مخاطرات ذاتی پیمان فراتر از مخاطرات عادی[1] (احتمال زیان واحد پیمانکاری) تجاری باشد.
اندازهگیری میزان پیشرفت کار
معیار تعیین اندازهگیری میزان پیشرفت کار بر مبنای روشهای متداولی که در قراردادهای بلندمدت پیمانکاری وجود دارد، به شرح زیر است:
الف – اندازهگیری بر اساس ورودیهای پیمان[2]
این گونه اندازهگیریها در ارتباط با هزینهها یا اقدامات تخصیص یافته به یک پروژه جهت تکمیل صورت میگیرد. در اینگونه موارد، میزان پیشرفت کار با مقایسه هزینههای انجام شده به کل هزینههای برآوردی پیمان یا با مقایسه ساعات کار مصرف شده به کل ساعات کار مورد نیاز جهت تکمیل پیمان یا مواد مصرفی سبت به کل مواد مورد نیاز جهت تکمیل، بدست میآید.
شاید متداولترین روش جهت اندازهگیری میزان پیشرفت کار بر اساس ورودیهای اطلاعات پیمان، روش «هزینه بر هزینه [3] » باشد که از طریق مقایسه هزینههای واقعی انجامش ده نسبت به کل مخارج برآوردی پیمان بدست میآید.
برخی از هزینههای انجام شده به ویژه در مراحل اولیه پیمان که پرداخت آن ضروری بوده و مربوط به کل پیمان میباشد (مانند هزینه قراردادهای فرعی [4] برای کاری که هنوز انجام نشده یا مواد خریداری پیش ساخته اما هنوز نصب نشده …)
میبایست در محاسبات تعیین میزان پیشرفت کار مورد توجه قرار گرفته و نباید جزء هزینههای تحقق یافته منظور شود.
به منظور محاسبه درصد پیشرفت کار، فرض کنید، قراردادی جهت ساخت یک پروژه ساختمانی بین پیمانکار و کارفرما در اول سال 1×13 به مبلغ 3000000 ریال منعقد گردیده باشد، کل مخارج برآوردی پیمان 2600000 ریال، مدت اجرای پیمان سه سال.
عملیات اجرایی ساخت در پایان سال 3×13 تکمیل و تحویل کارفرما گردید، هزینههای واقعی و برآوردی پیمان جهت تکمیل در پایان هر سال در جدول شماره (1-3) نشان داده شده، که چگونگی برآورد درصد پیشرفت کار بر اساس روش «هزینه بر هزینه» به شرح زیر نشان داده خواهد شد:
جدول شمار (1-3):
سال | (1) | (2) | (3) | (4) | ||||
هزینههای واقعی انجام شده پیمان | برآورد هزینه جهت تکمیل | جمع هزینهها (2+1) | درصد هزینه (3) ÷ (1) | |||||
1×13 | 1092000 | 1508000 | 2600000* | 42٪ | ||||
2×13 | 832000 | |||||||
جمع | 1924000 | 676000 | 2600000* | 74٪ | ||||
3×13 | 700000 | 2624000** | 100٪ | |||||
جمع | 2624000 | 262400** | 100٪ |