هزینه های قابل قبول مالیاتی.
واحدهای اقتصادی برای انجام فعالیتهای مربوط به کسب درآمد ناگزیر به انجام هزینه هایی نظیر خرید مواد و کالا، پرداخت حقوق و دستمزد، اجاره، آب و برق و غیره هستند که موجب خروج وجه نقد و کاهش داراییها و یا افزایش بدهیهای موسسه میشود و در پایان دوره مالی از درآمد یا سود ناویژه کسر میشوند. با توجه به نقش هزینهها در سود ویژه ابرازی مودی، مقنن به منظور دقت در صرف هزینه و پرهیز از ابراز هزینههای زائد و صوری شرایطی را برای هزینههای قابل قبول تعیین نموده است.هزینه های قابل قبول مالیاتی
در خصوص مودیانی که درآمد مشمول مالیات آنان از طریق رسیدگی به دفاتر تعیین میگردد، ماموران مالیاتی هزینههای ابرازی مودیان را با توجه به قانون مالیاتهای مستقیم و آییننامهها و بخشنامههای صادره برسری و هزینههایی که فاقد شرایط لازم باشند را غیرقابل قبول قلمداد و به جمع درآمد ابرازی مودی در دوره مالی اضافه نموده، سپس اقدام به محاسبه مالیات مینمایند.هزینه های قابل قبول مالیاتی
مطابق ماده 147 ق.م.م هزینههای قابل قبول برای تشخیص درآمد مشمول مالیات عبارت است از هزینههایی که در حدود متعارف متکی به مدارک بوده و منحصراً مربوط به تحصیل درآمد موسسه در دوره مالی مربوط با رعایت حد نصابهای مقرر باشد. در مواردی که هزینهای در قانون مالیاتهای مستقیم پیشبینی نشده یا بیش از نصابهای مقرر در قانون یاد شده بوده ولی پرداخت آن به موجب قانون و یا مصوبه هیأت وزیران صورت گرفته باشد، قابل قبول خواهد بود.هزینه های قابل قبول مالیاتی
نکته – برابر بخشنامه شماره 19484/200/ص مورخ 6/11/1392 در خصوص هزینه سود سپرده پرداختی موسسات مالی فاقد مجوز فعالیت از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، مستنبط از مفاد ماده 147 و بند 1 ماده 148 ق.م.م، سود سپرده پرداختی توسط موسساتی که بدون مجوز به فعالیتهای موضوع ماده 1 قانون تنظیم بازار غیر متشکل پولی در امر واسطهگری مالی (عرضه و تقاضای پول) مبادرت مینمایند و در حدود متعارف متکی به مدارک و منحصراً مربوط به تحصیل درآمد موسسه در دوره مالی مربوط میباشد جزء هزینههای قابل قبول موسسات یاد شده محسوب میگردد.
نکته –برابر بخشنامه شماره 3239 مورخ 31/2/1384 و در اجرای تبصره یک ماده 148 ق.م.م معادل دو درصد از مانده مطالبات عملکرد سال 1383 و به بعد بانکها نسبت به سال قبل مابه التفاوت مانده مطالبات به عنوان ذخیره مطالبات مشکوک الوصول جزء هزینههای قابل قبول مالیاتی خواهد بود. ضمناً دو درصد مذکور شامل مطالبات بانکها از دولت شرکتهای دولتی، سازمانهای دولتی و نهادها و بنیادهای عمومی غیردولتی نخواهد بود.هزینه های قابل قبول مالیاتی
مطابق ماده 148 ق.م.م هزینههایی که حائز شرایط فوق الذکر میباشد به شرح زیر در حساب مالیاتی قابل قبول است:هزینه های قابل قبول مالیاتی
1- قیمت خرید کالای فروخته شده و یا قیمت خرید مواد مصرفی در کالا و خدمات فروخته شده
2- هزینههای استخدامی متناسب با خدمات کارکنان براساس مقررات استخدامی موسسه به شرح زیر:
الف- حقوق یا مزد اصلی و مزایای مستمر اعم از نقدی یا غیرنقدی. مزایای غیرنقدی به قیمت تمام شده برای کارفرما
ب- مزایای غیرمستمر اعم از نقدی و غیرنقدی از قبیل خواروبار، بهرهوری، پاداش، عیدی، اضافه کار هزینه سفر و فوقالعاده مسافرت. نصاب هزینه سفر و فوق العاده مسافرت مدیران و بازرسان و کارکنان به خارج از ایران به منظور رفع حوائج موسسه ذیربط طبق آیین نامهای خواهد بود که از طرف وزارت دارایی و سازمان مدیریت و برنامه ریزی تهیه و به تصویب هیأت وزیران میرسد تعیین خواهد شد.
