نظر به اهمیت تعمیق فرهنگ مالیاتی در جلب تمکین داوطلبانه مودیان و کاهش هزینه های وصول مالیات، سازمان امور مالیاتی کشور تلاش در جهت فرهنگ سازی مالیاتی را وجه همت خود قرار داده است. در این مسیر دستورالعمل حاضر می کوشد بسترهایی مناسب برای تکریم مودیان قانون مدار و خوش حساب ، فراهم آورد. بر این اساس انتظار می‌رود که ادارات کل امور مالیاتی با اجرای دقیق مفاد این دستورالعمل ضمن شناسایی مودیان خوش حساب نمونه و تقدیر از ایشان زمینه بسط و گسترش فرهنگ مالیاتی را در نقاط مختلف کشور فراهم آورند.

2- هدف

هدف‌های مهم این دستورالعمل عبارتند از:

· ایجاد ساز و کار لازم برای شناسایی و تقدیر از مودیانی که به تکالیف مالیاتی خود مطابق قوانین مربوط عمل می‌نمایند.

· ارتقاء فرهنگ مالیاتی در سطح جامعه.

· ایجاد بسترهای فرهنگی مناسب برای افزایش سطح تمکین داوطلبانه مودیان مالیاتی.

3- دامنه کاربرد

· دامنه موضوعی: این دستورالعمل ضمن تعیین معیارهای عمومی و اختصاصی انتخاب مودیان نمونه و خوش حساب منابع مالیاتی اشخاص حقوقی، مشاغل، املاک اجاری و مالیات بر ارزش افزوده، سازو کار تقدیر از مودیان منتخب را نیز تبیین می‌نماید.

· دامنه مکانی: دامنه مکانی اجرای این دستورالعمل ادارات کل امور مالیاتی سراسر کشور است.

4- مراجع

مراجع مهم مورد استفاده در تهیه این دستورالعمل عبارتند از:

Ø قانون مالیات‌های مستقیم و آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های مربوط

Ø قانون مالیات بر ارزش افزوده و آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های مربوط

Ø سایر قوانین مرتبط.

5- تعاریف

تعریف برخی عبارات مورد استفاده در این دستورالعمل به شرح ذیل می باشد:

· سازمان: مقصود از سازمان، سازمان امور مالیاتی کشور است.

· ق.م.م: حروف اختصاری ” قانون مالیات‌های مستقیم” است.

· مودی نمونه: مقصود، مودی خوش حساب نمونه است که شرایط عمومی و اختصاصی مندرج در این دستورالعمل را احراز نموده باشد.

· اداره کل: مقصود از اداره کل، اداره کل امور مالیاتی است.

6- مسئولیت ها

بر این اساس مسئولیت اجرای بندهای مختلف این دستورالعمل، حسب مورد، برعهده گروه‌های ذیل می‌باشد:

· روسای امور مالیاتی

· مدیران کل امور مالیاتی

· دفتر خدمات مودیان معاونت مالیات‌های مستقیم

نحوه انتخاب مودیان نمونه

ماده(1) کلیات

شرایط انتخاب مودیان نمونه در دو گروه “عمومی” و “اختصاصی” دسته‌بندی می‌شوند. شرایط عمومی برای تمامی مودیان در تمامی منابع مالیاتی مصداق دارد و برخورداری از آنها برای کسب عنوان مودی نمونه، الزامی است. بنابراین عدم احراز یک یا چند مورد از این شرایط مانع از ورود مودی به فرآیند بررسی و انتخاب مودی نمونه خواهد شد.

شرایط اختصاصی، ویژگی‌های خاص مودیان نمونه را به تفکیک منابع مالیاتی مطرح می‌سازد و عدم احراز یک یا چند مورد از شرایط مذکور مانع از ورود به فرآیند بررسی و انتخاب مودی نمونه نخواهد بود، لیکن بر امتیاز مودی تاثیر خواهد داشت. دستورالعمل مالیاتی 200/93/525

در نهایت مودیان نمونه بر اساس امتیازی که نشان دهنده میزان تطابق عملکرد ایشان با شرایط اختصاصی است، تعیین می‌شوند.

ماده (2) شرایط عمومی

احراز عنوان مودی نمونه مستلزم برخورداری از شرایط عمومی ذیل است و مودیان فاقد این شرایط امکان ورود به فرآیند بررسی و انتخاب مودی نمونه را نخواهند داشت.

