حقوق و دستمزد
حقوق و دستمزد جز هزینه های عملیاتی در بیشتر مؤسسات و سازمان ها می باشد که سهم نیروی کار را در تولید محصولات و ارائه ی خدمات نشان میدهد.هزینه ی حقوق و دستمزد به عنوان یک عامل مهم در هزینه مستلزم اندازه گیری، تجزیه وتحلیل مستمر و کنترل می باشد.
افزایش در تولید ، ایجاد تغییراتی در نیروی کار، اکثر موارد تغییر در روش های پرداخت پاداش را شامل میشود و این مسئله موجب تغییراتی در نحوه ی حسابداری برای هزینه های دستمزد می گردد.
از مهمترین وظایف حسابداران رسیدگی به امور هزینه حقوق و دستمزد می باشد.
محاسبه و پرداخت به موقع و درست حقوق و دستمزد ، از عوامل مؤثر در بهبودرابطه ی مطلوب بین کارکنان (کارگران) و کارفرمایان می باشد.
مدارک در سیستم حقوق ودستمزد که به آسانی قابل فهم باشند یکی از عوامل مهم در برقراری رابطه ی مناسب بین مدیران مؤسسات، کارکنان و مقامات قانونی از قبیل اداره کار، بیمه و دارایی و …. میباشد.
به مجموعه ای می گویند که اجزای بهم پیوسته داخل یک سازمان که اطلاعات مربوط به سهم نیروی کار در تولید محصول یا ارائه خدمت را که به اطلاعات حقوق و دستمزد تبدیل می کند..
انواع داده های مربوط به نیروی کار عبارتند از :
نام کارمند یا کارگر
شماره ی پرسنلی یا شماره ی بیمه تأمین اجتماعی
ساعت یا روزهای کارکرد
نرخدستمزد
اضافه کاری
کسورات توافقی و قانونی (وام، بیمه، مساعده، مالیات، ….)
هزینه حقوق و دستمزددرصد بالایی از هزینه های هر مجموعه را تشکیل می دهد، به همین جهت ضروری است پیش بینی های مورد نیاز جهت حصول اطمینان از پرداخت مناسبحقوق و دستمزد به عمل آید.
سیستم حقوق و دستمزدباید به شکلی طراحی شود که اطلاعات را به سرعت جمع آوری کند، کسورات لازم را مرقوم کرده و رقم قابل پرداخت به هریک از کارمندان را تعیین کند و همچنین تدابیر درستی برای پیشگیری از پرداخت غیر قانونی به افراد سودجو را ایجاد نماید.
قوانین کشورها همه ی مؤسسات تولیدی ، خدماتی و بازرگانی را ملزم نموده تا اطلاعات تعداد کارکنان،حقوق و دستمزد و مزایای مربوطه را هرماه به وزارت دارائی جهت وصول مالیات حقوق، وصول بیمه برای سازمان تأمین اجتماعی ارسال دارند.
حسابداری هزینه حقوق و دستمزد
هزینه ی حقوق و دستمزد متشکل از مجموع مبالغ پرداختی به صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه به کارمندان مؤسسه می باشد. هزینه حقوق و دستمزد علاوه بر دستمزد ثابت(حقوق پایه) ، شامل موارد ذیل نیز می باشد:
نوبت کاری، شب کاری، اضافه کاری، حق ایاب و ذهاب، حق اولاد و عائله مندی، حق مسکن و خواروبار، حق مأموریت، پاداش افزایش تولید، عیدی (پاداش آخر سال)، هزینه های کارآموزی، سهم از مؤسسه، بازخرید مرخصی، مزایای غیر نقدی مانند واگذاری اتومبیل و مسکن به کارکنان نیز می باشد.
علاوه بر موارد فوق به حقوق و دستمزدباید هزینه های بیمه بیکاری، تأمین اجتماعی در بخش سهم کارفرما و در بعضی موارد غذای رایگان کارکنان نیز اضافه شود.
قوانین کار مربوط به حقوق و دستمزد
مزد : عبارت است از وجوه نقد یا غیر نقد که در مقابل انجام کاری به کارگر پرداخت شود.
مزد ساعتی:اگر مزد با ساعات انجام کار مرتبط باشد
کارمزد :در صورتی که براساس میزان انجام یک کار یا محصول باشد
کارمزد ساعتی: چنانچه بر اساس میزان انجام کاری یا محصول تولید شده در زمانی معین باشد
حداقل مزد (حقوق) با در نظر گرفتن شرایط تورمی در ابتدای هر سال توسط شورای عالی کار اعلام می شود.
حقوق پایه (حقوق مبنا(در سیستم حقوق و دستمزد
حقوقی که با رعایت قانون کار (برای کارگران رسمی) است و یا به وسیله عقد قرارداد که مغایر قانون کار نیست (برای کارگران قراردادی) برای تولید یک واحد محصول و یا انجام یک ساعت کار ، تعیین و به شکل ساعتی، روزانه، هفتگی و ماهانه پرداخت می گردد.
مزایای رفاهی و انگیزه ای مثل:خواربار، کمک هزینه مسکن، پاداش اقزایش تولید، حق اولاد و عائله مندی، و سهم سود سالانه جزء مزد مبنا و مزد ثابت محسوب نمی شود.
در ماه های 31 روزه، حقوق و مزایای پرداختی بر اساس 31 روز محاسبه و به کارگر پرداخت می شود.
مدت کار:
در قانون حقوق و دستمزد مدت زمانی که کارگری وقت یا نیروی خود را جهت انجام کار در اختیار کارفرمایی قرار می دهد. ساعات کار کارگران نباید از 8 ساعت در شبانه روز بیشتر باشد.
