مشابه
پیماني جداگانه در نظر گرفته شود .
الف( در مورد هر بخش پیشنهاد قیمت جداگانه اي ارایه شده باشد
ب( مذاكرات هر بخش به طور جداگانه صورت گرفته و طرفین پیمان حق قبول یا رد ان بخش را داشته باشند
ج( درامد ها و هزینه ها ي هر بخش به طور جداگانه اي قابل تشخیص باشد
در صورت تحقق شرایط زیر گروه پیمانها را اعم از این كه داراي یك یا چند كارفرما باشد باید به عنوان یك پیمان واحد تلقي
كرد .
الف ( گروه پیمانها به عنوان یك مجموعه مورد مذاكره قرار گرفته باشد
ب( وابستگي پیمانها به یكدیگر به گونه اي باشد كه در عمل بخشي از یك پروژه سود اور را تشكیل دهد و
ج( پیمانها به طور همزمان یا متوالي اجرا شود
درامد پیمان باید در بر گیرنده موارد زیر باشد :
الف ( مبلغ اولیه درامد كه در پیمان مورد توافق قرار گرفته است ..
ب( تغییر در میزان كار پیمان ادعا و سایر دریافتهاي تشویقي در ارتباط با عملیات پیمان :
1 تا میزاني كه احتمال رود این موارد منجر به درامد گردد –
2 این موارد را بتوان به گونه اي قابل اتكا اندازه گیري كرد –
درامد پیمان به ارزش منصفانه ما به ازاي دریافتي یا دریافتني انددازه گیري مي شود . اندازه گیري درامد پیمان و
براورد ها اغلب به وقوع رویداد ها و رفع ابهامات تجدید نظر مي شود . بدین ترتیب مبلغ درامد مممكن از دوره اي
به دوره دیگر تغییر كند .
مثالهاي از مواردي كه ممكن است باعث تغییر مبلغ درامد از دوره اي به دوره دیگر شود :
الف ( توافق پیمانكار و كارفرما در مورد تغییرات یا ادعا ها در دوره اي پس از دوره انعقاد پیمان
ب( در پیمانهاي مقطوع به موجب مفاد پیمان از جمله تعدیل احاد بها
ج( وجود جرایم تاخیر در تكمیل كار
د( در پیمانهاي مقطوع متضمن نرخ ثابت براي هر واحد محصول افزایش تعداد واحد ها
تجزیه و تركیب پیمانها
درآمد پیمان
پروژه حسابداری پیمانکاری
تغیر پیمان عبارت است از دستور كارفرما مبني بر تغییر در دامنه كاري كه قرار است طبق مفاد پیمان انجام شود .
تغییر ممكن است موجب افزایش یا كاهش درامد پیمان شود براي نمونه مي توان از تغییر در مشخصات یا طراحي یك
دارایي و تغییر در مدت پیمان نام برد . تغییر زماني در درامد پیمان منظور مي شود كه :
الف ( تصویب تغییر و مبلغ درامد حاصله توسط كارفرما محتمل باشد و
ب( مبلغ درامد را بتوان به گونهاب قابل اتكا اندازه گیري كرد .
ادعا عبارت است از مبالغي كه پیمانكار از كار فرما یا شخص ثالث به عنوان جبران هزینه هایي مطالبه مي كند كه
در مبلغ پیمان منظور نشده است براي مثال ادعا مممكن است ناشي از اشتباه در مشخصات یا طراحي و تاخیر ایجاد
شده توسط كارفرما و تغییرات مورد اختلاف در میزان كار پیمان باشد . اندازه گیري مبالغ درامد حاصل از ادعا
متضمن درجه بالایي از ابهام است و اغلب بستگي به نتیجه مذاكرات دارد بنابر این ادعا تنها زماني در درامد پیمان
منظور مي شود كه :
الف ( مذاكرات به مرحله پیشرفت یا رسیده باشد به گونه اي كه قبول ادعا از سوي كارفرما محتمل باشد و
ب(مبلغي را كه احتمالا مورد قبول كارفرماست بتوان به گونه اي قابل اتكا اندازه گیري كرد
دریافتهاي تشویقي عبارت است از مبالغي اضافي كه در صورت نیل به استاندارد هاي عملكرد تعیین شده یا افزون بر
ان توسط پیمانكار دریافت مي شود . براي مثال ممكن است پیش بیني شود كه در صورت تكمیل موضوع پیمان قبل از
موعد مقرر پرداختهاي تشویقي به پیمانكار صورت مي گیرد .