الف) تسلیم اظهارنامه مالیاتی:

الف-1) مودیان مالیات‌های مستقیم باید اظهارنامه مالیاتی برای عملکرد سه (3) سال آخر منتهی به سال معرفی مودی نمونه را در موعد مقرر قانونی تسلیم نموده باشند.

الف-2) مودیان مالیات بر ارزش افزوده باید اظهارنامه هر دوره مالیاتی را در مهلت مقرر قانونی (یا تمدید شده توسط سازمان) تکمیل و تسلیم نموده باشند.

ب) مالیات عملکرد سه (3) سال آخر منتهی به سال معرفی مودی نمونه، براساس تمکین و یا توافق با اداره امور مالیاتی یا خوداظهاری به قطعیت رسیده باشد.

ج) مودی همزمان با تسلیم اظهارنامه برای پرداخت یا ترتیب پرداخت مالیات ابرازی اقدام نموده باشد.

د) مودی ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ برگ قطعی، برای پرداخت یا ترتیب پرداخت مالیات قطعی، اقدام نموده باشد.

ه) در رابطه با عملکرد سه (3) سال آخر منتهی به سال معرفی مودی نمونه، موردی از کتمان درآمد برای مودی گزارش و یا برای وی برگ تشخیص متمم (موضوع ماده 227 ق.م.م) صادر نشده باشد. دستورالعمل مالیاتی 200/93/525

و) مودی منتخب باید در “سامانه بدهکاران وصول و اجراء تحت وب” در تمامی منابع مالیاتی، فاقد بدهی باشد. در مورد اشخاص حقوقی، مدیران شرکت نیز باید در این سامانه فاقد بدهی باشند.

ز) مودیان منتخب مالیاتهای مستقیم در صورت شمول قانون مالیات بر ارزش افزوده، باید نسبت به انجام تکالیف قانونی از جمله ثبت نام، تسلیم اظهارنامه، پرداخت مالیات و عوارض متعلقه اقدام نموده باشند.

ح) مودیان مالیات بر ارزش افزوده باید شرط مذکور در بند (الف-1) این ماده را نیز احراز کنند.

ت) مودیان بخش مالیات بر درآمد مشاغل (اعم از مشمولین بندهای الف، ب و ج ماده 96 ق.م.م) باید از مراجع ذیصلاح، دارای پروانه معتبر کسب و کار باشند.

ی) مالیات آخرین عملکرد قطعی شده در منابع مختلف مالیاتی نباید از میزان مذکور در جدول شماره (1) کمتر باشد. مسئولین امر در معاونت‌های مالیات‌های مستقیم و ارزش افزوده می‌توانند با توجه به شرایط اقتصادی، میزان تورم و تغییرات ایجاد شده در درآمدهای مالیاتی، ارقام مذکور را مورد بازبینی قرار دهند.

جدول (1) : حداقل مالیات قابل قبول برای ورود مودیان به فرآیند انتخاب مودیان نمونه ارقام به میلیون ریال
منبعمالیاتی حوزه جغرافیایی	سطح کشور			سطح استان
منبعمالیاتی حوزه جغرافیایی	منطقه 1	منطقه 2	منطقه 3	منطقه 1	منطقه 2	منطقه 3
اشخاص حقوقی	4000	3000	2000	2000	1500	750
مشاغل	400	300	200	200	150	100
املاک اجاری	250	200	150	150	100	75
مالیات بر ارزش افزوده (جمع آخرین چهار دوره)	3000	2500	2000	2000	1500	500

نکته: میزان GDP هر استان، مرجع منطقه بندی استان‌های کشور به شمار می‌آید. این تقسیم بندی در پیوست شماره (1) آمده است. دستورالعمل مالیاتی 200/93/525

ماده (3) شرایط اختصاصی بخش املاک

مودیانی شرایط اختصاصی احراز عنوان مودی نمونه در بخش املاک اجاری را دارا هستند که اظهارنامه تسلیمی آنان پس از رسیدگی مورد قبول اداره امور مالیاتی قرار گرفته باشد و یا ارزش اجاری ابراز شده توسط مودی بیش از 15 درصد، با ارزش اجاری تعیین شده توسط کمیسیون تقویم املاک موضوع ماده 64 و تبصره 2 ماده 54 ق.م.م اختلاف نداشته باشد.