ج- هزینه های بهداشتی و درمانی و وجوه پرداختی بابت بیمههای بهداشتی و عمر و حوادث ناشی از کار کارکنان
د- حقوق بازنشستگی، وظیفه، پایان خدمت طبق مقررات استخدامی موسسه و خسارت اخراج و بازخرید طبق قوانین موضوعه مازاد بر مانده حساب ذخیره مربوط
هـ- وجوه پرداختی به سازمان تأمین اجتماعی طبق مقررات مربوط و همچنین تا میزان سه درصد (3%) حقوق پرداختی سالانه بابت پس انداز کارکنان براساس آیین نامهای که به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی میرسد.و- معادل یک ماه آخرین حقوق و دستمزد و همچنین مابه التفاوت تعدیل حقوق سنوات قبل که به منظور تامین حقوق بازنشستگی و وظیفه و مزایای پایان خدمت، خسارت اخراج و بازخرید کارکنان موسسه ذخیره میشود.هزینه های قابل قبول مالیاتی
این حکم نسبت به ذخایری که تاکنون در حساب بانکها نگهداری شده است نیز جاری خواهد بود.
3- کرایه محل موسسه در صورتی که اجاری باشد مال الاجاره پرداختی طبق سند رسمی و درغیر این صورت در حدود متعارف
4- اجاره بهای ماشین آلات و ادوات مربوط به موسسه در صورتی که اجاری باشد.
5- مخارج سوخت، برق، روشنایی، آب، مخابرات و ارتباطات
6- وجوه پرداختی بابت انواع بیمه مربوط به عملیات و دارایی موسسه
7- حق الامتیاز پرداختی و همچنین حقوق و عوارض و مالیاتهایی که به سبب فعالیت موسسه به شهرداریها و وزارتخانهها و موسسات دولتی و وابسته به آنها پرداخت میشود. (به استثنای مالیات بر درآمد و ملحقات آن و سایر مالیاتهایی که موسسه به موجب مقررات این قانون ملزم به کسر از دیگران و پرداخت آن میباشد و همچنین جرایمی که به دولت و شهرداریها پرداخت میگردد.)هزینه های قابل قبول مالیاتی
نکته- برابر بخشنامه شماره 20064/200 مورخ 11/10/91 در صورتی که طبق قوانین و مقررات مربوط عدم انجام تکالیف یا تعهد از سوی اشخاص مشمول جریمهای شناخته شود، این جرایم (به استثنای جرائم پرداختی به بانکها به استناد رأی هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی به شماره 12356/4/30 مورخ 29/10/1371) با توجه به عدم پیشبینی آن در قانون مالیاتهی مستقیم و مقررات ذیربط به عنوان هزینه قابل قبول در تشخیص درآمد مشمول مالیات قابل پذیرش نخواهد بود. برابر رأی هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی به شماره 12356/4/30 مورخ 29/10/71 جریمه پرداختی به بانک، بابت تأخیر پرداخت اقساط وام را نمیتوان از مصادیق جریمه پرداختی تلقی نمود.هزینه های قابل قبول مالیاتی
8- هزینههای تحقیقاتی، آزمایشی و آموزشی، خرید کتاب، نشریات و لوحهای فشرده، هزینه های بازاریابی تبلیغات و نمایشگاهی مربوط به فعالیت موسسه، براساس آیین نامهای که به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی میرسد.
9- هزینههای مربوط به جبران خسارت وارده مربوط به فعالیت و دارایی موسسه مشروط بر این که:
اولاً- وجود خسارت محقق باشد.
ثانیاً- موضوع و میزان آن مشخص باشد.
ثالثاً- طبق مقررات قانون یا قرادادهای موجود جبران آن به عهده دیگری نبوده یا در هر صورت از طریق دیگر جبران نشده باشد.هزینه های قابل قبول مالیاتی
آییننامه احراز شروط سه گانه مذکور در این بند به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی میرسد.هزینه های قابل قبول مالیاتی
10- هزینههای فرهنگی، ورزشی و رفاهی کارگران پرداختی به وزارت کار و امور اجتماعی حداکثر معادل ده هزار ریال به ازای هر کارگر.
11- ذخیره مطالباتی که وصول آن مشکوک باشد مشروط بر این که:
اولاً- مربوط به فعالیت موسسه باشد.
12- زیان اشخاص حقیقی یا حقوقی که از طریق رسیدگی به دفاتر آنها و با توجه به مقرارت احراز گردد از درآمد سال یا سالهای بعد استهلاک پذیر است.
نکته – برابر بند 1 بخشنامه شماره 28325 زیان اشخاص حقیقی و حقوقی که از طریق رسیدگی به دفاتر آنها و با توجه به مقررات احراز گردد بدون تفکیک آن به سنوات قبل یا بعد از اصلاحیه مورخ 27/11/1380 از درآمد سال یا سالهای بعد و حداکثر تا میزان درآمد مشمول مالیات ابرازی قابل استهلاک خواهد بود.
13- هزینههای جزئی مربوط به محل موسسه که عرفاً به عهده مستاجر است در صورتی که اجاری باشد.
