شش فعالیت حسابرسی

شش فعالیت تدارکی برای انجام شدن حسابرسی

1-

شش فعالیت حسابرسی در این فصل بحث شد، این لیست با لیست فعالیتهای تدارکاتی ارائه شده در استانداردهای حرفه حسابرسی داخلی تفاوتهایی دارد. این دو لیست را مقایسه و تفاوتهای آنها را مشخص کنید.

2- سه نوع از هدفهای حسابرسی را مشخص کنید و به اختصار شرح دهید.

3- چگونه سه هدف مشخص شده در پرسش شماره 2 با یکدیگر ارتباط پیدا می­کنند؟

4- تمایز بین «دامنه توجه حسابرسی» و «دامنه فعالیتهای حسابرسی» را بنویسید.

5- هدفهای پنجگانه سیستم کنترل داخلی را بنویسید.شش فعالیت حسابرسی

6- منابع چهارگانه اطلاعاتی مربوط به پیشینه (قسمت مورد رسیدگی) که حسابرسان در تدارک کار حسابرسی مورد بررسی قرار می­دهند، کدامند؟ هر یک را شرح دهید.

7- چه منابع حسابرسی به کارهای گوناگون حسابرسی تخصیص داده می­شود؟ هر نوع را به اختصار شرح دهید.

8- دو رویکرد برای نوشتن گزارش حسابرس در این فصل مطرح شد. همچنین ترکیب هر دو رویکرد نیز پیشنهاد شده است. هر یک از دو رویکرد و ترکیب پیشنهادی را مشخص کنید و شرح دهید.

9- گروه­های کلی منابع از دیدگاه اطلاعات حسابرسی کدامند؟ مثالی برای هر گروه ارائه کنید.

10- انواع روشهای رسیدگی را فهرست کنید که در برنامه حسابرسی می­آید. مثالی برای هر یک از آنها ارائه کنید.

11- جنبه­های اصلی گزارش مقدماتی یا تماس مقدماتی را بنویسید.

12- حسابرسان چگونه برای گزارش نهایی خود در مراحل مقدماتی حسابرسی برنامه ریزی میکنند چرا؟

13- نحوه­های سه گانه صدور مجوز یا تصویب جدول کارهای حسابرسی را نام ببرید و هر یک را به اختصار شرح دهید.شش فعالیت حسابرسی

تمرین

1- حسابرسان داخلی بانک الماس برای حسابرسی سیاستها و روشهای اعطای تسهیلات توسط بانک برنامه ریزی می­کنند. حسابرسان به ویژه به کیفیت مجموعه تسهیلات اعطایی و اثر کنترلهای داخلی مربوط به فرایند اعطای تسهیلات بر کیفیت این مجموعه توجه دارند.

مطلوب است:

1- شناسایی دست کم سه روش بررسی برای این کار حسابرسی

2- شناسایی دست کم دو آزمون رعایت که احتمالاً در این کار حسابرسی ضروری خواهد بود.

3- شناسایی دست کم دو روش ارزیابی که به نظر شما برای این کار حسابرسی لازم است.

2- مطلوب است:

1- مشخص کردن هدفهای عملکرد حسابرسی موضوع تمرین 1 بالا

2- شناسایی دست کم یک روش که فکر می­کنید به تعیین سطح عملکرد مجموعه تسهیلات اعطایی بانک کمک می­کند. چه شواهد حسابرسی برای اجرای این روش مورد نیاز است؟

3- پاسخ دهید:

در مورد تمرین 1 بالا فکر می­کنید چگونه ممکن است دامنه حسابرسی شامل 1- تک تک هدفهای پنجگانه کنترل داخلی و 2- نوع و ماهیت رسیدگیها تا حد ممکن بطور مشخص به گونه­ای باشد که حسابرسان بتوانند کفایت و کارایی سیستم کنترل داخلی مربوط به مجموعه تسهیلات اعطایی را رسیدگی و ارزیابی کنند؟

4- آقای فردوسی سرپرست گروهی از حسابرسان است که ماموریت دارند کنترلهای داخلی مربوط به میزان غلات یک شرکت کشت و صنعت را که برای تعاونی شهر و روستا ارسال توسط آن تعاونی انبار و توزیع می­شود حسابرسی کنند. آقای فردوسی به منظور کسب پاره­ای اطلاعات لازم برای تهیه بخشی از برنامه حسابرسی با دفتر مرکزی شرکت تماس می­گیرد. اطلاعات مورد نیاز آقای فردوسی به شرح زیر است:شش فعالیت حسابرسی

1- خدمات مشخصی که تعاونی شهر و روستا به منظور بازاریابی و عرضه غلات شرکت انجام می­دهد. آقای فردوسی می­داند قراردادی در این باره در سال 1359 با مدیریت تعاونی شهر و روستا بسته شده است اما گویا متممهایی نیز در سالهای 1367 و 1371 به آن افزوده شده است.

