مقررات مالیاتی با اهمیت مربوط به واحدهای تولیدی و معدنی «ماده 132»

1- واحد تولیدی مجموعه¬ای از زمین، ساختمان، ماشین¬آلات و تأسیسات می¬باشد و هر کدام از اجزاء تشکیل¬دهنده واحد تولیدی به شرح فوق به تنهایی واحد تولیدی تلقی نمی-گردد.
2- هر واحد تولیدی در صورت داشتن پروانه بهره¬برداری که از تاریخ 1/1/1381 (تاریخ اصلاح قانون مالیاتها) و بعد از طرف وزارتخانه¬های ذیربط صادر شده باشد می¬تواند از معافیت مالیاتی موضوع ماده ۱۳۲ قانون مالیاتهای مستقیم استفاده نماید.
3- معافیت مالیاتی از تاریخ شروع به بهره¬برداری عملی شروع می¬شود. تاریخ شروع بهره¬برداری عملی تاریخی است که واحد تولیدی به موجب دفاتر و اسناد و مدارک و یا به وسیله تحقیقات محلی از طرف اداره امور مالیاتی شروع به تولید کالا نموده است.
۴- در صورتی که یک واحد تولیدی و معدنی از معافیت مالیاتی موضوع ماده ۱۳۲ استفاده کرده باشد،‌تغییر خط تولید (تولید کالای جدید) و اضافه نمودن ماشین¬آلات و تأسیسات جدید (بازسازی، توسعه و تکمیل) نمی¬تواند از معافیت جدیدی استفاده نماید.
5- معافیت مالیاتی واحدهای تولیدی و معدنی فقط منحصر به تولید کالایی است که در پروانه بهره¬برداری از آن نام برده شده است.
6- واحد تولیدی به کارگاه یا کارخانه اطلاق می¬شود و صاحب کارخانه یا کارگاه اعم از اینکه شرکت، مؤسسه، سازمان باشد،‌تأثیری بر معافیت ندارد.
7- در صورتی که در دوران معافیت، صاحبان یک واحد تولیدی و معدنی تغییر نمایند (تبدیل شخص حقیقی به شخص حقوقی و بالعکس) واحد تولیدی از تاریخ تبدیل از معافیت مالیاتی استفاده می¬نماید و در صورت عکس معافیت لغو می¬گردد.
8- در صورتی که صاحبان یک واحد تولیدی در کنار واحد تولید قدیم، اقدام به ایجاد یک واحد تولیدی جدید (بدون استفاده از ساختمان، ماشین¬آلات و تأسیسات واحد قدیم) نمایند و برای واحد تولیدی جدید پروانه بهره-برداری جدید دریافت نمایند، واحد تولیدی جدید هم می-تواند از معافیت مالیاتی موضوع ماده 132 قانون مالیاتها استفاده نماید،‌به شرطی که از معافیت مالیاتی موضوع ماده 138 قانون مالیاتها استفاده نکرده باشد.
9- صاحبان واحدهای تولیدی و معدنی جدید به شرح فوق در صورتی که برای ایجاد واحد تولیدی جدید از ساختمان، ماشین¬آلات و تأسیسات واحد تولیدی قدیم استفاده نمایند، در صورتی که واحد تولیدی قدیم از معافیت مالیاتی استفاده کرده باشد، واحد اخیرالذکر نمی¬تواند از معافیت مالیاتی استفاده نماید.
10- معافیت مالیاتی منحصراً شامل درآمد حاصل از تولید کالاها می¬باشد. بنابراین فقط درآمد حاصل از فعالیتهای تولیدی و معدنی مشمول معافیت موضوع ماده ۱۳۲ قانون مالیاتها می¬شود و سایر درآمدهای واحدهای تولیدی و معدنی از جمله فروش داراییها، فروش مواد اولیه و سایر درآمدها مشمول معافیت نمی¬باشد.
11- در صورتی که یک واحد تولیدی به جای تولید کالا برای خود،‌در قبال دریافت کارمزد (حق¬الزحمه) برای دیگران کالا تولید نماید، کارمزد (حق¬الزحمه) دریافتی مشمول معافیت می¬باشد.
