حسابداری بین المللی
مقدمه 2
مدلهای مختلف حسابداری وعوامل محیطی موثر بر آن 2
تاریخچه استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی 3
اهداف کمیته استانداردهای بین المللی 4
اهداف هیات استانداردهای بین المللی حسابداری 5
هماهنگ سازی و استاندارد سازی 6
دالیل هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری 7
فواید هماهنگ سازی حسابداری بین المللی 8
موانع هماهنگ سازی حسابداری بین المللی 8
معایب هماهنگ سازی حسابداری بین المللی 9
واکنش استانداردهای ملی در برابر استانداردهای بین المللی 01
مزایای پذیرش استانداردهای بین المللی در ایران 00
محدودیتها و چالشهای پذیرش استانداردهای بین المللی در ایران 02
نتیجه گیری 02
منابع و ماخذ 03
2حسابداری بین المللی 1
مقدمه:
امروزه حسابداری به دنبال ایجاد یکپارچگی جهانی هم در سطح بازارها و هم در سیاست گذاریهاست.هدف از این سیاست گذاری ها در نهایت کاهش هزینه های ارتباطات و فن آوری اطالعات است. برای ایجاداین یکپارچگی، لزوما باید استانداردهای گزارش های مالی و عملکرد آن مورد توجه قرار گیرد )بال، 6002.)افزایش هماهنگی در سطح بین المللی به تدوین استانداردهای جامعتر منجر میشود. جریان مستمر جهانیشدن بازار موجب میشود شرکتها تغییرات را بپذیرند. اگر شرکتی فعالیتهای بورس خود را به گونه ای ارائه
کند که برای سرمایه گذاران خارجی قابل درک نباشد، امکان دستیابی به منابع مالی خارجی کاهش می-
یابد)هیل و لوئیز،6000)
مدلهای مختلف حسابداری و عوامل محیطی موثر بر آن
0 .مدل انگلیسی آمریکایی ) انگلوساکسون(
آمریکا، انگلستان و هلند پیش آهنگ این گروه هستند از مشخصات این مدل می توان به این موارد اشارهکرد: حسابداری در راستای نیازهای تصمیم گیری سرمایه گذاران و اعتباردهندگان جهت گیری شده است؛این کشورها بازار های سرمایه بزرگ و توسعه یافته دارند. سطح آموزش در آنها بسیار باالست و استفادهکنندگان اطالعات مالی ازخبرگی و مهارت باالیی برخوردارند.
2 .مدل کنتیننتال:
کشورهای اصلی این گروه، کشورهای قاره اروپا و ژاپن هستند. واحدهای تجاری در این کشورها، رابطه
بسیار نزدیکی با بانک ها )که تامین کننده نیازهای سرمایه ای آنها هستند( دارند. حسابداری مالی، جهت
گیری قانونی داشته و شیوه های عمل حسابداری گرایش به محافظه کاری زیاد دارد. در این کشورها،
حسابداری معموالً طوری طراحی می شود که الزامات وضع شده به وسیله دولت )نظیر محاسبه مالیات( رابرآورده سازد و یا نشانه مطابقت عملکرد تجاری در سطوح خرد، با برنامههای اقتصاد کالن دولت باشد.3.مدل آمریکای جنوبی :حسابداری بین المللی 1این مدل ، بیشتر کشورهای آمریکای جنوبی را در بر میگیرد. آنچه این مدل را از دو مدل قبل متمایز می-کند استفاده مستمر از تعدیالت تورمی است. به طور کلی در این مدل، جهت گیری حسابداری به سوینیازهای برنامه ریزان دولتی است و یکنواختی بر واحدهای تجاری تحمیل میگردد. عالوه بر این، حسابداریمالی اغلب برای گزارشگری مالیاتی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
3
4.مدل اقتصاد ترکیبی:
فروپاشی بلوک شرق پس از وقایع سیاسی سال های 0000-0090 ،در اروپای شرقی و شوروی سابق، یکمدل حسابداری خاص محیط خود را ایجاد کرد. این مدل، از یک سو در صدد پاسخگویی به بقایای برنامهریزی و کنترل اقتصادی بسیار متمرکز )مربوط به سیستم سیاسی سابق( و از سوی دیگر، به دنبالپاسخگویی به فعالیت های موسسه های دارای گرایش اقتصاد آزاد است.