دریافتهاي تشویقي را زماني مي توان در درامد پیمان منظور كرد كه :
الف ( پیمان تا حدي پیشرفت كرده باشد كه نیل به استاندارد هاي عملكرد تعین شده یا افزون بر ان محتمل باشد و
ب( مبلغ دریافت تشویقي را بتوان به گونه اي قابل اتكار اندازه گیري كرد.
الف ( مخارجي كه مستقیما با یك پیمان مشخص مرتبط است مثل : كار مستقیم و مواد اولیه مصرفي و استهلاك و
اجاره ماشین الات و تجهیزات و … این مخارج را مي توان به میزان درامدهاي اتفاقي خارج از شمول تعریف
درامد پیمان كاهش داد مثل درامد حاصل از فروش مواد و ماشین الات اضافي .
ب( مخارجي كه بین پیمانها مشترك بوده و تسهیم ان به پیمانهاي جدداگانه امكان پذیر است مثل : حق بیمه و مخارج
غیر مستقیم طراحي و كمك فني و سربار پیمان . این مخارج بر حسب ماهیت ان طبقه بندي و با اعمال یكنواخت
روشهاي سیستماتیك و معقول به پیمانهاي مختلف تخصیص مي یابد . مي تواند در بر گیرنده مخارج استقراض مرتبط
) با پیمانها نیز باشد ) بر اساس استاندارد شماره 13
ج( سایر مخارجي كه به موجب مفاد پیمان مشخصا قابل مطالبه از كارفرماست مثل مخارج اداري و عمومي و
مخارج توسعه كه جبران ان به طور مشخص در پیمان قید شده است .
مخارجي را كه نمي توان به فعالیت پیمانكاري یا به یك پیمان مشخص مربوط دانست جزء مخارج پیمان منظور نمي
شود . مثال : مخارج اداري و عمومي و فروش و مخارج تحقیق و توسعه كه جبران ان در پیمان مشخص نشده و
استهلاك ماشین الات و تجهیزاتي كه در فعالیت پیمانكاري استفاده نشده است .
تغییر پیمان
ادعا
دریافتهاي تشویقي
مخارج پیمان
پروژه حسابداری پیمانکاری
مخارج تحمل شده قبل از انعقاد پیمان , در صورت انعقاد پیمان در دوره جاري یا حصول اطمینان از انعقاد پیمان در
دوره بعد , به حساب پیمان منظور مي شود . هر گاه این مخارج به عنوان هزینه دوره اي كه در ان وقوع یافته
محسوب شود .و پیمان در دوره بعد منعقد گردد چنین مخارجي را نباید به حساب پیمان برگشت داد .
هرگاه توانایي براورد ماحصل یك پیمان به گونه اي قابل اتكا وجود داشته باشد .
باید سهم مناسبي از درامد و مخارج كل پیمان ) با توجه به میزان تكمیل پیمان در تاریخ ترازنامه و متناسب با نوع
عملیات وضعیت مورد فعالیت ( به ترتیب به عنوان درامد و هزینه شناسایي شود .
هر گاه توانایي براورد ماحصل یك پیمان به گونه اي قابل اتكا وجود نداشته باشد الف : درامد باید تا میزان مخارج
تحمل شدهاي كه احتمال بازیافت ان وجود دارد شناساي شود ب: مخارج پیمان در دوره وقوع به عنوان هزینه
شناسایي شود .
هر گاه انتظار رود كه پیمان منجر به زیان گردد ) كل ممخارج پیمان از كل درامد پیمان تجاوز كند ( باید زیان مربوط
, فورا به عنوان هزینه دوره شناسایي شود .