12- فروش ضایعات حاصل از تولید کالای معاف از مالیات به دلیل اینکه ضایعات بخشی از کالای تولیدی است مشمول معافیت مالیاتی می¬باشد.
13- بازسازی، توسعه و تکمیل واحدهای تولیدی و معدنی قیدم واحد تولیدی و معدنی جدید تلقی نشده و مشمول معافیت مالیاتی نخواهد بود.
14- با توجه به اینکه صدور کارت شناسایی مندرج در متن ماده ۱۳۲ قانون مالیاتهای مستقیم در تبصره ۴ ماده مذکور حذف گردیده، دارندگان کارت شناسایی نمی¬توانند از معافیت مالیاتی تبصره فوق استفاده نمایند.
15- برای محاسبه معافیت تبصره ۴ ماده 132 ابتدا باید کلیه معافیتهای مالیاتی از جمله معافیت موضوع ماده 138 قانون مالیاتها از سود ویژه ابزاری برای کسر و مانده (درآمد شمول مالیات ابرازی) مشمول معافیت مالیاتی است. (برای سال عملکرد تا پایان سال 1380)
16- برای استفاده از معافیت مالیاتی موضوع تبصره ۴ ماده 132 قانون مالیاتها فقط داشتن پروانه بهره¬برداری الزامی است و سایر شروط مندرج در متن ماده 132 و تبصره¬های آن مانع استفاده مؤدیان از معافیت این تبصره نخواهد بود. (تا عملکرد سال 1380)
17- در صورتی که مؤدیان مالیاتی در دوران معافیت از تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و صورت سود و زیان خودداری نمایند، به استناد تبصره 193 قانون مالیاتها نمی¬توانند برای آن سال از معافیت مالیاتی استفاده نمایند.
18- در صورتی که واحدهای تولیدی و معدنی در دوران معافیت از ابراز تمام یا قسمتی از درآمد تلویدی و معدنی خود در اظهارنامه و ترازنامه و صورت سود و زیان تسلیمی خودداری نمایند به استناد تبصره ماده ۱۹۳ و قسمت آخر تبصره ماده ۹۸ «قسمت آخر تبصره ماده 98 که حکم به تعیین درآمد مشمول مالیات درآمدهای کتمان شده از طریق علی¬الرأس داده است. در حقیقت درآمد کتمان شده را درآمدی می¬داند که مؤدیان از ابراز آن در اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان خودداری نموده¬اند. درآمد کتمان¬شده مشمول مالیات بوده و مالیات آن از طریق علی¬الرأس، بدون توجه به معاف¬بودن آن تشخیص می-گردد.
19- در صورتی که یک واحد تولیدی و معدنی پس از شروع به بهره¬برداری برای مدتی متوقف شود، ایام توقف هم جزء ایام معافیت محسوب و به مدت معافیت اضافه نخواهد شد.
20- طبق اصلاحیه مورخ 27/11/80 فقط اشخاص حقوقی تعاونی و خصوصی می¬تواند از معافیت ماده ۱۳۲ استفاده نمایند.
21- اشخاص حقوقی که بیش از 50٪ سهام یا سهم¬الشرکه آنها متعلق به دولت است و همچنین اشخاص حقیقی نمی-توانند از معافیت موضوع ماده ۱۳۲ استفاده نمایند.
مقررات مالیاتی با اهمیت مربوط به شرکتهای صنعتی و معدنی (ماده ۱۳۸)‌
۱- فقط شرکتهای تعاونی و خصوصی می¬تواند از معافیت مالیاتی موضوع ماده ۱۳8 استفاده نمایند. اشخاص حقیقی، مؤسسات،سازمان¬ و سایر اشخاص حقوقی نمی¬توانند از این معافیت استفاده نمایند.
2- شرکتهایی که با استفاده از معافیت مالیاتی موضوع ماده ۱۳۸ اقدام به ایجاد واحد صنعتی و معدنی جدید نمایند، نمی¬توانند از معافیت مالیاتی موضوع ماده ۱۳۲ استفاده نمایند.