در کشورهای استفاده کننده از اینمدل، موسسات معموالً در قالب سیستم های دو گانه عمل میکنند. یک سیستم شدیداً تکیه بر سرفصلمتحدالشکل حسابها و بودجه و اعتبارات دارد تا از این طریق برای مدیرانی اطالعات فراهم کند که باسیستم اقتصاد دستوری قبل از فروپاشی کمونیسم آشنایی دارند و سیستم دیگر به سوی بازارهای سرمایه-داری جهت گیری کرده و تالش می کند تا به مدل حسابداری آنگلوساکسون )با تاکید خاص بر
استانداردهای بین المللی حسابداری( نزدیک شده و برای استفاده کنندگان کشورهای سرمایه داری
اطالعات فراهم کند.حسابداری بین المللی 1
5.مدل استانداردهای بین المللی:
مدل استانداردهای بین المللی را می توان یک مدل نوظهور و متمایز از چهار مدل قبل دانست که ریشه
های آن در تالش جهت هماهنگی حسابداری مالی در سطح بین المللی )خصوصاً شرکت های چند ملیتی و
مشارکت کنندگان بازارهای مالی جهانی( نهفته است. انتظار می رود با جهانی شدن بازارهای سرمایه،
حرکت در جهت گسترش استاندردهای بین المللی تسریع شده و مدل های مختلف به سمت همگرایی
بیشتر حرکت کنند)کرمی و تاجیک،0892.)
تاریخچه استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی
هماهنگ سازی دارای نمونه های تاریخی موفق و ناموفقی است که با توجه به آنها می توان، پیشنیاز
هماهنگ سازی استاندارد های حسابداری را نیز شناخت. یکی از نمونه های موفق هماهنگ سازی در سال
090۱ صورت گرفت. در این مورد قانونی با نام قانون تجارت ناپلئون در چند کشور اروپایی به کارگرفته شد.
از جمله ی این کشور ها می توان به بلژیک، هلند، آلمان و سوئد اشاره کرد.
به کار گیری قانون تجارت ناپلئون سبب شکوفایی اقتصاد کشورهای استفاده کننده شد. تشکیل اتحادیه
اروپا نوع وسیع تری از هماهنگ سازی است. مشخص است که تشکیل این اتحادیه و برقراری قوانین
یکپارچه اقتصادی نتایج مطلوبی را به دنبال داشته است. به گونه ای که امروزه مجموعه کشور های عضو
اتحادیه ی اروپا از نظر اقتصادی بسیار پیشرفت کرده اند.
4
یکی از دالیل اصلی موفقیت این هماهنگ سازی ها، وجود مشابهت های زیاد فرهنگی، سیاسی و اقتصادی
است. برای اثبات این ادعا به یک مورد نقض اشاره می کنم. مدتی پس از به کار گیری قانون تجارت ناپلئون
در کشور های اروپایی این قاون در ایران نیز به اجرا درآمد. امروزه از نظر بسیاری از صاحب نظران، این
قانون در ایران کارآمدی و اثر بخشی الزم را ندارد. به نظر می رسد، دلیل اصلی آن عدم تطابق شرایط
اجتماعی ایران و آن کشورها است. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت که ایجاد استاندارد های مشابه تنها
در صورتی مفید خواهد بود،که شرایط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در بین کشور ها مشابه باشد.
مهمترین نهاد تدوین کننده استانداردهای بین المللی حسابداری )IASC)در سال 00۱8 با شرکت آلمان،
ژاپن، مکزیک، هلند، انگلستان، ایرلند و آمریکا تشکیل شد. این کمیته اولین استانداردهای حسابداری را در
سال 00۱1 منتشر کرد.حسابداری بین المللی 1
اهداف کمیته بین المللی استانداردهای حسابداری
0-تدوین و انتشار استانداردهای حسابداری تامین کننده منافع عموم و ترویج پذیرش و رعایت آن ها در
سطح جهان
2-فعالیت در جهت بهبود و هماهنگ سازی قواعد، استانداردهای حسابداری و رویهها
جهت گیری های IASC شامل:
1 -جهت گیری کوتاه مدت ـ همگرایی استانداردهای حسابداری ملی و بین المللی
2 -جهت گیری بلند مدت یکنواختی جهانی ـ مجموعه ای واحد از استانداردهای حسابداری برای واحدهای
تجاری مهم در سراسر دنیا بود.