2- جدول مقادیر غلات توزیع شده بین خریداران مختلف که برای حسابرسی سال پیش تهیه شده بوده است. مقادیری که آقای فردوسی در اختیار دارد با مقادیر اعلام شده توسط تعاونی شهر و روستا مطابقت نمی­کند و ایشان فکر می­کنند کاربرگهای حسابرسی سال پیش می­تواند به حل این موضوع کمک کند.

3- آیا مدیریت شرکت از تغییرات صورت گرفته در مدیریت تعاونی شهر و روستا، آگاه است؟ آقای فردوسی به ویژه، اطلاعاتی را درباره معاون مدیرعامل تعاونی در بازاریابی و توزیع خواهان است.شش فعالیت حسابرسی

مطلوب است:

تعیین این که هر یک از اطلاعات سه گانه بالا، در پرونده دایمی، پرونده جاری یا هیچ کدام قابل یافتن است. اگر پاسخ شما هیچ کدام است، فکر می­کنید آقای فردوسی در کجا می­تواند آن را بیابد؟

5- یک شرکت شهرک سازی مشغول تاسیس یک مجتمع فرهنگی ـ تفریحی در شهرک صنعتی زابل است. گروهی از حسابرسان مامور شده­اند سیستم کنترل داخلی مربوط به ساخت و ساز این مجتمع را رسیدگی کنند.

حسابرسان عضو گروه عبارتند از:

بُرزو برزگریان ـ لیسانس حسابداری، فوق لیسانس امور اداری، شش سال تجربه حسابرسی داخلی و عضو انجمن حسابرسان داخلی.

مهین ژیاندار ـ لیسانس مهندسی عمران، لیسانس حقوق، بازنشسته یک موسسه حقوقی با تخصص در زمینه املاک و مستغلات و به گفته وی، حسابرس پاره وقت به منظور سرگرمی.

کیان کماندار ـ لیسانس علوم کامپیوتر، تازه فارغ التحصیل و مشغول آماده کردن خود برای امتحانات عضویت در انجمن حسابرسان داخلی.

اجرای روشهای حسابرسی زیر برای این حسابرسی در نظر گرفته شده است:

• کنترلهای داخلی مربوط به سیستمهای اطلاعات مدیریت و حسابداری که کامپیوتری خواهد بود و در زمان حاضر، مشغول طراحی آن به طور اختصاصی برای عملیات این مجتمع فرهنگی ـ تفریحی می­باشند را توصیف کنید.

• مستندات شرکت شهرک سازی را به لحاظ مشخصات ساخت، رسیدگی کنید و رعایت شدن این مشخصات را آزمون نمایید.
• صورت انحرافهای هزینه تاکنون را تهیه و اهمیت این انحرافها را هم بطور تک تک و هم در مجموع، ارزیابی کنید.
• موجودی مواد و مصالح پای کار را رسیدگی و آزمون کنید و جمعهای براوردی خود را از آنها با جمعهای منعکس در مدارک حسابداری شرکت، از دیدگاه منطقی بودن مقایسه کنید.شش فعالیت حسابرسی
• درصد پیشرفت کار را برای بخشهای گوناگون کار ساختمانی محاسبه کنید. این براوردها را با برنامه اصلی پروژه شرکت مقایسه کنید.
• نمونه­ای از خرید مواد و هزینه­های پیمانهای دست دوم تا امروز مربوط به پروژه را سندرسی کنید.
• هزینه­های حقوق و دستمزد شرکت را تا امروز، اثبات و با حضور در زمان پرداخت حقوق و دستمزد دست کم یک نوبت پرداخت را آزمون کنید.
• مدارک منابع طبیعی مربوط به تعیین حدود و واگذاری زمین و بازدید فنی شرکت ساختمانی را رسیدگی کنید. مدارک منابع طبیعی را از دیدگاه هر گونه محدودیت بر روی این زمین، مرور کنید.

پاسخ دهید:

الف- شما چگونه کارهای هشتگانه بالا را بین سه نفر حسابرس یاد شده تقسیم می­کنید؟

ب- چه منابع اطلاعاتی می­تواند حسابرسان را در اجرای هر یک از روشهای هشتگانه بالا، کمک کند؟ گروه کلی شواهد و منابع خاص را در پاسخ خود مشخص نمایید. انتخابتان براساس کیفیت منابع و میزان متقاعد کنندگی شواهد باشد.