شامل مجموع مخارج تا تاریخ ترازنامه و مجموع مخارج تخمیني بعدي تا مرحله تكمیل , مخارج اتي
كارهاي اصلاحي , كارهاي تضمیني و هرگونه كارهاي تضمیني و هرگونه كارهاي مشابهي كه تحت شرایط
پیمان قابل بازیافت نیست افزایشهاي احتمالي حقوق و دستمزد , قیمت مواد و مصالح و سایر مخارج پیمان
در نظر گرفته مي شود .
شناخت درامد و هزینه دوره بر اساس میزان تكمیل پیمان , اغلب روش درصد تكمیل پیمان نامیده مي شود
طبق این روش , درامد پیمان با مخارج تحمل شده جهت نیل به ان میزان از تكمیل تطابق داده مي شود و در
نتیجه درامد هزینه و سود یا زیان كار انجام شده در صورت سود و زیان انعكاس مي یابد .
در صورت رفع اتهاماتي كه موجب گردیده است تا ماحصل پیمان به گونه اي اتكا پذیر قابل براورد نباشد
درامد و هزینه پیمان بلند مدت باید به اندازه سهم مناسبي از درامد و مخارج = كل پیمان ) با توجه به میزان
تكمیل پیمان در تاریخ ترازنامه و متناسب با نوع عملیات وضعیت مورد فعالیت ( شناسایي شود .
در پیمانهاي مقطول ماحصل پیمان بلند مدت را زماني مي توان به گونه اي قابل اتكا اندازه گیري كرد كه تمامي
شرایط زیر بر قرار باشد :
الف( درامد پیمان را بتوان به گونه اي قابل اتكا اندازه گیري كرد .
ب( جریان ورودي منافع اقتصادي مرتبط با پیمان به واحد تجاري محتمل باشد .
ج( مخارج پیمان تا زمان تكمیل پیمان و همچنین در صد تكمیل در تاریخ ترازنامه را بتوان به گونه اي قابل اتكا اندازه
گیري كرد و
شناخت درآمد و هزینه هاي پیمان
سایر ملاحظات مربوط به شناخت اقلام مرتبط پیمان بلند مدت
پروژه حسابداری پیمانکاری
د(مخارج مربوط به پیمان را بتوان به وضوح تشخیص داد و به گونه اي قابل اتكا اندازه گیري كرد تا مقایسه مخارج
واقعي تحمل شده پیمان با براورد هاي قبلي انها میسر گردد .
میزان تكمیل پیمان به طرق مختلف قابل تعیین است . واحد تجاري روشي را كه كار انجام شده را به گونه اي قابل
اتكا اندازه گیري مي كند به كار مي گیرد . با توجه به ماهیت روشها ممكن است شامل موارد زیر باشد :
الف ( نسبت مخارج تحمل شده پیمان براي كار انجام شده تا تاریخ ترازنامه به كل مخارج براوردي پیمان
ب( ارزیابي كار انجام شده یا
ج( نسبت مقدار كار انجام شده به كل كار پیمان
چنانچه تعیین میزان تكمیل كار با توجه به مخارج تحمل شده انجام گردد تنها ان بخش از مخارجي كه منعكس كننده
كار انجام شده باشند در ممخارج تحمل شده پیمان تا تاریخ ترازنامه منظور مي گردد . مثالهایي از مخارجي كه در
مخارج تحمل شده منظور نمي شوند عبارتند از :
الف ( مخارج پیمان كه مرتبط با فعالیت اتي پیمان است از قبیل مواد و مصالحي كه تا كنون در پیمان مربوط استفاده
نشده اند و
ب(مبالغ پرداختني به پیمانكاران دست دوم قبل از انجام كار مندرج در پیمان فرعي
ان بخش از مخارج پیمان كه بازیافت ان غیر محتمل است فورا به عنوان هزینه شناسایي مي شود .
نمونه هاي از این مخارج مربوط به پیمانهایي مي شود كه :
الف ( به طور كامل قابل اجرا نیست
ب( تكمیل انها منوط به نتیجه دعاوي حقوقي در جریان یا مقررات در حال تصویب باشد .
ج( احتمال مصادره یا تخریب اموال برود
د( كارفرماي انها قادر به ایفاي تعهدات خود طبق پیمان نباشد و
ه( پیمانكار انها قادر به تكمیل پیمان یا ایفاي تعهدات خود طبق پیمان نباشد .