این کمیته از الگوی انگلیسی-آمریکایی استفاده نمود ولی آزادی عمل زیادی را به تهیه کنندگان اطالعات
می داد به گونه ای که شرکتها در کشورهای مختلف میتوانستند از رویه های متفاوت استفاده کنند و ادعا
کنند که صورتهای مالی بر اساس استانداردهای بین المللی تهیه شده است. این مانع از قابلیت مقایسه
صورتهای مالی میشد. از طرفی بورس کشورهای مختلف، این استانداردها را به عنوان مبنای تهیه صورت
های مالی قبول نداشتند.
در سال 0090 کمیته استانداردهای بین المللی حسابداری سعی نمود تا با کاهش
نظرات گوناگون و اختیارات سازمانهای بورس کشورهای مختلف، استانداردهایی تدوین کند که صورتهای
مالی شرکتهای مختلف در کشورهای متفاوت قابلیت مقایسه بیشتری داشته باشند. بنابراین، در سال 0000
5حسابداری بین المللی 1
یک مجموعه استاندارد بین المللی تجدید نظر شده و مورد قبول همه اعضای سازمان بین المللی کمیسیون
بورس اوراق بهادار )به استثنای ایاالت متحده( منتشر گردید.)دیگان و آنرمن،6000 )
در سال 6000 IASB( هیئت استانداردهای بین المللی حسابداری( با استقالل و شدت عمل بیشتری که
داشت جایگزین IASC( کمیته بین المللی استانداردهای حسابداری (گردید و استانداردهای جدیدی به نام
استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی )IFRS )منتشر نمود. همه اعضا، از افراد حرفه ای حسابداری بوده
که عضو فدراسیون جهانی حسابداران هستند. این اعضا شامل 048 نفر از 008 کشور، که تا به امروز بیش
از 80 استاندارد حسابداری بین المللی را منتشر کرده اند.)دیگان و آنرمن،6000 )
اهداف هیات استانداردهای بین المللی حسابداری:
0-تدوین مجموعه ای منسجم و واحد از استانداردهای حسابداری جهانی قابل درک و با کیفیت باال و الزام
آور که بتواند اطالعات قابل مقایسه، شفاف و با کیفیت باال را از طریق صورت های مالی و گزارشدهی مالی
برای استفاده تصمیمگیرندگان مالی در بازارهایسرمایه در سراسردنیافراهم نماید.
6-ارتقا استفاده و کاربرد قوی این استاندارد ها.
8-برآورده نمودن اهداف مرتبط با بندهای )0 )و )6 ،)با در نظر گرفتن نیازهای خاص نهادهای کوچک و
متوسط و اقتصاد های در حال ظهور.
4-همگرایی استانداردهای حسابداری ملی با استانداردهای حسابداری بین المللی و استانداردهای گزارش
دهی مالی بین المللی با راهکارهای با کیفیت باال.
اهمیت هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری
امروزه از دو جهت هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری اهمیت پیدا کرده است:
0-همراه با گسترش سریع بازارهای سرمایه، که تاثیری مهم در توزیع منابع اقتصادی دارد، چگونگی افشای
اطالعات، از مسائل با اهمیت در تعیین کارایی بازار است.
2-افزایش شرکتهای چند ملیتی که به صورت فرا مرزی فعالیت می کنند، موجب پیدایش نیاز به وجود
مجموعه ای از استانداردهای یکنواخت میشود.
یکی از با اهمیت ترین عوامل موثر بر تمایل به یکنواخت سازی ، افزایش اهمیت شرکتهای چند ملیتی
است. شباهت کلی استانداردهای حسابداری و روشهای مربوط مسلما ایجاد هماهنگی بین قسمت های تابعه
6حسابداری بین المللی 1
شرکتهای چند ملیتی را تسهیل می کند. به طور مشخص، تهیه صورتهای مالی تلفیقی در صورت یکنواخت
بودن استانداردهای حسابداری در جوامع مختلف و به پیروی از آن در بخش های مختلف شرکتهای چند
ملیتی به مراتب آسان تر خواهد بود )شباهنگ، 0896)
با این وجود پذیرش استانداردهای بین المللی، موافقان و مخالفانی دارد؛ موافقان با اشاره به مزایای پذیرش
این استانداردها از قبیل کاهش هزینه های دستیابی به اطالعات، کاهش عدم تقارن اطالعاتی، جذب سرمایه
گذاری خارجی، کاهش ریسک کشور و امکان انتقال سرمایه در سطح بین المللی دیدگاه خود را توجیه می-
کنند.
