حسابداری بین المللی
مقدمه 2
مدلهای مختلف حسابداری وعوامل محیطی موثر بر آن 2
تاریخچه استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی 3
اهداف کمیته استانداردهای بین المللی 4
اهداف هیات استانداردهای بین المللی حسابداری 5
هماهنگ سازی و استاندارد سازی 6
دالیل هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری 7
فواید هماهنگ سازی حسابداری بین المللی 8
موانع هماهنگ سازی حسابداری بین المللی 8
معایب هماهنگ سازی حسابداری بین المللی 9
واکنش استانداردهای ملی در برابر استانداردهای بین المللی 01
مزایای پذیرش استانداردهای بین المللی در ایران 00
محدودیتها و چالشهای پذیرش استانداردهای بین المللی در ایران 02
نتیجه گیری 02
منابع و ماخذ 03
2حسابداری بین المللی 1
مقدمه:
امروزه حسابداری به دنبال ایجاد یکپارچگی جهانی هم در سطح بازارها و هم در سیاست گذاریهاست.هدف از این سیاست گذاری ها در نهایت کاهش هزینه های ارتباطات و فن آوری اطالعات است. برای ایجاداین یکپارچگی، لزوما باید استانداردهای گزارش های مالی و عملکرد آن مورد توجه قرار گیرد )بال، 6002.)افزایش هماهنگی در سطح بین المللی به تدوین استانداردهای جامعتر منجر میشود. جریان مستمر جهانیشدن بازار موجب میشود شرکتها تغییرات را بپذیرند. اگر شرکتی فعالیتهای بورس خود را به گونه ای ارائه
کند که برای سرمایه گذاران خارجی قابل درک نباشد، امکان دستیابی به منابع مالی خارجی کاهش می-
یابد)هیل و لوئیز،6000)
مدلهای مختلف حسابداری و عوامل محیطی موثر بر آن
0 .مدل انگلیسی آمریکایی ) انگلوساکسون(
آمریکا، انگلستان و هلند پیش آهنگ این گروه هستند از مشخصات این مدل می توان به این موارد اشارهکرد: حسابداری در راستای نیازهای تصمیم گیری سرمایه گذاران و اعتباردهندگان جهت گیری شده است؛این کشورها بازار های سرمایه بزرگ و توسعه یافته دارند. سطح آموزش در آنها بسیار باالست و استفادهکنندگان اطالعات مالی ازخبرگی و مهارت باالیی برخوردارند.
2 .مدل کنتیننتال:
کشورهای اصلی این گروه، کشورهای قاره اروپا و ژاپن هستند. واحدهای تجاری در این کشورها، رابطه
بسیار نزدیکی با بانک ها )که تامین کننده نیازهای سرمایه ای آنها هستند( دارند. حسابداری مالی، جهت
گیری قانونی داشته و شیوه های عمل حسابداری گرایش به محافظه کاری زیاد دارد. در این کشورها،
استانداردهای بین المللی حسابداری( نزدیک شده و برای استفاده کنندگان کشورهای سرمایه داری
اطالعات فراهم کند.حسابداری بین المللی 1
5.مدل استانداردهای بین المللی:
مدل استانداردهای بین المللی را می توان یک مدل نوظهور و متمایز از چهار مدل قبل دانست که ریشه
های آن در تالش جهت هماهنگی حسابداری مالی در سطح بین المللی )خصوصاً شرکت های چند ملیتی و
مشارکت کنندگان بازارهای مالی جهانی( نهفته است. انتظار می رود با جهانی شدن بازارهای سرمایه،
حرکت در جهت گسترش استاندردهای بین المللی تسریع شده و مدل های مختلف به سمت همگرایی
بیشتر حرکت کنند)کرمی و تاجیک،0892.)
تاریخچه استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی
هماهنگ سازی دارای نمونه های تاریخی موفق و ناموفقی است که با توجه به آنها می توان، پیشنیاز
هماهنگ سازی استاندارد های حسابداری را نیز شناخت. یکی از نمونه های موفق هماهنگ سازی در سال
090۱ صورت گرفت. در این مورد قانونی با نام قانون تجارت ناپلئون در چند کشور اروپایی به کارگرفته شد.
از جمله ی این کشور ها می توان به بلژیک، هلند، آلمان و سوئد اشاره کرد.