اثر تغییر در براورد درامد یا مخارج پیماني ا اثر تغییر در براورد ماحصل پیمان كه از براوردهاي جاري درامد و
مخارج پیمان ناشي مي شود طبق استاندارد حسابداري شماره 6 با عنوان ) گزارش عملكرد مالي ( تغییر در براورد
تلقي مي شود .
پیمانهاي بلند مدت را باید به شرح زیر در ترازنامه افشاء كرد :
الف ( مازاد درامد شناسایي شده انباشته پیمان بر مبالغ دریافتي و دریافتني تا تاریخ ترازنامه با عنوان مبلغ قابل
بازیافت تحت سرفصل جسابهاي دریافتني در ترازنامه .
تغییر در بر آورد ها
افشاء در ترازنامه
پروژه حسابداری پیمانکاری
ب( پیش دریافت در سرفصل پیش دریافتها در ترازنامه
ج( مخارج تحمل شده انباشته پس از كسر مبالغ هزینه شناسایي شده انباشته ) خالص بهاي تمام شده ( و به كسر
زیانهاي قابل پیش بیني به عنوان مانده پیمانهاي بلند مدت تحت سرفصل پیمانهاي در جریان پیشرفت در ترازنامه
د( مازاد زیانهاي قابل پیش بیني بر مخارج تحمل شده انباشته ) پس از كسر مبالغ هزینه شناسایي شده انباشته ( با
عنوان ذخیره زیانهاي قابل پیش بیني تحت سرفصل ذخایر در ترازنامه .
ه( مبلغ سپرده هاي كسر شده قابل استرداد از قبیل سپرده حسن انجام كار و سپرده بیمه تحت سرفصل حسابهاي
دریافتني در ترازنامه .
صورت سود و زیان باید اقلام زیر را به طور جداگانه منعكس كند .
الف ( درامد شناسایي شده دوره ) درامد پیمان (
ب( هزینه شناسایي شده دوره ) بهاي تمام شده پیمان ( شامل هزینه شناسایي شده پیمان طي دوره و زیان قابل پیش
بیني شناسایي شده طي دوره .
افشاء در رویه هاي حسابداري :
واحد تجاري باید با توجه به الزامات استاندارد حسابداري شماره 1 موارد زیر را در یادداشتهاي توضیحي افشاء كند
الف( روشهاي تعیین درامد شناسایي شده دوره .
ب( روشهاي تعیین مرحله تكمیل پیمان در جریان پیشرفت .
افشاء در صورت سود و زیان
پروژه حسابداری پیمانکاری
سیستم حسابداري موسسات پیمانكاري باید طوري طراحي شود كه سود و زیان هر پیمان بدقت مشخص باشد .
بیشتر موسسات در كل یك مركز سود به شمار مي ایند حال انكه در موسسات پیمانكاري معمولا هر پیمان یك مركز
جداگانه سود فرض مي شود . از این رو براي هر قرار داد پیمانكاري كه بسته مي شود حسابهاي جداگانه در دفتر كل
افتتاح مي گردد و براي سهولت مراجعه به اسناد و مدارك نظیر برگ درخواست كالا , حواله انبار و لیست دستمزد
كارگران به هر پیمان شماره خاصي اختصاص مي یابد .