مخالفان نیز تفاوتهای فرهنگی و اقتصادی و نیازهای متفاوت استفاده کنندگان را مد نظر دارند.
با این حال، امروزه با توسعه شرکتهای بزرگ و چند ملیتی، وجود استانداردهایی در سطح بین المللی ناگزیر است.
مانند آمریکا که خود را صاحب نظر در تهیه و انتشار استانداردهای حسابداری می دانند حاضر به پذیرش استانداردهای
حسابداری بین المللی نشده اند. ) فروغی و رهروی،0808)
در کشورهای اتحادیه اروپا که تابع پذیرش قوانین از سوی نهاد های قانون گذاری بودند در سال 6001همه
شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اتحادیه اروپا ملزم به رعایت IFRS و IAS در ارائه صورتهای مالی خود
شدند، تا مقررات حسابداری به قدر کافی انعطاف پذیر باشدتا بتواند نیاز پویای محیط تجارت را برآورده نماید.
)دیگان و آنرمن،6000)حسابداری بین المللی 1
به طور کلی، نگرش کشور های مختلف در پذیرش استانداردهای بین المللی به شرح زیر می باشد:
0_بکارگیری اسـتانداردهـای بین الـمللی گـزارشـگری مالی برای تمامی شرکتها الزامی است.
2_بکارگیری اسـتانداردهای بین المـللی گـزارشـگری مـالی برای برخی شرکتها الزامی است.
3_بکارگیری استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی مجاز است.
4_بکارگیری استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی غیرمجاز است.)کمیته تدوین استانداردهای
حسابداری ایران(
هماهنگ سازی و استاندارد سازی
هماهنگ سازی فرآیند یکنواخت سازی صورتهای مالی کشور های مختلف به منظور افزایش قابلیت مقایسه
این صورتهاست. به عبارت دیگر، هماهنگ سازی به معنای حذف تفاوتها میان استانداردهای حسابداری در
سرتاسر دنیا می باشد.
7
همچنین هماهنگ سازی یعنی بتوان تفاوتهای میان استانداردهای ملی را به حداقل ممکن رساند که این
عملیات خود منجر به تطبیق مفاهیم و ذات مقررات حسابداری در کشورهای مختلف میشود)خوش طینت
و همکاران، 0898.)
هماهنگ سازی بطور مطلق به مفهوم استاندارد سازی نیست. استاندارد سازی حسابداری به تحمیل یک
سری از قوانین دقیق تر و محکم تر از هماهنگ سازی اشاره دارد. هماهنگ سازی آزادی عمل بیشتری
نسبت به استاندارد سازی دارد، اما در هر حال این دو کلمه بجای یکدیگر استفاده میشوند)دیگان و
آنرمن،6000 .)
به عبارت دیگر، استاندارد سازی یعنی الزام به داشتن استاندارد های حسابداری یکسان در
سراسر جهان؛ به هرحال بسیاری در امکانپذیر بودن استانداردسازی کامل مقررات حسابداری تردید دارند.
دالیل هماهنگ سازی استانداردهای حسابداری
در شرایط کنونی اقتصاد جهانی تحت تاثیر تجارت جهانی است. به عنوان مثال شرکتهای بینالمللی ممکناست
بیش از یک دفتر داشتهباشند و امکانات تولید و توزیع آنها در سراسر جهان گسترده باشد. عواملی همچون قیمت
کاالها، نرخ بهره و نرخ های تبدیل ارزدر سطح جهانی به هم وابسته است در نتیجه دولتها از هماهنگ سازی روش
های حسابداری حمایت میکنند. )درخشان اصل و شیپوریان،0800)حسابداری بین المللی 1
صورتهای مالی بر اساس استاندارد های ملی خیلی مفید نیستند. زیرا شرکتهای چند ملیتی باید گزارشهای مالی
متعددی را برای هر کشوری تهیه کنند که در آن فعالیت دارند. دالیل استاندارد سازی در سطح بینالمللی می تواند
همان دالیل استاندارد سازی در سطح ملی باشد:
0-استفاده کنندگان: هماهنگ سازی باید صورت پذیرد تا سرمایه گذاران بین المللی توانایی درک و مقایسه
صورتهای مالی شرکتهای مختلف در کشورهای مختلف را داشته باشند.