به کار گیری قانون تجارت ناپلئون سبب شکوفایی اقتصاد کشورهای استفاده کننده شد. تشکیل اتحادیه
اروپا نوع وسیع تری از هماهنگ سازی است. مشخص است که تشکیل این اتحادیه و برقراری قوانین
یکپارچه اقتصادی نتایج مطلوبی را به دنبال داشته است. به گونه ای که امروزه مجموعه کشور های عضو
اتحادیه ی اروپا از نظر اقتصادی بسیار پیشرفت کرده اند.
4
یکی از دالیل اصلی موفقیت این هماهنگ سازی ها، وجود مشابهت های زیاد فرهنگی، سیاسی و اقتصادی
است. برای اثبات این ادعا به یک مورد نقض اشاره می کنم. مدتی پس از به کار گیری قانون تجارت ناپلئون
در کشور های اروپایی این قاون در ایران نیز به اجرا درآمد. امروزه از نظر بسیاری از صاحب نظران، این
قانون در ایران کارآمدی و اثر بخشی الزم را ندارد. به نظر می رسد، دلیل اصلی آن عدم تطابق شرایط
اجتماعی ایران و آن کشورها است. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت که ایجاد استاندارد های مشابه تنها
در صورتی مفید خواهد بود،که شرایط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در بین کشور ها مشابه باشد.
مهمترین نهاد تدوین کننده استانداردهای بین المللی حسابداری )IASC)در سال 00۱8 با شرکت آلمان،
ژاپن، مکزیک، هلند، انگلستان، ایرلند و آمریکا تشکیل شد. این کمیته اولین استانداردهای حسابداری را در
سال 00۱1 منتشر کرد.حسابداری بین المللی 1
اهداف کمیته بین المللی استانداردهای حسابداری
0-تدوین و انتشار استانداردهای حسابداری تامین کننده منافع عموم و ترویج پذیرش و رعایت آن ها در
سطح جهان
2-فعالیت در جهت بهبود و هماهنگ سازی قواعد، استانداردهای حسابداری و رویهها
جهت گیری های IASC شامل:
1 -جهت گیری کوتاه مدت ـ همگرایی استانداردهای حسابداری ملی و بین المللی
2 -جهت گیری بلند مدت یکنواختی جهانی ـ مجموعه ای واحد از استانداردهای حسابداری برای واحدهای
تجاری مهم در سراسر دنیا بود.
این کمیته از الگوی انگلیسی-آمریکایی استفاده نمود ولی آزادی عمل زیادی را به تهیه کنندگان اطالعات
می داد به گونه ای که شرکتها در کشورهای مختلف میتوانستند از رویه های متفاوت استفاده کنند و ادعا
کنند که صورتهای مالی بر اساس استانداردهای بین المللی تهیه شده است. این مانع از قابلیت مقایسه
صورتهای مالی میشد. از طرفی بورس کشورهای مختلف، این استانداردها را به عنوان مبنای تهیه صورت
های مالی قبول نداشتند.
در سال 0090 کمیته استانداردهای بین المللی حسابداری سعی نمود تا با کاهش
نظرات گوناگون و اختیارات سازمانهای بورس کشورهای مختلف، استانداردهایی تدوین کند که صورتهای
مالی شرکتهای مختلف در کشورهای متفاوت قابلیت مقایسه بیشتری داشته باشند. بنابراین، در سال 0000
5حسابداری بین المللی 1
یک مجموعه استاندارد بین المللی تجدید نظر شده و مورد قبول همه اعضای سازمان بین المللی کمیسیون
بورس اوراق بهادار )به استثنای ایاالت متحده( منتشر گردید.)دیگان و آنرمن،6000 )
در سال 6000 IASB( هیئت استانداردهای بین المللی حسابداری( با استقالل و شدت عمل بیشتری که
داشت جایگزین IASC( کمیته بین المللی استانداردهای حسابداری (گردید و استانداردهای جدیدی به نام
استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی )IFRS )منتشر نمود. همه اعضا، از افراد حرفه ای حسابداری بوده
که عضو فدراسیون جهانی حسابداران هستند. این اعضا شامل 048 نفر از 008 کشور، که تا به امروز بیش
از 80 استاندارد حسابداری بین المللی را منتشر کرده اند.)دیگان و آنرمن،6000 )
اهداف هیات استانداردهای بین المللی حسابداری:
0-تدوین مجموعه ای منسجم و واحد از استانداردهای حسابداری جهانی قابل درک و با کیفیت باال و الزام
آور که بتواند اطالعات قابل مقایسه، شفاف و با کیفیت باال را از طریق صورت های مالی و گزارشدهی مالی
برای استفاده تصمیمگیرندگان مالی در بازارهایسرمایه در سراسردنیافراهم نماید.
