تجزیه تحلیل ترازنامه

قبل از اینکه شروع کنیم لازم است که بدانید ساختار ترازنامه در همه صنایع یکی است. یعنی ترازنامه در همه شرکت های ایرانی به یک شکل(دارایی سمت راست و بدهی و حقوق صاحبان سهام در سمت چپ) و به شکل T بزرگ می باشد. اما در انتها به جزئیاتی اشاره خواهیم نمود که ترازنامه ممکن است از صنعتی به صنعت دیگر دارای اختلاف هایی نیز باشد.

دارایی های غیرجاری

در سمت راست ترازنامه، دارایی های شرکت نشان داده می شود که به دو بخش دارایی های جاری و دارایی های غیرجاری(دارایی های ثابت) تقسیم می شوند. مهمترین عاملی که دارایی ها را به این دو بخش تقسیم می کند متغیر زمان است. به عبارتی، اگر انتظار رود که دارایی های یک شرکت طی کمتر از یکسال به وجه نقد یا دارایی دیگر تبدیل شود، در دسته دارایی های جاری و اگر انتظار بر این باشد که بیش از یکسال(یا چرخه عملیاتی) زمان نیاز باشد که دارایی به وجه نقد یا دارایی دیگر تبدیل شود، در دسته دارایی های غیرجاری یا دارایی ثابت گنجانده می شود.

برای روشن شدن این موضوع به دو مثال می پردازیم. موجودی نقد (شامل حساب بانکی یا تنخواه) جزء دارایی جاری به حساب می آید. چرا که وجه نقد هستند. اما دارایی های ثابت مشهود(شامل زمین و ساختمان شرکت) جزء دارایی های غیرجاری به حساب می آیند. چرا که انتظار میرود یکسال دیگر هم این دارایی ها به وجه نقد تبدیل نشوند و مدیریت تصمیمی به فروش این داراییها ندارد.

دارایی های جاری

همانطور که گفتیم، دارایی جاری شامل دارایی هایی می شود که انتظار می رود طی کمتر از یکسال به وجه نقد تبدیل خواهد شد.

موجودی نقد

شامل وجوه نقدی است که به صورت ریالی و ارزی در صندوق، تنخواه و حساب بانکی شرکت وجود دارند.

سرمایه گذاری های کوتاه مدت

این سرفصل شامل سرمایه گذاری در اوراق مشارکت و … است.

دریافتنی های تجاری و غیرتجاری

شامل مطالبات شرکت از مشتریان می باشد. دریافتی های تجاری مطالبات شرکت بابت عمدتاً فروش محصول خود است اما دریافتنی غیرتجاری مرتبط با مطالبات شرکت از افرادی غیر از خریداران محصولات خود می باشد.(مانند فروش نسیه ساختمان شرکت)

موجودی مواد و کالا

شامل مواد اولیه خریداری شده، کالای(محصول) نیمه ساخته و کالای ساخته شده است.

پیش پرداختها

مبلغی که بابت دریافت خدمات به کارفرما یا پیمانکار قبل از انجام کار پرداخت می شود(بیعانه پرداختی)

دارایی های غیرجاری

دارایی های جاری، شامل دارایی های بلندمدت شرکت می باشد که در فرایند عملیات شرکت مورد استفاده قرار می گیرند و بر اساس انتظار شرکت طی یکسال آتی به نقد تبدیل نمی شوند.

سرمایه گذاری های بلندمدت

مانند خرید سهام عمده یک شرکت

دارایی های ثابت مشهود و نامشهود

دارایی ها در طبقه بندی دیگری به دو دسته مشهود و نامشهود طبقه بندی می شوند. دارایی مشهود قابل مشاهده است. مانند زمین و ساختمان و ماشین آلات اما دارایی نامشهود قابل رویت و مشاهده نیست. مانند سرقفلی و حق امتیاز.

بدهی های غیرجاری

در سمت چپ ترازنامه بدهی های شرکت نمایش داده می شود. منظور از بدهی، طلب دیگران از شرکت است. بدهی ها به دو بخش تقسیم می شوند: بدهی های جاری و بدهی های غیرجاری. بدهی های جاری منظور تعهداتی است که شرکت انتظار دارد تا یکسال آتی تسویه می شوند. بدهی غیرجاری شامل تعهداتی می باشند که سررسید و انتظار شرکت مبنی بر این است که بیش از یکسال تا تسویه آنها باقی مانده است.

