حسابداری تسعیر ارز
برخی از شرکتها علاوه بر ریال ناچار هستند برخی از معاملات خود را با ارزهای خارجی انجام دهند. به این معاملات، معاملات ارزی گفته می شود. از مهمترین انواع معاملات ارزی می توان به خرید و فروش کالاها و خدماتی اشاره نمود که وجه آنها به صورت ارزی پرداخت یا دریافت می شود. همچنین معاملات مربوط به خرید یا ، فروش دارایی ها و ایجاد یا تسویه بدهیها در صورتی که مبالغ آن به ارز پرداخت یا دریافت شوند نیز از مثالهای معاملات ارزی هستند.
در هنگام ثبت معاملات ارزی، مبلغ این معاملات باید به ریال محاسبه شود. به عملیات تبدیل ارز به ریال تسعیر گفته می شود. در فرهنگ دهخدا تسعیر به معنای نرخ نهادن و قیمت گذاری می باشد.استاندارد حسابداری تسعیر ارز
برای انجام عمل تسعیر باید به دو سوال زیر پاسخ دهیم:
– برای تبدیل ارز به ریال باید از چه نرخ ارزی استفاده کنیم؟ 1 – در صورت تغییر نرخ ارز، اثر ناشی از این تغییر چگونه اندازه گیری و افشا می شود؟ 2 برای تبدیل ارز به ریال باید از چه نرخ ارزی استفاده کنیم؟ ثبت اولیه در تاریخ معامله :
تمام معاملات ارزی در زمان ثبت اولیه باید براساس نرخ ارز در تاریخ انجام معامله به ریال ثبت شوند.استاندارد حسابداری تسعیر ارز
دلار به شرکت بتا به صورت نسیه می فروشد .در 1111 مثال: شرکت آلفا که فروش ارزی نیز انجام میدهد، کالایی را به قیمت ریال بوده است، ثبت این رویداد در دفاتر شرکت آلفا به صورت زیر است:01111تاریخ انجام این معامله نرخ دلار
0101110111 حسابهای دریافتنی- شرکت بتا
0101110111 فروش
دلار 1111 بابت فروش کالا به شرکت بتا به مبلغ
در تاریخ ترازنامه :
اقلام پولی: با نرخ ارز در تاریخ ترازنامه مجددا تسعیر می شوند. بنابراین ممکن است تفاوت در نرخ تسعیر داشته باشند.
اقلام غیر پولی: با نرخ ارز در تاریخ انجام معامله تسعیر می شوند. بنابراین تفاوت در نرخ تسعیر ندارند.
اقلام پولی: عبارت است از وجه نقد و داراییها و بدهیهایی که قرار است به مبلغ ثابت یا قابل تعیینی از وجه نقد دریافت یا پرداخت شوند. ( حسابهایی نظیر نقد و بانک، حسابها و اسناد دریافتنی و حسابها و اسناد پرداختنی جزو اقلام پولی هستند)استاندارد حسابداری تسعیر ارز
پولی غیر پولی نمونه اقلام پولی و غیر پولی √ موجودی نقد( شامل موجودی ارزی) √ سپرده های کوتاه مدت √ سرمایه گذاری در سهام √ اوراق مشارکت √ حساب ها و اسناد در یافتنی √ ذخیره مطالبات مشکوک الوصول √ موجودی کالا √ پیش پرداخت ها √ مطالبات بلند مدت √ دارایی های ثابت مشهود و نامشهود √ حساب ها و اسناد پرداختنی √ هزینه های تعلق گرفته و پرداخت نشده √ سود سهام پرداختنی √ پیش دریافت √ سرمایه
در صورت تغییر نرخ ارز، اثر ناشی از این تغییر چگونه اندازه گیری می شود؟
0011 ادامه مثال: در تاریخ ترازنامه نرخ ارز ریال بوده است. از آنجا که حسابهای دریافتنی جزو اقلام پولی به حساب می آید، 1 باید با نرخ تاریخ ترازنامه مجددا تسعیر و تفاوت آن محاسبه شود:
0111*(00111-01111) =0.111.111
این مبلغ در اصل باید به حسابهای دریافتنی شرکت آلفا اضافه شود، زیرا اگر شرکت بتا قصد تسویه بدهی خود را داشته باشد با میلیون ریال بیشتر پرداخت کند، بنابراین:0توجه به نرخ جدید ارز باید
001110111 حسابهای دریافتنی- شرکت بتا
001110111 سود (زیان) ناشی از تسعیر ارز
روش برخورد حسابداری با سود و زیان ناشی از تسعیر ارز :
مبلغ سود و زیان ناشی از تسعیر ارز شناسایی شده در سود و زیان دوره تحت سرفصل “خالص سایر درآمدها و هزینه های عملیاتی” یا “خالص سایر درآمدها و هزینه های غیر عملیاتی” افشا می شود. زیان حاصل از تسعیر ارز براساس اصول متداول حسابداری مشروط براتخاذ یک روش یکنواخت ﻃی سال های مختلﻒ از ﻃرف مﺆدی جزو هزینه های قابل قبول می باشد.استاندارد حسابداری تسعیر ارز