ماده (4) شرایط اختصاصی صاحبان مشاغل مشمول بند های «الف» و «ب» ماده 95 ق.م.م

صاحبان مشاغل مشمول بند های «الف» و «ب» ماده 95 ق.م.م برای احراز عنوان مودی نمونه باید از شرایط اختصاصی ذیل برخوردار باشند:

الف) تسلیم اظهارنامه در چارچوب توافق یا خوداظهاری در اجرای مقررات تبصره (5) ماده 100 و یا ماده 158 ق.م.م حسب مورد و پرداخت یا ترتیب پرداخت مالیات متعلقه در موعد مقررقانونی، برای عملکرد سه سال آخر منتهی به سال معرفی مودی نمونه و ارائه دفاتر و اسناد ومدارک مثبته که مورد قبول واقع شود.

ب) رعایت مفاد ماده 86 و 104 ق.م.م حسب مورد و یا پرداخت مالیات های تکلیفی و حقوق مطالبه و قطعی شده توسط اداره امور مالیاتی در مهلت مقرر.

ج) نسبت سود ابرازی به فروش ابرازی در آخرین اظهارنامه تسلیمی، جزء 20% نخست مشاغل مشابه بوده یا کمتر از ضریب مربوط نباشد.

ماده (5) شرایط اختصاصی مشمولین بند «ج» ماده 95 ق.م.م

شرایط اختصاصی مشمولین بند «ج» ماده 95 ق.م.م برای کسب عنوان مودی نمونه عبارتند از:

الف) ارائه صورت خلاصه وضعیت درآمد و هزینه طبق ضوابط و نمونه‌های تعیین شده از طرف سازمان.

ب) تسلیم اظهارنامه در چارچوب توافق یا خوداظهاری در اجرای مقررات تبصره (5) ماده 100 یا ماده 158 ق.م.م حسب مورد و پرداخت یا ترتیب پرداخت مالیات متعلقه در موعد مقررقانونی، برای عملکرد سه (3) سال آخر منتهی به سال معرفی مودی نمونه.

ماده (6) شرایط اختصاصی مودیان بخش مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

مودیان بخش مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی برای کسب عنوان مودی نمونه باید شرایط ذیل را دارا باشند:

الف) مالیات مودی برای عملکرد (3) سال آخر منتهی به سال معرفی مودی نمونه، بر اساس اظهارنامه تسلیمی و رسیدگی به دفاتر قانونی به قطعیت رسیده باشد.

ب) رعایت مفاد ماده 86 و 104 و 107 ق.م.م حسب مورد و یا پرداخت مالیات های تکلیفی و حقوق مطالبه و قطعی شده توسط اداره امور مالیاتی در مهلت مقرر.

ج) نسبت سود ابرازی به فروش ابرازی در آخرین اظهارنامه تسلیمی، جزء 20% نخست شرکت‌های مشابه بوده یا کمتر از ضریب مربوط نباشد.

ماده (7) شرایط اختصاصی مشمولین بخش مالیات برارزش افزوده

شرایط اختصاصی مشمولین بخش مالیات برارزش افزوده برای کسب عنوان مودی نمونه عبارتند از:

الف) ثبت نام به موقع در سامانه مالیات بر ارزش افزوده (حداکثر تا پایان اولین دوره‌ای که مودی مشمول فراخوان شده است).

ب) صورتحساب های مربوط به آخرین چهار دوره رسیدگی شده، منطبق بر صورت حساب اعلام شده از سوی سازمان(معاونت مالیات بر ارزش افزوده) باشد.

ج) مالیات و عوارض ( و در صورت شمول، عوارض آلایندگی) مربوط به چهار دوره آخر، حداکثر تا یک ماه پس از هر دوره مالیاتی پرداخت شده باشد.

د) مالیات بر ارزش افزوده و عوارض (مربوط به آخرین چهار دوره رسیدگی شده) بر مبنای رسیدگی به دفاتر و اسناد و مدارک تسلیمی از سوی مودی تشخیص شده باشد.

مراحل انتخاب مودیان نمونه

ماده (8) انتخاب مودیان نمونه در سطح ادارات امور مالیاتی

روسای امور مالیاتی مکلفند پرونده های مالیاتی مودیان حائز شرایط را با ضوابط و معیار های صدر الاشاره تطبیق داده و پس از محاسبه امتیاز مودی مطابق پیوست شماره (2) سه مورد از مودیان دارای بالاترین امتیاز را به عنوان مودی نمونه انتخاب و مشخصات منتخبین را حسب مورد در چارچوب فرم های پیوست (3) یا (4) به انضمام تصویر مدارک و مستندات، به اداره کل ذیربط ارسال نمایند. دستورالعمل مالیاتی 200/93/525

تبصره: در شرایطی که مودیان امتیاز اختصاصی یکسانی کسب نمایند، مودی دارای مالیات قطعی شده بالاتر، حائز اولویت خواهد بود.