بدهی های جاری

پرداختنی های تجاری و غیرتجاری

عمدتاً شامل بدهی های شرکت به تأمین کنندگان مواد اولیه و دستگاه ها و تجهیزات شرکت

مالیات پرداختنی

مالیاتی که شرکت ها به سازمان مالیات بایت عملکرد و … بدهکارند.

سود سهام پرداختنی

سود سهامی(DPS) که در مجمع تقسیم و هنوز به حساب سهامداران واریز نگردیده است.

تسهیلات مالی دریافتی

وام و تسهیلاتی که شرکت از بانک دریافت نموده است.

پیش دریافت ها

برخلاف پیش پرداخت ها، این سرفصل گویای دریافت بیعانه از طرف مشتریک شرکت برای فروش کالا یا خدمات می باشد.

حقوق صاحبان سهام

بیانگر حق و حقوق مالی سهامداران و صاحبان شرکت از دارایی های شرکت است. اگر شرکت از محل دارایی های خود، بدهی ها را تسویه نماید آنچه باقی می ماند حقوق صاحبان سهام نام دارد.

سرمایه

سرمایه شرکت توسط مالکین و سهامداران تهیه می شود. ارزش اسمی هر سهم(۱۰۰۰ریال) ضربدر تعداد سهام شرکت برابر با سرمایه شرکت ها می باشد.

اندوخته قانونی

بر اساس قانون، شرکتها ۵% سود خالص دوره خود را به این حساب اختصاص می دهند تا این مبلغ حداقل به ۱۰% مبلغ سرمایه برسد.

 الحاقات جدید به قانون مالیات بر ارزش افزوده?

باتوجه به صدور بخشنامه های متعدد و در اجرای بند ز تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۳۹۶، جدیدترین موارد تغییرات این قانون بدین شرح می باشد:

 اشخاص حقیقی که صرفا به امر مشاوره مالیاتی مبادرت می نمایند از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند ( مستند به پاسخ مورخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۶ از جانب معاونت مالیات بر ارزش افزوده سازمان امورمالیاتی به یکی از اعضای جامعه مشاوران مالیاتی )

بموجب بند ۶ ماده ۱۲ ق.م.ا‌.ا ،صرفا کالاهای اهدایی بصورت بلاعوض به وزارتخانه ها، موسسات دولتی و نهادهای عمومی غیر دولتی با تایید هیات وزیران و در حوزه های علمیه با تایید حوزه گیرنده کالا معاف هستند . این معافیت قابل تسری به هدایایی نیست که فعالان اقتصادی در کنار محصولات فروش رفته به اشخاصی غیر از موارد مندرج در بند فوق عرضه می کنند. ( مستند به پاسخ مورخ ۵ مهر ۱۳۹۶ مدیرکل دفتر فنی و اعتراضات مودیان به مدیریت عامل شرکت داروسازان التیام )

 معافیت مالیاتی آستان قدس رضوی و شرکتها و موسسات وابسته به آن از مالیات بر درآمد لغایت عملکرد سال ۱۳۹۵ موضوعیت دارد و از بابت مالیات بر ارزش افزوده کما فی السابق، معافیتی وجود ندارد ( مستند به بخشنامه شماره ۲۰۰/۹۶/۱۰۶ مورخ ۲۲ مهر ۱۳۹۶ )

 صرف نقض اطلاعات صورتحساب فروش از جمله عدم درج کدپستی و سایر موارد مشابه منجر به عدم پذیرش اعتبار مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزوده نمی گردد ( مستند به بخشنامه شماره ۲۰۰/۹۶/۱۱۰ مورخ ۲۹ مهر ۱۳۹۶ )

مالیات بر ارزش افزوده بر مابه التفاوت پرداختی (یارانه) دولت بابت فرآورده های نفتی ( اصلی) ، مانند : بنزین، نفت سفید، نفت کوره، نفت گاز و گاز مایع ، برای دوره های مالیاتی سال ۱۳۹۴ “شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی” و “شرکت پالایش نفت” ، معاف می باشد ( مستند به بخشنامه مورخ ۲۰۰/۹۵/۶۲ مورخ ۲۸ آذر ۱۳۹۵ )

بسته بندى و خشک کردن و پوست گیرى محصولات کشاورزى از جمله چاى بعنوان فراورى حساب نشده و معاف می باشد ( بموجب برنامه ششم توسعه، قابل اجرا از اول فروردین ۱۳۹۶ )

خودروهای برقی-بنزینی ، موتورسیکلت و خودروهای الکتریکی تولید داخل از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند ( مستند به بخشنامه شماره ۲۶۰/۹۶/۱۰۸ مورخ ۲۹ مهر ۱۳۹۶ )