6- ده روش حسابرسی برگرفته از چند برنامه حسابرسی در زیر می­آید:

• خرید کالا توسط مشتریان را در تمام مبادی فروش فروشگاه مشاهده کنید، به ویژه، به موارد بی ادبی کارکنان فروشگاه و جزییات برخورد با مشتریان بپردازید.
• یافته­های حسابرسی سال پیش را رسیدگی و اقلامی از آن را فهرست کنید که به پیگیری در سال جاری نیاز دارد.
• وسایل نقلیه شرکت را با توجه به تعداد موجود در پارکینگ، در تعمیرگاه و در اختیار کارکنان شرکت شمارش کنید. نتیجه این شمارش را با مدارک حسابداری شرکت مقایسه کنید.
• جمع مدارک تولید ماهانه را امتحان و درستی آنها را کنترل کنید.
• از کارخانه شرکت بازدید و عملیات آن را مشاهده کنید و موارد غیرعادی یا فعالیتهای غیرمولد را مورد توجه قرار دهید.
• نمودگرهای توصیفی عملیات را تهیه و نقاط اصلی کنترل داخلی آن را مشخص کنید.
• یک نمونه آماری از پرداختهای نقدی دایره را سندرسی کنید.
• کفایت سیستم کنترل داخلی را ارزیابی کنید.
• کارایی و اثربخشی سیستم کنترل داخلی را ارزیابی کنید.

10- مدارک اصلی تولید ماهانه را به منظور پشتوانه جمعهای گزارش تولید ماهانه دریافت کنید.

مطلوب است:

شناسایی روشهای حسابرسی بالا که به بهترین وجه می­تواند در زیر عنوان بررسی آزمون رعایت و ارزیابی گروه­بندی شود. برخی از این روشها می­تواند زیر بیش از یک عنوان مطرح شود در این صورت آنها را مشخص و دلیل آن را بیان کنید.

7- آقای پرویز پرورنده رییس حسابرسی داخلی شرکت تولیدی کاشان نامه صفحه بعد را برای آقای مهندس گیوی مدیر دایره هیدرولیک کارخانه فرستاد.شش فعالیت حسابرسی

16 دی 8 × 13

جناب آقای مهندس گیوی

مدیر دایره هیدرولیک شرکت تولیدی کاشان

1273 بلوار سنوبر

جزیره کیش

جناب آقای مهندس گیوی

واحد حسابرسی داخلی شرکت قصد دارد قسمت طراحی دایره هیدرولیک را حسابرسی کند. گروه حسابرسان قرار است در تاریخ 25 دی به کیش وارد شوند و برای هماهنگ کردن کارشان با شما تماس بگیرند. این گروه باید حسابرسی دیگری را در تاریخ 8 بهمن در سرخس شروع کنند. از این رو همکاری شما موجب امتنان فراوان خواهد بود.

از این که با تاخیر برای شما نامه می­نویسم متاسفم اما کار ما به قدری زیاد است که تقریباً به اندازه چند ماه عقب هستیم. در گفتگویی که در اوایل امسال داشتیم قرار بود این حسابرسی را در مهر ماه انجام دهیم. از این که نتوانستم زودتر از این ما با شما تماس بگیرم شرمنده­ام.

سرکار خانم سوسن لادنی را که در گردهمایی سال پیش ملاقات کردید به عنوان سرپرست گروه می­فرستم. همان گونه که می­دانید ایشان بسیار خوش اخلاق می­باشند و همکار بسیار خوبی است. اگر کمک دیگری از دست من برمی­آید لطفاً به من خبر بدهید. سلام مرا خدمت خانواده ابلاغ کنید.

قربانت

پرویز پرورنده

رییس واحد حسابرسی داخلی

مطلوب است:

الف- نقد این نامه از دیدگاه محتوا و شکل این نامه را از دیدگاه اثربخشی آن از لحاظ نحوه تماس برای ترتیب دادن مقدمات حسابرسی ارزیابی کنید.

ب- ارائه پیشنهادهای لازم برای بهبود این نامه

مساله

1- حسابرسان داخلی شرکت کشت و صنعت ایران برای حسابرسی یکی از مزرعه­های شرکت در خراسان و همچنین، یک دامپروری که اخیراً توسط شرکت خریداری شده و نزدیک آن مزرعه است، برنامه­ریزی کرده­اند. هدف این حسابرسیها، بررسی کنترلهای عملیات موجود در هر یک از این دو مکان است.شش فعالیت حسابرسی

مطلوب است:

الف- فهرست اقداماتی که از دیدگاه شما برای تدارک این حسابرسی، لازم است.