ماده (9) انتخاب مودیان نمونه در سطح ادارات کل

مدیران کل امور مالیاتی مکلفند با تشکیل ستادی مرکب از یک یا دو نفر از معاونین اداره کل، دونفر از روسای امور مالیاتی، نماینده حراست و دادستانی انتظامی مالیاتی، ضمن بررسی مدارک و مستندات، مودیان نمونه مالیاتی استان متبوع خود را با توجه به سهمیه تعیین شده در پیوست شماره (1) انتخاب نمایند.

تبصره (1): برای انتخاب مودی نمونه بخش مالیات بر ارزش افزوده حضور معاون مالیات بر ارزش افزوده یا رئیس امور مالیاتی ذیربط الزامی است.

تبصره (2): پس از آنکه بر مبنای مفاد مواد (2) الی (7) این دستورالعمل، صلاحیت مالیاتی مودیان، تایید شد، نمایندگان حراست و دادستانی انتظامی مالیاتی مکلفند با انجام استعلام و اخذ تاییدیه های لازم، صلاحیت عمومی آنان برای کسب عنوان مودی نمونه را احراز نمایند.

ماده (10) انتخاب مودیان نمونه در سطح ملی

به منظور انتخاب مودی نمونه ملی ادارات کل مکلفند، اسامی کلیه مودیان نمونه استان را به انضمام فرم‌ها و مستندات مربوط، تا تاریخ تعیین شده توسط معاونت مالیات‌های مستقیم، به دفتر خدمات مودیان، اعلام نمایند.

شرایط منتخبین استانی در دبیرخانه ای که به همین منظور در دفتر خدمات مودیان تشکیل خواهد شد; مجددا ( از نظر صلاحیت مالیاتی و عمومی) بررسی و از بین آنان، مودیان حائز شرایط و دارای بالاترین امتیاز به عنوان مودی نمونه ملی، انتخاب می‌شوند. نتایج بررسی های انجام شده در دبیرخانه مذکور جهت تایید، حسب مورد به معاونت مالیات‌های مستقیم و معاونت مالیات بر ارزش افزوده ارسال می‌گردد. دستورالعمل مالیاتی 200/93/525

تبصره (1): دفتر خدمات مودیان در بهمن ماه هر سال پس از انجام هماهنگی های لازم، برنامه زمان‌بندی مربوط به انتخاب و معرفی مودیان نمونه را تهیه و به انضمام آخرین تغییرات لازم در مبالغ موضوع بند (ی) ماده (2) این دستورالعمل و سهمیه ادارات کل برای انتخاب مودیان نمونه، ابلاغ می‌نماید.

نکته: شمایی از فرآیند انتخاب مودیان نمونه و تقدیر از ایشان در پیوست شماره (5) آمده است.

نحوه تقدیر از مودیان نمونه

ماده (11) تقدیر رسمی از مودیان نمونه

از مودیان نمونه منتخب در سطح کشور و استان به شرح ذیل تقدیر بعمل خواهد آمد:

الف) مودیانی که عنوان نمونه ملی را کسب نمایند، به نحو مقتضی از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی یا سازمان مورد تقدیر قرار خواهند گرفت.

ب) مودیانی که عنوان نمونه استانی را کسب نمایند، در مراسمی که از سوی اداره کل و با حضور مسئولین استان برگزار خواهد شد به نحو مقتضی مورد تقدیر قرار خواهند گرفت.

ج) مودیان نمونه استانی و ملی موفق به دریافت کارت “اعتبار طلایی مودی خوش حساب نمونه” می‌شوند که با ارائه آن به ادارات امور مالیاتی مربوط می‌توانند حسب مورد از تسهیلات مالیاتی مندرج در ماده های (12) یا (13) این دستورالعمل استفاده نمایند.

تبصره (1): مودیان نمونه کلان شهر تهران توسط امور مالیاتی شهر تهران و مودیان نمونه شهرستان‌های تابعه توسط امور مالیاتی استان تهران انتخاب شده و مورد تقدیر قرار می‌گیرند.

