پرسش، تمرین و مساله مالی و حسابرسی شرکت بزرگ آرمان پرداز خبره

1- شش فعالیت تدارکی برای انجام شدن حسابرسی در این فصل بحث شد، این لیست با لیست فعالیتهای تدارکاتی ارائه شده در استانداردهای حرفه حسابرسی داخلی تفاوتهایی دارد. این دو لیست را مقایسه و تفاوتهای آنها را مشخص کنید.

2- سه نوع از هدفهای حسابرسی را مشخص کنید و به اختصار شرح دهید.

3- چگونه سه هدف مشخص شده در پرسش شماره 2 با یکدیگر ارتباط پیدا می­کنند؟

4- تمایز بین «دامنه توجه حسابرسی» و «دامنه فعالیتهای حسابرسی» را بنویسید.

5- هدفهای پنجگانه سیستم کنترل داخلی را بنویسید.

6- منابع چهارگانه اطلاعاتی مربوط به پیشینه (قسمت مورد رسیدگی) که حسابرسان در تدارک کار حسابرسی مورد بررسی قرار می­دهند، کدامند؟ هر یک را شرح دهید.

7- چه منابع حسابرسی به کارهای گوناگون حسابرسی تخصیص داده می­شود؟ هر نوع را به اختصار شرح دهید.

8- دو رویکرد برای نوشتن گزارش حسابرس در این فصل مطرح شد. همچنین ترکیب هر دو رویکرد نیز پیشنهاد شده است. هر یک از دو رویکرد و ترکیب پیشنهادی را مشخص کنید و شرح دهید.

9- گروه­های کلی منابع از دیدگاه اطلاعات حسابرسی کدامند؟ مثالی برای هر گروه ارائه کنید.

10- انواع روشهای رسیدگی را فهرست کنید که در برنامه حسابرسی می­آید. مثالی برای هر یک از آنها ارائه کنید.

11- جنبه­های اصلی گزارش مقدماتی یا تماس مقدماتی را بنویسید.

12- حسابرسان چگونه برای گزارش نهایی خود در مراحل مقدماتی حسابرسی برنامه ریزی میکنند چرا؟

13- نحوه­های سه گانه صدور مجوز یا تصویب جدول کارهای حسابرسی را نام ببرید و هر یک را به اختصار شرح دهید.

تمرین

1- حسابرسان داخلی بانک الماس برای حسابرسی سیاستها و روشهای اعطای تسهیلات توسط بانک برنامه ریزی می­کنند. حسابرسان به ویژه به کیفیت مجموعه تسهیلات اعطایی و اثر کنترلهای داخلی مربوط به فرایند اعطای تسهیلات بر کیفیت این مجموعه توجه دارند.

مطلوب است:

1- شناسایی دست کم سه روش بررسی برای این کار حسابرسی

2- شناسایی دست کم دو آزمون رعایت که احتمالاً در این کار حسابرسی ضروری خواهد بود.

3- شناسایی دست کم دو روش ارزیابی که به نظر شما برای این کار حسابرسی لازم است.

2- مطلوب است:

1- مشخص کردن هدفهای عملکرد حسابرسی موضوع تمرین 1 بالا

2- شناسایی دست کم یک روش که فکر می­کنید به تعیین سطح عملکرد مجموعه تسهیلات اعطایی بانک کمک می­کند. چه شواهد حسابرسی برای اجرای این روش مورد نیاز است؟

3- پاسخ دهید:

در مورد تمرین 1 بالا فکر می­کنید چگونه ممکن است دامنه حسابرسی شامل 1- تک تک هدفهای پنجگانه کنترل داخلی و 2- نوع و ماهیت رسیدگیها تا حد ممکن بطور مشخص به گونه­ای باشد که حسابرسان بتوانند کفایت و کارایی سیستم کنترل داخلی مربوط به مجموعه تسهیلات اعطایی را رسیدگی و ارزیابی کنند؟

4- آقای فردوسی سرپرست گروهی از حسابرسان است که ماموریت دارند کنترلهای داخلی مربوط به میزان غلات یک شرکت کشت و صنعت را که برای تعاونی شهر و روستا ارسال توسط آن تعاونی انبار و توزیع می­شود حسابرسی کنند. آقای فردوسی به منظور کسب پاره­ای اطلاعات لازم برای تهیه بخشی از برنامه حسابرسی با دفتر مرکزی شرکت تماس می­گیرد. اطلاعات مورد نیاز آقای فردوسی به شرح زیر است:

1- خدمات مشخصی که تعاونی شهر و روستا به منظور بازاریابی و عرضه غلات شرکت انجام می­دهد. آقای فردوسی می­داند قراردادی در این باره در سال 1359 با مدیریت تعاونی شهر و روستا بسته شده است اما گویا متممهایی نیز در سالهای 1367 و 1371 به آن افزوده شده است.