دوره اي كه مخارج مربوط به یك طرح شناسایي مي شود با امضاي قرار داد اغاز مي شود و با تكمیل ان پایان مي
یابد در مورد حسابداري قرار داد هاي بلند مدت پیمانكار ذكر نكات زیر ضروري است :
الف( مخارج قبل از انعقاد قرار داد ) مخارج شركت در مناقصه (
ب( مخارج پیمان در طول اجرا ) هزینه هاي مستقیم : هزینه هاي سربار (
ج( هزینه هاي عمومي و اداري
پروژه حسابداری پیمانکاری با استفاده از مطالب ارایه شده در این پروژه مي توان نتیجه گرفت كه شركت ها در مرحله اجرا موفق مي شوند كه
استراتژي انها به صورت دقیق بیان شود یعني پیمانكار بتواند انرا به روشني به اگاهي همه افراد و دستندر كاران
برساند ان نیاز به یك فرایند در پیمانكاري دارد كه باید عوامل را كه موجب موفقیت مي شوند به روشني مشخص كند
انها را اعلام نمود و اقدام به اجرا كرد . این بدان معني است كه باید استراتژي را با عمل هماهنگ نمود بدیهي است
نوع عوامل موفقیت امیزي را كه پیمانكار انها را به اجرا در مي اورد به نوع استراتژي ) استفاده از روش ههاي
حسابداري ( بستگي دارند . یعني در سالهاي گذشته معمولا موفقیت شركت ها در این بود كه توجه خود را معطوف
به تعداد انگشت شماري قرار داد و پروژه ها مي نمودند كه داراي ویژگیهاي محدود بودند در حالیكه در زمان
كنوني این دیدگاه تغییر یافته و اكنون بر موضوع رضایت مشتري تاكید مي شود ایجاد ارزش براي مشتتریان باعث
شده است كه دیدگاه هاي پیمانكاران تغییر یابد زیرا در گذشته به كاهش دادن هزینه ها توجه مي شد ولي در زمان
كنوني به كیفیت خدمات و تحویل به هنگام و نشان دادن واكنش در برابر خواسته هاي مشتریان حقوقي و حقیقي
توجه مي شود به مرور زمان كه استراتژي شركت ها كه تغییر كرده است حسابداري پیمانكاري نیز دست خوش تغییر
بوده است .
براي تعیین جایگاه رقابتي و استراتژیك شركت و نیز تجزیه و تحلیل پروژه ها و قرار داد هاي اقتصادي شركت ها
موارد زیر پیشنهاد مي شود
)1 استفاده از نرم افزار به روز دنیا
)2 استفاده از استاندارد هاي جهاني براي حسابداري پیمانكاري
)3 استفاده از مهندسین مجرب و متخصصین حسابداري براي شناسایي راههاي جهت ارزیابي پروژه و كاهش
دادن بهاي تمام شده پروژه ها
)4 توجه به شرایط اقتصادي كه شركت ها با ان روبرو است .
)5 حسابرسي عملیاتي با توجه به حسابرسي موجود بررسي شود و عملیات حسابرسي پیمان كاري با توجه به
استاندارد هاي حسابرسي ایران و بین الملل تدوین شود .
نتیجه گیري
پیشنهاد ها
صفحه
61
نمودار محتواي عملیات پیمانكاري
صفحه
62
63
ضمیمه : 1 فرم صدور چک –
ضمیمه : 2 رسید اسناد دریافتی –
پروژه حسابداری پیمانکاری
64
ضمیمه : 3 فرم واگذاری اسناد دریافتی –
ضمیمه : 4 ق
صفحه
65
ضمیمه : 5 قبض دریافت صندوق –
صفحه
66
ضمیمه 6)دفاتر کارفرما (
هزینه مطالعاتي طرح 1200000
بانك 1200000
پرداخت بابت مطالعات مقدماتي طرح
هزینه مطالعاتي طرح 15000000
بانك 15000000
پرداخت بابت مطالعات تفصیلي طرح
الف 1( ثبت مرحله دعوت از پیمانكار براي اجراي طرح :
هزینه مطالعات طرح 90000
بانك 90000
پرداخت بابت درج اگهي
الف 2( ثبت مرحله فروش یا توزیع اسناد و مدارك :
ثبتي ندارد
الف 3( ثبت مرحله شركت در مناقصه :
– حساب انتظامي ضمانت نامه شركت در مناقصه 500000