ب- بحث درباره این که هر یک از این اقدامات (یا مراحل) چگونه می­تواند در این حسابرسی اجرا شود. برای مثال، چه تماسهای مقدماتی، ضروری است؛ مخاطب این تماسها چه کسانی هستند؛ و چه پیامهایی باید در این تماسها بیاید؟

2- حسابرسان داخلی یک شرکت تولید محصولات الکترونیکی مشغول برنامه­ریزی برای حسابرسی دایره خرید شرکت می­باشند. حسابرسان به ویژه، می­خواهند لیست تایید شده تامین کنندگان مواد و کالای شرکت را از دیدگاه­های زیر بررسی کنند:

1- تعیین این که از این تامین کنندگان مورد تایید، استفاده می­شود.

2- ارزیابی هر یک از این تامین کنندگان مورد تایید از دیدگاه آماده داشتن مواد و کالای مورد نیاز شرکت، کیفیت این گونه مواد و کالا، قیمتها و تحویل به موقع.

3- رسیدگی به هر گونه موارد تضاد منافع احتمالی بین کارکنان شرکت و تامین کنندگان.

4- ارزیابی چگونه انتخاب تامین کننده از این لیست در مواردی که بیش از یک تامین کننده مورد تایید برای خرید مواد و کالا وجود دارد.

حسابرسان تصمیم دارند با مدیر دایره خرید، معاون وی و دو کارمند آن دایره گفتگو کنند. حسابرسان، نمونه­ای آماری از سفارشهای خرید طی سه سال گذشته و شش ماهه سال جاری را نیز رسیدگی خواهند کرد. حسابرسان می­خواهند نحوه منظور شدن هر یک از تامین کنندگان را در لیست تایید شده و کاتالوگهای آنها را برای چهار سال گذشته رسیدگی کنند. پرسشنامه­هایی نیز بین دوایر دریافت کننده مواد و کالا از طریق دایره خرید، توزیع خواهد شد. شروع حسابرسی برای 8 فروردین 8 × 13 برنامه­ریزی شده است. گروه حسابرسی متشکل از دو نفر، سرکار خانم ژاله شبنم و آقای باران برزی، برای این کار تعیین شده­اند و گمان می­رود که حسابرسی، در طول هفت روز پایان پذیرد. گزارش حسابرس به آقای پیمان برزین، معاون مدیرعامل در عملیات، آقای ایرج سهرابی، مدیر دایره خرید، و کمیته حسابرسی شرکت داده خواهد شد.

مطلوب است:

تهیه پیش­نویس نامه یا یادداشت بین دوایر به منظور توضیح این حسابرسی با فرض این که بطور تلفنی در این باره با آقای سهرابی هماهنگی به عمل آمده است. نامه یا یادداشت بین دوایر را خطاب به آقای سهرابی و رونوشت آن برای هر یک از گیرندگان گزارش حسابرس، تهیه کنید.شش فعالیت حسابرسی

فصل 7

بررسی مقدماتی و بررسی ساختار کنترل داخلی

پس از انتخاب قسمت مورد رسیدگی و برنامه ریزی حسابرسی در مراحل 1 و 2 مراحل بعدی عبارت است از اجرای بررسی مقدماتی و بررسی کنترلهای داخلی.

در این فصل جنبه­های زیر از دیدگاه بررسی مقدماتی مطرح می­شود:

نشست اولیه با مقامات قسمت مورد رسیدگی

بازدید از قسمت مورد رسیدگی

مطالعه مدارک و مستندات

تهیه شرح نوشته قسمت مورد رسیدگی

بررسیهای تحلیلی

این روشها تشکیل دهنده بررسی مقدماتی و پیش درآمدی است برای حسابرسان و قسمت مورد رسیدگی درباره رسیدگیهای تفصیلی که در پی خواهد آمد اما حسابرسان باید دقت کنند که بر بررسی مقدماتی به عنوان جایگزینی برای برنامه ریزی ناکافی در گذشته اتکا نکنند. مرحله دوم فرایند حسابرسی برنامه ریزی حسابرسی در واقع باید بررسی مقدماتی را آسانتر کند و زمان مورد نیاز پیش از شروع واقعی کار حسابرسی را به کمترین حد ممکن برساند. بررسی مقدماتی از بسیاری جهات دنباله برنامه ریزی حسابرسی است. تنها تمایزی که بررسی مقدماتی با برنامه­ریزی حسابرسی (مرحله 2 فرایند حسابرسی) دارد این است که در محل قسمت مورد رسیدگی انجام می­شود. این روشها که در محل قسمت مورد رسیدگی اجرا می­شود از دیدگاه  نحوه کلی اجرای حسابرسی که جداگانه بحث خواهیم کرد، بسیار اهمیت دارد.