2- جدول مقادیر غلات توزیع شده بین خریداران مختلف که برای حسابرسی سال پیش تهیه شده بوده است. مقادیری که آقای فردوسی در اختیار دارد با مقادیر اعلام شده توسط تعاونی شهر و روستا مطابقت نمی­کند و ایشان فکر می­کنند کاربرگهای حسابرسی سال پیش می­تواند به حل این موضوع کمک کند.

3- آیا مدیریت شرکت از تغییرات صورت گرفته در مدیریت تعاونی شهر و روستا، آگاه است؟ آقای فردوسی به ویژه، اطلاعاتی را درباره معاون مدیرعامل تعاونی در بازاریابی و توزیع خواهان است.

مطلوب است:

تعیین این که هر یک از اطلاعات سه گانه بالا، در پرونده دایمی، پرونده جاری یا هیچ کدام قابل یافتن است. اگر پاسخ شما هیچ کدام است، فکر می­کنید آقای فردوسی در کجا می­تواند آن را بیابد؟

5- یک شرکت شهرک سازی مشغول تاسیس یک مجتمع فرهنگی ـ تفریحی در شهرک صنعتی زابل است. گروهی از حسابرسان مامور شده­اند سیستم کنترل داخلی مربوط به ساخت و ساز این مجتمع را رسیدگی کنند.

حسابرسان عضو گروه عبارتند از:

بُرزو برزگریان ـ لیسانس حسابداری، فوق لیسانس امور اداری، شش سال تجربه حسابرسی داخلی و عضو انجمن حسابرسان داخلی.

مهین ژیاندار ـ لیسانس مهندسی عمران، لیسانس حقوق، بازنشسته یک موسسه حقوقی با تخصص در زمینه املاک و مستغلات و به گفته وی، حسابرس پاره وقت به منظور سرگرمی.

کیان کماندار ـ لیسانس علوم کامپیوتر، تازه فارغ التحصیل و مشغول آماده کردن خود برای امتحانات عضویت در انجمن حسابرسان داخلی.

اجرای روشهای حسابرسی زیر برای این حسابرسی در نظر گرفته شده است:

• کنترلهای داخلی مربوط به سیستمهای اطلاعات مدیریت و حسابداری که کامپیوتری خواهد بود و در زمان حاضر، مشغول طراحی آن به طور اختصاصی برای عملیات این مجتمع فرهنگی ـ تفریحی می­باشند را توصیف کنید.

• مستندات شرکت شهرک سازی را به لحاظ مشخصات ساخت، رسیدگی کنید و رعایت شدن این مشخصات را آزمون نمایید.

• صورت انحرافهای هزینه تاکنون را تهیه و اهمیت این انحرافها را هم بطور تک تک و هم در مجموع، ارزیابی کنید.

• موجودی مواد و مصالح پای کار را رسیدگی و آزمون کنید و جمعهای براوردی خود را از آنها با جمعهای منعکس در مدارک حسابداری شرکت، از دیدگاه منطقی بودن مقایسه کنید.

• درصد پیشرفت کار را برای بخشهای گوناگون کار ساختمانی محاسبه کنید. این براوردها را با برنامه اصلی پروژه شرکت مقایسه کنید.

• نمونه­ای از خرید مواد و هزینه­های پیمانهای دست دوم تا امروز مربوط به پروژه را سندرسی کنید.

• هزینه­های حقوق و دستمزد شرکت را تا امروز، اثبات و با حضور در زمان پرداخت حقوق و دستمزد دست کم یک نوبت پرداخت را آزمون کنید.

• مدارک منابع طبیعی مربوط به تعیین حدود و واگذاری زمین و بازدید فنی شرکت ساختمانی را رسیدگی کنید. مدارک منابع طبیعی را از دیدگاه هر گونه محدودیت بر روی این زمین، مرور کنید.