– طرف حساب انتظامي ضمانت نامه شركت در مناقصه 500000
ثبت ضمانت دریافتي از شركت )اكس(
الف 4( ثبت مرحله انتخاب پیمانكار :
پیمان در دست اجرا 55000
هزینه شركت در مناقصه 55000
انتقال هزینه شركت در مناقصه به حساب پیمان در جریان
1 ( ثبت مرحله مطالعات مقدماتی طرح
2 ( ثبت مرحله مطالعات تفصیلی طرح
3 ( مرحله اجرای طرح
الف ( ارجاع کار به پیمانکار
پروژه حسابداری پیمانکاری
صفحه
67
ب 1( ثبت مرحله گرفتن ضمانت نامه حسن انجام تعهدات :
– حساب انتظامي ضمانت نامه انجام تعهدات 500000
– طرف حساب انتظامي ضمانت نامه انجام تعهدات 500000
ثبت ضمانت نامه انجام تعهدات دریافتي از شركت الفا
ب 2( ثبت مربوط به تنظیم قرار داد پیمانكاري :
ثبتي ندارد
ب 3( ثبت مربوط به ابطال ضمانت نامه شركت در مناقصه :
– طرف حساب انتظامي ضمانت نامه شركت در مناقصه 500000
– حساب انتظامي ضمانت نامه شركت در مناقصه 500000
ثبت ابطال ضمانت نامه شركت در مناقصه شركت )اکس(
ب 4( ثبت مربوط به تسلیم ضمانت نامه پیش پرداخت :
– حساب انتظامي ضمانت نامه پیش پرداخت 2000000
– طرف حساب انتظامي ضمانت نامه پیش پرداخت 2000000
ثبت ضمانت نامه پیش پرداخت شركت ) اکس(
ب 5( ثبت مربوط به تائیدیه پیش پرداخت :
پیش پرداخت 2000000
بانك 2000000
ثبت بابت پیش پرداخت پیمان
پ 1( ثبت مربوط به ایجاد كارگاه :
دارایي در جریان ساخت 900000
بانك 900000
ثبت پرداخت بابت نظارت بر اجراي طرح به ناظر
پ 2( ثبت مربوط به تخصیص تنخواه به كارگاه :
ثبتي ندارد
پ 3( ثبت مربوط به مخارج اجراي طرح به وسیله كارگاه :
ثبتي ندارد
پ 4( ثبت مربوط به مخارج اجراي طرح به وسیله دفتر:
ثبتي ندارد
ب( انعقاد قرار داد با پیمانكار
پ( عملیات اجرائي
پروژه حسابداری پیمانکاری
68
ت 1( ثبت مرحله تنظیم صورت وضعیت موقت كارها :
دارائي در جریان ساخت 3000000
– حسابهاي پرداختني پیمانكار 3000000
ثبت مبلغ صورت وضعیت شماره 1 شركت ) اكس (
ت 1( ثبت مرحله تنظیم صورت وضعیت موقت كارها :
دارائي در جریان ساخت 7000000
– حسابهاي پرداختني پیمانكار 7000000
ثبت مبلغ صورت وضعیت شماره 2 شركت ) اكس (
ت 2( ثبت مرحله پرداخت وجه صورت وضعیت كارها :
– حسابهاي پرداختني پیمانكار 3000000
دارائي در جریان تكمیل 150000
– حسابهاي پرداختني سپرده حسن انجام كار 300000
پیش پرداخت 600000
وزارت دارائي 150000
سازمان تامین اجتماعي 198000
بانك 1902000
پرداخت وجه صورت وضعیت شماره 1
%10 سپرده حسن انجام 20 % استهلاك پیش دریافت 5% مالیات 5% بیمه سهم كارفرما – – –
) %5 + % 1.6 = % 6.6( 150000 +48000 =198000
ت 2( ثبت مرحله پرداخت وجه صورت وضعیت كارها :
– حسابهاي پرداختني پیمانكار 7000000
دارائي در جریان تكمیل 350000
– حسابهاي پرداختني سپرده حسن انجام كار 700000
پیش پرداخت 1400000
وزارت دارائي 350000
سازمان تامین اجتماعي 462000
بانك 4438000
پرداخت وجه صورت وضعیت شماره 2
%10 سپرده حسن انجام 20 % استهلاك پیش دریافت 5% مالیات 5% بیمه سهم كارفرما – – –
%5 + %1.6=%6.6( 350000 +112000 = 462000
ث 1( ثبت مرحله برچیدن كارگاه :
ثبتي ندارد
ت( تنظیم و پرداخت صورت وضعیتها
ث( تحویل موقت
پروژه حسابداری پیمانکاری
69
ث 2( ثبت مرحله ابطال ضمانت نامه حسن انجام تعهدات :