بررسی مقدماتی

بررسی مقدماتی، حسابرسان را در موقعیتی قرار می­دهد که بتوانند اطلاعات اولیه­ای را در محل کسب کنند که از دیدگاه آشنایی با عملیات جاری قسمت مورد رسیدگی و کنترلهایی که می­خواهند حسابرسی کنند بسیار ارزشمند است. حسابرسان می­توانند بهترین راه برخورد با حسابرسی را بررسی کنند، اطلاعات جدیدی را مورد توجه قرار دهند که در مرحله برنامه­ریزی حسابرسی در اختیار نداشتند و نظرها و پیشنهادهای قسمت مورد رسیدگی را ارزیابی کنند.

کوتاهی در اجرای کارامد این بررسی می­تواند به نارسایی در انجام کار حسابرسی و نادیده­گیری کارهای مهمی از حسابرسی بینجامد که باید انجام شود.

نشست اولیه

حسابرسان باید با قسمت مورد رسیدگی تماس بگیرند و برای نشست اولیه با آن، پیش از شروع کار حسابرسی قرار بگذارند. در این نشست، معمولاً اعضای گروه حسابرسی و مدیریت قسمت مورد رسیدگی شرکت دارند. سرپرست گروه حسابرسی معمولاً این جلسه را اداره می­کند. اگر قرار باشد مدیر یا مدیران ارشد قسمت مورد رسیدگی در این نشست حضور داشته باشند، یک مدیر حسابرسی یا حتی رییس واحد حسابرسی داخلی نیز ممکن است در جلسه حاضر شود اما، این سرپرست گروه حسابرسی است که جلسه را اداره می­کند.

هدف­های نشست اولیه عبارت است از:

• جلب روحیه همکاری.
• مبادله اطلاعاتی که انجام شدن حسابرسی را آسانتر می­کند.
• کسب اطلاعات لازم برای حسابرسی.
• ایجاد احساس اعتبار و اطمینان.

در اینجا، به چگونگی تحقق هدفهای نشست اولیه می­پردازیم.شش فعالیت حسابرسی

برنامه­ریزی برای نشست اولیه ـ تهیه دستور جلسه

دستور جلسه، مطالبی را در بر می­گیرد که در این نشست باید درباره آن گفتگو کرد. این مطالب شامل توضیحی درباره حسابرسی، یعنی دامنه رسیدگیها و هدفها و ماهیت کلی حسابرسی با کسانی که حسابرسی را انجام خواهند داد؛ و مدت زمان تقریبی انجام شدن کار است.

اطمینان دادن به واحد مورد رسیدگی درباره ایجاد هماهنگی عملیات حسابرسی با عملیات قسمت به گونه­ای که کمترین مزاحمت در اجرای فعالیت­های آن رخ دهد، بسیار مهم است.

حسابرسان داخلی معمولاً روشهای خاص حسابرسی را با قسمت مورد رسیدگی مطرح نمی­کنند. حسابرسان ممکن است درباره این که چه مدارکی برای بررسی لازم است و با کدام کارکنان گفتگو خواهند کرد، کدام عملیات را مشاهده خواهند کرد و شاید از فنون حسابرسی، بحث کنند. اما، چنانچه حسابرسان روشهای خاص حسابرسی خود را به قسمت مورد رسیدگی بگویند، قسمت مزبور خواهد توانست بر نتایج حسابرسی اثر گذارد.

گرچه ترتیب نشست اولیه در هر مورد فرق می­کند اما، یک دستور جلسه متداول را می­توان به شکل زیر در نظر گرفت:

• معرفی حاضرین در جلسه.

• رئوس ماموریت حسابرسی (دامنه رسیدگی، هدفها و…)

• بحث درباره هر گونه نگرانی قسمت مورد رسیدگی
• ایجاد هماهنگی بین کار حسابرسی و عملیات قسمت مورد رسیدگی
• بحث درباره انواع اطلاعات مورد نیاز طی حسابرسی و میزان همکاری قسمت مورد رسیدگی.
• شکل گزارش حسابرس و زمان صدور آن.

صرفنظر از آن که کدام جنبه ویژه کار یا نگرانی حسابرسان در این نشست مطرح شود گروه حسابرسی و قسمت مورد رسیدگی هر دو باید در پایان این نشست بدانند که از آنان چه خواسته شده است.شش فعالیت حسابرسی

ایجاد جو مناسب در نشست اولیه. جو حاکم بر این نشست باید روحیه احترام حرفه­ای باشد نه خیلی خودمانی و نه خیلی رسمی و خشک. اگر خیلی خودمانی باشد حسابرسان ممکن است وجهه خود را از دست بدهند و اگر خیلی خشک و رسمی باشد احتمال ایجاد دل زدگی و از دست رفتن همکاری قسمت مورد رسیدگی را پدید آورد. حسابرسان با برخورد حرفه­ای همراه با احترام می­توانند وضع خود را در یک جو احترام و همکاری مستحکم کنند. برای ایجاد چنین جوی نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرد:

1- تعیین زمان و مکان مشخص برای نشست.