پاسخ دهید:

الف- شما چگونه کارهای هشتگانه بالا را بین سه نفر حسابرس یاد شده تقسیم می­کنید؟

ب- چه منابع اطلاعاتی می­تواند حسابرسان را در اجرای هر یک از روشهای هشتگانه بالا، کمک کند؟ گروه کلی شواهد و منابع خاص را در پاسخ خود مشخص نمایید. انتخابتان براساس کیفیت منابع و میزان متقاعد کنندگی شواهد باشد.

6- ده روش حسابرسی برگرفته از چند برنامه حسابرسی در زیر می­آید:

• خرید کالا توسط مشتریان را در تمام مبادی فروش فروشگاه مشاهده کنید، به ویژه، به موارد بی ادبی کارکنان فروشگاه و جزییات برخورد با مشتریان بپردازید.

• یافته­های حسابرسی سال پیش را رسیدگی و اقلامی از آن را فهرست کنید که به پیگیری در سال جاری نیاز دارد.

• وسایل نقلیه شرکت را با توجه به تعداد موجود در پارکینگ، در تعمیرگاه و در اختیار کارکنان شرکت شمارش کنید. نتیجه این شمارش را با مدارک حسابداری شرکت مقایسه کنید.

• جمع مدارک تولید ماهانه را امتحان و درستی آنها را کنترل کنید.

• از کارخانه شرکت بازدید و عملیات آن را مشاهده کنید و موارد غیرعادی یا فعالیتهای غیرمولد را مورد توجه قرار دهید.

• نمودگرهای توصیفی عملیات را تهیه و نقاط اصلی کنترل داخلی آن را مشخص کنید.

• یک نمونه آماری از پرداختهای نقدی دایره را سندرسی کنید.

• کفایت سیستم کنترل داخلی را ارزیابی کنید.

• کارایی و اثربخشی سیستم کنترل داخلی را ارزیابی کنید.

10- مدارک اصلی تولید ماهانه را به منظور پشتوانه جمعهای گزارش تولید ماهانه دریافت کنید.

مطلوب است:

شناسایی روشهای حسابرسی بالا که به بهترین وجه می­تواند در زیر عنوان بررسی آزمون رعایت و ارزیابی گروه­بندی شود. برخی از این روشها می­تواند زیر بیش از یک عنوان مطرح شود در این صورت آنها را مشخص و دلیل آن را بیان کنید.

7- آقای پرویز پرورنده رییس حسابرسی داخلی شرکت تولیدی کاشان نامه صفحه بعد را برای آقای مهندس گیوی مدیر دایره هیدرولیک کارخانه فرستاد.

16 دی 8 × 13

جناب آقای مهندس گیوی

مدیر دایره هیدرولیک شرکت تولیدی کاشان

1273 بلوار سنوبر

جزیره کیش

جناب آقای مهندس گیوی

واحد حسابرسی داخلی شرکت قصد دارد قسمت طراحی دایره هیدرولیک را حسابرسی کند. گروه حسابرسان قرار است در تاریخ 25 دی به کیش وارد شوند و برای هماهنگ کردن کارشان با شما تماس بگیرند. این گروه باید حسابرسی دیگری را در تاریخ 8 بهمن در سرخس شروع کنند. از این رو همکاری شما موجب امتنان فراوان خواهد بود.

از این که با تاخیر برای شما نامه می­نویسم متاسفم اما کار ما به قدری زیاد است که تقریباً به اندازه چند ماه عقب هستیم. در گفتگویی که در اوایل امسال داشتیم قرار بود این حسابرسی را در مهر ماه انجام دهیم. از این که نتوانستم زودتر از این ما با شما تماس بگیرم شرمنده­ام.

سرکار خانم سوسن لادنی را که در گردهمایی سال پیش ملاقات کردید به عنوان سرپرست گروه می­فرستم. همان گونه که می­دانید ایشان بسیار خوش اخلاق می­باشند و همکار بسیار خوبی است. اگر کمک دیگری از دست من برمی­آید لطفاً به من خبر بدهید. سلام مرا خدمت خانواده ابلاغ کنید.

قربانت

پرویز پرورنده

رییس واحد حسابرسی داخلی

مطلوب است:

الف- نقد این نامه از دیدگاه محتوا و شکل این نامه را از دیدگاه اثربخشی آن از لحاظ نحوه تماس برای ترتیب دادن مقدمات حسابرسی ارزیابی کنید.