تبصره (2): به منظور تعمیق فرهنگ مالیاتی، ادارات کل مکلفند ترتیبی اتخاذ نمایند که اقدامات انجام شده در راستای بند (ب) فوق به نحو مقتضی در رسانه‌های استانی انعکاس داده شود و نتایج را هرساله طی گزارشی به دفتر خدمات مودیان اعلام نمایند.

ماده (12) ارائه تشویقات و تسهیلات به مودیان نمونه بخش مالیات‌های مستقیم

مودیان نمونه بخش مالیات‌های مستقیم می‌توانند با ارائه کارت “اعتبار طلایی مودی خوش حساب نمونه” به ادارات امور مالیاتی مربوط حسب درخواست خود، از تشویقات مالیاتی ذیل بهره‌مند شوند:

الف) در صورتی که مودیان نمونه (مندرج در این دستورالعمل) شرایط مذکور در ماده (189) ق.م.م را دارا باشند، در اجرای ماده قانونی موصوف، برای اشخاص حقوقی و مودیان موضوع بندهای (الف) و (ب) ماده 95 ق.م. م در کمترین زمان ممکن، معادل (5%) از اصل مالیات سه سال مذکور (سه سال آخر منتهی به سال انتخاب مودی نمونه) به عنوان جایزه خوش حسابی از محل وصولی‌های جاری به ایشان پرداخت یا در حساب سنوات بعد آنان منظور شود.

ب) در اولین سال پس از کسب عنوان مودی نمونه، مامورین مالیاتی رسیدگی کننده می توانند با رعایت تبصره الحاقی ماده 29 آیین‌نامه ماده 219 قانون مالیات های مستقیم، اظهارنامه و حسب مورد، ترازنامه، حساب سود و زیان و یا صورت خلاصه وضعیت درآمد و هزینه را قبول و با رعایت سایر مقررات نسبت به صدور برگ قطعی اقدام نمایند.

ج) در اولین سال پس از کسب عنوان مودی نمونه، درخواست آنان برای تقسیط مالیات قطعی شده همان عملکرد، مورد قبول قرار گرفته و حسب شرایط حداکثر مساعدت از سوی اداره کل به عمل آید. دستورالعمل مالیاتی 200/93/525

تبصره: نظر به آنکه عملکرد مودیان نمونه تاثیر قابل توجهی در تعمیق فرهنگ مالیاتی دارد، به منظور قدردانی از نقش ایشان در تشویق جامعه به پرداخت مالیات، ضمن ارائه تسهیلات فوق و تقدیر معنوی از آنان، از محل وجوه ماده 217 ق.م.م به مودیان نمونه کشوری جوایزی نقدی و غیر نقدی نیز اهداء می‌‌شود.

ماده (13) ارائه تشویقات و تسهیلات به مودیان نمونه بخش مالیات‌بر ارزش افزوده

مودیان نمونه بخش مالیات‌بر ارزش افزوده با ارائه کارت “اعتبار طلایی مودی خوش حساب نمونه” به ادارات امور مالیاتی مربوط می‌توانند درخواست نمایند که مالیات و عوارض ابرازی آنان در اظهارنامه‌های تسلیمی مربوط به نخستین سال (4 دوره) پس از کسب عنوان مودی نمونه، بدون رسیدگی مورد قبول قرار گیرد. به علاوه ، مودیان نمونه کشوری بخش مالیات بر ارزش افزوده از تشویقات موضوع تبصره ماده (12) فوق نیز برخوردار می‌شوند.

ماده (14) شرایط اعطای تسهیلات مالیاتی

در صورت درخواست کتبی مودی برای استفاده از هریک از تسهیلات موضوع مواد (12) و (13) فوق، ادارات امور مالیاتی باید با هماهنگی اداره کل مربوط، نسبت به ارائه تشویقات و تسهیلات مذکور، اقدام نمایند.

ماده (15) تصویب دستورالعمل

این دستورالعمل در (15) ماده توسط معاونت مالیات‌های مستقیم تنظیم و به تصویب رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور رسیده است و از تاریخ ابلاغ برای تمامی واحدهای مالیاتی لازم الاجرا می‌باشد.

علی عسکری

دامنه کاربرد: داخلی * خارجی *

مرجع پاسخگو: دفتر خدمات مودیان

تاریخ اجرا :

از تاریخ ابلاغ

مدت اجرا :

مطابق دستورالعمل

مرجع ناظر :

معاونت مالیات‌های مستقیم

نحوه ی ابلاغ :

فیزیکی و سیستمی

دستورالعمل مالیاتی 200/93/525