6 تفاوت لایحه بودجه 97 با بودجه‌های پیشین

سیامک قاسمی، کارشناس اقتصادی در شماره 251 هفته‌نامه تجارت‌فردا درباره تفاوت‌های لایحه بودجه 97 با بودجه‌های پیشین نوشته است:

1️⃣دولت در لایحه بودجه 1397 در راستای واقعی کردن درآمدها، درآمدهای حاصل از صادرات نفت را از 1189 هزار ریال در سال 1396 به 1065 هزار ریال کاهش داده و این در حالی است که به نظر نرخ ارز تبدیل درآمد ارزی حاصل از صادرات نفت به ریال نسبت به سال قبل افزایش داشته و به حدود 3500 تومان رسیده و همزمان قیمت جهانی نفت نیز در سطح بالاتری نسبت به سال قبل قرار دارد. این اقدام گام بلندی در راستای واقعی کردن درآمدها در بخش نفت است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.

2️⃣گام مهم دیگری که دولت پس از سال‌ها مماشات بالاخره در لایحه بودجه به سمت آن حرکت کرده، حرکت در جهت هدفمندکردن پرداخت یارانه‌هاست. دولت در بودجه 1397 پیش‌بینی کرده بودجه پرداخت یارانه‌های نقدی را از 335 هزار میلیارد ریال در سال 1396 به 230 هزار میلیارد ریال کاهش دهد. اتفاقی فرخنده که می‌تواند سبب هدفمندشدن یارانه‌ها و افزایش کمک‌های اجتماعی دولت به بخش‌های حقیقتاً نیازمند جامعه و کاهش فشار هزینه‌های پرداخت یارانه‌ها به سایر بخش‌ها شود. این سیاست به نظر می‌رسد سبب قطع شدن پرداخت یارانه نقدی نزدیک به 30 میلیون نفر شود که می‌تواند مهم‌ترین چالش دولت در سال 97 برای اجرای یک سیاست کاملاً ضدپوپولیستی باشد.

3️⃣از دیگر رویکردهای تازه در لایحه بودجه رویکرد بودجه عملکردی برای برخی از دستگاه‌هاست. اتفاق فرخنده‌ای که می‌توان امیدوار بود در سال‌های آینده به بسیاری از بخش‌های دارای ردیف بودجه تسری پیدا کند. در بودجه عملکردی بودجه نه بر اساس مقادیر ثابت از قبل تعیین‌شده که بر اساس عملکرد بخش‌ها و قیمت تمام‌شده فعالیت آنها و سطح بهره‌وری و اثربخشی فعالیت‌های انجام‌شده به دستگاه‌ها تعلق می‌گیرد.

4️⃣دولت در تبصره‌های لایحه بودجه پنجره تازه‌ای برای به جریان انداختن نزدیک به 70 هزار پروژه عمرانی نیمه‌تمام استانی و ملی گشوده که استمرار آن می‌تواند برای تقویت نقش سرمایه‌گذاری دولت بسیار مفید باشد. در لایحه بودجه طرح‌های عمرانی که در نهایت منجر به ارائه کالاها و خدمات عمومی به مردم می‌شود، در دو دسته کلی حاکمیتی و تصدی‌گری تقسیم‌بندی شده و قرار است استفاده حداکثری از ظرفیت‌های بخش خصوصی در تکمیل و بهره‌برداری این طرح‌ها انجام شود.

5️⃣از دیگر جهت‌گیری‌های مثبت دولت در لایحه بودجه تقویت بنیان سوم درآمدی دولت در سال‌های اخیر یا همان درآمدهای ناشی از انتشار اوراق خزانه است. تقویت بازار بدهی و تبدیل بدهی‌های دولت از بدهی‌های ایستا به بخش‌های مهم اقتصاد همانند تامین اجتماعی و بانک‌ها به بدهی ناشی از انتشار اوراق قرضه، شاید در میان‌مدت تنها کاتالیزور واقعی برای تغییر ساختار درآمد و هزینه دولت و خروج کشور از بن‌بست بدهی‌های چندصدهزار میلیارد تومانی دولت باشد و هرگونه حرکت دولت در این زمینه اقدامات مفیدی در ساختار بودجه است.

6️⃣تلاش در جهت واقعی کردن قیمت حامل‌های انرژی و حذف ردیف بودجه برخی نهادها و دستگاه‌های خاص و تلفیق بودجه نهادهای موازی در یک سازمان به‌صورت متمرکز همانند تلفیق بودجه بسیاری از نهادهای فرهنگی و مذهبی موازی در بودجه وزارت ارشاد از دیگر اقدامات مثبت در لایحه بودجه است.