– طرف حساب انتظامي ضمانت نامه حسن انجام 500000
– حساب انتظامي ضمانت نامه حسن انجام 500000
ثبت ابطال ضمانت نامه حسن انجام تعهدات دریافتي از شركت ) اكس(
ث 3( ثبت مرحله ابطال ضمانت نامه پیش پرداخت :
– طرف حساب انتظامي ضمانت نامه پیش پرداخت 2000000
– حساب انتظامي ضمانت نامه پیش پرداخت 2000000
ثبت ابطال ضمانت نامه پیش پرداخت دریافتي از شركت )اكس (
ث 4( ثبت مرحله تعین سود پیمان و بهاي تمام شده دارایي تكمیل شده :
ساختمان 13690000
دارائي در جریان ساخت 13690000
تحویل موقت بنا از شركت ) اكس (
ث 5( ثبت مرحله استرداد نصف سپرده حسن انجام كار :
– حسابهاي پرداختني سپرده حسن انجام كار 500000
بانك 500000
پرداخت نصف وجه سپرده حسن انجام كار شركت ) اكس (
ج 1( ثبت مرحله استرداد نصف دیگر سپرده حسن انجام كار :
– حسابهاي پرداختني سپرده حسن انجام كار 500000
بانك 500000
پرداخت نصف دیگر وجه سپرده حسن انجام كار شركت ) اكس(
ج( تحویل قطعي
پروژه حسابداری پیمانکاری
70
ضمیمه : 7
الف( روش کار تکمیل شده : این روش در ایران مورد استفاده قرار نمیگیرد برای همین به این قسمت در بخش
)ضمیمه ( یک اشاره جزئی برای آگاهی شده است
در این روش درآمد ، هزینه و سود ناخالص پیمان هنگامی شناسایی می شود که کل پیمان یا بخش عمده ای
از پیمان تکمیل شده و تنها کارهای جزیی از آن باقی مانده باشد در این روش مخارج و مبلغ کارکرد
صورت وضعیت موقت کارها در طول اجرای طرح به حساب پیمان در دست اجرا و حساب صورت
وضعیت های تایید شده )حساب کار گواهی شده( منظور می شود .
اما شناسایی درآمد ، هزینه و سود ناخالص پیمان هنگامی صورت می گیرد که کار پایان یافته یا به مراحل
پایانی رسیده باشد .از این رو پیش از پایان کار سود یا زیانی در صورت سود و زیان گزارش نمی شود.
در تاریخ تهیه صورتهای مالی ، مانده حساب پیمان در دست اجرا و حساب صورت وضعیت های تایید شده
از یکدیگر کسر می گردد و نتیجه در ترازنامه جزء دارایی یا بدهی گزارش می شود .
مزایا و معایب روش کار تکمیل شده:
مزایا : اندازه گیری سود یا زیان بطور واقعی و رعایت اصل تحقق درآمد
معایب : عدم رعایت اصل تطابق ، مربوط نبودن و به موقع نبودن اطلاعات . تعلق مالیات بیشتر در صورت
گزارش سود چند دوره مالی پیمان در یک سال ) البته در صورت تصاعدی بودن نرخهای مالیات بر سود (
پروژه حسابداری پیمانکاری
71
1 مقاله آقای نظام الدین ملک آرایی در رابطه با پیمانکاری . –
2 كتاب حسابداري قراردادهاي بلند مدت پیمانكاري انتشارات سازمان حسابرسي و تالیف مصطفي علي مدد و نظام –
الدین ملك ارایي 1387
3 نشریه 126 سازمان حسابرسی با عنوان حسابداری قراردادهای بلند مدت پیمانکاری . –
2 استاندارد حسابداری شماره 9 با عنوان حسابداری پیمانهای بلند مدت . –
– . 3 نشریه 185 سازمان حسابرسی با عنوان راهنمای بکارگیری استاندارد حسابداری شماره 9
4 استاندارد حسابداری شماره 11 بین المللی با عنوان قراردادهای پیمانکاری . –
3 دیدگاه
اظهارنامه اشخاص حقوقی را را یکم توضیح دهید
شرکتها از چه معافیتهایی استفده می کند
در مورد اظهار نامه مالیات بر ارزش افزوده چه الزاماتی وجود دارد
مهلت اعتراض به برگ تشخیص مالیات چه موقع می باشد