2- برگزاری در محیطی آرام و به دور از مراجعه کنندگان.

3- توزیع دستور جلسه در ابتدای نشست یا حتی پیش از نشست

4- اداره جلسه با اعتماد به نفس اما همراه با رفتاری مودبانه

5- حفظ آرامبخش کلام

6- برخورد باز و همکاری

7- به پایان بردن نشست در محدوده زمانی معقول به گونه­ای که جلسه بطو موثر پایان پذیرد و گفتگوها به موضوعهای بیرون از دستور جلسه کشیده نشود.

ایجاد احساس اعتبار و اطمینان. حسابرسان اعتبار خود را با داشتن ارتباط با حرفه حسابرسی داخلی رده سازمانی که به آن گزارش می­کنند و میزان حرفه­ای بودن خود بدست می­آورند. حسابرسان در نشست اولیه نمی­توانند کار چندانی در راستای کسب اعتبار بیشتر از حرفه یا سازمان انجام دهند اما کارهای زیادی را می­توانند انجام دهند که اعتبار خود را افزایش دهند یا از آن بکاهند. منابع شخصی و فردی کسب اعتبار شامل پوشش و ظاهر آراسته رفتار، گفتار و کردار آرام، آماده بودن احترام به نظرات قسمت مورد رسیدگی و نشان دادن صلاحیت و کاردانی خود بدون استفاده زیاد از کلمه­ها و عبارتهای فنی است.

در مواردی که قسمت مورد رسیدگی خواهان حسابرسی نمی­باشد موضوع حسابرسی بهتر است از طریق مقامی ابلاغ شود که قسمت مورد رسیدگی زیر نظر آن فعالیت می­کند. در سایر موارد  حسابرسان می­توانند نسخه­ای از دستور عمل سازمانی یا معرفی نامه­ای از مدیریت ارشد سازمان را ارائه کنند که در آن اختیارات و مسئولیتهای حسابرسان به روشنی آمده باشد. این گونه مدارک نیاز حسابرسان را به ایجاد اعتبار توسط خودشان از بین نمی­برد. اگر حسابرسان نتوانند اعتبار خود را تثبیت کنند، قسمت مورد رسیدگی هم همکاری خود را به کمترین حد ممکن می­رساند. در این صورت کارایی و اثربخشی حسابرسی خدشه دار می­شود.شش فعالیت حسابرسی

مستند کردن نشست اولیه. اهمیت نشست اولیه مستند کردن آن را بطور کافی توجیه می­کند. دستور جلسه یادداشتهای ضمن جلسه، نسخه­ای از هر گونه مدرکی که به قسمت مورد رسیدگی داده می­شود و هر گونه اطلاعات پشتوانه دیگر باید در کاربرگها مستند و در پرونده­های حسابرسی نگهداری گردد. دستور جلسه­ای که در پرونده­ها نگهداری می­شود بهتر است که زمان و مکان جلسه و نام شرکت کنندگان را داشته باشد.

بازدید از قسمت مورد رسیدگی: بازدید از قسمت مورد رسیدگی اطلاعات دست اولی از تسهیلات، تجهیزات، کارکنان و عملیات قسمت مورد رسیدگی را برای حسابرسان فراهم می­کند.

مدیریت قسمت مورد رسیدگی معمولاً گروه حسابرسی را در این بازدید همراهی و عملیات آن را بطور مختصر برای آنان توصیف می­کند. این گونه بازدیدها بسته به بزرگی و کوچکی قسمت مورد رسیدگی از چند دقیقه تا چند ساعت طول می­کشد. هدف از این بازدید کسب اطلاعاتی کلی از عملیات قسمت مورد رسیدگی است.

گرچه برخی کارکنان قسمت مورد رسیدگی نیز در این بازدید به حسابرسان معرفی می­شوند اما در این زمان طرح کردن پرسشهای حسابرسی چندان مناسبت ندارد اما به هر حال حسابرسان باید عملیات قسمت مورد رسیدگی را چنان مورد توجه قرار دهند که متوجه فعالیتهای غیرعادی نشانه­های ناکارایی، تجهیزات بدون استفاده، کارگران بیکار، ضعف تعمیر و نگهداری ماشین­آلات و تسهیلات و نظایر آن بشوند. حسابرسان باید نحوه برخورد کارگران را با کارشان و چگونگی رابطه آنان را با یکدیگر و با مدیریت نیز مشاهده کنند. این گونه مشاهدات اغلب بر تدوین و تهیه برنامه حسابرسی اثر می­گذارد.

