طبقه بندی شواهد حسابرسی براساس میزان متقاعدکنندگی
یکی دیگر از انواع طبقه بندی شواهد حسابرسی طبقه بندی براساس میزان متقاعدکنندگی آن است. همان گونه که پیشتر آمد هر شاهده ممکن است به تنهایی کاستیهایی داشته باشد. به همین دلیل باید دید که چگونه میتوان شواهد گوناگون را با هم آمیخت تا ب تواند پشتونه گزارش حسابرس قرار گیرد. حسابرسان داخلی به منظور گزینش نحوه آمیختن شواهد یا تکمیل شواهد موجود سه سطح اولیه برای قابلیت اعتماد شواهد در نظر میگیرند:
اعتماد کامل. اعتماد کامل به این معناست که شواهد گردآوری شده به تایید یا گواه بیشتر نیاز ندارد. این شواهد به همین شکل موجود پشتوانه نتیجه گیریهای حسابرسی است. شمارش عینی یا مشاهده حضوری حسابرسان در بیشتر موارد اعتماد کامل به وجود میآورد. این روشها همواره به عنوان روشهای بیطرفانه قابل قبول و کافی محسوب میشوند.طبقه بندی شواهد حسابرسی
اعتماد نسبی. بیشتر شواهد تنها تا حدودی قابل اعتمادند یعنی به تایید یا گواه بیشتر نیاز دارند. برای مثال روشهای پرس و جو ممکن است به اجرای روشهای تحلیلی پیگیرانه یا آزمونهای تفصیلی برای اثابت درستی مطالب گردآوری شده نیاز داشته باشند. در مورد بسیاری از شواهد درون سازمانی، درون سازمانی – برون سازمانی یا برون سازمانی – درون سازمانی حسابرس داخلی احتمالاً باید نسبت به وجود کنترلهای لازم در مورد تهیه پردازش و نگهداری این شواهد مطمئن شود.طبقه بندی شواهد حسابرسی
چند عامل تعیین کننده میزان متقاعد کنندگی برخی از شواهد حسابرسی در شکل 2-3 بطور خلاصه ارائه میشود.
بی اعتماد. برخی شواهد به خودی خود و به تنهایی قابلیت اعتماد ندارند هر چند میتوانند حسابرسان داخلی را برای دستیابی به اطلاعات قابل اعتماد هدایت کنند. برای مثال پرس و جو از مدیریت قسمت مورد رسیدگی به دلیل یک جانبه بودن آن بدون بازبینی و اثبات از قابلیت اعتماد اندکی برخوردار است یا اصلاً قابل اعتماد نمیباشند.طبقه بندی شواهد حسابرسی
طبقه بندی شواهد حسابرسی
وظیفه حسابرس داخلی آزمون عملیات قسمت مورد رسیدگی است نه این که صرفاً شرح و تفصیل واحد مورد رسیدگی را درباره رویدادها گزارش کند البته گاه مدیریت قسمت مورد رسیدگی درباره موضوع یا عملیات مورد بررسی آگاهی کامل دارد. اگرچه اطلاعاتی را که مدیریت ارائه میدهد اغلب با گرایش یک جانبه همراه است و قطعی نمیباشد اما گاه میتوان از آن به عنوان شواهد تکمیلی استفاده کرد.
متقاعد کنندگی نسبی انواع شواهد حسابرسی
شواهد حسابرسی قوی | شواهد حسابرسی ضعیف |
عینی کتبی اظهارنظر آگاهانه یا کارشناسانه مستقیم برگرفته از سیستمهای با کنترل داخلی قوی مستقل از عملیات قسمت مورد رسیدگی نمونهگیری آماری معمولاً تایید شده برگرفته از مدارکی که به موقع تهیه شده است | ذهنی اظهارنظر شخصی اظهارنظر با اطلاعات ناقص و ناکافی غیرمستقیم برگرفته از سیستمهای با کنترل داخلی ضعیف تهیه شده توسط قسمت مورد رسیدگی نمونه گیری غیر آماری معمولاً تایید نشده برگرفته از مدارکی که پس از گذشت زمان تهیه شده است |