6-ارتقا استفاده و کاربرد قوی این استاندارد ها.
8-برآورده نمودن اهداف مرتبط با بندهای )0 )و )6 ،)با در نظر گرفتن نیازهای خاص نهادهای کوچک و
متوسط و اقتصاد های در حال ظهور.
4-همگرایی استانداردهای حسابداری ملی با استانداردهای حسابداری بین المللی و استانداردهای گزارش
دهی مالی بین المللی با راهکارهای با کیفیت باال.
اهمیت هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری
امروزه از دو جهت هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری اهمیت پیدا کرده است:
0-همراه با گسترش سریع بازارهای سرمایه، که تاثیری مهم در توزیع منابع اقتصادی دارد، چگونگی افشای
اطالعات، از مسائل با اهمیت در تعیین کارایی بازار است.
2-افزایش شرکتهای چند ملیتی که به صورت فرا مرزی فعالیت می کنند، موجب پیدایش نیاز به وجود
مجموعه ای از استانداردهای یکنواخت میشود.
یکی از با اهمیت ترین عوامل موثر بر تمایل به یکنواخت سازی ، افزایش اهمیت شرکتهای چند ملیتی
است. شباهت کلی استانداردهای حسابداری و روشهای مربوط مسلما ایجاد هماهنگی بین قسمت های تابعه
6حسابداری بین المللی 1
شرکتهای چند ملیتی را تسهیل می کند. به طور مشخص، تهیه صورتهای مالی تلفیقی در صورت یکنواخت
بودن استانداردهای حسابداری در جوامع مختلف و به پیروی از آن در بخش های مختلف شرکتهای چند
ملیتی به مراتب آسان تر خواهد بود )شباهنگ، 0896)
با این وجود پذیرش استانداردهای بین المللی، موافقان و مخالفانی دارد؛ موافقان با اشاره به مزایای پذیرش
این استانداردها از قبیل کاهش هزینه های دستیابی به اطالعات، کاهش عدم تقارن اطالعاتی، جذب سرمایه
گذاری خارجی، کاهش ریسک کشور و امکان انتقال سرمایه در سطح بین المللی دیدگاه خود را توجیه می-
کنند.
مخالفان نیز تفاوتهای فرهنگی و اقتصادی و نیازهای متفاوت استفاده کنندگان را مد نظر دارند.
با این حال، امروزه با توسعه شرکتهای بزرگ و چند ملیتی، وجود استانداردهایی در سطح بین المللی ناگزیر است.
مانند آمریکا که خود را صاحب نظر در تهیه و انتشار استانداردهای حسابداری می دانند حاضر به پذیرش استانداردهای
حسابداری بین المللی نشده اند. ) فروغی و رهروی،0808)
در کشورهای اتحادیه اروپا که تابع پذیرش قوانین از سوی نهاد های قانون گذاری بودند در سال 6001همه
شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اتحادیه اروپا ملزم به رعایت IFRS و IAS در ارائه صورتهای مالی خود
شدند، تا مقررات حسابداری به قدر کافی انعطاف پذیر باشدتا بتواند نیاز پویای محیط تجارت را برآورده نماید.
)دیگان و آنرمن،6000)حسابداری بین المللی 1
به طور کلی، نگرش کشور های مختلف در پذیرش استانداردهای بین المللی به شرح زیر می باشد:
0_بکارگیری اسـتانداردهـای بین الـمللی گـزارشـگری مالی برای تمامی شرکتها الزامی است.
2_بکارگیری اسـتانداردهای بین المـللی گـزارشـگری مـالی برای برخی شرکتها الزامی است.
3_بکارگیری استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی مجاز است.
4_بکارگیری استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی غیرمجاز است.)کمیته تدوین استانداردهای
حسابداری ایران(