مطالعه مدارک و مستندات: گرچه حسابرسان ممکن است مدارک موجود در پرونده دایمی خود را مطالعه کرده باشند اما با وجود این مدارک موجود را ضمن بازدید مطالعه می­کنند. این مطالعه حین بازدید اطلاعات به روزتری را برای حسابرسان فراهم می­کند که هر گونه تغییر در ساختار سازمانی، مسئولیتها و عملیات را نشان می­دهد. مدارکی که بیش از همه مورد توجه حسابرسان است، شرح سیاستها و روشها، نمودار سازمانی، نمودگرهای عملیات، شرح وظایف، گزارشهای عملکرد و مقررات دولتی را شامل می­شود.

این مطالعه، به طور تفصیلی انجام نمی­شود. هدفهای اولیه این مطالعه، تشخیص م حل مدارک به منظور آشنایی با نحوه سازماندهی آنها و مرور آنها به منظور یافتن نشانه­های طرز نگهداری آنهاست.

پرونده­های دایمی برخی واحدهای حسابرسی (داخلی) چنان به روز می­باشد که اطلاعات بهتی را نسبت به مدارک موجود در زمان بازدید، برای حسابرسان فراهم می­کند. بدیهی است که در این گونه موارد، مطالعه مدارک می­تواند بسیار مختصر انجام شود یا کلاً از برنامه بازدید حذف گردد.شش فعالیت حسابرسی

تهیه شرح نوشته قسمت مورد رسیدگی

حسابرسان با اطلاعاتی که از نشست اولیه، بازدید قسمت مورد رسیدگی و مطالعه مدارک و مستندات بدست می­آورند می­توانند قسمت مورد رسیدگی را بطور کتبی تشریح کنند یا شرح نوشته قبلی و موجود در پرونده دایمی را به روز نمایند. این توصیف شامل نوشتن توضیحات، نمودگرها، نمودارهای سازمانی و همچنین، اطلاعات مربوط به عملکرد مالی و عملیاتی قسمت مورد رسیدگی است.

رئوس مطالبی که در این شرح نوشته می­تواند بکار رود به شرح زیر است:

• هدفهای عملیات قسمت مورد رسیدگی.
• محدودیتهای محیطی.
• قسمتهای عملیاتی تشکیل دهنده سازمان.
• منابع (تعداد و گروه­بندی کارکنان، جریانهای وجوه نقد، زمین، ساختمانها و تجهیزات، سیستمهای اطلاعاتی، و…)
• مدیریت

در عمل، شرح نوشته­ها ممکن است بسیار درازتر از این نمونه باشد. برخی واحدهای حسابرسی داخلی شرح نوشته را تهیه نمی­کنند و به جای آن، بر مدارکی اتکا می­کنند که این گونه اطلاعات را در بردارد. مزایای تهیه شرح نوشته به قرار زیر است:1- حسابرسان منبع مناسبی را برای چنین اطلاعاتی در اختیار دارند.

2- حسابرسان می­توانند اطمینان یابند که اطلاعات لازم را به ترتیبی بدست می­آورند و مرتب می­کنند که به بهترین وجه پاسخگوی نیازشان است.

بررسی تحلیلی (مقایسه، نسبتها و تجزیه و تحلیل روندها): همان گونه که در فصل 3 آمد بررسی تحلیلی عبارت است از محاسبه نسبتها و تعیین روندها با استفاده از اطلاعات مالی و تولیدی. تعیین این نسبتها و روندها امکان مقایسه عملیات قسمت مورد رسیدگی را با عملکرد گذشته آن متوسطهای صنعت عملکرد دیگر شرکتها و سایر قسمتهای مورد رسیدگی در درون سازمان به وجود می­آورد. در اینجا اطلاعات و جزییات کاربردی آن را مطرح می­کنیم.
بررسی­های تحلیلی، چند منظوره اجرا می­شود. درک بهتری از عملیات قسمت مورد رسیدگی را بطور کمی (یا مقداری) تامین می­کند.نوسان­ها و روندهای گوناگون را آشکار و زمینه­های خاص بالقوه مخاطره­آمیز را برای حسابرسان، مشخص می­کند و حسابرسان را در تخصیص زمان به زمینه­هایی یاری می­دهد که بیشترین خطر را دارد یا نسبت به آن بیشترین نگرانی وجود دارد.بررسی­های تحلیلی به روش­های گوناگون انجام می­شود.

مثالی در زیر می­آید:

• جمع­های سال جاری را با جمع­های سال پیش مقایسه کنید.
• جمع­های سال جاری را تجزیه و به جمع­های اجزای تشکیل دهنده آن، تبدیل و این جمع­های اجزا را با اقلام مشابه سال پیش مقایسه کنید.
• نتایج عملیات را با مبالغ بودجه شده مقایسه کنید.
• روابط بین حسابها را رسیدگی کنید.