2-ارائه کنندگان: نیاز شرکتها به تامین مالی خارج از کشور و ورود به بورسهای مختلف و انتشار صورتهای
مالی متفاوت می باشد.3-حرفه: بکار گیری نیروهای متخصص بین المللی در حسابداری. )دیگان و
آنرمن،6000.)
سایر موارد استفاده استاندارد های بین المللی حسابداری
– مبنایی برای الزامات حسابداری ملی
– محک بین المللی برای برخی کشور ها که مقرراتشان را خودشان ایجاد می کنند
– استفاده توسط مجموعه بانک جهانی
8حسابداری بین المللی 1
فواید هماهنگ سازی
0_آسان شدن فرآیند شناخت و اندازه گیری و همچنین افزایش قابلیت مقایسه اطالعات مالی بینالمللی
شده که این باعث میشود سرمایه گذاران، تحلیل گران و اعتبار دهندگان خارجی قادر به درک صحیح
صورتهای مالی و قابلیت اتکای به آنها را داشته باشند تا بتوانند تصمیمات سرمایهگذاری درستی بگیرند.
این
موضوع باعث حذف بزرگترین مانع بر سر راه سرمایه گذاری بین المللی می شود)شباهنگ، 0898.)
2_هماهنگ سازی باعث صرفه جویی در زمان و پول از طریق یکسان سازی اطالعات مالی مختلف میشود
چون در غیر این صورت برای رعایت قوانین ومقررات ملی مختلف بایدگزارشهای مالی متعددی تهیه شود.
3 _انتخاب و استفاده از استانداردهای هماهنگ گزارشگری مالی برای شرکت های پذیرفته شده در بورس
اتحادیه اروپا،گام مهمی به سوی بازار سرمایه واحد اروپا،گام مهمی به سوی بازار سرمایه واحد اروپاخواهد
بود و پذیرش آن استانداردها توسط کمسیون بورس اوراق بهادار آمریکا باعث خواهد شد که تفاوتی بین
اصول پذیرفته شده حسابداری آمریکا و بقیه کشورها وجودنداشته باشد )شباهنگ،0898.)
4_هماهنگ سازی باعث ارتقای میزان توجه به استانداردهای بین المللی حسابداری در سراسر جهان شده
در حالی که با شرایط اقتصادی قانونی واجتماعی نیزمطابقت دارد.
5_هماهنگ سازی در صورت مشابه بودن نحوی ارائه اموزشهای الزم و ارتقای مهارتها و دانش حرفه ای
افراد در کشورهای مختلف امکان ایجاد فرصتهای شغلی زیادی برای کارکنان و متخصصان حسابداری خلق
میشود)خوش طینت و همکاران، 0898)حسابداری بین المللی 1
موانع هماهنگ سازی
0_مهمترین مانع وجود تفاوت قابل مالحظه بین روشهای حسابداری کشور های مختلف، فقدان نهاد های
حسابداری حرفه ای قوی در بعضی از کشورها و تفاوت در سیستم های اقتصادی و حسابداری است.
2_ملی گرایی نیز تهدید جدی برای هماهنگ سازی است. به خصوص اگر کشورها در سپردن کنترل
مقررات حسابداری خود به دیگران محتاط باشند.
3-تفاوتهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در کشورهای مختلف مانعی در مقابل تفسیر صورتهای مالی می-
باشد، حتی اگر با استفاده از اصول حسابداری یکسان، تنظیم شده باشند.چرا که نیازها و چشم اندازها در هر
9
جامعه ای متفاوت از دیگری می باشد.به طور مثال در انگلستان، سازمانهای حرفه ای تدوین کننده
استانداردهای حسابداری هستند در حالی که در فرانسه این مسئولیت بر عهده دولت است.
4_نبود نیروهای متخصص و موسسات بزرگ حسابرسی در کشورهای در حال توسعه باعث عدم توانایی این
کشورها در اجرای مقررات بین المللی حسابداری می شوند.البته برخی از کشورها به دلیل وجود شرایط
سیاسی اجازه ورود به این موسسات و متخصصان را نمی دهند )درخشان اصل و شیپوریان،0800.)
معایب هماهنگ سازی استاندارد های حسابداری
0 -اگرچه این کار سبب کاهش هزینه های شرکت هایی می شود که عملیات خارجی گسترده ای دارند،
اما هماهنگ سازی استانداردهای گزارشگری هزینه های زیادی را بر شرکت های کوچک تحمیل می کند.