ب- ارائه پیشنهادهای لازم برای بهبود این نامه

مساله

1- حسابرسان داخلی شرکت کشت و صنعت ایران برای حسابرسی یکی از مزرعه­های شرکت در خراسان و همچنین، یک دامپروری که اخیراً توسط شرکت خریداری شده و نزدیک آن مزرعه است، برنامه­ریزی کرده­اند. هدف این حسابرسیها، بررسی کنترلهای عملیات موجود در هر یک از این دو مکان است.

مطلوب است:

الف- فهرست اقداماتی که از دیدگاه شما برای تدارک این حسابرسی، لازم است.

ب- بحث درباره این که هر یک از این اقدامات (یا مراحل) چگونه می­تواند در این حسابرسی اجرا شود. برای مثال، چه تماسهای مقدماتی، ضروری است؛ مخاطب این تماسها چه کسانی هستند؛ و چه پیامهایی باید در این تماسها بیاید؟

2- حسابرسان داخلی یک شرکت تولید محصولات الکترونیکی مشغول برنامه­ریزی برای حسابرسی دایره خرید شرکت می­باشند. حسابرسان به ویژه، می­خواهند لیست تایید شده تامین کنندگان مواد و کالای شرکت را از دیدگاه­های زیر بررسی کنند:

1- تعیین این که از این تامین کنندگان مورد تایید، استفاده می­شود.

2- ارزیابی هر یک از این تامین کنندگان مورد تایید از دیدگاه آماده داشتن مواد و کالای مورد نیاز شرکت، کیفیت این گونه مواد و کالا، قیمتها و تحویل به موقع.

3- رسیدگی به هر گونه موارد تضاد منافع احتمالی بین کارکنان شرکت و تامین کنندگان.

4- ارزیابی چگونه انتخاب تامین کننده از این لیست در مواردی که بیش از یک تامین کننده مورد تایید برای خرید مواد و کالا وجود دارد.

حسابرسان تصمیم دارند با مدیر دایره خرید، معاون وی و دو کارمند آن دایره گفتگو کنند. حسابرسان، نمونه­ای آماری از سفارشهای خرید طی سه سال گذشته و شش ماهه سال جاری را نیز رسیدگی خواهند کرد. حسابرسان می­خواهند نحوه منظور شدن هر یک از تامین کنندگان را در لیست تایید شده و کاتالوگهای آنها را برای چهار سال گذشته رسیدگی کنند. پرسشنامه­هایی نیز بین دوایر دریافت کننده مواد و کالا از طریق دایره خرید، توزیع خواهد شد. شروع حسابرسی برای 8 فروردین 8 × 13 برنامه­ریزی شده است. گروه حسابرسی متشکل از دو نفر، سرکار خانم ژاله شبنم و آقای باران برزی، برای این کار تعیین شده­اند و گمان می­رود که حسابرسی، در طول هفت روز پایان پذیرد. گزارش حسابرس به آقای پیمان برزین، معاون مدیرعامل در عملیات، آقای ایرج سهرابی، مدیر دایره خرید، و کمیته حسابرسی شرکت داده خواهد شد.

مطلوب است:

تهیه پیش­نویس نامه یا یادداشت بین دوایر به منظور توضیح این حسابرسی با فرض این که بطور تلفنی در این باره با آقای سهرابی هماهنگی به عمل آمده است. نامه یا یادداشت بین دوایر را خطاب به آقای سهرابی و رونوشت آن برای هر یک از گیرندگان گزارش حسابرس، تهیه کنید.

فصل 7

بررسی مقدماتی و بررسی ساختار کنترل داخلی

پس از انتخاب قسمت مورد رسیدگی و برنامه ریزی حسابرسی در مراحل 1 و 2 مراحل بعدی عبارت است از اجرای بررسی مقدماتی و بررسی کنترلهای داخلی.

در این فصل جنبه­های زیر از دیدگاه بررسی مقدماتی مطرح می­شود:

نشست اولیه با مقامات قسمت مورد رسیدگی

بازدید از قسمت مورد رسیدگی

مطالعه مدارک و مستندات

تهیه شرح نوشته قسمت مورد رسیدگی

بررسیهای تحلیلی

این روشها تشکیل دهنده بررسی مقدماتی و پیش درآمدی است برای حسابرسان و قسمت مورد رسیدگی درباره رسیدگیهای تفصیلی که در پی خواهد آمد اما حسابرسان باید دقت کنند که بر بررسی مقدماتی به عنوان جایگزینی برای برنامه ریزی ناکافی در