• نسبتهای مالی و تولیدی، درصدها و روندها را با متوسط صنعت مقایسه کنید.

• رابطه اطلاعات مالی را با اطلاعات تولیدی تعیین کنید.

• نسبتها، درصدها و روندها (ی قسمت مورد رسیدگی) را با اطلاعات مشابه سایر قسمتهای سازمانی مقایسه کنید.

• عملکرد سازمان را با اطلاعات اقتصادی مقایسه کنید.

• اطلاعات مالی و تولیدی را برای یافتن اقلام غیر عادی، مطالعه کنید.

تمایز بارز بین بررسی تحلیلی حسابرسان داخلی و بررسی تحلیلی انجام شده توسط حسابرسان برای خدمات بررسی، سطح استاندارد شده آن است. حسابرسان مستقل هنگام اجرای بررسیهای تحلیلی، مجموعه­ای به نسبت استاندارد شده از نسبتهای مالی، روندها و تجزیه و تحلیلهای مقایسه­ای را انجام می­دهند اما حسابرسان داخلی باید این معیارهای بررسی را از جنبه­های گوناگون حسابرسی در نظر بگیرند.

حسابرسان داخلی با توجه به ماهیت متفاوت حسابرسی داخلی باید ضوابط بررسی را متناسب با هر مورد کار حسابرسی تعیین کنند. بررسی تحلیلی از دیدگاه حسابرسان داخلی به همان اندازه ارزشمند است که برای حسابرسان مستقل، اما ضوابط ویژه حسابرسی داخلی به اندازه ضوابط مورد نظر در حسابرسی مستقل، قابل پیش­بینی نیست.مثال: فرض کنید حسابرسان داخلی یک شرکت بزرگ تجهیزات مدارس به هزینه­های دایره آگهی و تبلیغات شرکت رسیدگی می­کنند. شکل 3-7 بررسی تحلیلی در این حسبارسی را نشان می­دهد. در این شکل اطلاعات ارزشمندی درباره ماهیت و نتایج عملیات قسمت و تجزیه و تحلیلی مفید از روندهای گوناگون عملکرد و عملیات یک دوره پنج ساله از 3 × 13 تا 7 × 13 ارائه شده است.

موارد زیر می­تواند مورد توجه حسابرسان قرار گیرد:

• افزایش هزینه­های آگهی و تبلیغات، شامل افزایش نسبت آن به جمع هزینه­های شرکت.

• افزایش یا کاهش مرتب درآمدها در طول دوره.

• بالا و پایین شدن شدید درآمد بر حسب هر واحد پول هزینه­های آگهی و تبلیغات.

• وجوه تغییرات در ترکیب مخارج آگهی و تبلیغات.

• تفاوت زیاد بین الگوی درآمدهای حاصل از منبع شرکت­ها و سازمان­ها و درآمد حاصل از منبع افراد.

• افزایش قابل ملاحظه در پاسخهای دریافتی از مکاتبه مستقیم با افراد، در حالی که تعداد پاسخهای دریافتی از واحدهای تجاری، ثابت مانده است.

موارد بالا می­تواند سبب شود که حسابرسان دلیل (یا دلیلهای) افزایش هزینه­های آگهی و تبلیغات، کاهش شدید بهره­وری بر حسب هر ریال هزینه آگهی و تبلیغات طی سالهای 6 × 13 و 7 × 13 و تفاوت­های بین برنامه­های تبلیغاتی مربوط به فروش به واحدهای تجاری و فروش به افراد را مورد رسیدگی قرار دهند. حسابرسان (پس از رسیدگی) ممکن است متوجه شوند که برخی از این تفاوتها از ایجاد تغییرات در سیستم حسابداری و اطلاعاتی یا اشتباهات سیستم مزبور ناشی شده است. تفاوتها ممکن است نشانه تفاوت بین نتایج واقعی و استراتژی مدیریت باشد. حسابرسان پیش از نتیجه­گیری باید توضیحات ممکن را پی جویی و تجزیه و تحلیل کنند و آثار آن را بر طراحی و کارایی سیستم کنترل داخلی بسنجند.شش فعالیت حسابرسی

خلاصه

بررسی مقدماتی بطور معمول شامل نشست اولیه، بازدید محل، مطالعه و بررسی مدارک موجود در محل و توصیف عملیات می­باشد که اغلب شامل بررسی تحلیلی، است. این بررسی، درک خوبی را برای حسابرسان فراهم می­کند تا بررسی کنترلهای داخلی را عملاً بر آن پایه استوار سازند.