در حالی که این شرکت ها نیازی به ارائه اطالعات بر اساس استانداردهای خارجی ندارند.
6 -در برابر کشور های که از الگوی خارجی برای پیشرفت استفاده می کنند. کشور های دیگری هم وجود
دارند، که معتقدند برای پیشرفت باید از مسیر اختصاصی و ملی استفاده کنند. این گروه از کشور ها به
سادگی حاظر به قبول استانداردهای بین المللی نیستند، چرا که معتقدند این استانداردها در جهت منافع
کشور های قدرتمند ایجاد شده می شود.حسابداری بین المللی 1
8 -شرایط اجتماعی کشور های مختلف با هم تفاوت زیادی دارد. قاعدتا نمی توان استانداردهای یکسانی را
بر محیط های متفاوت حاکم کرد و منتظر دستیابی به نتایج مشابهی در تمام کشور ها بود.
4 -عدم انطباق استانداردها با شرایط اجتماعی سبب ناتوانی استفاده کنندگان در تحلیل صورت های مالی
شده و باعث گمراه شدن آنها می شود.
1 -هماهنگ سازی استاندارد ها سبب می شود تا اصول ارائه اطالعات مالی تغییرات یابد. از آنجا که این
اصول مبنای برنامه ریزی های بلند مدت و کوتاه مدت شرکت ها است. هزینه های سنگینی را از این بابت
بر شرکت ها تحمیل می کند. خصوصا که تعداد زیادی از این شرکت ها از هماهنگ سازی استاندارد ها
نفعی نمی برند.
2 -اهداف گزارشگری در کشورهای مختلف متفاوت است. در آمریکا هدف ارائه اطالعات مالی، کمک به
تصمیم گیری برای سرمایه گذاری است .
11
همان طور که گفته شد گروهی از دولت ها به منظور افزایش درآمد مالیاتی خود استاندارد های بین المللی را می
پذیرند، اگر چه افزایش درآمد مالیاتی آثار مثبتی در اقتصاد دارد. اما نباید فراموش کرد که استاندارد های حسابداری
بسیار مهم تر از آن هستند که به عنوان ابزاری برای افزایش درآمد مالیاتی دولت استفاده شوند)خوشطینت،0898.)
واکنش استانداردهای ملی در برابر استانداردهای بین المللی
0_پذیرش یا فرزند خواندگی)Adaption :)راهبرد پیش روی این کشورها مانند کویت، پیوستن به کمیته
استانداردهای بین المللی میباشد. پذیرش استاندارد های بین المللی به جای استانداردهای ملی باعث
کاهش هزینه های راه اندازی و تدوین سیستم های حسابداری شده و هماهنگ سازی را منجر میشود.
2_همگرایی)Convergence :)تالش برای نزدیک کردن استانداردهای ملی به استانداردهای گزارشگری
مالی بین المللی و ایجاد امکان مقایسه پذیری.در این روش عوامل محیطی هر کشورمانند نسبیت گرایی
فرهنگی، موارد قانونی و مالیاتی مورد توجه قرار میگیرند.حسابداری بین المللی 1
3_پذیرش پس از فرآیند تصویب یا گروش)Endorsement :)درج استانداردهای گزارشگری مالی بینالمللی
با تعدیل یا بدون تعدیل در استانداردهای ملی یا اطالق آنها به عنوان استاندارد ملی.
4_همگروش)Condorsement :)از ترکیب دو اصطالح همگرایی و گروش به وجود می آید.طبق این
رویکرد که آمریکا تا حدودی به آن روی آورده، استاندارد گذار برای استانداردهای وضع شده قبلی از
همگرایی و برای استانداردهایجدید از رویکرد گروش استفاده میکند. )
داداشی و فضلاهللپور ،0808)
تفاوت های کلیدی بین استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی ) IFRS )و اصول عمومی پذیرفته شده حسابداری
(GAAP(تا سال 5102:حسابداری بین المللی 1
اجزا نحوه برخورددرIFRS نحوه برخورد در GAAP
روش LIFO در موجودی ها مجاز نيست مجاز است
اختالل های ايجاد دردارايی های
غیرجاری
رويكرد يك مرحله اي دارد.
