شورای عالی مالیاتی
مواد 252 تا 259 قانون مالیات‌های مستقیم در خصوص شورای عالی مالیاتی و وظایف و اختیارات آن احکامی را بیان کرده است، که در این فصل به تبیین آن می‌پردازیم.
گفتار اول: ساختار و ترکیب شورا
مبحث اول: ترکیب شورا
برابر ماده 252 ق.م.م شورای عالی مالیاتی مرکب از بیست و پنج نفر عضو می‌باشد. حداقل پانزده نفر از اعضای شورا الزاماً می‌بایست از کارکنان وزارت امور اقتصادی و دارائی و یا سازمان‌ها و واحدهای تابعه آن باشند.
به عقیده نگارندگان منظور از کارکنان وزارت امور اقتصادی و دارایی مستخدمین رسمی شاغل می‌باشد. مع‌الوصف سایر مستخدمین و یا کارکنان بازنشسته وزارت یاد شده در ترکیب مذکور جایگاهی ندارند. البته این دیدگاه منافاتی با این موضوع نخواهد داشت که چنانچه بازنشسته یا مستخدم غیررسمی حایز شرایط لازم برای عضویت شورا باشد نتوان به عنوان آن دسته از اعضا که خارج از کارکنان وزارتی هستند انتخاب کرد. زیرا برای سایر اعضا وصف مستخدم پیش‌بینی نشده است.وظایف شورای عالی مالیاتیمبحث دوم: شرایط اعضای شورابند اول: اعضای منتخب از کارکنان وزارت
1- احراز شرایط عمومی
مطابق ماده 252 ق.م.م اعضای شورا از بین اشخاص صاح نظر، مطلع و مجرب در امور حقوقی، اقتصادی، مالی، حسابداری و حسابرسی که دارای حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی یا معادل در رشتههای مذکور باشد؛ انتخاب می‌شوند.
با وصف اینکه حداقل مدرک تحصیلی اعضای شورا کارشناسی در رشتههای مورد نظر پیش‌بینی شده این سؤال متصور است که چنانچه فردی مدرک بالاتر در رشتههای یاد شده را داشته باشد لکن مدرک کارشناسی وی رشته دیگری باشد آیا می‌توان وی را به عنوان عضو شورا انتخاب کرد یا خیر؟ به عقیده ما پاسخ منفی است. زیرا؛ اولاً این امر بر خلاف نص قانون است. ثانیاً در دوره کارشناسی دروس و واحدهایی تعریف شده است که شخصیت علمی دانشجو بر آن اساس شکل می‌گیرد و دانشجو را با توجه به نیازهای جامعه برای آینده تربیت می‌کند که این دروس در دوره کارشناسی ارشد یا بالاتر تعریف نشده است.وظایف شورای عالی مالیاتی
2- احراز شرایط اختصاصی
در تبصره 1 ماده مذکور مصرح است که کارکنان وزارت باید حداقل شش سال سابقه کار در مشاغل مالیاتی داشته باشند. از اطلاق کلمه «سابق» در این تبصره استنباط می‌شود که سابقه اعم از متوالی یا متناوب است.
بند دوم: سایر اعضای شورا
قانونگذار جز شرایط عمومی که در قسمت (1) بند اول این مبحث بیان شد شرایط دیگری برای سایر اعضای شورا پیش‌بینی نکرده است.
مبحث سوم: انتخاب اعضای شورا
به دلالت فراز پایانی ماده 252 ق.م.م اعضای شورا به پیشنهاد رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور و با حکم وزیر امور اقتصادی و دارایی منصوب می‌شوند. بنابراین وزیر امور اقتصادی و دارایی رأسا حق انتخاب اعضای شورا را ندارد.وظایف شورای عالی مالیاتی
به نظر می‌رسد لازم است رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور رزومه اعضای پیشنهادی را نیز به پیوست پیشنهاد خود برای اطلاع وزیر از فرایند انتخاب ارسال نماید.
مبحث چهارم: دوره عضویت اعضای شورا
وفق ماده 253ق.م.م دوره عضویت اعضای شورای عالی مالیاتی سه سال از تاریخ انتصاب است و در این مدت قابل تغییر نیستند مگر به تقاضای خودشان یا به موجب حکم قطعی دادگاه اختصاصی اداری. انتصاب مجدد اعضا پس از انقضای سه سال مذکور بلامانع است.
از انجا که اعضای شورای عالی مالیاتی قابل تغییر نیستند به عبارتی نمی‌توان آنها را عزل و شخص دیگری را جایگزین کرد، می‌طلبد دقت لازم در خصوص انتخاب اعضا به عمل آید. استثنای وارده را می‌توان به استعفا و برکناری تعبیر کرد. در این دو حالت می‌توان با رعایت شرایط مقرر فرد جایگزین را انتخاب کرد. در خصوص دادگاه اختصاصی اداری در فصل آتی توضیح خواهیم داد.
نکته شایان توجه دیگر اینکه دوره عضویت محدودیت ندارد بنابراین اعضا می‌توانند برای دوره‌های متوالی مشروط بر دارا بودن شرایط انتخاب شوند.