3- در صورتی عدم تحقق شرایط مندرج در ماده ۱۳8،‌سودهایی که هر ساله ذخیره (اندوخته) شده با باقیمانده سود سال مربوطه (در صورت وجود) جمع و با توجه به نرخ سال مورد نظر مالیات آن محاسبه و با اضافه¬نمودن ۲0٪ مالیات به عنوان جریمه از شرکت وصول می¬شود. (به استثنای حکم قسمت اول ماده ۱۰۸ اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مورخ 27/11/80)
4- ذخیره (اندوخته) موضوع ماده 138 قانون مالیاتها در صورت تحقق کلیه شرائط اگر بین شرکاء تقسیم یا به حساب سود و زیان و سرمایه منتقل شود مشمول مالیات نمی¬باشد.
5- در صورتی که پس از هزینه¬نمودن تمام وجوه ذخیره شده طرح به مرحله بهره¬برداری نرسد، شرکت مشمول مالیات یا جریمه مقرر در تبصره ۲ ماده ۱۳8 نخواهد بود.
6- در صورتی که پس از بهره¬برداری طرح قسمتی از وجوه ذخیره شده هزینه نشده باشد وجوه باقیمانده با سود سال آخر (سال آخر ذخیره) جمع شده و فقط این بخش از ذخیره مشمول مالیات است (سود و ذخیره)
7- فقط سود حاصل از فعالیتهای صنعتی و معدنی مشمول معافیت است سایر درآمدهای شرکت مشمول معافیت نمی¬باشد. (طبق اصلاحیه مورخ 27/11/1380 سود شرکت اعم از صنعتی و معدنی یا بازرگانی و خدماتی را می¬توان مصرف نمود).
8- در صورتی شرکتهای صنعتی و معدنی می¬توانند از معافیت مالیاتی استفاده نمایند که مجوز مربوط به توسعه، تکمیل یا ایجاد واحد جدید را قبل از تاریخ تصمیم ارکان صلاحیت¬دار شرکت برای تخصیص ذخیره از وزارتخانه¬های ذیربط دریافت کرده باشند.
9- با توجه به اصلاحیه مورخ 27/11/80 قانون مالیاتهای مستقیم شرکت قبل از اقدام به هزینه¬نمودن باید مجوز لازم را از وزارتخانه¬های ذیربط دریافت نموده و در مجوز میزان هزینه طرح و مدت طرح باید مشخص باشد.
10- برای استفاده از معافیت 50٪ مالیات باید هزینه¬های انجام شده در سال مورد رسیدگی به دقت بررسی شود:
1-10- هزینه مربوط به طرح بوده و میزان آن معلوم شود(مصوب).
2-10- هزینه غیرقابل قبول استخراج گردد.
3-10- اگر هزینه غیرقابل قبول مربوط به خرید یا دارایی¬های مربوط به طرح باشد.
الف) در صورتی که این گونه هزینه¬ها واهی و یا فاقد مدرک باشد اولاً از هزینه برگشت و مشمول معافیت 50٪ مالایت سود مربوطه نخواهد بود ثانیاً استهلاک دارایی تا میزان هزینه غیرقابل فوق قابل قبول نمی¬باشد.
ب) اگر هزینه¬های مربوط به طرح با نصاب قانونی مطابقت نداشته باشد اولاً ‌از هزینه برگشت و مشمول معافیت 50٪ مالیات سود مربوطه نخواهد بود ثانیاً جزءقیمت تمام شده دارایی بوده و هزینه استهلاک آن قابل قبول می¬باشد.
4-10- فقط سود شرکت به میزان هزینه¬های قابل قبول انجام شده سال صدور اجاره و سه سال بعد از آن از 50٪ مالیات معاف است.
5-10- مصالح مصرف¬نشده در طرح- قطعات و مواد مصرف¬نشده در طرح پیش¬پرداختها بابت خرید دارایی و تجهیزات طرح و پیش¬پرداخت به پیمانکاران برای ساخت دارایی¬ها و پیش-پرداخت خرید هزینه قابل قبول نمی¬باشد