حسابرسی عملکرد مدیریت

حسابرسی عملکرد مدیریت

اصطلاح حسابرسی عملکرد مدیریت به معنای رسیدگی جامع به یک واحد عمیاتی از یک سازمان به منظور ارزیابی عملکرد آن در مقایسه با هدف‌های تعیین شده مدیریت است. حسابرسی مالی به ارزیابی وضعیت مالی و نتایج عملیات می‌پردازد، در صورتی که حسابرسی عملکرد مدیریتی بر کارایی[2] و اثربخشی[3] یک واحد عملیاتی به خصوص از سازمان متمرکز است. حسابرسان عملکرد، کنترل‌های اداری مربوط به فعالیت‌های گوناگونی چون خرید، دریافت کالا، حمل و ارسال کالا، خدمات دفتری، روابط عمومی و تبلیغات مهندسی را ارزیابی می‌کنند.
استفاده‌کنندگان عمده از گزارش حسابرس عملکرد مدیریت، مدیران سطوح مختلف می‌باشند. مدیریت ارشد می‌خواهد مطمئن شوند که هر یک از اجزای سازمان، در جهت رسین به هدف‌های آن به گونه‌ای مطلوب کار می‌کند؛ برای مثال، مدیریت (ارشد) به موارد زیر نیاز دارد:

حسابرسی عملکرد

1. اطمینان از جامع، هماهنگ و یکنواخت بودن برنامه‌های سازمان (به شرح فهرست هدف‌ها، برنامه‌ها، بودجه‌ها و رهنمودها) و درک آنها توسط کلیه سطوح عملیاتی.
2. اطلاعات عینی و دقیق درباره چگونگی اعمال سیاست‌ها و رویه‌های مقرر در تمام زمینه‌های عملیاتی.
3. اطمینان مضاعف از قابلیت اتکای گزارش‌های عملیاتی به عنوان مبنا برای اقدامات.
4. اطلاعات مربوط به ضعف‌های موجود در کنترل‌های اداری، به ویژه درباره منشأ احتمالی ریخت و پاش‌ها.
5. کمک در اندازه‌گیری کارآیی عملیات از طریق اطلاعات دریافتی از سیستم (بازخور) مربوط به کیفیت و بهای تمام شده و رعایت جداول زمان‌بندی

حسابرسان عملکرد به منظور برآوردن این نیازهای مدیریت، نمونه‌ای از کارهای انجام شده را انتخاب می کنند تا ببینند که آن کارها طبق روش‌های مصوب انجام شده است یا نه. حسابرسان عملکرد دقت و یکنواختی اطلاعات موجود در گزارش‌ها را بازبینی و شکل گزارش‌ها را مطالعه و بررسی می‌کنند تا از ارائه اطلاعات به شکلی معنادار اطمینان یابند.

علاوه بر اینها، حسابرسان عملکرد همواره به دنبال نشانه و فرصتی برای بهبود جریان امور و عملیات واحد تجاری می‌باشند. مسئولیت حفاظتی حسابرسان که باید از حفاظت دارایی‌های شرکت در برابر تقلب اطمینان یابند بدان اندازه گسترش می‌یابد که باید در برابر هر گونه اتلافی، سپر حفاظتی تأمین کنند. شرکتی ممکن است چنان سیستم قوی کنترل داخلی برای وجوه نقد، موجودی‌های مواد و کالا و سایر اموال خود داشته باشد که هرگز از تقلب یا سرقت دچار زیان جدی نشود، اما، زیان‌های هنگفتی از ریخت و پاش‌های مخفی متحمل گردد.

حسابرسی عملکرد

ریخت و پاش به شکل‌های گوناگون رخ می‌دهد؛ برای مثال، اتلاف مواد اولیه به دلیل ضعف برنامه‌های خرید یا عدم کفایت محافظت از انبارها؛ اتلاف نیروی انسانی به دلیل نیروی کار مازاد یا ضعف برنامه‌های زمان‌بندی؛ اتلاف ماشین‌آلات به دلیل برنامه‌های نادرست نیازمندی‌ها؛ اتلاف سرمایه به دلیل کوتاهی در ارسال صورتحساب‌ها و وصول به موقع دریافتنی‌ها یا داشتن موجودی‌های مواد و کالای مازاد بر نیاز؛ سرمایه‌گذاری‌های نابجا یا کوتاهی در استفاده از منابع بلااستفاده به گونه‌ای مؤثر و به راه‌های بی‌شمار دیگر. بزرگترین منبع احتمالی ریخت و پاش‌ها که حسابرسان باید نسبت به آن هشیار باشند، تمایل به پیشنهاد استقرار کنترل‌های اداری است که حفاظت یا نتایج حاصل از آن در مقایسه با مخارج سنگین استقرارشان، توجیه‌پذیر نباشد.حسابرسی عملکرد

گزارش حسابرسان عملکرد به مدیریت ارشد سازمان ارائه می‌شود و حاوی خلاصه‌ای از یافته‌های حسابرسان است. این گزارش عموماً پیشنهادهایی را برای بهبود کنترل‌های داخلی اداری ارائه می‌دهد و مواردی را مشخص می‌کند که میزان رعایت کنترل‌های اداری، کمتر از حد کفایت است.

در زمان حاضر، فشارهای اقتصادی، شرکت‌ها و دولت‌ها را ناگزیر از صرفه‌جویی در تمام سطوح کرده است که نتیجه آن، تقاضای فزاینده برای اطلاعاتی است که حسابرسان عملکرد فراهم می‌آورند. این نیاز به قدری شدید است که حسابرسی عملکرد مدیریت را جزئی از وظیفه حسابرسی داخلی بسیاری از شرکت‌های بزرگ در آورده است. حسابرسان دولتی نیز به نحو چشمگیری درگیر ارزیابی مخارج و اثربخشی برنامه‌های دولتی هستند. ماهیت غیر انتفاعی دستگاه‌های دولتی، مناسبت ویژه‌ای است برای حسابرسی عملکرد مدیریت آنها.

حسابرسی عملکرد

واحدهای خدمات مشاوره مدیریت بسیاری از مؤسسات حسابرسی نیز، در مقیاس کوچکتر، به حسابرسی عملکرد واحدهای انتفاعی و غیر انتفاعی می‌پردازند. هرچه عدم وابستگی حسابرسان عملکرد از قسمتی که حسابرسی می‌کنند بیشتر باشد، بهتر است؛ اما، نیازی نیست که استقلال آنان به اندازه حسابرسان مستقل باشد.

خدمات حسابداری

از آنجا که حسابرسان مستقل در زمینه‌های حسابداری و نیز اعتباردهی تخصص دارند، بسیاری از صاحبکاران از آنان می‌خواهند که علاوه بر اعتباردهی یا به جای آن، خدمات حسابداری به آنان ارائه کنند. گزارش‌های حاصل از خدمات حسابداری هیچ اطمینان صریحی را درباره مطلوبیت ارائه اطلاعات به صاحبکار نمی‌دهد. به همین دلیل، حسابدارانی که خدمات حسابداری را ارائه می‌کنند، لزوماً نباید مستقل از صاحبکار باشند، گرچه عدم استقلال آنان نیز باید در گزارش آنان ذکر شود. تنظیم صورت‌های مالی شرکت‌های سهامی خاص، سایر موارد «ارتباط» با صورت‌های مالی شرکت‌های سهامی عام و تنظیم گزارش‌های مالی برآوردی، مطالبی است که در این بخش بحث می‌شود.