ماهیت حساب :

معادله اصلی حسابداری شامل بخش دارایی ها در سمت راست و بدهی ها و سرمایه در سمت چپ می باشد و کلیه حساب ها ( به استثنای حساب های انتظامی) با توجه به نوع خود مربوط به سمت راست معادله و یا سمت چپ آن می باشند:

✡️✡️دارایی = بدهی + سرمایه

با توجه به اینکه هر نوع رویداد مالی باعث ایجاد تغییر در حساب ها و افزایش یا کاهش آن ها شده و به دنبال آن باعث تغییر در معادله فوق می گردد باید ثبت و ضبط گردد.

بر اساس قواعد حسابداری، بخش سمت راست معادله حسابداری دارای ماهیت بدهکار و سمت چپ آن دارای ماهیت بستانکار می باشد و به همین دلیل به حساب هایی که متعلق به سمت راست معادله حسابداری می باشند “حساب با ماهیت بدهکار” و به حساب هایی که متعلق به سمت چپ معادله حسابداری می باشند “حساب دارای ماهیت بستانکار” گفته می شود (توجه داشته باشید که منظور از بدهکار و بستانکار در حسابداری با آنچه در جامعه رواج دارد متفاوت است).

نکته۱:توجه داشته باشید که منظور از بدهکار و بستانکار در حسابداری باآنچه در جامعه رواج دارد متفاوت است.

برای ثبت تغییرات ایجاد شده در حساب های مذکور از “سند حسابداری” استفاده می شود و به جای کلمه های “افزایش”  و “کاهش” عنوان “بدهکار” یا “بستانکار” به کار برده می شود.

قاعده کلی ثبت تغییرات در حسابهای متعلق به سمت راست معادله حسابداری (حساب های با ماهیت بدهکار):

افزایش در حساب های با ماهیت بدهکار (یعنی متعلق به سمت راست معادله حسابداری) در ستون بدهکار ثبت می شود

کاهش در حساب های با ماهیت بدهکار (یعنی متعلق به سمت راست معادله حسابداری) در ستون بستانکار ثبت می شود.

قاعده کلی ثبت تغییرات در حسابهای متعلق به سمت چپ معادله حسابداری (حساب های با ماهیت بستانکار):

این بخش دقیقا بر عکس بخش سمت راست معادله حسابداری و به شرح زیر می باشد:

افزایش در حساب های با ماهیت بستانکار(یعنی متعلق به سمت چپ معادله حسابداری) در ستون بستانکار ثبت می شود

کاهش در حساب های با ماهیت بستانکار(یعنی متعلق به سمت چپ معادله حسابداری) در ستون بدهکار ثبت می شود.

نکته۲: حساب های با ماهیت بدهکار در پایان سال باید دارای مانده بدهکار و حساب های دارای ماهیت بستانکار باید دارای مانده بستانکار باشند در غیر اینصورت باید ثبت اصلاحی انجام و مانده به حساب مرتبط منتقل شود