به شركتها اجازه مي دهد زماني كه علت ايجاد اختالل
،ديگر وجود ندارد زيان ناشي از اختالل را به حالت اوليه
معكوس كند.
رويكرد دو مرحله اي دارد .
معكوس كردن زيان هاي ناشي از اختالل را مجاز نمي
داند.
11
امالك ،تاسیسات و تجهیزات
به شركت ها اجازه مي دهد تا زماني كه كل
مجموعه،تجديد ارزيابي شود،امالك تجهيزات خودرا
ارزيابي كنند.استفاده از استهالك اجزاء را الزامي مي
داند.
چنين تجديد ارزيابي را مجاز نمي داند.
استفاده از استهالك اجزاء را مجاز دانسته ولي الزامي
نمي داند.
موقعیت های مالیاتی نا مشخص
به طور خاص توسط IFRS مورد توجه قرارگرفته است.
منافع مالياتي ناشي از يك موقعيت مالياتي ،فقط زماني
مشخص مي شود كه پايدار ماندن آن موقعيت پس
ازارزيابي آن ، از پايدار نماندن آن محتمل تر باشد.
شناسايی)شناخت درامد( فقط به راهنمايي هاي IFRS در زمينه ي شناسايي درآمد
محدود شده است.حسابداری بین المللی 1
راهنمايي هاي بسياري در زمينه ي شناخت درآمد
دارد.
امكان مي دهد كه مخارج توسعه در صورت احراز تحقیق و توسعه)D&R)
شرايط خاصي سرمايه اي شوند.درصورتي كه مخارج
تحقيق بايد حتماً به هزينه تبديل شوند.
در بيشتر موارد شركت را ملزم ميكند كهمخارج
تحقيق و توسعه دا به هزينه تبديل كند.
موارد وسيع تري از افشاء را براساس استاندارد هاي افشاء
اصول-محور ضروري مي داند.حسابداری بین المللی 1
موارد محدود تري ازافشاء را براساس استانداردهاي
قانون-محور ضروري مي داند.
مزایای پذیرش استانداردهای بین المللی در ایران
-کاهش ریسک کشور و افزایش جذب سرمایه های خارجی از طریق فراهم نمودن امکان تصمیم گیری بهتر،
با توجه به استفاده از مورد توافق بین المللی.
-فراهم نمودن امکان تشکیل بورس بین المللی، کمک به سرمایه گذارن در تنوع بخشی به سرمایه گذاری
در بورسهای مختلف جهان، امکان پذیرش شرکتها در بورس سایر کشورها و پذیرش متقابل شرکتهای
خارجی در بورس ایران.
-افزایش قابلیت مقایسه و امکان ارزیابی بهتر کسب و کار در کشور توسط نهادهای بین المللی نظیر
موسسات رتبه بندی.
-صرفه جویی در زمان و هزینه تهیه صورتهای مالی بر مبنای استانداردهای مختلف.
-فراهم نمودن امکان استفاده موثرتر از فناوریهایی چون XBRL جهت افزایش شفافیت اطالعات و ارتقای
جایگاه شفافیت اطالعاتی کشور از منظر بین المللی.حسابداری بین المللی 1
-استفاده از تجربه و دانش بین المللی.
12
محدودیتها و چالشهای پذیرش استانداردهای بین المللی در ایران
چالش های ناشی از محیط اقتصادی
اقتصاد ایران، تا حد زیادی متکی به درآمد نفت و به تبع آن متکی به وضعیت مالی دولت می باشد. بخش
مهمی از اقتصاد کشور در انحصار نهادهای بخش عمومی است و بنابراین نمی توان آن را به عنوان اقتصادی
رقابتی تلقی کرد. همچنین رانت و یارانه از اجزای جدایی ناپذیر آن به شمار می آیند. تورم مزمن و کاهش
مستمر قدرت خرید پول ملی به خصیصه ای ذاتی تبدیل شده است.
