کدام حق بیمه‌های واریزشده قابل استرداد میباشد؟
تصور عموم بر این است که وقتی پولی به حساب تامین‌اجتماعی واریز می‌شود، دیگر باید آن را از دست رفته حساب کرد و به هیچ‌وجه قابل برگشت نیست، در حالی‌که این‌گونه نیست و در برخی موارد حق بیمه‌های واریزی به تامین‌اجتماعی قابل استرداد (پس دادن) هستند.
در این قسمت به برخی موارد استرداد حق بیمه در تامین‌اجتماعی پرداخته و به پرسش‌هایی در این زمینه پاسخ می‌دهیم.
اینجانب بیمه‌پرداز بیمه اختیاری، در تاریخ ١٠ اسفند ٩۶ با ۶٠ سال سن و بیش از ٢٠ سال سابقه، درخواست بازنشستگی خود را به شعبه محل بیمه‌پردازی ارائه کرده‌ام. از طرفی حق بیمه اختیاری خود را تا تاریخ ٢٩ اسفند ٩۶ به حساب تامین‌اجتماعی واریز کرده‌ام. با این توضیحات، مستمری بازنشستگی‌ام از چه تاریخی برقرار می‌شود، آیا حق بیمه اضافه واریزی من از تاریخ ١٠ اسفند ٩۶ به بعد قابل برگشت است یا خیر؟
با توجه به اطلاعات داده شده، شما از تاریخ درخواست بازنشستگی در ١٠ اسفند ٩۶ با احراز ۶٠ سال سن و حداقل ٢٠ سال سابقه، بازنشسته می‌شوید و پیش‌پرداختی حق بیمه از تاریخ برقراری مستمری در تاریخ ١٠ اسفند ٩۶ لغایت ٢٩ اسفند ٩۶ عیناً قابل استرداد به حساب شماست. به‌طور کلی در مورد بیمه‌های اختیاری، مشاغل آزاد، قالی‌بافان و رانندگان درون و برون‌شهری، در صورت پیش‌پرداخت حق بیمه و حق سرانه درمان (در مورد بیمه مشاغل آزاد) بیمه‌شدگان یاد شده و احراز شرایط سه‌گانه مستمری (بازنشستگی، ازکارافتادگی و بازماندگان)، آن بخش از حق‌بیمه و حق سرانه درمان (بیمه مشاغل آزاد) مربوط به بعد از تاریخ برقراری، عیناً قابل استرداد به حساب بیمه‌شده یا بازماندگان وی است.
بنده حق بیمه مشاغل آزاد سه ماهه زمستان ١٣٩۶ خود را چند روز دیرتر از مهلت مقرر واریز کردم، آیا حق بیمه واریزی‌ام را پس می‌دهند؟
بله. در صورتی که بیمه‌شدگان مذکور (اختیاری، مشاغل آزاد و بیمه قالی‌بافان کددار) حق بیمه متعلقه را خارج از مهلت مقرر پرداخت کنند، مبلغ پرداختی و حق سرانه درمان (در صورت عدم‌استفاده از درمان ) عیناً قابل استرداد است. بدیهی است در صورت استفاده از خدمات درمانی به هر دلیل، حق سرانه درمان نیز علاوه بر حق بیمه از زمان تحویل دفاتر درمانی و ثبت تاریخ ابطال در سیستم مکانیزه تامین‌اجتماعی قابل استرداد خواهد بود. ضمنا توصیه می‌شود برای جلوگیری از ایجاد فاصله بیشتر بین سوابق بیمه‌پردازی خود مجددا در اسرع وقت نسبت به درخواست و انعقاد قرارداد بیمه مشاغل آزاد اقدام کنید.
فرزند دختر اینجانب در تاریخ ١٢ اسفند ٩۶ عقد کرده و بنده نیز حق بیمه مشاغل آزاد خود را با سرانه درمان تا پایان سال ١٣٩۶ به حساب تامین‌اجتماعی واریز کرده‌ام. حال اضافه واریزی حق سرانه درمان بابت دفترچه بیمه فرزندم از چه تاریخی پس داده می‌شود؟
در مواردی که افراد تحت‌تکفل بیمه‌شدگان مشاغل آزاد از ردیف افراد تبعی خارج شده و بابت آن‌ها حق سرانه درمان پیش‌پرداخت شده باشد، حق سرانه درمان عینا از تاریخ خروج از کفالت یا حسب مورد از زمان تحویل دفترچه درمان و ثبت تاریخ ابطال در سیستم تامین‌اجتماعی قابل استرداد به حساب بیمه‌شده است. ضمنا در مورد بیمه‌های اجباری، رانندگان، اختیاری و قالی‌بافان کددار با توجه به عدم‌کسر سرانه درمان، در این‌گونه موارد مبلغی پس داده نمی‌شود.
در صورتی که بیمه شده‌ای در اثنای پرداخت حق بیمه به‌صورت اختیاری یا مشاغل آزاد با اشتغال در کارگاه‌های مشمول قانون، بیمه اجباری شود و مدتی هم پیش‌پرداخت داشته باشد، حق بیمه واریزی اختیاری یا مشاغل آزاد او از چه زمانی عودت می‌شود؟
درصورت پرداخت هم‌زمان حق بیمه اجباری با بیمه‌های مذکور به دلیل اعتبار قراردادهای منعقده حق بیمه و حق سرانه درمان، قابل استرداد نیست. (در خصوص تداخل بیمه اختیاری با اجباری به توضیحات سوالی در این مورد به صفحه پرسش شماره ١۴۵ هفته‌نامه مراجعه کنید) لیکن در صورتی که بیمه‌شدگان موصوف، متقاضی استرداد حق بیمه و حق سرانه درمان پرداختی باشند، قرارداد منعقده از تاریخ اولین تداخل با بیمه اجباری لغو و در نتیجه حق بیمه و حق سرانه درمان عیناً قابل استرداد است.
لطفاً در خصوص نحوه استرداد حق بیمه اختیاری، مشاغل آزاد، رانندگان و قالی‌بافان در صورت عضویت در سایر صندوق‌های بیمه در حین پرداخت بیمه‌های مذکور توضیح دهید.
افرادی که با وجود شمول سایر مقررات استخدامی و حمایتی خاص بر آن‌ها (عضویت در سایر صندوق‌های بیمه‌ای مانند صندوق بازنشستگی کشوری، صندوق بازنشستگی روستائیان و عشایر، صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح و… ) مبادرت به پرداخت حق بیمه از طریق بیمه اختیاری یا مشاغل آزاد یا قالی‌بافان یا قانون بیمه اجتماعی رانندگان به صندوق تأمین‌اجتماعی کرده باشند، پس از بررسی سابقه موردنظر از زمان شروع عضویت در صندوق بیمه‌ای جدید و با کسر سهم درمان، قابل استرداد است. ضمناً سوابق و حق بیمه قبلی آنان در صندوق تامین‌اجتماعی (سوابق قبل از عضویت در صندوق بعدی) در صورت پذیرش سوابق موردنظر از سوی صندوق جدید، قابل انتقال به صندوق بیمه‌ای اخیر آن‌ها برابر مقررات است.
توضیح اینکه در تمامی مواردی که حق بیمه مسترد می‌شود، سوابق مربوط به دوره‌ای که حق بیمه آن، پس داده می‌شود نیز حذف شده و قرارداد منعقد شده بیمه مربوط به آن نیز از تاریخ شروع دوره استرداد حق بیمه لغو می‌شود.