14- هزینههای مربوط به حفظ و نگهداری محل موسسه در صورتی که ملکی باشد.هزینه های قابل قبول مالیاتی
15- مخارج حمل و نقل
16- هزینههای ایاب و ذهاب، پذیرایی و انبارداری
18- سود و کارمزدی که برای انجام دادن عملیات موسسه به بانکها، صندوق تعاون و همچنین موسسات اعتباری غیر بانکی مجاز پرداخت شده یا تخصیص یافته باشد.نکته- برابر بخشنامه شماره 41/93/230 مورخ 1/4/1393 صرفاً مجوز فعالیت از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مبنای مجاز بودن بانکها و موسسات مالی و اعتباری غیربانکی است و سایر مجوزهای صادره از طرف بانک مرکزی از جمله مجوز تاسیس یا مجوز ثبت تغییرات به منزله مجوز فعالیت نمیباشد.
19- بهای ملزومات اداری و لوازمی که معمولاً ظرف یک سال از بین میروند.
20- مخارج تعمیر و نگاهداری ماشین آلات و لوازم کار و تعویض قطعات یدکی که به عنوان تعمیر اساسی تلقی نگردد.
21- هزینههای اکتشاف معادن که منجر به بهرهبرداری نشده باشد.هزینه های قابل قبول مالیاتی
22- هزینههای مربوط به حق عضویت و حق اشتراک پرداختی مربوط به فعالیت موسسه
23- مطالبات لاوصول به شرط اثبات آن از طرف مودی مازاد بر مانده حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول
25- ضایعات متعارف تولید
26- ذخیره مربوط به هزینههای پرداختنی قابل قبول که به سال مورد رسیدگی ارتباط دارد
27- هزینههای قابل قبول مربوط به سالهای قبلی که پرداخت یا تخصیص آن در سال مالیاتی مورد رسیدگی تحقق مییابد.هزینه های قابل قبول مالیاتی
28- هزینه خرید کتاب و سایر کالاهای فرهنگی ـ هنری برای کارکنان و افراد تحت تکفل آنها تا میزان حداکثر پنج درصد معافیت مالیاتی موضوع ماده 84 ق.م.م به ازای هر نفر.
نکته- برابر بخشنامه شماره 24104/230/د مورخ 18/7/1390 هر گونه پرداختی در قالب هزینه توسط بخش دولتی و سایر بخشها به ورزش حرفهای به هر عنوان در طول اجرای برنامه پنجم توسعه از شمول هزینههای قابل قبول خارج میباشد.
نکته –برابر بخشنامه شماره 18213/200/ص مورخ 17/10/1392 در خصوص پذیرش سود و کارمزد تسهیلات مالی خارجی به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی، سود و کارمزد پرداختی بابت تسهیلات دریافتی از بانکهای خارجی که منابع مالی آن برای انجام دادن عملیات موسسه به کار گرفته شده باشد، با رعایت استانداردهای حسابداری جزء هزینههای قابل قبول پذیرفته خواهد شد مشروط بر اینکه:
الف- مدارک مربوط به مجاز بودن بانک به عملیات بانکی طبق مستندات و مدارک رسمی صادره کشور حل پایگاه ثبت شده بانک مزبور ارائه شود. این مدارک باید به تأیید مقامات دارای امضاء مجاز سفارت جمهوری اسلامی در آن کشور و مقامات ذیربط وزارت امور خارجه در تهران برسد. برای مواردی که مجوز لازم توسط سازمان سرمایهگذاری و کمکهای اقتصادی و فنی صادر میشود، تأیید مراتب فوق با سازمان مزبور است.
ب- مستندات مربوط به استفاده از این منابع مالی (تسهیلات) برای انجام دادن عملیات موسسه به تایید حسابدار رسمی (حسب مورد موسسه حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی و یا سازمان حسابرسی) مسئول حسابرسی صورتهای مالی مودی برسد.هزینه های قابل قبول مالیاتی
ج- سقف پذیرش هزینه مزبور نرخ (LIBOR +حداکثر 75/0) درصد است. برابر بخشنامه شماره 7951/200 مورخ 6/4/1390، نرخ پذیرش موضوع بند (ج)، از تاریخ 4/3/1390 به (LIBOR + 5/2) درصد افزایش یافته است.
مطابق تبصره 2 ماده 148 ق.م.م مدیران و صاحبان سرمایه اشخاص حقوقی در صورتی که دارای شغل موظف در موسسات مذکور باشند جز کارکنان موسسه محسوب خواهند شد ولی در موسساتی که غیر اشخاص حقوقی باشند.
حقوق و مزایای صاحب موسسه و اولاد تحت تکفل و همسر نامبرده به استثنای هزینه سفر و فوق العاده مسافرت مربوط به شغل که مشمول مقررات جز ب بند 2 ماده 148 ق.م.م مدیران و صاحبان سرمایه اشخاص حقوقی در صورتی که دارای شغل موظف در موسسات مذکور باشند جز کارکنان موسسه محسوب خواهند شد ولی در موسساتی که غیر اشخاص حقوقی باشند حقوق و مزایای صاحب موسسه و اولاد تحت تکفل و همسر نامبرده به استثنای هزینه سفر و فوق العاده مسافرت مربوط به شغل که مشمول مقرارت جز ب بند 2 ماده 148 ق.م.م خواهد بود جز هزینههای قابل قبول منظور نخواهد شد.