حداقل دو متغیر کالن اقتصادی یعنی
نرخ بهره ونرخ ارز تابع بازار نیستند و از تصمیمات دولت تبعیت می کنند. بزرگترین چالش های اقتصادی
تورم مزمن و نرخ دستور ارز می باشند. زیرا هریک به تنهایی و بدتر از آن تلفیق این دو عامل، بر واحد
سنجش عناصر صورتهای مالی یعنی پول، تاثیری مخرب دارد. این امر می تواند موجب مخدوش ساختن
تلفیق پذیری و مقایسه پذیری صورت های مالی شرکت های ایرانی و نا مربوط بودن اطالعات مندرج در
آنها گردد.)سالمی، 0800)حسابداری بین المللی 1
چالش های ناشی از محیط حقوقی
الزم االجرا نبودن قانون، قوانین و مقررات مالیاتی، و افشا ریسک چالشی عمده محسوب می شود
چالش های ناشی از محیط کسب وکار
عموم مردم با این موضوع نا آشنا هستند. مدیران بنگاه های اقتصادی، مشاوران حقوقی، قضات و وکالی دادگستری
شناخت کافی نسبت به این استاندادها ندارند و نیاز به آموزش های مرتبط می باشد
نتیجه گیری
از آن جایی که حسابداری، زبان کسب و کار و تجارت است در دهکده جهانی، نیاز واقعی به مجموعه ای از
استانداردهای حسابداری جهانی وجود دارد که در مقام زبان مشترک کسب و کارهای بین المللی انجام
وظیفه کند. به عبارت دیگر، با توجه به رویه های موجود تجارت و کسب و کار، جهانی شدن امری اجتناب
ناپذیر است؛ جهانی شدن به معنای پذیرش بدون چون و چرای دیدگاه های دیگران نیست، بلکه حساسیت-
ها و نیازهای خاص بازار سرمایه کشور باید مورد توجه قرار گیرد.
به منظور افزایش شفافیت اطالعاتی، بر
حسب نیاز بازار سرمایه اعمال الزامات بیشتری مورد نیاز است. برای بکارگیری استانداردهای بین المللی که
موجب شفافیت اطالعاتی هرچه بیشتر بازار سرمایه و ارتقای جایگاه بین المللی کشور شود، باید با مشارکت
تمامی فعاالن حرفه حسابداری و حسابرسی کشور، نقشه راه مطلوبی تکمیل شود که در آن راهکارهای بهینه
13حسابداری بین المللی 1
دستیابی به چنین هدفی ارائه گردد. تجربه جهانی شدن نشان می دهد فرصتها مهم اند و چالش ها، کم-
اهمیت و برطرف شدنی هستند. در ایران، دولت، و سازمان های ضابطه گذار و ناظر، جهانی شدن را
پذیرفتهاند. امروزه به دلیل پیشرفت های زیر ساختی مخابرات، تجارت، و کسب وکار بسیار متصل و جهانی
شده است. اجرای استاندارد های بین المللی حسابداری نیازمند همفکری و همکاری متقابل سازمان ها و
نهادهای مرتبطی چون سازمان حسابرسی، جامعه حسابداران رسمی، سازمان بورس، و سازمان امور مالیاتی
می باشد.
برای بکارگیری موفق این استانداردها باید نگاهی واقع بینانه، به چالش ها و وضعیت موجود توجه شود. به
این منظور باید رویکردی یکپارچه با تعامل اثر بخش نهادهای حرفه ای به کار گرفته شود. در این راستا،
برنامه ریزی و اقدام موثر جهت رفع مسایل مالیاتی، ترجمه تخصصی استانداردها، آموزش، و تدوین
رهنمودهای مورد نیاز جهت بکارگیری استانداردها ضروری می باشند.
منابع حسابداری بین المللی 1
دیگان و آنرمن. )6000 . )تئوری حسابداری مالی . فصل 4 ،سیستم حسابداری بین المللی.
رافیک باغومیان و سجاد نقدی)تیر ماه0804 .)استانداردهای بین المللی بخش عمومی: چالش های پیش روی
کشورهای در حال توسعه. مجله حسابرس، شماره ۱۱ .
فروغی داریوش و رهروی)0808 .)فرایند یکپارچه سازی استانداردهای بین المللی حسابداری در امریکا و اروپا،
حسابدار رسمی.حسابداری بین المللی 1
درخشان اصل، محسن و سعید شیپوریان )0800 .)هماهنگ سازی استانداردها ضرورتی برای حسابداری.
رحمانی علی و شراره علیپور)0890 .)موانع پذیرش استانداردهای بین المللی حسابداری در ایران. فصلنامه مطالعات
حسابداری، شماره 6۱.
خوش طینت محسن، رحیمیان، نظام الدین. )0898 .)هماهنگ سازی استاندارد های حسابداری. فصلنامه مطالعات
حسابداری، شماره 2.
.